آينده‏ پژوهی، نياز امروز، ضرورت فردا

صفحه 1:


صفحه 2:
‎re‏ مر ‏رختنتک بارخ الزحمین. 

صفحه 3:
۱ ‏لا ل‎ aoe ge) RE Be liog, Jasll [9 peaill ‏الندم‎ ON ens. shoots ‏و ۳ و‎ 

صفحه 4:
فدعراها زف ايه با نام تو سيشود به درياظا زد ارات 

صفحه 5:
؟. عصر صنعتى (خط توليد) ۲ عصر دانایی: فراصنعتی» عصر مدبریت. عصر دبحیتال عضر اطلاعات و ارتباطات [رايانه) 

صفحه 6:
OSS IE el oa ‏ا‎ eee ۱ SL * عصر فراصنعتی (گذاربزرگ) 

صفحه 7:
a ‏دار‎ os chest ۱ تغییر شتابان ‎a‏ ا ا ‎ES ec‏ پیش افتاد. اگر می‌خواهید در بلندمدت پابرجا بمانید» به سرعت تغیی رکنید. حس قورباغه‌ای و نگاه دایناسوری 

صفحه 8:
Cr ‏بنیان‎ ‏تهدیدهای بنی‎ ‏های طلایی و تیهدب‎ ‏صت‎ ‎ay أشوبناكى 5 سوب 000 است دارد پار اب 2 ۳ 5) 4 225k ‏خفتكى‎ eso 

صفحه 9:
. ‏زارت نی آید‎ eet i) ey ریسك از آن جا مي‌آید كه هت جه كار م ى كنيد 

صفحه 10:
‎ee eee‏ ل ‏ا ‏- شرکت جنرال موتورزء پارادایم‌ها و تغییر شركت تترالاوال و عدم درك تغيير ‎GI MES Eerie‏ ۳ ‎Peel Yd peor ‏ا‎ 

صفحه 11:
GOA, بد ‎.١‏ اصول و مبانى آيندهانديشسى ۲. آینده‌پژوهی ضرورت‌ها ۳. آینده‌پژوهی و روش‌ها 

صفحه 12:
Peer eT epee epee Pee ایلیا پریگوگین. برنده‌ي جايزه‌ي نوبل 

صفحه 13:
‎"aS ۱‏ تنها دسا به بیندییش ‎ilo 9 ly 0‏ ي بیذ ۱ بسند ‎ ‎ola)‏ كه از جا 6 ي حو ‎sere,‏ ‏أنهابي كه از = خود. ‎“he ‏2 مي‌باز : سم 

صفحه 14:
بو 1۷ ‎ol‏ 252-000 كيد ) ۱۳ 0 eo) 

صفحه 15:
آنچه لمی دالیم که نمی دائیم ‎(SB SS Sel eee ENC)‏ از حوزه درك ما است و حنا نمي‌دانيم این 

صفحه 16:
تمام دانش ما درباره گذشته است. 5 تصميم‌هاي ما براي آبنده 

صفحه 17:
See SS ‏ا‎ ‎—— ‎5557 0 00 Fe) ‏انجام برنامه اوظیفه‎ انتخاب / اقدام 

صفحه 18:


صفحه 19:
هم گسیخته بودن بخشش. های مختلف سازمان در زمینه :2 آینده ‎(Fragmentation)‏ اس تست 5 ns ur ‏ل‎ i (Cf eitea rk 16 Cys 5s CL) ee rere ren Lee ‏بررای تحلیل مشکلات پیچیده هر آنچه که قبلا" موش واقع شدهء همان دوباره موش واقع‎ euros) racers rae rerun tal reduce arene 5-0 “The greatest danger in times of turbulence is not the turbulence; it is to act with yesterday's logic” (Peter gi 

صفحه 20:
؟ قضاوت‌ها به شکل روند مبنای برنامه‌ریزی می‌شون 2 انطباقى) 00 ‎pe pyran‏ ا ات ا ا ‏و ۳۰ ‎۳۹ ‏؟ رویدادهای مشابه و توهم روند ‎1۱ Te Sie 

صفحه 21:
2. در مطالعه آینده؛ ما در ایده هلیی که نسد داریم محدود و محصور هستیم و خود ۱ بسیار وسیعی است. ) م ‎peer reg‏ ار حال بستكى دارد. م ل ‎Bae‏ 2 ادراک ما از حوادث به اندازه واقعیت ها مهم هستند. 

