صفحه 1:
عوامل زيان آور mi
یت
| دکتر امیرپور
۱
صفحه 2:
بيمارى هاى عفونى و انكلى ناشى از كار
۱ ا ا
(۳
۱ mine mee ood
(CB ene Vere Tree ene Ie TT) LOWE TET) الف)
ید و epee: - ترزيس 3 ريكتزيوزكله ای و
صفحه 3:
بقاء و بيماريزايى اين عوامل در محيط هاى شغلى بطور وسيع با روش
های زیر تعیین می شوند عوامل فیزیکی و اقلیمی (جوی) (درجه
0 Monty gure) pes
sia ارات 50 1 در موردانكل ها وجود ميززيان ceri
0 ا degen ou
|
۱۳۳۳۳
صفحه 4:
مشاغل مرتبط با بیماری
كشاورزئ محيط هاوكار مشخصدر كشورهاوكرمسير و توسعه نيافته
... بیمارستانهه آزمايشكام هاءكلينيكهاء لطاقهاوك لبدشكافوو-
۰
کشتارگاه هه سوپرمارکتهایگوشتو ماهیو ...)
کار در محیط هاوباز که لحتمالوجود فضولاتحیولنیدر آنها هست(کار
۲
صفحه 5:
مکانیسم عمل
ل ا ا ا ا اا ا لك
De Teer Sra) ا ا ا ل
عوامل قادر هستند از يوست سالم نفوذ كنند (مثل آنتراكس يا سياه PEG
ا ا (EID
ساير عوامل در صورت زخمى شدن يوست به بدن وارد مى شوند
ل ا ار ل
ات ا ا را ا ا ل
Gi sic), م
صفحه 6:
ا
ا ا ل د
Tee ا ا ا ا الا ا ا ا
ont 1 a ees زیر ارزیابی می گردد
PES Soot eee S were sp min m err ewes we eS /5=
RRO R Ry rec ran myers pid
ee Ee ee ee ere ne eee
دادم ها و مدارکیدابلیر شیوع میزبانان, لسط و لنگلها در منطقه-
دادم هو مدارکسرولوژیکیدر مورد وضعرتلیمنیک ارگران(مثلانتایج حاصله از
Te ToS Cee See eS Leer Doe et eS Seon
.سافونلهم)
صفحه 7:
۱3 Peete gen pei
علائم اولیه عفونت بندرت اختصاصی هستند اما در صورت وجود عوامل
جغرافيايى و شغلى معمولا بخوبى مشخص بوده و به راحتى بيمارى مورد سوءظن
.قرار مى كيرد
00 22 ل ا ا > Cae EID
:مربوط به آنها آورده شده است
احساس ضعف شديد و سردرد آزاردهنده و علائم
دیگر سیستم عضبى
تب همراه يا اشكالات تنفسی با زپتومونت
مر وو بن ومو سر
ايجاد مى شوند
علائم كوارشى يعتى يدبدار شدن ادرار تيره رق و
يرقان
اسياسم هاى دردناك عضلانى بويزه اطراف فى
آنمی بیلرونوه و تاتواتن توسعهبانندی بویژم وقتی
بروسلوز. لپتوسپیروز. مالاریاء هاری. ریکتزیای کنه ای
يا تریبانوزومیاز
کوکسدورمیگیز: هجو ولاسیز, آورتی توزیس تب
كيو يا سل
آنتراكس ليشمانيا. ترييانوزو ميازيس يا تولارمى
و
هیانیت ویرواست با ایتوسپیرایی
گرا
شیستوزو میازیس
صفحه 8:
erie sy م
He ep ewes Te Soe L Tes SB nee en) م
كاركران روستايى خويش فرما در كشورهاى در حال توسعه هستند. جون اين افراد اكثر در
مناطقی کار می کنند که براحتی قابل بررسی نبوده و معاینات بهداشتی روی آنها بندرت
انجام مى شود (البته اكر انجام شود!). در هر صورت كروه هاى خاصى از كارد مناظق
روستایی (کارکنان مراکز بهداشتی» کارگران شهرداری و کارگران ساختمان و معادن و
۱
در مورد آنان تشویق شوند. علاوه براین که در برخی مناطق مشخص امکان تشخیص گروه
