اخلاق کابردی

صفحه 1:
0 ۵ به نام خدا ‎NOY‏ ‏شا ان اخلاق کاربردی درسی‌هفتم: فضائل بندکی ‎PY‏ ‏درس هشتم : رذایل اخلاق بندگی : اعضای گروه جلال الدین غلامی. -.ایمان,بخشایش - سیروس خلیلی نژ 

صفحه 2:
درس هفتم : فضائل اخلاق بندگی(۲) | تويه: توبه در لغت به معنای بازگشت است 1 كش] كلل 2-1-2 داده شود به معناى ياز ككشت به رحمت اسث . ا 2 بل نسبت داده شود به معبائق سه ركن اساسى توبه عبارتند از : ترک گناه در حال و جبران گذشته تصمیم به ترک گناه در آینده 

صفحه 3:
ارزش و فضیلت توبه بی شک توبه بهترین کاری است که انسان می تواند انجام دهد . چرا که توبه چیزی جز رفع نقص , هجرت از بدی .و حرکت به سوی خیر و نیکی نیست . توبه حرکت انسان از آلودگی به پاکی است : قرآن کریم می فرماید 2506 ی ۰۰ ووندا. و گردید. باشد که پروردگیتان» : (سوید نیم, كلهان: مارا ‎oi‏ «. و لیم ومنان‌همگیبه سوی‌خدا باز گردید تا رستگار شوید » :(سویه نور ۳۱۰) : امام باقر فرمود زور و خوشحا.لىخداوند ب به ‎ee‏ يك کچ لل ار خوشجاى ه زاد و رلجله كمشده خود رادر » 

صفحه 4:
: پیامبر فرمودند 

صفحه 5:
آثار و برکات توبه ( سوره بقره , ۲۲۲): «خداوند توبه کنندگان را دوست دارد و پاکان را نیز دوست دارد » امام صادق :«خداوند به توبه مومن خود شاد می گردد . چنان که یکی از شما هنگام یافتن گمشده خود شاد می گردد .» 1 تبدیل گناه به حسنه: ‎as ae ee) ۱‏ ر یمان ورد و عمل ضالح انجام دهد. پس آنان اند که خداوند بدی هایگران ‎ay),‏ ‏حسنات مبدل میکند .» ‏لا نابودی گناه: سوره تحریم ۰ 6۸: « ای کسانی که ایمان آورده اید ! توبه کنید » توبه خالص . امید است پروردگارتان ۰ گناهانتان را بپوشاندا ‏نزول برکات آسمان و زمین بر توبه کاران ‎Re tt fl‏ مش .8 ‎ff .:8 ۸ .. a4‏ مه . ‎to‏ ‎ 

صفحه 6:
آثار و برکات توبه نزول برکات آسمان و زمین بر توبه کاران : (سوره توح ۱۰۰ ۱۱): «به آنها گفتم از پروردگار خویش آمرزش بطلبید که او بسیار آمرزنده است ۰ تا باران های پربرکت آسمان را پی در پی بر شما بفرستد .» لا نت ادن عرش البی برای توبه کار و خانواده او: توبه کار حقیقی چنان مورد عنایت و محبت پروردگار قرار میگیرد که حاملان عرش الهی نیز برای او طلب مغفرگر میکنند و خواستار ورود او و خانواده اش به بهشت میشوند . 

صفحه 7:
گونه های توبه : توبه به واسطه ی نوع عملی که انسان از آن توبه میکند به اقسام زیر قابل تقسیم است ... ت رکطاعاتو عبادلتولچب مانند نماز. روزه . خمسرو (1 ۰ ارتکاباعما (جرلمی‌که بین‌سندم و پروردگار لست شربخمر» دروغ و (2 : گناهانی‌که بندگان‌خدا مربوط میشود ( ‎Guth [ge‏ )3 الف) حق مالی ب) حق جانی ج) حق آبرو ۵ حق حریم 

صفحه 8:
| حق مالی: 00001 01 00 ان ‎elses eile‏ جبران گردد و در صورت عدم امکان از آنها طلب بخشش شود . ‎sce eee cen‏ 111 ) شاجب حن فرد کناهکار را نبخشد لازم است به درگاه خدا تضرع کند و برای صاحب حق . کار نیک به جا آورد و استغفار کند. باشد که در روز قيامت عوض حق او محسوب شود . 1 حق جانی : لازم است. دیه آن را پرداخت کند واگر عمدا مرتکب جنایتی شده . باید به صاحب حق این فرصت را بدهد که در صورت تمایل ,قصاص کند , وگرنه او را ببخشد. | حق آبرو: کسی که به آبروی دیگری زیان زده باید در همان شرایطی که علیه او زبان گشوده . گفته های خود را تکذیب نمايد/ ار ‎bis, cll lias ey‏ كنن ime a F تجاوز به حریم دیگران جبران پذیر نیست و طلب بخشش از آن .جز فتنه پیامدی ندارد , چرا که هیچ انسان معتدلی تجاوز به حریم خویش را بر نمی تابد. بنابراین ۰ تنها راه توبه از این گناه زشت و بزرگ ۰ آن است که در حد توان به الاش د كد نك ا را |واسسختار نمايد و كارهاى نیک به جا آورد : 

