آموزش خواندن نماز شب

صفحه 1:
fos ‏وفيق نماز شب بيدا مى‎ ‏کسی توفی‎ ‏جه‎ شب آیت | حکمت نماز شب جمت بیدارشدن برای نماز شب 

صفحه 2:
امشب آن نیست که در خواب رود چشم ندیم خواب در روضه رضوان نکنند اهل نعیم. خاک را زنده کند تربيت باد بهار سنگ باشد که دلش زنده نگردد به نسیم بوی پیراهن گم کرده خود می شنوم گر بگویم همه گویند ضلالی است قدیم ای رفیقان سفر دست بدارید از ما که بخواهیم نشستن به در دوست مقیم 

صفحه 3:
امام صادق ‏ عليه السّلام ‏ فرمود: «نماز شب صورت را زيبا و خلق را نيكو و انسان را خوشبو مى كرداند. رزق را زياد و قرض را ادا می کند. اندوه را برطرف می سازد و چشم را جلا می دهدء. [1] رسول خدا صلَى الله عليه و آله فرمود: «نماز شب وسیله ای است برای خوشنودی خدا و دوستی ملائکه». +1 امام صادق ‏ عليه السّلام ‏ فرمود: ددر خانه هايى كه نماز شب خوانده می شود و قرآن تلاوت می گردد. آن خانه ها نزد آسمانیان هم چون ستاره درخشا 7۷7 نخارالانواره چ ۸۷ ص ,۱۵۳ ۰۲1 همان منبع» ص ,۱۶۱ ‎[TT‏ وافی» ج ۲ ص ,۲۳ 

صفحه 4:
نماز شب مجموعاً يازده ركعت است: ۱ -هشت رکعت آن. که دو رکعت. دو رکعت. مانند نماز صبح خوانده مى شود و جهار دو رکعتی آن به نیت نماز شب می باشد. ‎٠"‏ - دو ركعت نماز شفع: بهتر است در ركعت اول آن بعد از حمد. سوره «ناس؛ و در رکعت دوم بعد از حمد. سوره «فلق» خوانده شود. ‏۳- یک رکعت نماز وتر: بعد از حمد سه بار سوره «توحید» و یک بار سوره «فلق» و یک بار سوره «ناس» بخوانیم و م‌توان یک سوره تنها خواند. سپس دستها را برای قنوت به سوی آسمان بالا می بریم و حاجات خود را از خدا می خواهیم . ‏و برای چهل موّمن دعا می کنیم. ‏و طلب مغفرت می کنیم و هفتاد مرتبه می گوییم: «استغفراله ربّی و اتوب الیه.. ‎ll eee YY 

صفحه 5:
از پرورد گار خود طلب آمزرش و مغفرت می کنیم و به سوی او باز گشت می نمایم. آن گاه ۷ بار می گوییم ‎Cal cel El Ga Sy lal lia Las‏ مقام کسی که از آتش قيامت به تو يناه مى برد. و بعد از آن ۳۰ مرتبه مي گوییم: لعفوه و سپس می كوييم: درب اغفرلى و ارحمنى وتب ‎I Enid SH GE‏ 8 [۴]:زساله نوین؛ ج ام ص ,۱۷۰ ll eee YY 

صفحه 6:
۱-هشت رکعت به نیت نماز شب و سپس دو رکعت نماز شفع و آن گاه یک رکعت نماز وتر. که با فضیلت ترین نماز شب. نماز وتر و شفع است و دو رکعت شفع برتر از وتر است. ۲ -برای نماز شب می توان به نماز شفع و وتر اکتفا کرد. بلکه هنگام تنگی وقت می توان تنها به نماز وتر اکتفا نمود. ۳و است و تمامی ثلث آخر شب سحر محسوب می شود. و افضل از آن خواندن نماز شب نزدیکیهای فجر است. 1۵۱ نماز شب از نیمه شب تا فجر صادق است. و هنگام سحر از سایر مواقع بهتر تحریر الوسیله؛ ج ۱» ص ,۱۳۶ ll eee YY 

صفحه 7:
ب را نشسته بخواند حتی در حال اختیار. ولی اگر می خواهد بخواند بهتر آن است که هر دو رکعت نشسته را یک رکعت ایستاده حساب کند. بنابراين بايد هشت بار دو ركعت نشسته و هر دو ركعت به یک سلام که جمعاً شانزده ركعت مى شود به نيت نماز شب بخواند و دوباره دو ركعت هر دو ركعت به يك سلام به نيت نماز شفع و دو بار يك ركعت هر يك ركعت به يك سلام به نيت نماز وتر. ولى در حال اضطرار و مريض همان يازده ركعت كفايت مى كند. ۵ - شخص مسافر می تواند نماز شب را پیش از نیمه شب بخواند. ۶ -جوانی که می ترسد خواب بماند و نماز شب از او فوت شود می تواند نماز شب را پیش از نیمه شب بخواند. ll eee YY 

صفحه 8:
۷ -کسانی که برای خواندن نماز شب بعد از نیمه شب عذری دارند مانند پیرمردان و یا کسی که از سرد شدن هوا می ترسد و یا از جنب شدن در خواب می ترسد... می توانند نماز شب را قبل از نیمه شب بخوانند. ۸ - خواندن سوره در رکعتهای نماز شب لازم نیست و می تواند فقط به خواندن سوره حمد اکتفا کند. هم چنین قنوت در رکعتهای دوم مستحب است و می تواند بدون قنوت بخواند. ‎٩‏ -نماز وتر یک رکعت است و می شود آن را بدون قنوت به جا آورد. ‎ ‏- لازم نیست همه یازده رکعت را در یک مجلس بخواند. بلکه می تواند در دو سه نوبت بخواند. بلکه تفریق افضل است. همان طور که رسول خدا تهجد می کرد. ‎ 

صفحه 9:
مستحب است که نماز شب را بلند بخواند تا اگر از خانواده اش کسی می خواهد برای به نماز شب برخیزد بیدار شود. چنان چه در روایت است و شهید و دیگران نیز تصریح به استحباب چهر نموده اند. بدیهی است که استحباب بلند خواندن نماز شب در جایی است که امن از ریا و شمعه باشد و اگر خدای ناخواسته خوف ریا و شُمعه در بلند خواندن باشد باید آهسته بخواند.[۶] [۶]. کتاب شمع سحرء شب مردان خداء مفاتیح الجنان 

صفحه 10:
جایگاه خاصی دارد و تاکید فراوانی که در ایات در ميان نمازهای مستحبی نما قران و احادیث به ان شده است به مراتب بیش از نمازهای مستحبی دیگر است. به همین جهت اولیاء خدا ان را حتما بجا اورده و به تهجد و عبادت نیمه شب می پرداختند تا انجا که خداوند نماز شب را بر بنده محبوبش حضرت ختمی مرتبت محمد مصطفی (ص) واجب ساخته و چنین فرمان داده است (و برخی از شب را بیدار باش و بپرداز که نماز شب نافله خاص توست ) (سوره اسراء ایه ‎)۷٩‏ 

