آموزش مجازی

آموزش مجازی

اسلاید 1: بسم الله الرحمن الرحيمفهرست - مقدمه- جایگاه آموزش از راه دور در ایران - تاریخچه آموزش از راه دور در ایران - چرا باید فناوری اطلاعات بدانیم؟- روند تحولات آموزش از راه دور - مدل های آموزش مجازی- تئوری ها- مفاهیم آموزش مجازی- سبک های آموزش مجازی- ارزشیابی - اکولوژی کلاس مجازی و پارادایم های پداگوژیکی جدید- نتیجه گیری- معرفی سایت ها

اسلاید 2: مقدمه ظهور نسل دیجیتالی در هزارة سوم ، توان و انتظارات جدیدی را در نظام آموزشی جهان ایجاد نموده است. فرو ریختن دیوارها و مرزهای سنتی و جایگزینی دیوارهای شیشه ای، جهان را در حد چارچوب یک کامپیوتر قابل دسترس و کوچک کرده است. در دوران باستان تا اوایل این هزاره ، شاهان و امپراطوران بودند که به همه چیز دسترسی داشتند . امروزه به مدد فنّاوری اطلاعات و ارتباطات (ICT) همة افراد می توانند به همة اطلاعات و همه نوع آموزش دسترسی داشته باشند. در حقیقت همة شاهان و امپراطوران اطلاعاتی در این عصر فراپسانوین گرایانه هستند. در این فرایند ، شیوه های یاددهی و یادگیری نیز متفاوت گردیده و شیوه های آموزش از راه دور به نسل پنجم خود رسیده است. در این فرایند ، شیوه های یاددهی و یادگیری نیز متفاوت گردیده و شیوه های آموزش راه دور به نسل پنجم خود رسیده است. نسل اول : آموزش مکاتبه ای نسل دوم : آموزش چند رسانه ای نسل سوم : یادگیری از راه دور نسل چهارم : یادگیری انعطاف پذیر نسل پنجم : یادگیری انعطاف پذیر هوشمند (برنامه های چندرسانه ای تعاملی آنلاین) نسل پنجم ، به مدد فنّاوری های اطلاعات و ارتباطات آموزش تعامل هوشمند مجازی را ایجاد نموده که بضاعت های ارتباطی و اطلاعاتی را در فرآیند یاددهی و یادگیری فراهم ساخته است.

اسلاید 3: جايگاه آموزش در سازمان آثار آموزش، بسيار وسيع و گسترده است و اگر براساس اهداف اصولي و انساني پايه ريزي شود، نقش سازنده‌اي در پيشرفت افراد، سازمان‌ها و اجتماع خواهد داشت. از اين رو، ابعاد، آثار و نتايج آموزشي به بخش فردي، سازماني و اجتماعي تقسيم مي‌شود:آثار فردي آموزش گيرنده قبل از آن كه آثار سازنده آموزش را به سازمان مربوط و به جامعه منعكس سازد، خود از آن بهره مي‌جويد. برخي از آثار فردي آموزش به اين شرح است:تمايلات دروني آموزش گيرنده ارضاء مي‌شود و آثار مادي و معنوي به دست آمده، رضايت شغلي او را در پي دارد،آموزش گيرنده پس از آموزش به نحو مؤثر و مطلوب‌تري وظايف خود را انجام مي‌دهد،در برابر تلاش و كوششي كه در طول دورة آموزشي متحمل مي‌شود، پاداش معنوي و مادي بيشتري كسب مي‌كند،پس از آموزش، آموزش گيرنده، شايستگي و سوددهي بيشتري خواهد داشت.

اسلاید 4: آثار سازماني سازمان براي اينكه بتواند به اهداف خود نائل شود، با استفاده از شخص آموزش ديده، ضمن تقويت دوام و قوام خود، راه را براي دستيابي به اهداف اصلي‌اش تسهيل مي‌كند. اهم نتايج سازماني آموزش به شرح زير است: سازمان بازدهي كمّي و كيفي خود را افزايش مي‌دهد، ميزان موفقيت و اثر بخشي سازمان بيشتر مي‌شود و در پي آن رضايت سازماني افزايش مي‌يابد، سازمان با تأمين نيروي آموزش ديده لازم، قوام لازم را براي خدمت بيشتر به دست مي‌آورد، ثبات و بقاي سازمان تضمين مي‌شود، از حوادث و ضايعات احتمالي كاسته مي‌شود، هزينه‌هاي سازمان كاهش مي‌يابد. ضعف و نارسايي‌هاي مديريت اصلاح مي‌شود، موجبات كسب وجهه و اعتبار ملي و بين‌المللي فراهم مي‌شود.

اسلاید 5: آثار اجتماعي اساساً، بر طرف كردن نيازهاي جامعه، دليل اصلي و فلسفة‌ وجودي سازمان‌ها است و سازمان‌ها وسيله‌اي براي تحقق اهداف اجتماع اند. برخي آثار اجتماعي آموزش به شرح زير است: جامعه به خواسته‌هاي خود دست مي‌يابد و رضايتمندي اجتماعي حاصل مي‌شود، رضايت افراد جامعه به سبب تحقق خواسته‌هايشان تأمين مي‌شود، رضايتمندي جامعه موجب ثبات حكومت مي‌شود، دولت، در مقام مجموعه‌اي از سازمان‌ها و وزارتخانه‌ها، در دسترسي به اهداف خود موفق مي‌شود.

اسلاید 6: تاریخچه آموزش از راه دور در ایران برای اولین بار آموزش از راه دور در 1350 ش با تأسیس دانشگاه ابوریحان بیرونی آغاز به کار کرد. این دانشگاه که به طریق « مکاتبه ای» و در چهار رشتة تحصیلی ، آغاز به کار کرده بود، به زودی تعداد رشته های تحصیلی خود را به هفت رشته گسترش داد. در سال های بعد این دانشگاه به دو دانشکده « علوم » و « علوم انسانی و اجتماعی» تفکیک شد. در 1355 نیز واحد جدیدی تحت عنوان « مدارس عالی منطقه ای » در سازمان مرکزی این دانشگاه شکل گرفت که شعبات جدیدی از دانشگاه را در مناطق مختلف کشور تأسیس و اداره می کرد. این دانشگاه تلفیقی از آموزش حضوری و آموزش از راه دور بود. کتاب و مواد چاپی محور اصلی آموزش مکاتبه ای این دانشگاه را تشکیل می داد. به علاوه ، از کتاب ها و مطالب مفید جنبی ، آزمون های درسی ضمن سال ، مواد کمک آموزشی ، دفترچه های مخصوص مکاتبه با استادان برای رفع اشکالات درسی ، آموزش حضوری و امتحانات پایان ترم استفاده می شد. این دانشگاه در 1359 به کار خود خاتمه داد ، در حالی که در سال های فعالیت آن تعداد 1779 نفر در مقطع کاردانی و 1305 نفر در مقطع کارشناسی ، فارغ التحصیل شده بودند (ظهور،1371).

