صفحه 1:
بسم الله الرحمن الر
.=
۱
دیان کثر
oO
حصو ؟ ۰
صفحه 2:
افنای ففرت زا عس 5
سه بطري
آلف] لور نسم
ب)حصر گرایی
ج)شمول گرایی
صفحه 3:
مقدمات بحث
ادیان مختلف در طول تاریخ در گروه الهی و بعدی
مشابه در بين اديان
اديان در يك ديكر : به خصوص در اديان الهى
ال مشابه در اديان : مسيحيت و هندو : مائده آسمانى
لید بر معنا و گوهر در ادیان به جای صدف و ظاهر
صفحه 4:
مقدمات بحث
ادعای حصر از جانب تمامی انبیاء : تبلیغ نمودن
همه ادیان قابلیت تحول و کار کرد مثبت در پیروان
خود داشته اند
مسلمان واقعی نه ظاهری
سوال در روش رفتار پیروان سایر نیست
نكته : تكثر اديان غير از كثرت گرایی است
= اديان واقعيت خارجى
کثرت گرایی نظریه فلسفی در تبیین این واقعیت خارجی
است
صفحه 5:
سوال اساسى بحث
آيا همه اديان راه رستكارى هستند يا تنها
یکت دین راه رستگاری است؟
آیا تنها یکت دین نجات بخش است با همه
ادیان چنین هستند ؟
صفحه 6:
صفحه 7:
پلورالیسم
معرف مبدع نظریه: جان هیک : متولد ۱۹۲۲ انگلستان
۰ وارد کلیسای پرونستان شد
شرکت در جنگ جهانی دوم
ورود به روحانیت و ۳ سال در سلکک کشیشان
استاد فلسفه در دانشگاه بیرمنگام/کالیفرنیا و پرینستون
پذیرش و ایمان عمیق او به مسیحیت که بعدا با اندیشه ای فلسفی !
ی وش اب عمیق او به مسیحي بعدا با انديشه ای فلسفی او
ن از اعتقادات مسیحیت تثليث /تجسد
1 (ae ae دض از oi
كتب مختلف او در باب ادیان در ایران: فلسفه دین» بعد پنجم
اول بار در 1985 نظريه را در مقاله اى با عنون : دعاوی متعارض
اديان در باب نیل به حقیقت مطرح نموه
۲ ۲ ۲ ۲ ۳
؟* ۲ ۲
صفحه 8:
اقسام کثرت گرایی:
۱ دینی
7 فرهنگی : نفی هر گونه رجحان و پذیرش همه فرهنگها
or سیاسی ( تساهل ,تسامح ) تکثر احزاب
اخلاقی: نفی ارزشهای ثابت
معرفتى
وجه مشت رک : نفی هر گونه رجحان و مرجع داوری .نسبی انگاری معرفت
شناس
صفحه 9:
پلورالیسم
بررسی کثرت گرایی:
۱. بررسی علل ۱
۲ بررسی دلایل :
درون دینی
*برون دینی
صفحه 10:
علق یز گر آنی؟(نروس GS
۱- خستگی از جنگ های مذهبی
۲- کسترش مطالعه ادیان در غرب
۳- لزوم همزیستی پیروان ادیان در غرب
صفحه 11:
دلیل برون دینی (کار کرد تحول گرایی
در ادیان:جان هیککك)
.١ رستگاری(نجات):رسیدن از خود
محوری به خدا محوری است
۲ همه ادیان توان این تحول را دارا
۳
نتبجه :همه ادیان راه رستگاری
0
صفحه 12:
نقد دليل جان هیک
این استدلال پذیرفتنی نیست :
خدا در ادیان مشترک لفظی است بیک لفظ با معانی گاه کاملا متضاد
اگر اینگونه باشد حتی ادیان غیر توهیدی و بت پرستی نیز رستگار ی
هستند.
صفحه 13:
جواب جان هیکك
| نقطه نظر های متفاوت :توصیف های متفاوت.
. نومن (واقع)و فنومن(واقع نما):افتلاف
ادیان .اختلاف در توصیف است نه اصل واقع.
. تمثيل فيل در خانه تاريك از مولوى
is درک ناقص ابدی انسان از خدا
نتیجه:
همه ادیان از یک واقعیت سخن می گویند اما خود
angio نیستند.