صفحه 11:
‎Sagid JLUI Go 9‏ به نافلَهُ لَك 2 ینعتک ریک مقاماًمَحَمُوداً (سوره اسرا ‎eu‏ ‎(va‏ 1 ‎ ‏كانُوا قليلاً من ‎lo Jalll‏ يَهُجِعُونَ وَ بالأشحارٍ هض یِستغْفُون (سوره ذاربت ایه ۱۷ ۱۸9) ‎ ‏جافى جُنُوبْهُمْ عن المضاجع يدْعُونَ رَبّهُمْ خفا وَ طَمَّعاً وَ مما رََقَنَاهُمْ يُنْفْقُونَ ‏(سوره سجده ایه ۱۶) ‏- قم الیل الا قلیلاً - نضفه ‎dio jail gi‏ قلیلاً - و زذ علیه و زتیلا (سوره مزمل ایات ۴-۱) ‎ ‎ 

صفحه 12:
وَ الّذينَ یُبیتون لربُهم سْجّداً و قياماً (سوره زمر ايهعء) لَيُسُوا سَواءَ من ‎Yai‏ الکتاب مه قائمه ‎FT gli‏ ات الله آناء اللَيْلٍ وَ هُمْ يسْجدُونَ (سوره ال عمران آیه 6۱۱۳ و مق الیل فاسجٌذ له و سَبّحُْ ليا طويلاً (سوره انسان ایه ۲۶) امن هو قانث آنه الیل ساجداً و قائم در الأخرة و یرجوا ر یشتوی ‎Gull‏ يَعْلفُونَ و الَّذِينَ لا يَعْلمُونَ انما بٍ 55 آولواالألباب (سوره زمر ایهو) 

صفحه 13:
ان ریک یَغلم أ مزضی و آخرّون یَضْربُون فی الأزض یَبتفُون من فضل الله و آخزون یُقاتلون فی سبیل ا فاقروًا ما تَيَسْرَ منت و قیفوا الصْلاه و آئوا الژکاه و أفرضُوا اللّه قزضا حسناً ‎Lo g‏ 19055 لأتفسکم من ختر تجذوه عند ال فو خیرا و آغظم ‎g LySi‏ استْفژوا لها له و رحیم (سوره مزمل ايه ‎(re‏ 

صفحه 14:
حضرت بیاصیر(ص] فرمودند : نماز شب چراغی است در تاریکی شب نیز فرمودند :بهتریت شما کسانی هستند که خوش گفتارند و گرسنگان را سیر می کنند و در شب .در ان هنگام که مردم در خوابند. نماز می خوانند . امام صادق (ع) فرمودند : نماز شب جراغ خانه قبر و حجابى در ميان انسان و اتش دوزخ و گذرنامه صراط و کلید ب امام حسن عسكرى فرمودند : رسيدن به لقای خداوند سفری است که راهوار آن نماز شب است. 

صفحه 15:


صفحه 16:


صفحه 17:
وقت نماز شب از نیمه شب تا قبل از طلوع فجر صادق است هنگام سحر از ساير مواقع بهتر است و تمامی ثلث اخر شب سحر محسوب شده و هر چه به اذان صبح نزدیکتر باشد فضیلت بیشتری دارد . کسی که میترسد خواب بعاند و یا به هر دلیلی نمی تواند بیدار شود می تواند نماز شب را ثيش از نیمه شب و در اخر شب بخواند اگر شخصی نماز شب را بین الطلوعین (یعنی بعد از اذان صیح و قبل از طلوع !۱ بخواند بهتر است که نیت اداء يا قضا نكند بلكه نيت قربه الى الله داشته باشد اكّر نماز شب قضا شود مى توان ان را در روز بجا اورد لازم نيست حتما یازده رکعت را یکجا و یکجا بجا اورد بلکه می تواند ان را در دو یا سه نوبت بخوائد نكته : براى نماز شب مى توان به نماز شفع و وتر اكتفت كرد بلكه به هر دليل امكان بجا اوردن تمام نماز شب وجود نداشته باشد می توان به رکعاتی از آن اکتفا کرد و حتی می توان تنها نماز وتر را بجا اورد 

صفحه 18:
گناه کسی که در طول روز دنيال گنه برود. روحش را با كناه الوده كند با اعضلى يدنش دست به كناه بزئد. يا با چشعش یا با زبانش و غیره كناه اثرش را ير انسان می گذارد و روج انسان را می میراد امام صادق عليه السلام مى فرعايد. شخصى كه به عصيان روى مى آورد. از خواندن نماز شب محروم مى شود و البته آثر كار بد در انسان» از ار کاد تیز بر روی گوشت سریهتر است.(1) در حدیث دیگرآمده: «مردی به فحمت امیرامومنین عليه السلام آمد و كفث: اى امير مؤنان! من از نعاز شب محروم شدم على عليه السلام فرمود: تو مرذى هستس كه كتاهانت تو رابه بند كشيده است. (0) وقتی انسان گرفتار كناه شد حتماً از نماز شب محروم فى شود. .چیه آدب اسلا محمدرضاآشتیا, من ۵۵اب ل از غراحکم. مس ‎Fra‏ 2 يخار ار ۷ ص۱۳۶ دروغ دومین چیزی که مان ماز شب می شود. دروغ گفتن است. ‎ate el‏ عليه السلام می قرماید: چه بسا مردی به وسیلهگفتن دروغى از انجام فيض و اقامه تماز شب محروم مائد. (0) 3 من سو۱۳ بهانه ی غلبه ی خواب کسی که به بهانه ی غلبه ی خواب نماز شب را ترک می‌کند؛ این عذر او مردود چرا هنگام تماز شب, خواب غلبه می كند؟ ولى اكر تا صبح باى فيلم بنشيند. با همديكر صحبتهاى دنيانى كنند. تا صبح مطالعة كند. از ترس دزد نكوايد و يا لز اول شب به شب نشینی و ببهودگی و یا مشغول غیبت شود خواب به سراغش نمی آید. زیاد خوابیدن در شب خوابیدن یکی از نعمتهایالهی است که به نسان داده شده است: خصوصاً شب برای استراحت و خوابیدن قرار داده شده. همان طور كه ارزش ' خواب در روز بیشتر است عبادت و شب زنده داری در شب از روز با ارزشتر است. شب را انسان تقسيم كند مقدارى از آن برایعبادت و مقداری از آن برای استراحت قرار بدهد.اگر همه ی شب را بخواید زیان کرده: و به روج خود ضربه رسول خدا صلی اه علیه و آله آفات زياد خوابیدن را چنین بیان میکند. عادر سليعان بن داود عليه السلام به سلیمان م گفت. فرزئدم! از زياد خوابيدن در شب بيرهيز» همانا زياد خوابيدن در شب. باعث تهيدستى و فقر در روز قيامث مى شود. ‎asl‏ بايدشب را زود يخوابد. ثا براى نماز شب ‎al,‏ شود اگرب باشد مقدارزیادی همان طور بیدار بعائد بعد بخوابد. از ثوفيق ثماز شب خواندن محروم مى شود. هيج جيز را قدای نمز قب نکنید. ‎ 