اسلاید 7: در 1352، دانشگاه آزاد ایران تأسیس گردید . هدف اساسی از ایجاد این دانشگاه ، افزایش ظرفیت پذیرش نظام آموزش عالی ایران برای تربیت نیروی انسانی متخصص و کارآمد بود ؛ زیرا در آن زمان ظرفیت پذیرش مؤسسات آموزش عالی به هیچ وجه جوابگوی تقاضای روزافزون برای ورود به آموزش عالی نبود. در دانشگاه آزاد نیز متون درسی خودآموز ، مهم ترین رسانه را تشکیل می داد ؛ زیرا از سایر رسانه ها کارایی بیشتری داشت و تهیه آن برای دانشگاه آسان تر بود. مهم تر آنکه به دانشجویان امکان می داد در مکان و زمان دلخواه خود به مطالعه بپردازند. رسانه های دیگری نیز مدّ نظر بودند که نوارهای صوتی و تصویری، آزمایشگاه ، فیلم های آموزشی ، کیت های آموزشی و کلاس های حضوری را شامل می شد. در سال های اولیه فعالیت دانشگاه آزاد ایران ، نقش تلویزیون بیشتر تبلیغاتی بود و در آموزش، کاربرد چشم گیری نداشت. هدف اصلی این دانشگاه ، ارتقای سطح علمی معلمان شاغل در آموزش و پرورش و تربیت افرادی در رشته های پیراپزشکی ، نظیر مربی بهداشت بود ؛ تا بدین ترتیب کمبودها و نارسایی های موجود در خدمات درمانی آن زمان کاهش یابد.این دانشگاه ، سرانجام در 1359 ، بدون داشتن فارغ التحصیل، به کار خود پایان داد(همان منبع) .

اسلاید 8: در ایران ، از 1359- 1366 آموزش از راه دور فعالیتی نداشت. سرانجام پس از یک وقفة نسبتاً طولانی ، در 1366 دانشگاه پیام نور ، که تنها نمایندة آموزش از راه دور در ایران به شمار می رفت ، آغاز به فعالیت نمود. مدرسه عالی دماوند سابق ، محل سازمان مرکزی این دانشگاه انتخاب گردید و با انتقال اعضای هیات علمی و کارمندان دانشگاه آزاد ایران به این مرکز ، فعالیت دانشگاه پیام نور آغاز شد.در این دانشگاه ، محور اصلی آموزش ، کتاب های خودآموز است. به علاوه ، از کتاب های جنبی ، نوارهای صوتی ، تصویری و آموزشگرهای رایانه ای نیز استفاده می شود.دانشگاه پیام نور که در 1367 تأسیس گردید ، فعالیت خود را در 29 مرکز با ایجاد چهار رشته تحصیلی آغاز کرد. این دانشگاه در حال حاضر در ده منطقه و 177 مرکز و چهارده رشته فعالیت دارد و به حدود 000/260 دانشجو آموزش می دهد. به این ترتیب ، می توان گفت که در حال حاضر دانشگاه پیام نور یکی از اَبَر دانشگاه ها (Mega universities) است ، که منظور از آن ، دانشگاهی است که تعداد دانشجویان شاغل به تحصیل آن بیش از یک صد هزار نفر است.

اسلاید 9: چرا باید فناوری اطلاعات بدانیم؟ دست کم چهار دسته از دلایل را می توان ذکر کرد که ممکن است انگیزة دستیابی به درکی از فناوری اطلاعات باشند : دلایل شخصی ، کاری ، آموزشی و اجتماعی.دلایل شخصیآمریکا به شکلی فزاینده به یک جامعة اطلاعاتی بدل می شود. رایانه ها و ارتباطات نه تنها کارهای روزمره مثل کنترل اجاق های ریزموجی (microwave ovens) و برقراری اتصال تلفن های همراه را انجام می دهند ، بلکه با استفاده از اینترنت، دسترسی رایانه ای به بخش اعظم اطلاعات رقومی جهان و ابزارهای پردازش آن را فراهم می آورند . بسیاری از امریکایی ها می بینند که در موارد گوناگون ، از یافتن نقشة قطار زیرزمینی پراگ به منظور برنامه ریزی تعطیلات گرفته تا مکان یابی بهترین قیمت های فروش کتاب، چکمة سوارکاری ، و رهن ( مستغلات)، استفاده از فناوری اطلاعات ، پیشرفت ارزشمندی در شیوة زندگی آن ها است. فناوری اطلاعات به افراد کمک می کند تا از طریق پست الکترونیکی با دوستان و فامیل خود در ارتباط باشند ، با استفاده از صفحه گسترده ها و بانکداری درون خطی امور مالی خود را مدیریت کنند ، از طریق یک کارگزار درون خطی به پیگیری سرمایه گذاری ها بپردازند ، با بسته های نرم افزاری تخصصی مثل نسب شناسی یا باغبانی اوقات فراغت خود را پر کنند ، با استفاده از ابزارهای نمودارکشی و واژه پردازی در تکالیف و کارهای مدرسه به فرزندان شان کمک کنند ، به یافتن اطلاعات پزشکی بپردازند ، از اسم نامزدهای سیاسی باخبر شوند و با نمایندگان سیاسی خود ارتباط برقرار کنند و به پیگیری مسائل زیست محیطی یا نظارت بر موضوعات مربوط به خط مشی همگانی در «وب» بپردازند.

اسلاید 10: دلایل کاری در مراکز کاری ، امروزه فناوری اطلاعات بیش از پیش همه گیر می شود. اگر کشور در صدد باشد که بیشترین بهره را از سرمایه گذاری های خود در فناوری اطلاعات ببرد، نوعی اشتراک (نیروی) کار لازم است که قابلیت استفادة مناسب از فناوری اطلاعات را داشته باشد. روشن است که افرادی که با اطلاعات و دانش کار می کنند ( اصطلاحاً «دانشکاران Knowledge workers» ) باید با فناوری های اطلاعاتی معمول اداری آشنا باشند. اما این نیز درست است که گروه های شغلی اندکی هستند که به هیچ دانشی از فناوری اطلاعات نیاز نداشته باشند. مثلاً کارمند یک فروشگاه خواربار ، زمانی فقط لازم بود که چگونگی استفاده از ماشین صندوق را بلد باشد . امروزه همان کارمند با سیستم های موجودی انبار ، پیگیری سفارشات ، کارت های اعتباری و دیگر سیستم های پیشه گانی سرو کار دارد که هر روز پیچیده تر و کامل تر می شوند. در صنعت تولید ، بسیاری از کارکنان « یقه آبی» (کنایه از کارکنانی که عمدتاً کار یدی می کنند) باید با انواع سیستم های تولید ، فهرست موجودی قطعات ، کنترل فرایند تولید ، و راهنماها و دستنامه های درون خطی آشنا شوند. اگرچه یک شرکت باید کارکنان خود را برای استفاده از سیستم های پیشه گانی خود آموزش دهد، ساده لوحانه است اگر تصور کنیم چنین آموزشی ، فعالیتی است که انجام یک بار آن کفایت می کند. سیستم ها مکرراً ارتقا می یابند و پیچیده تر می شوند. موارد کاربرد فناوری اطلاعات در مسائل پیشه گانی یا استفاده از فناوری اطلاعات در پیدا کردن راه حل مسائل و مشکلات ، تداوم می یابند و در نتیجه بر لزوم مهارت آموزی مستمر دلالت می کنند. بدیهی است که اگر مجموعة نیروی کار به خوبی آموزش فناوری اطلاعات دیده باشد ، انجام این مهارت آموزی بسیار آسان تر خواهد شد ، زیرا سرعت یادگیری کارکنان افزایش می یابد و به مهارت آموزی عمومی ، نیاز کم تری خواهند داشت. بعلاوه ، چه بسا از سیستم های موجود ، به شکل کامل تری بهره بگیرند و با ارتقاهایی که در سیستم اعمال می شود، بهتر سازگار شوند. بهره وری کارکنان تحت تاثیر مستقیم دانش کارکنان در حوزة فناوری اطلاعات است. از منظر کارکنان ، تخصص در فناوری اطلاعات ارزشمند است و علاوه بر این که منجر به رضایت شغلی و واکنش مناسب و هشیارانه در برابر مسائل می شود، دلیلی بر تحرک شغلی است. وجود امکانات و تجهیزات بیش تر در زیرساختار فناوری اطلاعات در یک شرکت ، سرمایة شغلی ارزشمندی است که احتمالاً در تبلیغات نیز به آن توجه می شود. یافتن کار در شرکت دیگر ، مستلزم یادگیری سیستم های اطلاعاتی جدید است ، اما اکنون که کارکنان ، دیگر دارای مشاغل « مادام العمر» نیستند ، درک انتزاعی تر این سیستم ها – یعنی دانستن این که ویژگی های مشترک آن ها کدام اند و احتمالاً چه تفاوتی ممکن است با هم داشته باشند – نیز ، در بازار کار یک سرمایه به شمار می آید.

