صفحه 1:
1 رصرتا للطا بیس ‎er‏

صفحه 2:
اصول حابداری ۲

صفحه 3:
جایگاه درس نيمسا[ ابدارى ‎١‏ ودر نيمسال يعداز درس اصول حسابدارى * اين درس بعدار در

صفحه 4:
فصل دوم اری دستی سیستم حسابدار ۲

صفحه 5:

صفحه 6:

صفحه 7:

صفحه 8:
اکثر وید د های مللی, (حدود ‎٩۰‏ ا ۹۵ درصد ) که در موسسات بزرگ به تعداد زیاد: شوند شامل چهار نوع رویداد مللی زیر است که برای ثبت هر یک ازآنها دفتر و 3 لی زیر اختصاصی مورد نیازمی باشد 1

صفحه 9:

صفحه 10:

صفحه 11:

صفحه 12:
سطر اول :حسا سطر دوم :حساب فروش بصورت بستانكار ى دريافتنى (بدهكاران)به صورت بدهكار

صفحه 13:
دریافتنی (بدهکاران) و حسابها اختنی (بستانکاران)در دفترمعین حسا نام هر یک پرداختنی که حسابهای َن براساس حروف 1 ن. تفکیک گردیده. نگهداری می شود

صفحه 14:
حسایهای کنتر برای داشتن اطلاعات دقیق و جداگلنه ازبدهکاران حساب جداگلنه

صفحه 15:

صفحه 16:

صفحه 17:

صفحه 18:

صفحه 19:

صفحه 20:

صفحه 21:
بلبت هزینه های عملیاتی

صفحه 22:
بطور نقد وصول نمی شهند . برگشت از فروش رویدادهای مالی هستند که دردخترروزنامه عمومی ثبت می شوند.

صفحه 23:

صفحه 24:

صفحه 25:

صفحه 26:

صفحه 27:
اترمعين با مانده های حساب بازخوربرای انجام اصلاحات لازم در سیستم حسابداری

صفحه 28:
گشت ازخرید وتخفیفات: دفترروزنامه ‎JEL‏ اقلام ثبت شده در دفتر ‏امه چه حساب هر یک لزفروشندگان د ‎ ‏پرداختنی علامت. () درستو ‎ ‏ان دهنده انجام انتقال ها است. ‏گشت ازخرید و تخفیفات و حساب ‎ ‎

صفحه 29:
و تخفیفات بر دفترروزنامه به حساب هریک ازمشتریان طف مبین انجام این انتقال ها است. ۲-انتقال جمع ستون مبلغ دفتر روزنامه به حساب برگشت از فروش

صفحه 30:

صفحه 31:

صفحه 32:

صفحه 33:

صفحه 34:

صفحه 35:
بریافتهای نقدی می باشدوغالبا درموسساتی که + تفکیک نشده بکار گرفته می شود. نقد:

صفحه 36:
إنامه ترك و یراع های :2 دفتر روزنامه تركيبى خريد و يرداخت هاى نقد تركيبى از دفلتر روزنامه اختصاصى خريد و ثبت خريدهاى نسيه و ثبت يرداختهاى نقده

صفحه 37:
فصل چهارم کنترل داخلی رویدادهای مالی نقدی

صفحه 38:
یکی از هدفهای مهم سیستم کنترل داخلی " محافظت "سوء استفاده " یا تقلب است

صفحه 39:

صفحه 40:

صفحه 41:
توجه استفاده کنندگان ازصورتها وگزارشها مالی به وجوه نقد معلول علتهای زیر است: ۱-حساب وجوه نقد از پر گردش ترین و فعالترین حسابهای دفاتر موسسات مختلف است. که هر لحظه می توان آن را به د

صفحه 42:
بن عوامل تشکیل دهنده صورت نسبت جاری و آنی است و نی صورتها و گزارش های مللی از موسسه توجه خا بن به طلبشان نشان

صفحه 43:
ولیت های مدیریت وجوه نقد وجوه نقد ۲-ممانعت از خسارات ناشی از تقلب »

صفحه 44:
۳- نگهداری مبالغ کافی وجوه نقد برای اقلامی که لزوما بایستی به صورت نقدی پرداخت شوند. به علاوه یک مانده معقول برای نیاز های ضروری به وجوه نقد ۴- سرمایه گذاری وجوه نقد بلا استفاده

صفحه 45:
مبانی لعمال کنترل داخلی وجوه نقد:

صفحه 46:

صفحه 47:
بابت

صفحه 48:

صفحه 49:
Es

صفحه 50:
از مشتریان یا بدهکاران به صورت چک یا پست ویا نامه رسانهای مشتریان و بدهکاران

صفحه 51:

صفحه 52:

صفحه 53:

صفحه 54:

صفحه 55:
جوه نقد ۰ موسسات مختلف چند حساب ‎le‏ ای نقدی را به آنها واریز می کنند و تمام انجام می دهند

صفحه 56:

صفحه 57:

صفحه 58:
صورت حساب بانک: به طور معمول پانکها در پایان هر ماه و یا ۱ 5 ضورت حساب ازسال می کند. ت حساب یانکی معمولاً دارای این عور

صفحه 59:

صفحه 60:
ر دفلتر دارنده حساب چاری و ضورت حساب ارسالی به دلایل زیربا یکد: نده حساب جاری در حساب بلنک ثبت شده ولی درصورتحساب بانک منعکسر سپرده های بین راهی ۳- چکهای لاوصو

صفحه 61:

صفحه 62:
هد

صفحه 63:

صفحه 64:
Sb در روش تعیین مانده واقعی مانده صحیح بانک در تا تهیه صورت اریخ تهیه صورت مفایرات تعیین می‌گردد لذا ايز وش می‌تولند. مبنای مناسبی برای انجام اصلاحات لاز

صفحه 65:
صورت مغایرت حساب جاری 6/۱ 500 اضافه می شود:

صفحه 66:
افزایش) کاهش(خالص ( نتیجه‌:مانده وافعی حساب جا 90 0 موجودی حساب جاری طبق صورت)( حساب ارسالی بانک اضافه می شود سپرده بین راهی )( کسر می شود (06 ی )کاهش ( خالص )0 واقعی حساب جاری در ۰ ۱6/00/0 ©

صفحه 67:
Sb انكى متو تاریخ تهیه صورت مفایرات بانکی با هیچ یک ازمانده‌های موسسه و صورت حساب بانک مطابقت. ندارد

صفحه 68:
اضافه برداشت از حساب جا Sil براساس توافقی که بانکها با موسسات معتبر در قبال اخن وثایق لازم. منعقد می" موسسات مجاز می باشند که در مواقع ضروری تا میزان معینی چک بیش از موجودی خود صادر نمایند.

صفحه 69:

صفحه 70:
در مؤسسات» بزرك ‏ يكى ازروشهای مؤثر

صفحه 71:

صفحه 72:

صفحه 73:

صفحه 74:
دفتر صدور چک دارای ستونهای متعدد کننده . شماره سند هزینه. تخفیفات نقدی و حساب بانک می‌باشد.

صفحه 75:
سیستم حقوق و دستمزد

صفحه 76:

صفحه 77:

صفحه 78:
موثر بر سیستم حقوق و دستمزد شامل تفکیک وظلیف از دوایر به صورت جداگانه وعدم تداخل وظایف با یکدیگر است

صفحه 79:
م کارگزینی تأمین آئین نامه های استخدامی را

صفحه 80:

صفحه 81:

صفحه 82:

صفحه 83:

صفحه 84:
‎gf‏ ستاده ها شامل ‎ ‎-١‏ ليست حقوق.و دستمزد به عنوان مدارک موسسسه ‏ارسال به ساز ‎ ‏هر یک از کارکنا ‎ ‎

صفحه 85:

صفحه 86:
‎s ees‏ ی ساعات کارکرد به غیر از دستمزه پلیه (ثلبت) که بر مبنای ‏إق و دستمزد شامل موا محاسبه م ىكردد هزينه حقوق وادستمز ‎ ‏محاسبه مى شود. ی می ‎

صفحه 87:
کار نام دارد .به موجب قانون کار ساعات کار کارگران به جز از و ۴۴ ساعت .از ۸ ساعت در هفته نباید تجاوز کند

صفحه 88:

صفحه 89:
۱ s از کسر پادلش

صفحه 90:
کسور مربوط به درآمد کارکتان

صفحه 91:

صفحه 92:
یک ازکار کنان را کسر و نمایند.

صفحه 93:
بر كسور: محاسبه حقوق و دستمزد به غير از كسور قانونى مثل ماليات و حق بيمه و مبالغ ان ازجمع حقوق و دستمزد آنان کسر می گردد. این کسور شامل اقساط وام ضرور: .وام مسکن .مساعده و میلرد دیگری می باشد. 6

صفحه 94:

صفحه 95:

صفحه 96:

صفحه 97:

صفحه 98:

صفحه 99:

صفحه 100:

صفحه 101:
به صورت موقت و پا دائم است ولی خدماتی که توسط مقاطعه ی قزاردادهای خاص صورت می گرد و با اتمام 5 Ls ‏قطع می شود.‎

صفحه 102:

صفحه 103:
فصل هفتم مفاهیم حسابداری اصول و مفاهي

صفحه 104:

صفحه 105:
ی و تدوین استاندارد هاء ایجاد ازبان معین و چهار چوب مفهومی یکنواخت است ک طلاعات مللی از موسسات مختلف به صورت بری آگاهانه اقتصادی و اجتماعی دراختیا تبط قلبل مقایسه تهیه و بر ١ه‏ کنندگا

صفحه 106:

صفحه 107:
ترل رعلیت اصول پذیرفته شده حسابداری» نتيجه حمایت مقتدرلنه از است. و اغلب نفوذ قدرت وحمایت انجمنهای حرفه ای حسابداری و موسسات

صفحه 108:
مانند سایر رد حسابدارى و تدوين اصو فراوانی را طی کرده است

صفحه 109:
سابقه استانداردهای حسابداری دد استانداردهای ۱۹۴۹ میلادی

صفحه 110:

صفحه 111:

صفحه 112:
تداوم فعالیت: فرض. تداوم فعالیت از مفروضات بنیادی حسایداری است که بسیا دیگروطبقه بندی اقلام ترلز لع سا در زما گزلر شهای مللی به مبللغ خللص انحلال ارزش بازیافتتی و ار می شوند.

صفحه 113:

صفحه 114:
دقاف لی لد دوه يول تنها وسيله اند

صفحه 115:

صفحه 116:
اصل بهای تمام شده: fe 1 ضورت‌ها و ‎LF‏ مللی با رعایت اصل بهای تمام شده تهیه و ارلئه می‌شوا رزش متصفانه بازار آنها می باشد. ها یا خدمات. بهای تمام شده نشا دل دلرایی:

صفحه 117:
دوصول و توصول وجه محصول فروخته شده

صفحه 118:
به موجب اصل تحقق د ١-فرايند‏ كسب سودکامل شده یا به ط 5 اهد عينى كاقى براى اندازهكيرى ‎alee‏ درآمده موجود باشد.

صفحه 119:

صفحه 120:
اقساطی (روش سود ناویژه): درلین روش معمولاً درآمد هتگام فروش کالا شناساير قسط وصول می شود. هنكام وصول هر قسط بخشی از بهای درامد شناساى ع شود

صفحه 121:

صفحه 122:

صفحه 123:

صفحه 124:

صفحه 125:

صفحه 126:

صفحه 127:

صفحه 128:
اصل تبات رویه: (رعایت یکنواختی) هرشخصیت حسابداری بلید یک روش خاص حسابدار: دهی انتخاب كند. با رعايث اين اصل قابلیت مقایسه درگزارش دهی مالی امکان پذیر می شود.

صفحه 129:
ببا توجه به لین اصل بلید کلیه حقلیق با اهمیت. و مرتبط با وضعیت مللی و گزارش ‎lle‏ ارائه گردد. اصل اهمیت: رویدادهای مللی روش‌های متناسب حسابداران حسابداران با توجه به اهمیت نسبی نتخاب می‌کنند.

صفحه 130:

صفحه 131:
فصل هشتم حسابداری شرکتهای تضامنی ( تشکیل, تقسیم سود.انحلال)

صفحه 132:
مقدمه 5 3 مُوْسسات تجاری, از نظر تشکیل ود ماک و 8 شکل حقوقی موسسات انفرادی( تک مالکی )۳۹۲۲۰ 3 و[آشرکنهای ‏ سهامی انجام می شود

صفحه 133:

صفحه 134:

صفحه 135:

صفحه 136:

صفحه 137:
سرمایه ‏ شرکت هر یک از شرکاء شرکت تضامنی بایستی,به میزان سهم الشر مى تواند جه مورت وچه ند و با موجب ماده ۱۱۸ قانون تجارت

صفحه 138:
شرکت تضامنی وقتی تشکیل می شود که نیز تقویم و تسلیم شده باشد.

صفحه 139:

صفحه 140:
سهم هر یک از شرکاء هنگام انحلال شرکت تضامنی از داراييها بر اساس مانده حساب سرمايه آنها تعيين شود.

صفحه 141:
وصول طلب خود به هر یک و یا تمام شرکاء مراجعه 5 رابر بدهيهاى شرکت محدود یه سهم الشرکه نها نیست یعنی هر یک شرکت مستولند.

صفحه 142:
:شرکتنامه شرکتنامه سندي است که توسط شرکای اولیه شرکت تضامنی تنظیم و امضاء می 6 ۱ #ووفی و مالی بین شرکاء از مواردی است که در شرکتنا ۳ لل ۱۱۲

صفحه 143:

صفحه 144:
که آنها است . مگراینکه در شرکتنا الشرکه شرکاء کم شود مادام که لید تقسیم سود و زیان در شرکتهای تضامنی به نسبت سهم الث ترتیب دیگری مقررشده باشد. در ضورتی که بر لثر زیان کمبود جبران نشده تقسیم سود بین شرکاء ممتوع است.

صفحه 145:

صفحه 146:
ما

صفحه 147:

صفحه 148:

صفحه 149:

صفحه 150:

صفحه 151:
سرمایه و سرمانه و

صفحه 152:
درشرکتهای تضامنی برای هر یک از شرکا یک حسا سرمایه در دفتر کل افتتاحم می شود که نشان دهنده میزا سهم الشرکه وی بوده و مانده آن نشان دهنده حقوق مالکی در شرکت تضامنی است.

صفحه 153:

صفحه 154:
ی است به صورت وچه تقد و با اموال متقول و

صفحه 155:

صفحه 156:

صفحه 157:
‎ap‏ موچب اصول متداول حسابداری ارزیلیی آورده غیرنقدی. شرکاه به. معنی تغیین ‎ ‎ ‏بازار آنها است.مبالغی ‎ ‏پابت ارزش آنها در ‏ثبت گردیده مبالغ ‎ ‎

صفحه 158:
كاء:

صفحه 159:
در پایان دوره مللی پس ازتقسیم سود شرکت تضامنی و ثبت آن در از شرکاه مانده بدهکارحساب پرداشت به حساب سرمایه آنها منتقل می ۵

صفحه 160:

صفحه 161:
در شرکتنامه ذ؟ حساب خلاصه سود و زیان به حساب تقسیم سود منتقل شده و بر اسا ر شده به حساب سرمایه هر یک از شرگاه منتقل می ۴

صفحه 162:

صفحه 163:

صفحه 164:
صورت حساب سرمایه شرکاء شرکتهای تضامنی در پایان سال مالی ضورت حساب سرمایه شرکاه که تغییرات ایجاد شده ‏ رمایه هریک ازآنها را به تفکیک نشان می د د تهیه و معمولا همراه ترازنامه وبه عنوان صورت ریز قسمت سرمایه نرازنامه ارائه می شود.