صفحه 19:
پرخوری وقت را تلف كردن و معده را تا به حلقوم از خوردنى ير نعودن. و سيس در يسثر نرم و مكان راحتى به خواب رفتن. انسان را ا توفق نماز شب باز میدارد. پر خوری سیب بخار معده و سستی می شود و نتیجهی آن خواب زیاد است که آفتهای زیادی دارد در حدیئی حضرت علیعلیه السلام میفرماید: « از پرخوری دوری کنید که موجب فساوت قلب. در نماز و سپب تباهی بدن است.» كاه مى شود كه انسان خود را براى بيدار شدن مهيا مى كند و از آنچه باعث خواب می‌شود. يرهيز مى كند و به آنجه که در اخبر بای بیدار شدن رسیده:متوسل می شود وليباز هم خواب می‌ماند. که این لطفی. از جائب خداوند متعال نسبت به ده در سیاست اعر او می باشد؛ ‎ig‏ ‏كه اين امرء بدين خاطر است كه وى را از عجب محافقت كند: يا اين كه به خاطر تأشف شديد او براى از دست رفتن تهجد و نماز شب. اجر بيشترى به اوعنايت فرمايد: ولى آنجه كه از اخبار استفاده مى شود: اين امر خیلی اندک و یک دو شب نخواهد بود. 

صفحه 20:
اسحق بن عمار ضمن روایتی از امام صادق -علیه السلام- نقل می کند که ایشان از پدران بزرگوار و آنان از رسول خدا صلی ال علیهم اءجمعین نقل می کند که فرمود: ((ان الله يبلهى بالعبد يقضى صلوة الیل بالنهار یقول ملائکتی عبدی یقضی ما لم افترضه علیه اشهدوا انی قد غفرت له )).خدای تعالی با بنده ای که نماز شب را در روز قضا بکند مباهات می کند و می فرماید:((ای فرشتگان من . اين بنده من چیزی را که به او واجب نکرده ام قضا می کند گواه باشید که من او را آمرزیدم )), 

صفحه 21:
متهجّدین هستند که به مقاماتی ناثل می گردند و غیر آنان به هیچ جایی نخواهند رسید)). علامه طباطباني -رحمة الله علية- م خرهاب+: جون به نجف اشرف برای تحصیل مشرّف شدم , از نقطه نظر قرابت و خویشاوندی و رحمیّت گاهگاهی به محضر مرحوم قاضی شرفیاب می شدم . تا یک روز در مدرسه ای ایستاده بودم که مرحوم قاضی از آنجا عبور می کردند. چون به من رسیدند دست خود را روی : ((ای فرزند! دنیا می خواهی نماز شب بخوان و آخرت می خواهی نماز شب بر در من اثر کرد که از آن زمان به بعد تا زمانی که به ایران مراجعت کردم . پنج سال ‎pled‏ . در محضر قاضی روز و شب به سر می بردم و آنی از ادراک فیض ایشان دریغ نمی کردم و از آن وقتی که به وطن باز گشتم تا وقت رحلت استاد. پیوسته روابط ما برقرار بود و مرحوم قاضی طبق روابط استاد و شاگردی ء دستوراتی می دادند و مکاتبات از طرفین برقرار بود. علآمه-رحمه الله عليه- مى فرمودند: ((ما هر جه داريم از مرحوم قاضی داریج )) 

صفحه 22:
هار مبقوش ترین و تاپستدترین مردمنزد خداون ‎i cha Yeats al cass‏ خواب و بان مرداری گندیده و در روز بیکار و تنبل باشد.)) یکی از نزدیکان اما میتی _ دس سره می گوید: ((پنجاه سال است که نماز شب امام خمینی ترک نشده . امام در بیماری . در صحت . در زندان » در خلاصی + در تبعید. حتّی بر روی تخت پیمارستان قلب هم . نماز شب می خواندند. امام در قم بیمار شدند و به دستور اطبّاء می بایست به تهران منتقل شوند. هوا بسيار سرد بود و برف مى باريد و يخبندان عجیبی در جادّه ها وجود داشت , امام چندین ساعت در آمبولانس بودند. و پس از 5 خواندند. شبی که از پاریس به سوی تهران می آمدند تمام افراد در هواپیما خوابیده بودند و امام تنها در طبقه بالای هواپیما نماز شب می خواندند. و شم اگر امام را از نزدیک دیده باشید آثار اشک بر گونه های مبارک امام , حکایت از شب زنده داری و گریه هلی نیمه شب وی دارد. بعضی از پاسداران در قم نقل می کردند که گاهی اوقات که امام برای تهجد بیدار می شدند. آنها را مورد نوازش و تفقّد قرار می دادند.)) به حقیقت این بیداری امام در شب باعث شد. جهان را بیدار کند. 

صفحه 23:
خفتگان را خبر از زمزمه مرغ سحر دوش مرغی به صبح می نالید یکی از دوستان مخلص را گفت بلور نداشتم که تو را كقتم ن شرط آدمیّت نیست حیوان را خبر از عالم انسانی نيست عقل و صبرم ببرد و طاقت و هوش مگر آواز من رسید بگوش بانک مرغی چنین کند مدهوش مرغ تسبیح گوی و من خاموش 

صفحه 24:
در حدیث قدسی خداوند به حضرت موسی- علیه اسلا می فرماید: هان ای پسر عمران, اين منم که پر دوستانم مطلعم؛ چون شب آنان را فرا گیرد چشم دلشان را دگر گون می‌سازم (که جز من چیزی نمی‌بینند) و عقوبتم را در مقابل دید گانشان ‎pare‏ می‌کنم (بدان گونه که) از راه شهود و رویا رویی با من به مخاطبه می‌پردازند و حضورا با من به گفتگو می‌نشینند. ای پسر عمران. در دل شبهای تار از دلت خشوع و از تنت خضوع و از چشمانت قطرات اشک نثار من بنما و مرا بخوان که مرا به خود نزدیک و اجابت کننده دعوتت خواهی یافت. [1] ‎ ‏شنهتار لللوار» ج 478 ص 139 ۰ [1] ‎ 

صفحه 25:
روايت شده است که اسر المومنیر, -علبه ااسلام- از مقابل مغازه ای قضابی می گذشت اب . ‏امي رالمؤمنين ! گوشت خوب . موجود است‎ sl امام علیه -السلام- فرمود: پول آن . موجود نیست . قضَاب گفت : من مهلت می دهم و صبر مى كنم . امام على -علية السلا ياسخ داد: من بر نخوردن گوشت صبر می کنم . (و افزود:) خداوند متعال پنج چیز را در پنج چیز دیگر قرار داده است : عزّت را در بندگی , ذلّت را در معصیت ۰ حکمت را در کم خوردن و خالی بودن شکم . هیبت و ابّّت را در روی آوردن به نماز شب و ثروتمندی و بی نیازی را در قناعت. 

