اخلاق پزشکی

اخلاق پزشکی

اسلاید 1: 1- عهد عتيق، از هزاره سوم قبل از ميلاد تا قرن دوم ميلادي، در اين دوره ارتباط طبابت با امور مذهبي و ديني از اهميت بالايي برخوردار بوده است.دانشمنداني همچون سقراط ،افلاطون و بقراط در این دوره وده اند.2- عهد جالينوس، قرن دوم تا پنجم يا ششم ميلادي، در اين دوره پزشكان براي كسب علم و دانش پزشكي سفر هاي اكتشافي انجام مي دادند و موارد كشف شده را به نام خود ثبت مي كردند بطوريكه همين امر باعث ايجاد چالش هايي در آن زمان گرديد.3-عهد اسلامي، از قرن ششم تا سيزدهم ميلادي، در اين دوران كسب علم پزشكي به همراه اعتقادات مذهبي گسترش يافت.4-عهد رنسانس،قرن سيزده تا قرن نوزده ميلادي، در اين دوره اسلام و مسيحيت هر دو بخش عمده اي از جهان را تحت پوشش داشتند. درد و دردمندي را رحمت مي دانستند.5-دوره پنجم، قرن بيستم به سه بخش تقسيم مي شود:الف-قبل از جنگ جهاني دومب-بعد از جنگ جهاني دوم تا سال 1975ج-تاپايان قرن بيستم، تفكرات منظم فلسفي در جهان دانش گسترش يافت و تثبيت شد. در اين دوران مباحث اخلاقي با مسائل پزشكي ارتباط نزديكتري پيدا كردند و دانشمندان نيز قائدتاً با اين مباحث رشد كردند.سير تاريخي اخلاق پزشكي

اسلاید 2: محورهاي اخلاق پزشكي 1-ارتباط پزشك با خداوندمهمترين اين ويژگي ها در حرفه پزشكي تقدس آن مي باشد. ارائه خدمت در اين دوحرفه به وجدان بيدار فرد و رابطه او با يك نيروي ماورايي، به نام خداوند وابسته است.2-ارتباط پزشك با مردممطابق سيره اميرالمومنين علي(ع) ارتباط برقراركردن و با مردم زندگي كردن از رمز هاي موفقيت در زندگي مي باشد كه در طبابت نيز از اهميت والايي برخوردار است.3-ارتباط پزشكان با همكاران پزشكان افراد يك خانواده هستند كه اهداف مقدسي دارند و براي رسيدن به مقاصد انساني خود به وحدت و صميميت نياز دارند.روايت مشهوري است از امام صادق(ع) كه مي فرمايند: اهل هيچ مملكتي از سه قشر و از سه جمعيت بي نياز نيست و مردم مجبورند كه در امور دنيا و آخرتشان به اين سه گروه پناه ببرند، فرمانرواي خير خواه كه فرمان او اطاعت مي شود، فقيه دانشمند پرهيزكار و پزشك دانا و مورد اعتماد.

اسلاید 3: پزشك بايد اطلاعات مربوط به بيماران خود را محرمانه تلقي نمايد. رازداري اساس اطمينان در ارتباط انسان است. اگر بيماران از محرمانه ماندن اطلاعات خود مطمئن نباشند، ممكن است اطلاعات شخصي خود را ارائه نكنند. اين مسئله باعث بازماندن پزشك از انجام اقدامات مؤثر يا ناكام ماندن در دنبال كردن اهداف خاص بهداشتي مي شود.وظيفه پزشك براي رعايت استقلال بيمار در هنگام تصميم گيري نيز مي باشد، بيماران يا قيم آنها حق دارند در استفاده از اطلاعات مربوط نظارت داشته باشند. آنها حق دارند زمان و نحوه افشاء اطلاعات مربوط به خود را براي اعضاء خانواده، دوستان و ديگران مشخص كنند. رازداري آنقدر اهميت دارد كه در سوگند نامه بقراط هم مطابق ذيل بدان تصريح و تأكيد شده است: ٌ آنچه را در ضمن انجام دادن حرفه خود و حتي خارج از آن درباره زندگي مردم خواهم ديد يا خواهم شنيد و نبايد فاش شود، به هيچ كس نخواهم گفت، زيرا از اين قبيل مطالب را بايد به گنجينه اسرار سپرد.وظيفه و تعهد در ماده 4 آيين نامه انتظامي پزشكان و ماده 648 قانون مجازات اسلامي اشاره شده است. رازداري

