استاندارد حسابداری شماره 3: درآمد عملياتی

صفحه 1:
۰ اسلايدهاي آموزشي استانداردهاي حسابداري ایران * مديريت تدوين استانداردهاي حسابداري | استفاده کننده گرامي: ‎OTS te ed eel ARCs el Tad‏ رب ‎Fe ee one‏ (nttp 2//www auditeorg.ir/standardfeedback_fahtml) « شماره تلفن: 88503742» 10 - 88502601 - 021 

صفحه 2:
ل ل د رآمد عملیاتی 

صفحه 3:
این استاندارد باید برای حسایداری در آمد عملیاتی حاصل از معاملات و رویدادهای زير به کار گرفته شود: " فروش كلاء " ارائه خدمات؛ و * استفاده دیگران از دارایبهای واحد تجاری که مولد سود تضمین شده. درآمد حق امتباز و سود سهام است. 3/42 

صفحه 4:
در این استاندارد؛ در آمد عملیاتی حاصل از موارد زیر مطرح نمی شود: * سود سهام حاصل از سرمایه گذاریهایی که به روش ارزش ویژه به حساب گرفته ‎ot‏ ‏* پیمانهای بلند مدت (استاندارد شماره ‎»)٩‏ * قراردادهای اجاره. 

صفحه 5:


صفحه 6:


صفحه 7:
مد عملیاتی زمانی شناسایی می شود که ۱. شواهد کلفی مبنی بر وقوع یک جریان آقی ورودی منافع اقتصادی وجود داشته باشد» و ۲ لين منلفع رابتوان‌به اتکاپذبر اندازه گیری 

صفحه 8:
قاده دیگران از داراییمای واحد تجاریکه ن شده» در آمد حق امتیاز وسود سهام از 

صفحه 9:
کالا شا ۱ ‎CY‏ تولید شده بو واحد تجاری برای فروش و همچنین کالای خریداری, شده جهت فروش مجده و سایر املاکتد كدارى شده جهت. فروش ‎soos‏ پمی باشد. 

صفحه 10:
ارائه خدمات ارلئه خدمات معمولا" متضمن اجرای وظیفه ای مورد توافق طی مدتی معين توسط واحد تجاری است. 

صفحه 11:
| ده )ند نجاری استفاده دیگران از داراییهای واحد تجاری منجر به تحصیل درآمدهای عملیاتی زیر میشود: 

صفحه 12:
در آمد عملیلتی بلیدبه ارزش منصفانه مابه ازای دریافتی با دریافتتی اندازه گیری شود. “در شرایطی که جریان ورودی وجه نقد به آينده مو کول شود. ارزش منصفانه مابه ازای مربوط بهای فروش نقدی 

صفحه 13:
۲هر گاه کالاها یا خدمات در قبال کالاها باخدمات مشابه مبادله گردد. این مبادله به عنوان معامله ای درآمدزا تلقم مثال: مبادله شیر توسط دو شرکت تولید کننده محصولات لبنی جهت تامین جه موقع تقاضای مشتریان در حوزه توزیع محصولاتشان. ”هر گاه کالاها و خدمات با کالاها وخدمات غبرمشلیه مبادله شود در آمد عملیلتی ارزش منصفانه کالا باخدمات دربافتی سر از تعدیل بابت سر کت نقدی می باشد. 

صفحه 14:
۷معیارهای شناخت معمولا" به طور جداگانه در مورد هر معامله اعمال می شود. "در برخی شرایط. جهت انعکاس محتوای معامله لازم است معیارهای شناخت در مورد اجزای قابل تفکیک یک معامله منفرد به کار کرفته شود. 

صفحه 15:
تشخیص معامله يا چند معامله به گونه ای به هم پیوسته باشد ر تجارى كن را نتوان بدون توجه به کلیت ‎OT‏ ‏ک کرد, معبارهای شناخت در مورد آن به طور یکجا تم شود. مثال: بک واحد تجاری ممکن است کالاهایی را به فروش رساند و همزمان قراردادی جداگانه برای باژخرید همان کالاها در آینده منعقد کند. این امر موجب نفی لثر محتولیی معامله فروش می شود و لذا در چنین حالتی بلید دو معامله فروش و بازخرید همان کال را یکجا شناسایی کرد. 

صفحه 16:
ee ۷درآمد عملیلتی حاصل از فروش کالا بلید زملنی شناسایی شود كه کلیه شرایط زير تحقق یافته باشد: * انتقال مخاطرات و مزایای عمده مالکیت کالاء * عدم وجود هیچگونه دخالت مدیریتی مستمر نست به کالا در حدی که معمولا"با مالکیت همراه است با عدم وجود کنترل موثری نسبت به کالاء " اندازه گیری مبلغ در آمد به گونه ای اتکاپذی ۴ محتمل بودن جریان ورود منافع اقتصادی به واحد تجاری و 

صفحه 17:
122 انتقال مزايا و مخاطرات مالكيت اگر واحد تجاری بخش عمده ای از مخاطرات و مزایای مالکیت را حفظ کند. معامله مربوط, فروش تلقی نمی گردد و لذا درآمدی شناسایی نمی گردد. 