DES Slee ae De L >le- Sew Te tees SC) 0<
PRPS Toner et PPPS Pry ی
SE BIS S DSPs ener ل
صفحه 9:
:عبارتنداز
| ool
ب) تعيين افراد حساس 5
ج) تشخيص و درمان موارد مخفي يا فعاله بيماريهاى عفونى در مشاغلى كه خطر بیماری سل در آنها وجود
1 را RIES SRE SE To ere eS 0S) Bes) y
1۱ Te EPEC Serer ITD See
ا 0 كر امكان دا
باشدء تمام كاركران ب
So
صفحه 10:
معابنات دورة لى
9 IT)
از استخدام مى باشند؛ كه شامل ثبت اطلاعات يزشكى در
مورد سابقه بيمارى تب دار يا عفونى توسط بررسى
9 eter er)
کارگران با تست توبرکولین مثبت؛ عکسبرداری از قفسه
سینه باید تکرار شود. حداکثر کارگران روستایی؛ معاینات
دوره ای با تناوب یک ساله ایده آل است . درآموزد
۱
50
صفحه 11:
ار را
0000 Pere)
000 7
0000 re ene cee rs
اکثر موارد بسیار مزثر است اما در تمام بیماربها چنین
نیست. موفقیت در درمان بستگی به تشخیص درست و
مراقبت ویژه دارد. در مورد کزاز درمان بایستی ود
در بیمارستان های مجهز انجام شود. جداسازی بیمارا
.مسری احتمالا لازم است i
۱
ان
صفحه 12:
اقدامات کنترل و پیشگیری
pe eg ey is rrr] pare peri Fay) ep evearen F]Pre ee Se 8 FC Wet) PTI: SOI Yeo
پیشگیری هستند. پاشیدن حشره کش های با دوام برعلیه حشرات (هم حالت لاروی
1۱ 7 7 ل اا tran (71 F try
Poteet eee prer ا iad Parca Woy pi Crone Pe are tt | CC Beer pers
| خا اا
ل 1 1 Eo TH Pear Ir ecg enc, De
کاهش خطر به ترتیب بیماری بروسلوز هاری می باشد. با کنترل و محدود کزدن
وازدات پرندگان/پستانداران اهلی, مو و پللنم و فرآورده های ان ند
براى ييشكيرى از اورنى توزيس ساتياكوزيس و سياه زخم مفيد است. در.مخيط
۳ های کاری بخسوص جلوگیری از پراکندکی غباز با استفاده از يا
ال ا ا ا ا
صفحه 13:
مراقبت از كاركران
آموزش بهداشت
کارگران در معرض بایستی در مورد طبیعت و ماهیت عوامل مضر عفونی یا انگلی در
شغل و ناحیه خود اطلاع کافی حاصل نمایند. با تکید ویژه بر بهداشت و لزوم استفاده
كاركران از لباس هاى حفاظتى مناسب (بخصوص يوتين و كفش)» انتقال با دقت فرآورده
های حیوانی یا خود حیوانات. اجتناب از شنا کردن و یا شستشو با آب آلوده اجتتاب از
.نوشيدن شير نجوشيده و محافظت خود از كزش حيوانات و حشره هاى كزنده
صفحه 14:
BTS OS ES eT ee tte)
وجود دارد تمام کارگران شاغل در معادن؛ رودخانه
1 eT nny
دستكش و كرم هاى محافظ براى eee ne mere
حمل کنندگان حیوانات و ماهی از ابتلا به عفونت
9 Srey
آزمایشگاه و مراکز ویژه بهداشتی احتمالا به لباس
oR RENN Pes EOE EOTr ES
صفحه 15:
00
0 0 ل ل pr eeUP Ute ABT ea)
11 re rer Beye ns ta eee
فاصلامجهاجار كران كشتاركاه ها و قراورد» هاي حيواني و كاور ٠
Se ete nel See
دارد. دستورالعمل هاى موجود براى كادر بيمارستانى شاغل: غربال
1 0 ا ا
Aba... كا عي و و
۲ و بای دیالیز
3 awh wo wwen9 ULL sly wlh> Ibs! pl 9.
