بررسی شبهاتی پیرامون زنان
اسلاید 1: 1 فصل سومبررسی شبهاتی پیرامون زنان
اسلاید 2: 2فهرست مطالبفصل سوم : بررسی شبهاتی پیرامون زنعقلایمانمشورت
اسلاید 3: 3عقلفصل سوم : بررسی شبهاتی پیرامون زن- برخی عقل را به سه مفهوم در نظر می گیرند:تدبر و تعقلهوش( ابداع ، نو آوری و ابتکار)حافظهتعریف عقلپیامبر می فرماید : « إنّ العقلَ عقالٌ » عقل به معنی عقال است . یعنی بستن ، نگه داشتن و مهار کردن.در لسان العرب آمده : « العقل الحصن » یعنی عقل نیرویی است که بواسطۀ آن خیر و شر و حق و باطل از یکدیگر مشخص می شوند.
اسلاید 4: 4فصل سوم : بررسی شبهاتی پیرامون زنامام صادق عليه السلام در جواب کسی که پرسید عقل چیست؟ فرمود:«ما عبد به الرحمن و اکتسب به الجنان »« عقل آن چیزی است که به وسیلۀ آن خدا پرستش می شود و بهشت کسب می گردد. یعنی عقل نیرویی است که انسان به وسیلۀ آن امیال و غرایز خود را مهار و بهشت الهی را کسب می کند.بنابراین کسی کهخوب درک نمی کند و درست ونادرست را تشخیص نمی دهد.حقیقت را درک می کند اما به علم خود عمل نمی کند.هیچکدام عاقل نیستند.عقل
اسلاید 5: 5عقلفصل سوم : بررسی شبهاتی پیرامون زنعوامل تأثیر گذار در ادراک انسانعوامل تأثیر گذار درونی مثل: انگیزش ( انگیزه های درونی ) شخصیت ، تجارب و آموخته هاعوامل تأثیرگذار بیرونی مثل : حرکت و جنبش محرک ، تازگی و آشنایی محرک.توجه:منظور از محرک : اشیاء ، حوادث و تغییرات محیط اطراف ما هستندکه بر ذهن تأثیر گذاشته و عکس العمل ما را به دنبال دارند.برخی نیز عامل جنسیت را موجب تفاوت در ادراک می دانند که خود محل تأمل است عقل
اسلاید 6: 6فصل سوم : بررسی شبهاتی پیرامون زنتأثیر جنسیت بر عقل و ادراک از دیدگاه اسلامدر قرآن آیه ای که به این مساله تصریح داشته باشد نیامده است اما مفسران بعضی آیات را حمل بر این معنا کرده اند از جمله :« أو مَن یَنشِئُوا فی الحِلیَةِ وَ هُوَ فی الخصامِ غیرُ مبین » [ زخرف / 18]« آیا کسی را که در لابلای زینت ها پرورش می یابد و به هنگام جدال قادر به تبیین مقصود خود نیست ( فرزند خدا می خوانید؟!) »قران کریم در آیات 15 تا 19 سورۀ مبارک زخرف اعتقاد مشرکان که ملائکه را دختران خداوند و شریک در الوهیت او می دانستند محکوم کرده و درآیۀ بالا وصف ملائکه که مشرکان آنها را مؤنث می دانستند بیان می کند .- مفسران جملۀ « أو مَن ینشئوا فی الحلیة » را کنایه از احساسات رقیق زن دا نسته اند بطوریکه همین عواطف باعث شده که او « هو فی الخصام غیر مبین » باشد یعنی در بیان مکنونات قلبی خود در مجادلات ضعیف باشد. عقلقرآن كريم
اسلاید 7: 7فصل سوم : بررسی شبهاتی پیرامون زن- طبق این تفسیر این آیه دلالت بر فزونی درک عاطفی زنان نسبت به مردان دارد.« الرجال قوامون علی النساء بما فضل الله بعضهم علی بعضٍ . . . » [34 / نساء]بنابر نظر بسیاری از مفسران از قدماومتأخرین جمله « الرجال قوامون علی النساء » بیانگر نقش مدیریتی مرد در خانواده است => برای انجام این نقش نیاز به نگرشی منطقی و خردمندانه دارد =>رجحان مرد در برخورداری از این نوع نگرش جمله« بما فضل الله بعضهم علی بعضٍ » نیز مطلب قبل را تأیید می کند.بنابراین: از دیگاه قرآن کریم نوعی تفاوت ادراکی بین زن و مرد وجود دارد. عقل