صفحه 18:
نمونه هایی از مواردی که ممکن است مزایا و مخاطرات عمده مالکیت انتقال نیافته باشد: * واحد تجاری تعهداتی در ارتباط با عملکرد غیر مطلوب مورد معامله که توسط مفاد ضملنت نامه پوشش نیافته باشد, به عهده بگیرد. 

صفحه 19:
نکته زمانی که به خاطر تضمین قلبلیت وصول مطالبات. مالکیت قلنمنی کالا حفظ می شود در حالیکه مخاطرات ومزابای عمده مالکیت انتقال يافته است. این معامله فروش تلقی شده و د رآمد عملیاتی شناسایی می گردد. 

صفحه 20:
شناخت در آمد در شرایطی 145 دارد: چنانچه در خرده فروشی ۱ رضایت مشتری, بر گشت كالا مشتری میسر باشد, جه شرط آتی را به گونه ای اتکاپذیر ناشی از بر گشت کالا را شناسا در زمان فروش مورد شناخت قراز 

صفحه 21:
اندازه گیری هزینه مرتبط با یک معامله هر گاه هزینه های مرتبط با یت معامله یا رویداد را نتوان به گونه ای اتکاپذیر اندازه گیری کرد. درآمد عملیاتی را نمی توان شناسایی کرد. در چنین شرایطی هر گونه مابه ازای دريافتى به عنوان بدهی شناسایی می شود. 

صفحه 22:
قابلیت وصول مابه ازاء برای شناخت درآمد عملیلتی. محتمل بودن جریان منافع اقتصادی مرتبط با معامله به درون واحد تجاری شرط اساسی است. هر گاه در مورد قابلیت وصول بخشی از درآمد عملیاتیی شناسایی شده قبلی ابهام به وجود آید. مبلغ غیر قابل وصول یا مبلغى كه بازيافت كن غير محتمل است, به جاى اینکه به عنوان تعسیل در آمد عملیلتی شناسایی شده قبلی به حساب گرفته شود به حساب هزینه منظور می گردد. 

صفحه 23:
ارائه خدمات ‎hm a”‏ 1 شناسایی در آمدعملیاتی ۲ هر كاه ماحصل معامله اى را كه متضمن ‎١‏ ‏ارائه خدمات است بتوان به كونه اى 

صفحه 24:
* مبلغ درآمد عملیاتی را بتوان به گونه ای اتکاپذیر اندازه 7 گیری کرد. * میزان تکمیل معامله به گونه ای اتکاپذیرقابل اندازه گیری باشد.و * مخارجی که در ارتباط با ارلئه خدمات تحمل شده یا خواهد شد. به کونه ای اتکاپذیر قابل اندازه گیری باشد. ‎o‏ = ير ‎KE‏ كير — 6 2442 

صفحه 25:
ارائه خدمات ۲۲ كم یک واحد تجاری عموما" پس از توافق در مورد شرایط زیر با طرفهای دیگر معامله قادر به انجام ب رآوردهای اتکاپذیر می باشد: * حقوق قلبل اعمال هر يك از طرفین در مورد خدماتی که قرار است ارائه با دریافت شود 1 * مابه ازایی که قرار است مبادله شود, و ‎١‏ " نحوه و شرايط تسويه. 242 [eS 

صفحه 26:
ارائه خدمات ۳۳۲۳" ۳۳۳ نکاتی در مورد شناخت در آمد عملیاتی * هر گاه ارلئه خدمات متضمن انجام تعداد امشخصی از عملیات طی یک دوره زملنی معین باشد. در آمد عملیاتی به روش خط مستقیم طی آن دوره زمانی شناسایی ۳ شود. مگر اينکه طبق شواهد موجود. روش دیگری که درآمد عملیاتی دوره را بهتر منعکس کند. وجود داشته باشد. " هر گاه یک فعالیت خاص در مقایسه با سایر عملیات از اهمیت ویثه ای برخوردار باشد. شناخت در آمد عملیاتی تا زمان اجرای آن فعالیت خاص به تعویق می افتد. ‎Ss ee‏ .7 212 

صفحه 27:
| مربوط به تن معامله به گونه ای اتکاپذیر قابل اندازه گیری می باشد ماحصل معامله متضمن ارائه خدمات به ‏ گونه ای اتکاپذیر قابل اندازه گیری نمی باشد ماحصل معامله متضمن ارائه خدمات به ‏ گونه ای اتکاپذیر قابل اندازه گیری نمی باشد و بازیافت مخارج تحمل شده محتمل نباشد 24: با توجه به ميزان تكميل ا انا ره درآمد تا ميزان مخارج تحمل شده قلبل بازيافت لیم سرد درآمد عملیاتی شناسایی نمی شود ومخارج به عنوان هزینه دوره ‎See‏ انجام نمی شود انجام نمی شود 

صفحه 28:
2/42 سود تضمین شده؛» در آمد حق امتیاز و سود سهام شرایط شناسایی در آمد عملباتی درآمدهای عملیاتی ناشی از استفاده دیگران از داراییهای واحد تجاری که متضمن سود تضمین شده. درآمد حق امتیاز و سود سهام است باید به شرط تنحقق شرایط زیر شناسایی شود: ‎Ob >”‏ منافع اقتصادی مرتبط با معامله به درون واحد تجاری محتمل باشد. و ‏"مبلغ در آمد عملیلتی را بتوان به کهنه ای اتکایذیر ‎OHO‏ ‏گیری کرد. 