صفحه 16:
ا 5
1
5
عوامل زیان آور شغلی
عوامل بیولوژیکی(انگل)
مدرس :دکتر امیرپور
گردآورنده:هادی لطفی
بیماری های عفونی و انگلی ناشی از کار
تماس با میکروارگانیسم های عفونی زنده و انگل ها و فرآورده های سمی آنها در بسیاری
.از مشاغل وجود دارد
:مهمترین عوامل عفونت و بیماریهای انگلی مرتبط با شغل عبارتنداز
الف) ویروس ها (هپاتیت ویروسی ،بیماری ویروسی نیوکاسل و هاری)
ب) کالمیدیاها و ریکتزیاها(اورنی – توزیس و ریکتزیوزکنه ای و تب کیو)
ج) باکتری ها(آنتراکس ،بروسلوزیس ،اریتریپلوئید ،لپتوسپیروز ،کزاز ،سل ،توالرمی
د) قارچ ها (کاندیدیازیس و درماتومیتوز پیوستی و غشاهای موکوسی ،کوکسیدیومیکوز،
میستوپالسموز)
ه) پروتوزآها (لیشمانیا ،ماالریا ،تریپانوزومیاز)
و) کرم های نواری (کرم های قالبدار و شیستوزومیاز)
بقاء و بیماریزایی این عوامل در محیط های شغلی بطور وسیع با روش
های زیر تعیین می شوند عوامل فیزیکی و اقلیمی (جوی) (درجه
حرارت ،رطوبت ،فشار اکسیژن ،ویژگی های خاک و …) نیازهای تغذیه
ای و غیره برای تکثیر و در موردانگل ها وجود میزبان واسطه که اکثرا
حیوانات هستند .عفونت ها و بیماری های انگلی مرتبط با شغل اکثر در
.موارد زیر دیده می شوند
مشاغل مرتبط با بیماری
ک888شاورزی محیط هایک888ار مشخصدر ک888شورهایگ888رمسیر و ت888وسعه 8ن88یافته-8
:
… ب888یمارستانها ،آزمایشگاه 8ها،ک888لینیکها ،ا8طاقهایک888لبدشکافیو-
ی-
ک888ارهاییک888ه 8مستلزم 8حملحيوا8ناتو ف888رآورده 8هایآ8نه8است(ک888لینیکهایدا8مپزشک ،
ک888شتارگاه 8ها ،س88وپرمارک8تهایگ888وشتو ماهیو …)
ک888ار در محیط هایب888از ک888ه 8ا8حتما88لوجود ف888ضوالتحیوا8نیدر آ8نه8ا هست(ک888ار در-
ی عملیات
ک888انا88لها ،رودخانه 8ها ،آ8برا8ه 8ها ،ف888اضالبها ،ب888ارا8ندازها ،مزارع ک888شاورز ،
س88اختمانیو …)
مکانیسم عمل
عفونت وقتی ایجاد می شود که یک فرد ایمن نشده حاصل نماید .نحوه ورود و
پاتوفیزیولوژی بیماری های مختلف بطور قابل توجهی متغیر هستند .برخی
عوامل قادر هستند از پوست سالم نفوذ کنند (مثل آنتراکس یا سیاه زخم،
بروسلوزیس ،لپتروسپروز ،شیستوزومیاز ،توالرمی)
سایر عوامل در صورت زخمی شدن پوست به بدن وارد می شوند
(اریتریپلوئید ،هاری ،سیاه زخم ،کزاز ،هپاتیت ویروسی ب)
در صورت نازک شدگی پوست (ناسور شدن) به داخل بدن وارد می شوند
(.عفونت های قارچی)
سنجش تماس
بررسی احتمال خطر تماس و ابتال به بیماری های عفونی و انگلی بندرت عملی است .مثال
جستجوی ویروس انسفالیت در کنه ها یا جستجوی ویروس هاری در حیوانات وحشی .در هر
:صورت خطرات بالقوه موجود در گروه های کارگری با عوامل زیر ارزیابی می گردد
ای
گ888زارشهاییاز موارد ب888یماریه8ایوا8گ8یر ی88ا ب888یماریه8ایمشترکب888ینا8نسانو دا8م 8در گ888روه 8ه -
.ک888ارگریک888ه 8در مع8رضخطر ا8بتال ب888ه 8آ8نب888یماریها ارزیابیمیش88وند
ک
مدارکو داده 8هایا8پیدمیولوژیکیدر مورد ش88یوع ب888یماریه8ایمسریی88ا مشتر -
داده 8ها و مدارک8یدا88لب888ر ش88یوع میزبانانوا8سط و ا8نگلها در منطقه-8
آزمایشات
داده 8ها و مدارکس88رول8وژیکیدر مورد وضعیتا8یمنیک888ارگرا8ن(مثال ن88تایج ح8اصله 8از