صفحه 165:

صفحه 166:

صفحه 167:

صفحه 168:
سرمایه هر یک از شر نيز ممكن است با میران سر ۱ رو در تعیین نحوه تقسیم سود در شرکتنامه قاعدتا میانگین خدمات بایستی به عنوان مبنای اساسی در نظر گرفته

صفحه 169:

صفحه 170:
کارمند شرکت نیستند ‎yl‏ یک ازشرکاء به عنوان

صفحه 171:
تقسيم سود و زيان بين شر دراکثر موارد تقسیم سود و زبان بین شرکاه. بر مبنای نسبتی که در شرکننامه مقر شود صورت می گردد: بر اساس یکی از موارد زبر تقسیم سود و زیان صورت می گیرد:

صفحه 172:

صفحه 173:

صفحه 174:
۳- تعلق سود تضمین شده به مانده حساب سرمایه شرکاه و تقسیم باقیمانده سود یا زیان به تضامنی ‏ معمولا شرکا فعالیت چندلنی در شرکت ندارند و در نتیجه حق ای خود مطالبه نمی کنند.

صفحه 175:
۴ تخصیص حق الزحمه تعلق سود تضمین شده به مائده حساب سرمایه شرکاه و تقسیم یا زیان به نسبت: معین: ضمن تخصیص حق الزجمه به هریک ازشرکا سود تضمین شده ای با سرمایه اولیه تعلق لق مى ي به مانده

صفحه 176:
باقیمانده به صو

صفحه 177:
به استثناء روش | ی دوم تا چهارم قبل از شیم بود به سیت مین ‎pS‏ ‎is‏ الزحمه و د تضمین شده مانده سرمایه هر یک از

صفحه 178:
ود شریک جدید به شرکت تضامنی؛ با ورود شریک جدید به شرکت تضامنی که با درساختارحقوق صاحبان ‏ سرمایه تغییراتی حاصل, می شود.

صفحه 179:

صفحه 180:

صفحه 181:
كت تضامتی انجا یافته وساختارحقوق صاحباز]

صفحه 182:
۱- ورود شریک جدید از طریق خرید سهم رکه یک و یا چند شریک قد یمی هنگامی که ورود شریک جدید از این طریق پاشد باید حساب سرمایه فروشنده سهم الشرکه معادل سهم الش رکه ای که فروخته شده بدهکار و سرمایه شریک جدید بستانکار می شود

صفحه 183:

صفحه 184:

صفحه 185:
رعمل ورود یک شریک به شرکت تضامنی و سرمایه گذار آوری شرکت تضامنی بوده ویا به علت نیازشرکت به تخصیص

صفحه 186:
ورود شریک جدید از روشهای مختلفی می توان

صفحه 187:
رضم مطلوب . مللی پرخورداراست مبلفی که شرکای کنند از آنچه به بستانکار حساب سرمایه 6

صفحه 188:

صفحه 189:
۳- اختصاص پاداش به شریک جدید: رطلنى که شریک حفید تخس و

صفحه 190:

صفحه 191:
را به دیگری واگذار کند

صفحه 192:

صفحه 193:
واگذاری سهم الش رکه به یک با چند شریک جدید: توافق ازآنها موضوعی کاملا شخصی شریک با واگذاری: سهم الشرکه به میک یا چند شریک قدیمی یافت مبلغ مورد است . فقط به جابه جلیی حساب سرمایه شرکا می

صفحه 194:

صفحه 195:

صفحه 196:

صفحه 197:

صفحه 198:
است که به معنی انقطاع تداوم فعالیت می پاشدا وصول مطالبات پرداخت بدهیها و تقسیم سود

صفحه 199:
§ 9 2

صفحه 200:

صفحه 201:
دردوره تصفیه هر گونه سود یا زیان حاصل از سود و زیان تصفیه سپس مانده لین حساب یه نسبت مقرر حساب سرمایه کر هرک در شرکتنامه بین شرکا تقسیم و به

صفحه 202:
می ‎a IS‏ بد

صفحه 203:
عمل با مانده هکار حساب سر طرزعمل با مانده بدهکارحساب سرمایه شریک در برخی

صفحه 204:
پس از تقسیم زبان تصفیه مانده بدهکار خواهد داشت توانایی شریک در تادیه مانده بدهکار حساب ۲- نائوانی شریک. در تادیه. مانده. پدهکار حساب سرمایه

صفحه 205:
تایدیه مائده بدهکار حساب سرمایه بن حللت که شریک است مانده پدهکارحساب سرمایه خود رابه شرکت تضامتی يه کند . پس از انتقال ثبتها به دفتر کل همه حسابها بسته می شود.

صفحه 206:
ناتوانی شریک در تادیه مانده بدهکار حساب سرمایه: "قادر به تادیه بدهی یا قسمتی از

صفحه 207:

صفحه 208:

صفحه 209:
فصل نهم شرکتهای سهامی سازمان و حقوق صاحبان سهام

صفحه 210:
ست ولی " از نظر ویژگیها

صفحه 211:
: تعریف شرکت سهامی :درماده 1 فانون تجارت شرکت سهامی به صورت زیر تعریف شده است شرکت سهامی» شرکتی است که سرمایه آن به سهام تقسیم شده و مسئولبت .ضاحبان سهام محدود به مبلغ اسمی آنها است

صفحه 212:

صفحه 213:

صفحه 214:
‎١‏ قانون تجارت سهام قد وكلاً قلبل عزل سهامی عام بايد حداقل ‎ ‎ ‎

صفحه 215:

صفحه 216:

صفحه 217:

صفحه 218:

صفحه 219:

صفحه 220:

صفحه 221:

صفحه 222:

صفحه 223:

صفحه 224:

صفحه 225:
۱- سرمایه گذاری سهامداران (سهام سرمایه پرداخت شده) ۲- مانده سود (زیان) انباشته به عنوان منبع لصلی تشکیل. دهنده يه كذارى سهامداران به صورت نقد و يا ان صاحبان سهام است.

صفحه 226:
لیش (کاهش) حقوق صاحبان حساب سود (زیان) انباشته نگهدا

صفحه 227:

صفحه 228:

صفحه 229:
اد توزیع سود سهام به

صفحه 230:
اخت سود به صورت نقد است:

صفحه 231:

صفحه 232:
: ارزش ۱ مبلغی که هنگام انتشار سهام بر روی هر یک از اوراق سها درج می شود معرف ارزش قانونی هر سهم است که در اساسنا .ذكر می شود و ارزش اسمی سهام نام دا

صفحه 233:
سه تعدلد سهام حاصلضرب ارزش أسمى هر سهم در دهتده جمع سهام سرما ممكن است ارزش سهام غالبا معرف ار قانونى است. ارزش اسمى با ‎eek‏ باشد. بازار آن کمتر یا بیشتر

صفحه 234:
افع صاحب أن در

صفحه 235:
سهام ممتاز کسمتی از مالکیت شرکت سهامى که امتیارات خاصی بت به سهام عادی درد برخی ازاین ویژگیها عبارتند از ‎١‏ الويت سهام ممتار از نظر تقسيم سود ‎ ‎

صفحه 236:
پرداخت نقدی 4 5 2 2 سهام سر سرمایه تعهد شده:

صفحه 237:
۱ اقى خواه ارزش باقی خواهد که به بدهکار حسابی به نام تعهد صاحبان

صفحه 238:

صفحه 239:

صفحه 240:
حساب سرمایه اهداء شده که كردد.

صفحه 241:

صفحه 242:
فصل دهم عملیات» سودهرسهم وتقسیم سود

صفحه 243:

صفحه 244:

صفحه 245:
جدید برای خرید سهام شرکت شده و بانکها و سایر مقسسات اعتباری را برای اعطای ا

صفحه 246:
صورت حساب سود و زیا تضامنی بیانگر نتایج عملیات طی یک دا

صفحه 247:

صفحه 248:

صفحه 249:

صفحه 250:

صفحه 251:
به طور جداگلنه درصورت حساب ايه كذاران و سهامداران تاثير زياد

صفحه 252:

صفحه 253:

صفحه 254:

صفحه 255:

صفحه 256:

صفحه 257:

صفحه 258:
Avy مالی

صفحه 259:
درآمدحاصل ازخدمات حمل مسافر وبا ارائه شده تمام شده خدمات

صفحه 260:
۱۳/۱۳/۰۸۳۰

صفحه 261:
سودحاصل ازعملیات عادی ومستمر 200006 متافع (سود)حاصل ازفرو ۱۲۰۰۰۰۰ سودویژه قبل ازاقلام غیرمترقبه ومالیات Yes

صفحه 262:
سود (زیان) حاصل از عملیات هزینه وسود حاضل از عملیات عادی ومستمرشرکت سهامی سهیل

صفحه 263:
سود حاصل ازعملیات مستمر به طورجداگانه و در سودآوری عملیات استفاده سرمایه گذاران لین قسمت هورت حساب سود

صفحه 264:
نمایند که ۰ حاصل در روال عادی عملیات از عملیات عادی و = شرکت

صفحه 265:

صفحه 266:

صفحه 267:
ذر لين مثال . عمليات هتل داری از ابتدای سال ۱۳۷۰ عنی زمان. فروش قسمت هتل دا ارائه می

صفحه 268:

صفحه 269:
اقلام غیرمترقبه: دومین طبقه ازرویدادهای مللی که بایستی به طورجداگلنه می شوند . اقلام غیر مترقبه می باشند.

صفحه 270:

صفحه 271:

صفحه 272:
ارائه اقلام غیر مترقبه در صورت حساب سود شرکتهای سهامی به شرح زیر می باشد: شرکت سهامی سپهر

صفحه 273:
هزینه های عمومی واداری جمع بهای تمام شده کالای فروش رفته وهزینه ها خسارت ناشی ازمحکومیت درمحاکم قضایی سایردرآمدها وهزینه های غیرعملیاتی: سودحاصل ازعملیات عادی ومستمر اقلام غیرمترقبه: زیان ناشی اززلزله سودویژه(خالص) قبل ازمالیات

صفحه 274:

صفحه 275:

صفحه 276:
بخسارت ‏ ناشیاز محکومیت. درمحاکم قضل ریال به طور جداگلنه افشاء‌شده است‌بایستی توجه نمود که این نوع مالى از نوع اقلام غير متر كت سهامى

صفحه 277:

صفحه 278:
بخشی از قسمتهای شرکت واقلام غیر مترقبه در یکسال

صفحه 279:

صفحه 280:

صفحه 281:

صفحه 282:

صفحه 283:
کنید ۰ شرکت سهامی سهیل وسائط نقلیه خود را که مبلغ ۰-۰ ۱۳۶۹۶۸ و۰۱۳۷۰ ۱۰ ساله

صفحه 284:

صفحه 285:
سال چهارم (۱۳۷۱) مدیران لین روش محاسبه استهلاک را دهند.

صفحه 286:
در این صورت محاسیبه استهلاک ‎ard‏ سه ساله ۱۳۴۸۸۱۲۶۹ و رح زیر خواهد ود سال ۱۳۶۸ 2-5 ‎Nees‏ ‏سال ۱۳۶۹ ۰۰ ال ۱۳۷۰ عع ۲( ۰ ۱۰۰ -۸۰۰۰۰۰) ۲۴۴۰۰۰۰ ‏جمع‎ by ۲۰ ‏استهلای انباشته سه ساله به روش نرولی با نوخ‎

صفحه 287:
&

صفحه 288:
تاريخ روز eo ole 9 od ‏اسفند‎ شرح آذارانباشته ناشی ازتغیپردر اصول و روشهای حسابدارپاستهلاک انباشته ثبت آثار انباشته بدهکار 900000 OO 900۵ OO

صفحه 289:
ناشی ازتغییردر روش استهلاک وسائط نقلیه از روش خط مستقیم به روش نزولی 6 با نرخ باتوجه به سایر اطلاعاتی که از دفاتر شرکت سهامی سهیل استخراج شده » صورت حساب ,سود زیان به شرح زیر است

صفحه 290:
شرکت سهامی سهیل رت حساب سود و زيان سال مالی منتهی به ۲۹ اسفند ۱۳۷۱

صفحه 291:
سود قبل از اقلام غیر اقلام غیر مترقبه: ارس آثار انباشته ناشی از تغییر در اصول ar وروشهای پذیرفته شده حسابداری ۱۳۶۰

صفحه 292:
حاصل ازعملیات همان طوری که دره

صفحه 293:
سود خالص قابل تخصیص به هر سهم عاد؛ اطلاعی که مورد نیاز سرمایه گذاران

صفحه 294:
قیمت بازار سهام عادی نیز تقسیم بین سهامداران عادی به تعداد سهام عادی حاصل می شود.

صفحه 295:
تقسیم سود تضمین شده هنگامی که شر سهام سود هر سهم عادی: سهام ممتاز و سهام ممتاز و سود معوق سهام ممتاز, محاسبه و از سود و سود قابل تفسیم بین سهامداران عادی تعیین می شود. دارد براى تعيين سود قلبل تقسيم أبتدا

صفحه 296:
۱۷

صفحه 297:
با توجه به اطلاعات فو ی به ترتیب زیر محاسبه میگردد: سود ویژه قابل تقسیم ‎Yenc‏ کسر می شود:سود تضمین شده سهام ممتاز ‏ ۵۰۰۰۰۰ ۱۰۰۵ ode Ore G c

صفحه 298:
افشاء‌سودهرسهم دره به موجب اصول پذیرفته شده جسابدار سهامی بزرگ الزلمی است.

صفحه 299:

صفحه 300:

صفحه 301:
برای سال مالی منتهی به ۲۹ اسفند ۱۳۷۱

صفحه 302:

صفحه 303:
۱۴۶۰

صفحه 304:

صفحه 305:

صفحه 306:
Neves ats) زیان ناشی از اقلام غیر مترقبه (زیان ناشی از سیل ): اصول و روشهای پذیرفته شده حسابدا

صفحه 307:

صفحه 308:
از یک طرف تقسیم سود نقدی هیکت مدیره برلی رشد و گسترش عملیات آتی و تحصیل دارایبهای ‎due‏ نبازمند به كارى وجوه نقد مى باشد.

صفحه 309:

صفحه 310:
۱-مانده سود (زیان) انباشته؛ از آنجا كه تقسيم سود بين سهامداران حداکثر ه میزان مانده. بستانکار حساب سود

صفحه 311:

صفحه 312:

صفحه 313:
پیشنهاد تقسیم سود نقدی سهام توسط هیئت مدیره: به موجب ماده ۲۴۰ قانون تجارت.نحوه پرداخت سود قلبل تقسیم توسط مجمع عمومی سهامی تعیین می شود.