صفحه 29:
نحوه شناسایی در آمد عملیاتی درآمد عملیلتی ناشی از استفاده دیگران از دارایبهای واحد تجاری باید با توجه به مبانی زیر شناسایی شود: ۴ سود تضمین شده بر اساس مدت زمان و با توجه به مانده اصل طلب و نرخ مربوط * درآمد حق امتیاز طبق محتوای قرار داد مربوط و * سود سهام حاصل از سرمایه گذاریهایی که به روش ارزش ويه ثبت نشده است »دز زمان احراز حق 

صفحه 30:
سود تضمین شده؛» در آمد حق امتیاز و سود سهام نکته ای در مورد سود سهام در مواردی که سود سهام از محل اندوخته ها با سود انباشته مصوب پیش از تحصیل سرمایه گذاری اعلام می شود. لین گونه مبللغ معرف بازیافت بحشی از ‎cle‏ تمام شده سرمایه گذاری است و درآمد مود ۳ 3042 

صفحه 31:
افشا واحد تجاری باید موارد زیر را در یادداشتهای توضیحی افشا کند: ۷رویه های حسابداری مورد استفاده برای شناخت در آمد عملیاتی» و ”مبلغ هریک از طبقات عمده درآمد عملیاتی شناسایی شده طی دوره ناشی از موارد زیر: * فروش کال 

صفحه 32:
Pe Cape Pee Bryer Per Pe ee) ‏خواهد شدء تنها جنبه تشربحى داشته و بخشى از‎ ‏الث‎ ee mee) We eel or BRS ST OS I ee Ma ‏رت‎ Ie Boe We wor are eer ec eed ‏ابهام قلبل ملاحظه اى در مورد مبلغيا قابليت وصول‎ Re Pe ee re | ree ear are برگشت کالا وجود ندارد. 

صفحه 33:
نمونه ‎wh‏ از موارد شناخت د رآمد 8 ۲ فروش کالا فروش کالا با تعوبق در تحویل کالا بنا به درخواست خریدار. هر گاه مالکیت به خریدار منتقل شود» تحویل کالا به تعویق افناده در صورت تحقق شرایط زیر درآمد ولی مالکیت آن به خریدار عملیاتی شناسایی می شود: منتقل شده است و وی ۲تحویل کالابه خریدار محتمل باشد. صورتحساب را می پذیرد در زمان شناخت درآمد كلا موجود, قلبل تشخیص و آماده تحویل به خریدار باشد. ”خريدار به طور مشخصء تعويق در تحويل كالا را تايبد كرده باشد. "شرایط معمول پرداخت برقرار باشد. 

صفحه 34:
نمونه هایی از موارد شناخت در آمد عملیاتی فروش کالا ارسال مشروط منوط به تایید خریدار همراه با هر گاه فروشنده در مورد برخورداری خریدار از حق امکان برکشت کالا نامطمتن نت كالا. تا ‎i‏ له 

صفحه 35:
35/42 تحویل امانی کالا جهت تا زملنی فروش: کالا برای گیرنده ثالثی فروخته ارسال می شود و وی 4 شناخت درآمد نیابت از طرف صاحب ‏ نمی گیرد. كالاء فروش آنن را به عهده مى كيرد 

صفحه 36:
نمونه هایی از موارد شناخت در آمد عملیاتی فروش کالا راردادهای فروش و بازخرید (به جز معاوضه کالاهای مشابه) فژوشنده هنكام فروش شرایط قراردادها رابلید مورد بررسی قرار داد موافقت مى كند كه همان تا اطمینان حاصل شود که از لحاظ محتوایی؛ کالا را بعدا" باززخرید کند. فروشنده مخاطرات ومزایای مالکست را به همچنیسن ممکن است خریدار منتقل کرده است که در این صورت فروشنده اختیار بازخرید درآمد عملیاتی شناسایی می شود. هر گاو کالا را داشته باشد با فروشنده, مخاطرات ومزابای مالکیت دا برای خريدار اين اختيار را خود نکه داشته باشد» حتی با وجود انتقال داشته باشد که فروشنده را مالکیت قانمنی جه خریدار. معامله ماهتا جهت ملزم به بازخريد كالا كند. دستیابی جه متلبع مللی انجام گرفته و ۲5 شناسایی نمی شود. ۹ 7 

صفحه 37:
کالا مجددا" توسط توزیع کنندگان. عمده فروشان و غیره فروخته می شود. جه طور کلی شناخت درآمد حاصل از لین قبیل فروشها می تولند پس از انتقال مخاطرات و مزایای عمده مالکیت صورت گیرد. با این حال» درد ورد بسن لت ‎NE‏ ‏در واقع نماینده فروشنده باشد که 

صفحه 38:
9 eos چنانچه ملبه ازای فروش به شود. در آمد حاصل از فروش به در تاریخ فروش به عنوان درآمد. گیرد. شناخت در آمد سود تن مدت زمان وبا توجه به مانده تضمین شده مورد توافق صورت می " 38/42 

صفحه 39:
5 شناخت درآمد ‎wiles‏ چه بابت خدمات تضمینی پس از مبلغ مشخصی در = فروش شده باشد» معمولا" مقتضی خواهد شناخت كن حصه از قيمت جه عنوان درآمد به تعویق افتد و ره ای که خدمات ارلئه می شود ات گیرد. درآمدی که به تعویق می مبلفی است که علاوه بر جبران رج مورد انتظار خدمات تحت فروش» سودی معقول از بابت ‎bus el‏ عاید فروشنده کند. 