اسلاید 4: الف- مطلق يا نسبي بودن اصل رازداري.ب-مصالحي كه بايد در نظر گرفت: مصالح بيمار، اطرافيان، پزشك يا جامعه .ج- نحوه ثبت و ذخيره اطلاعات پرونده هاي پزشكي و دسترسي به آنها .د- موارد خاص افشاء اسرار بيمار و حدود آن.ه- تعيين قوانين مربوطه به بيماري هايي كه بايد اعلان گردد.بر مبناي تئوري مبتني بر ًحق گرايي(Righteousness) در حال حاضر در بسياري از كشور هاي توسعه يافته تأكيد بر اين است كه تمام حقايق براي بيماران بيان شود. درحاليكه تئوري مبتني ً سودمند گرايي (egalitarian) نيز گفتن حقايق به بيمار را باعث تقويت ارتباط بين پزشك و بيمار مي داند.رازداري پزشك و حقيقت گويي

اسلاید 5: پزشكي، پلي ميان علم و جامعه است. درواقع، بكارگيري اطلاعات علمي و مهارت هاي وابسته؛ براي برقراري سلامت انساني؛ يك وظيفه حياتي در پزشكي باليني است و در اين رابطه پزشكان يك عامل بسيار مهم و غير قابل جايگزين اند. حرفه اي گرايي و اخلاق پزشكي

اسلاید 6: ويليام اوسلر مي گويد: پزشكي يك تعهد و ايثار است نه يك تجارت، پزشك اجازه ندارد خود را اسير درآمد يا كسب شهرتي كند كه به اهليت وي صدمه زند.

اسلاید 7: حفظ توانايي هاي حرفه ايرفتار شرافتمندانه با بيماراحترام به اسرار بيمارخودداري از برقراي ارتباط ناصحيح با بيمار و اطرافيانشافزايش دانش و توانايي هاي علمي خودمراعات تعهدات حرفه اي مربوط به انجمن ها و سازمان هاي ذيصلاحافزايش ميزان و كيفيت مراقبت از بيماردر دسترس بودن هنگام اضطرارتقسيم عادلانه منابع درماني بين بيماران جلوگيري از ايجاد تضاد در منافع پزشك و بيمارتعهد حرفه اي اهميت حرفه اي شامل موارد زير مي باشد:

اسلاید 8: انواع مسئوليت هائي كه رعايت آن براي حفظ اخلاق حرفه اي در تربيت پزشك ضروري است:1-دقت زياد و بهبود بخشيدن انتخاب پزشكان آينده2-تغيير و بهبود محتواي دروس آنها در اين ارتباط3-تهي سازي محيط پزشكي از اعمال غير تعهد حرفه اي 4-تهديد عليه اخلاق حرفه اي

اسلاید 9: بيو كامپ و چيلدرس چهار عنوان زير را در ارتباط با حقوق بيمار معرفي مي كنند:1-خود مختاري فرد(autonomy) 2-سود مند بودن(beneficience)3-عدم زيانباري4-ارزش نهادن به عدالت حقوق بيمار

اسلاید 10: 1-اطلاعات كافي بايد به بيمار داده شود.2-توضيحات و آگاهي هاي داده شده به بيمار براي او قابل فهم باشد.3-فوايد و نتايج مثبت اقدام پزشكي شرح داده شود.4-بصورتي متعادل عوارض و خطرات احتمالي بيان شود.5-درمان هاي ديگري كه مي توانند جايگزين درمان فعلي شوند براي بيمار شرح داده شود.6-از بكار گيري زور و اجبار خود داري شود و تصميم بيمار كاملاً داوطلبانه باشد.علاوه برا اين، بيمار بايد صلاحيت لازم براي اعلام رضايت را نيز داشته باشد. خود مختاري(autonomy)