صفحه 314:

صفحه 315:
جمع عمومی صاحبان سهام تقسیم سودنقدسهام درگزارشی ‏ بهم و د نقدی سهام بین سهامداران بسیار موثراست. اليم تيوه ى سه

صفحه 316:
سهامى سه تاريخ

صفحه 317:
سهام شرکت سهامی تشکیر اعلام شده یک بدهی جاری

صفحه 318:
۲-تاریخ ثبت اعلام تقسیم سود: رويداة على اعلام شیم بو درترت تصوب بوسط مجمع عمومى ساحبان سهام يه پدهکار حساب انباشته و بستانکار سود سهام, پرداختنی سهامی ثبت مر

صفحه 319:
‎٠‏ پرداخت آن بلافاصله صورت نمی گیرد. پرداخت سود نقدی ‏سهام + چند ماه پسر ‏ازتصویب واعلام ان انجام می شود ‎

صفحه 320:
جایزه (سودسهمی) شرکتهای سهامی . تقسیم سود اغلب به صورت نقدی صورت مى كيرد .در برخی ازموارد که کتهای سهامی از وضعیت نقدینگی مناسبی برخوردار نبوده و یا برای تحصیل داراییها و گسترش عملیات به وجوه نقد نيازمند باشند. تقسیم سود از طریق اصدو سهام جايزه انجام مى شود

صفحه 321:

صفحه 322:
تقسیم سود نقدی سهام » موجب کاهش ۱ تهامی اس نسم مود سهلم به صورت توري سهام جا جمع حقوق صاحبان سهام ايجاد نمى کند.

صفحه 323:
شرکتهای سهامی است.

صفحه 324:
ه موجب كا افزایش تعداد. سهام .يا صدورسهام جايزه مو کاهش احتمالی ! بازارهرسهم می شود.

صفحه 325:

صفحه 326:
حقوق صاحبان سهام این شرکت قبل و بعد از توزیع سهام جایزه بین سهام دارا حقوق صاحبان سهام سهام عادی سود انباشته جمع حقوق صاحبان سهام تعداد سهام عادی ارزش دفتری هر سهم قبل از توزیع سهام جايزه 2221*200 90000000000 9000000000 0000000 9000 :شرح زیر | بعد از صدور سهام جایزه 1900000000 212200 900000000 90000 9000

صفحه 327:
عددبه ۱۵۰۰۰ عدد

صفحه 328:

صفحه 329:

صفحه 330:
دلایل توزيع سهام جايزه رين دلايل بيلى تقسيم سودبه صورت توزيع سهام ‏ جايزه درشركتهاى سهامى عبارتنداز ١-حفظ‏ منابع نقدى شر زار سوام شرکت رای مقاصدخاص مالیاتی

صفحه 331:

صفحه 332:
1۲۰ سود ائباشته به صور ماه ۱۳۷۱ مجمع عمومی صاحبان سهام بازار سهام عادی سهامداران می گیرد. در زمان تصویب مجمع سهام جايزه بين کت البرز مبلغ ۱۸۰۰ ریال است.

صفحه 333:
هر سهم جایزه ای که بایستی بین سهامداران ۰ توزیع شودیه مبلغ ۱۸۰۰ریال محا دفاتر شرکت سهامی ‏ ثبت می شود.

صفحه 334:

صفحه 335:
۱۸۰۰۰ هنگام اعلام تقسیم سودبه صورت سهام جایزه ثبت صفحه بعد دردفتر روزنامه عمومی شرکت الیرز برمینای محاسبات بالا انجام می شود:

صفحه 336:
روز 6 0 تاريخ ماه دير 920 شرح سود انباشته سهام جایزقابل توزیع صرف سهام عادی ثبت اعلام توزیع 00 درصد سود انباشته به صورت سهام جايزه بين سهام داران به ارزش اسمی هر سهم 0000 ريال بدهکار 90000 OO DOOD OO E8000 OO

صفحه 337:
و ارزش بازار 00 رال به تعداد ‎DOO‏ ‏ریال سهم عادی معمولاً بين تاريخ اعلام تقسیم سود به صورت سهام جایزه وتاريخ توزيع ان ‎as‏ ‏جندين ماه فاصله وجود دارد. فرض كني رای بای اما ‎alls Ales‏ ار رن سهامداران شرکت البرز انجام می شود . در اين تاريخ ثبت صفحه بعد در دفتر روزنامه . عمومی زده می شود

صفحه 338:
تاريخ روز| ماه دی | 497 0 شرح سهام جايزه قابل توزيع سهام عادى ثبت توزيع سهام جايزه به ارزش اسمى (000000 ريال به صورت سهام عادى بدهكار 00000 OO 2202200 OO

صفحه 339:

صفحه 340:

صفحه 341:

صفحه 342:
ش يافته ودرنتيجه ارزش _بازار سهام کاهش پیدا می کند. تجز: یک رویدادمالی +شناسایی نشد؛ ‎cles >‏ سهامی ‏ ثبت نمی شوند , ‎ ‎

صفحه 343:

صفحه 344:
حقوق صاحبان سهام: سهام عادی به تعداد + به ارزش اسمی ۴۰۰۰ریال 000 صرف سهام عادی سودانباشته جمع حقوق صاحبان سهام

صفحه 345:
bas ‏که لین شرکت تجزیه دوبه یک سهام عادی را انجام دهد لین موضوع به صو‎

صفحه 346:

صفحه 347:
که دیده می شود.فقط تعدادسهام از سهم از۴۰۰۰ ریال به ۲۰۰۰ ریال کاهش یافته است.

صفحه 348:
سود(زیان)انباشته: سود(زیان) انباشته یک مفهوم تاریخی است که نشان دهنده تجمع سود (زیان)پس از لي سال جاری اسب تقسیم شده ازبدوتأسیس شرکتهای سهامی نا زمان گزارشگ

صفحه 349:
حساب سودلزیان)انباشته تفاضل دوقلم عمد؛

صفحه 350:
اصلاح اشتباهات بااهمیت دوره های مالی قبل: كه اشتباهات بااهمیت دراندازه ان) انباشته ياحساب سو

صفحه 351:
هنگامی که اشتباهات با اهمیت دوره های مللی قبل می شوند . موچب تعدیل حسا یان)انباشته خواهد شد.اشتباهات با اهمیت دوره های مالی قبل معمولاً شامل موا

صفحه 352:

صفحه 353:

صفحه 354:
توسط حسابدار شرکت )4 (۴۰۰۰۰۰ در دفاتر ثبت و مبلغ ۰۰۰۰ ريال (ملبه التفاوت ۰ ریال» . به عنوان منافع حاصل ازافزا ارزش زمین شناسایی ودر سود و زيان سال مللى 1128 به عنوان بخشی از سود

صفحه 355:
های مللی سال ۱۳۶۸ سال۱۳۷۱ (سالی که اشتباه

صفحه 356:

صفحه 357:
Js بنابراین آثاراشتباه فوق به ترتیب زیردرپایان سال ما 1371 (زمان کشف اشتباه) دردفترروزنامه عمومی :شرکت سهامی سامان اصلاح ‎wo‏ گردد تاريخ ماه اسفند 9*۰ 0 شرح سود يا (زيان ) انباشته زمين اصلاح اشتباه دوره مالی 1996 بدهکار 00000000 بستا OOO

صفحه 358:
اصلاح اشتباهات با اهمیت لین حساب افش ایتدای سال لی تهیه می کنند.

صفحه 359:
مللی جاری همراه بااقلام مشا های مالی قبل کشف واصلاح می]

صفحه 360:
» آثار مللى لمن بر صورتها وگزارشهای نزدیکتر نیز ارائه شوند. غالا موذ اشتباهات با اهمیت دوره های مللی قبل طی 0 ه می گردد.

صفحه 361:

صفحه 362:

صفحه 363:
همراه ترازنامه و صورت حساب سودوزیان لکثرشرکتهای زارشهای سالانه به سهامداران ارلئه می شود. صورت سود (زیان) انباشته ۱ سهامی ۰ صورت سود (زیان) انباشته در کت سياد اميد در

صفحه 364:
شرکت سهامی امید صورت سود (زیان) انباشته براي سال مالی منتهی به پایان ! ۱۳۷۱ نده سود انباشته در ابتدای سال و ود ویژه سال مالی ۱۴۰ ماو ود سهام پیشنهادی نده سود انباشته در پایان سال

صفحه 365:
در آن دسته ی که ای سالانه به صورت مقایسه ل ارائه می نمایند نحوه افشاء اصلا با اهمیت دوره های مالی قبل

صفحه 366:
شرکت سهامی سامان صورت سود (زیان)انباشته برای سال مالی منتهی به پایان اسفند 1371 مانده سود انباشته ابتدای سال-قبل از اصلاح اشتباهات آثار انباشته اصلاح اشتباه مربوط به ارزیابی زمین در سال مالی 490 سال مالی منتهی به ‎CO‏ اسفند9520) 00000 600000( سال مالی منتهی ب 60 اند 190 0200 )600006(

صفحه 367:
مانده سود انباشته ابتداى سال اصلاح شده سود ویژه سال جاری سود سهام پیشنهادی کسر می شود: سود سهام پیشنهادی مانده سود انباشته درپایان سال 000000000 0 9000000000 ۳900000000 0 FOOOOO 900000000 0 OOOO 220

صفحه 368:
گزارشهای مللی سال ۱۳۶۸ که در سال ۱۳۷۱ کشف و شده از ما سال مللی ۱۳۷۱ و ۱۳۷۰ کسر. شده لست بنابراین اصلاح ‏ شده اند

صفحه 369:
بن لی یادداشت ۲۵ پیوست ‎ype‏ اشتباه سود شناسایی در مورد ثبت خرید زمین اصلاح اشتباه دوره های قبل ۰ مربوط به اصلاح به میلغی پیشتر ازبهای تمام شده در سال ۱۳۶۸ می باشد.

صفحه 370:
توضیح آن که زمین مزبور به بهای تمام شده ۱۱۰۰۰۰۰ ريال براى انبار شرکت در مزایده خریداری| اشتباهاً به ارزش باز فاتر سال ۱۳۶۸ ثبت وما به التفاوت به عنواه

صفحه 371:
صورت سود (زیان) انباشته به شک يان و صورت سود (زیان) انباشته ترکیبی

صفحه 372:
شرکت سهامت امین صورت حساب سود و ریان و سور (زیان) انباشته ترکیبی برای سال مالی منتهی به 29 اسفند 1371 فروش خالص بهای تمام شده کالای فروش رفته سود ناویژه فروش سود انباشته ابتدای سال سود ویژه سال مالی منتهی به اسفند 19520 9000000000 69900000000 90900000000 FEOOOOO 196000000 ی اسفند 1970 000000 60000 60600000 POCSOOO 000000

صفحه 373:
سود انباشته ابتدای سال جمع سود سهام پیشنهادی سود انباشته در پایان سال سود هر سهم (تعدادسهام عادی ‎(ee (DOOD‏ 90000 0 900000000 dDGOOOO FOSOOO 0 ed 296000000 PSSOOOO 900000 QSOOOO ‏هف‎

صفحه 374:
اطلاعات دیگری درصورت سود (زیان) انباشته شر" شامل محدودیت هلیی است که به موجب الا انباشته شرکتهای سهامی ! ۱ ایران »لندوخته ها است.

صفحه 375:
اندوخته بخشی ازسودانباشته شرکتهای که‌به دلیل الزامات قانونی و یا با را مقاصد خاص تخصیص داده می شود. هنگام تخصیص بخشی از سود انباشته به عنوان اندوخته ۲ در دفلتر شرکتهای سهامی حساب. سود انباشته بدهکار و حساب اندوخته مربوطه بستانکار می

صفحه 376:
۱۴۰قانون تجارت هرسال (۵درصد) سود ای سهامی بایستی به عنولن اندوخته قانونی تخصیص داده می شود . اندوخته. قانونى ‎١‏ ی‌لست که به دلیل الزام قانونی درسود انباشته اد می ک سهامی محدودیت ایجاد می کند.

صفحه 377:
امى به موجب لساسنامه ویا تصویب مجامع عمومی برای تو برخی از شر عملیات ويا برلق مقاصد بخاص بخشی از سود انباشته را به عنوان اندوخته تخصیص می دهند.

صفحه 378:

صفحه 379:
صورت سود (زیان) انباشته شرکت سهامی سحر شامل اندوخته افشاء آن دریادداشت پیوست صورتها و گزارشهای مالی درادامه نشان

صفحه 380:
شرکت سهامی سحر صورت سورزریان )اناسته برای سال مالى منتهی به 29اسفند1 137 سال مالی منتهی به 06 اسفند ‎ard‏ ‏سود انباشته در ابتدای سال قبل از | 196000000 اصلاحات ‎OO‏ ‏اصلاح اشتباهات در دوره های قبل )900000 سود انباشته در ابتدای سالاصلاح 0( شده 990000 ‎OO =‏

صفحه 381:
سود ویژه سال جاری جمع سودقابل تخصیص کسر میشود تخصیص سود: اندوخته قانونی اندوخته توسعه سود سهام پیشنهادی جمع سود تخصیص يافته سود انباشته در ابتدای سال 0000 م02 ‎OO‏ 9000000 OO 60000( (e000) 00 496600

صفحه 382:

صفحه 383:
‎٠‏ قابل تقسيم بين ‎ ‎

صفحه 384:
مانده اندوخته قانونی در ابتدای سال نقل از سود قابل مانده در پایان سال سال مالی منتهی به ©© اسفند ‎aord‏ ‏62-60 ‎oO‏ OS? OOOO SO? OOO 0 سال مالی ما به 200 اسفند 920 00000000

صفحه 385:
سایر اندوخته ها شرکت سحر به موجب ماده ۲۵ اساسنامه همه ساله ۱۵ درصد از سود ویژه را به عنوان اندوخته