صفحه 22:


صفحه 23:
رك ‎wlio.) divination)‏ * آيندهانديشي ‎(future thinking)‏ * آيندهيزوهي (0165ناغ5 ینز را 

صفحه 24:
(1901. ‏ا‎ fle رمانهاي آيندهكرايانه زول ورن و تخيل علمي (دهه 09 00 وبلیام آگبرن: زر اجتماعي ‎LOB)‏ ل رت شاخصهاي اجتماعي. 1933( ی تا ملي و تاسیس كشورهاي 9 

صفحه 25:
(برنامه ريزي نی تحقبقا ‎{Condorset) 4. 5.555 -‏ - كاستون بركر و بريابي مركز بينالمللي ايند - برتراند دو زوونل (فوتوريبلء 1960) - تحقیق در عملیات و اندبشکده‌ها - موسسه رند و هادسون - انجمن آینده جهان 

صفحه 26:
mo po ‏تن‎ 3 بررسي ‎Bees)‏ نس بررسي تصويرهاي آينده ره ۱ تفسیر گذشته و تعیین موقعیت حال تلفیق دانش و ارزش براي طراحي اقدام اجتماعي eee nS core eSB ere se ‏ترویج تصویر مطلوب آینده و حمایت از آن‎ 

صفحه 27:
0 آبنده را تعيين مي كند. 0 ا م كذشتة با حال وجود نداشته است. آيندهاند يشى وا قدام: آيندهاند يشي از بخش‌های لیر نار 2 اقدام بشري ارت آينده‌پژوهي پر کاربردترین دانش است حقایق آینده: تست سرا ‎sy)‏ ل 1 ش دبز پذیر نیست. پس نمي‌توان ‎Cee eee aro ee‏ 09 2 

صفحه 28:
6. آينده از بيش تعيين نشده است و امكان 3 وجود ‎ey‏ بر ‎rarer‏ بهتر ترا تروص دیگر سس 9. اقدامهاى فردى و كروهى ما آبنده را شکل می‌دهتد 

صفحه 29:
Ae a 3 2 ‏مجموعه‌ای از الکوهای ماند کار برهمکنش اجه‎ ‏رس ار ار‎ oe) Roce) ITS ‏ا ا‎ ee BY Co) FeO a eee Re Re cme ce ‏می‌شوند.‎ واقعیتی به نام آینده وجود دارد 2 ل ا 

صفحه 30:
- از اثبات‌گرايي نا واقع گرايي انتفادي ا ۰ - تحصیل معرفت حدسي و معرفت جایجزین ‎Lang‏ تشر( 

صفحه 31:


صفحه 32:
؟ روندها ‎(trends)‏ ‏* رويدادها (1115علاع) * تصويرها (19173065) ۴اقدام‌ها (26110۳5) = 

صفحه 33:
(megatrend) 5, 45 - Ovi Ke Mot ao Dy erat Lorrie (weak signals) i. Cree 5 (€ross-impact analysis) oe ‏تحلیل‎ - ‏آيندههاى مرسوم (1165ا01ا؟ أدأء011)‎ - (alternative futures) |... ‏آينده‌هاي‎ = 

صفحه 34:
‎(explorative)‏ دح ‎ECT pa‏ مت یرون زر ۰ روش‌هاي تصوبرپرداز (1۳306۲۷) 

