استریلیزاسیون و گندزدایی

استریلیزاسیون و گندزدایی

اسلاید 1: استریلیزاسیون و گندزدایی Sterilization & Disinfectionتهيه و تنظيم :دكتر سيد منصور رضويبا تشكر از : دكتر احمد رضا مبين

اسلاید 2: تعریف واژه هاSterilization is the complete elimination or destruction of all forms of microbial life and is accomplished in health care facilities by either physical or chemical processes. Disinfection, describes a process that eliminates many or all pathogenic microorganisms on inanimate objects, with the exception of bacterial spores.Pasteurization is not a sterilization process; its purpose is to destroy all pathogenic microorganisms with the exception of bacterial spores. The time-temperature relation for hot-water pasteurization is generally greater than 70C (158 F) for 30 minutes.

اسلاید 3: تعریف واژه هاCleaning , is the removal of visible soil (e.g., organic and inorganic material) from objects and surfaces, and it normally is accomplished by manual or mechanical means using water with detergents or enzymatic products.Decontamination is a procedure that removes pathogenic microorganisms from objects so they are safe to handle, use, or discard.

اسلاید 4: تعریف واژه هاGermicide is an agent that can kill microorganisms, particularly pathogenic organisms (germs). The term germicide includes both antiseptics and disinfectants.Antiseptics are germicides applied to living tissue and skin. Disinfectants are antimicrobials applied only to inanimate objects.Germicides : Biocides – Bactericides – Viricides Fungicides – Sporicides – Ovicides

اسلاید 5: روش هاي عفونت زدايي‍

اسلاید 6: پاك كردن ‍ Cleaning

اسلاید 7: روش هاي عفونت زدايي :براي پاك كردن چه روش هايي مي شناسيد؟با استفاده از آببا استفاده ازدترژانت ها و مواد شويندهبا استفاده ازمحصولات آنزيميبا استفاده از دستگاه آلتراساندفيلتراسيون فيلتر هاي هپا فيلتر هاي آلپا

اسلاید 8: پاك كردن با آب يا آب و دترژانت ها

اسلاید 9: پاك كردن با محصولات آنزيمينمونه هاي تجاري از محصولات آنزيمي

اسلاید 10: انواع دستگاه هاي شوينده ي اولتراسونيك

اسلاید 11: فيلتراسيون هواآيا براي پاك كردن هوا فيلترهاي هپا و آلپا را مي شناسيد؟

اسلاید 12: فيلتر هاي هپا و آلپا

اسلاید 13: فيلتر هاي هپا و آلپادر فيلترهاي هپا از هر 10000 پارتيكل فقط 3 پارتيكل عبور مي كنند.در فيلتر هاي آلپا از هر 10000 پارتيكل فقط 1.7 عبور ميكنند.

اسلاید 14: فيلتراسيون آب

اسلاید 15: گندزدايي Disinfection

اسلاید 16: روش هاي عفونت زدايي :جوشاندنهوا دادنآفتاب دادنقرار دادن در مقابل اشعه ماوراء بنفشپاستوريزاسيوناستفاده از مواد شيميايي براي گندزدايي چه روش هايي مي شناسيد؟

اسلاید 17: جوشاندنزيرا درجه جوش ، اسپورها را از بين نمي برد.اسپور ها در حرارت بالاي 120 درجه سانتي گراد از بين مي روند.چرا جوشاندن استريل كننده نيست؟

اسلاید 18: در معرض جريان هوا و آفتاب قرار دادناين روش ، بيشتر برروي اشياء غير منقول مثل : مبلمان و اثاثيه منزل و مطب. مورد استفاده قرار مي گيردهوا : موجب تبخير رطوبت هوا در باكتري ها مي شود.آفتاب دادن : تاثير آن به علت پرتو فرابنفش خورشيــداست.

