اصول بودجه
اسلاید 1: بسم الله الرحمن الرحيمفصل 4اصول بودجه‌كتاب بودجه : منشي زاده – موسي خانيwww.monshizadeh.org
اسلاید 2: هر علمی بر پایه های اصولی ثابت استوار است.بودجه نیز براصول و پایه های نهاده شده که از آنها به اصول بودجه یاد می شود.تدوین این اصول اولین بار در سال 1885توسط (( لئون سه)) انجام گرفت.البته پیش از ((سه))هم این اصول به صورت پراکنده و در لابلای نوشته های علمای اقتصاد و مالیه یافت می شد ولی مدون نمودن آن از ((سه))به یادگار مانده است.جایگاه اصل در بودجه www.monshizadeh.org
اسلاید 3: از زمانی که بودجه در اداره امور کشورها وارد گردید همیشه آن را برای یکسال در نظر می گرفتند.اصل سالیانه بودن بودجه به دوعلت می باشد:1-جنبه فنی 2-جنبه سیاسی اصل سالانه بودن بودجهwww.monshizadeh.org
اسلاید 4: بودجه نوعی برنامه است و هر برنامه ابتدا وانتهایی برای آن پیش بینی می گردد و لذا باید در یک فاصله زمانی باشد،فاصله زمانی در اختیار قانونگذار می باشد.فاصله زمانی کمتر از یکسال به واسطه کارعظیمی که تهیه بودجه می طلبد عبث خواهد بود.زمان های طولانی بیش از یکسال پیش بینی دقیق را مشکل می کند.بنا براین در زمان ((یکسال))امکان پیش بینی نزدیک به واقعیت بیشتر خواهد بود. .جنبه فنیwww.monshizadeh.org
اسلاید 5: تهیه و تصویب بودجه به صورت یکساله از این جهت که دولت هر ساله مجبور است نظر مجلس را برای برنامه خود جلب نماید اهمیت بسیار دارد.در صورتی که این زمان افزایش یابد نمایندگان مردم نمیتوانند به موقع از عملیات دولت آگاهی یابند و بر آن صحه گذارند و یا تغییر جهت برنا مه ها را از دولت بخواهند.جنبه سیاسی www.monshizadeh.org
اسلاید 6: نیازهای اقتصادی جدید ایجاب می کند که برنامه ریزان ضمن اصل سالیانه بودن بودجه به آینده طولانی تری توجه نمایند.بنا بر اصل سالانه بودن بودجه اعتبارات مصوب فقط در طول سال قابل مصرف می باشد و قابل انتقال به سال بعد نیست.و باید مانده اعتبارات مصرف نشده هر سال حداکثر تا پایان فروردین ماه سال بعد به خزانه برگشت داده شود.مگر آنکه تعهداتی ایجاد شده و پرداخت نشده باشد.ویا دولت مجبور به انجام عملیاتی باشد که اجرای آن بیش ازیکسال زمان می برد و سفارشاتی انجام می دهد که باز پرداخت آن در چند سال باشداعتبارات برنامه ای www.monshizadeh.org
اسلاید 7: در مواردی به لحاظ بحرانهای سیاسی،اقتصادی،مالی و...دولت نمی تواند بودجه را به موقع تهیه و تنظیم نماید.مجلس تا فراهم شدن امکانات لازم برای تصویب بودجه سالیانه،بودجه هایی را به صورت 1/12 ،2/12 و...یعنی بوجه های یک ماهه،دو ماهه و.. می باشد به تصویب می رساند.بودجه کمتراز یکسال www.monshizadeh.org
اسلاید 8: بر اساس این اصل تمام برنامه ها و فعالیتها و طرحهای دولت همچنین تمام درآمدها و هزینه ها و در نتیجه ((بودجه)) تمام دستگاهها و سازمانهای دولتی باید در یک جا نوشته شود و برای رسیدگی و تصویب به مجلس ارائه گردد.اصل وحدت بودجهwww.monshizadeh.org
اسلاید 9: متمم بودجهگاهی حوادث و اتفاقاتی پیش می آید که در طول سال پیش بینی آن نشده است و باعث بوجود آمدن درآمدها و هزینه های اتفاقی می شود که در هنگام تهیه بودجه قابل پیش بینی نبوده استاستثنای اصل وحدت بودجهwww.monshizadeh.org
