صفحه 1:
نی ما اف علی أمتی
الققر ولكن الخافة عَلَيهُم
97 alee
212111011 1 11
صفحه 2:
۳
لحكاك كرف
صفحه 3:
صل دوم : آخرت كرايى
مقدمه
آخرتكرايي نفيدنيا نيست بلكه امكانات دنيوي را در راستاي
اهداف اخروي قرار دادن است.
1 205
<b) ۷
» «و در آنچه که خدا به تو دادهاست با میل و رغبت دار آخرت را بجوي
و بهردات را از دنيا فراموش نكن»
ايمان به ارزشهاي متعالي؛ انسان را در راه رسيدن به آخرت (عالم
ماوراء) مدد ميدهدء جراكه دنيا كذركاه است و قراركاه نيست:
«الدنيا دارٌ مَمَرِ لا دارٌ مَقَرمٍ (نهج حكمت 0©92)
۱ ل ل ل by
مسير الهي به ييش برد و از سقوط به جهنم هوي و هوسها نجات بخشد.
صفحه 4:
سل دوم: آخرت گرایی
نيا طلبى و نيازهاى انسان
انسان مؤمن بايد به اين نكته توجه داشتهباشدكه: جه كساني
ثروت او را مصرف میکنند؟ آیا اهل دنيايي كه به واسطه آن
ثروت» پروارتر ميشوند يا مومني که از اين ثروت استفاده
ميکند و قويتر در مسر الهي حرکت ميکند؟
حتي ما بايد توجه داشتهباشیم خودمان كه از ثروت خويش
استفاده ميكنيم جه اثري بر فكر و جان ما ميكذارد!
آیا انسان را خيالاتي ميکند و به بازري ميگیرد و يا نه انرژي ای
به انسان ميدهد تا به وظايف انساني - الهياش بيردازد.
صفحه 5:
1 دوم: آخرت كرايى
Bae ince eel )6( ۱۳
* پیامبر (ص) وارد خانه يکي از همسرانش ميشود او پرده
رنكي آويزان كردهبود بيامبر ميفرمايد: اين يرده را از جلوي
جشمان من دور كنء مرا به ياد دنيا مياندازد.
" اين وجودي كه به شدت حساس استء يك يرده رنكي برايش
مساله دار است و توجهاش را به آخرت و در آن سطحي که مي
خواهد حاصل نميكند!
" نشانه فراموش نكردن معنويت اين است كه آيا با اين ثروت و
IPD PCIe Derr e ل 0
FOUR ER RES SPO RTE en omen
صفحه 6:
اصل ۱
0
منع حضور كفار از حرم الهي
" يكي از دستوراتي كه بعد از تسلط ييامبر(ص) به جزيرة العرب
ce ا ۱
دستور تبعات اقتصادي داشت و يك سري ضرر و زيان بر
تجارت مسلمانان وارد ميكردكه قرلن خود اين معنا را منعكس
ا 0
در پيداشت.
ب وقتي مديريت, نكاه آخرتكرايي داشتهباشد اينكونه حكم ميكند.
صفحه 7:
اصل ۱
الگوها: *- پیامبر(ص) و مشرکان
oas) ۰
" يكى از علل عدم كسترش مطلوب اسلام ؛ نداشتن نككاه آخرت كرايى در
خلفاء اموی و عباسی بود.
استمرار وجود مسيحيت و يهوديت در داخل اسلام براى حكومتهاى
مدعی اسلام» نفع اقتصادی داشت و اگر اینها مسلمان مى شدند جزيه
نمى يرداختند اين بود كه «زخلفا انكيزه ايجاد زمينه براى مسلمان شدن
اهل كتاب نداشتندء تا هميشه بهانه براى جزيه كرفتن و اين منفعت
اقتصادی» وجود داشته باشد!» همین طور حفظ قدرت شخصى و دنيا
طلبی » مانع از تلاش برای تبلیغ اسلام در خارج از حوزه مسلمانان بود»
مگر اینکه در راستای کشور گشایی و بسط سلطه آنان باشد.