م ‏اللهبس الرحالرحمن يم 1 اصول حسابداري 2 • تاليف :دكتر يحيي حساس يگانه • تهيه كننده :مهدي هدايتيان 2 جايگاه درس • اين درس بعداز درس اصول حسابداري 1ودر نيمسال دوم رشته حسابداري بايد گذرانده شود 3 فصل دوم سیستم حسابداری دستی 4 مقدمه: تاكي-د بر س-يستم حس-ابداری دس-تی بر اي-ن اس-اس اس-ت ك-ه اي-ن س-يستم و مفاهي-م دفاتر روزنام-ه و معي-ن در دوران ن-ه چندان دوروحت-ی درس-الهای اخيرتوانس-ته است نيازهای اطالعات مالی مؤسسات متوسط و بزرگ را به خوبی مرتفع نمايد. 5 دفاتر روزنامه اخ-تصاصی: در س-يستم حس-ابداری دس-تی مؤس-سا ت بزرگ ه-ر رويدا-د مال-ی ي-ا در دفترروزنام-ه عموم-ی و ي-ا در يك دفترروزنام-ه اختص-اصی كه برای ثبت و پردازش نوع خاص-ی از رويدادهای مال-ی پيش بينی شده است ثبت می گردند . 6 برای رويدادهای مال-ی تكرا-ری ميتوان ازي-ک دفترروزنامه اختص-اصی اس-تفاده نمود .تس-ريع در ثبت بخشی از رويدادهای مال-ی خاص در دفتر روزنامه اختصاصی و ميزان زمان صرفه جوئی شده برا-ی نقل به حسابهای معين ودفتركل از موارد استفاده دفتر روزنامه اختصاصی است. 7 اكثررويدا د های مال-ی (حدود 90ت-ا 95درص-د ) ك-ه در مؤس-سات بزرگ ب-ه تعداد زيادی واقع می شوند شامل چهار نوع رويداد مال-ی زي-ر است كه برای ثبت ه-ر ي-ک ازآنه-ا دفترروزنامه اختصاصی مورد نيازمی باشد: 8 نوع رويدادهای مالی دفتر روزنامه اختصاصی فروش نسيه دفتر روزنامه فروش خريد نسيه دفتر روزنامه خريد دريافتهای نقدی دفترروزنامه دريافتهای نقدی پرداختهای نقدی دفترروزنامه پرداختهای نقدی 9 مزايای دفتر روزنامه فروش: رويداد مالی فروش نسيه در يک يكی از مزايای دفتر روزنامه فروش آن است كه هر س-طر ثب-ت م-ی شود در حال-ی ك-ه همي-ن رويداد مال-ی در دفت-ر روزنام-ه عموم-ی حداقل در سه سطر ثبت می گردد. 10 مانده حس-اب كنترل حس-ابهای دريافتن-ی در دفت-ر ك-ل در پايان ماه بايس-تی مس-اوی حاصل جمع مانده حسابهای تم-ام مشتريان در دفترمعين حسابهای دريافتنی باشد. 11 سطر اول :حسابهای دريافتنی (بدهكاران)به صورت بدهكار سطر دوم :حساب فروش بصورت بستانكار سطر سوم :شرح كافی برای ا-ين رويداد مالی 12 تمام حس-ابهای دريافتن-ی (بدهكاران) و حس-ابهای پرداختن-ی (بس-تانكاران)در دفترمعي-ن حسابهای دريافتن-ی و دفت-ر معي-ن حس-ابهای پرداختن-ی ك-ه حس-ابهای آ-ن براس-اس حروف الفبای نام ه-ر يک از بدهكاران و بستانكاران تفكيک گرديده ،نگهداری می شود . 13 حسابهای كنترل در دفتر كل و دفاتر معين : برای داشت-ن ا-طالعات دقي-ق و جداگان-ه از ه-ر ي-ک از بدهكاران در برخ-ی ازموس-سات برای ه-ر يک ازبدهكاران حس-اب جداگان-ه ای دردفترك-ل افتتاح ميشود .ب-ا توج-ه ب-ه حج-م زياد اطالعات نمی توان دفتر كل نگهداری نمود. حسابهای زيادی را دريک 14 درپايان ماه دفترروزنام-ه فروش جم-ع زده م-ی شود وجم-ع فروش نس-يه ثبت شده درروزنامه فروش در س-تون بدهكار حس-اب كنترل حس-ابهای دريافتن-ی و س-تون بس-تانكار حس-اب فروش در دفت-ر ك-ل ثبت می گردد. 15 دفتر روزنامه خريد: در پايان ماه دفت-ر روزنام-ه خري-د جم-ع زده شده و جم-ع خريدهای نس-يه ب-ه دو حس-اب دفت-ر كل بشرح زيرانتقال می يابد: -1به ستون بدهكار حساب خريد. -2به ستون بستانكار حساب كنترل ،حسابهای پرداختنی. 16 ستونهای بدهكار: 1ص-ندوق :چون تمام رويدادهای مال-ی ك-ه نقدا وص-ول م-ی گردن-د ،در دفترروزنامه دريافتهای نقدیثبت می شوند. -2تخفيفات نقدی فروش :برای انباش-ت تمام تخفيفات نقدی فروش در ط-ی ماه مورد استفاده قرار ميگيرد. -3سايرحسابها :برای ثبت بدهكار ساير حسابها به ج-ز ح-سابهای صندوق و تخفيفات نقدی فروش- بكارمی رود. 17 ستونهای بستانكار : -1حس-ابهای دريافتنی :مبال-غ نقدی دريافت شده از هري-ک از مشتريان (بدهكاران) در اي-ن س-تون ثبت می گردد. -2فروش :در اي-ن س-تون تمام فروشهای نقدی انجام شده ط-ی ماه انباشت-ه شده و جم-ع اي-ن ستون در پايان ماه به بستانكار حساب فروش در دفتر كل منتقل می شود . 18 -3سايرحسابها :اين ستون برای ثبت بس-تانكاروصولی نقدی به غيرازحسابهای دريافتنی و فروش ،مورد استفاده قرار می گيرد . 19 دفتر روزنامه دريافتهای نقدی : كليه رويدادهای مال-ی كه نقدا وص-ول م-ی شوند در دفتر روزنام-ه دريافتهای نقدی،ثبت م-ی گردند مثال كلي-ه فروشهای نقدی كاال در دفترروزنام-ه ثب-ت م-ی شون-د .جم-ع فروشهای نقدی به بستانكارحساب فروش دردفتركل منتقل می گردد. 20 دفتر روزنامه پرداختهای نقدی: تمام رویدادهای مال-ی ای که ب-ه ص-ورت نق-د پرداخ-ت م-ی شون-د در این دفت-ر روزنامه اختص-اصی ثب-ت م-ی شوند .پرداختهای نقدی باب-ت هزین-ه های عم-لیاتی ٬خریدهای نقدی کاالوپرداختهای نقدی به فروشندگان ا-زجمله این رویدادهای مالی اند. 21 دفترروزنامه عمومی: مواردی از قبیل برگش-ت از خري-د و تخفیفات ك-ه بطور نق-د وص-ول نم-ی شون-د ،برگشت از فروش و تخفیفات ك-ه نقدا پرداخ-ت نم-ی گردن-د وخري-د و فروش دارائيهای ثاب-ت بطور نس-يه ،از جمله رويدادهای مالی هستند كه دردفترروزنامه عم-ومی ثبت می شوند. 22 حسابهای دفاتر معین: حس-ابهای دفت-ر معین حس-ابهای دریافتن-ی دارای س-ه س-تون برای ثب-ت مبال-غ اس-ت .ستون بدهکار ٬ ستون بستانکار و ستون مانده بدهی هر مشتری را به روز نشان می دهد. 23 حسابهای دفتر کل: حسابهای دفاتر کل و دفاتر معین نشان دهنده انتقاالت انجام شده به این حسابهااز دفاتر روزنامه عموم-ی و اختص-اصی اس-ت .ارتباط منطق-ی بر قرار شده بین دفات-ر معین ٬دفت-ر کل و دفاتر روزنامه در ستونهای عطف منعکس می شود. 24 تطبیق دفاتر معین با ح-ساب های کنترل : برای اطمینان از ص-حت انتقاالت انجام شده از دفات-ر روزنام-ه عموم-ی و اختص-اصی ب-ه دفتركل و دفاتر معین ،تراز آزمایشی به عنوان ستاده سیستم حسابداری تهیه می شود. 25 تغييرات در دفاتر روزنامه اختصاصی: ازنكات اس-اسی در طراح-ی دفات-ر روزنام-ه اختص-اصی ص-رفه جوي-ی در زمان ثب-ت رويداد مال-ی و فراهم نم-ودن تقس-يم كار بين دو ي-ا چند كارمند حس-ابداری اس-ت ،كه دفتر روزنام-ه اختصاصی برای آن نوع رويداد مالی طراحی شده است. 26 تراز آزمایشی اهداف زیر را تامین می كند : -1تساوی ثبت و انتقال بدهکار و بستانکار -2تساوی حاصل جمع مانده های ح-ساب های دفاترمعین با مانده های حساب های کنترل مربوطه دركل -3تهیه اطالعات ،به عنوان بازخ-وربرای انجام اصالحات الزم در سیستم حسابداری 27 دفترروزنامه برگشت ازخرید وتخفیفات : -1انتقال اقالم ثب-ت شده در دفترروزنام-ه ب-ه حس-اب ه-ر ي-ک ا-زفروشندگان دردفت-ر معي-ن حساب های پرداختنی ،عالمت ( )درستون نشان دهنده انجام انتقال ها است. -2انتقال جم-ع س-تون مبل-غ دفت-ر روزنام-ه ب-ه حس-اب برگش-ت ازخرید و تخفیفات و حساب های پرداختنی دردفتركل. 28 دفتر روزنامه برگشت از فروش و تخفیفات : -1انتقال ا-قالم ثب-ت شده در دفترروزنام-ه ب-ه حس-اب هریک ازمشتریان دردفترمعین ح-ساب های دریافتنی،عالمت ( )در ستون عطف مبین انجام اين انتقال ها است. -2انتقال جم-ع س-تون مبل-غ دفت-ر روزنام-ه ب-ه حس-اب برگش-ت از فروش و تخفیفات و حساب های دریافتنی در دفتر كل. 29 دفاتر روزنامه چ-ند ستونی : موس-ساتی ك-ه تعداد کارکنان و حج-م رویدادهای مال-ی ب-ه اندازه ای نیس-ت ك-ه بتوان كار ثبت دفاترروزنام-ه عموم-ی و اختص-اصی را بي-ن کارمندان تقس-یم نمود ،برای کارآیی س-یستم حسابداری ، بجای استفاده از دفاترروزنامه عمومی واختصاصی،ازدفترروزنامه چند ستونی استفاده می شود. 30 دفترروزنام-ه چن-د س-تونی دارای چندین س-تون اس-ت ك-ه تمام رویداد های مال-ی (برون سازمانی و درون سازمانی) يک موسسه در آن ثبت می گردند .دفتر روزنامه سه ستونی در کشورمان رایج است. 31 دفتر روزنامه تركيبی: موس-سات تجاری و خدمات-ی و غیرانتفاع-ی ك-ه چن-د نوع رویداد مال-ی ب-ه تکرار زیادی واقع شده ،از دفت-ر روزنام-ه تركيب-ی برای ثب-ت رویدادهای مال-ی اس-تفاده م-ی شود .دفت-ر تركيب-ی ازدفترروزنامه عمومی و دفترروزنامه اختصاصی است . 32 دفتر روزنامه تركيبی رویدادهای برون سازمانی عملیات اصالح و بس!تن حس!ابها (رویدادهای مالی درون سازمانی) درآن ثبت می گردند. 33 تغييرات در دفتر روزنامه تركيبی : در شکلهای دیگ-ر و با براس-اس نیاز موس-سات ٬م-ی توان دفت-ر روزنام-ه ترکیبی را س-تونهای متعدد ب-ه عنوان اجزای س-یستم های حس-ابداری طراح-ی کرد .دفت-ر روزنام-ه ترکیب-ی ب-ه هر شکلی که باشد ٬عملیات ثبت و استفاده از آن مشابه دفتر روزنامه ترکیبی است. 34 دفترروزنامه تركيبی فروش و دریافتهای نقدی : تركيب-ی از دفات-ر روزنام-ه اختص-اصی فروش و دریافتهای نقدی م-ی باشدوغالب-ا درموس-ساتی كه وظایف ثبت فروشهای نسيه و ثبت دریافتهای نقدی ،تفكيک نشده بكار گرفته می شود. 35 دفتر روزنامه تركيبی خرید و پرداخت های نقدی : تركيب-ی از دفات-ر روزنام-ه اختص-اصی خرید و پرداخ-ت های نقدی م-ی باشدوغالب-ا درموس-ساتی ك-ه وظایف ثبت خريدهای نسيه و ثبت پرداختهای نقدی ،تفكيک نشده بكارگرفته می شود. 36 فصل چهارم کنترل داخلی رویدادهای مالی نقدی 37 مقدمه: یکی از هدفهای مه-م س-یستم کنترل داخل-ی ٬محافظ-ت ا-ز داراییهای موسسه و جلوگیری از اتالف ٬سوء استفاده ٬یا تقلب است . 38 وجوه نقد: وجوه نق-د عبارت اس-ت از پول نق-د بص-ورت س-كه واس-كناس وموجودی حس-ابهای جاری و هر نوع اوراق بهاداری كه به جای پول در معامالت مورد قبول واقع شود. 39 گزارش گری وجوه نقد در ترازنامه: در تراز نام-ه وجوه نق-د ب-ه عنوان اولي-ن قل-م داراي-ی و مهمتري-ن آنه-ا نشان دا-ده می شود.بس-تانكاران،س-رمايه گذاران ،مس-ئوالن بانكه-ا و …اس-تفاده كنندگان برون س-ازمانی صورتها وگزارشهای مالی هستند. 40 توجه استفاده کنندگان ازصورتها وگزارشهای مالی به وجوه نقد معلول علتهای زیر است: -1حساب وجوه نقد از پر گردش ترین و فعالترین حسابهای دفاتر موسسات مختلف است. -2وجوه نقد ،نقد ترین و دردسترس ترین دارایی موس-سه ا-ست که ه-ر لحظه می توان آن را به دیگر دارایی ها تبدیل و یا صرف پرداخت بدهیها یا هزینه ها نمود. 41 -3طی دوره مالی ،وجوه نقد به دفعات به انواع داراییها یا هزینه ها تبدیل می شود و درادامه به وجوه نقد. -4موجودی وجوه نقد ا-ز مهمترین عوامل تشکیل دهنده صورت نسبت ج-اری و آنی است و اس-تفاده کنندگان برون س-ازمانی ص-ورتها و گزارش های مال-ی از موس-سه توج-ه خاص-ی به این دو برای حفظ منافع و رسیدن به طلبشان نشان می دهند. 42 مسئولیت های مدیریت وجوه نقد : مدیریت موثر و کارآمد وجوه نقد شامل رعایت سیاستهای خط مشی های زیر است : -1تامین دق-ت و ص-حت عملیات حس-ابداری در یافتها وجوه نقد . و پرداختهای نقدی و مانده -2ممانعت از خسارات ناشی از تقلب ،اختالس ،سوء استفاده و سرقت وجوه نقد . 43 -3نگهداری مبال-غ کاف-ی وج-وه نق-د برای اقالم-ی که لزوم-ا بایس-تی ب-ه ص-ورت نقدی پرداخت شوند ،به عالوه یک مانده معقول برای نیاز های ضروری به وجوه نقد . -4سرمایه گذاری وجوه نقد بال استفاده . 