اسلاید 19: قرار دادن در معرض اشعه ي ماوراء بنفش(U.V-c) طول موج 320 تا 400 نانومتر ( طول موج خورشيدي):A طول موج 290 تا 320 نانومتر ( طيف توليد ويتامين دي):B طول موج 200 تا 290 نانومتر ( طيف ميكروب كش):Cطول موج 265 نانومتر بيشترين قدرت ضد ميكروبي را دارد.اشعه ماوراء بنفش با چه طيفي ميكروب كش است؟

اسلاید 20: قرار دادن در معرض اشعه ي ماوراء بنفش(U.V-c)انواع لامپ هاي ژرميسيد سقفي – ديواري – و پورتابل

اسلاید 21: قرار دادن در معرض اشعه ي ماوراء بنفش(U.V-c)يك لامپ 30 واتي براي گندزدايي يك اتاق 6 متر مربعي با ارتفاع 3 متر كافي است.عمر لامپ ها محدود است ، لذا بايد كاركرد آن ها ثبت شود.اين لامپ ها به غبار حساسند ، لذا بايد به طور منظم آن ها را با الكل تميز كنيم.نور مرئي اثر باكتري كش آن را كاهش مي دهد ، لذا بايستي در موقع استفاده ، محيط را تاريك نماييم.در زمان استفاده از آن بايد از لباس هاي محافظ استفاده نمود.موجب سوختگي پوست و قرنيه مي شود و ممكن است ، موجب آب مرواريد و سرطان نيز بشود.چرا اشعه ماوراء بنفش گند زدااست؟

اسلاید 22: پاستوريزاسيون استفاده از حرارت 60 درجه سانتي گراد تا 0.5 ساعت و سپس قرار دادن در محيط سرد

اسلاید 23: استفاده از مواد شيميايي موادشيميايي در مدت 10 الي 30 دقيقه گندزدا هستند.

اسلاید 24: سترون سازي Sterilization

اسلاید 25: روش هاي عفونت زدايي :براي استريل كردن چه روش هايي مي شناسيد؟حرارت خشك (فور)حرارت مرطوب (اتوكلاو) اتوكلاو بخار آب اتوكلاواتيلن اكسايد كمي كلاو بخار هيدروژن پراكسايدگاز پلاسمايونيزاسيونسوزاندناستفاده از مواد شيميايي

اسلاید 26: فور (Oven) اجزا :بدنه فولادي – فن – زمان سنج – حرارت سنج – ترموستات – سيستم ارث

اسلاید 27: فور (Oven)Rapid Heat Transfer6 تا 10 دقيقه0.5 ساعت1 ساعت2 ساعت160171181191درجه حرارت و زمانچيست؟Rapid Heat Transfer

اسلاید 28: فور (Oven)يك وسيله ارزان است.سبب خوردگي ، زنگ زدگي و كند شدن لبه هاي برنده نمي شود.براي سترون كردن گاز هاي آغشته به وازلين – پودرها – سوزن ها – تيغ ها – قيچي – نوك الكتروكوتر – فرزها – مته ها – لوله هاي شيشه اي – و آئينه ها وسيله خوبي است.نفوذ پذيري ضعيف دارد.زمان طولاني نياز دارد.در پايان كار ، تا درجه حرارت به 50 نرسيده ، نبايد در دستگاه را باز كنيم.ارزيابي هفتگي بيولوژيك با باسيلوس سوب تيليس.

اسلاید 29: اتو كلاو بخار اجزا :مخزن فولادي ضد زنگ ، ضد اسيد و باز و ضد مغناطيس – در فولادي با واشر نسوز – قفل ايمني – شير هاي آب و بخار – صافي هاي هوا و بخار – سوپاپ اطمينان – فشار سنج – حرارت سنج – زمان سنج – و سيستم ارث.