صفحه 35:
‎i‏ موضوع‌ها (۷ 5۱۱۲۷ 6 نا5و1) ‎(trend extrapolation) 45, ob ‏برون‎ ‎(simulation modeling) ‏مدل شبیه‌سازی‎ ‏پیش‌بینی نبوغ‌آمیز (۴۵۲6۵6۵5[۳90 5لا أمع6) ‎(olan) ‏دلفی‎ ‏ذهن‌انگيزي (0۲۵105107۳۳[۳9> تحلیل برگذر (0۲055 ‎(impact ‎~scenarios) ls. «expert panels) o5 5 bb ‎(critical technologies) ‏فناوری‌های کليدی‎ | ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‏نوآورانه - ‏اولويت‌بندي ‎ ‎ ‎ ‎ 

صفحه 36:


صفحه 37:
-روش 00124 ا ا ل ا ل كر زودتر دشمن را دید. نیمی از راه پیروزی را طی کرده است. 

صفحه 38:
05 ٩۱00 ۲0605( ‏روش‌ها و ابزارها‎ .۲ ‏؟. رويكرد (13 00102 2) هر ابزارى را ز‎ Pond SL ett STS) (retrospective) ‏گذشته‌نگر‎ ‎(normative) ‏سا‎ ‎(explorative) _stss) 0 Tenses EN UA Ben) 

صفحه 39:


