اخلاق دانشجویی و علم آموزی

اخلاق دانشجویی و علم آموزی

اسلاید 1: سوره علق آيه 1تا 5

اسلاید 2: آل عمران آيه 164

اسلاید 3: سوره جمعه آيه 2از اين آيات عظمت علم و دانش و ارزش دانشجويي به دست مي آيد

اسلاید 4: فصل دوم جلسه سوم و چهارماخلاق دانشجويي و علم آموزي

اسلاید 5: اهداف اين فصل : 1- دانشجويان محترم ، اهميت و جايگاه ويژه علم و دانش اندوزي در اسلام را متذكر شوند. 2- با شناخت تاثير پارسايي و تقوا بر تعقل و علم آموزي در تقويت تقواي خود كوشش بيشتري بنمايند. 3- در كنار شناخت لغزش گاه ها و موانع پيش رفت و دوري از آنها ،به علم حقيقي و ارزشمند دست يابند. 4- ضمن آشنايي با فضايل اخلاقي كسب علم و دانش ،تقوي و علم خود را بالا برده و براي انجام كارهاي بزرگ و خداپسندانه مجهز شوند.

اسلاید 6: سؤالات اين فصل :1- اهميت علم آموزي در اسلام از كجا ثابت مي شود؟الف: از آيات كريمه قرآن 1)آيات اول سوره ي علق كه تلاوت شد. 2)آيات بيانگر هدف بعثت 3)آياتي كه عالم و دانشمند را بزرگ شمرده و دهها آيه ديگرب : روايات فراوان از پيامبر اكرم (ص) و اهل بيت به عنوان نمونه: «طلب العلم فريضه علي كل مسلم و مسلمه» طلب علم وظيفه ي هر زن و مرد مسلمان است. «اطلبوا العم من المهد اللحد» ز گهواره تا گور دانش بجوي الحكمه ضاله المؤمن» علم و حكمت گمشده ي مومن است.

اسلاید 7: ج : الگو گرفتن از پيامبر و اهل بيت در عالم بودن و عالم پروري مثلا امام صادق(ع)وقتي فرصتي پيدا شد 4000شاگرد در علوم مختلف تربيت كردند.جريان عاصف ابن برخيا و جريان معرفي جبريئل توسط امير مومنين در مسجد كوفه و اينكه تمام علم الكتاب نزد ائمه نمونه اي از علم ائمه است.2-هدف از علم آموزي چه چيزي بايد باشد؟الف) به كار بستن و رشد وكمال خود ب) بهره برداري از علم در خدمت به جامعه و بندگان خدا ج) معرفت الهي و تقرب به خدا د) شناخت رابطه خود و خدا و رابطه خود و جهان اطراف و انتخاب بهترين راههاي پيش رفت و خودسازي و رسيدن به شخصيت عالي انساني

اسلاید 8: 3- اهداف انحرافي در علم آموزي» كدامند؟فقط كسب درآمد، فريب مردم، رسيدن به مقام، القاب وعنوان، پرستيژ وپز دادن، درآمد بيشتر و كارراحت تر و . . . .4- آيا پارسايي و تقوا تاثيري در علم آموزي دارد؟البته موثر است. الف)تقوي و تكيه بر خدا مشكلات تحصيل انسان را آسان مي كند وبه او آرامش بيشتري مي بخشد. ب)پارسايي علم را هدفدار و جهت دار مي كند. ج)تقوا موجب بينش بيشتر و فهم سريع تر مطالب مي شود. ««كسي كه تقوا پيشه كند خداوند حكمت را از قلبش به زبانش جاري مي كند . »»