اسلاید 30: اتو كلاو بخار حرارت – بخار – فشار - زمانچهار عامل تعيين كننده

اسلاید 31: اتو كلاو بخار يك آتمسفر = يك بار = 100 كيلوپاسكال = 14.5 پوند بر اينچ مربع = 750 ميليمتر جيوه30 دقيقه121 درجه سانتي گراد134 درجه سانتي گراددرجه حرارت و زمان چيست ؟Flash Sterilization3 دقيقهFlash Sterilization

اسلاید 32: اتو كلاو بخار يك نوع دستگاه براي فلش استريليزيشن

اسلاید 33: اتو كلاو بخار يك آتمسفر = يك بار = 100 كيلوپاسكال = 14.5 پوند بر اينچ مربع = 750 ميليمتر جيوهفشار

اسلاید 34: اتوكلاو بخارهنوز موثر ترين ، متداول ترين ، قابل اطمينان ترين و كم هزينه ترين روشنفوذ پذيري خوب – زمان مورد نياز كوتاهبراي سترون كردن لوازم جراحي فلزي ، شيشه ها ، مايعات ، و بعضي مواد پلاستيكي بكار مي رود.كند شدن وسايل شارپباقي ماندن رطوبت در بسته هابهتر است ، قبل و بعد از كار ، وسايل را وزن نماييم.ارزيابي هفتگي بيولوژيك با باسيلوس استئارو ترموفيلوس.

اسلاید 35: نوع سطلي اتو كلاو بخار

اسلاید 36: اتوكلاو بخار بيمارستاني

اسلاید 37: انواع متنوعي از اتوكلاوبخار

اسلاید 38: اتوكلاو اتيلن اكسايد

اسلاید 39: اتوكلاو اتيلن اكسايددرجه حرارت ، رطوبت و زمان60 درجه سانتي گراد 50% رطوبتطول چرخه سترون سازي 285 دقيقه

اسلاید 40: اتوكلاو اتيلن اكسايدبراي سترون كردن وسايل پلاستيكي ، لاستيكي ، چرمي ، پنبه اي ، ابريشمي ، وسايل آندوسكوپي ، كاتتر ها ، لـوله ها ، ابزار ظريف ، دوربين ها ، نخ هاي بخيه ، سيم هاي برق ، پمـــپ ها ، موتورها ، ابزار ماشين هاي قلبي تنفسي ، مايعات ، ساكشن ها ، و انواع هند پيس هاي دندان پزشكي بكار مي رود.قدرت نفوذ بالازمان مورد نياز طولانيآتش زا – مسموميت زا – حساسيت زا – سرطان زا – موتاژن – هزينه بالاعوارض ( سوختگي صورت با ماسك بيهوشي – التهاب حنجره و ناي با لوله تراشه – هموليز با كاتترهاي آنزيوگرافي و ....).ارزيابي هفتگي بيولوژيك با باسيلوس سوب تيليس.

اسلاید 41: كمي كلاو Chemiclave Ultra Dry Door Closed Chemiclave Ultra Dry Door Open

اسلاید 42: كمي كلاو درجه حرارت ، فشار و زمان20 پوند بر اينچ مربع30 دقيقه131 درجه سانتي گراد

اسلاید 43: اتوكلاو اتيلن اكسايدوسايل زنگ نمي زنند.لبه هاي شارپ كند نمي شوند.در بسته ها آب جمع نمي شود.بوي نامطبوع ( محل استفاده به تهويه كافي نياز دارد).

اسلاید 44: گاز پلاسما

اسلاید 45: تكنولوژي گازپلاسما در اين دستگاه ، پراكسيد هيدروژن را در يك ميدان الكتريكي تصعيد مي كنند.براي لوازم حساس به حرارت و رطوبتمـــدت سترون سازي حـــدود يك ساعت

اسلاید 46: Vaporized hydrogen peroxide for bio-decontamination

اسلاید 47: يونيزاسيون با اشعه ي گامابراي سترون كردن مواد بيولوژيك ، داروها ، گاز ، باند نخ هاي كات كوت ، و لوازم يك بار مصرف.