صفحه 8:
سل دوم: آخرت گرایی
گوها: 6- پیامبر(ص) و wel GS
Wee sy Ses ee ree ay ۳۳ ۱۶
الارض. تریون. عرض. الدْنیا ولد ری الاخرَم وال
es 2
«هيج ييامبير حق ندارد اسير بكيرد! تا اينكه جنك به شدت
خونریزی کند .و غالب شود؛ آیا به دنبال کالای-فانی-دنیا
هستيد؟ در_حالى_ كه خدا آخريت_ طلب_ است و خداوندء_بسيان
عزير و با حكمت است»؛ اين كه اسير مى كيريد » رريشه در
مسايل دنبا طلبى شما دارد!
صفحه 9:
سل دوم: آخرت گرایی
Bye Seo erie Ue.
* در جنگ بدر » خداوند وعده کرده بود که با کاروان تجاری و یا
با لشگر نظامی رویرو خواهید شد.
اكثر مسلمانان دوست داشتند با كاروان روبرو شوند» تا ثروتى بدست
آوردهء وضعيت اقتصاديشان بهبود يابدء در حالى كه خداوند به آخرت نظر
دارد و غرضء a ريشه کفار است
0
(P/ Dail) « Gp HlStl isto @bads
ED ESTU ES) S50 و
۱۳1 Can ye ra)
نيروهاى نظامئ)
pe ee ee ren a
قدرت نيساتء. سهم_ شما كردا
8
en SABC rae ers
حالى كه خداوند(.يكى هدف متعالى دارد و.لن اين است
کند او دنباله کفارا ببراد و آن را ريشه کن سازد».
صفحه 10:
اصل دوم: آخرت كرايى
الكوها: 22 ييامبر(ص) و اجراى حدود
اصل آخرت كرايى» قاطعيتى در مديريت اسلامى يديد مى آورد
لك ۱
زنى از اشرافء در زمان پیامبر (ص) دزدی کرده بود» وقتی
جرم ثابت شد. پیامبر حکم قطع ید را دادند؛ وابستگان متنفذ او
ل ا ا ا 1
لقم
«أسامه! آمدى در حدى از حدود الهى شفاعت كنى! به خدا قسم
اكر فاطمه(ع) این کار را کرده بود» دستش را قطع مى كردم».
صفحه 11:
سل دوم: آخرت گرایی
آخرت گرایی و بهره مندی از الگوها
«قّد کان کم في رسُول اه سوه حسَتة لمن ان پرجوالّة و
ار کج
0 ee ee eae ie errr wel kre pp exp م ا
۱ ا ل ا ا
rcerenticge م 2 ل 41م
7الكوهاى ارزشتعدى در شخصیت حضرت ابراهیم و کسانی
كه با او هستند وَجوَد دارد»اما نه براى هركس! بلكه:
ا اا ل 6
«کسی که امید به خدا و توجه به آخرت دارد می تواند از شخصیت ابراهیم و
یارانش الگو بگیرد»
صفحه 12:
تت
er 00
توجيهگري
ای مس رک 2 2 5 كم 5
0 9 0 «انّ الذينَ لآ ٠
)6< فَهُم يَعَمَهُونَ» ( نمل/
٠» «انهايى كه عشق به آخرت ندارندء اعمال بدشان را برايشان
زینت می دهیم ( یعنی توجیه گر می شوند» اعمال زشتشان
را زیبا می بینند» در نتیجه خودشان را اصلاح نمی کنند)
pS) ا ا EO ا 00
صفحه 13:
تك
00 er
© تنفر از حق
" كسى كه عشق به آخرت نداردء نه تنها حق را
نمى يذيردء بلكه از حق متنفر است .
Gay ا ين
لا يُوْمِنونَ بالاخِرَة... » (زمر/©©6)
صفحه 14:
ols ST) صل دوم:
آثار سوء عدم آخرتكرايي
ل 5 Ge NS
٠ «قَالّذينَ- لا يُوْمِنُونَ- بِالاخِرَق قُلُوبُهُم مُنكِرَق وَهُم
مُستکبرون » (نحل /9)
«کسی که عشق به آخرت ندارد؛ دل منکری دارید و زیر با حق
نمی رود و حالت استکباریی هم پیدا می کند»
Shera) ا ا Fee ee en 21
استكبار بخصوص در حوزه مديريت » صدمات فراوانى وارريد
مى كند.