44 مبانی ا-عمال کنترل دا-خلی وجوه نقد: وجوه نق-د ب-ه عل-ت س-هولت جابجایی و مطلوبیت فراوان-ی که نزدهم-ه دارد٬بیش ازسایرداراییها در معرض سرقت ٬سوء استفاده و اختالس است . 45 عمده عملیات برای کنترل داخلی بر وجوه نقد: -1تنظیم فهرست دریافتهای نقدی روزانه برای کنترل و منظور کردن در حسابهای مربوط -2واریز دریافتهای روزا-نه به حساب جاری موسسه نزد بانک 46 دريافتهای نقدی: درياف-ت های نقدی روزان-ه در موس-سات ،عمدتاً شام-ل درياف-ت های نقدی از بدهكاران بابت مطالبات موسسه و دريافت های نقدی بابت فروش نقدی می باشد . استفاده از صندوق فروش اطم-ينان بيشتری از صحت جمع فروش نقدی روزانه ايجاد خواهد كرد. 47 استفاده از برگ فروش نقدی: در بعضی موسسات برای کنترل دریافتهای نقدی حاصل از فروش -نقدی روزانه از برگ فروش نقدی اس-تفاده م-ی -کنند.جم-ع برگهای فروش نقدی ب-ه عنوان مدارک اولیه ثبت رویدادهای مالی نقدی مورد استفاده قرار می گیرد. 48 استفاده از برگ دریافت صندوق: در موسسات عمده فروشی و یا موسساتی که به فروش کاالهای گران قیم-ت اشتغال دارند برای کنترل دریافتهای نقدی ٬ضم-ن تنظیم ص-ورت حس-اب فروش ٬ازبرگ دریاف-ت ص-ندوق که نشان دهنده وصول وجه صورت حساب است ٬استفاده می کنند. 49 وجوه نقد دریافتی از صندوق: در برخ-ی ازموس-سات قس-متی ازدریافتهای نقدی از مشتریان یا بدهکاران به ص-ورت چ-ک یا وجوه نقدی اس-ت که معم-وال ط-ی نام-ه ای توس-ط اداره پس-ت و یا نام-ه رسانهای مشتریان و بدهکاران به موسسه واصل می شود. 50 کسور و اضافات صندوق : گاهی حتی پس از کنترل موثر بر وج-وه نقد ،امکان دارد اشتباهاتی در دریافتها ویا پرداختهای نقدی ب-ه وجود بیاید ب-ه همین منظور حس-ابی در دفت-ر کل ب-ه نام حس-اب کسور و اضافات صندوق افتتاح می شودواختالفات ناشی از شمارش وجوه نقد در این حساب ثبت می شود . 51 در پايان روز كسری واضافات صندوق بايستی به حساب كسور و اضافات صندوق منتقل شود و اختالف ناشی از شمارش وجوه نقد در اين حساب ثبت گردد. 52 تقسیم دقیق وظایف: عدم تفکیک دقیق وظایف در مورد وجوه نق-د م-ی توان-د شرایط را برای س-وء استفاده احتمالی فراهم کند. -1فروش نقدی روزانه را در دفاتر موسسه ثبت نکند -2کل فروش -نس-یه و نقد روزانه را در دفاتر ثبت کند ولی به طور ساختگی یک مبلغ دیگ-ر ثبت نم-اید. 53 پرداختهای نقدی : اغل-ب موارد س-وءاستفاده در وج-وه نق-د ناش-ی از س-وء اس-تفاده درپرداختهای نقدی اس-ت بنابراین کنترل دا-خل-ی موث-ر بر پرداختهای نقدی مهمت-ر از کنترل داخل-ی بر دریافتهای نقدی بوده بخ-ش اصلی کنترل وجوه نقد محسوب می شود . 54 حساب جاری بانک : برای اعمال کنترل داخل-ی موثر بر وجوه نقد ،موسسات مختل-ف چند حساب ج-اری در یک یا چند بانک افتتاح و کلیه دریافتهای نقدی را به آنها واریز می کنند و تمام پرداختهای نقدی را با صدور چک از طریق همین حسابها انجام می دهند . 55 صدور چک : چ-ک نوشت-ه ای اس-ت ك-ه دارنده حس-اب جاری ب-ه بان-ک دس-تور م-ی ده-د ك-ه مبل-غ مشخص-ی را به خود وی و يا به هر شخص حقيقی و حقوقی ديگری بپردازد . 56 ه-ر برگ چ-ک ب-ه غي-ر ازشماره پياپ-ی ومح-ل نوشت-ن تاري-خ ص-دور چ-ک دارای چهاربخ-ش متمايزك-ه به صورت زير است : -1بانک وشعبه ای كه بايستی مبلغ چک را پرداخت كند -2مبلغ چک -3شخص یا موسسه ای که بایستی مبلغ چک به وی پرداخت شود . -4صادر کننده چک که چک را امضا می نماید. 57 صورت حساب بانک: ب-ه طور معمول بانكه-ا در پايان ه-ر ماه و ي-ا در مواقع-ی ك-ه دارنده حس-اب جاری درخواس-ت نمايد برای صورت حساب ارسال می كند . صورت حساب بانكی معموالً دارای اين ستونها است : -1ستون تاريخ -2شماره سند -3كد -4بدهکار -5بستانکار -6ستون مانده 58 تطبیق دفاترحساب جاری با صورت حساب ارسالی بانک: منظور از تط-بيق ص-ورت حس-اب ارس-الی بان-ک ب-ا دفات-ر دارنده حس-اب جاری ،حصول اطمينان از مطابقت ميزان موجودی نقدی نزد بانک و در دفاتر موسسه می باشد . 59 معموالً مانده حس-اب جاری در دفات-ر دارنده حس-اب جاری و ص-ورت حس-اب ارس-الی ب-ه دالیل زیرب-ا یكديگر مطابقت نخواهند داشت: ال-ف ـ مبالغ-ی ك-ه در دفات-ر دارنده حس-اب جاری در حس-اب بان-ک ثب-ت شده ول-ی درص-ورتحساب بان-ک منعکس نیست. -1چکهای معوق -2سپرده های بین راهی -3چکهای الوصول 60 ب‌ ـ مبالغ-ی ك-ه در ص-ورت حس-اب بان-ک ثب-ت گرديده ول-ی در دفات-ر مؤس-سه دارنده حس-اب جاری ثبت نشده است. این اقالم شامل موارد زیر است : -1وجوه واریز شده به حساب جاری نزد بانک توسط دیگران . -2کارمزد خدمات و سایر هزینه های بانکی . -3واخواست اسناد تجاری تنزیل شده . 61 صورت مغايرات بانكی : ص-ورت مغايرات بانك-ی عبارت ازص-ورتی اس-ت ك-ه موارد اختالف بي-ن مانده ص-ورت حساب ا-رس-الی بان-ک و مانده حس-اب بان-ک در دفات-ر مؤس-سه دارنده حساب جاری را در زمان معينی نشان می‌دهد . 62 ص-ورت مغايرات بانك-ی حداق-ل ماه-ی يكبار و در مواق-ع ضروری ديگ-ر تهي-ه می‌گردد .ب-ا تنظي-م صورت مغايرات بانك-ی می توان به عل-ل بروز اختالف بين صورت حس-اب ارسالی بانك و دفاتر مؤس-سه پی برد. 63 تهيه صورت مغايرات بانکی : در روش تعيي-ن مانده واقع-ی مانده صحيح بانک در تاري-خ تهيه صورت مغايرات تعيين می‌گردد لذا اين روش می‌توان-د مبنای مناس-بی برای انجام اص-الحات الزم در دفات-ر مؤس-سه دارنده حس-اب جاری وا-قع شود. 64 موسسه بازرگانی سپهر صورت مغایرت حساب جاری ‏X2/ 11/ 30 موجودی حساب جاری موسسه وجوه واریزی به دیگرانX کسر می شود: کارمزدو سایر هزینه های بانکیX سفته واخواستی،چکهای الوصولX () X 65 ‏X اضافه می شود: افزایش)کاهش(خالصX نتیجه:مانده وافعی حساب جاری در X2/11/30 ‏A موجودی حساب جاری طبق صورتX حساب ارسالی بانک اضافه می شود: سپرده بین راهیX کسر می شود ()X افزایش )کاهش ( خالص : ‏X نتیجه :مانده واقعی حساب جاری در 66 ‏X2/11/30 ‏A اصالح دفاتر موسسه پس از تهیه صورت مغایرت بانکی :با تنظيم صورت مغايرات بانكی متوجه می‌شويم ك-ه مانده واقع-ی حس-اب جاری در تاري-خ تهي-ه ص-ورت مغايرات بانك-ی ب-ا هي-چ يک ازمانده‌های منعكس در دفاتر مؤسسه و صورت حساب بانک مطابقت ندارد . 67 اضافه برداشت از حساب جاری بانکی: وثاي-ق الزم منعق-د می‌كنن-د اين براس-اس توافق-ی ك-ه بانكه-ا ب-ا موس-سات معت-بر در قبال اخ-ذ مؤسسات مجاز می باشند كه در مواقع ضروری تا ميزان معينی چک بيش از موجودی خود نزد بانک صادر نمايند. 68 میزان تنخواه گردان: ميزان تنخواه گردان معموالً مبلغ-ی ثاب-ت و از پي-ش تعيي-ن شده اس-ت .و در فواص-ل زمانی كوتاه معموالً هفتگ-ی ي-ا ماهانه با ص-دور چ-ک به اندازه هزينه‌ های انجام شده به ميزان قبل-ی تجديد می‌گردد. 69 سیستم سند هزینه: در مؤس-سات بزرگ يك-ی ازروشهای مؤث-ر كنترل داخل-ی پرداختهای نقدی س-تفاده ازس-يستم سند هزين-ه برای پرداخ-ت -های نقدی اس-ت .س-ند هزين-ه قب-ل ازص-دور چ-ک بايس-تی ب-ه تأيي-د و تصويب مدير يا مديران مسئول برسد. 70 تنظیم سند هزینه: س-ند هزين-ه توس-ط مديرمال-ی مؤس-سه بررس-ی می‌گردد ت-ا از اعمال كنترلهای الزم در واقع-ی بودن آن اطمينان حاصل شود .پس از كنترل مدي-ر مال-ی س-ند هزينه تنظيم شده در دفتری كه دفتر اسناد هزينه نام دارد ثبت شده وسپس پرداخت می‌گردد. 71 دفتر اسناد هزینه: برای ثبت اس-ناد هزينه ،ب-ه ترتيب ،شماره س-ند هزين-ه ، ومبلغ سند درج می‌گردد. تاري-خ تنظيم آ-ن ،نام بستانكاران در برخ-ی از مؤس-سات ازدفت-ر ا-س-ناد هزين-ه ب-ا دفت-ر روزنام-ه اختص-اصی پرداختهای نقدی ب-ه صورت تركيبی استفاده می‌شود. 72 دفتر صدور چک: شكل ساده ای ازدفترروزنام ‌ه اختصاصی پرداختهای نقدی است. مؤسساتی كه ازسيستم سند هزينه برا-ی كنترل پرداختهای نقدی استفاده می‌كنند چكهای مربوطه ب-ه ه-ر س-ند هزين-ه زمان-ی ص-ادر می‌شود ك-ه اس-ناد هزين-ه مورد تص-ويب واق-ع شده و در دفت-ر اسناد هزينه ثبت شود. 73 دفت-ر ص-دور چ-ک دارای س-تونهای متعدد برای درج شم-اره و تاري-خ چ-ک ص-ادر شده نام دريافت كننده ،شماره سند هزينه ،تخفيفات نقدی و حساب بانک می‌باشد. 74 فصل پنجم سیستم حقوق و دستمزد 75 اهمیت سیستم حقوق و دستمزد: هزينه حقوق و دستمزد نشان دهنده س-هم نيروی كار هزينه‌های عملياتی اغلب موسسات است. در توليد محص-والت و يكی ازمهمترين محاس-به و پرداخ-ت مناس-ب حقوق و دس-تمزد يك-ی از عوام-ل مؤثردرايجاد رابط-ه مطلوب بين كاركنان وكارفرما می‌باشد. 76 تعریف سیستم حقوق و دستمزد: سيستم ح-قوق و دستمزد مجموعه‌ای از اجزاء به هم پيوسته در داخ-ل يک موسسه است كه داده‌های مربوط ب-ه س-هم نيروی كار در تولي-د محص-والت و ي-ا ارائ-ه خ-دمات را ب-ه صورتها و اطالعات حقوق و دستمزد تبديل می‌كند. 77 درمؤسسات وظايف ومسئوليتهای ح-قوق ودستمزد در دواير زير تقسيم شده است: 1ـ دايره كارگزينی 2ـ دايره ثبت اوقات كار 3ـ دايره حقوق و دستمزد 4ـ دايره پرداخت کنترل داخل-ی موث-ر بر س-یستم حقوق و دس-تمزد شام-ل تفکیک وظایف از یکدیگ-ر ،انجام وظایف توسط دوایر ،به صورت جداگانه وعدم تداخل وظایف با یکدیگر است . 78 دایره کارگزینی: وظيف-ه دايره كارگزين-ی تأمي-ن نيروی كار الزم برای قس-تمهای مختل-ف مؤس-سات عالوه بر آن آئين‌ نامه‌های اس-تخدامی را تهيه و برنامه‌های آموزش-ی ،شرح وظاي-ف و ارزيابی مشاغل را انجام می‌دهد. 79 دایره ثبت اوقات کار: نگهداری مدارك-ی ك-ه نشان دهنده اوقات كار هري-ک از كاركنان در دوره‌های مشخ-ص هفتگ-ی يا ماهان-ه باش-د اولي-ن و مهمتري-ن مرحل-ه از مراح-ل جمع‌آوری داده‌های مربوط ب-ه س-يستم حقوق و دستمزد است. 80 کارت ساعت : کارت س-اعت محکم ترین و گویا ترین مدرک حضور کارکنان درمح-ل از س-اعت ورود تا س-اعت خروج اس-ت .کارت س-اعت در دایره ثب-ت اوقات کار کنترل و جم-ع آوری م-ی شود یک کارت ساعت تکمیل شده دهنده ساعت شروع وخاتمه کار کارکنان و ا-ضافه کاری آنها است . 81 ماشین ساعت زن : وس-یله ای برای ثب-ت اوقات حضور کارکنان روی کارت س-اعت اس-ت در یک س-یستم مناسب یک شماره کارت ساعت به هر یک از کارکنان اختصاص داده می شود . روش های دستی از دقت و صحت کارت ساعت و ماشین ساعت زن بر خوردار نیستند . 82 دایره حقوق و دستمزد: محاس-به و تعيي-ن حقوق و دس-تمزد ناخال-ص ،كس-ورات ،خال-ص دريافت-ی ه-ر ي-ک از كاركنان و تهيه وتنظي-م ليس-ت حقوق و دس-تمزد براس-اس كارتهای ارس-ال شده از دايره ثبت اوقات كار در دايره ح-قوق و دستمزد انجام می‌شود. 83 داده های دایره حقوق و دستمزد پس از پردازش ستاده ها شامل : -1لیس-ت حقوق و دس-تمزد ب-ه عنوان مدارک موس-سسه برای ارس-ال ب-ه س-ازمان تامین اجتماعی و اداره مالیات وحقوق . -2سوابق و محاسبات انفرادی درآمد و کسورات هر یک از کارکنان . -3صدور چک حقوقی . 