صفحه 40:
نمونه هایی از موارد شناخت در آمد عملیاتی ارائه خدمات حق العمل كاركزاران حق العصل پخش تبلیغات؛ تبليغات زملنی شناسایی می شود که تبليفات مورد نظر از طريق 

صفحه 41:
نمونه هایی از موارد شناخت در آمد عملیاتی ارائه خدمات شهريه درآمد در طول دوره آموزش شناسايى مى شود. 

صفحه 42:
نمونه هایی از موارد شناخت در آمد عملیاتی سود تضمین شده؛ د رآمد حق امتیاز و سود سهام حق الزحمه حق الزحمه و درآمد حق امتباز دریافتی در قبال اجازه استفاده استفاده دیگران از دارایبهای واحد تجاری(از قبیل و درآمد حق علایم تجاری. حق اختراع معمولا" بر اساس امتیاز ساخت ‏ محتوای قرار داد شناسایی می شود. به عنوان یکت راه حل عملی. می توان درآمد را به روش خط مستقیم و طی دوره قرارداد شناسایی کرد. اعطای حقوق در قبال حق الزحمه ثلبت یا تضمین غیر قابل فسخ که به استفاده کننده اجازه بهره کیری آزادلنه از حقوق اعطایی را می دهد واعطا کننده حقوق, ملزم به ایفای تعهدات دیگری نیست؛ 22 ماهیتا" فروش تلقی می شود. 

صفحه 43:
... دمونه هایی از موارد سناحت.در امد عملیانی سود تضمین شدهه در آمد حق امتیاز و سود سهام "شود سهام . سود سهام حاصل از سرمایه گذاریهلیی که جه روش ارزش وییه ثبت نشده است. در زمان احراز حق دریافت توسط سهامداز شناسایی می شود (به استثنای سود سهام حاصل از سرمایه گذاری در واحدهای تجاری فرعی و وابسته). با توجه به اصلاحیه قانون تجارت مصوب ۱۳۶۷ حق دریافت سود سهام با تصویب مجمع عمومی شرکت سرمایه پذیر احراز مى شود. 