اسلاید 10: یکی از دلایل رعایت اصول فوق،فراهم نمودن تسهیلات لازم جهت اتخاذ تصمیم بر مبنای کل اطلاعات مورد نیاز در تصویب و ایجاد زمینه های لازم برای آگاهی جامعه از کل سیاست های دولت در یک سال و ارزیابی نتایج آن دانست.واضح است اگر بودجه واحدی وجود نداشته باشد به آگاهی عموم مردم بر درآمد ها و مخارج عمومی که یکی از مهمترین حقوق اساسی آنان است و نیز به درک کامل قوه مقننه از محتوای بودجه لطمه شدید می زند.مزایای رعایت اصل وحدت بودجهwww.monshizadeh.org
اسلاید 11: هماهنگی و تقارن منطقی زمانی و مکانی بین عملیات بخشهای متفاوت دولتی بوجود می آیدپرهیز از دوباره کاریها آسان میشودامکان رسیدگی و تجزیه و تحلیل بودجه کل کشور از پارلمان سلب نمی شودمزایای رعایت اصل وحدت بودجهwww.monshizadeh.org
اسلاید 12: دو مفهوم اساسی در این اصل دنبال می شود:1-دولت بایستی کلیه در آمدهای و هزینه های خود را اعم از عمرانی و جاری وهمچنین اعتبارات دستگاه های اجرایی،اعم از وزاتخانه ها و شرکت ها ی دولتی ،موسسات دولتی و موسسات انتفاعی وابسته به دولت،نهاد های انقلابی و کلیه دستگاههایی که به نحوی از انحا ازبودجه دولت بهره مند می شوند را باید در سند بودجه جمع آوری و به مجلس تقدیم کند.2-باید ارقام درآمد و هزینه منظور شده در بودجه به صورت کامل و به شکل نا خالص نوشته شوند نه اینکه با هم تهاتر کنند.اصل جامعیت بودجهwww.monshizadeh.org
اسلاید 13: به موجب این اصل بودجه دولت باید به صورت مشروح به ریز و تفصیل تهیه وتنظیم و به مجلس تقدیم گردد.درآمد در لایحه باید به صورت مشروح و دستگا هی طبقه بندی شده و هزینه های هر دستگاه در قالب برنامه ها و مواد هزینه و به تفکیک هز ینه های جاری و عمرانی ونیز ملی و استانی به شهری و روستا یی درج گردد.رعایت این اصل موجب می گردد نظارت مجلس ازطریق نمایندگان مردم و سازمان های نظارتی مانند دیوان محا سبات بر درآمد ها و هزینه ها ی کشور به نحو موثر تحقق یافته و تسهیلات لازم نیز برای انجام این امر فراهم شود.اصل شا ملیت یا تفصیل www.monshizadeh.org
اسلاید 14: بر طبق اصل تخصیص تمام ارقام مندرج در بودجه باید به همان وضع و ترتیبی که قانون بودجه و پیوست های منضم به آن تعیین و به تصویب مجلس رسیده است وصول شده و یا به مصرف رسد.بنا براین هزینه های هر دستگاه باید در چار چوب عملیات،برنامه ها و مواد مصوب صورت گیرد.مفاد اصل 55 قانون اساسی تأ کید بر رعایت اصل فوق دارد وآن را به عنوان یکی از از وظایف عمده دیوان محاسبات کشور مطرح می کند. اصل تخصیص www.monshizadeh.org
اسلاید 15: به موجب این اصل که در پی ناخالص منظور کردن ارقام به وجود می آید نمی توان و نباید در بودجه بعضی از در آمد ها برای انجام هزینه های مشخصی تخصیص داد.اصل جامعیت بودجه ایجاب می کند کلیه در آمد ها در خزانه متمرکز و کلیه پرداخت ها از آن طریق انجام شود.ولی این اصل در عمل کمتر با قاطعیت اجرا شده است.این عدم رعایت در مواردی جنبه قانونی داشته است.اولین جلوه عدم رعایت این اصل را در بودجه ایران می توان ساخت راه آهن سراسری از محل مالیات بر قند و شکر و چای دانست.اصل عدم تخصیصwww.monshizadeh.org