84 دایره پرداخت حقوق و دستمزد: بهتري-ن روش پرداخ-ت حقوق ودس-تمزد پردا-خ-ت توس-ط چ-ک از حس-اب جاری بانك-ی اس-ت .در اين روش معادل جم-ع خال-ص قاب-ل پرداخ-ت ليس-ت حقوق و دس-تمزد ط-ی ي-ک فقره چ-ک از حساب جاری بانكی موسسه برداشت می‌شود . 85 حسابداری هزینه حقوق و دستمزد: ب-ه غي-ر از دس-تمزد پاي-ه (ثاب-ت) ك-ه بر مبنای س-اعات كاركرد ي-ا ميزان انجام كار و ي-ا محص-ول توليد شده محاس-به می‌گردد هزين-ه حقوق و دس-تمزد شام-ل موارد ديگری از قبي-ل اضاف-ه كاری پاداش افزايش عيدی و ...نيز محاسبه می شود. 86 درآمد کارکنان: انجام كار بي-ش از س-اعات قانون-ی اضاف-ه كار نام دارد .ب-ه موج-ب قانون كار س-اعات كار كارگران ب-ه جز مواردی كه قانون كار ذكر كرده است ،از 8ساعت در روز و 44ساعت در هفته نبايد تجاوز كند . 87 پاداش: يك-ی از موارد درآم-د كاركنان ك-ه اغل-ب برای تشوي-ق و افزاي-ش كاراي-ی كاركنان استفاده می‌شود پاداش است .ميزان پاداش براساس افزايش توليد و ميزان سود طی دوره مالی محاسبه می‌شود. 88 سود بر اساس موارد زیراست: 1ـ سود قبل از كسر ماليات بر درآمد و پادا-ش 2ـ سود قبل از كسر ماليات بر درآمد و پس از كسر پادا-ش -3سود پس از كسر ماليات بر درآمد و قبل از كسر پادا-ش -4سود پس از كسر ماليات بردرآمد و پاداش 89 کسور مربوط به درآمد کارکنان : مجموع حقوق و دس-تم-زد ه-ر یک از کارکنان قب-ل از پرداخ-ت در دایره حقوق ودستمزد محاسبه وکسور مربوطه کسر ومبل-غ خالص قابل پرداخ-ت تعیین می شود کسورحقوق و دستمزد کارکنان شامل حق بیمه ،مالیات و سایرکسور می باشد. 90 حق بیمه سهم کارکنان: کارفرمایان مکلفن-د ،ح-ق بیم-ه س-هم کارکنان را از مجموع حقوق و دس-تمزد ماهان-ه آنها کسروهمراه حق بیمه سهم خود به حساب بانکی سازمان تامین اجتماعی واریز نمایند.حدود حداکث-ر حقوق و دس-تمزد ماهان-ه شام-ل کس-ر ح-ق بیم-ه توس-ط س-ازمان تامین اجتم-اع-ی تعیین می گردد. 91 مالیات حقوق و دستم-زد: مجموع حقوق ودس-تمزدکارکنان براس-اس قوانین و مقررات مالیات-ی مشم-ول کسرمالیات بر درآم-د حقوق م-ی باشد .کار -فرمایان مکلفن-د که مالیات حقوق ه-ر یک ازکارکنان را کس-ر و به حساب بانکی وزارت امور اقتصادی و دارایی تسلیم و رسید دریافت نمایند. 92 سایر کسور: در موق-ع محاس-به حقوق و دس-تمزد ب-ه غیر از کس-ور قانون-ی مث-ل مالیات و ح-ق بیم-ه و مبالغ دیگری نیز با توافق کارکنان ازجمع حقوق و دستمزد آنان کسر می گردد .این کسور شامل اقساط وام ضروری ،وام مسکن ،مساعده و موا-رد دیگری می باشد. 93 تعیین مبلغ خالص قابل پرداخت : مبل-غ خال-ص قاب-ل پرداخ-ت ب-ه ه-ر یک از کارکنان پ-س از کس-ر کس-ور قانونی و س-ایر کس-ور ذکر شده از جمع حقوق و دستمزد نا خالص آنان تعیین می شود . 94 مدارک سیستم حقوق و دستمزد: در سيستمهای حقوق و دستمزد از فرمها و مدارک خاصی برای جم-ع آوری حقوق و دستمزد استفاده می‌شود .مانند كارت ساعت به ليست حقوق ودستمزد،صورت حساب حقوق و دستمزد كه استفاده می‌شود. 95 لیست حقوق و دستمزد: ليست حقوق و دستمزد ي-ک فرم چند ستونی است كه اطالعات مربوط به جم-ع ناخالص حقوق و دستمزد ،كسور و خالص قابل پرداخت به تفكيک و در یک سطر آن ثبت و ارائه می‌گردد. 96 ثبت هزینه حقوق و دستمزد در دفاتر: پ-س از تنظي-م ليس-ت حقوق و دس-تم-زد جم-ع حقوق و دس-تمزد ناخال-ص ب-ه حس-ابهای هزينه حقوق ودستم-زد بدهكارمی‌شود ،و حسابهای كسور و حقوق و دستمزد پرداختنی بستانكار می‌گردد. 97 حق بیمه سهم کارفرما: ح-ق بيم-ه س-هم كارفرم-ا بخش-ی از هزينه‌های مؤس-سه اس-ت ك-ه هنگام ثب-ت هزين-ه حقوق ودس-تمزد به بدهكارهزينه حقوق و دستمزد و به بستانكار حق بيمه پرداختی ثبت می‌گردد. 98 صورت حساب حقوق و دستمزد: بر اس-اس اطالعات مندرج در ه-ر س-طراز لیس-ت حقوق و دس-تمزد که نشان دهنده جمع ناخال-ص حقوق و دس-تمزد ،کس-ور و مبل-غ خال-ص قاب-ل پرداخ-ت ب-ه شکلهای مختل-ف تهیه وهنگام پرداخ-ت ب-ه عنوان ص-ورت حس-ابی که نشان دهنده چگونگ-ی محاسبات حقوق و دستمزد است تحویل داده می -شود. 99 کارت مجموع درآمد کارکنان : دركشور م-ا قواني-ن ماليات-ی برمبنای درآم-د س-االنه افراد و مؤس-سات و با اعمال نرخهای تص-اعدی ماليات-ی انجام م-ی شود .نرخهای تص-اعدی مالیات بردرآم-د به گونه ای تعیین می شوند که با افزایش درآمد ساالنه نرخهای مالیات بر درآمد نیز افزایش پیدا می کند. 100 تفاوت کارکنان و پیمانکاران : خدمات دریافت شده از کارکنان به صورت موقت و یا دائم است ولی خدماتی که توسط مقاطعه کاران یا پیمانکاران مستقل ارائه می شود بر اساس قراردادهای خاص صورت می گیرد و با اتمام موضوع قرارداد رابطه کاری کار فرما و پیمانکار مستقل قطع می شود. 101 مبال-غ پرداخ-ت شده ب-ه پيمانكاران مس-تقل را معموالً ح-ق الزحم-ه وي-ا درمواردی حق المشاوره می‌گوين-د ،در ص-ورتی ك-ه می‌داني-م ك-ه مبال-غ پرداخت-ی ب-ه كاركنان موس-سه حقوق و دستمزد ناميده می‌شود. 102 فصل هفتم اصول و مفاهیم حسابداری 103 مقدمه: اص-ول و مفاهیم حس-ابداری ،مجموع-ه ای ا-زمیثاقه-ا،قواع-د ،روشهاورویه هایی اس-ت که دس-تورالعمل شناس-ایی ،پردازش رویدادهای مال-ی برای تهیه ص-ورتها وگزارش های مالی را بیان می کندوبا گذشت زمان وتجربه موارد جدید تغییر می -کند و کامل می شود. 104 ا-همیت تدوین استاندا-ردهای حسابداری: هدف عمده تهیه و تدوي-ن اس-تانداردها ،ايجاد ازبان معي-ن و چهار چوب مفهوم-ی يكنواخ-ت اس-ت که ب-ا رعایت آنه-ا اطالعات مال-ی از موس-سات مختل-ف ب-ه ص-ورت مرتب-ط قاب-ل مقایس-ه تهیه و برا-ی تصمیم گیری آگاهانه اقتصادی و اجتماعی دراختیاراستفاده کنندگان قرار می گیرد. 105 اصول پذیرفته شده حسابداری: ص-ورتها و گزارشهای مال-ی ب-ا رعایت اس-تاندارد های حس-ابداری تهیه م-ی شون-د .صاحب نظران حس-ابداری کشورهایی که س-ابقه طوالن-ی در دان-ش حس-ابداری دارن-د ،ب-ه تدریج مفاهیم و اصول حسابداری را تدوین کرده اند و با رعایت آنها ،به صورت تقریبا یکنواخت به اجرا در آمده ا-ند . 106 حمایت از استانداردهای حسابداری: پذیرش،اجراوکنترل رعایت اص-ول پذیرفت-ه شده ح-س-ابداری ،نتیج-ه حمایت مقتدران-ه از آن است و اغل-ب نفوذ قدرت وحمایت انجمنهای حرفه ای حسابداری و موسسات دولتی درکشور های مختلف به اصول پذیرفته شده حسابداری اعتبار اجرایی می دهد. 107 سابقه تاریخی استاندارد های حسابداری : دان-ش حس-ابداری و تدوین اص-ول و اس-تانداردهای آ-ن ،مانن-د س-ایر رشت-ه های علوم اجتماعی ،تحوالت فراوانی را طی کرده است . 108 سابقه استانداردهای حسابداری در جهان: اس-تانداردهای 1949میالدی که لوکاپاچول-ی حس-ابداری دو طرف-ه را بر اس-اس حفظ ترازنام-ه(دارایی=بده-ی+س-رمایه) تنظیم کرد و بعده-ا معادل-ه س-ود بر آ-ن افزوده ش-د (سود حسابداری=درآمد-هزینه) ،دگرگونی فراوانی را طی کرد. 109 سابقه استانداردهای حسابداری در ایران: که ترجم-ه مراجع بررس-ی وضعیت اص-ول حس-ابداری در ایران نشان م-ی ده-د مراج-ع موجود در گذشت-ه بودند و جهان-ی اص-ول متداول حس-ابداری تنه-ا برای طرح و تدوین استانداردهای حسابداری ملی تالش چندانی نشده است. 110 مفهوم تفکیک شخصیت: مفهوم تفکیک شخص-یت برای قاب-ل فه-م بودن ص-ورتها و گزا-رشهای مال-ی اهمیت فراوانی دارد.بر اساس اصل مفهوم تفكيك شخصيت حسابها و اطالعات حسابداری به صورت مجزا از ص-احبان آ-ن نگهداری م-ی شود و در واق-ع معادل-ه اس-اسی حس-ابداری بازتاب اين اصل است. 111 فرض تداوم فعالیت: فرض تداوم فعالیت از مفروضات بنیادی حس-ابداری اس-ت که بس-یاری ازمفاهیم واصول دیگروطبق-ه بندی اقالم ترا-ز -نام-ه بر آ-ن متکی اس-ت.فقط در زمان انحالل موس-سه اقالم صور ته-ا و گزا-ر شهای مال-ی ب-ه مبال-غ خال-ص ارزش بازیافتنی و ارزشهای روز انحالل اندازه گیری می شوند. 112 فرض دوره مالی: فرض تداوم دوره مال-ی م-ی گوید ك-ه فعالیتهای ي-ك شخص-يت حس-ابداری مدتهای طوالن-ی ادامه دا-شته ودر آينده قابل پيش-بينی متوقف نخواهد شد اصول ترازنامه بر اين فرض متكی است. 113 اصل پولی: پول ب-ه عنوان واح-د اندازه ‌گيری رويدادهای مال-ی اس-تفاده می‌شود .پول تنه-ا وسیله اندازه گیری در حسابداری است که قابلیت کاربرد برای اندازه گیری رویدادهای مالی را دارد . . 114 اصل عينيت: اي-ن اص-ل بر اي-ن ام-ر تأكي-د دارد ك-ه اندازه‌گيری بايس-تی بيطرفان-ه بوده و قالي-ت رسيدگی توس-ط شخص-ی مس-تقل را -داشت-ه باش-د .حس-ابداران اغل-ب ب-ه شواه-د و مدارک قاب-ل استناد، که اندازه گیری مالی را تعیین می کند ،تاکید دارند. 115 اصل بهای تمام شده: ص-ورت‌ها و گزارش‌های مال-ی ب-ا رعاي-ت اص-ل بهای تم-ام شده تهي-ه و ارائ-ه می‌شون-د ،در زمان تحصيل دا-رايی‌ها يا خدمات ،بهای تمام شده نشان دهنده ارزش منصفانه بازار آنها می باشد. 116 اصل تحقق درآمد: درحس-ابداری تعهدی ،س-ود هنگام-ی شناس-ايی م-ی شود ك-ه اطمينان كاف-ی از كام-ل شدن «فرايند كسب سود» حاصل شود .در مورد مؤسسات توليدی فرايند كسب سود شامل موارد زير است: الف‌ـ خريد مواد مستقيم ب‌ـ توليد محصول ج‌ـ فروش محصول د-وصول وجه محصول فروخته شده 117 به موج-ب اصل تحقق درآمد ،معموالً زمانی تحقق يافته تلقی می‌شود كه دو شرط زير تأمين شده باشد: -1فرايند كسب سودكامل شده يا به طورعمده كامل شده است. -2شواهد عينی كافی برای اندازه‌گيری مبلغ درآمده موجود باشد. 118 اندازه‌گيری درآمد به چهار روش صورت می‌گيرد: -1اندازه‌گيری درآمد در زمان فروش (روش تحويل): در اين روش چون دوشرط درآمد تأمين شده می‌‌توان درآمد را شناسايی كرد. در برخ-ی از مشاغ-ل درآم-د و هزين ‌هه-ا هنگام وص-ول ي-ا پرداخ-ت نقدی شناس-ايی می‌شوند كه به آن روش نقدی می‌گويند. 119 -2روش فروش اقساطی (روش سود ناويژه): می‌شود و بهای آ-ن در چندین دراي-ن روش معموالً درآم-د هنگام فروش كاال شناس-ايی قس-ط وص-ول م-ی شود .هنگام وص-ول ه-ر قس-ط بخش-ی از بهای تمام شده و بخش-ی از س-ود ناویژ-ه وصو و درآمد شناسایی می شود. 120 -3روش درصد تكميل پيمان: در پروژه‌های بزرگ ك-ه بي-ش از ي-ك س-ال مال-ی ب-ه طور م-ی انجام-د قرار داد خاص-ی به نام پيمان بين پيمانكار و كارفرما منعقد می شود. 121 -4اندازه گیری درآمد درزمان تکمیل محصول(روش تولید): برخ-ی ازکااله-ا در بازاره-ا قیمتهای تثبیت-ی و یا ج-ا افتاده ای دارند .اندازه گیری درآم-د برای کااله-ا با توج-ه به ا-طمینان نسبی از قیم-ت آ-ن و تقاضای بازار در زمان تولید قابل اندازه گیری و شناسایی است. 122 درایران معموال قیم-تهای ثاب-ت تضمین شده ای از طرف دول-ت تعیین م-ی شود که محصوالت کشاورزان را بر اساس یک قیم-ت حداقل از طرف دولت خریداری نم-اید. 123 درآمد دراين نوع پروژه‌ها به دو صورت محاسبه می‌شود: 1ـ روش تكم-ي-ل پيمان ك-ه بر مبنای بهای تمام شده پيمان در دس-ت اجرا پ-س از تكميل پيمان ص-ورت می‌پذيرد .