دكتر سعيد خزايي اسفند 1388 بسم الله الرحمن الرحيم مات ال َْو ْهم َو ا َْك ِر ْمني بِ ُنو ِر الْ َف ْهم. ِن ظُ ُل ِ اللُهّم اَخْ ِر ْجني م ْ َ ِك َو ان ُْشر َع َل ْينا خَ زائ َِن ُع ُلوم َ َبواب َر ْح َمت َ ِك اللُهّم ا ْف َت ْح َع َل ْينا ا َ َ بِ َر ْح َمت َ حمين. الرح َم ال ّر ِك يا َ ْ َ ُ عه الفوت، ري س رصه لف ا َ َ ه العوده بطيئ ِ فرصت‌ها شتابان درگذر هستند و به دشواري باز مي‌گردند. ـ امام علي(ع) ***** التدبير قبل العمل يومنك من الندم با نام تو مي‌شود به صحراها زد با نام تو مي‌شود به درياها زد گذشتهايم و امروز وليك ‌ ما اهل با نام تو مي‌شود به فرداها زد گانهي تاريخ بشر سه ‌ دوره‌هاي ‌ .1عصر كشاورزي (بيل) .2عصر صنعتي (خط توليد) .3عص%ر داناي%ي :فراص%نعتي ،عص%ر مديري%ت ،عص%ر ديجيتال، عصر اطالعات و ارتباطات (رايانه) در چه عصري زندگي مي‌كنيم • عصر دانايي ،دانش اساسي‌ترين سرمايه‌ي انسان‌ها ،سازمان‌ها و حكومت‌هاست. • عصر حيرت ،رشد حيرت‌انگيز علوم و فناوري‌ها ،هم‌افزايي ميان آن‌ها و تغيير شتابان • عصر فراصنعتي (گذار بزرگ) ويژگي‌هاي عصر دانايي .1تغيير شتابان تغيير را نمي‌توان مهار كرد ،بلكه مي‌توان ب ه پيشوازش رف ت و از آن پيش افتاد. اگر مي‌خواهيد در بلندمدت پابرجا بمانيد ،به سرعت تغيير كنيد. بيل‌گيتس ـ حس قورباغه‌اي و نگاه دايناسوري ويژگي‌هاي عصر دانايي ـ ادامه .3فرصت‌هاي طاليي و تهديدهاي بنيان‌كن .4آشوبناكي دوست دارد يار اين آشفتگي كوشش بيهوده به از خفتگي نكته: تهديد از آن جا مي‌آيد فرصتها را از دست مي‌دهيم ‌ كه ريسك از آن جا مي‌آيد كه نمي‌دانيد چه كار مي‌كنيد پارادايمها ،زندان انديشه ‌ ـ كك و پارادايم جهش ـ دلفين و پارادايم شكار ـ فيل و پارادايم گريز ـ شركت جنرال موتورز ،پارادايم‌ها و تغيير ـ شركت تتراالوال و عدم درك تغيير ـ شركت موتوروال و بي‌توجهي به سيگنال‌هاي تغيير ـ شركت آي.بي.ام و سوگيري‌هاي اشتباه آينده‌پژوهي چيست؟ .1اصول و مباني آينده‌انديشي .2آينده‌پژوهي ضرورت‌ها .3آينده‌پژوهي و روش‌ها «نمي‌توانيم آينده را پيش‌گويي كنيم اما مي‌توانيم براي آن آماده باشيم». ايليا پريگوگين ،برنده‌ي جايزه‌ي نوبل نكته: تنها كساني مي‌توانند به بقا و ماندگاري بينديشند كه بتوانند با تغييرات سازگار شوند. آن‌هايي كه از جاي خود مي‌جنبند، گاهي مي‌بازند؛ آن‌هايي كه نمي‌جنبند، هميشه مي‌بازند. نكته: اگر مي‌خواهيد براي يكسال برنامه‌ريزي كنيد ،گندم بكاريد! اگر مي‌خواهيد براي ده سال برنامه‌ريزي كنيد ،درخت بكاريد! اگر مي‌خواهيد براي يك عمر برنامه‌ريزي كنيد ،انسان تربيت كنيد. ضرورت آينده‌انديشي آنچه می دانیم که نمی دانیم آنچه نمی دانیم که نمی دانیم آنچه می دانیم اغلب نيازهاي ما براي تصميم‌گيري بهتر ،امروز خارج از حوزه درك ما است و حتا نمي‌دانيم اين نيازها چيست. ضرورت آينده‌انديشي تمام دانش ما درباره گذشته است، اما تصميم‌هاي ما براي آينده مدل مفهومی قضاوت انسان محیط انجام برنامه /وظیفه مدل ذهنی انسان جمع آوری اطالعات پردازش خروجی تاثیرات متقابل مدل ذهنSی و محیط انجام برنامه/وظیفه انتخاب /اقدام پیامد بازخورد دشواري‌هاي برنامه‌ريزي و پيش‌بيني • توانايي محدود انسان در پردازش اطالعات • انجام قضاوت به شكل انطباقي و روندپذير تله های موجود در برنامه ریزی /تصمیم های گروهی • محدود شدن تفکر حاکم