اسلاید 9: د)عالمي كه تقوا دارد در ارائه ي علمش مستقل و هدفدار است و خدائي عمل مي كند و عالمي كه تقوا ندارد علمش را به ديگران مي فروشد و عامل دست ثروتمندان و زورگويان مي شود. استاد مطهري مي فرمايد: علم و تقوا به منزله دو بال براي حركت انسان به اوج كمال هستند كه هر كدام نباشد پرواز ناقص خواهد بود. علم و مال و حشمت و جاه قران فتنه آرد در كف بد گوهران بد گهر را علم و فن آموختن دادن تيغ است دست راهزن تيغ دادن در كف زنگي مست به كه آيد علم را ناكس بدست واستان از دست ديوانه سلاح تا ز تو راضي شود عدل وصلاح 5-موانع رسيدن به علم حقيقي كدامند؟ذهن انسان گاهي بر اثر نداشتن منطق قوي و عدم آشنايي با علم منطق و گاهي بر اثر آلودگي هاي نفساني از درك حقايق ناتوان مي گردد و به علم حقيقي نمي رسد.بعضي از اين موانع عبارتند از :

اسلاید 10: الف)پيروي از حدس و گمان پيروي از گمان و ظن بخصوص در باب علوم و اعتقادات بسيار خطا و زيانبار است. قرآن كريم در اين باره مي فرمايد : سوره انعام أيه 148سوره اسرا أيه 36

اسلاید 11: «لا تقل مالا تعلم بل لا تقل كل ما علمت» امير المومنين (ع) ب)تقليد بدون تحقيق و كوركورانه 1- گاهي تقليد همراه با تحقيق و ملاك صحيح و عقلاني است .مثل تقليد از متخصص . 2- و گاهي از روي خودكم بيني يا جديد بودن يا قديمي بودن يك انديشه و اعتقاداست يا به صرف اينكه مطلب و يا شخص گوينده مطلب ،مشهور است ، تقليد كوركورانه و غلط انجام مي شود. قرآن را جع به كساني كه كوركورانه از نياكان خود تقليد مي كردند، مي فرمايد:

اسلاید 12: علوم اسلامي به دو حوزه ي تحقيقي و تقليدي تقسيم مي شود. در اصول دين تقليد جايز نيست و بايد از روي تحقيق و تعقل اصول پذيرفته شود .اما در حوزه ي فروع براي كساني كه كارشناس و مجتهد در فروع نيستند تقليد لازم است و اين تقليد عقلاني است.سوره بقره أيه 170

اسلاید 13: ج)شتاب زدگي و عجله از نظر اسلام عجله و شتابزدگي مذموم و ناپسند است.مگر در موارد خاص در باب رسيدن به حقايق علمي صبوري و پشت كار لازم است. امير المومنين (ع) فرموده اند : «عجله در كار ها موجب نقص كار و نرسيدن به هدف خواهد بود.»د)پيروي از تمايلات نفساني كه خود آن نيز به چند نوع تقسيم مي شود و مي تواند جلو فهم حقيقت را بگيرد.6-چه صفاتي در انسان مي توانند جلو فهم حقيقت را بگيرند؟

اسلاید 14: الف)حب و بغض ها امير المومنين مي فرمايد:هركس عاشق چيزي شود،ديدگانش را كور و قلبش را رنجور مي كند..... چون غرض آمد هنر پوشيده شد صد حجاب از دل به سوي ديده شد ب)طمع در رسيدن به چيزي امير المومنين مي فرمايد : برق شمشير طمع در انديشه عقل را به زمين ميزند.ِج)عجب و خودخواهي خودخواهي نيز موجب مي شود كه انسان به همه چيز، « خودخواهانه » نگاه كند و حقيقت مطلب را نفهمد. امير المومنين مي فرمايد: كسي كه عجب و خودبزرگ بيني دارد گمراه مي شود.