اسلاید 48: سوزاندنچراغ الكلي يك وسيله رايج براي عفونت زدايي در آزمايشگاه ها

اسلاید 49: استفاده از مواد شيميايي بعضي مواد شيميايي در مدت 6 الي 10 ساعت استريل كننده اند.

اسلاید 50: مواد شيميايي

اسلاید 51: سطوح گندزداییمواد شيميايي از نظر سطح اثر ، به سه دسته تقسيم مي شوند.1) High Level Disinfectant2) Intermediate Level Disinfectant3) Low Level Disinfectant

اسلاید 52: سطوح گندزداییChemical sterilants : A few disinfectants will kill spores with prolonged exposure times (3 to 12 hours) and are called chemical sterilants.At similar concentrations but with shorter exposure periods (e.g., 20 minutes for 2%Glutaraldehyde), these same disinfectants will kill all microorganisms with the exception of large numbers of bacterial spores and are called high-level disinfectants.

اسلاید 53: سطوح گندزداییIntermediate-Ievel disinfectants may be cidal for mycobacteria, vegetative bacteria, most viruses, and most fungi but do not necessarily kill bacterial spores.Low-level disinfectants may kill most vegetative bacteria, some fungi, and some viruses in a practical period of time < 10 minute.نکته : تفاوت در 3 سطح فوق، some, most, all و Few است.

اسلاید 54: سطوح گندزداییSterilants : AllHigh : MostInter mediate : SomeLow : Few

اسلاید 55: H.L.Ds

اسلاید 56: گرانول يا محلول پركلرين غليظهيپوكلريت سديم غليظموادي كه كلر غليظ آزاد مي كنند

اسلاید 57: هيپوكلريت سديم (آب ژاول خانگي)ايراني 50000 پي پي ام كلر و خارجي 100000ارزان - سريع العمل ، وسيع الطيف وغير سميبراي ظروف آزمايشگاه : يك بيستمبراي ترشحات خوني : يك پنجمبراي محيط : يك پنجاهمبراي وسايل تميز : يك صدمبراي وسايل تغذيه نوزادان : يك چهارصدمبراي وسايل فلزي مناسب نيست.موجب تحريك مخاط

اسلاید 58: گلوتارالدئيدفرمالدئيدمواد آلدئيدي

اسلاید 59: گلوتارالدئيد 2%شامل محلول اصلي 2%و فعال كننده ( حاوي نيتريت)محلول اصلي گل بهي رنگتا 28 روز فعال مي ماند (ثبت تاريخ)وقتي فعال مي شود سبز رنگ مي شودهم گندزدا و هم سترون كنندهبراي گند زدايي آندوسكوپ ها ، اسپيراتور ها ، لوازم بيهوشي و جراحيبراي لوازم فلزي مناسب (به خاطر نيتريت)داراي عوارض چشمي ، پوستي و تنفسي و گرانروش غوطه وري

اسلاید 60: موادي كه اكسيژن آزاد مي كنندپراكسيد هيدروژن يا آب اكسيژنه

اسلاید 61: آب اكسيژنهغليظ 30%براي مخاطات تا 1% ( بوي نامطبوع دهان در استوماتيت ها)3% به بالا سيتوتوكسيكبراي پوست تا 3% (زخم هايي كه در آنهااحتمال دخالت بي هوازي ها وجود دارد)6 درصد ، دزانفكتانت (عفونت زدايي آندوسكوپ ها و لنز ها)7.5 درصد ، سترون كننده ( ضد عفوني وسايل غير فلزي)نگهداري در شيشه رنگي ، با در محكمثبت تاريخ آماده سازي بر روي شيشه

اسلاید 62: پر استيك اسيددر غلظت 50 پي پي ام ، دزانفكتانت و در غلظت 1% سترون كنندهبـراي وسايـل حسـاس بـه حـــــرارت مفيــــد – خـــورنـده فلــــزات

اسلاید 63: I.L.Ds

اسلاید 64: الكل هـــــــاايزو پروپيل الكلان - پروپيل الكلاتانولمتانول

اسلاید 65: الكل هـــــــااتانول 77% = ايزوپروپانول 60% = ان پروپانول 42%هم آنتي سپتيك است ، هم دزانفكتانت.باقي مانده نداردو زود تبخير مي شود.مواد لاستيكي را سخت و چسب وسايل را حل مي كند.وسايل را رنگي نمي كند.ممكن است خورنده باشد و نبايد آن را براي وسايل عدسي دار به كار برد.

