اصول بودجه

اصول بودجه

اسلاید 1: بسم الله الرحمن الرحیم موضوع فصل 2: اصول بودجه(1)كتاب بودجه : منشي زاده – موسي خانيتنظيم :قاسم فاضليپائیز86

اسلاید 2: جایگاه اصل در بودجه هر علمی بر پایه های اصولی ثابت استوار است.بودجه نیز براصول و پایه های نهاده شده که از آنها به اصول بودجه یاد می شود.تدوین این اصول اولین بار در سال 1885 توسط ((لئون سه))انجام گرفت.البته پیش از ((سه))هم این اصول به صورت پراکنده ودر لابلای نوشته های علمای اقتصاد و مالیه یافت می شد ولی مدون نمودن آن از ((سه))به یادگار مانده است.

اسلاید 3: اصل سالانه بودن بودجهاز زمانی که بودجه در اداره امور کشورها وارد گردید همیشه آن را برای یکسال در نظر می گرفتند.اصل سالیانه بودن بودجه به دو علت می باشد:1-جنبه فنی 2-جنبه سیاسی

اسلاید 4: جنبه فنیبودجه نوعی برنامه است و هر برنامه ابتدا وانتهایی برای آن پیش بینی می گردد و لذا باید در یک فاصله زمانی باشد،فاصله زمانی در اختیار قانونگذار می باشد.فاصله زمانی کمتر از یکسال به واسطه کارعظیمی که تهیه بودجه می طلبد عبث خواهد بود.زمان های طولانی بیش از یکسال پیش بینی دقیق را مشکل می کند.بنا براین در زمان ((یکسال))امکان پیش بینی نزدیک به واقعیت بیشتر خواهد بود.

اسلاید 5: جنبه سیاسی از این جهت که دولت هر ساله مجبور است نظرمجلس را برای برنامه خود جلب نماید اهمیت بسیار دارد.در صورتی که این زمان افزایش یابد نمایندگان مردم نمی توانند به موقع از عملیات دولت آگاهی یابند وبر آن صحه گذارند و یا تغییر جهت برنا مه ها را از دولت بخواهند.

اسلاید 6: اعتبارات برنامه ای نیازهای اقتصادی جدید ایجاب می کند که برنامه ریزان ضمن اصل سالیانه بودن بودجه به آینده طولانی تری توجه نمایند.بنا بر اصل سالانه بودن بودجه اعتبارات مصوب فقط در طول سال قابل مصرف می باشد و قابل انتقال به سال بعد نیست.و باید مانده اعتبارات مصرف نشده هر سال حداکثر تا پایان فروردین ماه سال بعد به خزانه برگشت داده شود.مگر آنکه تعهداتی ایجاد شده و پرداخت نشده باشد.ویا دولت مجبور به انجام عملیاتی باشد که اجرای آن بیش ازیکسال زمان می برد و سفارشاتی انجام می دهد که باز پرداخت آن در چند سال باشد

اسلاید 7: بودجه کمتراز یکسال در مواردی به لحاظ بحرانهای سیاسی،اقتصادی،مالی و...دولت نمی تواند بودجه را به موقع تهیه و تنظیم نماید.مجلس تا فراهم شدن امکانات لازم برای تصویب بودجه سالیانه،بودجه هایی را به صورت 1/12 ،2/12 و...یعنی بوجه های یک ماهه،دو ماهه و.. می باشد به تصویب می رساند.

اسلاید 8: اصل وحدت بودجه یکی از دلایل رعایت اصول فوق،فراهم نمودن تسهیلات لازم جهت اتخاذ تصمیم بر مبنای کل اطلاعات مورد نیاز در تصویب و ایجاد زمینه های لازم برای آگاهی جامعه از کل سیاست های دولت در یک سال و ارزیابی نتایج آن دانست.واضح است اگر بودجه واحدی وجود نداشته باشد به آگاهی عموم مردم بر درآمد ها و مخارج عمومی که یکی از مهمترین حقوق اساسی آنان است و نیز به درک کامل قوه مقننه از محتوای بودجه لطمه شدید می زند.

اسلاید 9: اصل جامعیت بودجهدو مفهوم اساسی در این اصل دنبال می شود:1-دولت بایستی کلیه در آمدهای و هزینه های خود را اعم از عمرانی و جاری وهمچنین اعتبارات دستگاه های اجرایی،اعم از وزاتخانه ها و شرکت ها ی دولتی ،موسسات دولتی و موسسات انتفاعی وابسته به دولت،نهاد های انقلابی و کلیه دستگاههایی که به نحوی از انحا ازبودجه دولت بهره مند می شوند را باید در سند بودجه جمع آوری و به مجلس تقدیم کند.2-باید ارقام درآمد و هزینه منظور شده در بودجه به صورت کامل و به شکل نا خالص نوشته شوند نه اینکه با هم تهاتر کنند.

