حسادت
اسلاید 1: به نام اوحسادت استاد مربوطه:آقای رستمیتهیه کننده:حسن بدخشانsatrap021@gmail.comاسفند921
اسلاید 2: عناوین1 . منشأ حسادت و آثار سوء آن2 . زمینه‌های رشد حسادت و پیشگیری از آنها3 . نشانگان رفتاری کودک حسود2
اسلاید 3: حسادتیکی از شایع‌ترین واکنشی‌هایی است که از حدود دو سالگی آغاز می‌شود و با رشد کودک، ممکن است تا بزرگ‌سالی ادامه یابد و بر طبق الگوهای مختلف فرهنگی، به صورت‌های متفاوتی جلوه‌گر شود. کودکان معمولاً دوست دارند که سعادت وخوشی‌شان حالت انحصاری داشته باشد و هیچ‌کس نتواند سعادت و خوشی را از آنها برباید. حسادت درکودک هنگامی ایجاد می‌شود که به اعتقاد وی، عاطفه یا محبتی را از دست داده باشد؛ او در این هنگام تن به حسادت می‌دهد و راه بدخواهی را برای آن کس که چنین نعمتی را از او ربوده است، در پیش می‌گیرد. 3
اسلاید 4: در الگوی حسادت، غالباً نوعی ترس نیز وجود دارد؛ زیرا حسود احساس می‌کند که دیگری عاطفه شخص مورد علاقه او را نسبت به وی به خطر انداخته است و یا مقامی را که او انتظار رسیدن به آن را داشته، دیگری احراز کرده است. بنابراین، موقعیتی که حسادت را برمی‌انگیزد، غالباً یک موقعیت اجتماعی است. پس حسود کسی است که از داشتن نعمتی برای شخصی ناراحت است وآرزوی ازبین رفتن آن را دارد. اگر حسادت بیش از حد باشد، مانند اضطراب جنبة مرضی پیدا می‌کند و در سازگاری کودک اختلال ایجاد می‌نماید.4
اسلاید 5: منشأ حسادت و آثار سوء آن5منشأ حسادت احساس این خطر است که موقعیت کودک در اثر نفوذ دیگری به خطر افتاده و دیگر نمی‌تواند آن موقعیت قبلی را داشته باشد. علاقه مفرط به خود و برتری جویی و استفاده انحصاری از مهر و محبت، او را به این امر می‌کشاند و این علاقه به حدی است که او تاب مقاومت ندارد. گمان می‌کند دنیا برای او دیگر به پایان رسیده و نمی‌تواند ادامه زندگی دهد.
اسلاید 6: علل حسادت و ماهیت آن بیش از وراثت به تربیت فرد بستگی دارد، که به هر حال به آزردگی وناسازگاری فرد حسود می‌انجامد و در موارد جدی‌تر به واکنش‌های ناسازگارانه فرد مورد حسادت نیز منتهی می‌شود. حسود، فرد مورد حسادت واقع شده را هدف خشم و غضب خود قرار می‌دهد؛ چنانکه از امام علی(علیه‌السّلام) نقل شده است: «حسود نسبت به کسی که هیچ گناهی ندارد خشمگین می‌شود و تنها خطای او برخورداری از نعمتی است که حسود از آن محروم می‌باشد.»6
اسلاید 7: حسادت نه‌تنها موجب می‌شود که دیگران مورد اذیت و آزار قرار گیرند؛ بلکه برای خود فرد نیز آثار نامطلوب جسمی، روحی، روانی و معنوی دارد. نمونه‌هایی از آن آثار عبارتند از: الف) از دست دادن سلامت جسمی: امام علی(علیه‌السّلام) می‌فرماید: «شگفتا که حسودان از سلامتی جسم خود غافل مانده‌اند!»بدن این‌گونه افراد به تدریج ضعیف شده و در مقابل انواع میکروب‌ها و ویروس‌ها نمی‌تواند مقاومت کند، لذا در معرض ابتلا به عنواع بیماری‌های قرار می‌گیرند.از این رو حضرت(ع) همچنین می‌فرماید: «حسادت بدن را ذوب می‌کند.»7
اسلاید 8: ب) از دست دادن آرامش روانی: امیرالمؤمنین(علیه‌السّلام) می‌فرماید: «حسادت، فرد را از آسایش روانی محروم می‌گرداند.»با از دست دادن آرامش روانی اضطراب جایگزین آن می‌گردد، که خود عامل بسیاری از اختلالات و بیماری‌های روانی می‌شود. در صورت تثبیت حسادت در دوران خردسالی، فرد به تدریج افسرده و منزوی شده و دوستان خود را از دست می‌دهد. این‌گونه افراد از زندگی ناامید شده و نمی‌توانند از آن لذت ببرند؛ لذا حضرت(ع) می‌فرماید: «حسود از زندگی خود کمتر لذت می‌برد.»8ج) تضعیف ایمان: امام باقر(علیه‌السّلام) می‌فرماید: «حسادت ایمان را می‌خورد، همان‌گونه که آتش هیزم را نابود می‌کند.»حسادت چون خوره به جان این‌گونه افراد افتاده، زنگار بر قلب آنها می‌نهد و آنها را به انواع گناهان و رذایل اخلاقی چون بددلی، بدگویی و غیبت، کینه‌توزی و دشمنی و ... مبتلا می‌گرداند. امام علی(علیه‌السّلام) در این باره می‌فرماید: «حسد، سرآمد رذیلت‌هاست.» از این رو، باید با به کارگیری شیوه‌های اخلاقی و علمی، از بروز آن جلوگیری کرده؛ در صورت شکل‌گیری، ریشه‌های آن از همان دوران خردسالی خشکانده شود.
