اشعه ایکس، مشخصات و دستگاه تولید آن

اشعه ایکس، مشخصات و دستگاه تولید آن

اسلاید 1: بسم الله الرحمن الرحیمموضوع: اشعه ایکس،مشخصات و دستگاه تولید آن

اسلاید 2: تاریخچه پرتو ایکس در سال ۱۸۹۵ توسط ویلهلم کنراد رونتگن (رنتگن)، فیزیکدان آلمانی کشف شد و به دلیل ناشناخته بودن ماهیت آن، پرتو ایکس نامیده شد.

اسلاید 3: یعنی با قرار دادن آن در میدان‌های مغناطیسی و الکتریکی به هیچ وجه منحرف نمی شود. این اشعه قدرت نفوذ بسیاری دارد و تقریبا از هر چیزی به جز استخوان و فلز می گذرد.

اسلاید 4: اولین عکس پرتو ایکس از دست همسر رونتگن گرفته شد که انگشتر او به خوبی در عکس مشخص است.

اسلاید 5: این گمان که پرتوهای ایکس، امواج الکترومغناطیس با طول موج بسیار کوتاه هستند، به کمک یک آزمایش پراش دوگانه که در سال ۱۹۰۶ توسط سی.گ.بارکلا انجام گرفت، تائید شد.

اسلاید 6: اثبات قطعی ماهیت موجی پرتو ایکس در سال ۱۹۱۲ به وسیلهٔ فون لاوه ارائه شد.

اسلاید 7: پرتو ایکس یا اشعه ایکس در بلورشناسی و عکسبرداری از اعضای داخلی بدن و عکسبرداری از درون اشیای جامد و به عنوان یکی از روش‌های تست غیرمخرب در تشخیص نقص‌های موجود در اشیای ساخته شده (مثلاً در لوله‌هاو...) کاربرد دارد.

اسلاید 8: ویژگی های اشعه xنوعی تابش الکترومغناطیسی اشعه نامرئی طول موج کوتاهانرژی بسیار زیادقدرت نفوذ بالا مسیر مستقیم برای حرکت

اسلاید 9: روش‌های تولید در هنگام برخورد الکترونهای با سرعت بالا به فلزات، الکترون‌های لایه‌های پایین‌تر به لایه‌های بالاتر منتقل شده (اتم‌ها برانگیخته می‌شوند) و درهنگام برگشت الکترون‌ها به حالت پایه انرژی مازاد را به صورت پرتو ایکس گسیل می‌کنند.

اسلاید 10: بنابراین هر لامپ تولید پرتو ایکس باید شامل:منبع الکترون میدان شتاب‌دهنده به الکترونها هدف فلزی باشد.

اسلاید 11: دستگاه اشعه ایکس: قلب اين دستگاه از دو الكترود (كاتد و آند) تشكيل شده كه داخل لوله خلاء شيشه اي قرار دارند. كاتد يك رشته بسيار داغي است( شبيه آنچه در لامپ هاي مهتابي يا فلورسنت ديده ايد.)

اسلاید 12:

اسلاید 13: با عبور جريان اكتريكي، كاتد به حدي ملتهب مي شود كه الكترونها از سطح آن به خارج پرتاب مي شوند. در آن سو يك صفحه مسطح بنام آند (قطب مثبت) از جنس فلز تنگستن وجود دارد.

اسلاید 14: اختلاف ولتاژ بالاي بين كاتد و آند باعث مي شود تا الكترونها از سطح کاتد بطرف آند پرتاب شوند و با برخورد الكترونها به اتم هاي تنگستن (بخاطر انرژي فوق العاده زيادي كه دارند )،اتم تنگستن يكي از الكترونهاي سطح پايين خود (نزديك به هسته) را از دست مي دهد.

اسلاید 15: سپس هسته اتم مجبور مي شود تا يكي از الكترونهاي سطح بالا را بطرف خود جذب كند و اين الكترون با افتادن از سطح بالاتر به پايين تر مجبور مي شود تا انرژي اضافي خود را بصورت فوتونهاي نور آزادكند. اين فوتونها همان اشعه ایکس هستند.

اسلاید 16:

اسلاید 17: الكترونهاي آزاد بدون اصابت به اتم نيز مي توانند فوتون توليد كنند. در اين روش الكتروني كه از مركز اتم عبور مي كند به طرف هسته جذب مي شود. اين نزديكي باعث مي شود تا سرعت عبور الكترون كم شود ، تغيير مسير دهد و بعلاوه مقداري از انرژي خود را بصورت فوتون آزاد كند.

اسلاید 18:

اسلاید 19: برخورد الكترونها به سطح تنگستن گرماي زيادي توليد مي كند. موتور الكتريكي صفحه تنگستن را مي چرخاند تا از ذوب شدن بخشي از آن جلوگيري كند. روغن خنكي هم دور تا دور لوله خلاء وظيفه خنك كردن سيستم را برعهده دارد.

اسلاید 20: كل دستگاه در يك محفظه ضخيم قرار دارند تا از خروج و پخش اشعه به اطراف جلوگيري شود . يك سوراخ فيلتردار هم براي هدايت اشعه توليد شده بطرف بدن بيمار تعبيه شده است.

اسلاید 21: در طرف ديگر يك صفحه مثل فيلم عكاسي، اشعه ها را ضبط مي كند (نحوه كار مثل دوربين هاي عكاسي است). پزشكان به اين صفحه نگاتيو مي گويند. روي نگاتيو، بافتهاي سخت مثل استخوان به رنگ سفيد و بافتهاي نرم به رنگ سياه ديده مي شوند و پزشكان با بررسي اين نگاتيو محل دقيق و نوع شكستكي استخوان را پيدا مي كنند.

اسلاید 22:   انواع پرتو ایکس پرتو ایکس تکفام (تک رنگ): پرتو ایکسی که فقط دارای یک [طول موج]خاص است را پرتو ایکس تکفام می‌نامند.پرتو ایکس سفید (پیوسته): پرتو ایکسی که تکفام نبوده و دارای طول موج‌هایی در بازهٔ λ1 تا λ2 است.   

اسلاید 23: کاربردهای اشعه ایکس عکسبرداری از استخوانها و اندامهای درون بدن درمان سرطان ضدعفونی کردن دستکشها و سرنگهای جراحی شناسایی ساختمان بلورین اجسام

اسلاید 24: منابع : بلور شناسی(دکتر فرهاد آلیانی) بلور شناسی(دکتر حسین عاشوری) اشعه X (آندره گینیه) اینترنت

اسلاید 25: نام و نام خانوادگی : عطیه قلچ لی عاطفه عباس نژاد استاد مربوطه : جناب آقای دکتر قاضیبهار 91