اسلاید 11: دخالت پيشرونده تجارت در قلمروي پزشكي تهديدي بزرگ عليه اخلاق حرفه اي است، جامعه جهاني به ويژه قلمروي پزشكي خود را به شدت در اين تقابل دخيل مي بيند و با تمام قوا در صدد دفع اين معضل است سالانه صدها مقاله در باره حرفه اي گرايي و اخلاق پزشكي منتشر مي شود. تمهيدات

اسلاید 12: 1-اعتقادات و ارزش هاي ديني فرد.2-قوانين عمومي(قوانين فقهي و قوانين مدني و احكام خاصه)3-راهمناها و قوانين حرفه اي.4-مباني فلسفي و الگوهاي اخلاقي. اسلام و حقوق بيماران

اسلاید 13: توجه به مباني.تعهد به موازين اخلاق پژوهشي.صداقت كامل .امانت داري.شجاعت.رعايت اصول نقد علمي. دوري از جهت گيري.رعايت نكات اخلاقي. ملاحظات اخلاقي در پژوهش

اسلاید 14: 1- كسب رضايت آگاهانه در كليه تحقيقاتي كه بر روي آزمودني انساني انجام مي گيرد ضروري است. در مورد تحقيقات مداخله اي، كسب رضايت آگاهانه بايد كتبي باشد.2 -ارجحيت منافع جامعه يا پيشرفت علم نمي تواند دليلي براي قراردادن آزمودني در معرض ضرر و زيان غير معقول باشد و يا محدوديتي در اعمال اراده و اختيار او ايجاد نمايد.3 –كسب رضايت آگاهانه بايستي فارغ از هرگونه اجبار، تهديد، تطميع و اغوا امجام گردد، در غير اينصورت رضايت اخذ شده باطل و هيچ گونه وجاهت قانوني ندارد و در صورت بروز هرگونه خسارت، مسئوليت آن متوجه پژوهشگر خواهد بود.4 –در مواردي كه به لحاظ تشكيلاتي، محقق موقعيتي بالاتر و مؤثرتر نسبت به آزمودني داشته باشد، علت انتخاب آزمودني بايد به تأييد كميته اخلاق در پژوهش رسيده و توسط فردي ثالث رضايت آگاهانه كسب شود.5 – در انجام تحقيقات علوم پزشكي اعم از درماني و غير درماني محقق مكلف است اطلاعات مربوط به روش اجراء و هدف از انجام تحقيق، زيانهاي احتمالي، فوايد ماهيت و مدت تحقيق را به ميزاني كه با آزمودني ارتباط دارد و به وي تفهيم نموده و به سؤالات او پاسخ هاي قانع كننده دهد و مراتب مذكور را در رضايت نامه قيد نمايد.6 –در تحقيقات علوم پزشكي بايد قبل از انجام تحقيق تمهيدات لازم فراهم گردد و درصورت بروز خسارت غير متعارف جبران شود. كدهاي اخلاقي

اسلاید 15: 7 –نحوه ارئه گزارش يا اعلام نتيجه تحقيقات مي بايد متضمن رعايت حقوق مادي و معنوي عناصر ذيربط آزمودني، پژوهشگر، پژوهش و سازمان مربوطه باشد.8 –محقق بايد با آزمودني اعلام نمايد كه مي تواند در هر زمان كه مايل باشد از شركت در تحقيق منصرف شود بديهي است در صورت انصراف پژوهشگر مكلف است مواردي را كه ترك تحقيق، تبعات نامطلوبي نصيب آزمودني مي نمايد به ايشان تفهيم نموده و او را حمايت كند.9 - چنانچه به نظر پژوهشگر، ارائه بعضي از اطلاعات به آزمودني منجر به مخدوش شدن نتايج تحقيق گردد، عدم ارائه اين اطلاعات مي بايستي با تأييد كميته اخلاق در پژوهش باشد و ضمناً برنامه ريزي كاملي جهت آگاهي به موقع ازكودني از آن اطلاعات تدارك ديده مي شود. 10 –مسئوليت تفهيم اطلاعات به آزمودني به عهده محقق است، در مواردي كه فرد ديگري اين اطلاعات را به آزمودني در بدهد از محقق سلب مسئوليت نمي گردد.11-شركت دادن آزمودني در پژوهش، بدون ارائه اطلاعات مربوط به پژوهش ممنوع است. مگر اينكه آزمودني آگاهانه از حق خود در كسب اطلاعات صرف نظر كرده باشد.12-در تحقيقات كارآزمايي باليني كه وجوه دو گروه شاهد و مورد ضروري است بايستي به آزمودني ها اطلاع داد كه در تحقيق شركت كرده اند ممكن است به طور تصادفي در يكي از دو گروه فوق قرار گيرند.13- در تحقيقات درماني ميزان ضرر قابل پذيرش نبايستي كمتر از منافع تحقيق باشد.