ی ک888المیدیائیو عفونتهای
ی ریکتزیائ ،
س88رولوژیکیی88ا پ888وستیب888را8یس88لی88ا ب888یماریه8ایویروس ،
ی
.س88ا88لمونالی )
تأثیرات کلینیکی و تشخیص
عالئم اولیه عفونت بندرت اختصاصی هستند اما در صورت وجود عوامل
جغرافیایی و شغلی معموال بخوبی مشخص بوده و به راحتی بیماری مورد سوءظن
.قرار می گیرد
در زیر خالصه ای از عالئم اولیه بیماری های عفونی و انگلی و تشخیص احتمالی
:مربوط به آنها آورده شده است
تشخیص احتمالی
عالئم احتمالی
احساس ضعف شدید و سردرد آزاردهنده و عالئم
دیگر سیستم عصبی
بروسلوز ،لپتوسپیروز ،ماالریا ،هاری ،ریکتزیای کنه ای
یا تریپانوزومیاز
تب همراه با اشکاالت تنفسی یا پنومونی
کوکسیدوزمیکوز ،هیستو پالسوز ،اورنی توزیس تب
کیو یا سل
عالئم شدید سیستمیک که پس از ضایعات با اولسر
ایجاد می شوند
آنتراکس لیشمانیا ،تریپانوزو میازیس یا توالرمی
پوسنی
عالئم گوارشی بعنی پدیدار شدن ادرار تیره رنگ و
یرقان
هپاتیت ویروسی یا لپتوسپیرایی
اسپاسم های دردناک عضالنی بویژه اطراف فک
کزاز
آنمی پیشرونده و ناتوانی توسعه بابنده بویژه وقتی
شیستوزو میازیس
معاینات بهداشتی
تعداد بسیار زیادی از کارگرانی که در معرض تماس با بیماری های عفونی و انگلی هستند،
کارگران روستایی خویش فرما در کشورهای در حال توسعه هستند .چون این افراد اکثر در
مناطقی کار می کنند که براحتی قابل بررسی نبوده و معاینات بهداشتی روی آنها بندرت
انجام می شود (البته اگر انجام شود!) .در هر صورت گروه های خاصی از گارد مناطق
روستایی (کارکنان مراکز بهداشتی ،کارگران شهرداری و کارگران ساختمان و معادن و
…) خیلی راحتتر از کارگران روستایی در دسترس بوده و باید به انجام معاینات بهداشتی
در مورد آنان تشویق شوند .عالوه براین که در برخی مناطق مشخص امکان تشخیص گروه
های کارگری روستایی در معرض ابتال به بیماریهای خاصی وجود ندارد ،در چنین
مواردی ،معاینات منظم دوره ای بسیار مفید خواهد بود .در جایی که امکان داشته باشد،
.معاینات بهداشتی کارگران روستایی بایستی انجام گیرد
معاینات قبل از استخدام
معاینات قبل از استخدام بایستی شامل تاریخچه پزشکی و معاینات فیزیکی باشد .اهداف اصلی این معاینات
:عبارتنداز
الف) تعیین وثبت وضع سالمتی اولیه هر کارگر
ب) تعیین افراد حساس
ج) تشخیص و درمان موارد مخفي يا فعال 8بیماریهای عفونی در مشاغلی که خطر بیماری سل در آنها وجود
دارد( :مثل پرسنل سرویس های بهداشتی و دامپزشکان و کارکنان آزمایشگاه) ،آزمایش توبرکولین همراه با
عکس برداری از قفسه سینه نیز انجام می شود .با توجه به منطقه جغرافیایی و نوع شغل ،آزمایشات انتخابی
بیولوژیکی و میکروبیولوژیکی به منظور تعیین عفونت قبلی یا حاضر مورد نیاز هستند .ا8گر امکان داشته
باشد ،تمام کارگران بایستی بر علیه بیماریهای شایع منطقه ای که برای آنها واکسیناسیون وجود دارد ،ایمن
.شوند
معاینات دوره ای
در اصطالح پزشکی این معاینات عینا مشابه معاینات قبل
از استخدام می باشند ،که شامل ثبت اطالعات پزشکی در
مورد سابقه بیماری تب دار یا عفونی توسط بررسی
سیستمیک و تکرار آزمایشات قبلی سرولوژیکی ،در
کارگران با تست توبرکولین مثبت ،عکسبرداری از قفسه
