آشنایی با معماری اسلامی

آشنایی با معماری اسلامی

اسلاید 1: آشنایی با معماری اسلامیپاییز 1394

اسلاید 2: مباحث1- توضیح شیوه خراسانی 2-ویژگی های شیوه خراسانی3-شیوه خراسانی شامل چه سلسله هایی است4-شیوه خراسانی در چه دورانی بوده است5-در این دوران چه اتفاقات تاریخی می افتد6-پلان های شیوه خراسانی

اسلاید 3: اولين نمونه هاي هنر و معماري اسلامي ايران در منطقه خراسان شكل گرفت . شيوه خراساني در قرن اول هجري و از ابتداي پذيرش دين مبين اسلام ازسوي ايرانيان شروع شد و تازمان آل بويه وديلميان (قرن چهارم هجري ) ادامه داشت . گروهي آن را ادامه شيوه پارتي دانسته و در مورد مساجد به نام سبك شبستاني مي شناسند.

اسلاید 4: بايد توجه داشت كه الگو و طرح مساجد اوليه اسلام تقليدي از مسجد نبي اكرم ص در مدینه است .

اسلاید 5: براي ساختن اين مسجد ، رسول گرامي (ص) دستور م ي دهند سنگهاي لاشه را از نزديكترين كوه تهيه كرده و آنها را به صورت خشكه چين (بدون ملا ت) بر روي هم بچينند.ارتفاع ديوارها به اندازه قد بلندترين مرد عرب در حال ي كه دستهايش را بلند كرده باشد ، تعيين مي شود .بوشش سقف شبستان آن از عناصري ساده مانند پوست چهارپايان بوده كه در ضمن ، سايباني در برابر نورشديد آفتاب بوده است

اسلاید 6: از نخلهاي خشك و درختان به عنوان ستون و تير استفاده مي شده است . مساجد اوليه اسلام در خراسان با الهام از مسجد مدينه (مدينة النبي ) در يك فضاي چهارگوش با شبستاني در جهت قبله به وجود آمد و سقف تنها شبستان آنها نيز برای ايجاد سايبان و بعدها جلوگيري از آب باران با مصالح ساده پوشيده شد (شبستاني)

اسلاید 7:

اسلاید 8: خصوصيات شيوه خراساني- سادگي تا مرز امكاناستفاده از مصالح بوم آورد (ایدری)پرهيز از بيهودگي- مردم واري فوق العاده

اسلاید 9: اندک تزیینات موجود هم ادامه ساسانی است اما بسیار کم رنگ‌تر

اسلاید 10: مساجد شیوه خراسانی1- مسجد مدینه 622 م

اسلاید 11: مسجد جامع فهرج 50-60 هجریيكي از اصيلترين بناهاي اين دوره ، مسجد جامع فهرج يزد است .در 2 کیلومتری یزد و در قریه فهرج میباشد . تک مناره گلی ان از فاصله دور دیده میشود

اسلاید 12: پلان

اسلاید 13:

اسلاید 14:

اسلاید 15: بناي مسجد مربوط به قرن اول هجري و مانند مساجد صدراسلام داراي طرحي بسيار ساده و بي پيرايه است و احتمالاً جزو نخستين مساجدي است كه تا كنون در ايران شناخته شده سبك و شيوة معماري آن را بين شيوه پارتي و خراساني مي دانند . بنا تماماً از خشت خام ساخته شده و پوشش ديوارها از كاهگل است .

اسلاید 16: نقشه مسجدجامع فهرج بسیارساده است،دارای شبستانی باسه دهانه که دهانه میانی بزرگترازدودهانه چپ وراست آن است.قوسهای بیضی تاقهاهماهنگ است.میانسرای کوچک مسجد،به سه دهانه شبستان وازشرق وغرب هریک به دودهانه رواق،محدودمی شوديكي از ويژگيهاي جالب اين مسجد ، نقش درهاي ساساني است كه با گچ ، برروي ديوار شرقي، نگاشته شده .

اسلاید 17: مسجد دامغان اين مسجد يكي از مساجد اوليه اسلامي (قرن دوم هجري) و باشيوه خراساني بنا شده است .نقشه كلي مسجد ساده و مردم وار است وشبيه يك حياط اندروني است . طرح كلي ساختمان و مصالح آن و نوع آجرچيني و ابعاد آجرهاي قرمز رنگ و ستونها شبيه طرح بناهاي ساساني است .

اسلاید 18: نقشه ساختمان برپایه شبستان ستونداراست.که بعدهادرآن تغییراتی داده اند.برای نمونه،دهانه میانی درشبستان جنوبی،بلندتروبزرگترشده است.نمای مسجدنیزدگرگون شده است

اسلاید 19: مسجد جامع اصفهان :آل بویهمسجدجامع اصفهان موزه هنرایران طرح نخستین مسجد به گونه ی شبستان ستونداراست.که درسال 156هجری ساخته شده درسال 226هجری مسجد کهن ویران شده و بر ویرانه های آن مسجدی بزرگترساخته شده،که طرح شبستاندارداشته است.درسده پنجم وششم مسجد به چهارایوانی تبدیل شد.درسالهای 473 و481 هجری،گنبدهای زیبایی نظام الملک وتاج الملک ساخته شد.

اسلاید 20:

اسلاید 21:

اسلاید 22: مسجد جامع نائیندارای شبستان ستونداراست.این ساختمان سادگی شیوه خراسانی راندارد.آرایه های گچ بری دارد.

اسلاید 23:

اسلاید 24: مسجد جامع اردستانابتدابه صورت شبستان ستونداربوده است.بعدها به صورت چهارستونی درآمده است.

اسلاید 25:

اسلاید 26: مسجد جامع نیریزهمان طور كه درگذشته بيان شد ، سبك و يا شيوه معماري در مقطع خاصي پايان نمي گيرد و پذيرش آن نيز ناگهاني نبوده و شروع معينيندارد . منطقه خراسان صاحب شيوه خراساني است اما همين شيوه بتدريج گرايش به شيوه بعدي يعني رازي پيدا كرد و ل ذ ا بسياري از آثار از نيمه دوم قرن سوم هجري داراي دو شيوه خراساني ورازي با هم بودند و اين موضوع در شيوه هاي بعدي نيز تكرار مي شود .

اسلاید 27:

اسلاید 28: در اين دوره ، تنها يك بناي تاريخي باقي ماند كه از زيباترين بناهاي ايراني است . آرامگاه اميراسماعيل ساماني كه مدتي قبل از مرگ او در اوايل قرن چهارم در بخارا ساخته شد ،, بنايي است با قدرت و اصالتي مؤثر . اين بنا كه شيوه خراساني رازي دارد ، از نظر پيشرفت در طرح و نقشه و به كارگيري مصالح تزييني مناسب ، در معماري ايران سهم بسزايي دارد .

اسلاید 29: در اين بنا ، آجر با مهارتي استادانه به كار رفته و برتري آجرچيني هاي ايراني را به خوبي نشان مي دهد . بافت سايه دار ديوارها يادآور سبد بافته است كه از تابش نور شديد خورشيد جلوگيري مي كند . اين شيوه معماري بعدها ، در سرزمين توران (تركمنستان كنوني ) سرمشق بسياري از بناها قرار گرفت .

اسلاید 30: به پایان آمد این دفترحکایت همچنان باقیست