صفحه 14:
نقد جواب جان هیک
. غرور انسان مدرن:اثبات جهل
برای انبیا در توهم يقين ساختكى
ly 394
. خلاف باور دینداران
. نقدی بر تمثیلات مولوی
صفحه 15:
دلایل درون دینی
الف)آیاتی از قرآن
بدرست یکسان ی که مود a sy رورس ومع دید مسر
دنیای دیگر معتقد وکارهای شایسته کنند پاداشآنها پیش پرور دگارشان است نه
Ga gd
ب)صفات الهی:هادی
صفحه 16:
نقد ادله درون دینی
معنای هدایت :
نشان دادن راه و هدف؟
th
رساندن به هدف؟
\ قر آن :هدایت راهنمایی به سوی هدف است نه رساندن اجباری به
\ هدف
انا هدیناه السبیل اما شاکرا و آما کفورا
نتیجه:هدایت به این معنا با کمراهی اکثر آدمیان منافات
ندارد
صفحه 17:
صفحه 18:
الف)برون دینی:
۱-معرفت و ایمان
شرط رستگاری معرفت به وضوح پرستش است
شرایط رستگاری معرفت دین حق و حقبقت نمایی
رکن مهم ایمان معرفت است
: تكليف قاصران جه مى شود 1 تضاد استدلال با روح عدالت طلب انسانی
در رستگاری
رشد از ریق اش إنساني حاصل نمی شود تلاش اسان ها محکومبه شکست است که فیض حق
حق رشد شناخت تجلی الهی
کارل بارت : عمل انسانی محکوم به شکست ۲-رستگاری در کرو لطف المی
تنها یک تجلی و آن هم عيسى نه سیحیت
ادیان دیگر واحد حسنات اخلاق هستند اما این کافی نیست
ب)درون دینی:ر مدا مراطی متا او تین لین لزق یکمن ینم هار
صفحه 19:
دلایل نظریه حصر
نقد : تکلیف قاصران چه می شود ؟ تضاد استدلال با روح عدالت طلب انسانی
ب)درون 3 نی :زا من سرالی 2
م عَنْ سبیله(انعام /۱۵۳(
صفحه 20:
نقد دلیل حصر گرایی
نقد :
-١ جرا يكك محل فيض ؟
۲- چرا تلاش انسانی محکوم به شکست ٩
۳- تکلیف قاصران
صفحه 21:
دو سوال :
-١ آيا دينى به نام حق مطلق داریم ؟ بله
۲- بر فرض صحت , نجات خارج از آن هم داریم ؟ بله
صفحه 22:
صورتهای شمول گرایی
شمول عنو
رهروان صدیق ساير ادیان شمول عضو می شوند
به لطف الهی حتی نزدیک مرک بر آنان ظاهر می شود .
۳- شمول به دلایل حقایق
ادیان دیگر به اندازه بهره مندی از ادیان حق را رستگاری هستند .
۳- شمول کفاره : کارل رینر
مسیحیان بدون عنوان
6 نسبیت در بهره مندی از حقبقت
همه ادیان بهره مند از حقیقت اند
طیف وسیع
نسبت بين ادیان حق و باطل نیست نسبت حق بیشتر و کمتر است .
هر دین که بیشتر بتواند انسان را از خود پرستی برهاند دین بهتری است .
دعوت در این فرض جهت بهره برداری از رستگاری بیشتر نه اصل رستگاری
صفحه 23:
نی که مزمنند و کسانی ,که بهودی و نصراني 3 phe
ptt ام as FG CaP RK oc SPINE
داش it پیش پرورد گارشان است نه بیمی دارند و نه
شوند (۶۲)
صفحه 24:
بسم اهلل الرحمن الرحیم
ادیان کثرت یا
حصر؟
ادیان کثرت یا حصر؟
سه نظریه:
الف) پلورالیسم
ب)حصر گرایی
ج)شمول گرایی
مقدمات بحث
.1
ظهور اديان مختلف در طول تاريخ در گروه الهي و بعدي
.2
عقايد مشابه در بين اديان
.3
تاثير اديان در يك ديگر :به خصوص در اديان الهي
.4
اعمال مشابه در اديان :مسيحيت و هندو :مائده آسماني
.5
تاكيد بر معنا و گوهر در اديان به جاي صدف و ظاهر
مقدمات بحث
.1ادعاي حصر از جانب تمامي انبياء :تبليغ نمودن
.2همه اديان قابليت تحول و كار كرد مثبت در پيروان
خود داشته اند
.3مسلمان واقعي نه ظاهری
.4سوال در روش رفتار پيروان ساير نیست
.5نكته :تكثر اديان غير از كثرت گرایي است
تكثر اديان واقعيت خارجيكثرت گرایي نظريه فلسفي در تبيین اين واقعيت خارجياست
سوال اساسی بحث
آیا همه ادیان راه رستگاری هستند یا تنها
یک دین راه رستگاری است؟
آیا تنها یک دین نجات بخش است یا همه
ادیان چنین هستند ؟
پلورالیسم
-1معرفی نظریه
-2تاریخچه
-3علل ظهور
-4ادله
-5نقد ادله
پلورالیسم
معرف مبدع نظریه :جان هیک :متولد 1922انگلستان
1940وارد کلیسای پروتستان شد
شرکت در جنگ جهانی دوم
ورود به سلک روحانیت و 3سال در سلک کشیشان
استاد فلسفه در دانشگاه بیرمنگام/کالیفرنیا و پرینستون
پذیرش و ایمان عمیق او به مسیحیت که بعدا با اندیشه ای فلسفی او
تعدیل شد
نقض بعضی از اعتقادات مهم مسیحیت هم چوم تثلیث/تجسد و
الوهیت مسیح
کتب مختلف او در باب ادیان در ایران :فلسفه دین ،بعد پنجم
اول بار در 1963نظریه را در مقاله ای با عنوان :دعاوی متعارض
ادیان در باب نیل به حقیقت مطرح نمود.