اسلاید 11: دلایل آموزشی فناوری اطلاعات در بسیاری از انواع جدید فرصت های آموزشی ، یک عنصر توانبخش شمرده می شود. نوعی از این فناوری بر دسترسی دانشجویان به طیفی از منابع آموزشی استوار است که پیش از این برای آنان دسترس پذیر نبودند. مثلاً برنامة «بچه ها ؛ دانشمندان جهان (Kids as Global Scientists) » را در نظر بگیرید که به وسیلة دانشگاه کلرادو ، با همکاری دانشگاه میشیگان (University of Michigans Weather Underground) و« کانال هواشناسی (Weather Channel) » اجرا می شود. هدف این برنامه ، کمک به دانشجویان در استفاده از اینترنت به منظور یادگیری موضوعات علوم زیست محیطی و هواشناسی و نیز آشنایی آنان با دیگر دانشجویان ساکن در مناطق مختلف ایالات متحده و جهان است. این برنامه و برنامة درسی همراه با آن ، این موارد را ارائه می کنند : پیش بینی ها و بحث هایی دربارة مسیرها و پیشینة توفان های استوایی ( این بحث ها به وسیلة دانشجویان هدایت می شوند و با بحث های متخصصان این رشته و با خود واقعه ، به شکلی که عملاً رخ می دهد ، قابل مقایسه اند )؛ فعالیت های علمی ، گردآوری همزمان داده ها ، آموزش هایی دربارة چگونگی دیدن و تفسیر انواع مختلف تصاویر ماهواره ای؛ دسترسی هدایت شده به نمایش های تعاملی که از مسیرها و داده های مربوط به تندبادهای دریایی کنونی ارائه می شوند ؛ پیوند (Link) هایی به مطالب روزنامه ها و دیگر گزارش های روز ؛ داده های گردآوری شده به وسیلة دانشجویان که به منظور استفادة مشترک با دیگر همکلاسان در تمام دنیا ، به اینترنت ارسال شده ؛ مطالب تخصصی از متخصصان تندبادهای دریایی از طریق کنفرانس و پرسش درون خطی (Online) ؛ گروه های مباحثة درون خطی برای مدرسان ، دانشجویان و کارشناسان ، که در واقع پشتیبانی کنندة موضوعات فنی ، محتوایی و آموزشیی هستند و محلی برای ارسال اطلاعات و نمودارهای مربوط به آموزشگاه محل تحصیل دانشجو به منظور نشر در یک روزنامة درون خطی .

اسلاید 12: نوع دوم فرصت آموزشی توسط دانشمند علوم رایانه ، « سیمور پاپرت» توصیف شده است. « پاپرت» در « توفان های ذهنی» تأکید می کند که درک عمیق برنامه نویسی ، بویژه درک تصورات مربوط به فروپاشی پیاپی به منزلة حالتی از تحلیل و عیب زدایی راه حل های آزمایشی ، به فواید چشمگیر آموزشی در بسیاری از عرصه های گفتمان (discourse)منجر می شود که از جملة آن ها ، فوایدی هستند که به خودی خود ارتباطی با فناوری اطلاعات و رایانه ندارند.SwymourA.Papert.1999, Mind storms: Children, Computers, and Powerful Ideas, Second Edition ,Basic Books, New York . وی همچنین می گوید که رایانه ، چه بسا که ابزاری در دست مربی « برای پشتیبانی از توسعة راه های جدید اندیشیدن و یاد گرفتن باشد » . او بر این باور است که رایانه ممکن است مجرایی برای اندیشه های قدرتمند و « نیازهای تحول فرهنگی باشد ،... که به افراد کمک می کند با دانشی که خطوط سنتی جدا کنندة علوم انسانی از علوم و دانش را در می نوردد ، روابط جدیدی را برقرار کنند...». با تغییر شکل امور انتزاعی به تجسم های ملموس و عینی از طریق برنامه نویسی دانشجویان با استفاده از مواد برگرفته از فرهنگ پیرامون خود ، ساختارهای فکری خاص خود را می سازند . و بالاخره فرصت نوع سوم ، امکان رسانه ای است که فناوری اطلاعات برای دانشجویان فراهم می آورد تا توانایی های انتقادی خود را ایجاد و با آن ها تمرین کنند. دانشجویان باید همة اطلاعات را ، منتقدانه ارزیابی کنند . توانایی آنان در ارزیابی اطلاعات با استفاده از فناوری اطلاعات به آنان کمک می کند تا توانایی جدا کردن شکل از محتوا در همة (انواع) اطلاعات و در سنجش دقت و اعتبار آن را در خود ایجاد کنند. نتیجة کار ، ارزیابی نقادانه تری از همة اطلاعات است. این توانایی انتقادی به افراد کمک می کند که مثلاً ادعاهایی را که در مورد شیوه های پزشکی جایگزین با استفاده از فناوری اطلاعات می شود ، آگهی های مربوط به خانه هایی را که بهره دهی بالایی از نظر انرژی دارند و توصیه های همگنان خود در امور مربوط به تکالیف درسی را مورد ارزیابی قرار دهند.

اسلاید 13: دلایل اجتماعی تمرین مردم سالاری بر مدنیت آگاهان استوار است . در جامعة کنونی که فناورانگی آن هر دم فزونی می گیرد ، بسیاری از بحث های مربوط به خط مشی عمومی با فناوری اطلاعات پیوند خورده اند . مثلاً : شخصی با یک درک اولیه و بنیادی از فناوری داده پایگاه ها (database)، بهتر می تواند مخاطرات احتمالی مربوط به محرمانگی (Privacy) را که با داده کاوی مبتنی بر تراکنش های (transaction) کارت اعتباری او همراه است ، درک کند. هیئت منصفه ای که مبانی دستکاری های تصویری و پویا نمایی رایانه ای را درک می کند ، احتمالاً دریافت بهتری از آنچه در بازسازی یک جنایت یا یک حادثه ، « حقیقت تصویری» نامیده می شود ، خواهد داشت. فهمیدن شیوه های بازنمایی اطلاعات ، کلید درک چگونگی به کار بستن قوانین حق تکثیر (Copy right) در مورد اطلاعات در رسانه های الکترونیکی است. شخصی که ساختار و عملکرد وب جهانی را درک می کند ، در ارزیابی و درک موضوعات مربوط به خط مشی در « اصلاحیة اول(First Amendment )» (قانون اساسی)، آزادی بیان و دسترس پذیری هرزه نگاشت ها (Pornography) در اینترنت ، از جایگاه بهتری برخوردار است.

