ارزش افزوده اقتصادی (EVA)

ارزش افزوده اقتصادی (EVA)

اسلاید 1: ارزش افزوده اقتصادی ( (EVA

اسلاید 2: مفهوم ارزش افزوده اقتصادی (EVA) ارزش افزوده اقتصادی معیار اندازه‌گیری عملکردی است که راه‌های منجر به افزایش یا از بین رفتن ارزش شرکت را به درستی محاسبه می‌نماید. این معیار نشاندهنده سود باقیمانده پس از کسر هزینه‌های سرمایه‌ای است. ارزش افزوده اقتصادی (EVA) یک معیار عملکرد ساده تلقی می‌شود و تصویر واقعی از ایجاد ثروت برای سهامداران ارائه کرده و در اتخاذ تصیمات سرمایه‌گذاری و شناسائی فرصت‌هائی برای بهبود و توجه به منافع کوتاه‌مدت همانند منافع بلندمدت به مدیران کمک می‌کند.

اسلاید 3: تاریخچه ارزش افزوده اقتصادی : ابزار تحليلي EVA،در سال 1982از سوي موسسه «استرن و استيوارت»واقع در نيويورك به كار گرفته شد.ارزش افزوده اقتصادي اولین بار توسط استرن-استوارت جهت ارائه خدمات مشاوره ای به شرکتهایی که ميخواهند یک سطح جبران خدمت مناسبی را برای مدیرانشان را تعیین کنند ، ایجاد و ارائه شد. نوآوراني مانند استرن محدوديت عملي سودهاي حسابداري را مورد بازبيني وسازماندهي مجدد قرار دادند. برخلاف معيارهاي سنتي مانند EBIT(سود پس از کسر بهره و مالیات) وNOPAT (سود خالص عملیاتی پس ازکسربهره ومالیات)و ...، EVA سودآوري واقعي شركت‌ها را مورد بررسي قرارميدهد. شركت‌هاي بزرگي مانند Coca-cola، EVA را به عنوان راهنماي ايجاد ارزش براي سهامدارن به‌كار مي‌برند. شركت‌هاي سرمايه‌گذاري مانند : Management Global asset از EVA، در انتخاب سهام، ساختار پرتفوي و فرايند كنترل ريسك استفاده مي‌كنند.

اسلاید 4: ارزش چیست ؟عبارت است از بار معنایی خاص که انسان به برخی اعمال ، حالتها و پدیده ها نسبت می دهد.

اسلاید 5: معيارهاي ارزيابي عملكرد:1- ارزیابی عملکرد با استفاده از تجزیه و تحلیل نسبت‌های مالی2- ارزیابی عملکرد با ترکیب اطلاعات حسابداری و بازار 3- ارزیابی علمکرد با استفاده از داده‌های مدیریت مالی4- ارزیابی عملکرد با استفاده از داده‌های اقتصادی

اسلاید 6: مشكلات ارزيابي عملكرد در بند هاي 1 ، 2و3 معیارهای اولیه همچون سود ، رشد سود، سود هر سهم (EPS) سود نقدی هر سهم(DPS) و سود قبل از بهره و مالیات(EBIT)وبازده سرمایه گذاری ROI) ) ونرخبازده سرمایه و... به واسطه استفاده از سود حسابداری دارای ایرادات وعیوبی بودندزیرا این سود در اثر موارد زیر قابل تغییر است: 1- روش‌های ارزشیابی موجودی‌ها 2- روش‌های استهلاک دارائی‌های ثابت3- روش‌های برخورد با هزینه‌های سرمایه‌ای4- روش‌های ذخیره‌گیری 5- روش‌های استهلاک سرقفلی تلفیقی

اسلاید 7: چرایی و چگونگی مطرح شدن EVA:1-جدائي مالكيت از مديريت (تضاد منافع).2- معیارهای اولیه همچون سود، رشد سود، سود هر سهم (EPS) سود نقدی هر سهم (DPS) و نرخ بازده سرمایه به واسطه استفاده از سود حسابداری دارای ایرادات و عیوبی هستند.3-ايجاد انگيزه براي مديران براي ارزش آفريني.4- به وجود آمدن معيار مناسب جهت پاداش به مديران .