صفحه 26:
رسول خدا(ص) در خطبه‌ای پس از سفارشی اکید به نماز و اثر مداومت آن در پاک شدن از گناهان. فرمود: "ای مردم هیچ بنده‌ای نیست جز آنکه ریسمانی چند بر [اعضای] او گره خورده پس چون ثلثی از شب گذشت فرشته‌ای نزد وی می‌آید و می‌گوید: برخیز خدا را یاد کن که صبح نزدیک شده است. اگر حرکت کرده برخیزد و خدا را یاد کند یک گره از گره‌های او باز مى شود و اكر به پا خیزد و وضو بگیرد و بهنملز ایستد همه گره‌ها گشوه می‌شود تا إينكه با جشمى شاد و روشن وارد صبح شود". معلوم می‌شود گره‌های روز را نملز شب باز می‌کند. امام حسن عسکری (عليهالسلام) مىفرمايد: "إن الوصول إلى الله سفر لا یدرک إلا بامتطاء الليل. من لم یحسن آن یمنع لم یحسن آن یعطی " سیر الی الله و وصول به خداى سبحان سفری است که مرکوب راهوار آن. شب زنده‌داری است. برای کسی که مشتاق لقای حق است ب رین وسیله. شب زنده‌داری است. 

صفحه 27:
همین بیان را به شکل دیگری امام صادق (علیه السلام) از امیرالممنین (سلاماللهعلیه) نقل فرموده که: اب بلتفکر قلبک, وجاف عن النوم جَنبک. واتق له ریک " با تفکر دلت را بیدار و آگاه کن و شب هنگام برای نماز شب برخیز و از خدای خویش بهراس. تفکر. دل را بيدار می‌کند چون گاهی خواب بر دل عارض می‌شود و انسان چیزی را درک نمی‌کند. علی (علیه‌السلام) می‌فر ماید: به خدا پناه می‌بریم از اين که عقل بیارمد "نعوذ باه من سبات العقل ". (بر گرفته از کتاب حکست عبادات. ‎&T‏ له جوادی ‎(lel‏ 

صفحه 28:
از حشرت سادن(م) منقول است که از جدّش روایت نموده که هر کس می‌خواهد برخیزد برای نماز شب موقع خواب بگوید: هم لا تُؤمنى مَكْرَكَ وَلا تُنسنى ذكْرَك ولا تَجْعَلْنى مَعَ الغافلین و ساعة کذا و کذا. و به جای کذا و کذا ساعت بیدارشدن را بگوید. ملکی را خدا موکل گرداند که او را بیدار نماید. 

صفحه 29:


2 موان ع ن م از ش آموزش خواندن نماز شب فضیلت نماز شب ب شب نماز یفیت ک و ق ت نماز شب چه کسي توفيق نماز شب پيدا مي کند؟ حدی ث ق دسی الم ک زیبا امی ی م نما ا حک ا دیدگ ا ه ع ل م اء ز شب نماز ش ب د ر آیا شب نماز ضای ق حکمت نماز شب آیت الله العظمی جوادی آملی آث ا ر ن نین موم رال ما ز ش ب د رد آثا ر ن م ا زش نیا نماز ش ت قرآن منابع بپ س ا ز مرگ و د را عصوم خرت کالم م ب در دعا به جهت بیدارشدن برای نماز شب نماز شب 2 امشب آن نيست كه در خواب رود چشم نديم خواب در روضه رضوان نكنند اهل نعيم خاك را زنده كند تربيت باد بهار سنگ باشد كه دلش زنده نگردد به نسيم بوى پيراهن گم كرده خود مى شنوم گر بگويم همه گويند ضاللى است قديم اى رفيقان سفر دست بداريد از ما كه بخواهيم نشستن به در دوست مقيم نماز شب 2 فضیلت نماز شب السالم ـ فرمود« :نماز شب صورت را زیبا و خلق امام صادق ـ علیه ّ را نیکو و انسان را خوشبو می گرداند ،رزق را زیاد و قرض را ادا می کند ،اندوه را برطرف می سازد و چشم را جال می دهد»]۱[ . رسول خدا ـ صلّی اهلل علیه و آله ـ فرمود« :نماز شب وسیله ای است ‏C ]۲C برای خوشنودی خدا و دوستی مالئکه»[ . السالم ـ فرمود« :در خانه هایی که نماز شب امام صادق ـ علیه ّ خوانده می شود و قرآن تالوت می گردد ،آن خانه ها نزد ‏C آسمانیان هم چون ستاره درخشانند»]۳[ . ..................................................... ....... [ . ]۱بحار االنوار ،ج ،۸۷ص ۱۵۳٫ [ . ]۲همان منبع ،ص ۱۶۱٫ [ . ]۳وافی ،ج ،۲ص ۲۳٫ نماز شب 2 کیفیت نماز شب نماز شب مجموعاً یازده رکعت است: - ۱هشت رکعت آن ،که دو رکعت ،دو رکعت ،مانند نماز صبح خوانده می شود و چهار دو رکعتی آن به نیت نماز شب می باشد. - ۲دو رکعت نماز شفع :بهتر است در رکعت اول آن بعد از حمد ،سوره «ناس» و در رکعت دوم بعد از حمد ،سوره «فلق» خوانده شود. - ۳یک رکعت نماز وتر :بعد از حمد سه بار سوره «توحید» و یک بار سوره «فلق» و یک بار سوره «ناس» بخوانیم و می‌توان یک سوره تنها خواند ،سپس دستها را برای قنوت به سوی آسمان باال می بریم و حاجات خود را از خدا می خواهیم . و برای چهل مؤمن دعا می کنیم. و طلب مغفرت می کنیم و هفتاد مرتبه می گوییم« :استغفراهلل ربُبوتا و یّ الیه». نماز شب 2 کیفیت نماز شب از پروردگار خود طلب آمزرش و مغفرت می کنیم و به سوی او بازگشت می نمایم. آن گاه ۷بار می گوییم «هذا مقا ُم العائذ َ من النِراّ»؛ این است مقام کسی که از آتش بک َ ٍٍِ قیامت به تو پناه می برد .و بعد از آن ۳۰۰مرتبه می گوییم« :العفو» و سپس می الرحیم»]۴[ . لی انَکّ َ انت التُباوّ الغ ُفو ُر ّ گوییم« :ربُتو ینمحرا و یلرفغا ّب َع َّ ..................................................... ....... [ . ]۴رساله نوین ،ج ،۱ص ۱۷۰٫ نماز شب 2 احکام نماز شب -۱هشت رکعت به نیت نماز شب و سپس دو رکعت نماز شفع و آن گاه یک رکعت نماز وتر ،که با فضیلت ترین نماز شب ،نماز وتر و شفع است و دو رکعت شفع برتر از وتر است. - ۲برای نماز شب می توان به نماز شفع و وتر اکتفا کرد ،بلکه هنگام تنگی وقت می توان تنها به نماز وتر اکتفا نمود. ۳وقت نماز شب از نیمه شب تا فجر صادق است ،و هنگام سحر از سایر مواقع بهتر است و تمامی ثلث آخر شب سحر محسوب می شود .و افضل از آن خواندن نماز شب نزدیکیهای فجر است]۵[ . ..................................................... ....... [ . ]۵تحریر الوسیله ،ج ،۱ص ۱۳۶٫ نماز شب 2 احکام نماز شب - ۴جایز است انسان نماز شب را نشسته بخواند حتی در حال اختیار .ولی اگر می خواهد نشسته بخواند بهتر آن است که هر دو رکعت نشسته را یک رکعت ایستاده حساب کند. بنابراین باید هشت بار دو رکعت نشسته و هر دو رکعت به یک سالم که جمعاً شانزده رکعت می شود به نیت نماز شب بخواند و دوباره دو رکعت هر دو رکعت به یک سالم به نیت نماز شفع و دو بار یک رکعت هر یک رکعت به یک سالم به نیت نماز وتر ،ولی در حال اضطرار و مریض همان یازده رکعت کفایت می کند. - ۵شخص مسافر می تواند نماز شب را پیش از نیمه شب بخواند. - ۶جوانی که می ترسد خواب بماند و نماز شب از او فوت شود می تواند نماز شب را پیش از نیمه شب بخواند. نماز شب 2 احکام نماز شب - ۷کسانی که برای خواندن نماز شب بعد از نیمه شب عذری دارند مانند پیرمردان و یا کسی که از سرد شدن هوا می ترسد و یا از جنب شدن در خواب می ترسد… می توانند نماز شب را قبل از نیمه شب بخوانند. - ۸خواندن سوره در رکعتهای نماز شب الزم نیست و می تواند فقط به خواندن سوره حمد اکتفا کند .هم چنین قنوت در رکعتهای دوم مستحب است و می تواند بدون قنوت بخواند. - ۹نماز وتر یک رکعت است و می شود آن را بدون قنوت به جا آورد. -۱۰الزم نیست همه یازده رکعت را در یک مجلس بخواند ،بلکه می تواند در دو سه نوبت بخواند ،بلکه تفریق افضل است ،همان طور که رسول خدا تهجد می کرد. نماز شب 2 احکام نماز شب مستحب است که نماز شب را بلند بخواند تا اگر از خانواده اش کسی می خواهد برای به نماز شب برخیزد بیدار شود ،چنان چه در روایت است و شهید و دیگران نیز تصریح به استحباب جهر نموده اند. بدیهی است که استحباب بلند خواندن نماز شب در جایی است که امن از ریا و ُسمعه باشد و اگر خدای ناخواسته خوف ریا و ُسمعه در بلند خواندن باشد باید آهسته بخواند]۶[. ............................................................ .... [ . ]۶کتاب شمع سحر ،شب مردان خدا ،مفاتیح الجنان نماز شب 2 چه کسي توفيق نماز شب پيدا مي کند؟ در میان نمازهای مستحبی نماز شب جایگاه خاصی دارد و تاکید فراوانی که در ایات قران و احادیث به ان شده است به مراتب بیش از نمازهای مستحبی دیگر است .