اسلاید 14: با آن که برخی از این موضوعات ، پیش از ظهور فناوری نوین اطلاعات نیز مورد بحث و جدل بودند ، اما فراگیرندگی فناوری اطلاعات بسیاری از این موضوعات را ، به شکل شفاف تر و شدیدتر ، به قلمرو شعور همگانی کشانده است . بنابراین برای قضاوت آگاهانه دربارة این موضوعات که به خط مشی عمومی مربوط می شوند و بسیاری از آن ها تاثیر مستقیمی بر شهروندان (چه در زندگی روزانة خود از فناوری اطلاعات استفاده بکنند یا نکنند ) دارند ، یکی درک مقدماتی از فناوری اطلاعات ، لازم است . از آنجا که فناوری اطلاعات بیش از پیش همه جایی می شود ، شهروندان نیز نیازمند آن هستند که بدانند چگونه به ارزیابی تأثیر اجتماعی فناوری اطلاعات بپردازند و چه وقت از راه حل های مبتنی بر فناوری اطلاعات که در زندگی آنان گنجانده شده ، شکوه و شکایت کنند. مشکل « سال 2000» به یاد شهروندان ، کارشناسان فناوری ، تدوین گران خط مشی حکومتی ، و ارباب صنعت می آورد که راه حل های فناورانة ظاهراً شفاف و بدیهی، چه بسا که اساساً نقاط ضعف فناورانه باشند. شهروندانی که در دنیای رشد ، تغییر ، پیشرفت و شکست فناوری اطلاعات زندگی می کنند ، اگر خواستار تصمیم گیری و انتخاب آگاهانه هستند ، باید دارای سطحی از درک فناوری اطلاعات باشند. سرانجام این که ، سوای از دغدغه های مربوط به خط مشی همگانی ، استفادة فزاینده از فناوری اطلاعات در تمام دنیا ، تأثیرات اجتماعی عمیقی دارد.

اسلاید 15: روند تحولات آموزش از راه دور و ظهور آموزش مجازینیاز روزافزون به برخورداری از فرصت های آموزشی در تمام سطوح و پاسخگو نبودن آموزش های حضوری ، منجر به پیدایش نسل اول آموزش از راه دور یعنی آموزش مکاتبه ای در قرن نوزدهم شد که عمدتاً بر فناوری چاپ و آموزش از طریق مواد چاپی استوار بود. به دنبال نسل اول و با تقاضای بیشتر و ظهور فناوری های دیگری مانند رادیو و تلویزیون و کنفرانس های ویدئویی ، نسل دوم یا مدل چند رسانه ای پا به صحنه گذاشت. این نسل با کاربرد منابع یاددهی و یادگیری بسیار پیشرفته و اصلاح شده نظیر راهنماهای تحصیلی چاپی ، خواندنی های برگزیده ، نوارهای ویدئویی ، نوارهای شنیداری ، درس های کامپیوتری از جمله یادگیری به کمک کامپیوتر و ویدئوی تعاملی ( دیسک و نوار ) همراه بود. در حالی که بسیاری از مؤسسات از کاربرد مدل مکاتبه ای به سمت مدل چند رسانه ای حرکت کرده بودند ، روند دیگری به نام نسل سوم یا مدل یادگیری از راه دور آغاز گردید. (Nipper,1989; Pelton,1991; Taylor 1992 Cited in Taylor 1995) که جهت ارائه فرصت هایی جهت برقراری ارتباط همزمان ، بر فناوری های اطلاعات و مخابرات مانند کنفرانس های شنیداری از راه دور ، سیستم های ارتباط گرافیک های شنیداری[1] ، کنفرانس های ویدئویی ، پخش برنامه های رادیویی و تلویزیونی همراه با کنفرانس های شنیداری از راه دور استوار بود. 1- audiographic communication systems

اسلاید 16: این روند با پیدایش فناوری های جدید دچار استحاله گردید و به مدد فناوی های اطلاعات و ارتباطات ضمن ملاحظة تنگناها و نارسایی هایی چون عدم وجود نظام تعامل همزمان و غیر همزمان ، افق های جدیدی را در آموزش به طور عام و آموزش از راه دور به طور خاص گشود و با خلق فرهنگ هایی چون فرهنگ مجازی ، نتوکراسی و فراسرمایه ای ، نتیکت یا فرهنگ شبکه ای ، ظرفیت های تازه ای را ایجاد نموده است. لذا نسل چهارم آموزش از راه دور یعنی مدل یادگیری انعطاف پذیر که بر فناوری های دیسک فشرده و اینترنت استوار است با استفاده از برنامه های چند رسانه ای تعاملی ، دسترسی به گسترة بسیار وسیعی از منابع یاددهی و یادگیری ارائه شده در اینترنت را فراهم و با ملاحظة تنگناهای برنامه های پیشین و ظرفیت رسانه های فعلی در برقراری تعاملات غیر همزمان ، کیفی تر شدن آموزش از راه دور را نوید داد و واژة آموزش مجازی ، یادگیری انلاین و یادگیری الکترونیکی پدیدار گردید. در حالی که بسیاری از دانشگاه ها و مؤسسات آموزشی در حال استفاده از هر چهار نسل توسعه فناوری هستند نسل پنجم که اساساً مشتقی از نسل چهارم است در حال ظهور است. نسل پنجم آموزش از راه دور با سرمایه گذاری روی ویژگی های اینترنت و وب ، پتانسیل کاهش چشمگیر هزینه های دسترسی به فرصت های آموزشی و فرایندهای سازمانی را در مقیاس و قلمرو وسیع جهانی داراست و از طریق تهیه و اجرای سیستم های خودکار تهیه و تدوین درس ها ، سیستم های خودکار توصیه های پداگوژیکی و سیستم های پاسخگوی خودکار ، جهش بزرگی در اقتصاد کلان و اثربخشی هزینه ها ایجاد کند. لذا اجرای موثر نسل پنجم یعنی یادگیری انعطاف پذیر هوشمند نه تنها آموزش از راه دور را متحول نموده بلکه تجربیات آموزش درون پردیس را نیز دگرگون ساخته است (Taylor 2002). مدل یادگیری انعطاف پذیر هوشمند ( نسل پنجم) از طریق کاربرد سیستم های پاسخگوی خودکار می تواند متن یک پیام الکترونیکی را بررسی کند و بدون مداخلة انسان ، به صورت هوشمند به آن پاسخ دهد.