اسلاید 9: زمینه‌های رشد حسادت و پیشگیری از آنهاالف ـ شرایط خانواده و تفاوت‌های فردی رقابت و چشم هم چشمی یکی از فرزندان نسبت به سایر خواهران و برادران، یکی از زمینه‌های مساعد و عمده رشد حسادت در کودکان است و والدین آن را طبیعی و تقریباً غیر قابل اجتناب می‌دانند. با توجه به چنین شرایطی، می‌توان گفت: 1. اولین فرزند نسبت به کودکان بعدی حسادت بیشتری از خود نشان می‌دهد؛ زیرا او مدت‌ها تمام محبت و مواظبت پدر و مادر را به خود اختصاص داده بود. ولی با تولد فرزند دوم، این فرصت از او گرفته می‌شود و همین موجب تحریک حسادت او نسبت به او می‌گردد. 2. در میان کودکانی که تفاوت سنّی آنان بین 18 ـ 42 ماه است، بیش از سایر کودکان زمینه حسادت وجود دارد. بچه خردسال به هر مزیتی که طفل بزرگ از آن برخوردار است، حسادت می‌ورزد و بچه بزرگ‌تر از محبت و مواظبتی که به بچه کوچک‌تر می‌شود، بدش می آید.9
اسلاید 10: 3. حسادت دو نقطة اوج دارد، در 3 سالگی و دقیقاً قبل از بلوغ حدود 11 سالگی؛ پس در این سنین باید مواظبت بیشتری از فرزندان کرد. 3. در خانواده‌های 2 یا 3 فرزندی، بیش از خانواده‌های پرجمعیت حسادت وجود دارد. 4. در دختران بیش از پسران حسادت دیده می‌شود و از هر سه بچه حسود، دوتایشان دخترند. 5. در محیط‌های خانوادگی، که والدین شیوه منظّم و ثابتی در تربیت کودک خود ندارند و برخوردشان بی‌ثبات و متغیر است، بیش از سایر خانواده‌ها، رفتارهای حسادت آمیز مشاهده می‌شود. 6. والدینی که به فرزندان خود توجه افراطی دارند و شدیداً نگران و مواظب آنها هستند، بیش از والدینی که به کودکان خود توجه کم‌تری دارند با مشکل حسادت کودکان شان روبه رو هستند؛ زیرا این فرزندان بیش‌تر اوقات با کودکانی که پیشرفت تحصیلی و ... دارند، مقایسه می‌شوند و این موجب برانگیخته شدن حسادت نسبت به آنها می‌شود. 10
اسلاید 11: ب ـ برخوردهای تبعیض آمیزبه طور کلی، «امتیاز و تبعیض» حسادت را به دنبال دارد. کسی که نسبت به دیگری از امتیاز ویژه‌ای برخوردار است در معرض حسادت دیگران قرار می‌گیرد؛ چنانکه در حدیثی از امام علی(علیه‌السّلام) آمده است: « هر شخصِ دارای امتیاز و رتبه شایسته، مورد حسادت واقع می‌شود.»[11] پس والدین و مربیان مدرسه باید از بروز حسادت به سبب امتیازات برخی کودکان و نوجوانان ـ که ناخوداگاه به آنها توجه بیشتری می‌کنند ـ مواظبت کنند. x برخی از پدران و مادران به دلایل گوناگون، بعضی از فرزندان را بر خواهران و برادران خود ترجیح داده، مورد توجه و محبت بیشتری قرار می‌دهند؛ چنانکه گاهی جنسیّت فرزندان عامل تبعیض می‌گردد، به طوری که مادران معمولاً با پسران خود صمیمی بوده و پدران بیش‌ترین محبت خود را متوجه دختران می‌نمایند. در نتیجه، فرزندی که از طرف یکی از والدین محبت و ملاطفت کم‌تری دریافت می‌کند و شاهد رفتاری غیرعادلانه است، نسبت به فرزند دیگر حسادت می‌ورزد و از وی متنفّر می‌شود. x همچنین زمانی که والدین بیش‌ترین تماس و نوازش خود را با تولد نوزاد جدید به وی اختصاص می‌دهند، سایر فرزندان احساس می‌کنند که این نوزاد سبب بی‌مهری و فراموشی آنان گردیده است. در نتیجه، به وی حسادت می‌ورزند. 11