14
صفحه 15:
تت
آثار سوء عدم آخرتگرايي
© و ©- خروج از راه خدا و سقوط
و نتيجه استكبار و انكار حق» خروج از صراط مستقيم و سقوط است:
« «وَانَ الّذِينَ لايُوْمِنُونَ بالاخِرَةٍ عَنِ الصّراطٍِ
6
٠ «آنهایی که عشق به آخرت ندارندء لاجرم و
قطعاً از صراط حق خارج می شوند و به
0
صفحه 16:
تت
آثار سوء عدم آخرتگرايي
" مكسلطه شيطان و تبعيت از او
ory a کان. ل4 علیهم من سْلطان الا لِنَعلَمَ مَن يُوْمِنُ
بالاخرة ممّن هو منها فی شک » (ساء /90)
«وابليس را برآنان سلطه اى نيست مكر به جهت اينكه»
عاشق به آخرت راء از كسى كه در آن در شك و ترديد
بسر می برد به علم جدا نماییم. ».
«وَلِتٌصغى إِلَيه فيد الَذِينَ لا يُوْمنُونَ بالاخِرَةٍ و ...» (انعام /(©00)
«و_براى اينكه به شيطان متمايل شود و .به سخن او كوش فرا
دهد دلهاى كسانى كه عشق به آخرت ندارند.) »
صفحه 17:
تت
آثار سوء عدم آخرتگرايي
9
eA Seen sore Our oy esl) eL
وَ هُوَ العزيرٌالحكيمُ » (نحل/00©)
۰ «الگوها و خصلتهای زشت. از آن کسانی است که
عثبق به آخرت ندارند( عدم ایمان به آخرت» سر منشاء
كناهان!» مثل السّوء؛ يعنى الكوى الودكى) والكوهاى
ارزشمند متعالىءاز لن خدا و بيروان راه خداست و او
” يكانة خداى با عزت و حكمت است»
صفحه 18:
قرآن كريم
حضرت رسول اکرم صلی الله
عليه و آله و سلم
ف عَلیٰ ا َُّ
متی
اِنّی ٰ
ما اَخٰا ُ
ف عَلَيهِم
َقر وَلٰكِن اخٰا ُ
الف َ
ستموءَ
بيم الت ّ
من از فقر برا ّم ُ
يرِ ازآنچه که
دب ِلکن
ندارم،
بر امتم بيمناكم سوء تدبير است.
1
آخرت گرایی
استاد شرفی
دانشجو علی بیگی
2
صل دوم :آخرت گرایی
مقدمه
آخرتگرايي نفيدنيا نيست بلكه امكانات دنيوي را در راستاي
اهداف اخروي قرار دادن است.
•
نس َنصيبك ِمن الدنيا» (قصص)77/
ار اال ِخ َره و ال َت َ
«وا ْب َت ِغ فيما آتيك هللاُ ال ّد َ
َ
• «و در آنچه كه خدا به تو دادهاست با ميل و رغبت دار آخرت را بجوي
و بهرهات را از دنيا فراموش نكن»
ايمان به ارزشهاي متعالي ،انسان را در راه رسيدن به آخرت (عالم
ماوراء) مدد ميدهد ،چراكه دنيا گذرگاه است و قرارگاه نيست:
• «الدنيا دا ٌر َمم ٍّر ال دا ُر َم َقر«ٍ (نهج حکمت )133
آخرتگرايي به معني تلبس به ارزشهاي قرآني و الهي است كه ما را در
مسير الهي به پيش برد و از سقوط به جهنم هوي و هوسها نجات بخشد.
3
صل دوم :آخرت گرایی
دنیا طلبی و نیازهای انسان
انسMان مؤمMن بايد بMه اين نكتMه توجMه داشتهباشدكMه :چMه كساني
انسMان
ثروت او را مصMرف ميكننMد؟ آيا اهMل دنيايي كMه بMه واسMطه آن
ثروت ،پروارتMر ميشونMد يا مومنMي كMه از اين ثروت استفاده
ميكند و قويتر در مسير الهي حركت ميكند؟
حتMي مMا بايد توجMه داشتهباشيم خودمان كMه از ثروت خويش
استفاده ميكنيم چه اثري بر فكر و جان ما ميگذارد!
آيا انسMان را خياالتMي ميكنMد و بMه بازMي ميگيرد و يا نMه انرژMي ای
به انسان ميدهد تا به وظايف انساني – الهياش بپردازد.