اسلاید 16: 14 – در تحقيقات غير درماني ميزان ضرر قابل پذيرش نبايستي از ميزان ضرري كه آزمودني در زندگي روزمره با آنها مواجه است بيشتر باشد. توضيح آنكه در محاسبه ضرر و زيان در زندگي روزمره ضرورت دارد.15-علمي بودن، ساده بودن، راحت بودن، سريع بودن، اقتصادي بودن و مشابه آن نمي تواند توجيهي براي مواجه نمودن آزمودني با ضرر و زيان اضافي در تحقيق باشد.16-در تحقيقاتي كه داراي زيان احتمالي بوده و آزمودني ها در آنها مورد پژوهش قرار مي گيرند كه دچار فقر فرهنگي يا اجتماعي و يا مالي هستند لازم است درك صحيح آزمودني ها از اين زيان ها مورد تأييد كميته اخلاق در پژوهش قرار گيرد.17-محقق موظف است كه اطلاعات مربوط به آزمودني را به عنوان راز تلقي و آن را افشاء ننموده و ضمناً شرايط عدم افشاء آن را نيز فراهم كند، مگر آنكه در اين مسير محدوديتي داشته باشد كه در اينصورت بايد قبلاً آزمودني را مطلع نمايد.18-در مواردي كه آزمودني از نوع دارو در تحقيق بي اطلاع باشد، محقق بايستي ترتيبي اتخاذ نمايد كه در شرايط ضروري، اطلاعات مربوط به دارو را در اختيار آزمودني و يا پزشك معالج او قرار دهد.

اسلاید 17: 19-هرگونه صدمه جسمي و زيان مالي كه درپي انجام تحقيق بر آزمودني تحميل شود بايستي مطابق قوانين موجود جبران گردد.20-انجام روش هاي گوناگون تحقيق نبايد مغاير با موازين ديني و فرهنگي آزمودني و جامعه باشد.21-در شرايط مساوي در روند تحقيق چه از نظر نوع آزمودني و چه از نظر روش تحقيق-انتخاب آزمودني از بين زندانيان و گروهاي خاص از طرفي و بقيه جامعه از طرف ديگر انتخاب اولويت به عهده كميته اخلاق در پژوهش است.22-شركت زندانيان در تحقيقاتي كه نتايج آن منحصر به زندانيان مي شود با كسب رضايت آگاهانه كتبي بلامانع است.

اسلاید 18: 23-زندانيان را به علت شرايط خاص ازجمله در دسترس بودن آنان نبايد به عنوان آزمودني ترجيحي در تحقيقات شركت داد و از طرفي نمي توان آنها را از منافع تحقيق محروم نمود.24-شركت گروهاي صغار، عقب ماندگان ذهني، مبتلايان به زوال عقل و بيماران روان پريش در كليه تحقيقات به شرايط كسب رضايت كتبي از ولي قانوني آنها و اثبات ضرورت انجام چنين تحقيقي بلامانع است. درصورتيكه در ابتداي تحقيق آزمودني زوال عقل و يا علائم روان پريشي نداشته و در مدت انجام تحقيق مبتلا به علائم روان پريشي و يا زوال عقل گردد، رضايت قبلي باطل بوده و بايد از ولي قانوني او رضايت كتبي كسب شود. آزمودني هايي كه در ابتداي تحقيق روان پريش يا صغير بوده اند اگر در مدت انجام تحقيق به ترتيب واجد صلاحيت يا كبير شوند، رضايت قبلي ولي ايشان باطل بوده و لازم است رضايت كتبي جديدي از خود ايشان كسب شود.25-انجام تحقيقات غير درماني بر روي جنين مجاز نيست ولي انجام تحقيقات درماني بر روي جنين مجاز است كه به نفع جنين و يا مادرش بوده و ضرري متوجه هيچ يك از آنان نگردد. بديهي است كسب رضايت آگاهانه كتبي از مادر و ولي قانوني جنين ضروري است.26-انجام تحقيق بر روي جنين هاي سقط شده به ضرورت و رعايت موازين قانوني بلامانع است.