اسلاید 8: طبق مفهوم ارزش افزوده ، ايجاد ارزش در شركت به عوامل زير بستگي دارد:1- شركت از سرمايه به كار گرفته شده چه بازدهي كسب ميكند؟2- براي سرمايه به كار گرفته شده ، چه هزينه اي پرداخت مي شود؟

اسلاید 9: ارزش افزوده اقتصادی متشکل از دو اصل اساسی در تصمیم گیری مدیران است :هدف اولیه هر شرکت باید حد اکثر سازی ارزش وثروت سهامداران باشد.ارزش هر شرکتی بستگی به این دارد که تا چه حد سودهای آتی مورد انتظار کمتر یا بیشتر از هزینه سرمایه آن است.بنابراین EVA یک معیار با چند هدف است :اریابی عملکرد - تعیین ارزش سهام – بودجه بندی علی الخصوص بودجه بندی سرمایه ای و کمک به تعیین میزان پاداش مدیران.

اسلاید 10: با توجه به جهتگیری EVA، مدیران عملیاتی دارای سه عامل انگیزشی مهم به‌شرح ذیل هستند:1-تلاش برای کسب بازدهی بیشتر از امکانات موجود. 2- سرمایه‌گذاری در پروژه‌هائی که نرخ بازده آنها بیشتر از نرخ هزینه سرمایه‌ای آنها است. 3- واگذاری سرمایه‌گذاری‌ها و پروژه‌هائی که نرخ هزینه سرمایه‌ای آنها بیشتر از نرخ بازده آنها است.

اسلاید 11: كاربرد هاي EVA

اسلاید 12: كاربرد ارزش افزوده را مي توان در سه حوزه مورد توجه قرار داد: 1- كاربرد اقتصادي : شناخت توانمنديهاي اقتصادي بنگاهها نظير بهره وري منابع و عوامل توليد.2- كاربرد مديريتي : شناخت توانمنديها و كاركردهاي منابع انساني نظير نيروي كار توليد به منظور سنجش عملكرد.3- كاربرد حسابداري : تحليل مالي منطقي و سودمند از وضعيت و عملكرد مالي بنگاههاي اقتصادي در مقايسه با سود حسابداري.

اسلاید 13: مزایای استفاده از ارزش افزوده اقتصادی (EVA) 1- EVA رابطه نزدیکی با خالص ارزش فعلی (NPV) دارد. 2-EVA مدیران ارشد شرکت را نسبت به معیاری که بیشتر تحت کنترل آنها است، پاسخگو می‌کند.3- EVA از طریق همه تصمیماتی که مدیران شرکت‌های اتخاذ می‌کنند تحت‌تأثیر واقع می‌شود. 4- EVA معیار مناسبی جهت تعیین پاداش مدیران می‌باشد. 5- EVA با ارزش بازار شرکت در ارتباط است. 

اسلاید 14: مزایای ارزش افزوده اقتصادی (EVA)6- EVA به‌عنوان یک معیار عملکرد اقتصادی با معیارهای دیگری همچون ارزش افزوده نقدی سرمایه‌گذاری ، ارزش افزوده سهامداران  و بازده جریان نقدی روی سرمایه‌گذاری سازگار است.  7- EVA به‌عنوان معیار داخلی سنجش عملکرد موفقیت شرکت در افزودن ارزش به سرمایه‌گذاری سهامدارانش را به بهترین نحو نشان می‌دهد.  8- EVA نشان می‌دهد که ارزش شرکت مستقیماً به عملکرد مدیریت بستگی دارد.  9- EVA می‌تواند مبنائی برای تعیین اهداف سرمایه‌گذاری در پروژه‌ها قرار گیرد.  10- EVA به‌عنوان معیار اندازه‌گیری عملکرد کمتر در معرض تحریف‌های حسابداری قرار دارد.

اسلاید 15: معایب EVA1- محاسبه ارزش افزوده اقتصادی شامل محاسبه نرخ بازده و نرخ هزینه سرمایه می‌باشد که مشکل است.  2- ارزش افزوده اقتصادی معمولاً براساس ارقام تاریخی محاسبه می‌شود.  3- گاهی اوقات تجزیه و تحلیل ارزش افزوده اقتصادی غیرعملی است مثلاً برای شرکت‌هائی که تازه راه‌اندازی شده‌اند یا برای شرکت‌های سرمایه‌گذاری، تجزیه و تحلیل ارزش افزوده اقتصادی مناسب نیست.

