اخلاق در آموزش

اخلاق در آموزش

اسلاید 1: اخلاق در آموزشدکترمحمود عباسی مدیر گروه اخلاق پزشکیرییس مرکز تحقیقات اخلاق و حقوق پزشکی

اسلاید 2: پیشینه اخلاق در ایران با نگاهی ژرف به تاریخ ایران و اسلام درمی یابیم که: خواجه نظام الملک درصدد اخلاقی کردن سلطان سلجوقی است. سعدی به سراغ مردم می رود تا اخلاق اجتماعی را آموزش دهد. ابن ندیم متون خاصی را در زمینه اخلاق ارائه می دهدخواجه نصیرالدین طوسی می آموزد که با عقل و دیدگاه فلسفی به مسائل بیندیشند و عده ای از فلاسفه اعتقاد داشتند که اخلاق را باید وارد تجربیات بشری کرد.

اسلاید 3: مبانی اخلاق پزشکی عقل وحی

اسلاید 4: تقسیم بندی اخلاق اخلاق نظری اخلاق عملی

اسلاید 5: حکمت صوفیا فروزنیسم

اسلاید 6: همنشینی علم الابدان با علم الادیان طبابت دیروز به لحاظ آمیختگی و امتزاج با حکمت در پرتو قداستی که جامعه برای آن قائل بود و در سایه همنشینی با علم ادیان هرگز شأن و کرامت آن در حد یک حرفه و شغل معین تنزل نمی یافت اما امروز ... ؟

اسلاید 7: رویکرد اخلاقیاخلاق ارسطویی اخلاق آکادمیک

اسلاید 8: ویژگی های اخلاق سکولارمنطقی بودن با وجدان بودن بی طرف بودن

اسلاید 9: اخلاق اسلامیموضوع اخلاق اسلامی نفس انسان است و هدف از آن اعتلای نفس

اسلاید 10: پیشینه اخلاق پزشکی اخلاق پزشکی کلاسیک اخلاق پزشکی نوین

اسلاید 11: نظام جامع اخلاقی با نگاه جزیره ای و محدود نمی توان به اثربخشی اخلاق امیدوار بود. باید اخلاق را همانند نظام جامع سلامت در یک نظام جامع تعریف کرد.

اسلاید 12: محورهای اساسی اخلاق پزشکیاخلاق در آموزشاخلاق در پژوهشاخلاق در درمان

اسلاید 13: موازین بین المللی اخلاق پزشکی اصل اتونومی اصل سودمندیاصل زیان نرساندناصل عدالت

اسلاید 14: تئوریهای اخلاقی در رابطه بین پزشک و بیمارتئوری پترنالیسمتئوری بیمار محورتئوری مشارکت و همبستگی

اسلاید 15: آموزش اخلاق پزشکی در آیینه تاریخپیشینه آموزش اخلاق پزشکی به چهارصدسال قبل از میلاد مسیح و به رهنمودهای اخلاقی بقراط در مدرسه پزشکی باز می گردد و در طول تاریخ با فراز و نشیب های زیادی همراه بوده است. آموزش اخلاق پزشکی ما را با کسانی آشنا می سازد که در گذشته به این مسائل می اندیشیدند و از این رهگذر ما را با اندیشه ورزان و نویسندگان گوناگون و بزرگ آشنا می کند و با میراث فرهنگی پیشین پیوند می زند.

اسلاید 16: علم اخلاق؛ پیش نیاز طب بالینیدر پیشینه تمدن ایران و اسلام، علم اخلاق یکی از پیش نیازهای طب بالینی محسوب می گردید و دانشجویان پزشکی برای یافتن به دوره های طب بالینی موظف به گذرانیدن دروسی در علوم پایه بودند که علوم دینی، اخلاق، منطق و حکمت از جمله آنها بوده است.

اسلاید 17: اخلاق و حکمت پیش نیاز طب بالینیعلم فقه و حدیث و دیگر علوم دینی، تا اساس و بنیان خود بدان استوار دارد و از شاهراه استقامت نلغزد.علم اخلاق، تا به منظور کسب دانش و مهارت استدلال در دست یابی به حقایق پیروز باشد.علم حکمت، تا در تأیید و تحقیق معانی و نکات و لطایف کلام و حُسن بیانات صاحب شریعت، راست گفتار و درست کردار باشد.علم طبیعی، که علم طب شاخه ای از آن محسوب می شود.علم نجوم، که به شناخت اوقات فصد و حجامت به کار اید.علم هندسه که به منظور کسب معرفت در ساختمان و شکل اعضاء و فهم چگونگی آنها مفید باشد.علم حساب، که در محاسبه میزان و ترکیب داروها و تجویز مقدار آنها به کار آید.علم کهانت و فراست، که از دیدن بعضی احوالات و معلومات هیأت مرض، پی به نوع آن برده عاقبت بیماری را پیش بینی نماید.