اسلاید 17: آموزش های مجازی در قالب مدل های ذیل ظاهر شده اند :مؤسسات آموزش از راه دور ( ابر دانشگاه ها ) که به صورت مستقل یا با ترکیب محیط سنتی و مجازی به ارائه آموزش می پردازند.مؤسسات آموزشی متعارف سنتی که از فناوری های اطلاعات و ارتباطات برای تقویت آموزش حضوری ، بهبود کیفیت ، افزایش بهره وری و انعطاف پذیری و به امید کاهش هزینه ها و افزایش درآمدها از طریق جذب دانشجوی بیشتر استفاده می نمایند و یک موسسه مجازی را در درون یک مؤسسة سنتی ایجاد می کنند.مؤسسات آموزشی کاملاً مجازی که فاقد پردیس های فیزیکی هستند و تمام فعالیت های خود را به طور کامل در محیط های اطلاعاتی و ارتباطی انجام می دهند. مانند دانشگاه فینیکس ، دانشگاه فرمانداران غرب ، دانشگاه آندرو جکسون و دانشگاه کاپلا.دانشگاه سهامی و یا مؤسسات خصوصی مهارت آموزی : بسیاری از سازمان های بزرگ ، با استفاده از فناوری های اطلاعات و ارتباطات ، برنامه های کارآموزی کارکنان خود را تدوین و اجرا می کنند و علاوه بر مشتریان درون سازمانی ، به جذب کارآموز در خارج از سازمان اقدام نموده اند. مانند Corporate university exchange,Click2 learn .کنسرسیوم ها : کنسرسیوم دانشگاه مجازی مانند واشنگتن انلاین ، کنسرسیوم خدمات علمی مانند دانشگاه مجازی کنتاکی ، کنسرسیوم اطلاعات دانشگاه مانند پردیس الکترونیکی شورای منطقه ای جنوب ( Zanville & Moriara,2001) .ائتلاف دانشگاه و تجارت : مانند Universities 21,Open Tech , Devry , Bigwords.com ,Learning Network/FT Knowledge(Pearson) .مؤسسه مجازی کارگزار ، مؤسسه ای است که خودش برنامه های درسی را تدوین نمی کند یا کارکنان آموزشی یا پشتیبانی را استخدام نمی کند بلکه برنامه ها و مواد آموزشی تدوین شده در سایر مؤسسات را جمع (مونتاژ) می کند و آنها را همراه با موضوعات دیگر برای تکمیل یک برنامه تحصیلی به دانشجویان ارائه می دهد و قرارداد هایی را با یک یا چند مؤسسه آموزشی جهت ارائه مدرک و تکمیل واحدهای مجزا منعقد می کند.

اسلاید 18: تئوریسیستم های زنده و پویا(Liber,1997)تئوری ها تئوری چرخة زندگی سازمان های مجازی(Su,2000)تئوری درگیر شدن و مشارکت فراگیر( Kearsley & Shneiderman ,1999 )یادگیری تعاملی وب جهان گستر(Reeves & Reeves , 1997)تئوری فرایند اشاعه(Roger , 1992)مدل ریپلس(Surry , 2002)تئوری تحلیل عوامل پذیرش(Farcuhar & Surry , 1994)تئوری ویزگی های نوآوریRogers,1995))تئوری سرعت پذیرش یا منحنی S(Rogers,1995)

اسلاید 19: تئوری ها تئوری سیستم های زنده ( لیبر ، 1997) : اساس این تئوری بر این اصل استوار است که محیط های یادگیری مجازی به مربی امکان می دهند تا با استفاده از نرم افزارها، ظرفیت خودسازماندهی ، استقلال و مسئولیت شکل دادن به محتوا را در دانشجو ایجاد کند و با اتخاذ رویکرد آموزش دانشجو محور ، حیات و پویایی سیستم آموزشی را حفظ نماید.تئوری چرخة سازمان های مجازی ( سو ، 2000) : بر اساس این تئوری ، چرخة زندگی سازمان های مجازی به چهار مرحلة : الف) تشخیص پتانسیل ها ، ب) تعیین استراتژی ها ، ج) ایجاد ساختار ، د) مکانیسم های هماهنگی؛ تقسیم می شود. این چهار مرحله ، نیز به ده گام تقسیم می شوند : 1- تحلیل بازار و تسخیر فرصت ها ، 2- تدوین طرح و تحلیل بازده ، 3- تحلیل تقاضاها و صلاحیت ها ، 4- انتخاب شرکا ، 5- ایجاد مکانیسم هماهنگی ، 6- تشکیل تیم ها و سازمان های مجازی ، 7- ایجاد زیرساخت فناوری اطلاعات و ارتباطات ، 8- انجام عملیات مجازی ، 9- بررسی پویا و تعدیل و سازگاری ، 10- پیاده کردن سازمان مجازی.مدل ابعاد یادگیری تعاملی وب جهان گستر (ریوز و ریوز ، 1997) : این مدل ، ده بُعد را به عنوان ابعاد یادگیری تعاملی وب مورد توجه قرار می دهد : 1- فلسفه آموزشی و پرورشی ، 2- تئوری یادگیری ، 3- جهت گیری آرمانی (هدف ) ، 4- جهت گیری وظایف و تکالیف ، 5- منبع انگیزش ، 6- نقش معلم ، 7- تقویت فراشناختی ، 8- یادگیری مشارکتی و جمعی ، 9- حساسیت فرهنگی ، 10- انعطاف پذیری ساختاری.تئوری فرایند اشاعه (راجرز ، 1992) : بر اساس این تئوری ، فرایند اشاعة نوآوری پنج مرحله است : الف) دانش ، ب) ترغیب ، ج) تصمیم گیری ،د) اجرا ، هـ) تأیید . به این ترتیب که پذیرندگان بالقوه یک نوآوری باید در مورد آن آگاهی داشته باشند و پیش از تصمیم گیری در مورد پذیرش یا ردّ آن ، ترغیب به آزمایش آن شوند. بعد از پذیرش و اجرا ، پذیرندگان تصمیم می گیرند که استفاده از آن را ادامه دهند یا متوقف نمایند. بر اساس این تئوری ، پذیرش نوآوری ، یک عمل غیر عقلانی و آنی نیست بلکه فرایند مستمری است که می تواند مورد بررسی، تسهیل و پشتیبانی قرار گیرد.

اسلاید 20: تئوری ویژگی های نوآوری (راجرز،1995): بر اساس این تئوری ، پذیرش یک نوآوری تا حدودی به برداشت افراد از ویژگی های نوآوری یعنی : 1- قابلیت آزمایش ، 2- قابلیت سازگاری ، 3- پیچیدگی ، 4- فایده نسبی ، و 5- مزایای قابل مشاهده بستگی دارد.تئوری سرعت پذیرش یا تئوری منحنی S(راجرز ، 1995): طبق این تئوری ، پذیرش هر نوآوری موفقیت آمیز ، ابتدا یک دوره رشد نسبتاً کُند را طی می کند، سپس به سرعت مورد پذیرش قرار می گیرد و بعد متوقف می شود. با رسم روی یک نمودار ، این رشد کُند ، گسترشِ سریع و متوقف شدن ، تقریباً به شکل حرف S خواهد بود. بنابراین ، عاملین اصلی ایجاد کنندة تغییر باید خدمات پشتیبانی و تکنولوژی های مورد نیاز برای پذیرش یک نوآوری را در سطح گسترده ، تشخیص و ایجاد نمایند.تئوری تحلیل عوامل پذیرش ( فارکوهار و سوری ، 1997): این تئوری ، عواملی را که بر پذیرش نوآوری تأثیر می گذارند در چهار مقوله توصیف می کند : 1- ویژگی های کاربر (ویژگی های شخصی افراد درون سازمان مانند میزان انگیزش ، اضطراب و مهارت ) ؛ 2- ویژگی های نوآوری ( قابلیت آزمایش ، قابلیت سازگاری ، پیچیدگی ، فایده نسبی و مزایای قابل مشاهده )؛ 3- محیط فیزیکی (زیرساخت تکنولوژی سازمان و تسهیلات و الگوهای استفاده ) ؛ و 4- محیط پشتیبانی ( منابع موجود برای پشتیبانی و نگهداری یک نوآوری و تولید، نگهداری و سیستم توزیع).