4
صل دوم :آخرت گرایی
الگوها -3 :پيامبر(ص) و زينت دنيا
پيامMبر (ص) وارد خانMه يكMي از همسرانش ميشود او پرده
رنگMي آويزان كردهبود پيامMبر ميفرمايد :اين پرده را از جلوي
چشمان من دور كن ،مرا به ياد دنيا مياندازد.
اين وجودي كMه بMه شدت حسMاس اسMت ،يك پرده رنگMي برايش
مسMاله دار اسMت و توجهاش را بMه آخرت و در آMن سMطحي كMه مي
خواهد حاصل نميكند!
نشانMه فراموش نكردن معنويت اين اسMت كMه آيا بMا اين ثروت و
نحوه مصMرفي كMه داري نماز بMا حال ،قرآMن بMا حال ميخوانMي؟ يا
نه؟ قلب منقلب داري ،چشم گرMيان داري ؟ يا نه؟
5
اصل دوم :آخرت گرایی
الگوها -4 :پيامبر(ص) و مشرکان
منع حضور كفار از حرم الهي
يكMي از دسMتوراتي كMه بعMد از تسMلط پيامMبر(ص) به جزيرة العرب
بMه ايشان دادهشMد منMع حضور مشركان در مكMه معظMم بود .اين
دسMتور تبعات اقتصMادي داشMت و يك سري ضرر و زيان بر
تجارت مسMلمانان وارد ميكردكMه قرآMن خود اين معنMا را منعكس
كردهاست كه حكم ممنوعيت مشركان از مكه صدمه اقتصادي را
در پيداشت.
• وقتي مديريت ،نگاه آخرتگرايي داشتهباشد اينگونه حكم ميكند.
6
اصل دوم :آخرت گرایی
الگوها -4 :پيامبر(ص) و مشرکان
از علل عدم گسترش اسالم
یکMی از علMل عدم گسMترش مطلوب اسMالم ؛ نداشتMن نگاه آخرت گرایی در
خلفاء اموی و عباسی بود.
اسMتمرار وجود مسMیحیت و یهودیMت در داخMل اسالم برای حکومتهای
مدعMی اسMالم ،نفMع اقتصMادی داشMت و اگMر اینهMا مسMلمان مMی شدنMد جزیه
نمMی پرداختنMد ایMن بوMد کMه «خلفMا انگیزه ایجاد زمینMه برای مسلمان شدن
اهMل کتاب نداشتنMد ،تMا همیشMه بهانMه برای جزیMه گرفتMن و ایMن منفعت
اقتصMادی ،وجود داشتMه باشMد!» همیMن طور حفMظ قدرت شخصMی و Mدنیا
طلبی ،مانع از تالش برای تبلیغ اسالم در خارج از حوزه مسلمانان بود،
مگر اینکه در راستای کشور گشایی و بسط سلطه آنان باشد.
7
صل دوم :آخرت گرایی
لگوها -5 :پیامبر(ص) و گرفتن اسیرM
گوها:
ُونَ Mله ُMاَسMری َح ّتMی یُث ِخ َنِ Mفی
ی Mاَن َیک َ
• «مMا َ
کان Mلِ َن ِب ٍ
ضُ Mتری ُدو َنَ Mع َر َ
االَر ِ
ض Mال ُّدنیMا َوهللاُ Mیُری ُد اال ِخ َر َة Mوهللاُ
َعزی ٌز َحکی ٌم» (انفال )67/
«هیMچ پیامبیMر MحMق ندارد اسMیر بگیرد! تMا اینگMه جنMگ به شدت
خونریزی کنMد و غالMب شود؛ آیMا بMه دنبال کاالی فانMی دنیا
هسMتید؟ در حالMی کMه خدا آخرMت طلMب اسMت و خداونMد ،بسیارM
عزMیMر و بMا حکمMت اسMت»؛ ایMن کMه اسMیر مMی گیریMد ،رMیشه در
مسایل دنبا طلبی شما دارد!
8
صل دوم :آخرت گرایی
الگوها -6 :مسلمانان و جنگ بدر
در جنMگ بدر ،خداونMد وعده کرده بود کMه بMا کاروان تجاری و یا
با لشگر نظامی رMوبرو خواهید شد.