اسلاید 16: اصل انعطاف پذیری در زبان مالی به معنای اصلاح بودجه است و عبا رتست از تغییر و جابجایی در موارد هزینه و برنامه های دستگاه اجرایی بدون آنکه در سر جمع اعتبارات مصوب تغییر حاصل شودیعنی با اجازه کاهش مبلغ بعضی از مواد برنامه ها ی مصوب یک دستگاه و اضافه نمودن همان مبلغ به پاره ای از مواد و برنا مه ها ی دیگربه شکلی که در کل اعتبارات مصوب آن دستگاه تغییری به وجود نیاید زمینه لازم را تا حدودی برای اختیار و آزادی عمل مدیران برای حل مسائل و مشکلات آنان فراهم می سازد.اصل انعطاف پذیریwww.monshizadeh.org
اسلاید 17: این اصل تاکیدی بر این مطلب است که منظور شدن مبلغی تحت عنوان در آمد از افراد جامعه اعم از حقیقی و یا حقوقی بدون وجود مجوز قانونی وتنها به استناد این باشد که درآمد مزبور در سند بودجه منظور شده است.باید توجه داشت که بودجه پس از تصویب در مجلس ارزش قانونی پیدا می کند .اما اجازه دریافت در آمد یک اجازه مشروط است و دریافت درآمد های لازم بدون وجود قانون جداگانه عملی نیست.تنهاوجود ارقام در آمد در سند بودجه ،بدون آنکه قانون وصول آن از تصویب مجلس گذشته باشد نمی تواند مجوزی برای وصول در آمد باشد.اصل تخمینی بودن در آمدهاwww.monshizadeh.org
اسلاید 18: بر اساس این اصل انجام هزینه های دستگاه ها ی اجرایی در چارچوب اعتبارات مصوب امکان پذیر است و انجام هزینه ها بیش از اعتبارات مصوب و انجام آن تخلف محسوب می شود.ماده 93 قانون محاسبات عمومی مصوب 1366در خصوص تأمین اعتبار بیش از اعتبار مصوب اشاره به موضوع فوق دارد.همانطور که انجام هزینه بیش از اعتبار مصوب خلاف محسوب می شود منظور شدن اعتبار در بودجه یک دستگاه اجرایی تکلیفی برای انجام دادن هزینه توسط دستگاه مزبور از نظر حقوقی در برندارد.به عبارتی تصویب اعتبارات اجازهخرج است نه تکلیف به آن.اصل تحدیدی بودن هزینه هاwww.monshizadeh.org
اسلاید 19: اصل تعادل بودجه به طور كلي تفكر تعادل بودجه را بايد در انديشه‌هاي آدام اسميت جستجو كرد. انديشمندان مكتب كلاسيك معتقد بودند كه بودجه دولت نه بايد كسري داشته باشد ونه مازاد. در نظر او و پيروانش دخل و خرج دولت بايد به طور دقيق برابر باشد. www.monshizadeh.org
اسلاید 20: مفهوم تعادل بودجه در اين مكتب همان مفهوم لغوي تعادل يعني برابري ميان درآمدها و هزينه‌هاي دولت در يك سال بودجه‌اي است عدم تعادل در بودجه مي‌تواند ناشي از دو علت باشد. الف) كسري بودجه ب) مازاد بودجهwww.monshizadeh.org
اسلاید 21: ساير اصول بودجه همان طور كه قبلاً بيان شد عقايد و آرا صاحب نظران درباره نوع و تعداد اين اصول با يكديگر فرق دارد، زيرا هر يك از آنها با برداشت خاص خود برخي از اصول را كلي‌تر بيان نموده كه مي‌تواند چند اصل ديگر را شامل شود و برخي نيز به عكس آن عمل نموده‌اند. همچنين برخي از اصول مورد پذيرش همه بوده و برخي فقط مورد پذيرش تعدادي از صاحب نظران در اين رشته مي‌باشد. در ذيل به تعداد ديگري از اصول كه كمتر به آنها توجه شده و مورد اتفاق نظر است اشاره مي‌شود:www.monshizadeh.org