اسلاید 10: اصل شا ملیت یا تفصیل به موجب این اصل بودجه دولت باید به صورت مشروح به ریز و تفصیل تهیه وتنظیم و به مجلس تقدیم گردد.درآمد در لایحه باید به صورت مشروح و دستگا هی طبقه بندی شده و هزینه های هر دستگاه در قالب برنامه ها و مواد هزینه و به تفکیک هز ینه های جاری و عمرانی ونیز ملی و استانی به شهری و روستا یی درج گردد.رعایت این اصل موجب می گردد نظارت مجلس ازطریق نمایندگان مردم و سازمان های نظارتی مانند دیوان محا سبات بر درآمد ها و هزینه ها ی کشور به نحو موثر تحقق یافته و تسهیلات لازم نیز برای انجام این امر فراهم شود.

اسلاید 11: اصل تخصیص بر طبق اصل تخصیص تمام ارقام مندرج در بودجه باید به همان وضع و ترتیبی که قانون بودجه و پیوست های منضم به آن تعیین و به تصویب مجلس رسیده است وصول شده و یا به مصرف رسد.بنا براین هزینه های هر دستگاه باید در چار چوب عملیات،برنامه ها و مواد مصوب صورت گیرد.مفاد اصل 55 قانون اساسی تأ کید بر رعایت اصل فوق دارد وآن را به عنوان یکی از از وظایف عمده دیوان محاسبات کشور مطرح می کند.

اسلاید 12: اصل عدم تخصیصبه موجب این اصل که در پی ناخالص منظور کردن ارقام به وجود می آید نمی توان و نباید در بودجه بعضی از در آمد ها برای انجامهزینه های مشخصی تخصیص داد.اصل جامعیت بودجه ایجاب می کند کلیه در آمد ها در خزانه متمرکز و کلیه پرداخت ها از طریق انجام شود.ولی این اصل در عمل کمتر با قاطعیت اجرا شده است.این عدم رعایت در مواردی جنبه قانونی داشته است.اولین جلوه عدم رعایت این اصل را در بودجه ایران می توان ساخت راه آهن سراسری از محل مالیات بر قند و شکر و چای دانست.

اسلاید 13: اصل انعطاف پذیریاصل انعطاف پذیری در زبان مالی به معنای اصلاح بودجه است و عبا رتست از تغییر و جابجایی در موارد هزینه و برنامه های دستگاه اجرایی بدون آنکه در سر جمع اعتبارات مصوب تغییر حاصل شودیعنی با اجازه کاهش مبلغ بعضی از مواد برنامه ها ی مصوب یک دستگاه و اضافه نمودن همان مبلغ به پاره ای از مواد و برنا مه ها ی دیگربه شکلی که در کل اعتبارات مصوب آن دستگاه تغییری به وجود نیاید زمینه لازم را تا حدودی برای اختیار و آزادی عمل مدیران برای حل مسائل و مشکلات آنان فراهم می سازد.

اسلاید 14: اصل تخمینی بودن در آمدهااین اصل تاکیدی بر این مطلب است که منظور شدن مبلغی تحت عنوان در آمد از افراد جامعه اعم از حقیقی و یا حقوقی بدون وجود مجوز قانونی وتنها به استناد این باشد که درآمد مزبور در سند بودجه منظور شده است.باید توجه داشت که بودجه پس از تصویب در مجلس ارزش قانونی پیدا می کند .اما اجازه دریافت در آمد یک اجازه مشروط است و دریافت درآمد های لازم بدون وجود قانون جداگانه عملی نیست.تنهاوجود ارقام در آمد در سند بودجه ،بدون آنکه قانون وصول آن از تصویب مجلس گذشته باشد نمی تواند مجوزی برای وصول در آمد باشد.

اسلاید 15: اصل تحدیدی بودن هزینه هابر اساس این اصل انجام هزینه های دستگاه ها ی اجرایی در چارچوب اعتبارات مصوب امکان پذیر است و انجام هزینه ها بیش از اعتبارات مصوب و انجام آن تخلف محسوب می شود.ماده 93 قانون محاسبات عمومی مصوب 1366در خصوص تأمین اعتبار بیش از اعتبار مصوب اشاره به موضوع فوق دارد.همانطور که انجام هزینه بیش از اعتبار مصوب خلاف محسوب می شود منظور شدن اعتبار در بودجه یک دستگاه اجرایی تکلیفی برای انجام دادن هزینه توسط دستگاه مزبور از نظر حقوقی در برندارد.به عبارتی تصویب اعتبارات اجازهخرج است نه تکلیف به آن.