اقسام کثرت گرایی:
.1
ديني
.2
فرهنگي :نفي هر گونه رجحان و پذيرش همه فرهنگها
.3
سياسي ( تساهل ،تسامح ) تكثر احزاب
.4
اخالقي :نفي ارزشهاي ثابت
.5
معرفتي
وجه مشترك :نفي هر گونه رجحان و مرجع داوري ،نسبي انگاري معرفت
شناس
پلورالیسم
بررسی کثرت گرایی:
.1بررسی علل
.2بررسی دالیل :
درون دینی
برون دینی
علل کثرث گرایی( :بروس کوئین)
-1خستگي از جنگ هاي مذهبي
-2گسترش مطالعه اديان در غرب
-3لزوم همزيستي پيروان اديان در غرب
دلیل برون دینی (کارکرد تحول گرایی
در ادیان:جان هیک)
.1رستگاری(نجات):رسیدن از خود
محوری به خدا محوری است
.2همه ادیان توان این تحول را دارا
هستند
نتیجه :همه ادیان راه رستگاری
هستند
نقد دلیل جان هیک
این استدالل پذیرفتنی نیست :
.1
خدا در ادیان مشترک لفظی است :یک لفظ با معانی گاه کامال متضاد
.2
اگر اینگونه باشد حتی ادیان غیر توحیدی و بت پرستی نیز رستگار ی
هستند.
جواب جان هیک
.1نقطه نظر های متفاوت :توصیف های متفاوت.
.2نومن (واقع)و فنومن(واقع نما):اختالف
ادیان ،اختالف در توصیف است نه اصل واقع.
.3تمثیل فیل در خانه تاریک از مولوی
.4درک ناقص ابدی انسان از خدا
نتیجه:
همه ادیان از یک واقعیت سخن می گویند اما خود
متوجه نیستند.