روش درص-د تكمي-ل پيمان ك-ه ب-ا شناس-ايی درآم-د ه-ر دوره مالی زمانی كه درآمد پيمان به نحو معقول قابل برآورد نباشد صورت می پذيرد. . 124 درصد تكميل پيمان بصورت زير محاسبه می‌شود: درصدتكميل پیمان× سود ناويژه برآوردشده=سودناويژه دوره مالی درصدتکم-یل پیمان= هزينه‌های واقعی ا-نجام شده طی دوره مالی کل بهای تم-ام شده 125 اصل تطابق هزينه با درآمد: ب-ه موج-ب اي-ن اص-ل شناس-ايی درس-ت س-ود مال-ی ه-ر دوره ب-ا اندا-ز ‌ه گيری درآم-د ه-ر دوره با هزين ‌ه های انجام شده برای كس-ب آ-ن درآم-د مشخ-ص شده و ب-ا آ-ن مقابل-ه می‌شود .و در واقع درآمدها به محض تحقق و هزينه‌ها به محض وقوع شناسايی می‌شوند. 126 تطابق هزينه‌ها با درآمد از دو طريق صورت می‌پذيرد: الف‌ـ در ارتباط با كاالی فروخته شده يا ساخته شده. ب‌ـ در ارتباط با دوره‌های مالی كه درآمد كسب شده. 127 اصل ثبات رويه( :رعايت يكنواختی) هرشخص-يت ح-س-ابداری باي-د ي-ک روش خاص حس-ابداری را برای شناس-ايی ،انداز ‌ه گيری ،ثبت و گزارش دهی انتخاب كند .با رعايت اين اصل قابليت مقايسه درگزارش -دهی مالی امكان پذير می شود. 128 اصل افشاء: ب-ا توج-ه ب-ه اي-ن اص-ل باي-د كلي-ه حقاي-ق ب-ا اهمي-ت و مرتب-ط ب-ا وضعي-ت مال-ی و گزارش مال-ی ارائه گردد. اصل اهميت: حس-ابداران ب-ا توج-ه ب-ه اهم-ي-ت نس-بی اقالم و رويدادهای مال-ی روش‌های متناس-ب حسابداران انتخاب می‌كنند. 129 اصل احتياط: اين اصل هنگام ارزش‌گذاری دارايیها و تعيين سود بكار می‌رود. گزارش -حسابرسی: گزارش-ی ك-ه توس-ط حس-ابرسی مس-تقل بع-د از رس-يدگی ب-ه گزارش‌ه-ا و ص-ورت‌های مال-ی يک مؤسسه ارائه می‌گردد. 130 فصل هشتم حسابداری شركتهای تضامنی ( تشكيل،تقسيم سود،انحالل) 131 مقدمه مالكيت ،و… فعاليت اغلب مؤسسات تجاری ،از نظر تشكيل وضعيت انفرادی( تک مالكی ) ،شركتهای عمدتا در سه شكل حقوقی مؤسسات سهامی انجام می شود .ضمانتی و شركتهای 132 مفاهي-م اص-ول و روشهای ح-س-ابداری تقريب-ا در اغل-ب مؤس-سات مذكور مشاب-ه اس-ت ول-ی از نظ-ر ويژگيه-ا و تركي-ب س-رمايه ،ه-ر ي-ک از آنه-ا اجرای روشهای خاص حس-ابدا-ری برای حقوق ص-احب س-رمايه را م-ی طلبند .حس-ابداری حقوق ص-احب س-رمايه در مؤس-سات ت-ک مالك-ی نس-بتا س-اده م-ی باشد. 133 مفهوم شركت تضامنی : يكی از سه گروه عمده مؤسسات تجاری شركتهای تضامنی است كه توسط دو يا چند نفر با سرمايه و تخصصهای مختلف ،برای فعاليت خاصی تاسيس می شود. 134 در ماده 116قانون تجارت شركت تضامنی به صورت زير تعريف شده است : شرك-ت تضامن-ی،شركت-ی اس-ت ك-ه درتح-ت اس-م مخص-وصی برای امورتجارت-ی بي-ن دو ي-ا چن-د نف-ر با مسئوليت تضامنی تشكيل می شود. 135 اگ-ر داراي-ی شرك-ت برای تادي-ه تمام قروض كاف-ی نباش-د ه-ر قراری بي-ن شركاء بر خالف اي-ن ترتي-ب داده شده باشد در مقابل اشخاص ثالث كان لم يكن خواهد بود. 136 سرمايه شركت ه-ر ي-ک از شركاء شرك-ت تضامن-ی بايس-تی ب-ه ميزان س-هم الشرك-ه خ-ود س-رمايه شرك-ت را تامين كند .س-هم الشرك-ه م-ی توان-د ب-ه ص-ورت وج-ه نق-د و ي-ا اموال منقول ي-ا غي-ر منقول باشد .به موجب ماده 118قانون تجارت ׃ 137 شرك-ت تضامن-ی وقت-ی تشكي-ل م-ی شود ك-ه تمام س-رمايه نقدی تادي-ه و س-هم الشرك-ه غير نقدی نيز تقويم و تسليم شده باشد. 138 مالكيت مشترک داراییهای شركت: داراييهای شرك-ت تضامن-ی شام-ل داراييهاي-ی ك-ه توس-ط شركاء ب-ه شرك-ت وارد و ي-ا در دوران فعاليت شركت خريداری شده اند . 139 س-هم ه-ر ي-ک از شركاء هنگام انحالل شرك-ت تضامن-ی از داراييه-ا بر اس-اس مانده حس-اب سرمايه آنه-ا تعيي-ن می شود. 140 مسئوليت نامحدود: طلبكاران از شرك-ت م-ی توانن-د برای وص-ول طل-ب خود ب-ه ه-ر ي-ک و ي-ا تم-ام شركاء مرا-جعه كنند. مس-ئوليت هري-ک از شركاء در برابر بدهيهای شرك-ت محدود ب-ه س-هم الشرك-ه آنه-ا نيس-ت يعن-ی ه-ر ي-ک از شركاء درمقابل تمام بدهيهای شركت مسئولند. 141 :شركتنامه شركتنامه سندی است كه توسط شركای اوليه شركت تضامنی تنظيم و امضاء می .شود .روابط حقوقی و مالی بين شركاء از مواردی است كه در شركتنامه تعيين می شود 142 موارد مه-م مطرح در شركتنام-ه معموال شام-ل نام و نوع شرك-ت ،اس-امی مؤس-سين ،سهم الشركه هر يک از شركاء ،ترتيب تقسيم سود ،ورود و خروج شركاء ،انحالل و… می باشد. 143 تقسيم سود و زيان: تقس-يم س-ود و زيان در شركتهای تضامن-ی ب-ه نس-بت س-هم الشرك-ه آنه-ا اس-ت .مگراينك-ه در شركتنام-ه ترتي-ب ديگری مقرر شده باشد .در ص-ورتی ك-ه بر اث-ر زيان س-هم الشرك-ه شركاء ك-م شود مادام كه اي-ن كم-بود جبران نشده ،تقسيم سود بين شركاء ممنوع است. 144 ورود و خروج شريک: در شرك-ت تضامن-ی هي-چ ي-ک از شركاء نم-ی توان-د س-هم خود را ب-ه ديگری منتق-ل كن-د مگ-ر ب-ا رضاي-ت تمام شركاء .انتقال س-هم الشرك-ه ب-ه ديگ-ر شركاء ي-ا افراد خارج از شرك-ت برای خروج از شرك-ت ممك-ن نيس-ت مگر با موافقت ساير شركاء. 145 انحالل شركت: انحالل شركت تضامنی بر اساس مواد 93و 136قانون تجارت انجام می شود.به موجب مواد فوق شركت تضامنی در موارد زير منحل می گردد: -1وقتی كه شركت مقصودی را كه برای آن تشكيل شده بود انجام داده يا انجام آن غيرممكن باشد. 146 2ـ وقتی كه شركت برای مدت معينی تشكيل شده و مدت منقضی شده باشد. 3ـ درصورتی كه شركت ورشكست شود. 4ـ در ص-ورتی ك-ه يك-ی از شركاء ب-ه داليل-ی انحالل شرك-ت را از دادگاه تقاض-ا كن-د ودادگاه داليل را موجه دانسته و حكم به انحالل بدهد. 147 5ـ در ص-ورت فوت ي-ا محجوري-ت يك-ی از شركاء ضمن-ا ب-ه موج-ب ماده 139و 140قانون در اي-ن موارد بقاء شركت به رضايت ساير شركاء وقائم مقام شريک متوفی يا محجور خواهد بود. 6ـ در صورت فسخ شركتنامه 7ـ در صورت موافقت ساير شركاء 148 حسابداری شرکتهای تضامنی: فق-ط حس-ابداری حقوق ص-احب س-رمايه در مؤس-سات ت-ک مالك-ی ب-ا حس-ابداری حقوق ص-احبان سرمايه در شركتهای تضامنی به دليل تعدد سرمايه گذاران متفاوت است. 149 حسابداری شركتهای تضامنی: م-ی داني-م ك-ه حس-ابداری شركتهای تضامن-ی مشاب-ه حس-ابداری مؤس-سات ت-ک مالك-ی اس-ت .فق-ط حس-ابداری حقوق ص-احب س-رمايه درمؤس-سات ت-ک مالك-ی باحس-ابداری حقوق ص-احبان س-رمايه در شركتهای تضامنی به دليل تعدد سرمايه گذاران متفاوت است. 150 س-رمايه و س-رمايه و در مؤس-سات تك-ی مالك-ی كلي-ه رويدا-دهای مال-ی مربوط ب-ه برداش-ت ص-احب مؤس-سه و س-ود و زيان ناش-ی از عمليات در پايان س-ال مال-ی در حس-اب واحدی بنام سرمايه صاحب مؤسسه در ترازنامه منعكس می شود. 151 درشركتهای تضامنی برای هر يک از شركا يک حساب سرمايه در دفتر كل افتتاح می شود كه نشان دهنده ميزان سهم الشركه وی بوده و مانده آن نشان دهنده حقوق مالكيت در شركت تضامنی است. 152 برداشتهای ط-ی دوره مال-ی ه-ر ي-ک ازشركاء مانن-د مؤس-سات ت-ک مالك-ی در حس-ابی برداش-ت جداگان-ه ای برای هر يكی از آنها نگهداری می شود. 153 سرمايه گذاری شركاء: به موجب قانون تجارت سهم الشركه هر شريک ممكن است به صورت وجه نقد و يا اموال منقول و يا غير منقول باشد. 154 سهم الشركه نقدی: در ص-ورتی ك-ه س-هم الشرك-ه شركاء ب-ه ص-ورت وج-ه نق-د تادي-ه شده باش-د حس-اب ص-ندوق (بانک)معادل جمع سرمايه شركت بدهكار و حساب سرمايه هر يک ازشركاء بستانكار می گردد. 155 سهم الشركه غير نقدی: اگ-ر تمام ي-ا بخش-ی از س-هم الشرك-ه ه-ر ي-ک از شركاء از طري-ق داراييهای غي-ر نقدی تادي-ه شود ك-ه در قانون تجارت ب-ه آورده غي-ر نقدی معروف اس-ت مطاب-ق ماده 122 قانون مذكور بايستی با موافقت شركاء ارزيابی شود. 156 ب-ه موج-ب اص-ول متداول حس-ابداری ارزياب-ی آورده غير-نقدی شركاء به معن-ی تعيي-ن ارزش منص-فانه بازار آنها است.مبالغی كه بابت ارزش آنها در دفاتر شركت تضامنی ثبت گرديده مبالغ ارزيابی شده و مورد توافق دو شريک می باشد. 157 حساب برداشت شركاء: برای ه-ر ي-ک ازشركاء ي-ک حس-اب ب-ه نام حس-اب برداش-ت در دفت-ر ك-ل شرك-ت افتتاح می شود .وجوه نق-د و ي-ا س-اير داراييهاي-ی ك-ه شركاء ط-ی دوره مال-ی برای مص-ارف شخص-ی اس-تفاده م-ی كنند دربدهكاراين حساب ثبت می گردد. 158 در پايان دوره مال-ی پ-س ازتقس-يم س-ود شرك-ت تضامن-ی و ثب-ت آ-ن در بس-تانكار حس-اب س-رمايه ه-ر ي-ک از شركاء مانده بدهكارحساب برداشت به ح-ساب سرمايه آنها منتقل می شود 159 بستن حسابهای موقت در شركتهای تضامنی: در شركتهای تضامن-ی مانن-د مؤس-سات ت-ک مالك-ی در پايان دوره مال-ی حس-ابهای س-ود و زيان-ی (موقت) به حساب خالصه سود و زيان منظور و سود يا زيان شركت تعيين می شود. 160 س-پس مانده حس-اب خالص-ه س-ود و زيان ب-ه حس-اب تقس-يم س-ود منتقل شده و بر اس-اس نس-بتی كه در شركتنامه ذكر شده به حساب سرمايه هر يک از شركاء منتقل می گردد. 161 در ص-ورتی ك-ه در شركتنام-ه ترتيب-ی برای تقس-يم س-ود و زيان بي-ن شركاءپيش بينی نشده باش-د س-ود يا زيان به نسبت مانده اول دوره حساب سرمايه هر یک از شركاء بين آنها تقسيم می شود. 162 صورت حساب سود و زيان شركتهای تضامنی: شك-ل و روش تنظي-م ص-ورتحساب س-ود و زيان در شركتهای تضامن-ی مشاب-ه مؤس-سات ت-ک مالك-ی اس-ت ب-ا اي-ن تفاوت ك-ه در انتهای ص-ورتحساب س-ود وزيان شركتهای تضامن-ی نحوه تقس-يم س-ود و زيان بي-ن شركاء نشان داده می شود. 163 صورت حساب سرمايه شركاء: در شركتهای تضامن-ی در پايان س-ال مال-ی ص-ورت ح-س-اب س-رمايه شركاء ك-ه تغييرات ايجاد شده در س-رمايه ه-ر ي-ک ازآنه-ا را ب-ه تفكي-ک نشان م-ی ده-د تهي-ه و معموال همراه ترازنام-ه و ب-ه عنوان ص-ورت ريز قسمت سرمايه ترازنامه ارائه می شود. 164 ماهي-ت س-ود متعل-ق به ه-ر ي-ک از شركاء شركتهای تضامن-ی مشابه مؤس-سات ت-ک مالك-ی معموال تركيبی از عوامل عمده زير است: 1ـ بابت جبران خدمات فردی كه توسط هر يک از شركاء به شركت تضامنی ارائه شده است. -2بابت جبرا-ن سود تضمين شده سرمايه هر يک از شركاء به شركت تضامنی ارائه شده است. 165 -1بابت ج-بران خدمات فردی كه توسط هر يک از شركاء به شركت تضامنی ارائه شده است. 2ـ بابت جبران سود تضمين شده سرمايه هر يک از شركاء به شركت تضامنی ارائه شده است. 166 3ـ بابت ريسک سرمايه گذاری شركاء اين سه عامل اساس نحوه تقسيم سود در شركتهای تضامنی است. ممك-ن اس-ت ه-ر ي-ک از شركاء تمام وق-ت و ديگری نيم-ه وق-ت در شرك-ت تضامن-ی فعالي-ت داشته باشد. 167 ميزان س-رمايه ه-ر ي-ک از شركاء ني-ز ممك-ن اس-ت ب-ا ميزان س-رمايه شركاء ديگ-ر متس-اوی نباشد .از اي-ن رو در تعيي-ن نحوه تقس-يم س-ود در شركتنام-ه قاعدت-ا ميانگي-ن خدمات فردی و س-رمايه ه-ر ي-ک از شركاء بايستی به عنوان مبنای اساسی در نظر گرفته شود. 168 شرك-ت ب-ه ه-ر ي-ک از ح-ق الزحم-ه ای ك-ه باب-ت فعالي-ت تمام وق-ت ي-ا نيم-ه وق-ت در شركاء پرداخ-ت م-ی شود ب-ه عنوان اولي-ن مرحل-ه تقس-يم س-ود بوده و هزين-ه شرك-ت تضامن-ی تلق-ی نم-ی شود. 169 به عبارت ديگ-ر شركاء شركت تضامن-ی صاحب س-رمايه بوده و كارمن-د شركت نيس-تند بنابراين ح-ق الزحم-ه آنه-ا هزين-ه حقوق و دس-تمزد نم-ی باشد.