اسلاید 21: مدل ریپلس[(دانیل سوری ، 2002) : این مدل برای تسهیل ادغام فناوری های مدرن در آموزش عالی تدوین شده است. نام مدل از حروف اول عناصر مدل گرفته شده است. عناصر مدل عبارتند از : منابع (به ویژه منافع مالی ، برنامه ریزی برای تأمین بودجة خرید ، استفاده ، نگهداری و ارتقای فناوری ها ) ؛ زیرساخت ( سخت افزار ، نرم افزار ، تسهیلات و امکانات شبکه ) ؛ افراد (دانش ، مهارت ، نگرش ، ارزش ها ، انتظارات و نیازها ) ؛ خط مشی ها (سیاست های سازمانی در خصوص پذیرش فناوری های جدید از جمله خط مشی های مربوط به جذب ، نگهداری ، ارتقای هیأت علمی ، شرایط پذیرش و فارغ التحصیلی ، برنامه ها ، امتحانات و ... ) ؛ یادگیری (استفاده از فناوری ها جهت تحقق اهداف یادگیری و آموزش ) ؛ ارزشیابی (ارزیابی مداوم فناوری ها در ارتباط با اهداف آموزشی ، خود فناوری ، هزینه / فایده ) ؛ پشتیبانی ( نظام پشتیبانی هیأت علمی، کارکنان و دانشجویان استفاده کننده از فناوری به صورت آموزش و مهارت آموزی ، پشتیبانی فنی ، پشتیبانی پداگوژیکی ، رهبری اداری ). تئوری مشارکت و درگیر شدن فراگیر (کرسلی و اشنایدر، 1999) : طبق این تئوری ، فراگیران برای یادگیری موثر ، خلاق ، معنادار و اصیل ، باید در فرایند یادگیری و یاددهی ، مشارکت و درگیری فعال داشته باشند. این تئوری ، یک پارادایم جدید یادگیری و یاددهی را در عصر اطلاعات تدوین می کند که بر نقش مثبت فناوری در ایجاد یک محیط یادگیری الکترونیکی و تسهیل درگیر شدن و مشارکت فراگیران ، با استفاده از پست الکترونیکی ، کنفرانس اینترنتی ، پایگاه داده های وب ، گروه های مجازی ، کنفرانس های دیداری و شنیداری و سایر نرم افزارها تأکید می نماید.

اسلاید 22: مفاهیم آموزش مجازی آموزش مجازی از آموزش کاملاً سنتی یعنی کتاب شروع می شود و تا آموزش کاملاً الکترونیک ( روی شبکه ) ادامه می یابد . ویژگی روش سنتی در این است که فراگیرنده هرگاه به رایانه دسترسی داشته باشد می تواند با استفاده از کتاب درس بخواند و به محض دسترسی و اتصال به شبکه به آموزش خود از این طریق ادامه می دهد. آموزش مجازی مفاهیم متعددی را داراست که در این بین می توان به مفاهیم ذیل اشاره کرد :

اسلاید 23: دانشگاه مجازییکی از بهترین و آماده ترین زمینه های گسترش آموزش الکترونیکی در سطوح بالای آموزشی یعنی در بخش آموزش عالی است. در شرایط کنونی که در جامعه ما هنوز مقدمات توسعه و کاربرد یادگیری الکترونیکی و آموزش مجازی در سطوح تحصیلی ابتدایی و متوسطه فراهم نیست مراکز آموزش عالی مناسب ترین زمینه برای گسترش این نوع آموزش است. امکانات موجود به ویژه مسئله دانش زبان خارجی ، آشنایی با ابزار الکترونیکی ، تجربه بهره گیری از اینترنت ، داشتن رایانه و نظایر آنها شرایطی را به وجود آورده است که اجرای برنامه های آموزش مجازی را در این بخش ساده تر و در شرایط تا حدود زیادی امکان پذیر می سازد. برخی از مراکز علمی کشور در شرایط کنونی توان و امکان اجرای برنامه های آموزشی مجازی را در حد چند رشته و یا حتی یک دانشکده دارا است.- کتابخانه و کلاس مجازییک کتابخانه جامع الکترونیکی تمامی اطلاعات لازم را در اختیار کلیه مراکز آموزشی قرار خواهد داد بدون آن که لزومی به احداث یک کتابخانه باشد. با انتخاب بهترین مطالب آموزشی ، بهترین کتاب ها و ارزنده ترین کتابخانه در دسترس همگان قرار خواهد گرفت. تجدید نظر و تغییرات نیز در کوتاه ترین زمان با کمترین هزینه و در گسترده ترین سطح صورت می گیرد. تجهیز مراکز آموزشی به کتابخانه مجازی بزرگ ترین گام در نهضت آموزش مجازی است. با وجود کتاب و کتابخانه مجازی دایر کردن کلاس مجازی امکان پذیر می شود. طبعاً هر کلاس نیازمند وجود یک معلم و مربی نیز هست. طبیعی است معلم نیز خود معلم مجازی باشد. معلم مجازی همچون کتاب مجازی در آن واحد در دسترس تعداد زیادی آموزنده قرار می گیرد . نقش معلم سنتی در این نوع آموزش به نقش ناظر ، همراه ، مشاور و راهنما یا به عبارتی آموزیار تغییر می کند.

اسلاید 24: در کلاس مجازی آموزگار ، کتاب ، تخته سیاه و کتابخانه در فضای مجازی قرار دارد که هر دانش آموزی می تواند به آنها دسترسی داشته باشد. پرسش و پاسخ ، رفع اشکالات ، امتحان و ارزشیابی نیز از طریق مجازی و در زمان واقعی قابل انجام گرفتن است. این تغییر نقش معلم از یک سو و نیاز به آموزگار مجازی از سوی دیگر ایجاب می کند که طرح جداگانه ای برای تربیت آموزگار مجازی و آموزیار حضوری نیز برنامه ریزی و اجرا شود. کلید موفقیت برنامه آموزش مجازی و الکترونیکی در گرو وجود آموزگار مجازی ماهر و پر توان است.دروس آموزش مجازی به کمک بهترین استادان هر درس تالیف می شود. استادان با در نظر گرفتن تمام شرایط و حالات تدریس در کلاس ، به تألیف دروس می پردازند و تمام متون ، یادداشت ها ، جزوات و صحبت های استاد ، به صورت پویانمایی تحت وب قرار می گیرد. برای این کار ، تیمی متشکل از متخصصان کامپیوتر ، در کنار استاد به اجرای طرح می پردازند.