صفحه 9:
حب خداوند یکی از فضایل مهمی که در رابطه انسان با خداوند شکل میگیرد و رکن و اساس ۰ رابطه انسن با خداست . انسان بدون چنین گوهری نمی تواند انگیزه و میلی در انكام عبادات داشته باشد . آما در کنار حب » مسئله عشق نیز مطرح است که جهت ن مسئله و تمایز عشق الهی با عشق دنیایی و مجازی به تحلیل بیشتری از آن خواهیم پرداخت . 

صفحه 10:
معنای محبت و عشو 0 ۳ نی و علاقه است و در اصطلاح عبارت است از علاقه و ميل به كسى يا جيزى كه همراه لذت باشد . به طور کلی میتوان آن را به محبت به خود و دیگران تقسیم کرد . لآ عالى ترین محبت انسان . محبت به خداست . لا کلمه عشق برگرفته از ماده «مشق» است . عشقه که در فارسی به آ میگویند . گیاهی است که به هر چیز برسد . دور آن میپیچد . ای ی را ‎Mee elle‏ گذفته مجبت میداند . علامه طباطبایی عشق را نوعی تعلق وجودی میداند . 

صفحه 11:
سه نظريه در باره ی ماهیت عشق ۱ - عشق همان هیجان غریزه یجنسی است . بنابراین مبدا و منتهای آن غریزه ی جنسی است . ۲- عشق ها از غریزه ی جنسی آغاز می شوند و سپس تلطیف میگردند و جنبه جنسی خود را از دست می دهند و حالت روحانی به خود می گیرند . ۳- از اساس دو نوع عشق وجود دارد : الف) عشق های جسمانی که مبدا و غایت جسمانی دارند . ب) عشق های روحانی که از ابتدا مبدا روحانی دارند و غاپتشان نیز روحان 

صفحه 12:
Gas ‏اقسام‎ : لا عشق حقیقی یا اصلی : از دیدگاه عارفان «عالم چیزی جز ظاهر و مظهر و چیزی جز تجلی و تجلیات نیست و خداوند موجود حقیقی و بقیه نیز نمود و از شئون وجودی ‎ie ples eee ee‏ رن دارد. از این رو در جهان بیش از یک عاشق و معشوق حقیقی وجود ندارد و آن حضرت حق است . ۲ و ار 2 رت عشی اسان . صفات و اسمای الهی و یا تجلیات آنها باشد چنین عشقی درسلک عارفان . عشق مجازی نامیده میشود . به شرط اینکه چنین عشقی آینه و پلی برای رسیدن به عشق حقیقی باشد . عشق سرابی : هر چیزی که مستقل از خدا مورد عشق ورزی قرار گیرد به آن عشق سرابی یا عشق باطل و کاذب گویند . اعم از اینکه موجود طبیعی یا برزخی یا عقلانی باشد . 0 

صفحه 13:
آثار و نشانه های محبت و عشق به خدا لا الا ار حدا و میت از رسول خدا: (سوره آل عمران. ۳۱):« بگو: اگر خدا را دوست می دارید » از من پیروی کنید تا خدا نیز شما را دوست بدارد و گناهانتان را ببخشد و خدا آمرزنده و مهربان است .» 0 حرارت و تشنگی : امام علی :« محبت و عشق خدا .آتشی است که چون بر چیزی گذرد آن را شعله ور مى سازد و نور خدا جو, تابد آن را روشن کند » لآ ميل به وصال و سختى فراقت : امام على :«جون خداى تبارك و تعالى خواست روح ابراهيم را بكيرد . ملک الموت را فرو فرستاد و گفت : اى ابراهيم/! درود بر توا ابراهیم گفت : اى عزرائيل براى ديدار آمدى يا براى مرك ؟ كفت :براى مرك و بايد مرك را اجابت كنى . ابراهیم گفت : دیدی دوستی . دوست خود را بمیراند ؟ گفت : معبودا ! شنیدی خلیل تو ابراهیم چه گفت؟ خطاب ‎jy‏ ‏ای عزرائبا به او بگو دوستی را دیده ای که ملاقات دوست را بد دارد؟ به راستی هر دوستی خواهان ملاقات دوست ا ابراهيم كفت : يس تعجیل کن و روحم را بگیر .» 