اسلاید 22: - اصل تقدم درآمد بر هزينه: هدف اين است قبل از هرگونه اقدامي در بودجه‌ريزي، ابتدا درآمدها و ساير منابع تامين اعتبار تعيين شده و پس از تجزيه و تحليل كامل برنامه‌ها در مرحله بعدي نسبت به تعيين حجم عمليات و هزينه‌هاي مورد نياز هر برنامه در چارچوب سقف‌هاي تعيين شده پيش‌بيني‌هاي لازم انجام شود. - اصل تفكيك هزينه‌هاي مستمر از غير مستمر: منظور از هزينه‌هاي مستمر، هزينه‌هاي روزمره كه عمده آنها هزينه‌هاي مصرفي است و هزينه‌هاي غير مستمر شامل سرمايه‌گذاري‌هاي مختلف است. انجام هر يك از اين هزينه‌ها تاثيرات متفاوتي در اقتصاد يك كشور دارد، لذا با تفكيك هزينه‌ها از يكديگر دولت‌ها قادر خواهند بود از بودجه به عنوان ابزاري اقتصادي جهت هدايت فعاليت‌هاي مختلف اقتصادي استفاده نمايند.www.monshizadeh.org
اسلاید 23: - اصل تنظيم بودجه بر مبناي عمليات: اشاره به نكته مهمي دارد و آن اين است كه بودجه‌ها بر مبناي فعاليت و عمليات مختلف دستگاه‌هاي اجرايي تهيه شود. زيرا تهيه بودجه بر مبناي سنوات گذشته و نيز بر مبناي چانه‌زني، دور شدن و توجه نكردن به واقعيت‌ها و توان‌هاي موجود دستگاه‌هاي اجرايي بوده و در عمل باعث مي‌شود اولويت‌بندي ميان برنامه‌ها با مشكل مواجه شود. - اصل وضوح: از حقوق مسلم نمايندگان مردم محسوب مي‌شود. بنابراين اصل شكل و محتواي بودجه بايد به گونه‌اي شفاف و روشن تهيه و تنظيم شود تا امكان بررسي و نظارت مردم به خصوص از طريق نمايندگان آنها در مجلس فراهم شود.www.monshizadeh.org
اسلاید 24: - اصل قانوني بودن: اين اصل تأكيدي ديگر بر لزوم تصويب بودجه توسط قوه مقننه مي‌باشد تا امكان دخالت مردم در تعيين سرنوشت خودشان فراهم شود. از طريق تصويب بودجه در مجلس مردم قادر به شناخت و تعيين برنامه‌ها و فعاليت‌ها بوده و دولت‌ها را ملزم به انجام آنها مي‌سازند. - اصل صحت بودجه: اشاره به اين مطلب دارد كه اگر چه بودجه پيش‌بيني است و ممكن است به طور كامل با پيش‌بيني‌هاي انجام شده مطابقت نداشته باشد ولي اگر براساس كار كارشناسي و استفاده از روشها و اصول علمي اين پيش‌بيني‌ها انجام شود درجه صحت و درستي آن افزايش مي‌يابد. - اصل قابليت اعتماد: روشهاي مورد استفاده براي تعيين درآمدها و هزينه‌ها بايد به صورتي باشد كه از تكرار شدن هزينه‌ها و درآمدهاي سازمان‌هاي مختلف جلوگيري شده و به ارقام مندرج در بودجه بتوان اعتماد نمود.www.monshizadeh.org
اسلاید 25: - اصل تنوع اهداف: ارقام بودجه منعكس كننده برنامه‌ها و اهداف دولت مي‌باشد. بنابراين در موقع تهيه و تنظيم بودجه بايد اهداف كوتاه‌مدت، ميان‌مدت و بلندمدت در جامعه در نظر گرفته شود. - اصل كفايت: اشاره به اين مطلب دارد كه بودجه بايد براي ارضا تمامي نيازمندي‌هاي ضروري جامعه كافي باشد. هزينه‌ها بايد به صورتي انجام شود كه حداكثر مطلوبيت را براي جامعه داشته باشد و راه‌هاي ديگري براي به دست آوردن مطلوبيت بيشتر وجود نداشته باشد.www.monshizadeh.org
اسلاید 26: - اصل مسووليت: بودجه به گونه‌اي بايد تنظيم شود كه وظايف و مسووليت‌هاي هر يك از دستگاه‌هاي مجري كه اجراي عمليات مختلف دولت را بر عهده دارند، روشن و صريح باشد تا امكان پرسش براي مردم و نمايندگان آنها در خصوص پيشرفت و چگونگي انجام فعاليت‌هاي دستگاه‌هاي دولتي فراهم شود. - اصل تناسب: بودجه‌ريزي بايد بر مبناي واقعيات روز و آينده‌نگري منطقي انجام شود نه بر پايه بلندپروازي‌ها و اوهام. دولت‌ها بايد بودجه خود را متناسب با امكانات و با در نظر گرفتن روند واقعي اقتصادي هر كشور تهيه نمايند تا امكان تحقق اهداف منعكس در بودجه فراهم شود.www.monshizadeh.org
نقد و بررسی ها
هیچ نظری برای این پاورپوینت نوشته نشده است.