اسلاید 16: تعاریف EVAدو روش متداول از تعریف EVA وجود دارد :1. روش حسابداری و 2. روش مالی

اسلاید 17: تعریف حسابداری EVAاز دیدگاه حسابداری EVA عبارت است از تفاوت بین سود خالص عملیاتی بعد از مالیات(NOPAT) و هزینه سرمایه.بنابراینEVA متفاوت از ابزارهای سنتی سنجش سود حسابداری مانند EPS و... است زیرا کل هزینه های تامین سرمایه را درنظر می گیرد.EVA از حاصلضرب تفاوت بین نرخ بازده(r)ونرخ هزینه سرمایه(c) در مبلغ سرمایه بدست می آید :EVA = (r – c) * capital فرمول 1

اسلاید 18: نرخ بازده سرمایه (r)نرخ بازده سرمایه به شرح ذیل محاسبه می شود :r=NOPAT/capitalNOPAT=هزینه کاهش ارزش موجودی ها+(صرفه جویی مالیاتی هزینه بهره–هزینه بهره)+سود خالص حسابداری پس ازکسرمالیات+هزینه معوق+هزینه مزایای پایان خدمت کارکنان+هزینه مطالبات مشکوک الوصول +هزینه کاهش ارزش سرمایه گذاری هاcapital=ذخیره کاهش ارزش سرمایه گذاریها+ذخیره کاهش ارزش موجودیها+بدهیهای بهره دار+جمع حقوق صاحبان سهام+(هزینه های پرداختنی)بدهی بابت هزینه های معوق+ذخیره مزایای پایان خدمت کارکنان+ذخیره مطالبات مشکوک الوصول

اسلاید 19: نرخ هزینه سرمایه(c) cدر واقع متوسط موزون هزینه سرمایه(WACC) است.منظورازهزینه سرمایه متوسط موزون بازدهی موردانتظار مدعیان شرکت براساس سهمشان درتامین نقدینگی شرکت است.فرمول محاسباتی نرخ هزینه سرمایه به شرح ذیل است :c=w*r یاc=w1*r1+w2*r2+…+wn*rnمنابع تامین مالی که مشمول هزینه سرمایه ای هستند شامل :بدهیهای بهره داراوراق قرضه منتشرشدهسهام عادیسایرمشتقات حقوق صاحبان سهام

اسلاید 20: بنابراین با توجه به مطالب قبلی EVA را به صورت زیر نیز می توان محاسبه کرد :هزینه های سرمایه ای – NOPAT = EVA فرمول 2

اسلاید 21: از ديدگاه مالي: EVA، براساس چگونگي ارتباطش با ارزش افزوده بازار MVA)) تعريف مي‌شود. در اين روش، MVA (يا NPV) برابر با ارزش فعلي EVA‌هاي آتي مورد انتظار شركت است. از طرفي، MVA عبارت است از تفاوت بين ارزش شركت و ارزش دفتري اقتصادي سرمايه به‌كار گرفته شده در شركت.ارزش دفتري صاحبان سهام (سرمايه به كار گرفته شده )- ارزش بازار صاحبان سهام = MVAارزش فعلي EVA هاي آتي = MVAEVA1(C+1)+EVA2(C+1)21+…EVA+(C+1)nnMVA =

اسلاید 22: 1- MVA نشان دهنده اين موضوع است كه چگونه يك شركت به طورموفقيت آميزيسرمايه اش را به كار برده و فرصت هاي سود آورآتي را پيش بيني كرده است2- هدف اوليه و اساسي هر واحد انتفاعي بايد حداكثر كردن MVAباشد.3- EVAايجاد كننده MVAاست ،زيرا ارزش فعلي EVAهاي آتي است كه مبناي ارزيابي و ارزشگذاري شركت در بازار است ويژگي هاي ارزش افزوده بازار :

اسلاید 23: رابطه بين EVA&MVA

اسلاید 24: 1- EVAمعيار داخلي براي سنجش عملكرد است وMVAمعيار خارجي .2- MVAاثرات ناشي از اقدامات مديريت از زمان تاسيس شركت را مورد ارزيابي قرار ميدهد وEVAيكسال خاص را ارزيابي ميكند.3-MVA نشاندهنده ارزيابي جامعه سرمايه گذار از فعاليت شركت است و متاثر از عملكرد يكسال نميباشد ولي EVAمربوط به يكسال واحد ميباشد.4- EVAايجاد كننده MVAاست.5- اگر EVAهاي آتي مثبت باشند، سهام شركت در بازار به صرف فروخته ميشود و بالعكس .