صفحه 14:
آثار و نشانه های محبت و عشق به خدا لا ميل به بذل جان و مال و آبرو: از آثار محبت اين است كه محب » همه چیز خود را در راه محبوبش ایثار نماید » همانند عشق بازی امام حسین و اصحاب با وفایش در روز عاشورا . لا ذکر و یاد خدا: پیامبر می فرماید:«نشانه محبت به خدا . عشق به یاد او و نشانه دشمنی با خدا . دشمنی با یاد 512 هي رادر دارد ۰ همواره تام آن را بر زبان می آورد.» | خارج کردن محبت دنیا از دل: امام علی:« همچنان که خورشید و شب در یکجا با هم جمع نمی شوند . محبت دنیا و محبت آخرت با جمع نمی شوند . کسی که محبت دنیا در دلش خانه کرده . چگونه مدعی محبت خداست.» 

صفحه 15:
رضا رضا از نظرعالمان اخلاق عبارت است از : خشم نگرفتن و اعتراض نکردن به آنچه خدا مقرر کرده است . برای صاحب رضا فقر و غنا » راحت و زحمت ‏ عزت و ذلت و بیماری و صحت یکسان است » زیرا همه خواست محبوب است . صاحب رضا هميشه شادمان و مسرور و در آسایش و آرامش است . حدا در وسف کسای که از قضا و قدر الهی راضی اند می فرماید: (سوره بینه ۸۰): «خدا از آنها خشنود است و آنها هم از خدا راضی اند .» 

صفحه 16:
مراتب رضا 0 1 نی دارای دو مرتبه است : ۱- انسان از حوادث ناگوار رنج میبرد ولى به اميد ثواب . به آنها رضایت میدهد. 0 0002| هن اسلا درد و رنج را اخساس نمیکند: 

صفحه 17:
hie 

صفحه 18:
مقامی است بالاتر از مقام رضا که در حقیقت نتیجه و ثمره رضایت است .در مقام رضا انسان سالک میگوید : مى يسندم هر جه را او يسندد . ميل من همان ميل اوست . ولی در مقام ‎ee‏ در رانته أى ندارد . به سخن ديكر ء بيزوى بى جون و جرا از دستور هاى خداى تعالى را تسليم كويند كه در متون دينى از أن به تعبد سوره حج:۳۴-۳۵: « خدای شما خدای یگانه است . پس به فرمان او گردن نهید و فروتنان را بشارت ده . همانان که چون نام خدا یاد شود . دل هایشان خشیت یابد.» (سوره زمر؟۵:« و پیش از آنکه شما را عذاب در رسد و دیگر یاری نشوید . به سوى پروردگارتان برگردید و تسلیم او شوید.» 

صفحه 19:
منشا تسلیم و راه رسیدن به آن آنچه موجب می شود مومن خود را تسلیم کند و بی چون و چرا دستور های او را بيذيرد » شناخت عمیق و دقیق خداوند و محبت به اوست . مومن می داند هر حرکتی در این جهان رخ دهد و هر انديشه ای که به ذهن او خطور کند و هر 0200 ان از آن آگاه است . او بهتر از هر کسی خیر و صلاح انسان . سعادت او و راه رسیدنش به سعادت را می داند . از این رو بدیهی اس از او اطاءت کند و کاملا تسلیمش باشد . بنابراین هر اندازه شناخت انسان از خدا ژرف تر . دقیق تر و فراگیرتر باشد . به همان اندازه نیز تسلیم در برابر خدا بيشتر خواهد بود . 

صفحه 20:
درس هشتم : رذایل اخلاقی بندگی گناه گناه یعنی سرپیچی از فرمان خدا . فرمان های خدا گاه انجام فعل است و گاهی ترک یک فعل . ‎gas - ۱‏ دستورها سوپیچی کند. یغنی افعالی را که به آنها آمر ۶ . فلا را که از آنها تهی شده. انجام دهد . از نظر اخلاق کسی که خواهان زندگی ‎lel‏ | کمال و سعادت است :بای به فرمان های الهی عمل کند. 