اسلاید 12: ج ـ احساس محرومیتیکی دیگر از زمینه‌های بروز حسادت، شرایطی است که کودکان احساس می‌کنند مظلوم واقع شده و از دارایی‌های مادی و یا هر نوع دارایی دیگری نظیر دارایی‌های عاطفی محروم شده‌اند؛ مثلاً اسباب‌بازی، لباس یا هر شیء مورد علاقه دیگری، ممکن است زمینه به وجود آمدن حسادت کودک را نسبت به دیگری فراهم آورد. این نوع حسادت، که از علاقه شدید به چیزی ناشی می‌شود گاهی «غبطه»خوانده می‌شود. > لازم به ذکر است که تهیه چند چیز و تقسیم آن به طور مساوی بین فرزندان، ضرورتاً به حل مشکلات حسادت نمی انجامد؛ زیرا در هر صورت، کودکان بزرگ‌تر به دلیل ارشد بودن خود، احساس می کنند که باید سهمی بیش از دیگران نسبت به بقیه داشته باشند. اما والدین می توانند با توضیح و توجیه و فراهم کردن مقدمات فکری و شناختی، ازبروزحسادت پیشگیری نمایند. 12
اسلاید 13: نشانگان رفتاری کودک حسود1ـ واکنش‌های مستقیم: کسانی که عواطف فرد مورد علاقه کودک را به خود جلب نمایند، معمولاً مورد خشم و غضب وی قرار می‌گیرند. برای مثال، اگر با تولد فرزند جدید، عواطف مادر از فرزند بزرگ‌تر به نوزاد جلب شود، نوزاد مورد خشم کودک بزرگ‌تر واقع می‌شود. او در این هنگام، ممکن است قهر خود را با واکنش‌های لفظی علنی و روشن و یا حمله‌های بدنی مثل گاز گرفتن، لگد زدن و هل دادنِ کودک تازه متولد شده آشکار سازد. — در برخی موارد، ممکن است کودک از درون به انجام کارهایی مانند دزدی و فریب‌کاری، که از نظر اجتماعی ناپسند است، تحریک گردد تا شیء مورد علاقه خود را، که در اختیار دیگری است، به چنگ آورد. — همچنین ممکن است کودکان نزد والدین خود از فرزندی که از امکانات ویژه‌ای برخوردار است شکایت کنند و یا سعی نمایند شیء مطلوبی را که در اختیار دیگری است مورد تحقیر قرار داده، کم ارزش جلوه دهند و یا والدین خود را به دلیل تهیه نکردن آن سرزنش کنند. 13
اسلاید 14: 2ـ واکنش‌های غیرمستقیم: رفتارهای حسادت‌آمیز همیشه آشکار نیست؛ در برخی موارد، به ویژه در دوران پیش‌دبستانی و در سال‌های بالاتر، به گونه‌های غیرمستقیم و پوشیده ظاهر می‌شود. بنابراین، برخورد با این رفتارها تا حدّی مشکل‌تر است. اعمال غیرمستقیم عبارتند از: الف. بازگشت به دوران شیرخوارگی و انجام رفتارهایی متناسب با سطوح اولیه رشد؛ مثل شب‌ادراری و انگشت‌مکیدن؛ ب. کوشش برای جلب توجه دیگران از طریق تظاهر به ترس هایی که قبلاً از او دیده نشده است، غذا نخوردن یا خواستن غذاهای مخصوص، اظهار بیماری بی‌مورد، تخریب و ویرانگری، نافرمانی عمومی و ناسزاگویی، عیب‌جویی همراه با تظاهر به بی‌نیازی از محبت و توجه اطرافیان، خراب کردن اسباب‌بازی‌های خود و مانند آن؛14
اسلاید 15: ج. دیگرآزاری، دست‌زدن به رفتارهای ضداجتماعی، بروز برخی مشکلات روانی مثل گوشه‌گیری، افسردگی و... . د. گاهی کودک به نحو غیرعادی نسبت به فرد مورد حسادت اظهار علاقه و محبت می‌نماید و گاهی با انجام رفتارهای مطلوب و جامعه پسند و جلب توجه والدین به سوی خود، سعی می‌کند تا فرد مورد حسادت را شکست دهد.15
اسلاید 16: ما که نتوانستیم بدون خنده زندگی کنیم ، تو هم سعی نکن ، نمیتوانی16
نقد و بررسی ها
هیچ نظری برای این پاورپوینت نوشته نشده است.