نقد جواب جان هیک
.1غرور انسان مدرن:اثبات جهل
برای انبیا در توهم یقین ساختگی
برای خود
.2خالف باور دینداران
.3نقدی بر تمثیالت مولوی
دالیل درون دینی
الف)آیاتی از قرآن
ِين َم ْن` آ َم َن` بِاهَّلل ِ َو الْيَ ْو ِم` اآْل خِ ِر َو َع ِم َل` ص`ال ِحاً
إ ِ َّن الَّذِي َن` آ َمنُوا َو الَّذِي َن` ها ُدوا َو النَّص`ارى َو ال َّص`ابِئ َ
فَلَ ُه ْم أَ ْج ُر ُه ْم ِعن ْ َد َربِّه ِْم َو ال َخ ْو ٌ
ون (/62بقره)
ف َعلَيْه ِْم َو ال ُه ْم يَ ْح َزن ُ َ
بدرس`تى كس`انى كه مؤمنن`د و كس`انى كه يهودى و نص`رانى و ص`ابئى هس`تند ه`ر كدام بخدا و
دنياى ديگ`ر معت̀قد باش̀ند و كارهاى شايس`ته كن̀ند پاداش آنه`ا پيش پروردگارشان اس`ت ̀نه
بيمى دارند و نه غمگين شوند
ب)صفات الهی:هادی
نقد ادله درون دینی
معنای هدایت :
نشان دادن راه و هدف؟
یا:
رساندن به هدف؟
قرآن :هدایت راهنمایی به سوی هدف است نه رساندن اجباری به
هدف
انا هدیناه السبیل اما شاکرا و اما کفورا
نتیجه:هدایت به این معنا با گمراهی اکثر آدمیان منافات
ندارد
نظری̀ه حصر گرایی
الف)مدعا
ب)دالیل:
.1برون دینی
.2درون دینی
دالیل نظریه حصر گرایی
الف)برون دینی:
-1معرفت و ايمان
شرط رستگاري معرفت به وضوح پرستش است
شرايط رستگاري معرفت دين حق و حقيقت نمايي
ركن مهم ايمان معرفت است
نقد :تكليف قاصران چه مي شود ؟ تضاد استدالل با روح عدالت طلب انساني
-2فيض در رستگاري
رشد از طريق تالش انساني حاصل نمي شود تالش ،انسUان ها محكوم به شكسUت است كه فيض حق
رشد در گرو لطف الهي
حق رشد شناخت تجلي الهي
كارل بارت :عسل انساني محكوم به شكست -2رستگاري در گرو لطف الهي
تنها يك تجلي و آن هم عيسي نه مسUيحيت
اديان ديگر واحد حسنات Uاخالق هستند اما اين كافي نيست
ب)درون دینی:
السبُلَ فَتَف ََّرقَ ب ُِك ْم َع ْن َسب ِيل ِه(انعام
َو أَ َّن هذا صِ راطِي ُم ْستَقِيماً ،فَاتَّب ِ ُعوهَُ ،و ال تَتَّب ِ ُعوا ُّ
(153/
دالیل نظریه حصر گرایی
نقد :تكليف قاصران چه مي شود ؟ تضاد استدالل با روح عدالت طلب انساني
ب)درون دینی:
فَتَف ََّرقَ ب ُِك ْم َع ْن َسب ِيل ِه(انعام (153/
السبُلَ
َو أَ َّن هذا صِ راطِي مُ ْستَقِيماً ،فَاتَّب ِ ُعوهَُ ،و ال تَتَّب ِ ُعوا ُّ
نقد دلیل حصر گرایی
نقد :
-1چرا يك محل فيض ؟
-2چرا تالش انساني محكوم به شكست ؟
-3تكليف قاصران
نظریه شمول گرایی
دو سوال :
-1آيا ديني به نام حق مطلق داريم ؟ بله
-2بر فرض صحت ،نجات خارج از آن هم داريم ؟ بله
صورتهای شمول گرایی
شمول عفو
رهروان صديق ساير اديان شمول عضو مي شوند
نهايت حقيقت به لطف الهي حتي نزديك مرگ بر آنان ظاهر مي شود .
-2شمول به داليل حقايق
اديان ديگر به اندازه بهره مندي از اديان حق را رستگاري هستند .
-3شمول كفاره :كارل رينر
مسيحيان بدون عنوان
-4نسبيت در بهره مندي از حقيقت
همه اديان بهره مند از حقيقت اند
طيف وسيع
نسبت بين اديان حق و باطل نيست نسبت حق بيشتر و كمتر است .
هر دين كه بيشتر بتواند انسان را از خود پرستي برهاند دين بهتري است .
دعوت در اين فرض جهت بهره برداري از رستگاري بيشتر نه اصل رستگاري
دلیل قرآنی نظریه شمول گرایی
[سوره البقرة ( :)2آيه ]62
ِين َم ْن آ َم َن بِاهَّلل ِ َو
الصابِئ َ
ِين آ َمنُوا َو الَّذ َ
إ ِ َّن الَّذ َ
ِين ها ُدوا َو النَّصارى َو َّ
الْيَ ْو ِم اآْل ِخ ِر َو َعمِلَ صال ِحاً فَلَ ُه ْم أَ ْج ُر ُه ْم ِعن ْ َد َرب ِّ ِه ْم َو ال َخ ْو ٌ
ف َعلَي ْ ِه ْم
ون ()62
َو ال ُه ْم يَ ْح َزن ُ َ
ترجمه آيه
بدرستى كسانى كه مؤمنند و كسانى كه يهودى و نصرانى و صابئى
هستند هر كدام بخدا و دنياى ديگر معتقد باشند و كارهاى شايسته
كنند پاداش آنها پيش پروردگارشان است نه بيمى دارند و نه
غمگين شوند ()62