اسلاید 25: گزارشگری ارزش افزودهگزارشگری ارزش افزوده اندازه گیری وافشای ارزش افزوده وافزایش درثروت ایجادشده بواسطه استفاده مولد ازمنابع شرکت را قبل از تسهیم میان کارکنان و دارندگان اوراق قرضه و دولت وسهامداران نشان می دهد. براین اساس صورت ارزش افزوده به عنوان مکملی برای صورت سود و زیان ارایه می شود. و می تواند بوسیله ترتیب جدید صورت سودوزیان بشکل زیر ارایه شود :S-B=W+I+DP+DD+T+R (1) S-B-DP=W+I+DD+T+R (2) یا

اسلاید 26: که در آن :سود انباشته =R درآمد فروش =S خرید مواد و خدمات =B استهلاک =DP دستمزد = Wبهره = Iسود سهام = DDمالیات = Tمعادله (1) ارزش افزوده ناخالص رابیان می کند درحالیکه معادله (2) بیانگر ارزش افزوده خالص است.سمت چپ هردومعادله نشاندهنده ارزش افزوده (خالص و ناخالص) و سمت راست آنها نشانگر تخصیص ارزش افزوده میان افراد ذینفع است.

اسلاید 27: چگونگی تهیه صورت ارزش افزودهتاکنون برای تهیه صورت ارزش افزوده استانداردی ارایه نشده است و شرکتهای خارجی صورت ارزش افزوده را براساس صورت سود وزیان تهیه می کنند.باتوجه به مثال زیر مشخص است که محاسبات ارزش افزوده دریک صورت مالی شامل دوقسمت ابتدا محاسبه ارزش افزوده وسپس توزیع آن بین کارکنان و دولت وتامین کنندگان مالی وبنگاه اقتصادی است.

اسلاید 28: شرکت نمونه صورت ارزش افزوده فروش 20000 کسرمی شود:موادوخدمات خریداری شده (1550)کسرمی شود:کاردرجریان ساخت اول دوره (1000)اضافه می شود:کاردرجریان ساخت آخردوره 1500 کسرمی شود:کالای ساخته شده اول دوره (3000) اضافه می شود:کالای ساخته شده آخردوره 3000 (1050)ارزش افزوده 18950 توزیع ارزش افزوده به کارکناندستمزدحقوق ومزایای کارکنان 1200 به تامین کنندگان مالیسود تقسیم شده 7000بهره 2000 9000

اسلاید 29: به دولتمالیات 5000اقلام باقیمانده در بنگاه:سود تقسیم نشده 3400استهلاک 350 3750 ارزش افزوده 18950

اسلاید 30: نتيجه گيري كلي

اسلاید 31: 1- EVA متفاوت ازابزارهاي سنتي سنجش سود حسابداري مانندEBIT ، و EPS و...است. زيرا EVA كل هزينه‌هاي تامين سرمايه را در نظرمي‌گيرد. 2- با توجه به اینکه معیار EVAبه توانایی بنگاه اقتصادی در خلق بازده مازاد بر بازده مورد انتظار سرمایه گذاران براساس ریسک معین اشاره دارد می تواند میزان اثربخشی عملیات شرکت را اندازه گیری کند. 3- EVA یک معیار با چند هدف است یکی ارزیابی عملکرد، دیگری تعیین ارزش سهام، بودجه‌بندی علی‌الخصوص بودجه‌بندی سرمایه‌ای و کمک به تعیین میزان پاداش مديران که استحقاق آن را داشته و یک عامل انگیزشی به حساب می‌آید.

اسلاید 32: در موقعیت فعلی ایران که رشد اقتصادی بالا نیست وشرکتها با محدودیت منابع مالی مواجه اند طبیعی است که مدیریت واستفاده بهینه از منابع مالی بسیار حیاتی است حال در این مسیر ارزش افزوده اقتصادی که بر کاهش هزینه سرمایه واستفاده بهینه از منابع سرمایه ای تاکید دارد می تواند نقش اساسی ایفا کند.بدین ترتیب اتخاذ رویکرد ارزش افزوده اقتصادی در ایران ضروری به نظر می رسد.

اسلاید 33: مالیات بر ارزش افزودهمقدمه :در نظام مالیاتی ایران مالیاتها بموقع وصول نمی شوند عدالت چندان تحقق نمی یابد وظرفیت های مالیاتی بالفعل با ظرفیت های مالیاتی بالقوه تفاوتهای فاحشی دارد و هزینه وصول مالیات بالاست.بنابراین برای حل این مشکلات راهکاری بنام اخذ مالیات بر ارزش افزوده که چندیست مورد توجه قرار گرفته است ارائه شده است.