اکثMر مسMلمانان دوسMت داشتنMد بMا کاروان روبرو شونMد ،تMا ثروتMی بدست
آورده ،وضعیMت اقتصMادیشان بهبود یابMد ،در حالMی کMه خداونMد بMه آخرت نظر
دارد و غرض ،قطع ریشه کفار است
« َواذ َیع ُد ُک ُم Mهللاُِ Mاحدی ّ
ت Mال َّشو َک ِةَ Mتکُونُ
یرذا ِ
الطاِئ َف َتی َن Mاَ َّنها َلکُMم َو َت َو ُّدو َن Mاَ َّMن َغ َ
َلکُم َو یُری ُدهللاُ اَن ُی ِح َّق ِبکَ َلما ِت ِه و َی َ
رین » (انفال )7/
داب َرالکا ِف َ
قط َع ِ
•
9
«و یادآوریMد زمانMی را کMه خداونMد بMه شمMا ،یکMی از دو گروه(کاروان تجاری یMا نیروهای نظامی)
را وعده داد کMه ،بMه یقیMن سMهم شمMا خواهدبود؛ و شمMا تمایMل داشتیMد موردی که دارای شکوه و
قدرت نیسMت ،سMهم شمMا گردد! در حالMی کMه خداونMد( یMک هدف متعالMی دارد و آMن ایMن است
که )می خواهد حق را با کلماتش تثبیت کند و دنباله کفر را ببرد و آن را ریشه کن سازد».
اصل دوم :آخرت گرایی
الگوها -7 :پيامبر(ص) و اجرای حدود
اصMل آخرت گرایMی ،قاطعیتMی در مدیریMت اسMالمی پدیMد می آورد
که هر نوع انعطاف بی جا را منتفی می کند.
زنMی از اشراف ،در زمان پیامMبر (ص) دزدی کرده بود ،وقتی
جرم ثابMت شMد ،پیامMبر حکMم قطMع یMد را دادنMد؛ وابسMتگان متنفذ او
اُسMامه را جهMت شفاعMت نزد پیامMبر فرسMتادند .پیامMبر بMه اُسامه
فرمودند:
«اُسMامه! آمدی در حدی از حدود الهMی شفاعMت کنMی! بMه خدا قسم
اگر فاطمه(ع) این کار را کرده بود ،دستش را قطع می کردم».
10
صل دوم :آخرت گرایی
آخرت گرایی و بهره مندی از الگوها
َ
َ
َ
هللا َو
ُم
ک
ل
کان
د
ق
• «ل
فی َرسُول ِ
سوةٌ َح َس َن ٌة لِ َمن َ
هللا ا ُ َ
َ
کان َیرجُوا َ
ِ
هللا َکثیراً » ( احزاب)21 /
ال َیو َماآل ِخ َر َو َذ َک َر َ
• «در شخصیت حضرت رسول خدا ،الگوهای بسیار ارزشمندی وجود دارد؛ برای
کسانی که امید به خدا و ایمان به آخرت دارندو خدا را بسیار یاد می کنند».
سوهُ َح َس َن ً
َ
ُ
ذین َم َعهُ» (ممتحنه )4/
ا
فی
ة
ا
ُم
ک
ل
• « َقد کا َنت
ِ
براهیم والَّ َ
َ
ِ
ِ
• «الگوهای ارزشنمدی در شخصیت حضرت ابرMاهیم و کسانی
که با او هستند وجود دارد»اما نه برای هرکس! بلکه:
خ َر» (ممتحنه )6/
هللا وال َیو َم اآل ِ
سوةُ َح َس َن ُة لِ َمن َ
یهم ا ُ َ
• « َل َقد َ
کان َیرجُو َ
کان ِف ِ
• «کسی که امید به خدا و توجه به آخرت دارد می تواند از شخصیت ابراهیم و
11
یارانش الگو بگیرد»
اصل دوم :آخرت گرایی
آثار سوء عدم آخرتگرايي
.1
توجيهگري
• « ِا َّMن الَّذی َن Mالَ یُؤ ِم ُنو َنِ Mباال ِخ َر ِةَ Mز َّی َّنا َل ُهMم َأعما َلهُم
ُون» ( نمل)4 /
َفهُم َیع َمه َ
• «آنهایMی کMه عشMق بMه آخرت ندارند ،اعمال بدشان را برایشان
زینMت مMی دهیMم ( یعنMی توجیMه گMر مMی شوند ،اعمال زشتشان
را زیبMا مMی بیننMد ،در نتیجMه خودشان را اصMالح نمMی کنند)
پس در فضای ظلمت و حیرت ،حرکت می کنند».