به همین جهت اولیاء خدا ان را حتما بجا اورده و به تهجد و عبادت نیمه شب می پرداختند تا انجا که خداوند نماز شب را بر بنده محبوبش حضرت ختمی مرتبت محمد مصطفی (ص) واجب ساخته و چنین فرمان داده است (و برخی از شب را بیدار باش و به تهجد بپرداز که نماز شب نافله خاص توست ) (سوره اسراء ایه )۷۹ نماز شب 2 نماز شب در آیات قرآن ک ک َرب ُّ َ ک َعسی أَنَی ْبَعْثَ َ ن الل َّْی ِل َفتَ َه َّج ْد بِ ِه نافِ ل َ ًه ل َ َ َو مِ َ )۷۹ مودا ً (سوره اسراء ایه َمقاما ً َم ْح ُ و پاسی از شب را (از خواب برخیز ،و) قرآن (و نماز) بخوان! این یک وظیفه اضافی برای توست امید است پروردگارت تو را به مقامی در خور ستایش برانگیزد! َأْل ون سحارِ ُهمَJی ْسَتْ ْغفِ ُر َ ن اللَّ ْی ِل ما یَهَجْ ُع َ کانُوا َقلیال ً مِ َ ون َو بِ ا ْ (سوره ذاریات ایه ۱۷و )۱۸ آنها کمی از شب را میخوابیدند ،و در سحرگاهان استغفار میکردند ون ِ َع ْن تَ َتجافی ُج ُنوب ُ ُهم ِ ون َربَّ ُهمَخ ْوًافْ َو َط َمعا ً َو مِ َّما َر َز ْق ُ ناه ْم یُ ْنفِ ُق َ الَمْضاج ِع یَ ْد ُع َ (سوره سجده ایه )۱۶ پهلوهایشان از بسترها در دل شب دور میشود (و بپا میخیزند و رو به درگاه خدا می آورند) و پروردگار خود را با بیم و امید میخوانند ،و از آنچه به آنان روزی دادهایم انفاق میکنند! ص مِ ْن ُه َقلیال ً ْ َ -و زِ دَع ْل َ ْی ِه َو یا أَیُّ َها ال ْ ُم َّز ِّم ُ ل ُ -قِ Jم اللَّیَلْ إِ ال َّ َقلیال ً -نِ صَفْ ُه أَوِ ان ْ ُق ْ قرَنآْ تَرًالیتْ (سوره مزمل ایات )۴-۱ َر ِّت ِل ال ْ ُ ای جامه به خود پیچیده! شب را ،جز کمی ،بپاخیز! نیمی از شب را ،یا کمی از آن کم کن، یا بر نصف آن بیفزا ،و قرآن را با د ّقت و تأ ّمل بخوان. نماز شب 2 نماز شب در آیات قرآن س َّجدا ً َو َّذین یَبی ُت َ َو ال َ ون لِ َربِّهِ ْم ُ ِقJیاما ً ( سوره زمر ایه )۶۴ کسانی که شبانگاه برای پروردگارشان سجده و قیام میکنند ون ِ ون َأ ْه ِل ال ْ ِک ِ سواء ً مِ ن ْ َی ْس ُج ُد َ تاب أُ َّم ٌه قائِ َم ٌه یَ ْتلُ َ ل َ ْی ُ سوا َ آیات اهَّلل ِ آناء َ اللَّ ْی ِل َو ُهم ْ ( سوره ال عمران ایه )۱۱۳ همه یکسان نیستند از اهل کتاب ،جمعیّتی هستند که (به حق و ایمان) قیام میکنند و پیوسته در اوقات شب ،آیات خدا را میخوانند در حالی که سجده مینمایند س ِّب ْح ُه لَیًالْ َو مِ َ اس ُجدَل ْ ُه َو َ ن اللَّ ْی ِل َف ْ طویال ً ( سوره انسان ایه )۲۶ َ و در شبانگاه برای او سجده کن ،و مقداری طوالنی از شب ،او را تسبیح گوی! َه ْلJJJ ت آناء َ اللَّ ْی ِل ِ ساجدا ً َو قائِ ما ً یَحَذْ ُر اآْل ِخ َر َه َو یَ ْر ُجوا َرحَمْ َه َربِّ ِه ُقل ْ ن ُه َو قانِ ٌ أ َ َّم ْ باب ( سوره زمر ایه ) ۹ ون إِ نَّما یَتَ َذ َّک ُر أُولُوا اَأْل ل ْ ِ َّذین ال یَعَلْ ُم َ ون َو ال َ َّذین یَعَلْ ُم َ یَسَتْوِ ی ال َ (آیا چنین کسی با ارزش است) یا کسی که در ساعات شب به عبادت مشغول است و در حال سجده و قیام ،از عذاب آخرت میترسد و به رحمت پروردگارش امیدوار است؟! بگو: «آیا کسانی که میدانند با کسانی که نمیدانند یکسانند؟! تنها خردمندان متذ ّکر میشوند!» نماز شب 2 نماز شب در آیات قرآن ک َو اهَّلل ُ یُ َق ِّد ُر َّذین َم َع َ َلْم أَنَّ َ إِ َّن َربَّ َ ک تَ ُق ُ ک یَع ُ ن ال َ ن ثُلُثَ ِی الل َّْی ِل َو نِ صَفْ ُه َو ثُلُثَ ُه َو طائِ َفه ٌ مِ َ وم أ َ ْدنی مِ ْ ُمJJJ ن ال ْ ُق ْر ِ آن َعلِ َم أَنَس ْ َیک ُ َل ْن تُ ْح ُ س َر مِ َ تاب َعلَ ْی ُکمَف ْاقَرْ ُؤا ما تَ َی َّ ُون مِ ْنک ْ اللَّیَلْ َو ال َّنها َر َعلِ َم أَن ْ صو ُه َف َ بیل اهَّلل ِ س ِ ون ِفی اَأْل ْر ِ ون مِ ن ْ ون یَ ْ ون یُقاتِ لُ َ َف ْض ِل اهَّلل ِ َو آ َخ ُر َ ض یَبَتْ ُغ َ ضرِ بُ َ َم ْرضی َو آ َخ ُر َ ون فی َ ُم الصال َه َو آتُوا الزَّکاه َو أ َ ْق ِر ُ س َر مِ نْ ُه َو أَقی ُموا َّ َفاقَرْ ُؤا ما تَ َی َّ سنا ً َو ما تُ َق ِّد ُموا أِل َن ْ ُف ِسک ْ ضوا اهَّلل َ َقرًاضْ َح َ حیم (سوره مزمل ایه َظْم أَجًارْ َو اسَتْ ْغفِ ُروا اهَّلل َ إِ َّن اهَّلل َ َغ ُفو ٌر َر ٌ مِ نَخ ْی ٍرْ تَ ِج ُدو ُه ِعنَدْ اهَّلل ِ ُه َو َخیًارْ َو أَع َ )۲۰ پروردگارت میداند که تو و گروهی از آنها که با تو هستند نزدیک دو سوم از شب یا نصف یا ثلث آن را به پا میخیزند خداوند شب و روز را اندازهگیری میکند او میداند که شما نمیتوانید مقدار آن را (به د ّقت) میسر است قرآن بخوانید اندازهگیری کنید (برای عبادت کردن) ،پس شما را بخشید اکنون آنچه برای شما ّ او میداند بزودی گروهی از شما بیمار میشوند ،و گروهی دیگر برای به دست آوردن فضل الهی (و کسب روزی) به سفر میروند ،و گروهی دیگر در راه خدا جهاد میکنند (و از تالوت قرآن بازمیمانند) ،پس به اندازهای که برای شما ممکن است از آن تالوت کنید و نماز را بر پا دارید و زکات بپردازید و به خدا «قرض الحسنه» دهید [در راه او انفاق نمایید] و (بدانید) آنچه را از کارهای نیک برای خود از پیش میفرستید نزد خدا به بهترین وجه و بزرگترین پاداش خواهید یافت و از خدا آمرزش بطلبید که خداوند آمرزنده و مهربان است! نماز شب 2 نماز شب درکالم معصوم حضرت پیامبر(ص) فرمودند :نماز شب چراغی است در تاریکی شب نیز فرمودند :بهتریت شما کسانی هستند که خوش گفتارند و گرسنگان را سیر می کنند و در شب ،در ان هنگام که مردم در خوابند ،نماز می خوانند . امام صادق (ع) فرمودند :نماز شب چراغ خانه قبر و حجابی در میان انسان و اتش دوزخ و گذرنامه صراط و کلید بهشت است امام حسن عسگری فرمودند :رسیدن به لقای خداوند سفری است که تنها مرکب راهوار آن نماز شب است. نماز شب 2 آثار نماز شب در دنیا بدن مش بدن )ارا ی ت ۱سالم القی ) خ ۲وش ا هان )۳خ ش گنا شدن )ریز ۴ شبو )خ و ۵ )۶عص ب ا ن ی ت )۷ رفع گرفتا شیطان )۸ ر ریها ف ع )۹عاق خشم خ د ا بت به خ وند )۱۰رفع غ یری مو اندوه ۱۱ ) ط و )۱۲النی ش د )۱۳نورانیت ق ن عمر بر ۱۴نوران ی ت ) کسب ن منزل ور )۱۵ ز ی ب دائم ا ئی ص و ر ت ورت یص ید ت و سف ن دعا نی سید )۱۶نورا ت ر به اجاب چشم گناه )۱ ۷ ن از ن یت ا ا ) نور تن انس بیعی ۱۸ داش ای ط ) باز باله ۱۹ ت از ) نجا ۲۰ نماز شب 2 آثار نماز شب پس از مرگ و در اخرت ی قبر جات از عذا ت قبر )۴ن ت از وحش قیامتJ جا م ی در )۵ن نت اد )۶زی ۱۰ ) چ ر ا غ انسا ن د ر ت ا ر )۱۱ ش ف ا ع یکی قبر ت نما ز گ ز ا ر )۱ ۲ د ر خ ق ر ی و ا م ج ا ت ز قبرJ ب ا ص و ر ت نورانی )۱ ن و ر انی ت ق )۲ما ن بر ع ۳ فش ا ر ق ) آس ا ی بر ش د ر ق یامت هشت در ب یامت ب ورود ش ق ت ات سب صراط ) ۷ف ع حر ا ر ز پ ل ر یع ا )۸د ور س )۹عب نماز شب 2 وقت نماز شب وقت نماز شب از نیمه شب تا قبل از طلوع فجر صادق است هنگام سحر از سایر مواقع بهتر است و تمامی ثلث اخر شب سحر محسوب شده و هر چه به اذان صبح نزدیکتر باشد فضیلت بیشتری دارد . کسی که میترسد خواب بماند و یا به هر دلیلی نمی تواند بیدار شود می تواند نماز شب را ثیش از نیمه شب و در اخر شب بخواند اگر شخصی نماز شب را بین الطلوعین (یعنی بعد از اذان صبح و قبل از طلوع افتاب) بخواند بهتر است که نیت اداء یا قضا نکند بلکه نیت قربه الی اهلل داشته باشد اگر نماز شب قضا شود می توان ان را در روز بجا اورد الزم نیست حتما یازده رکعت را یکجا و یکجا بجا اورد بلکه می تواند ان را در دو یا سه نوبت بخواند نکته :برای نماز شب می توان به نماز شفع و وتر اکتفت کرد بلکه به هر دلیل امکان بجا اوردن تمام نماز شب وجود نداشته باشد می توان به رکعاتی از ان اکتفا کرد و حتی می توان تنها نماز وتر را بجا اورد نماز شب 2 موانع نماز شب گناه کسی که در طول روز دنبال گناه برود ،روحش را با گناه آلوده کند با اعضای بدنش دست به گناه بزند ،یا با چشمش یا با زبانش و غیره ،گناه اثرش را بر انسان می گذارد و روح انسان را می میراند. امام صادق علیه السالم می فرماید: شخصی که به عصیان روی می آورد ،از خواندن نماز شب محروم می شود و البته اثر کار بد در انسان ،از اثر کارد تیز بر روی گوشت سریعتر است)1( . در حدیث دیگر آمده « :مردی به خدمت امیرالمؤمنین علیه السالم آمد و گفت :ای امیر مؤنان! من از نماز شب محروم شدم ،علی علیه السالم فرمود :تو مردی هستس که گناهانت تو را به بند کشیده است)2( . وقتی انسان گرفتار گناه شد ،حتما ً از نماز شب محروم می شود. .1گنجینه آداب اسالمی ،محمد رضا آشتیانی ،ص 515به نقل از غررالحکم ،ص .420 2بحار االنوار ،ج ،87ص146 دروغ دومین چیزی که مانع نماز شب می شود، دروغ گفتن است .امام صادق علیه السالم می فرماید :چه بسا مردی به وسیله گفتن دروغی از انجام فیض و اقامه نماز شب محروم ماند)3( . 3همان ،ص146 بهانه ی غلبه ی خواب کسی که به بهانه ی غلبه ی خواب نماز شب را ترک می کند؛ این عذر او مردود است. چرا هنگام نماز شب ،خواب غلبه می کند؟ ولی اگر تا صبح پای فیلم بنشیند، با همدیگر صحبتهای دنیائی کنند ،تا صبح مطالعه کند ،از ترس دزد نخوابد و یا از اول شب به شب نشینی و بیهودگی و یا مشغول غیبت شود ،خواب به سراغش نمی آید. زیاد خوابیدن در شب خوابیدن یکی از نعمتهای الهی است که به انسان داده شده است؛ خصوصا ً شب برای استراحت و خوابیدن قرار داده شده ،همان طور که ارزش خواب در روز بیشتر است ،عبادت و شب زنده داری در شب از روز با ارزشتر است ،شب را انسان تقسیم کند مقداری از آن برای عبادت و مقداری از آن برای استراحت قرار بدهد ،اگر همه ی شب را بخوابد زیان کرده ،و به روح خود ضربه زده است. رسول خدا صلی اهلل علیه و آله آفات زیاد خوابیدن را چنین بیان می کند: مادر سلیمان بن داود علیه السالم به سلیمان می گفت :فرزندم! از زیاد خوابیدن در شب بپرهیز، همانا زیاد خوابیدن در شب ،باعث تهیدستی و فقر در روز قیامت می شود. انسان بایدشب را زود بخوابد ،تا برای نماز شب بلند شود اگر بنا باشد مقدار زیادی همان طور بیدار بماند ،بعد بخوابد ،از توفیق نماز شب خواندن محروم می شود .هیچ چیز را فدای نماز شب نکنید. نماز شب 2 موانع نماز شب پرخوری وقت را تلف کردن و معده را تا به حلقوم از خوردنی پر نمودن ،و سپس در بستر نرم و مکان راحتی به خواب رفتن ،انسان را از توفق نماز شب باز می دارد .پر خوری سبب بخار معده و سستی می شود و نتیجه ی آن خواب زیاد است که آفتهای زیادی دارد در حدیثی حضرت علی علیه السالم می فرماید « :از پرخوری دوری کنید که موجب قساوت قلب ،در نماز و سبب تباهی بدن است». عجب گاه می شود که انسان خود را برای بیدار شدن مهیا می کند و از آنچه باعث خواب می شود ،پرهیز می کند و به آنچه که در اخبار برای بیدار شدن رسیده ،متوسل می شود ،ولی باز هم خواب می ماند ،که این لطفی از جانب خداوند متعال نسبت به بنده در سیاست امر او می باشد؛ چرا که این امر ،بدین خاطر است که وی را از عجب محافظت کند :یا این که به تأسف شدید او برای از دست رفتن ته ّجد و نماز شب ،اجر بیشتری خاطر ّ به او عنایت فرماید :ولی آنچه که از اخبار استفاده Jمی شود ،این امر خیلی اندک و یک دو شب نخواهد بود. نماز شب 2 قضای نماز شب اسحق بن عمار ضمن روايتى از امام صادق -عليه السالم -نقل مى كند كه ايشان از پدران بزرگوار و آنان از رسول خدا صلى اهّلل عليهم اءجمعين نقل مى كند كه فرمود: ((ان اهّلل يباـهى بالعبد يقضى صلوة اللّيل بالنهار يقول مالئكتى عبدى يقضى ما لم افترضه عليه اشهدوا انى قد غفرت له )).