اسلاید 19: دوگانگي تعهد حرفه اي در مخاصمات مسلحانه موضوعي پيچيده است كه حرفه پزشكي را آسيب مي رساند. اين مقوله غير قابل اجتناب، گاهي متداول و رايج است و در موارد ذيل امكان اتفاق آن وجود دارد:الف-طرح درماني مديريت شده يا اجراء كنترل مالي بيمارستان روي پرسنل پزشكان نظامي.ب-هنگام پياده نمودن قوانين سلامت عمومي كه نياز دارد پزشك فرد بيمار را از ساير افراد جدا سازد.ج-زماني كه يك روانپزشك با گزارشي مواجه شود كه بيمارش ممكن است خطرناك يا آسيب پذير باشد. چالش هاي اخلاق پزشكي در مخاصمات

اسلاید 20: اخيراً گزارشاتي حاكي بر اين است كه پرسنل پزشكي نظامي در كشورهاي عراق و افغانستان با عواملي همچون پديده دوگانگي تعهد، پيچيدگي مباحث اخلاقي در زمينه خشونت عليه بشر و اصول مسلم حرفه پزشكي مواجه شده اند.كه شامل ضربه زدن، سوزاندن، شوك برقي، آويزان كردن بدن، خفگي، تهديد نسبت به اعمال شكنجه به وي يا خانواده اش، تحقير جنسي، جداسازي، پوشيدن كلاه خود و غلاف پابند به مدت طولاني و بالاخره قراردادن وي در معرض سرما، گرما، صداي زياد و مهيب ميباشد.محروميت از خواب، غذا، لباس، مواد بهداشتي، توهين به مقدسات اسلام و اعمال خشونت نسبت به حقوق آنان پاره اي ديگر از نمودهاي شكنجه است. همچنين اسراء يا زندانيان مجبور به زندگي در مكانهاي نامناسب، آسيب پذير و خطر ناك هستند.

اسلاید 21: انجمن پزشكي جهاني(WMI)مطابق بيانيه توكيو در سال 1975 بيان مي كنند كه: ً پزشك نبايد اعمال شكنجه يا خصمانه عليه انسان يا فرآيند هاي تحقيرآميز را حمايت كرده و يا مورد اغماض قرار دهد و در آن مشاركت داشته باشد.ًمطابق اين بيانيه رعايت موازين فوق در مورد مجروحان متهم يا مورد اتهام و مظنون به گناه و همچنين مجروحان بي گناه و غير نظامي الزامي است. اين بيانيه بطور روشني هرگونه مشاركت تيم پزشكي نظامي را در اعمال خصمانه منع كرده است.

اسلاید 22: يكي از موارد اين بيانيه تأكيد بيان دارد :1- كه پرسنل پزشكي نظامي نبايد در هنگام شكنجه يا آزار و اذيت قربانيان جنگ در محل حضور داشته باشند.2- پزشكان بايد بهترين عمل را براي قربانيان انجام دهند.3- نبايد درمان موضعي و انفرادي را جهت بهبود حال بيمار و ادامه شكنجه هاي بعدي انجام دهند.4- پزشكاني كه اين بيماران را مداوا مي كنند نبايد مورد تعقيب قانوني قرار گيرند.