در سSازمانبSه محدوده فعالیت تولیدی – خدماتی ويا ماموريتي خود ()Business Idea • از هSم گسSیخته بودن بخSش Sهای مختلSف سSازمان در زمینSه تفکر نسSبت به آینده ()Fragmentation • تفکر گروهSی یکجانبSه نگSر بSه دلیل تخصSص های مشابSه تصSمیم سازان سازمان و سابقه طوالنی كار کردن باهم ()Group Thinking • در جلس ات تحلی ل اوضاع ،گرايش افراد ب ه س مت تکی ه بر تحلیلهای گذشت ه و تایی د دیدگاههای موجود در آن می باشد)Confirmation Bias( . • برای تحلیل مشکالت پیچیده هر آنچه که قبال" موثر واقع شده ،همان دوباره موثر واقع خواهد شد.بSا چنین منطقSی اعضSابSه يSك توافSق و اجماع نارس و ناكارآمSد مي رسند. “The greatest danger in times of turbulence is not the ‏turbulence; it is to act with yesterday’s logic” (Peter پرتگاه‌هاي اخالل در پيش‌بيني و قضاوت (آيندههاي • پيش‌بيني بر پايه‌ درك و استنتاج ما از گذشته است ‌ مرسوم) برنامهريزي مي‌شوند (تفكر • قضاوت‌ها به شكل روند مبناي ‌ انطباقي) دسترسپذيري ‌ • • تصور قالبي (بر مبناي شباهت و نمايانگري رويدادها) • اميال و خواسته‌ها • پارادايم‌ها • رويدادهاي مشابه و توهم روند بيتوجهي به عوامل • نگرش به روابط و ‌ چند نکته مهم : .1 .2 .3 .4 .5 ما نمیتSوانیم و نباید سعی در پیش‌بینی آینده کنیم. در مطالعSه آینده؛ مSا در ایده هایی که نسSبت به آینده داریم محدود و محصSور هسSتیم و خود آینده گستره بسیار وسیعی است. چشم اندازهای مSا از آیندهبSه تفاسSیر و تعابیر ما از زمان حال بستگی دارد. تصمیم ها بر مبنای ادراک ما از حوادث گرفته می شود. ادراک ما از حوادث به اندازه واقعیت ها مهم هستند. نكته: ميبرد انسان در بازي گاهي ‌ و گاهي چيز ياد مي‌گيرد انديشيدن به آينده (تاريخچه) غيبگويي ( )divinationآينده‌شناسي ‌ • • آينده‌انديشي ()future thinking • آينده‌پژوهي ()Futures studies آينده‌پژوهي (خاستگاه‌ها) - پيشبيني تاثير پيشرفت علمي و مكانيكي بر زندگي و تفكر ‌ مقاله انسان (اچ‌جي‌ولز)1901، رمان‌هاي آينده‌‌گرايانه‌ ژول ورن و تخيل علمي (دهه 60و 70سده )19 ادبيات آرمان‌شهري توماس مور ويليام آگبرن :روندهاي اجتماعي در اياالت متحده (نهضت شاخص‌هاي اجتماعي)1933 ، نظريه‌هاي تغيير اجتماعي آگبرن و گيل‌فيالن برنامه‌ريزي ملي و تاسيس كشورهاي تازه آينده‌پژوهي (خاستگاه‌ها) - فرانسه و اثبات‌گرايي آگوست كنت و اكول پلي‌تكنيك (برنامه‌ريزي بلندمدت و تحقيقات آينده‌پژوهانه) كوندورسه (S)Condorset گاستون برگر و برپايي مركز بين‌المللي آينده‌نگاري ()1957 برتراند دو ژوونل (فوتوريبل)1960 ، تحقيق در عمليات و انديشكده‌ها موسسه رند و هادسون انجمن آينده جهان اهداف آينده‌پژوهي .1 .2 .3 .4 .5 .6 .7 .8 .9 مطالعه آينده‌هاي ممكن بررسي‌ آينده‌هاي محتمل بررسي تصويرهاي آينده بنيانهاي معرفتي آينده‌پژوهي ‌ مطالعهي ‌ بنيانهاي اخالقي آينده‌پژوهي ‌ بررسي تفسير گذشته و تعيين موقعيت حال تلفيق دانش و ارزش براي طراحي اقدام اجتماعي افزايش مشاركت مردمي در تصويرساSزي آينده و طراحي آن ترويج تصوير مطلوب آينده و حمايت از آن مفروضات كليدي آينده‌پژوهي .1 .2 .3 .4 .5 زمان پيوسته ،خطي ،يك سويه و بازگشت ناپذير است .