اسلاید 25: سبک های آموزش مجازیآموزش در محیط های مجازی ، به دو شکل همزمان (Synchronous) و غیر همزمان (Asynchronous) انجام می شود. آموزش همزمان ، آموزشی است که در آن ، استاد و دانشجویان در یک زمان مشخص ، اما مکان های متفاوت با هم تعامل و ارتباط برقرار می کنند. از جمله اشکال مختلف آموزش همزمان ، جلسات گپ زنی (عمومی و خصوصی) ، ویدئویی دسک تاب ، گرافیک های شنیداری و کنفرانس های زنده است.آموزش مجازی غیر همزمان ، به سبکی از آموزش اشاره دارد که دانشجویان و استاد در زمان ها و مکان های مختلف با هم ارتباط برقرار می کنند. از اشکال مختلف این سبک آموزش ، استفاده از پست الکترونیکی ، بحث های موضوعی ( سلسله وار ) و استفاده از شبیه سازها (Simulation) در زمینه های مختلفی چون مکانیکی ، بیولوژیکی ، اجتماعی، پزشکی ، صنعتی ، بازرگانی و ... است. آموزش همزمان در مقایسه با غیر همزمان از نظر تعامل برتر است اما آموزش غیر همزمان ، انعطاف پذیری بیشتری دارد.

اسلاید 26: ارزشیابییکی از نگرانی هایی که در خصوص آموزش های مجازی وجود دارد ، ارزشیابی از میزان آموخته های دانشجویان است. ارزشیابی دانشجویان انلاین به روش های مختلفی انجام می شود :الف) ایجاد یک مرکز تست در پردیس اصلی مؤسسه : دانشجو در پایان ترم ، با پرداخت شهریه اندکی می تواند از این مرکز تست برای امتحانات استفاده کند.ب ) ایجاد مراکز محلی مشترک بین چندین مؤسسه : برای سهولت کار دانشجو و جلوگیری از رفت و آمدهای طولانی ، مراکز محلی در دانشکده ها و کتابخانه های عمومی دایر می شوند و دارای مراقبین محلی هستند.ج ) ایجاد شبکه های آزمون با همکاری برخی از ایالت ها : این شبکه ها با دو انگیزه ایجاد شده اند: الف) رضایت اعضای هیات علمی در خصوص وحدت آزمون در محیط مجازی ، ب)رعایت الزامات و ضوابط مراکز اعتبار سنجی.د ) تهیه برنامه های نرم افزاری جهت افزایش امنیت امتحانات : دو نمونه از این برنامه ها، برنامه های امتحانات امن[1] و برنامه تست های نرم[2] هستند. در برنامه امتحانات امن ، بسته های نرم افزاری کدگذاری و مسدود می شوند و دانشجو فقط در صورت داشتن کلمه رمز می تواند به آن وارد شود. دانشجو زمانی که وارد اطاق تست می شود امکان استفاده از نرم افزارهای دیگر وجود ندارد. 1- Secure exams2- Soft exams

اسلاید 27: اکولوژی کلاس مجازی و پارادایم های پداگوژیکی جدیدوقتی فرایند یاددهی و یادگیری از محیط یادگیری فیزیکی (سنتی) به محیط یادگیری مجازی تغییر می کند ترکیب اکولوژیکی کلاس نیز دچار تحول می شود. فضای اکولوژی مجازی فرصت های بالقوه ای را برای باز آرایی نقش ها ، روابط و روش ها فراهم می کند ( باور ، 2001) . اکولوژی کلاس های مجازی دارای محدودیت های ساختاری است که اجرای سبک های سنتی آموزش را دشوار می سازد و مربیان را وادار می کند از استراتژی های یادگیری فعال استقبال نمایند. فرانک (2000) در تحقیق خود دریافت تمام معلمانی که در آموزش مجازی شرکت کرده اند یادگیری انلاین را به عنوان عاملی برای اقتدار بخشیدن و توانمند کردن دانش آموزان در نظر گرفته و ارزشمندترین مزایای آن را یادگیری فعال ، تفکر انتقادی ، همکاری ، اعتماد به نفس و عادت به یادگیری مادام العمر برشمرده اند (Frank 2000).این اکولوژی جدید ، پارادایم های یاددهی و یادگیری جدیدی را می طلبد. استفاده از پارادایم معلم به عنوان تنها گردانندة صحنه[1] دیگر ممکن نیست . فراگیران باید نقش فعال تری در یاددهی و یادگیری ایفا کنند و معلم به راهنمای کنار صحنه[2] تبدیل شود. مربیان تسهیل کننده ، راهنما و واسطه گر و طراح آموزشی خواهند بود اما نمی توانند بر گردش اطلاعات کاملاً کنترل داشته باشند. بنابراین ، نقش و روابط مربی و دانشجو ، کمتر شکل سلسله مراتبی دارد و بیشتر تعاملی و همپوشان است. این پویایی اجتماعی و فرصت بیشتر برای مشارکت ، به ارائة نظرات و دیدگاه های بیشتر و افزایش قدرت خلق افراد منتهی شود که تحقق آن در یک کلاس فیزیکی با فضای ثابت و زمان مشخص و قید و بندهای آموزشی کار دشواری است.1- teacher as a sage on the stage2- guide on the side

اسلاید 28: محیط وب ، یک « اکولوژی یادگیری» است که در آن اجتماعی از افراد دارای علایق مشترک در حال گرده افشانی با یکدیگر هستند. در این محیط ، افراد می توانند اطلاعات را در هر زمانی دریافت و منتشر کنند. حاصل این گرده افشانی یا تبادل اطلاعات ، رشد روزافزون دانش است.بر خلاف پارادایم های سنتی که بر انتقال دانش و اطلاعات از استاد به دانشجو و منفعل بودن دانشجو استوار هستند پارادایم های جدید بیشتر بر اصول ساخت گرایان و تأکید بر فعال بودن دانشجو و ساخت دانش توسط وی مبتنی هستند . البته نگرش ، مهارت و تعهد دانشجویان ، معیارهای تعیین کننده ای هستند. دانشجویان مجازی باید خود انگیخته ، مسئولیت پذیر ، پذیرنده تفکر انتقادی و مایل به انجام کار گروهی باشند. همچنین دارای مهارت های ارتباطی نگارشی خوب و تجربه کار با فناوری باشند.