اسلاید 18: تحولات اخلاق پزشکی از نیمه دوم قرن بیستم تحولی اساسی در آموزش اخلاق پزشکی ایجاد شد و به دانشجویان پزشکی آموزش داده شد که چگونه معضلات اخلاقی را در کار خود مدیریت کنند.

اسلاید 19: اخلاق پزشکی شاخه ای از علوم انسانی در ابتدا روحانیون، فلاسفه و دیگر متخصصان رشته های علومانسانی بودند که راهکارهای اخلاق عملی را ارائه می کردند،اما تفاوت در روش های فلسفی آموزش اخلاق پزشکی و روش های مبتنی بر نیازهای جامعه پزشکی باعث شد که برنامه های آموزشی اخلاق بیشتر بر محور مهارت های جدید ومشکلات ناشی از پیشرفت فنآوری در پزشکی و آثار آن برتصمیم گیری های اخلاقی پزشکان استوار باشد.

اسلاید 20: مؤلفه های اساسی آموزش اخلاق پزشکی ارتقاء مهارت های رفتاری پزشک، تجزیه و تحلیل موضوعات اخلاقی، بهبودبخشیدن شخصیت ورفتار دانشجویان پزشکی، مهارت علمی اخلاقی پزشک، توزیع عادلانه خدمات درمانی، اخذ رضایت آگاهانه بیمار، آگاهی بخشی در مورد موازین اخلاقی، توزیع عادلانه خدمات درمانی و منابع بهداشتی، نحوه رفتار بیمار، آگاهی از تعهدات اجتماعی وحرفه ای،

اسلاید 21: هدف از آموزش اخلاق پزشکی هدف از آموزش اخلاق پزشکی، گسترش قدرت درک اخلاقی، قوه تخیل و احساس ارتباط اخلاقی است. از طرفی با رهیافت علمی جایگزین می توان به ارتقاء عناصر مرتبط اخلاقی دانشجویان پرداخت.مثال“ پافشاری دانشجویان بر رعایت حقوق بیماری که دوره نقاهت پس از عمل جراحی را طی می کند.

اسلاید 22: روش های آموزش اخلاق پزشکی1- ارائه سخنرانی توسط استاد درس، 2- ارائه سمینار توسط دانشجو، 3- روش استفاده از رایانه و DVD، 4- روش آموزش از راه دور با اینترنت و تله مدیسین.5- استفاده از بحث گروهی و موارد واقعی بالینی در مراکز درمانی .6- روش کارگاهی.7- استفاده از ناظر و استاد کمکی در فعالیت های اخلاق پزشکی دانشجویان.8- روش case based که اخیراً مورد توجه بیشتری قرار گرفته است.

اسلاید 23: نتیجهبا نگاهی گذرا به سابقه تمدن ایرانی اسلامی و آموزه های اخلاقی مشاهیر بزرگ ایرانی از جمله بوعلی سینا، رهاوی، زهراوی، جرجانی و رازی درمی یابیم که آنان آموزش توأمان اخلاق پزشکی و علوم پزشکی را مورد توجه قرار می دادند.

اسلاید 24: نتیجه امروزه باید با نگاهی ژرف به پیشینه تمدن اسلام و ایران در پرتو جهان بینی پزشکی با بهره گیری از آموزه های تاریخی حکمت به ارائه راهکارهایی پرداخت که حلقه پیوندی بین طبابت امروز و حکمت دیروز باشد.

اسلاید 25: نتیجه ااز مختصات آموزش اخلاق پزشکی در دوره اسلامی اینست که:اولاً، آموزش اخلاق پزشکی در ضمن برنامه درسی علوم پایه بوده است، ثانیاً، عدم ارائه و اختصاص کتاب مستقلی تحت عنوان اخلاق پزشکی، ثالثاً ، عدم اختصاص بخش یا گفتار مستقلی از قانون ابن سینا، ذخیره خوارزمشاهی آثارجرجانی، الحاوی رازی به مقوله اخلاق پزشکی و بالاخره شرط ورود به دوره های بالینی که گذرانیدن دوره اخلاق، منطق، حکمت و ... و تخلق به اخلاق پسندیده بوده است.

اسلاید 26: نتیجهبا توجه به آمیختگی و امتزاج فقه و حقوق و اخلاق که مؤلفه های اصلی حکمت دیروزند به نظر می رسد که ایجاد زمینه ای مناسب که فقیه و فیلسوف و حقوقدان و پزشک بتوانند در کنار یکدیگر بنشینند بهترین گزینه پیش رو برای فائق آمدن بر مشکلات و چالش های جامعه پزشکی است.

اسلاید 27: نتیجهایجاد زمینه مناسب و مساعد آموزش اخلاق زیستی از سطوح ابتدایی مدارس تا مراحل و مقاطع مختلف دانشگاهی موجب دستیابی به حداقل های حکمت دیروز است. همچنان که گرایش اخلاق زیستی برای دانشجویان پزشکی بهترین گزینه پیش رو برای آینده ای امیدوارکننده است.

اسلاید 28: از توجه شما سپاسگزارم