رويدادها پيش و پس يكديگر روي مي‌دهند و پيوستار زمان گذشته ‌،حال و آينده را تعيين مي‌كند. يكتايي آينده :تمام آن چه در آينده وجود خواهد داشت ،الزاما در گذشته يا حال وجود نداشته است. آينده‌انديشي و ا قدام :آينده‌انديشي از بخش‌هاي جدايي‌ناپذير اقدام بشري است آينده‌پژوهي پر كاربردترين دانش است حقايق آينده :هيچ شاهدي از آينده در اختيار نداريم ،آينده‌ پيش‌بيني پذير نيست ،پس نمي‌توان از هيچ حقيقتي در آينده سخن گفت. مفروضات كليدي آينده‌پژوهي ـ ادامه .6آينده از پيش تعيين نشده است و امكان تغيير آن وجود دارد. .7وابستگي متقابل پديده‌ها در جهان و ضرورت كل نگري .8برخي آينده‌ها بهتر از برخي ديگر هستند .9اقدام‌هاي فردي و گروهي ما آينده را شكل مي‌دهند مفروضات عام .1 .2 .3 انسان‌ها طرح و برنامه‌ خود را خالقانه پي مي‌گيرند، هدفمند و كنش‌گر عمل مي‌كنند. مجموعه‌اي از الگوهاي ماندگار برهمكنش اجتماعي تكراري و روال‌هاي در حال پيدايش رفتارهاي انسان، ميدهند و با زمان ،مكان ،چشمداشت و جامعه را شكل ‌ بيم و اميد معطوف به آينده و تصميم‌ها ساماندهي مي‌شوند. واقعيتي به نام آينده وجود دارد كه مي‌توان درباره‌ي آن گزاره‌هاي عيني ،موجه و دقيق صادر كرد. نگاهي معرفت‌شناسانه واقعگرايي انتقادي از اثبات‌گرايي تا ‌ علم يا هنر بودن آينده‌پژوهي (مفهوم علم) تحصيل معرفت حدسي و معرفت جايگزين (پساپسا اثبات‌گرايي) انواع آينده آيندههاي ممكن ()possible ‌ • آيندههاي محتمل ()probable ‌ • آيندههاي مطلوب ()preferable ‌ • • آينده‌هاي دلخواه ((desirable آينده چگونه ساخته مي‌شود • روندها ()trends • رويدادها ()events • تصويرها ()images • اقدام‌ها ()actions واژهي پيروزي روشن است گذر ‌ بكوشيم تا در يك زمينه دو بار بازنده نشويم چند كليد واژه )megatrend( كالن روند )wild card( شگفتي‌ساز )weak signals( نشانك‌هاي ضعيف )cross-impact analysis( تحليل برگذر )official futures( آيندههاي مرسوم ‌ )alternative futures( آيندههاي بديل ‌ - روش‌هاي آينده‌پژوهي .1 .2 .3 روش‌هاي اكتشافي ()explorative روش‌هاي هنجاري ()normative روش‌هاي تصويرپرداز ()imagery طبقهبندي روش‌هاي آينده‌پژوهي ‌ روش‌ها پويش محيطي ()environmental scanning تحليل SWOT پيمايش موضوع‌ها (‌)issue survey برون يابي روند ()trend extrapolation مدل‌ شبيه‌سازي ()simulation modeling پيش‌بيني نبوغ‌آميز ()Genius Forecasting دلفي ()Delphi ذهن‌انگيزي ( /)brainstormingتحليل برگذر (cross )impact پانل خبرگان ( /)expert panelsسناريوها (/)scenarios فناوري‌هاي كليدي ()critical technologies رويكرد موضوع شناسي برون‌يابي نوآورانه اولويت‌بندي روش‌هاي رويارويي با آينده .1شتر مرغ واكنش زده ()passive ostrich .2آتش‌نشان واكنش‌گر (reactive fire- )fighter .3بيمه‌گر پيش‌فعال ()preactive insurer .4دسيسه‌گر بيش‌فعال (proactive معيارهاي اساسي اقدام هوشمندانه ـ روش OODA ـ اريك هارتمان :قانون من در نبرد هوايي اين است :هر كس زودتر دشمن را ديد ،نيمي از راه پيروزي را طي كرده است. ابعاد چهارگانه برنامه‌هاي آينده‌پژوهانه .1اهداف ( )objectivesهر فعاليت دليل و هدفي دارد روشها و ابزارها ()methods and tools ‌ .2 .3رويكرد ( )approachهر ابزاري را نمي‌توان با هر رويكردي به كار گرفت. گذشته‌نگر ()retrospective هنجاري ()normative اكتشافي ()explorative .4بافتار ( )contextويژگي‌هاي خاص موثر بر پروژه با سپاس از توجه و شكيبايي شما دكتر سعيد خزائي