• اساليدهاي آموزشي استانداردهاي حسابداري ايران • مديريت تدوين استانداردهاي حسابداري • تهيه کننده :حليمه رحماني • استفاده کننده گرامي: • جهت بهبود کيفيت اساليدهاي آموزشي ،لطفا نظرات خود را از طریق فرم نظرخواهی ارائه شده در آدرس ذيل برای ما ارسال نمایید. • ( )h t t p ://w w w .a u d it .o r g .ir /s t a n d a r d fe e d b a c k _fa .h t m l • 1/42 شماره تلفن021 – 88502601 – 10 ، 88503742 : استاندارد حسابداري شماره 3 درآمد عملياتي 2/42 دامنه کاربرد ‏اين استاندارد بايد براي حسابداري درآم د عملياتي حاصل از معامالت و رويدادهاي زير به کار گرفته شود: فروش کاال، ارائه خدمات ،و استفاده ديگران از داراييهاي واح د تجاري ک ه مولد سود تضمين شده ،درآم د ح ق امتياز و س ود سهام است. 3/42 دامنه کاربرد ‏در اين استاندارد ،درآمد عملياتي حاصل از موارد زير مطرح نمي شود: سود سهام حاصل از سرمايه گذاريهايي که به روش ارزش ويژه به حساب گرفته مي شود، پيمانهاي بلند مدت (استاندارد شماره ،)9 قراردادهاي اجاره، کمکهاي بالعوض و ساير کمکهاي مشابه دولتي (استاندارد شماره ،)10 قراردادهاي بيمه در شرکتهاي بيمه، افزايش طبيعي حيوانات پرورشي ومحصوالت کشاورزي و جنگلي، استخراج مواد معدني ،و 4/42 تغيير ارزش ساير داراييهاي جاري از قبي ل سرمايه گ ذاريها (در موسسات تخصصي سرمايه گذاري) يا سرمايه گذاري در امالک در واحدهاي تجاري ک ه به خريد و فروش امالک اشتغال دارند. درآمد عبارتست از افزايش در حقوق صاحبان سرمايه به جز درمواردي که به آورده صاحبان سرمايه مربوط مي شود. 5/42 درآمد عملياتي /ه از /ت ک/ عبارت از درآمدي اس/ فعاليتهاي اصلي و مستمر واح//د تجاري حاصل مي گردد. 6/42 :درآمد عملياتي زماني شناسايي مي شود که /وع /ر وق/ .1شواهد کافي مبني ب/ يک جريان آتي ورودي منافع اقتصادي وجود داشته باشد ،و /ه اي .2اين منافع رابتوان به گون/ اتکاپذير اندازه گيري کرد. 7/42 :درآمد عملياتي از معامالت و رويدادهاي زير ناشي مي شود الف .فروش کاال، ب .ارائه خدمات ،و ج .استفاده ديگران از داراييهاي واحد تجاري که مولد سود تضمين شده ،درآمد حق امتياز وسود سهام است. 8/42 کاال کاال شامل کاالي تولي د ش ده توس ط واح د تجاري ب راي فروش و همچ نين ک االي خريداري شده جهت فروش مج دد و ساير امالک نگهداري ش ده جهت فروش مج دد مي باشد. 9/42 ارائه خدمات ارائه خدمات معموال” متضمن اج راي وظيفه اي م ورد تواف ق طي م دتي معين توسط واحد تجاري است. 10/42 استفاده ديگران از داراييهاي واحد تجاري استفاده ديگران از داراييهاي واحد تجاري منجر به تحصيل درآمدهاي عملياتي زير ميشود: ‏سود تضمين شده :مبالغي که بابت استفاده از وجوه نق د يا معادل وجه نقد واحد تجاري مطالبه مي شود، ‏درآمد حق امتياز :مبالغي که بابت استفاده از داراييهاي غير جاري نظير امتياز ساخت ،عاليم تجاري ،حق انتشار و .. مطالبه مي شود ،و ‏سود سهام :مبالغي از سود توزيع شده واحد سرمايه پذير که عايد واحد تجاري مي شود. 11/42 اندازه گيري درآمد عملياتي ‏درآمد عملياتي بايد به ارزش منصفانه مابه ازاي دريافتي يا دريافتني اندازه گيري شود. ‏در شرايطي که جريان ورودي وجه نق د به آينده موک ول ش ود ،ارزش منص فانه مابه ازاي مربوط ،بهاي فروش نقدي است. 12/42 اندازه گيري درآمد عملياتي ‏هر گاه کاالها يا خ دمات در قبال کاالها ياخ دمات مش ابه مبادله گردد ،اين مبادله به عن وان معامل ه اي درآم دزا تلقي نمي شود. مثال :مبادله شير توسط دو شرکت توليد کننده محص والت لبني جهت تامين به موقع تقاضاي مشتريان در حوزه توزي ع محصوالتشان. ‏هر گاه کاالها و خدمات با کاالها وخ دمات غيرمش ابه مبادل ه شود ،درآمد عملياتي ارزش منصفانه کاال ياخدمات دريافتي پس از تعديل بابت سرک نقدي مي باشد. 13/42 تشخيص معامله ‏معيارهاي شناخت معم وال” ب ه ط ور جداگان ه در مورد هر معامله اعمال مي شود. ‏در برخي شرايط ،جهت انعک اس محت واي معامل ه الزم است معيارهاي شناخت در مورد اج زاي قاب ل تفکيک يک معامله منفرد به کار گرفته شود. 14/42 تشخيص معامله ‏هر گاه دو يا چند معامله به گونه اي به هم پيوسته باشد که اثر تجاري آن را نت وان ب دون توج ه ب ه کليت آن درک کرد ،معيارهاي شناخت در مورد آن به طور يکجا اعمال مي شود. مثال :يک واح د تجاري ممکن اس ت کاالهايي را ب ه فروش رساند و همزمان قراردادي جداگان ه ب راي بازخريد همان کاالها در آين ده منعق د کن د .