اسلاید 8: 8فصل سوم : بررسی شبهاتی پیرامون زنامام علی (ع) می فرماید :« لا هیجرا النساء بأذی و إن شتمن أعرامنکم و سببنَ أُ مراءِ کم ، فَأ نهُنَّ ضعیفات القوی و الانفس و العقول » [ نهج البلاغه / نامۀ14]« زنان را با آزار دادن تحریک نکنید هر چند آبروی شما را بریزند ، یا امیران شما را دشنام دهند که آنان در نیروی بدنی و روانی و اندیشه کم توانند.» در خطبۀ 80 نهج البلاغه نیز با عنوان نواقص العقول از زنان یاد کرده اند و نیز در روایات دیگری با تعبیرهای مشابه آمده است . توجه: به نظر می رسد منشاء اصلی بحث در تفاوت ادراکی زن و مرد همین روایات هستند .این روایات از دو جهت قابل بررسی هستند:عقلاحاديث
اسلاید 9: 9فصل سوم : بررسی شبهاتی پیرامون زن*این روایات سند قابل اعتمادی ندارند زیرا در بین راویان آنها یک یا چند نفر هستند که شناخته شده نیستند و یا اینکهشناخته شده هستند اما قابل اعتماد نیستند.* با فرض صحت سندی بعضی از این روایات => تنها افادۀ خبر واحد می کنند => خبر واحد در مورد مسائل تکوینی ( آفرینش ) به تنهایی قابل استناد نیست و باید دلیل عقلی محکم یا آیه ای از قرآن آن را تأئید کند.پژوهشگران با چشم پوشی از نقص سندی این روایات به بررسی محتوای آنها پرداخته اند. در اینجا سه تبیین مهم از این پژوهشها را بیان می کنیم. عقلاز جهت سند ضعف عقل نظریضعف خرد گراییضعف عقل تجربی ( اکتسابی )از جهت دلالت
اسلاید 10: 10فصل سوم : بررسی شبهاتی پیرامون زن- منظور از عقل در این احادیث : عقل تجربی ( اکتسابی ) است.- علت ایجاد ضعف : وظیفۀ اصلی زن ( تولید و پرورش نسل ) => محدود بودن فرصت تجربه اندوزی - ریشۀ این امر : نتیجۀ تقسیم کار اولیۀ تاریخی بین زن و مرد است و ربطی به طبیعت آنها ندارد.نقد : اگر منظور از عقل در این احادیث را عقل تجربی بدانیم نمی توان این ضعف را صرفا امری اکتسابی دانست زیرا آیا منشأ و تقسیم کار اولیۀ تاریخی چیزی جز طبیعت و استعداد های ذاتی زن و مرد بوده است؟توجه: تبیین بالا رایج ترین سخن و نظر دربارۀ احادیث مورد نظر است. عقلضعف عقل تجربی ( اکتسابی )
اسلاید 11: 11فصل سوم : بررسی شبهاتی پیرامون زن- منظور از عقل در این احادیث : عقل نظری است.- ریشۀ ضعف : طبیعی و ذاتی است نه اکتسابی .توجه : طبق یک تقسیم بندی عقل دو نوع است عقل نظریعقل عملی* عقل نظری : در حوزۀ اندیشه است و در نحوۀ مدیریت و مسائل سیاسی و اقتصادی کاربرد دارد.* عقل عملی : عقلی است که هر یک از نیروهای فعال درون انسان مانند عقل نظری ، وجدان ، حدس وارده را هماهنگ می سازد تا همۀ آنها را در رسیدن به حقایق و واقعیات و آنچه که شایستۀ یک انسان است بسیج نماید و این عقل معیار کمال و قرب الهی است.عقلضعف عقل نظری