اسلاید 66: الكل 96 درجه را چگونه به 70 درجه تبديل مي كنيد؟

اسلاید 67: تركيبات يدهپويدون آيوداين ( بتادين) اسكراب ، آنتي سپتيك ، دهان شويه و تنطور يدهم آنتي سپتيك و هم گندزدا – غير سمي و غير محرك

اسلاید 68: تركيبات فنلي – دتول– هگزاكلروفن ( فايزوهكس) – بنزالكونيوم كلرايد و ....

اسلاید 69: L.L.Ds

اسلاید 70: تركيبات ضعيف ضد عفوني كنندهدكونكسستريمايدساولنكلرهگزيدين گلوكونات7.7%

اسلاید 71: كلريناسيون آب0.2 - 0.8 P.P.mمقدار كلر آزاد آب آشاميدني چقدر است؟

اسلاید 72: كيت ضد عفوني آب

اسلاید 73: ضد عفوني با پر كلرينسبزي و ميوه هاي زميني : 5 گرم در 10 ليترفاضلاب :20 گرم در 10 ليتربه عنوان سفيد كننده براي فلزات مناسب نيست

اسلاید 74: Pool Chlorination

اسلاید 75: انواع كلريناتور

اسلاید 76: كلر سنجي آب

اسلاید 77: آيا تا كنون آب را كلر سنجي كرده ايد؟

اسلاید 78: اوزونيزاسيون آب Tri – atomic oxygen kills all living organisms.

اسلاید 79: انواع اوزوناتورآب

اسلاید 80: اوزون سنجي آب Ozonometerكيت اندازه گيري باقيمانده اوزون

اسلاید 81: هگزاكلروفن – پوويدون آيوداين – آب اكسيژنه – و ....دهان شويه هـــــــا( گندزداهاي مخاطي)

اسلاید 82: سني تايزرهـــــــا

اسلاید 83: ویژگیهای یک ماده گندزدای ایده آل:ماده گند زدايي مناسب است كه :وسیع الطیف باشدسریع الاثر باشدغیر سمی باشدفاقد بوی زننده باشدمحرك پوست،چشم و تنفس نباشدطرز استفاده اش آسان باشددر حضور مواد آلی نظیر خون،خلطومدفوع خاصیت خود را حفظ کندمصرفش مقرون به صرفه باشد در آب محلول باشدبا ثبات باشدباعث آسيب به ابزار نشودارزان باشد

اسلاید 84: عوامل مؤثر در عمل گندزدایی:نوع ماده گندزدادرصد خلوصغلظت مادهنوع و تعداد میکرواُرگانیسم هامدت تماسPH محیطسختی آب مورد استفاده جهت رقیق سازی

اسلاید 85: طبقه بندی لوازم طبی جهت ضدعفونیCritical Items= It is critical that objects that enter sterile tissue or the vascular system be sterile because any microbial contamination could result in disease transmission. Includes:surgical instrumentscardiac and urinary cathetersimplants, and ultrasound probes used in sterile body cavitiesسطح عفونت زدايي: استریلیزاسیون

اسلاید 86: طبقه بندی لوازم طبی جهت ضدعفونیSemi critical Items: are those that come in contact with mucous membranes or nonintact skin, included:Respiratory therapy and anesthesia equipment, some endoscopes, laryngoscope blades, esophageal manometry probes, anorectal manometry catheters, and diaphragm fitting rings سطح عفونت زدايي: گندزدایی با سطح بالا یا متوسط