اين امر موجب نفي اثر محتوايي معامله فروش مي شود و ل ذا در چنين حالتي بايد دو معامله فروش و بازخريد همان ک اال را يکجا شناسايي کرد. 15/42 فروش کاال شناسايي درآمدعملياتي ‏درآمد عملياتي حاصل از فروش کاال بايد زماني شناسايي شود که کليه شرايط زير تحقق يافته باشد: انتقال مخاطرات و مزاياي عمده مالکيت کاال، عدم وجود هيچگونه دخالت مديريتي مستمر نسبت به کاال در حدي که معموال” با مالکيت همراه است يا عدم وج ود کن ترل موثري نسبت به کاال، اندازه گيري مبلغ درآمد به گونه اي اتکاپذير، محتمل بودن جريان ورود منافع اقتصادي به واحد تجاري ،و اندازه گيري مخارج مربوط به کاالي فروش رفته به گونه اي اتکاپذير. 16/42 فروش کاال انتقال مزايا و مخاطرات مالکيت اگر واحد تجاري بخش عم ده اي از مخاطرات و مزاياي مالکيت را حف ظ کند ،معامل ه مرب وط ،فروش تلقي نمي گردد و لذا درآم دي شناسايي نمي گردد. 17/42 فروش کاال نمونه هايي از مواردي که ممکن است مزايا و مخاطرات عمده مالکيت انتقال نيافته باشد: واحد تجاري تعهداتي در ارتباط با عملکرد غ ير مطل وب مورد معامله که توسط مفاد ضمانت نامه پوشش نيافته باش د ،ب ه عهده بگيرد، زماني که دريافت درآمد مشروط به تحصيل درآم د توس ط خريدار از محل فروش کاالهاي مورد نظر باشد، زماني که ارسال کاال متضمن خدمات نصب باشد وخ دمات نصب نيز بخش عمده اي از مبلغ قرارداد باشد، 18/42 خريدار حق فسخ معامله را داشته باش د و واح د تجاري در مورد احتمال برگشت کاال مطمئن نباشد. فروش کاال نکته زماني که به خ اطر تض مين ق ابليت وص ول مطالبات ،مالکيت قانوني کاال حفظ مي ش ود، در حاليکه مخاطرات ومزاياي عمده مالکيت انتقال يافت ه اس ت ،اين معامل ه فروش تلقي شده و درآمد عملياتي شناسايي مي گردد. 19/42 فروش کاال شناخت درآمد در شرايطي که احتمال برگشت کاال وجود دارد: چنانچه در خرده فروش ي کاالها ،در ص ورت ع دم رضايت مشتري ،برگشت کاال و اس ترداد ماب ه ازاء ب ه مشتري ميسر باشد ،به شرط آنکه بتوان مبالغ برگش تي آتي را به گون ه اي اتکاپ ذير ب رآورد کرد و ب دهي ناشي از برگشت کاال را شناسايي کرد ،درآمد عملياتي در زمان فروش مورد شناخت قرار مي گيرد. 20/42 فروش کاال اندازه گيري هزينه مرتبط با يک معامله هر گاه هزينه هاي مرتبط با يک معامله يا روي داد را نت وان ب ه گون ه اي اتکاپذير اندازه گ يري کرد ،درآم د عملياتي را نمي توان شناسايي کرد. در چنين شرايطي ،هر گونه ماب ه ازاي دريافتي به عن وان ب دهي شناسايي مي شود. 21/42 فروش کاال قابليت وصول مابه ازاء براي شناخت درآمد عملياتي ،محتمل بودن جريان منافع اقتصادي مرتبط با معامله ب ه درون واح د تجاري شرط اساسي است. هر گاه در مورد قابليت وصول بخشي از درآمد عملياتي شناسايي شده قبلي ابهام به وج ود آي د ،مبل غ غ ير قاب ل وصول يا مبلغي که بازيافت آن غير محتمل است ،به جاي اينکه به عنوان تعديل درآمد عملياتي شناسايي ش ده قبلي به حساب گرفته شود ،به حساب هزينه منظور مي گردد. 22/42 ارائه خدمات شناسايي درآمدعملياتي هر گاه ماحصل معامله اي را ک ه متض من ارائه خدمات اس ت بت وان ب ه گون ه اي اتکاپذير ب رآورد کرد ،درآم د عملياتي مربوط بايد با توجه به م يزان تکمي ل آن معامله شناسايي شود. 23/42 ارائه خدمات شرايط الزم جهت برآورد ماحصل معامله به گونه اي اتکاپذير ماحصل معامله زماني به گونه اي اتکاپذير قابل برآورد است که همه شرايط زير احراز شده باشد: جريان منافع اقتصادي مرتبط با معامله به درون واحد تجاري محتمل باشد، مبلغ درآمد عملياتي را بتوان ب ه گون ه اي اتکاپ ذير ان دازه گيري کرد، ميزان تکميل معامله به گونه اي اتکاپ ذيرقابل ان دازه گ يري باشد،و مخارجي که در ارتباط با ارائه خدمات تحمل شده يا خواهد شد ،به گونه اي اتکاپذير قابل اندازه گيري باشد. 24/42 ارائه خدمات يک واحد تجاري عموما” پس از توافق در مورد شرايط زير با طرفهاي ديگر معامله قادر به انجام برآوردهاي اتکاپذير مي باشد: حقوق قابل اعمال هر ي ک از طرفين در م ورد خدماتي که قرار است ارائه يا دريافت شود، مابه ازايي که قرار است مبادله شود ،و نحوه و شرايط تسويه. 