اسلاید 12: 12فصل سوم : بررسی شبهاتی پیرامون زنتوضیح اینکه:اولاً : حق تعالی استعدادها و توانائیهای هرفرد را بر اساس مسئوولیت های او در وجودش نهاده یعنی : مسئوولیت مرد : تدبیر امور زندگی => عقل نظری قوی تر مسئوولیت زن : محوریت آرامش در خانواده + تولید و پرورش نسل آینده => عواطف قوی ترثانیاً : این قوت ، هیچ برتری انسانی برای مرد نمی آورد زیرا معیار انسانیت تقوا است .ثالثاً : اگر عقل نظری در مرد قوی تر است چه بسا عقل عملی در زن قویتر باشد بخاطر عواطف رقیقش.رابعاً : راه رسیدن به معارف الهی دو راه است:راه فکر ( عقل )راه ذکر ( دل)قرآن کریم حیات طیبه را در هماهنگی بین این دو می داند، اما راه فطرت را بیش از راه فکر و اندیشه بها می هد زیرا راهی عمومی ( برای همۀ افراد ) و دائمی ( از اول تا پایان عمر ) است.عقل
اسلاید 13: 13فصل سوم : بررسی شبهاتی پیرامون زن- منظور از عقل در این احادیث : تعقل و بکارگیری عقل نه نیروی خاص .- ریشه این امر : وجود عواطف بیشتر در زن ( بعنوان مانع تعقل )یعنی زن و مرد در زمینۀ استعدادهای انسانی از جمله استعداد عقلانی مساوی هستند اما: در مرد : ضعف عاطفه => تسلط بر خود => واقع بینی بیشتر در تعقل و تفکر در زن : شدت عاطفه => سختی مهار عواطف => واقع بینی کمتر در تعقل و تفکرتوجه: در پایان بار دیگر یادآور می شویم که این احادیث سند ضعیفی دارند و قابل اعتماد نیستند و نمی توان محتوای آنها را به پیشوایان دین نسبت دادعقلضعف خرد گرایی
اسلاید 14: 14ایمانفصل سوم : بررسی شبهاتی پیرامون زنامام علی عليه السلام فرموده اند:« إن النساء نواقص الایمان ... فَامَّا نقصان ایمانهن فقعودهنَّ عن الصلوه و الصیام فی ایّامِ حیضهن » [ نهج البلاغه / خطبۀ 80 ]« همانا زنان ایمانشان ناقص است ... اما نقص ایمان آنها بر کنار بودنشان از نماز و روزه در ایام حیض است »بررسی: 1- حیض یک حالت طبیعی در زن و ترک نماز و روزه فقط از روی اطاعت فرمان پروردگار است . 2- زن در این ایام وضع روانی خاص او و عدم توجه کافی در حال نماز نیاز مبرم به مواد غذایی => تکلیف نماز و روزه از او برداشته شده است 3- نقص ایمان در این حدیث شاید نوعی مقایسۀ فقهی است بین کسی که در این حالت است و کسی که ا این حالت پاک شده است ، زیرا نورانیتی که در انجام عمل عبادی حاصل می شود در ترک آن وجود ندارد.
اسلاید 15: 15ایمانفصل سوم : بررسی شبهاتی پیرامون زن4- محدودیت از عبادات قابل جبران است قضای روزه ها را بجای می آورد.اگر در وقت نماز وضو بگیرد و رو به قبله بنشیند و ذکر بگوید ثواب زیاد دارد.*متأسفانه اغلب زنان از این کار دوری می کنند.5- این محدودیت برای زن تا پایان عمر نیست و نیز هنگام بارداری و حمل امانت الهی این حالت وجود ندارد6- زن تقریباً 6 سال پیش از مرد مکلف می شود و به دعوت الهی به درگاه باعظمتش راه می یابد و این فظیلتی ارزشمندبرای زن است.نکته: بعضی از مفسران نهج البلاغه نقص را در این خطبه تفاوت معنی کرده اند نه نقص و کاستی.