اسلاید 87: طبقه بندی لوازم طبی جهت ضدعفونیNoncritical Items= are those that come in contact with intact skin but not mucous membranes, included:blood pressure cuffs, crutches, bed rails, linens, some food utensils, bedside tables, patient furniture, and floors.سطح ضدعفونی : پاک کردن یا گندزدایی سطح پایین

اسلاید 88: مقاومت میکروارگانیسم ها در مقابل گندزدا: ↓ قارچ ها ↓ ویروس های بزرگ بدون پوشش ↓ باکتری های G+ بدون اسپور ↓ ویروس های پوشش دار پریون ها ↓ اسپورهای باکتری ها ↓ مایکوباکتریا ↓ کیست های انگلی ↓ ویروس های کوچک بدون پوشش ↓ باکتری های G‾ بدون اسپور

اسلاید 89: پايش استريليزاسيونفيزيكي شيمياييبيولوژيكPhysical MonitoringBiologic MonitoringChemical Monitoring

اسلاید 90: پايش فيزيكيبررسي سلامت اجزاي دستگاه نظير : بدنه – در دستگاه – واشر نسوز ترمومتر – ترموستات – ولتاژ برق سيستم ارث – سوپاپ ها و غيره.پريود : هر 6 ماه تا يك سال

اسلاید 91: برخي از اجزاي ساختماني اتوكلاو ها

اسلاید 92: پايش شيمياييبررسي سلامت فرآيند سترون سازي با ارزيابي واكنش هاي شيميايي .بعضي معتقدند كه اين نوع پايش فقط براي تاييد انجام عمل سترون سازي است.روش : استفاده از انديكاتورهاي شيميايي مثل نوارهاي نشانگرپريود : با هر چرخه سترون سازي

اسلاید 93: چند نمونه از نشانگرهاي شيميايي نواري

اسلاید 94: پايش بيولوژيكبررسي سلامت فرآيند سترون سازي با استفاده از اسپورهاي باسيلوس سوبتي ليس براي فور و ژئوباسيلوس استئاروترموفيلوس براي اتوكلاو بخار و كمي كلاو كه به شكل نوار يا ويال موجودند.روش : استفاده از انديكاتورهاي بيولوژيك نواري يا وياليپريود : هفتگي يا ماهانه

اسلاید 95: انواع نوارها و ويال ها براي پايش بيولوژيكپايش بيولوژيك

اسلاید 96: براي ارزيابي دستگاههاي فور، نوارهاي نشانگربيولوژيك را در يك لوله آزمايش گذاشته و در محلهايي با تراكم بيش از حد وسايل و نقاط كور دستگاه قرار مي دهيم و پس از طي شدن فرآيند استريليزاسيون آنها براي كشت به آزمايشگاه ارسال مي نماييم.اگر كشت مثبت شد ، مبين ناكارآمدي دستگاه است. پايش بيولوژيك

اسلاید 97: جهت ارزيابي عملكرد دستگاههاي اتوكلاو بخار و اتيلن اكسايد ، ويالها ي انديكاتور در دستگاه قرار داده مي شوند و پس از طي شدن مراحل استرايليزاسيون، ويال از دستگاه خارج مي شود، با فشردن بدنه پلاستيكي ويال و شكستن آمپول شيشه اي داخل آن،‌ديسك حاوي اسپور داخل ويال، در مايع كشت غوطه ور مي شود، سپس به مدت 7-5 روز در درجه حرارت 0c 55 انكوبه وسپس مورد ارزيابي قرار مي گيرد. تغيير رنگ مايع از بنفش به زرد مايل به سبز، نشانه مثبت بودن تست و نقص عملكرد دستگاه است.پايش بيولوژيك

اسلاید 98: با سپاسدكتر سيد منصور رضوي استاد گروه پزشكي اجتماعي