25/42 ارائه خدمات نکاتي در مورد شناخت درآمد عملياتي هر گاه ارائه خدمات متضمن انجام تعداد نامشخص ي از عمليات طي يک دوره زماني معين باشد ،درآم د عملياتي مي به روش خط مستقيم طي آن دوره زماني شناسايي شود ،مگر اينکه طبق ش واهد موج ود ،روش ديگري ک ه درآمد عملياتي دوره را بهتر منعکس کن د ،وج ود داش ته باشد. هر گاه يک فعاليت خاص در مقايسه با ساير عمليات از اهميت ويژه اي برخوردار باشد ،شناخت درآمد عملياتي تا زمان اجراي آن فعاليت خاص به تعويق مي افتد. 26/42 ارائه خدمات نکاتي در مورد شناخت درآمد عملياتي شرايط حاکم شرايط شناخت درآمد شناخت سود ماحصل معامله متضمن ارائه خ دمات و مخ ارج درآمد به صورت کامل ،انجام مي شود مربوط به آن معامله به گون ه اي اتکاپ ذير قاب ل با توجه به ميزان تکمي ل معامله شناسايي مي شود اندازه گيري مي باشد درآمد تا م يزان مخ ارج انجام نمي شود ماحص ل معامل ه متض من ارائ ه خ دمات ب ه گونه اي اتکاپذير قابل اندازه گيري نمي باشد تحمل شده قابل بازيافت شناسايي مي شود درآمد عملياتي شناسايي انجام نمي شود ماحص ل معامل ه متض من ارائ ه خ دمات ب ه گونه اي اتکاپذير قابل اندازه گيري نمي باشد و نمي ش ود ومخ ارج ب ه عن وان هزين ه دوره بازيافت مخارج تحمل شده محتمل نباشد شناسايي مي شوند 27/42 سود تضمين شده ،درآمد حق امتياز و سود سهام شرايط شناسايي درآمد عملياتي درآمدهاي عملياتي ناشي از استفاده ديگران از داراييهاي واحد تجاري که متضمن سود تض مين ش ده ،درآم د ح ق امتياز و سود سهام است باي د ب ه شرط تحق ق شرايط زي ر شناسايي شود: ‏جريان منافع اقتصادي مرتبط با معامل ه ب ه درون واح د تجاري محتمل باشد ،و ‏مبلغ درآمد عملياتي را بتوان به گونه اي اتکاپذير ان دازه گيري کرد. 28/42 سود تضمين شده ،درآمد حق امتياز و سود سهام نحوه شناسايي درآمد عملياتي درآمد عملياتي ناشي از استفاده ديگران از داراييهاي واحد تجاري بايد با توجه به مباني زير شناسايي شود: سود تضمين شده بر اساس مدت زمان و با توج ه ب ه مانده اصل طلب و نرخ مربوط، درآمد حق امتياز طبق محتواي قرار داد مربوط ،و 29/42 سود سهام حاصل از سرمايه گذاريهايي ک ه ب ه روش ارزش وي ژه ثبت نش ده اس ت ،در زمان احراز ح ق دريافت توسط سهامدار ،به استثناي سود سهام حاصل از سرمايه گذاري در واحدهاي تجاي فرعي و وابسته. سود تضمين شده ،درآمد حق امتياز و سود سهام نکته اي در مورد سود سهام در مواردي که سود سهام از محل اندوخت ه ها يا سود انباشته مصوب پيش از تحصيل سرمايه گ ذاري اعالم مي شود ،اين گونه مبالغ معرف بازيافت بخشي از بهاي تمام شده سرمايه گ ذاري اس ت و درآم د محسوب نمي شود. 30/42 افشا واحد تجاري بايد موارد زير را در يادداشتهاي توضيحي افشا کند: ‏رويه هاي حسابداري مورد استفاده براي شناخت درآمد عملياتي ،و ‏مبلغ هريک از طبقات عمده درآمد عملياتي شناسايي ش ناشي از موارد زير: ده طي دوره فروش کاال، ارائه خدمات، سود تضمين شده، درآمد حق امتياز، سود سهام ،و 31/42 مبلغ درآمد عملياتي حاصل از مبادله کاال ياخدمات که در هر ي ک از طبقات عمده درآمد عملياتي منظور شده است. نمونه هايي از موارد شناخت درآمد عملياتي که ارائه خواهد شد ،تنها جنبه تشريحي داش//ته و بخش//ي از استاندارد نمي باشد و به جز در مواردي خ//اص ک//ه مشخصا” در تحليل وضعيتهاي تجاري مورد اشاره قرار گرفته است ،نمونه ها متضمن اين فرض است ک//ه هيچ /ول ابهام قابل مالحظه اي در مورد مبلغ يا قابليت وص/ مابه ازايي که قرار است دريافت شود ،هزينه هايي که واقع شده يا واقع خواهد شد ،يا م////يزان احتمالي برگشت کاال وجود ندارد. 32/42 نمونه هايي از موارد شناخت درآمد عملياتي فروش کاال فروش کاال با تعويق در تحويل کاال بن ا ب ه درخواس ت خري دار، تحويل کاال ب ه تعوي ق افت اده ولي مالکيت آن ب ه خري دار منتق ل ش ده اس ت و وي صورتحساب را مي پذيرد 33/42 هر گاه مالکيت به خريدار منتقل ش ود، در صورت تحقق شرايط زي ر درآم د عملياتي شناسايي مي شود: ‏تحويل کاال به خريدار محتمل باشد. ‏در زمان ش ناخت درآم د ،ک اال موجود ،قابل تشخيص و آماده تحوي ل به خريدار باشد. ‏خريدار به طور مش خص ،تعوي ق در تحويل کاال را تاييد کرده باشد. ‏شرايط معمول پرداخت برقرار باشد. نمونه هايي از موارد شناخت درآمد عملياتي فروش کاال ارسال مشروط منوط به تاييد خريدار همراه با برخ ورداري خري دار از ح ق محدود براي برگشت کاال. 34/42 هر گ اه فروش نده در م ورد امکان برگش ت ک اال ن امطمئن باش د ،ت ا زماني ک ه محمول ه رس ما” توس ط خري دار قب ول نش ده يا مهلت مقرر ب راي برگشت