اسلاید 16: 16مشورتفصل سوم : بررسی شبهاتی پیرامون زنحضرت علی عليه السلام می فرماید : « ایاک و مشاورة النساء فأن رأیهن الی أفنٍ و عزمهن إلی وهنٍ .» [ نهج البلاغه / نامۀ 31 ] « از مشورت با زنان بپرهیز ید که رأی آنها ناقص و تصمیمشان ناپایدار است.»بررسی:اولاً : به یک روایت تنهایی نباید اکتفا کردمثلاً ایشان در جای دیگر می فرماید:« ایاک و مشاورة النساء الّا من جبربت بکمال عقل »« از مشورت با زنان بپرهیزید مگر زنی که کمال عقل او به تجربه رسیده باشد.»
اسلاید 17: 17مشورتفصل سوم : بررسی شبهاتی پیرامون زنثانیاً: فقط به ظاهر روایت نیز نباید اکتفا کرد ، مثلاً حضرت رسول ( ص ) می فرماید:« شاور النساء و خلفو من ....»« با زنان شور کنید و با آنها مخالفت نمائید....»اگر قرار باشد فقط به ظاهر این روایت توجه کنیم باید گفت اگر زنی به شوهرش گفت نماز بخوان او باید مخالفت کند در صورتی که عقلاً وقتی باید مخالفت شود که رأی او بر اساس خواسته های نفسانی باشد یا واقع بینانهنباشد .امام علی عليه السلام در جای دیگر می فرماید:« حذرالدخله من ائتمن ....»« آن کس که زن نادانی را امین شمارد و با او مشورت کند و بپذیرد ، پشیمان گردد.»
اسلاید 18: 18مشورتفصل سوم : بررسی شبهاتی پیرامون زننتیجه اینکه:باید از مشورت با زن نادان و بلکه زنی که کمال عقلش به اثبات نرسیده پرهیز کرد که البته توجه به این نکات در مورد هر فردی که به مشورت گرفته می شود – چه زن و چه مرد – مفید و بلکه ضروری است زیرا در غیر اینصورت انسان از مشورت خود پشیمان می شود.امام علی عليه السلام در جای دیگر می فرماید:« فاتقو اشرار النساء و کونوا من خیارهن ....»« از زنان بپرهیزید و مراقب نیکا نشان باشید ....»در بررسی این حدیث ذکر چند نکته لازم است :اولاً: این خطبه در جریان جنگ جمل ایراد شده است .ثانیاً: در ابتدا که می فرماید « فاتقوا النساء » باید گفت همانطور که باید از زنان بد و شرور پرهیز کرد، نیز از مردان بد و شرور نیز باید دوری گزید.
اسلاید 19: 19مشورتفصل سوم : بررسی شبهاتی پیرامون زنثالثاً: دلیل اینکه فرموده « کونوا من خیارهن علی حذرٍ » احتمالاً در ادامۀ کلام ایشان یعنی « ولا تطیعوهن ..... فی المنکر» آمده است.ایشان به مردان توصیه می کنند که از خواسته ها ی نیکوی زنان نیک کردار خود همواره اطاعت نکنید تا مبادادر انجام امور ناپسند نیز به اطاعت شما طمع ورزند. دلیل روانشناختی این مساله شاید این باشد که:* اطاعت همیشگی مرد از زن => سلب اعتماد زن به عقل و تدبیر و قدرت تصمیم گیری مرد => زن نیزخواهان ادامۀ این روند=> مخالفت مرد اگر چه با تصمیم نادرست او = بروز اختلاف و ناراحتی در خانوادهیا اینکه:* اطاعت همیشگی مرد از زن => زن آن را نشاط عشق و علاقه مرد به خود و مایۀ استحکام پیوند زناشویی بداند=> زن خواهان این روند شود => مخالفت شوهر اگر چه با تصمیم نادرست او= تردید زن به همۀ موارد ذکر شده = بروز اختلاف و ناراحتی در خانواده.
اسلاید 20: 20
اسلاید 21: 21
نقد و بررسی ها
هیچ نظری برای این پاورپوینت نوشته نشده است.