12
اصل دوم :آخرت گرایی
آثار سوء عدم آخرتگرايي
-2تنفر از حق
کسMی کMه عشMق بMه آخرت ندارد ،نMه تنهMا حق را
نمی پذیرد ،بلکه از حق متنفر است .
ُ
َ
َّ
ُ
َّ
ذین
« َو ِاذا ذ ِک َرهللاَُ Mو حدَ هُ Mاش َمأزت قلو ُM
ب ال َ
ون ِباال ِخ َر ِة( » ...زمر)45/
ال یُؤ ِم ُن َ
13
اصل دوم :آخرت گرایی
آثار سوء عدم آخرتگرايي
3و -4استكبار و انكار حق
ون ِ Mباال ِخ َر ِة Mقُلُو ُب ُهMMم مُنک َِر َة َ Mوهُم
ذین Mاَل یُؤ ِم ُن َ
• « َفالَّ َ
رون » (نحل )22/
کب َ
مُس َت ِ
«کسی که عشق به آخرت ندارد ،دل منکرMی دارMد و زیر Mبار Mحق
نمی رود و حالت استکبارMی هم پیدا می کند »
اثر سوء اینگونه بینش ،روحیه استکباری را پدید می آورد ،و این
استکبار بخصوص در حوزه مدیریت ،صدمات فراوانی وارMد
می کند.
14
اصل دوم :آخرت گرایی
آثار سوء عدم آخرتگرايي
5و -6خروج از راه خدا و سقوط
و نتیجه استکبار و انکار حق ،خروج از صراط مستقیم و سقوط است:
َّراط
ون ِباال ِخ َر ِة َع ِن الص ِ
ذین الیُؤ ِم ُن َ
«و ِانَّ الَّ َ
• َ
ُون » (مؤمنون)74/
َل َنا ِکب َ
• «آنهایMی کMه عشMق بMه آخرت ندارند ،الجرم و
قطعا ً از صMراط حMق خارج مMی شونMد و به
کناری می افتند».
15
اصل دوم :آخرت گرایی
آثار سوء عدم آخرتگرايي
-7 سلطه شيطان و تبعيت از او
لطان ِااّل لِ َنع َل َمَ MمMن یُؤ ِمنُ
یهMم ِمMن سُM
«ومMا َک َ
• َ
ٍ
انَ Mلهَ ُMع َل ِ
ک » (ساء )21/
ِباال ِخ َر ِة ِممَّن ه َُو ِمنها ِفی َش ٍ
• «وابلیس را برآنان سلطه ای نیست مگر به جهت اینکه،
عاشق به آخرت را ،از کسی که در آن در شک و تردید
بسر می برد ،به علم جدا نماییم.» .
ون ِباال ِخ َر ِة و ( »...انعام )113/
ذین ال یُؤ ِم ُن َ
«ولِ َتصغی ِإ َلی ِه اَفِئ َدةُ الَّ َ
• َ
• «و برای اینکMه بMه شیطان متمایMل شود و بMه سخن او گوش فرا
دهد دلهای کسانی که عشق به آخرت ندارMند» .
16
اصل دوم :آخرت گرایی
آثار سوء عدم آخرتگرايي
-8آلودگی تمام عیار
• «لِلَّذی َن Mالیُؤ ِم ُنو َنِ Mباال ِخ َر ِةَ Mم َث ُل Mال ّMس و ِء َوهّلُل ِ ال َم َث ُل Mاالعلی
العزی ُزالحکی ُم » (نحل)60/
َو ه َُو َ
• «الگوهMا و خصMلتهای زشMت ،از آMن کسMانی اسMت که
عشMق بMه آخرت ندارنMد( عدم ایمان بMه آخرت ،سر منشاء
گناهان! ،مثMل ال ّMس وء؛ یعنMی الگوی الودگی) والگوهای
ارزشمنMد متعالMی،از آMن خدا و پیروان راه خداست و او
یگانه خدای با عزت و حکمت است»
17
منابع:
قرآن کریم
18