کاال منقضي نشده باشد، نسبت به درآمد شناختي صورت نمي گيرد. نمونه هايي از موارد شناخت درآمد عملياتي فروش کاال ارسال مشروط تحويل اماني ک اال جهت فروش :کاال براي گيرنده ارسال مي شود و وي ب ه نيابت از طرف صاحب ک اال ،فروش آن را ب ه عهده مي گيرد 35/42 تا زماني که کاال به شخص ثالثي فروخته نشده اس ت، ش ناخت درآم د ص ورت نمي گيرد. نمونه هايي از موارد شناخت درآمد عملياتي فروش کاال قراردادهاي فروش و بازخريد (به جز معاوضه کاالهاي مشابه) فروش نده هنگ ام فروش موافقت مي کند که همان کاال را بعدا” بازخريد کند. همچ نين ممکن اس ت فروشنده اختيار بازخري د ک اال را داش ته باش د يا دار اين اختيار را خري داشته باشد که فروشنده را ملزم به بازخريد کاال کند. 36/42 شرايط قراردادها رابايد مورد بررسي قرار داد تا اطمينان حاصل شود که از لحاظ محت وايي، فروش نده مخ اطرات ومزاياي مالکيت را ب ه خريدار منتقل کرده است ک ه در اين ص ورت درآم د عملياتي شناسايي مي ش ود .هرگ اه فروشنده ،مخاطرات ومزاياي مالکيت را ب راي خود نگه داشته باش د ،ح تي با وج ود انتق ال مالکيت قانوني به خريدار ،معامله ماهيت ا” جهت دستيابي به منابع مالي انجام گرفت ه و درآم د شناسايي نمي شود. نمونه هايي از موارد شناخت درآمد عملياتي فروش کاال فروش به واسطه ها کاال مجددا” توسط توزيع کنندگان ،عمده فروش ان و غيره فروخته مي شود. 37/42 به طور کلي شناخت درآمد حاص ل از اين قبيل فروشها مي تواند پس از انتق ال مخ اطرات و مزاياي عم ده مالکيت صورت گيرد .با اين حال، در برخي موارد ممکن است خريدار در واقع نماينده فروشنده باش د ک ه در اين صورت معامل ه باي د ارسال اماني براي فروش تلقي شود. نمونه هايي از موارد شناخت درآمد عملياتي فروش کاال فروش اقساطي چنانچه مابه ازاي فروش ب ه ص ورت اقساطي دريافت شود ،درآمد حاصل از فروش به کسر سود تضمين ش ده در تاريخ فروش به عنوان درآمد مورد شناخت قرار مي گيرد .شناخت درآمد سود تضمين شده مربوط بر اساس مدت زمان وبا توجه به مان ده اص ل طلب ونرخ س ود تضمين شده مورد توافق صورت مي گيرد. 38/42 نمونه هايي از موارد شناخت درآمد عملياتي ارائه خدمات مبالغي که بابت خدمات بعد از در فروش قيمت فروش منظ ور ش ده است 39/42 چنانچ ه بابت خ دمات تض ميني پس از فروش مبل غ مشخص ي در قيمت فروش منظور شده باشد ،معموال” مقتضي خواهد ب ود ک ه ش ناخت آن حص ه از قيمت فروش به عنوان درآمد به تعويق افت د و طي دوره اي که خدمات ارائه مي شود، صورت گيرد .درآمدي که به تعوي ق مي افتد ،مبلغي اس ت ک ه عالوه ب ر ج بران مخ ارج م ورد انتظ ار خ دمات تحت قرارداد فروش ،سودي معق ول از بابت انجام خدمات ،عايد فروشنده کند. نمونه هايي از موارد شناخت درآمد عملياتي ارائه خدمات حق العمل ک ارگزاران تبليغات 40/42 ح ق العم ل پخش تبليغ ات، زماني شناسايي مي شود ک ه تبليغات مورد نظر از طري ق رسانه ها انعکاس ياب د .ح ق العمل تهيه طرحهاي تبليغاتي با توج ه ب ه مرحل ه تکيم ل طرح مورد شناخت قرار مي گيرد. نمونه هايي از موارد شناخت درآمد عملياتي ارائه خدمات شهريه 41/42 درآم د در ط ول دوره آموزش شناسايي مي شود. نمونه هايي از موارد شناخت درآمد عملياتي سود تضمين شده ،درآمد حق امتياز و سود سهام ح ق الزحم ه اجازه استفاده و درآمد حق امتياز ساخت 42/42 حق الزحمه و درآمد حق امتياز دريافتي در قبال استفاده ديگران از داراييهاي واحد تجاري(از قبيل عاليم تجاري ،ح ق اخ تراع معم وال” ب ر اساس محتواي قرار داد شناسايي مي شود .به عنوان ي ک راه حل عملي ،مي توان درآم د را ب ه روش خ ط مستقيم و طي دوره قرارداد شناسايي کرد. اعطاي حقوق در قبال حق الزحمه ثابت يا تض مين غير قابل فسخ که ب ه اس تفاده کنن ده اجازه به ره گيري آزادانه از حقوق اعطايي را مي دهد واعط ا کننده حقوق ،ملزم به ايفاي تعهدات ديگري نيست، ماهيتا” فروش تلقي مي شود. نمونه هايي از موارد شناخت درآمد عملياتي سود تضمين شده ،درآمد حق امتياز و سود سهام سود سهام 43/42 سود سهام حاصل از سرمايه گذاريهايي که به روش ارزش ويژه ثبت نش ده اس ت ،در زمان احراز حق دريافت توس ط س هامدار شناسايي مي شود (به اس تثناي س ود س هام حاصل از سرمايه گ ذاري در واح دهاي تجاري فرعي و وابس ته) .با توج ه ب ه اصالحيه قانون تجارت مصوب 1347ح ق دريافت س ود س هام با تص ويب مجم ع ذير احراز مي عمومي شرکت سرمايه پ شود.