صفحه 21:
انواع گناهان 0000007 0ك شاك درد کناهان ملاک.هایی دارد و در صورت ‎ne ener leg‏ ترام بود. برخی از این ملاک ها عبارتند از: ‎oles pele 1 2 2 Es‏ با روایات اسلامی وعده آتش داده شده باشد. امام صادق در تفسیر آیه « ان تجتنبوا کبلثر ما تنهون عنه» می فرماید : «گناهان کبیره آنهایی هستند که خداوند بر مرتکب آنها آتش جهنم را واجب کرده است .» ۲- از طرف خداوند به شدت از آن نهی شده است. ‏۳-عقل حکم کند که فلان گناه کبیره است. ‎ 

صفحه 22:
پیامدهای گناه ۱- دچار شدن به گرفتاری و مصیبت : گاه انسان در زندگی دچار گرفتاری هایی می شود که زندگی را بر او تلخ و تحمل ناپذیر می کند که نتیجه گناهانی است که خود را به آنها آلوده است . ۲- فاسد شدن قلب : در روایات متعددی بیان شده است که گناه نورانیت قلب را از بین می برد . حضرت علی فرمود:« دردی دردناک تر از گناه برای دل نیست» ۳ کفر به خداوند : ارتکاب گناهان به تدریج انسان را به جایی می رساند که منکر خدا . پیامبر و معاد می شود . ۴-عذاب اخروی 

صفحه 23:
ريا عبارت است از نمایاندن اعمال خیر به منظور یافتن مقامم منزلت در قلوب مردم . (سوره نساء. ۱۲-۱۴): پس وای بر نمازگزارانی که در نماز خود سهل انگاری میکنند » همان كسان كة ريا ميكنئد. ونيز در وصف منفقين ميفرمايد: (سوره نساء.؟؟1): و در برابر مردم ريا مى كنند و خدا را جز اندكى ياد نمى كنند . رسول خدا فرمودند : «عملی را که ذره ای ریا در آن باشد » خدا نمی پذیرد.» 

صفحه 24:
اقسام ریا ۱)ریا در عبادات : این نوع ریا مطلقا حرام است و انجام دهنده ی آن مغبوض درگاه خداست . ")ريا در غير عبادات : ريا در این قسم گاهی مذموم است و گاهی ممدوح و مباح و جایز» و اين در جایی است که انسان در انظار عمومی برای دوری از عیب جویی و طعنه زدن دیگران خودش را با لباس زیبا بیاراید . 

صفحه 25:
غفلت توجه نداشتن به خداست که بازماندن از حرکت و کمال را به همراه دارد . (سوره ی اعراف » آیه ی ۱۷۹): « به يقين كروه بسيارى از جن و انس را برای دوزخ آفریدیم . آنها دلهایی دارند که با آن نمیفهمند » و چشمانی که با آن نمیبینند و گوشهایی که با آن نمیشنوند . آنها همچون چهارپایان اند . بلکه گمراه تر ! اینان همان غافلان اند.» 

صفحه 26:
پیامدهای غفلت ۱)کور دلی: (سوره طه . آیه ۱۲۴: « و هرکس از یاد من روی گردان شود زندگی سخت و تنگی خواهد داشت و روز قيامت ‏ او را نابینا محشور میکنیم . » ۲)گمراهی : سوره زمر , آیه۲: وای بر آنان که قلبهایی سخت در برابر ذکر خدا دارند! آنها در گمراهی آشکاری هستند.» امام علی : « برای گمراهی همین بس که در غفلت باشد » 

صفحه 27:
پیامدهای غفلت ل رو امام علی :«هرکسی از نفسش حیاب کشید ۰ سود میبرد و کسی از آن غافل باشد . ضرر میکند. » ۴)خود فراموشی : ۱ ۱۰ وس کند» خدااو را به خود فراموشی دچار میکند و قلبش را نابینا میکند .» 

صفحه 28:
یاس و نا امیدی از رحمت خدا در قرآن و روایات از اين پدیده روحی و روانی به شدت نهی شده است. تا جایی که یاس از رحمت خدا کر تاه ۰ ۰3 «قرآن نامیدی را ویژه ی کافران و گمراهان میداند : (سوره یوسف , آیه ۸۷): « از رحمت خدا مایوس نشوید که تنها گروه کافران از رحمت خدا مایوس میشوند. » (سوره اسرا . آيه8): «هنگامی که به انسان نعمت میبخشیم ‏ روی برمیگرداند و متکبرانه دور میشود و که بدی به او می رسد » مایوس می شود.» (سوره زمرء آیه ۵۲: ای بندگان من که بر خود اسراف و ستم كرده ايد ! از رحمت خدا نوميد نشوید که خ همه ی گناهان را می آمرزد. زیرا او بسیار آمرزنده و مهربان است .» آمام علی خطاب به کسی که به سیب زیادی گناهان نا امید شده بود : « یاس تو از رحمت خداوند بزركت از گناهان توست .»