خداى تعالى با بنده اى كه نماز شب را در روز قضا بكند مباهات مى كند و مى فرمايد((:اى فرشتگان من ،اين بنده من چيزى را كه به او واجب نكرده ام قضا مى كند گواه باشيد كه من او را آمرزيدم )). نماز شب 2 دیدگاه علماء مرحوم ملكى تبريزي -رحمه اهلل عليه -مى فرمايد :استادم [مال حسينقلى همدانى ] به من فرمود(( :فقط متهجدين هستند كه به مقاماتى ناـئل مى گردند و غير آنان به هيچ جايى نخواهند رسيد)). ّ مشرف شدم ،از نقطه عالّمه طباطبائى -رحمه اهلل عليه -مى فرمايد :چون به نجف اشرف براى تحصيل ّ نظر قرابت و خويشاوندى و رحميِرد زور كي ات ،مدش ىم بايفرش ىضاق موحرم رضحم هب ىهاگهاگ تّ دست خود را روى ِ مدرسه اى ايستاده بودم كه مرحوم قاضى از آنجا عبور مى كردند ،چون به من رسيدند شاـنه من گذاردند و گفتند(( :اى فرزند! دنيا مى خواهى نماز شب بخوان و آخرت مى خواهى نماز شب بخوان )). اين سخن آنقدر در من اثر كرد كه از آن زمان به بعد تا زمانى كه به ايران مراجعت كردم ،پنج سال تمام ، در محضر قاضى روز و شب به سر مى بردم و آنى از ادراك فيض ايشان دريغ نمى كردم و از آن وقتى كه به وطن بازگشتم تاـ وقت رحلت استاد ،پيوسته روابط ما برقرار بود و مرحوم قاضى طبق روابط استاد و شاگردى ،دستوراتى مى دادند و مكاتبات از طرفين برقرار بود. عالّمه-رحمه اهلل عليه -مى فرمودند(( :ما هر چه داريم از مرحوم قاضى داريم )). نماز شب 2 دیدگاه علماء َض ال ْخَ لْقِ إ لى اِج هّلليْ َف ٌة ب ِاللَّيلِ ، در حديثى از امام صادق -عليه السالم -چنين مى خوانيم (( :أَبْغ ُ بطالٌ ب ِالنَّهار؛ مبغوض ترين و ناپسندترين مردم نزد خداوند ،كسى است كه [شب را سراسر به خواب و] بسان مردارى گنديده و در روز بيكار و تنبل باشد )).يكى از نزديكان امام خمینی _ قدس سره -مى گويد: صحت ،در زندان ، ((پنجاه سال است كه نماز شب امام خمينى ترك نشده .امام در بيمارى ،در ّ در خالصى ،در تبعيد ،حتّى بر روى تخت بيمارستان قلب هم ،نماز شب مى خواندند .امام در قم بيمار شدند و به دستور اط ّباء مى بايست به تهران منتقل شوند ،هوا بسيار سرد بود و برف مى باريد و يخبندان عجيبى در جا ّده ها وجود داشت ،امام چندين ساعت در آمبوالنس بودند ،و پس از انتقال به بيمارستان قلب باز نماز شب خواندند .شبى كه از پاريس به سوى تهران مى آمدند تمام افراد در هواپيما خوابيده بودند و امام تنها در طبقه باالى هواپيما نماز شب مى خواندند. و شماـ اگر امام را از نزديك ديده باشيد آثار اشك بر گونه هاى مبارك امام ،حكايت از شب زنده دارى و گريه هاـى نيمه شب وى دارد. تهجد بيدار مى شدند ،آنها بعضى از پاسداران در قم نقل مى كردند كه گاهى اوقات كه امام براى ّ را مورد نوازش و تف ّقد قرار مى دادند )).به حقيقت اين بيداري امام در شب باعث شد ،جهان را بيدار کند. نماز شب 2 خفتگان را خبر از زمزمه مرغ سحر حيوان را خبر از عالم انسانى نيست دوش مرغى به صبح مى ناليد عقل و صبرم ببرد و طاقت و هوش يكى از دوستان مخلص را مگر آواز من رسيد بگوش گفت باـور نداشتم كه تو را بانك مرغى چنين كند مدهوش گفتم اين شرط آدم ّيت نيست مرغ تسبيح گوى و من خاموش نماز شب 2 حدیث قدسی در حديث قدسي خداوند به حضرت موسي -عليه السالم -مي فرمايد: هان اي پسر عمران ،اين منم كه بر دوستانم مطّ لعم؛ چون شب آنان را فرا گيرد چشم دلشان را دگرگون مي‌سازم (كه جز من چيزي نمي‌بينند) و عقوبتم را در مقابل ديدگانشان مجسًاروضح و دنزادرپ‌يم هبطاخم هب نم اب ييور ايور و دوهش هار زا )هك هنوگ نادب( منك‌يم مّ با من به گفتگو مي‌نشينند .اي پسر عمران ،در دل شبهاي تار از دلت خشوع و از تنت خضوع و از چشمانت قطرات اشك نثار من بنما و مرا بخوان كه مرا به خود نزديك و اجابت كننده دعوتت خواهي يافت]1[ . ............................................................ .... . بCحار اCالنوار ،ج ،78ص [1] . 139 نماز شب 2 کالم زیبای امیرالمومنین قصابى مى گذشت . روايت شده است كه اميرالمؤمنين -عليه السالم -از مقابل مغازه اي ّ قصاب گفت :اى اميرالمؤمنين ! گوشت خوب ،موجود است . ّ امام عليه –السالم -فرمود :پول آن ،موجود نيست . قصاب گفت :من مهلت مى دهم و صبر مى كنم . ّ امام على -عليه السالم -پاسخ داد :من بر نخوردن گوشت صبر مى كنم ( .و افزود ):خداوند عزت را در بندگى ،ذل ّت را در معصيت ، متعال پنج چيز را در پنج چيز ديگر قرار داده است ّ : حكمت را در كم خوردن و خالى بودن شكم ،هيبت و اب ّهت را در روى آوردن به نماز شب و ثروتمندى و بى نيازى را در قناعت. نماز شب 2 حکمت نماز شب آیت الله العظمی جوادی آملی رسول خدا(ص) در خطبه‌اي پس از سفارشي اكيد به نماز و اثر مداومت آن در پاك شدن از گناهان، فرمود" :اي مردم هيچ بنده‌اي نيست جز آنكه ريسماني چند بر [اعضاي] او گره خورده ،پس چون ثلثي از شب گذشت فرشته‌اي نزد وي مي‌آيد و مي‌گويد :برخيز خدا را ياد كن كه صبح نزديك شده است .اگر حركت كرده برخيزد و خدا را ياد كند يك گره از گره‌هاي او باز مي‌شود و اگر به پا خيزد و وضو بگيرد و به نماـز بايستد همه گره‌ها گشوه مي‌شود تا اينكه با چشمي شاد و روشن وارد صبح شود" .معلوم مي‌شود گره‌هاي روز را نماـز شب باز مي‌كند .امام حسن عسكري (عليه‌السالم) مي‌فرمايد" :إن الوصول إلي اهلل سفر ال ُيدرك إال بامتطاء الليل ،من لم يحسن أن يمنع لم يحسن أن يعطى" سير الي اهلل و وصول به خداي سبحان سفري است كه مركوب راهوار آن، شب زنده‌داري است ،براي كسي كه مشتاق لقاي حق است بهترين وسيله ،شب زنده‌داري است. نماز شب 2 حکمت نماز شب آیت الله العظمی جوادی آملی همين بيان را به شكل ديگري امام صادق (عليه‌السالم) از اميرالمؤمنين (سالم‌اللهعليه) نقل وجاف عن النوم َجنْبك ،واتق اهلل ربّك" با تفكر دلت را ِ فرموده كه" :ن ّب ْه باـلتفكر قلْبك، بيدار و آگاه كن و شب هنگام براي نماز شب برخيز و از خداي خويش بهراس .تفكر، دل را بيدار مي‌كند چون گاهي خواب بر دل عارض مي‌شود و انسان چيزي را درك نمي‌كند .علي (عليه‌السالم) مي‌فرمايد :به خدا پناه مي‌بريم از اين كه عقل بيارمد "نعوذ باهلل من سبات العقل"( .برگرفته از كتاب حكمت عبادات ،آية اهلل جوادي آملي) نماز شب 2 دعا به جهت بیدارشدن برای نماز شب جدش روایت نموده که هرکس می‌خواهد برخیزد از حضرت صادق(ع) منقول است که از ّ برای نماز شب موقع خواب بگوید: ک َو ال تُنْسِ نی ِذک َْر َ َللُهّم ال تُ ْؤمِنی َمکْ َر َ ِلین اَقُو سا َع َه کذا و کذا. ک َو ال تَ ْج َعلْنی َم َع ال ْغاف َ ا َّ و به جای کذا و کذا ساعت بیدارشدن را بگوید .ملکی را خدا موکل گرداند که او را بیدار نماید. نماز شب 2 پ ای ا ن نماز شب