اسلاید 23: پاتولوژيست هاپزشكان اورژانسروانپزشكان و روانشناسان پرستارانمتخصصين باليني ميادين نبرد و مشاوران ميباشند.تمامي اين تخصص هاي پزشكي نظامي بطور يكساني تحت پوشش كنواسيون و كدهاي اخلاقي بين المللي قرار مي گيرند. پرسنل پزشكي نظامي شامل:

اسلاید 24: قانون مجازات اسلاميماده 622-هركس عالماً عامداً به واسطه ضرب يا اذيت و آزار زن باردا، موجب سقط جنين وي شود علاوه بر پرداخت ديه يا قصاص حسب مورد به حبس از يك تا سه سال محكوم خواهد شد.ماده 623-هركس به واسطه دادن ادويه و يا وسايل ديگري موجب سقط جنين زن گردد به شش ماه تا يك سال حبس محكوم مي شود و اگر علماً و عمداً زن حامله اي را دلالت به استعمال ادويه يا وسايل ديگري نمايد كه جنين وي سقط گردد به حبس از سه تا شش ماه محكوم خواهد شد مگر اين كه ثابت شود اين اقدام براي حفظ حيات مادر مي باشد و در هر مورد حكم به پرداخت دين مطابق مربوط داده خواهد شدماده 426- اگر طبيب يا ماما يا داروساز و اشخاصي كه با عنوان پزشكي يا مامايي يا جراحي يا داروسازي اقدام مي كنند وسايل سقط جنين فراهم سازند و يا مباشرت به اسقاط جنين نمايند به حبس از دو تا پنج سال محكوم خواهند شد و حكم به پرداخت ديه مطابق مقررات مربوطه صورت خواهد پذيرفت. قوانين مربوط به سقط:

اسلاید 25: مراجع زيصلاح جهت رسيدگي به شكايات و خطاهاي پزشكي در كشور ما عبارتند از:1- سازمان پزشكي قانوني2- سازمان نظام پزشكي3- دادگستري4- در برخي موارد خاص سازمان بازرسي كل كشور، سازمان تعزيرات حكومتي، دانشگاه هاي علوم پزشكي و وزارت بهداشت،درمان و آموزش پزشكي. قصور پزشكي

اسلاید 26: راه هاي ارتباط پزشك با قانون شامل موارد ذيل مي باشد:1- فرد، متخصص پزشكي قانوني يا پزشك عمومي دوره ديده باشد.2- كارشناس3- مطلع يا شاهد4- متهم 5- شاكي يا مشتكي عنهمتهم، كسي است كه فاعل جرمي تلقي مي شود ولي هنوز جرم او اثبات نشده است.ارتكاب عمل ممنوع يا ترك فعل لازم تقصير گويند. عدم حصول نتيجه مناسب تشخيصي يا درماني به معني قصور نمي باشد.متهم كسي است كه فاعل جرمي تلقي مي شود ولي هنوز جرم او ثابت نشده است.تقصير، ارتكاب عمل ممنوع يا ترك عمل لازم را گويند.

اسلاید 27: 1- وجود خطا 2- تحقق خسارت 3- رابطه سببيت بين خطاي ارتكابي و خسارت وارده شرايط تحقق قصور عبارتند از:

اسلاید 28: 1- مسئوليت تشخيص يا درمان بيمار با او باشد.2- در تشخيص يا درمان بيمار موازين علمي و فني رعايت نشده باشد.3- به دنبال اين سهل انگاري ضرر و زيان مادي يا معنوي، جسمي يا رواني به بيمار رسيده باشد. شرايط اطلاق قصور به عمل پزشك:

اسلاید 29: تحقيقي در انگليس نشان مي دهد به ازاي هر شكايت كتبي يكصد شكايت شفاهي و به ازاي هر شكايت شفاهي چهار بيمار ناراضي وجود دارد، بنابراين ملاحظه مي شود هر شكايت مكتوب حدود چهارصد بيمار ناراضي در پي داشته است.

اسلاید 30: 1- بي مبالاتي 2- بي احتياطي 3- عدم مهارت4- عدم رعايت نظام هاي دولتي5- تركيبي از موارد مذكور انواع قصور پزشكي

اسلاید 31: بي مبالاتي ترك فعل لازم است مانند:عدم تجويز اكسيژن يا اسپري سالبوتامول به بيمار آسماتيكي كه بطور اورژانس به مركز درماني مراجعه كرده است.عدم تزريق پني سيلين يا عدم تجويز اريترومايسين به بيمار دچار حساسيت به پني سيلين مبتلا به فارنژيت چركي استرپتوككي كه بعدا به تب روماتيسمي مبتلا گردد.نگرفتن ECG در بيماري كه با Chest pain مراجعه كرده و مشكوك به بيماري ايسكميك قلبي است.عدم انجام مشاوره در موارد لزوم.عدم اندازه گيري فشار خون در بيمار مبتلا به هيپرتانسيون.