اسلاید 29: مقایسه پارادایم پداگوژیکی سنتی و جدیدپارادایم سنتیپارادایم جدیدمعلم انتقال دهنده اطلاعاتمعلم تسهیل کننده، ناظر و راهنماتأکید بر تدریستأکید بر یادگیریآموزش معلم محورآموزش فراگیر محورکار فردیکار گروهیفراگیر و وابسته به استادفراگیر مستقلمنابع یادگیری منفعلمنابع یادگیری تعاملیمعلم تنهای دانای صحنه تدریسمعلم راهنمای کنار صحنهمنابع یادگیری محلیمنابع یادگیری جهانیدرس های درون کلاس درسدرس های شبکه اییادگیری برای آماده شدن در امتحانآماده شدن برای یادگیری مادام العمر منبع اصلی اطلاعات معلم و کتاب درسیمنبع اصلی اطلاعات منابع گوناگون اینترنتیفرمت اطلاعات به صورت متنفرمت اطلاعات چند رسانه ایتعاملات به صورت همزمانتعاملات به صورت غیر همزمان/ همزمانفضای تعامل محدود به زمان و مکان (کلاس درس)فضای تعامل دنیای شبکه ای (آزاد از زمان و مکان)تأکید بر کسب اطلاعاتتأکید بر ساخت دانش

اسلاید 30: نتیجه گیری کالج ها و دانشگاه ها به عنوان سازمان های دانش – محور باید در سطحی گسترده از پیشرفت های سریع در فن آوری اطلاع رسانی – رایانه ای ، مخابرات و شبکه ها تاثیر پذیر باشند. در چند دهه گذشته ، رایانه ها به شکل سیستم های قدرتمند اطلاع رسانی درآمده اند که از قابلیت ارتباط بسیار سریع با سایر سیستم های جهانی برخوردارند. شبکه های خصوصی و دولتی امکان دسترسی ارزان قیمت و فوری طیف وسیعی از مردم جهان را به صدا ، تصویر و اطلاعات فراهم می سازند. ایجاد محیط های مجازی که احساس انسانی در تماس با تصویر ، صوت و احساس مجازی قرار می گیرد ما را از محدودیت های نیروهای فیزیکی دنیایی که در آن زندگی می کنیم ، رها می سازد. روابط چندگانه و نزدیک و نیز احساسی که به واسطه استفاده از سیستم های ارتباطی دیجیتال صوتی و تصویری به وجود می آید تشکیل جوامع توده ای وابسته و بسیار پراکنده را تشویق می کند که به سهیم شدن در تجربیات جدید و فعالیت عقلانی علاقمندند. تحول و تکامل سریع فن آوری ها شیوه گردآوری ، پردازش ، انتقال و کاربست اطلاعات را یکسره تغییر می دهد. این فن آوری تاکنون تاثیر چشمگیری در کالج ها و دانشگاه های ما داشته است. شیوه های اداری ما کاملاً به فن آوری اطلاع رسانی وابسته شده است. چنان که نگرانی از اشکالات رایانه ای سال 2000 همه واقعیت را به تصویر می کشد. تحقیق سخت به فن آوری اطلاع رسانی متکی است ، مثل استفاده از کامپیوتر برای به وجود آوردن پدیده های فیزیکی ، استفاده از شبکه برای ایجاد ارتباط میان محققان آزمایشگاه های مجازی یا آزمایشگاه های مشترک و کتابخانه های دیجیتالی برای تأمین دستیابی محققان به صنایع علمی. اما احساس روز افزون موجود این است که فن آوری جدید ژرف ترین تأثیر خود را بر فعالیت های آموزشی دانشگاه و نحوه ارائه خدمات ما خواهد داشت.

اسلاید 31: ما نقش آموزش موسسات را معمولاً بر حسب پارادایم کلاس درس ، یعنی استادی که در کلاس به دانشجویان درس می دهد و آنها هم با خواندن متون ، مقاله نویسی ، حل مسئله یا آزمایش و شرکت در امتحانات پاسخگوی استادان هستند ، تصور می کنیم. با وجود این ، کلاس ممکن است به زودی جای خود را به تجربیات یادگیری بدهد که حاصل ظهور فن آوری اطلاع رسانی است. در واقع ، این تغییر الگو را خود دانشجویان می توانند بر استادان تحمیل کنند. دانشجویان امروز اعضا « نسل دیجیتال» هستند. آنها خود را از همان ابتدا در محاصره رسانه های الکترونیکی ، تصویری نیرومند – مثل : MTV, Sea same Street رایانه های خانگی ، بازی های ویدئویی ، شبکه های اینترنت ، MOO,MUD و واقعیت های مجازی احساس می کنند بر خلاف نسل ما که در عصر رسانه های خبری یک سویه نظیر رادیو و تلویزیون پرورش یافته است ، آنها خواهان ارتباط دوسویه و تعامل هستند. آنها یادگیری را به چشم یک تجربه « بزن و بازی کن»[1] می نگرند و عادت و تمایلی به یادگیری مداوم از طریق کتاب خوانی ندارند و مایلند تا از طریق شرکت فعال و آزمایش در درس غوطه ور شده و بیاموزند. با آن که این نوع یادگیری ها با شیوه هرمی و متوالی برنامه درسی دانشگاه سنتی تفاوت بسیار دارد ، اما برای این نسل بسیار مؤثرتر و کارآمد تر است به ویژه وقتی که این یادگیری از طریق محیط پربار رسانه ها تامین شود. می توان از هیأت علمی قرن بیست و یکم خواست تا نقش جدیدی به عنوان طراحان محیط ، فرایندها و تجربات یادگیری بازی کنند. دانشجویان امروزی اول خودشان به تنهایی و از طریق خواندن ، نوشتن و حل مسئله اقدام به یادگیری می کنند. استادان امروزی باید امکان تجربیات یادگیری گروهی را در محیطی فراهم سازند که در آن دانشجویان با یکدیگر کار کنند و بیاموزند و استاد تنها نقش مشاور و یا مربی را ایفا کند. اعضا هیأت علمی کمتر به تشخیص و سپس انتقال محتوای فکری خواهند پرداخت و بیشترین توجه خود را بر تشویق ، ایجاد انگیزه و مدیریت یک محیط یادگیری فعال برای دانشجویان معطوف خواهند کرد. این امر مستلزم تغییری اساسی در آموزش مقطع فوق لیسانس و دکتراست ، زیرا فقط تعداد کمی از اعضاء هیأت علمی این مهارت ها را آموخته اند.

اسلاید 32: می توان به سهولت تغییرات عمیقی را که در سایر نقش های دانشگاه روی می دهد تشخیص داد. روند دانش آفرینی جدید – پژوهش و بورسیه – به سرعت از حالت تحقیق انفرادی خارج می شود و به شکل گروه های تحقیقی در می آید و رشته های تحصیلی، مؤسسات و حتی مرزهای ملی را نیز در می نوردد. فشار فزاینده ای برای اقتباس مستقیم موضوعات تحقیقاتی از تجربیات جهانی و نه از تجربیات محققان و اندیشوران اعمال می شود. حتی ماهیت دانش آفرینی نیز تا حدودی از تحلیل آنچه بوده است به آفرینش آنچه هرگز نبوده است تغییر یافته است و بر تجربه هنرمند تکیه می شود تا مهارت های تحلیلی دانشمند. با ظهور فن آوری اطلاع رسانی ، محدودیت های زمانی و مکانی از بین رفته است. ما اکنون می توانیم از رایانه ها و شبکه های قدرتمند برای ارائه خدمات آموزشی به هر کس، در هر زمان و هر مکان استفاده کنیم و دیگر به محیط دانشگاه یا برنامه درسی محدود نشویم. نیروی فن آوری به همراه رشد نیروهای قدرتمند بازار که می تواند کسب و کار آموزش عالی را به نحوی شایسته مجدداً شکل دهد ، محیط یادگیریِ بازی به وجود می آورد که در آن دانشجو به فراگیر فعال و مشتری خدمات آموزشی تبدیل می شود. 1- Plug and play

اسلاید 33: درکسب رضای حق موفق باشید