اسلاید 15: 7-براي علم آموزي چه صفاتي لازم است؟آداب و صفاتي كه در علم آموزي لازم و مفيد هستندعبارتند از : الف)انگيزه و هدف خدايي و صحيح ب)انتخاب استاد خوب ج)رعايت اولويت ها د)خوب گوش دادن ه)پرسش گري و كنجكاوي و)نگاشتن ز)تواضع در برابر استاد ح)عمل به آنچه آموخته ايم. ط)ايمان ي)صبر و پشتكار

اسلاید 16: 8-در انگيزه و نيت خالص حسن فعلي و فاعلي چيست؟حسن فعلي آنست كه كار و عمل خوب باشد و حسن فاعلي آنست كه انجام دهنده ي كار نيت خوب و خالص داشته باشدو هر يك از اين دو نباشند،كار انجام شده بي ارزش است. در اسلام هدف وسيله را توجيه نمي كند.يعني اگر نيت و هدف هم خوب باشد با كار خلاف نبايد براي رسيدن به آن هدف اقدام كرد.9-از ديدگاه پيامبراكرم (ص)شرايط يك استاد خوب چيست؟الف)از تكبر به تواضع دعوت كند. ب)از چاپلوسي به خلوص و خيرخواهي فرا خواند. ج)از جهل به علم برساند.

اسلاید 17: 10-چه علمي اولويت دا رد؟علمي كه به حال خود و جامعه نافع باشد. پيامبر اكرم(ص)مي فرمايند:«دانش ها بيشتر از آنندكه بتواني بر همه آن ها احاطه يابي ؛پس بايد از هردانشي بهترين هاي آن را انتخاب كني.» دانستن علمي كه سودي ندارد ،از نظر پيامبر مردود است.مثل مردي كه انساب مي دانست. در خوب گوش دادن ، اميرالمومنين مي فرمايند:وقتي در نزد دانشمندي قرار گرفتي درشنيدن حريص تر باش تا در سخن گفتن.11-چه نوع سوالي مورد تاييد و چه نوع سوالي ممنوع مي باشد؟

اسلاید 18: سوالات به 3 نوع تقسيم مي شود: الف)سوال واقعي كه براي دانستن و فهميدن است و بايد آن را از اهلش پرسيد. اين نوع سوال كردن مورد تاكيد قرآن كريم است كه مي فرمايد : (فاسئلو اهل الذكر ان كنتم لا تعلمون) سوره نحل آيه 43 ب)سوال براي اذيت يا خودنمايي كه ممنوع و غلط است. ج)سوال براي زير سوال بردن و مشكوك كردن واقعيت ها كه اين 2نوع سوال ممنوع است .مثلا قرآن مي فرمايد: (عم يتسائلون عن النباء العظيم) سوره نبا آيه 112-يادداشت برداري چه سودي دارد؟

اسلاید 19: الف)نگارش مطلب موجب قدرت بيشتر ذهن در ويرايش علم مي شود. ب)با نگاشتن ديگر علم از دست انسان نمي رود. ج)ديگران مي توانند از نوشته هاي ما استفاده كنند. امام صادق مي فرمايند: « دانش خود را بنگاريد تا براي هميشه حفظ شود» «نوشته هاي خود را نگهداري كنيد زيرا در آينده به آن نياز پيدا مي كنيد.»13-چرا در اسلام «احترام به استاد» اين همه مورد تاكيد است؟توجه فوق العاده اسلام به علم و عالم و كسي كه علم را به ديگران مي آموزد.براي آنست كه اين احترام موجب پيشرفت علم و در نتيجه پيشرفت جامعه اسلامي خواهد شود.

اسلاید 20: 14-خود شناسي چه رابطه اي با اخلاق دارد؟خودشناسي مقدمه خودسازي و اخلاق است و يكي از دانش هاي بسيار مفيد و در اولويت ، خودشناسي است.مقايسه دانش هاي ديني و حقوقي و اخلاقي با دانش هاي ورزشي و امثال آن موجب تعجب است. زيرا ما به دانش هاي ضروري اهميت نمي دهيم اما غير مستقيم دانش هاي غير ضروري آموزش مي دهيم