اسلاید 32: بي احتياطي ارتكاب فعل اشتباه و بدون دقت لازم است. به عنوان مثال:به جاي اكسيژن اشتباهاً گاز ديگري به بيمار داده شود.مسئول فني داروخانه اشتباهاً به جاي آمپول پروژستون به خانم باردار با لكه بيني، آمپول پروستا گلاندين(پروستادين) تحويل داده و منجر به سقط جنين شده است.در جريان هيستركتومي اشتباهاً به جاي شريان رحمي، حالب بسته شود.جاگذاري گاز استريل در محل انجام عمل جراحي.عمل جراحي عضو سالم به جاي عضو معيوب.

اسلاید 33: تزريق عضلاني آمپول ديكلوفناك به كودك دوساله كه منجر به فلج پاي او شده است.دادن بسياري از داروها توسط داروخانه ها بدون نسخه پزشك.برخي از اعمال جراحي كه در مطب ها نبايد انجام شود.عدم پذيرش بيمار اورژانسي.تأسيس مطب بدون پروانه.بررسي ها نشان داده است قصور پزشكان پيشكسوت اغلب از نوع بي مبالاتي و عدم رعايت نظامات دولتي و قصور پزشكان جوان اغلب از نوع بي احتياطي و عدم مهارت است. در خصوص نظامات دولتي خاص مي توان به موارد ذيل اشاره نمود:

اسلاید 34: افزايش جمعيت افزايش اعضاي جامعه پزشكيكاهش روابط و مناسبات بين پزشك و بيمارتنوع و پيچيدگي بيماري هااستفاده از ابزارهاي تشخيصي و درماني تهاجميشرح حال گيري نامناسب و معاينات فيزيكي ناكافيعدم مهارت علمي و عملي كافيعدم توجه به نظامات دولتيعدم توجيه بيماران در خصوص عوارض احتمالي اقدامات تشخيصي و درماني برخي از عوارض قابل پيش بيني و قابل پيشگيري هستند. برخي ديگر قابل پيش بيني هستند ولي قابل پيشگيري نيستند. دسته ديگر نه قابل پيش بيني مي باشند نه قابل پيشگيري. علل افزايش شكايات عليه جامعه پزشكي عبارتند از: ادامه در اسلايت بعدي

اسلاید 35: توجه به نكات ذيل جهت كاهش موارد شكايت و قصور از اهميت بسزايي برخوردار است:احياي ارزش هاي اسلامي و اخلاق پزشكي در تمام سطوح آموزشي، بهداشتي و درماني و روابط پزشك و بيمار.توجيه بيماران و همراهان آنها درخصوص عوارض احتمالي اقدامات تشخيصي و درماني.مطالعه مستمر و شركت در برنامه هاي آموزش مداوم در جهت افزايش مهارت هاي علمي و عملي همكاران.توجه به قوانين، دستورالعملها و بخش نامه هاي موجود.ارتقاي سطح فني و تجهيزاتي مراكز تشخيصي و درماني.توجه به مشكلات اقتصادي و گسترش عدالت و رفاه اجتماعي در جامعه.اخذ رضايت و برائت قبل از اقدامات تشخيصي و درماني در موارد لزوم.عدم دخالت در قلمرو ساير رشته هاي غير مرتبط با تخصص فرد و انجام مشاوره ها و مراقبت هاي لازم قبل، حين و پس از اقدامات تشخيصي يا درماني .شرح حال گيري مناسب و معاينه فيزيكي كامل.

اسلاید 36: آشنايي همكاران با آموزه هاي قانوني و حرفه اي خويش.حفظ شان و منزلت ساير همكاران.كاستن از تراكم مراجعين به مراكز تشخيصي و درماني با افزايش تعداد مراكز و انجام تعداد معقول ويزيت و عمل جراحي و ساير موارد مرتبط.افزايش نظارت هاي قانوني و تشديد جرايم و مجازات ها به ويژه در برخورد با افراد و مراكزي كه قصور متعدد و مكرر دارند.