سینه باید تکرار شود .حداکثر کارگران روستایی ،معاینات
دوره ای با تناوب یک ساله ایده آ8ل است .در مورد
کارکنان مراکز بهداشتی و آزمایشگاهی این تکرار 6ماهه
.است
اقدامات درمانی ویژ8ه
این موارد بیماریهای ا8نگلی و عفونی بایستی طبق
دستورات معتبر پزشکی مورد معاینه و درمان واقع
شوند .درمان آنی بیوتیکی ویژه و یا شیمیوتراپی در
اکثر موارد بسیار مؤثر است اما در تمام بیماریها چنین
نیست .موفقیت در درمان بستگی به تشخیص درست و
مراقبت ویژه دارد .در مورد کزاز درمان بایستی فورا
در بیمارستان های مجهز انجام شود .جداسازی بیماران
.مسری احتماال الزم است
اقدامات کنتر8ل و پیشگیری
محیطی برخی بیماری های با حذف حيوانات میزبان یاحشرات واسط آنها قابل
پیشگیری هستند .پاشیدن حشره کش های با دوام برعلیه حشرات (هم حالت الروی
و هم بالغ) ،پشه خاکی ،و مگس تسه تسه می تواند مفید باشد .ماهی های شکار
کننده ،برای کاهش جمعیت حلزون ها که پناه گاه انگل های شیستوزومایی هستند،
مفید می باشد .همچنین کنترل جمعیت کنه ها برای عامل لپتوسپیروز یک اقدام
سودمند می باشد .واکbسینه کردن احشام و حيوانات خانگی یک روش مؤثر برای
کاهش خطر به ترتیب بیماری بروسلوز هاری می باشد .با کنترل و محدود کردن
واردات پرندگان ،پستانداران اهلی ،مو و پشم و فرآورده های استخوان حیوانات
برای پیشگیری از اورنی توزیس ساتیاکوزیس و سیاه زخم مفید است .در محیط
های کاری بخصوص جلوگیری از پراکندگی غبار با استفاده از تهویه مکنده ،یک روش
.بهداشتی برای کbنترل ذرات غبار آنتراکس و اورنی توزیس می باشد
مراقبت از کارگران
آموزش بهداشت
کارگران در معرض بایستی در مورد طبیعت و ماهیت عوامل مضر عفونی یا انگلی در
شغل و ناحيه خود اطالع کافی حاصل نمایند .با تأکید ویژه بر بهداشت و لزوم استفاده
کارگران از لباس های حفاظتی مناسب (بخصوص پوتین و کفش) ،انتقال با دقت فرآورده
های حیوانی یا خود حیوانات ،اجتناب از شنا کردن و یا شستشو با آب آلوده اجتناب از
.نوشیدن شیر نجوشیده و محافظت خود از گزش حیوانات و حشره های گزنده
لباس های محافظ
وقتی خطر شیستوزو میاز ،لپتوسپروز و کرم قالبدار
وجود دارد تمام کارگران شاغل در معادن ،رودخانه
ها ،آ8ب راه ها ،مزارع و … بایستی دستکش و
پوتین استفاده کنند .دستکش و کرم های محافظ برای
حمل کنندگان حیوانات و ماهی از ابتال به عفونت
های قارچی واریتوپلوئید مفید است .کارکنان
آزمایشگاه و مراکز ویژه بهداشتی احتماال به لباس
.های محافظتی خاص نیاز خواهند داشت
دستورالعمل
وجود چنین دستورالعملی برای تمام مشاغلی که شاغلين آن در
معرض عوامل عفونی هستند ایده آل است ،برخی گروه های شاغل
در فاضالب ها ،کارگران کشتارگاه ها و فرآورده های حیوانی و کاور
بیمارستانی (برای محافظت آنها در مقابل هپاتیت و بررسی) وجود
دارد .دستورالعمل های موجود برای کادر بیمارستانی شاغل :غربال
کردن خون دهندگان و خون گیرنده ها و کادر بیمارستانی از نظر
وجود آنتی ژن هپاتیت ب ،مقررات استریلیزه کردن و وسایل یکبار
مصرف و مواد آلوده شده و فراهم آوردن تسهیالت مجزا برای دیالیز
.و سایر اعمال جراحی برای حامالن ویروسی می باشد
با تشکر از همراهی شما