اسلاید 34: سابقه تاریخیمراحل تدوین مالیات بر ارزش افزوده :Von Siemens در سال 1918Adams در سال 1921Laure در سال 1957ترتیب اجرای مالیات برازش افزوده ازنظر زمانی در کشورهای مختلف :آلمان 1948فرانسهبرزیل 1968کشورهای عضو اتحادیه اروپا 1970براساس آخرین آمارهم اکنون بیش از140 کشوردنیا این نوع مالیات را اجرا می کنندایران – اول مهر 1387

اسلاید 35: تعریف مالیات بر ارزش افزودهمالیات بر ارزش افزوده عبارت است از :نوعی مالیات غیرمستقیم برمصرف که بطور غیر انباشته بر کلیه مراحل تولید و توزیع کالا و خدمات تعلق می گیرد .مالیات بر ارزش افزوده یک نوع مالیات بر فروش چند مرحله ای است که خرید کالاها و خدمات واسطه ای را از پرداخت مالیات معاف می کند. درواقع یک اعتبارمالیاتی برای خریدهای واسطه ای بنگاههای اقتصادی در نظر گرفته می شود که باعث ازبین رفتن پدیده مالیات بندی مضاعف می شود. بنابراین عوامل اقتصادی برای هر ارزش ایجاد شده فقط یکبار مالیات می پردازند.

اسلاید 36: انواع مالیات بر ارزش افزودهاین نوع مالیات به 3 دسته مالیات برارزش افزوده 1- تولید 2- درآمد و 3- مصرف تقسیم می شود.مالیات بر ارزش افزوده تولید کل مخارج به استثنای مخارج دستمزدی دولت را شامل می شود.مالیات بر ارزش افزوده درآمد مخارج ناخالص سرمایه گذاری- قسمتی از مخارج کل و پایه مالیات بر ارزش افزوده از نوع تولید را شامل می شود.مالیات بر ارزش افزوده از نوع مصرف معادل مالیات بر خرده فروشی است.

اسلاید 37: روشهای اجرای مالیات بر ارزش افزودهدرحال حاضر دو ابزار متداول برای اجرای این سیستم وجود دارد :روش اعتباری یا فاکتور نویسی : تعیین بدهی مالیاتی از طریق بکارگیری نرخ ثابت مالیات روی کل فاکتورهای فروش و کسر مقدار مالیات پرداختی بر خریدهای واسطه ای.روش تفریقی : کسر خریدهای بنگاه تجاری از فروش و اعمال نرخ مالیاتی بر مقدار خالص.

اسلاید 38: مزایای مالیات بر ارزش افزودهمهمترین مزایای مالیات بر ارزش افزوده عبارتند از :تامین بخش قابل ملاحظه ای از درآمدهای دولتایجاد انگیزه سرمایه گذاری و تولیدخودکنترلی بودنکمترین تاخیر در عملیات وصول مالیاتتشویق صادراتتسهیل ورود به پیمان های منطقه ای و بین المللی

اسلاید 39: معایب مالیات بر ارزش افزودهافزایش تورمافزایش هزینه وصول مالیاتتنازلی بودن این روش و در نتیجه عدم رعایت عدالت اجتماعی

اسلاید 40: بکارگیری مالیات بر ارزش افزوده در ایرانضعف موجود در نظام مالیاتی کشور از یکطرف و مزایای استفاده از روش مالیات بر ارزش افزوده جهت اخذ مالیات از طرف دیگر ضرورت توجه جدی مسئولان وکارشناسان جهت مطالعه و بررسی امکان بکارگیری آن در ایران را بازگو می کند.نهایتا چند پیشنهاد درخصوص بکارگیری این روش درایران ارائه می شود :تعیین و تشکیل یک سازمان مستقل جدید زیرمجموعه معاونت مالیاتی که بصورت مستقل عمل کند.تعیین دقیق موارد مشمول معافیتپرهیز از هر گونه شتاب و تعجیل در بکارگیری این روشتشکیل یک گروه جهت تعیین اولویتها – بررسی مسائل و موضوعات مربوط به اجرا و سایر مسایل مربوط مثلا تعیین یک نرخ واحد مالیاتی جهت سهولت در اجرا وکارآیی بیشتر

اسلاید 41: با تشکر از استاد گرامی جناب آقای دکترهمتی امید جری – محسن ابولی فروردین 1388