آشنایی با تشکیلات حکومتی، هنر و معماری در دوره سلجوقیان
اسلاید 1: پاورپوینت درس چهاردهم اجتمایی هشتمکاری از وب سایت کلاس هشتم دات آی آر
اسلاید 2: هنر در سلجوقیانسردیس شاهزادۀ سلجوقیتشکیلات حکومتسلجوقیان تشکیلات اداری و حکومتی خود را براساس تشکیلاتی که از سامانیان و غزنویان به جای مانده بود،پایه گذاری کردند. البته تشکیلات آن دوره ها نیز برگرفته از نظام اداری و حکومتی ایران باستان بود و در هر دوره تغییراتی نیزدرآن پدید می آمد.در رأس حکومت سلجوقی، سلطان قرار داشت. در آن دوره، خلیفهٔ عباسی بیشتر ریاست معنوی و دینی داشت وقدرت سیاسی و نظامی در اختیار سلاطین بود.سلاطین سعی می کردند برای مشروعیت بخشیدن به حکومت خود و جلب نظر مردم، خود را مطیع و پشتیبان دستگاه خلافت نشان دهند. اگرچه شاهان در امور مختلف با وزرا مشورت می کردند اما رأی و نظر آنها مافوق همه بود.در این دوره نیز سلاطین با ظلم و خودکامگی حکومت می کردند و منتقدان و مخالفان خود را به سختی مجازات می کردند. سلاطین زندگی پرتجملی داشتند وصاحب املاک و ثروت زیادی بودندوزیران: از مهم ترین مقامهایی که در عهد سلجوقیان وجود داشت، مقام وزارت بود. حکومت سلجوقی قدرت وعظمت خود را با سیاست و کفایت وزیران ایرانی به دست آورده بود.سلاطین
اسلاید 3: سلجوقیان، مردمانی گله دار و بیابان گرد بودند که با زور شمشیر، امور سیاسی و نظامی را در اختیار گرفتند، آنها از شهرنشینی و کشورداری بی خبر بودند و برای ادارهٔ قلمروِ پهناور خود ناگزیر شدند از وزیران ایرانی استفاده کنند.«عمیدالملک کُندری » وزیر سلطان طغرل نقشی مؤثردر موفقیت های این سلطان داشت.«خواجه نظام الملک » وزیر آلب ارسلان و ملکشاه نیز چنان قدرت و نفوذی داشت که کمتر کاری بدون صلاحدید و مشورت او انجام می گرفت.این وزیران، نقش مهمی در ادارهٔ حکومت سلجوقی داشتند و درنتیجهٔ تدبیر و مدیریت آنها، اوضاع اقتصادی و فرهنگی بهتر شد و کشاورزی، بازرگانی، صنعت، هنر و معماری رشد زیادی کرد.یکی از وظایف مهم وزیران، تنظیم رابطهٔ سلطان با خلیفه و دیگر فرمانروایان بود.
اسلاید 4: به طور کلی دورهٔ سلجوقیان از نظر گسترش دانش و هنر و ادب از دور ههای برجسته تاریخ ایران محسوب می شود:مدارس نظامیه: پس از ورود اسلام به ایران، کلا سهای درس نخست در مساجد تشکیل می شد. رفته رفته در برخی از شهرها مدرس ههایی ایجاد شد. در دوران فرمانروایی سلجوقیان مدارس زیادی در ایران به وجود آمد.خواجه نظام الملک مدارسی در شهرهای مختلف بنیان گذاشت که همگی آنها نظامیه خوانده م یشدند و مه مترین آنها نظامیه های نیشابور، اصفهان و بغداد بودند. او اموال و املاک زیادی را وقف این مدارس کرد. به مدرسان، مدیران و کارکنان نظامیه ها، حقوق پرداخت می شد. این مدارس، مقررات خاصی داشتند و استادان و شاگردان با دقت خاصی گزینش می شدند و رقابت شدیدی برای رسیدن به مقام استادی در این مدارس وجود داشت.امام محمد غزالی، عاِلم بزرگ ایرانی از استادان نظامیه بود. همچنین سعدی، شاعر معروف نیز از دان شآموختگان مدارس نظامیه بود.سایر وزیران و دیگرشخصیت های سیاسی و مذهبی نیز اقدام به تأسیس مدرسه کردند،به گونه ای که بیشتر شهرهای ایران دارای مدرسه شدند. در آن زمان در شهرهای خراسان بیش از سایرمناطق ایران مدرسه وجود داشت؛ به طوری که در آستانهٔ هجوم مغول ها،خراسان بزرگ ترین مرکز علمی،ادبی و مذهبی ایران بود.
اسلاید 5: گسترش زبان وادب فارسی: در دوران غزنویان، سلجوقیان و خوارزمشاهیان نیز زبان و ادب فارسی مورد توجه و حمایت قرار گرفت و روز به روز علاقه به گسترش این زبان بیشتر شد. لشکرکشی های محمود غزنوی و جانشینانش به هندوستان، موجب رواج زبان فارسی در آن دیار شد. سلجوقیان نیز با توسعه قلمرو خود به سمت غرب، زبان فارسی را درآسیای صغیر رواج دادند.در ابتدای دورهٔ سلجوقی، نامه ها و فرما نهای حکومتی و دفترهای دیوانی از عربی به فارسی تغییر کرد. به دنبال آن تعداد بیشتری از مورخان و دانشمندان علاق همند به نوشتن کتاب های خود به زبان فارسی شدند. ناگفته نماند در قرن های پنجم و ششم هجری، زبان ترکی که زبان فرمانروایان بود، نیز در ایران رواج پیدا کرد و برخی از واژههای آن به زبان فارسی راه یافتدر دورهٔ سلجوقی به سبب آرامش و رونق بازرگانی، شهر و شهرنشینی گسترش یافت؛ به طوری که در آن دوره شهرهای بزرگ و پرجمعیتی به وجود آمدند. ری، نیشابور و اصفهان که پایتخت های سلجوقیان بودند از شهرهای مهم و آباد آن دوره محسوب می شدند
اسلاید 6: معماران ایرانی در دورهٔ سلجوقیان، بناهای زیبایی در ایران ساختند و معماری به اوج شکوفایی خود رسید.در ساختن مساجد ایرانی، ابتکار خاصی به کار رفت و حیاط و چهار ایوان اطراف آن معمول گردید. در ساختن انواعگنبدها، بر جها و منار هها، کاروانسراها و مدارس نیز الگوهای جدیدی در معماری به کار گرفته شد.در قر نهای پنجم تا هفتم هجری، «آجرکاری » و «کاشی کاری » در بناها به اوج زیبایی و شکوفایی رسید. کاشی کاری ازابتکارات مهم معماران ایرانی برای تزئین بناها بود.ساختن ظروف سفالین لعاب دار و بدون لعاب و ظروف زرین فام یا طلایی که با نقش و نگار های مختلف تزئین شده، ازجلوه های مهم هنر دورهٔ سلجوقی بود. در این دوره فلزکاری نیز رونق داشت. همچنین خوشنویسی، تذهیب٭ و ساختن جلد کتاب از چرم و نق شانداختن بر روی آن نیز گسترش یافته بود.
نقد و بررسی ها
هیچ نظری برای این پاورپوینت نوشته نشده است.