ب-ه همي-ن دلي-ل برداش-ت ه-ر ي-ک ازشركاء ب-ه عنوان بدهی وی دربدهكار حساب برداشت ثبت می گردد. 170 تقسيم سود و زيان بين شركاء: نس-بتی ك-ه در شركتنام-ه مقرر م-ي دراكث-ر موارد تقس-يم س-ود و زيان بي-ن شركاء بر مبنای شود صورت می گردد .بر اساس يكی از موارد زير تقسيم سود و زيان صورت می گيرد: 171 1ـ تقسيم سود يا زيان به نسبت معين : در اي-ن روش س-ود ي-ا زيان ب-ه نس-بتی ك-ه مورد تواف-ق شركاء بوده و در شركتنام-ه ذك-ر م-ی گردد تقس-يم می شود. 172 2ـ تخص-يص ح-ق الزحم-ه برای خدمات فردی شركاء و تقس-يم باقيمانده س-ود وزيان ب-ه نس-بت معين: ازآنجایی که هر یک از شرکااوقات مختلفی را در شرکت می گذرانندو به علت دا-شتن تخصصهای مختلف ٬خدمات متفاوتی عرضه می کنند. 173 3ـ تعل-ق س-ود تضمي-ن شده ب-ه مانده حس-اب س-رمايه شركاء و تقس-يم باقيمانده س-ود ي-ا زيان ب-ه نسبت معين: در شرکتهای تضامن-ی معموال شرکا فعالیت چندان-ی در شرکت ندارن-د و در نتیج-ه حق الزحمه ای نیز برای خود مطالبه نمی کنند. 174 4ـ تخص-يص ح-ق الزحم-ه تعل-ق س-ود تضمين شده به مانده حس-اب س-رمايه شركاء و تقس-يم باقيمانده سود يا زيان به نسبت معين: ضم-ن تخص-یص ح-ق الزحم-ه ب-ه هریک ازشرکا س-ود تضمین شده ای ب-ا نرخ مشخ-ص به مانده سرمایه اولیه شرکا تعلق می گیرد. 175 پس از کسر ح-ق الزحمه و سود تضمین شده ٬باقیمانده به صورت سود یا زیان به شرح زیر است: الف-تقسیم سود باقیمانده ب -تقسیم زیان باقیمانده 176 ب-ه اس-تثناء روش اول در روش های دوم ت-ا چهارم قب-ل از تقس-يم س-ود ب-ه نس-بت معي-ن حق الزحمه و سود تضمين شده مانده سرمايه هر يک از شركاء از سود مؤسسه كسر می شود. 177 ورود شریک جدید به شرکت تضامنی: ب-ا ورود شري-ک جدي-د ب-ه شرك-ت تضامن-ی ك-ه ب-ا موافق-ت درساختارحقوق صاحبان سرمايه تغييراتی حاصل می شود. 178 كلي-ه شركاء ص-ورت می گيرد ورود شريک جديد معموال به دو طريق صورت می پذيرد: 1ـ خريد سهم الشركه يک و يا چند شريک قديمی 2ـ سرمايه گذاری مستقيم در شركت تضامنی 179 هي-چ تغييری در دا-راييه-ا و هنگام-ی ك-ه شري-ک جدي-د وارد شرك-ت تضامن-ی م-ی شود و فق-ط س-اختارحقوق ص-احبان س-رمايه س-رمايه شري-ک جديد بدهيهای شرك-ت تضامن-ی ايجاد جايگزين سرمايه شريک يا شركای قديمی می شود . 180 در ص-ورتی ك-ه اگ-ر ورود شري-ک جدي-د از طري-ق س-رمايه -گذاری مس-تقيم در شرك-ت تضامنی انجام شود داراييه-ا وحقوق ص-احبان س-رمايه ب-ه مقدار مس-اوی افزاي-ش يافت-ه وس-اختارحقوق ص-احبان سرمايه از نظر مبلغ و تعداد شركاء تغيير می كند. 181 1ـ ورود شريک جديد از طريق خريد سهم الشركه يک و يا چند شريک قد يمی : هنگام-ی ك-ه ورود شري-ک جدي-د از اي-ن طري-ق باش-د باي-د حس-اب س-رمايه فروشنده س-هم الشرك-ه معادل سهم الشركه ای كه فروخته شده بدهكار و سرمايه شريک جديد بستانكار می شود. 182 ورود شريک جديدازطريق سرمايه گذاری مستقيم در شركت تضامنی: در برخ-ی از موارد شري-ک جدي-د از طري-ق س-رمايه گذاری مس-تقيم وا-رد شرك-ت تضامن-ی شده و در زمره شركاء شركت قرار می گيرد. 183 پرداخ-ت شري-ک جدي-د ب-ه ص-ورت داراي-ی (نقدی ي-ا غي-ر نقدی) وارد شرك-ت شده و ب-ه شركاء پرداخ-ت نم-ی شود .ورود شري-ک از اي-ن طري-ق داراييه-ا و حقوق ص-احبان س-هام شرك-ت تضامن-ی را افزايش می دهد. 184 درعم-ل ورود ي-ک شري-ک ب-ه شرك-ت تضامن-ی و س-رمايه گذاری در آ-ن ي-ا ب-ه عل-ت وض-ع مطلوب و سودآوری شركت تضامنی بوده ويا به علت نيازشركت به تخصيص ياسرمایه شريک جديد است. 185 شریک جديدبا طبيعت-ا مبل-غ داراي-ی وا-رد شده ب-ه شرك-ت تضامن-ی توس-ط شود مساوی نخواهد بود. مبلغی كه به بستانكارح-ساب وی منظور می در اي-ن موارد برای ثب-ت رويداد مال-ی ورود شري-ک جدي-د استفاده كرد كه اصلی ترين روشها به صورت زير است‌: 186 از روشهای مختلف-ی می توان 1ـ اختصاص پاداش به شركای قديمی: در مواردی که شرکت تضامن-ی از وض-ع مطلوب مال-ی برخورداراس-ت مبلغ-ی که شرکای قدیم-ی برای ورود شریک جدید مطالب-ه م-ی کنن-د از آنچ-ه ب-ه بس-تانکار حس-اب سرمایه وی منظور می شود بیشتر است. 187 2ـ اختصاص سرقفلی به شريک قديمی: مبلغ-ی که شریک جدید پرداخ-ت م-ی کن-د ب-ا مبل-غ منظور شده ب-ه حس-اب س-رمایه وی مساوی است ولی برای کل شرکت سرقفلی در نظر گرفته می شود. 188 3ـ اختصاص پاداش به شريک جديد: زمان-ی که شریک جدید تخص-ص و مهارتهای ویژ-ه ای دارد شرکای قدیمی از تواناییهای شریک جدید موافقت می کنند که وی مبلغ کمتری نسبت به سرمایه خود وارد شرکت کند. 189 ازروشهای ا-ول و دو ممعموال هنگام-ی ك-ه شرك-ت س-ودآور بوده واز وضعي-ت مناس-بی برخورداراس-ت استفاده می شود. 190 خروج شريک ا-ز شركت تضامنی: ه-ر ي-ک از شركاء م-ی توانن-د ب-ا موافق-ت س-اير شركاء س-هم الشرك-ه خود را ب-ه ديگری واگذار كند وازشركت خ-ارج شود. 191 خروج شريک می تواند هم-انند ورود شريک به يكی از دو طريق زير صورت گيرد: 1ـ وا گذاری سهم الشركه به يک يا چند شريک جديد 2ـ دريافت داراييهای شركت 192 واگذاری سهم الشرکه به یک یا چند شریک جدید: خروج شریک ب-ا واگذاری س-هم الشرکه ب-ه یک یا چن-د شریک قدیم-ی و دریاف-ت مبلغ مورد تواف-ق ازآنه-ا موضوع-ی کامال شخص-ی اس-ت .فق-ط ب-ه ج-ا ب-ه جایی حس-اب س-رمایه شرکا می انجامد. 193 دریافت داراییهای شرکت: خ-روج شریک معموال به یکی از روشهای زیر است: الف -دریافت داراییهای شرکت معادل سهم الشرکه ب -دریافت داراییهای شرکت بیشتر از سهم الشرکه ج -دریافت داراییهای شرکت کمتر از سهم الشرکه 194 دریافت داراییهای شرکت معادل سهم الشرکه: ٬معادل س-هم الشرکه خود در ص-ورتی که شریکی قص-د خروج از شرکت را دارد داراییهای شرکت را دریافت می کند و به میزان سهم الشرکه وی داراییها و حقوق صاحبان سرمایه به طور مساوی کاهش میابد. 195 دریافت داراییهای شرکت بیشتر از سهم الشرکه: در ص-ورتی که شرکت تضامن-ی ا ز س-ود آوری خوب-ی برخوردار باش-د ه-ر یک از شرکا هنگام خروج ٬بیشتر از سهم الشرکه خود از داراییهای شرکت در یافت می کنند. 196 دریافت داراییهای شرکت کم-تر از سهم الشرکه: مواقع-ی که رکود اقتص-ادی اس-ت مشارکت در شرکت تضامن-ی برا-ی شریکی که از شر کت خارج م-ی شود مطلوبیت-ی ندارد شریک ب-ا دریاف-ت مبلغ کمتری از داراییهای شرکت سهم الشرکه خود را واگذار می کند. 197 انحالل شركت تضامنی: يك-ی از دو مورد تص-فيه شرك-ت تضامن-ی انحالل اس-ت ك-ه ب-ه معن-ی انقطاع تداوم فعالي-ت می باشد. تص-فيه شرك-ت هنگام انحالل ا-ز طري-ق فروش داراييه-ا وص-ول مطالبات پرداخ-ت بدهيه-ا و تقس-يم س-ود و زيان تصفيه می باشد. 198 تقس-يم س-ود و زيان تص-فيه ب-ه نس-بت مقرر در شركتنام-ه باقيمانده بر اساس مانده حساب سرمايه بين شركاء ا-نجام می شود. 199 و توزي-ع وج-ه نق-د فاصله بين اعالم انحالل و تقسيم داراييهای باقيمانده بين شركاء را دوره تصفيه می گويند. دراين دوره اداره امور شركت و عمليات تصفيه توسط مدير يا مديران تصفيه ا-نجام می شود. 200 فروش داراییها و وصول مطالبات: دردوره تص-فیه ه-ر گون-ه س-ود یا زیان حاص-ل از فروش داراییه-ا و یا وص-ول بدهیه-ا ابتدا در حساب س-ود و زیان تص-فیه س-پس مانده این حس-اب ب-ه نس-بت مقرر در شرکتنام-ه بین شرکا تقس-یم و به حساب سرمایه شرکا منتقل می شود. 201 تقسیم سود و زیان تصفیه: س-ود و زیان حاص-ل از فروش دارا-ییه-ی و وص-ل مطالبات که در حس-اب س-ود و زیان تص-فیه ثبت شده به ترتیب مقرر در شرکتنامه بین شرکا تقسیم می شود. 202 طرز عمل با مانده بدهکار حساب سرمایه شرکا: طرزعمل با مانده بدهكارحساب سرمايه شريک در برخی از موا-رد امكان دارد زيان حاص-ل از فروش داراييه-ا و وص-ول مطالبات ( زيان تص-فيه ) در حدی باشد كه سهم زيان يک يا چند شريک بيش از سرمايه آنها گردد. 203 در اي-ن ص-ورت حس-اب س-رمايه آنه-ا پ-س از تقس-يم زيان تص-فيه مانده بدهكار خواه-د داش-ت .در اين صورت دو حالت وجود دارد: 1ـ توانايی شريک در تاديه مانده بدهكار حساب سرمايه 2ـ ناتوانی شريک در تاديه مانده بدهكار حساب سرمايه 204 توانایی شریک در تایدیه مانده بدهکار حساب سرمایه: در این حال-ت که شریک قادر اس-ت مانده بدهکارحس-اب س-رمایه خود را ب-ه شرکت تضامنی تادیه کند .پس از انتقال ثبتها به دفتر کل همه حسابها بسته می شود. 205 ناتوانی شریک در تادیه مانده بدهکار حساب سرمایه: در این حال-ت شرکایی که مانده حس-اب س-رمایه آنه-ا بدهکار اس-ت ب-ه دالیل خاص-ی مثل ورشکستگی٬قادر به تادیه بدهی یا قسمتی از آن نیستند. 206 شركتهای نسبی: ي-ک شرك-ت نس-بی شركت-ی غي-ر س-هامی اس-ت ك-ه مس-ئوليت آنه-ا محدود ب-ه س-هم الشرك-ه آنه-ا اس-ت .قواع-د و روشهای حس-ابداری حقوق ص-احبان س-هام اي-ن شركته-ا مشاب-ه شركتهای تضامنی می باشد. 207 شركتهای مختلط غير سهامی: ي-ک شرك-ت غي-ر س-هامی ك-ه س-رمايه آ‌‌ن از س-هم الشرك-ه ي-ک ياچن-د شري-ک ضام-ن وسهم الشركه يک و ياچند شريک با مسئوليت محدود تشكيل شده است. 208 فصل نهم شرکتهای سهامی سازمان و حقوق صاحبان سهام 209 مقدمه: مفاهیم ٬اصول و روشهای حسابداری تقریبا در اغلب موسسات مشابه است ولی ٬از نظر ویژگیها و ترکیب سرمایه روشهای خاص حسابداری به کار می رود. 210 :تعريف شركت سهامی :درماده 1قانون تجارت شركت سهامی به صورت زير تعريف شده است شركت سهامی ،شركتی است كه سرمايه آن به سهام .صاحبان سهام محدود به مبلغ اسمی آنها است 211 تقسيم شده و مسئوليت شركتهای سهامی دو نوعند: از س-رمايه را ازطري-ق فروش س-هام ب-ه 1ـ شرك-ت س-هامی عام :شركت-ی ك-ه مؤس-سين آ-ن قس-متی مردم تامين می كند -2 .شركت سهامی خاص :شركتی است كه تمام سرمايه آن زمان تاسيس منحصرا ً توسط مؤسسين تامين می گردد. 212 مزايای شركتهای سهامی : عمده ترين مزايای شركتهای سهامی عبارتند از: 1ـمحدوديت مسئوليت سهامداران 2ـ تجمع سرمايه های كوچک 3ـ سهولت نقل و انتقال سهام 4ـاستمرار موجوديت 5ـ تعيين هیئت مديره 213 هيئت مديره: ب-ه موج-ب ماده 107قانون تجارت ،شرك-ت س-هامی به وس-يله هيئ-ت مديره ای ك-ه از بي-ن صاحبان س-هام انتخاب شده و ك ً ال قاب-ل عزل م-ی باشن-د اداره خواه-د شد .عده اعضای هيئ-ت مديره در شركتهای سهامی عام بايد حداقل پنج نفر باشد . 214 معايب شركتهای سهامی بر خالف مزايای ذكر شده شركتهای سهامی دارای معايبی از اين قرار است: 1ـ ماليات بر درآمد شركتهای سهامی 2ـ رعايت مقررات بيشتر 215 سازمان شركتهای سهامی : براي تاس-يس شركتهای س-هامی ،اس-اسنامه ای كه شام-ل نام ،موضوع ،نام مؤس-سين ،مركز اصلی و… است توسط مؤسسين تنظيم و به ادا-ره ثبت شركتها تسليم می شود. 216 اس-اسنامه ك-ه ب-ه موج-ب مواد قانون تجارت تنظي-م م-ی شود نوشت-ه ای اس-ت ك-ه رواب-ط حقوق-ی اي-ن س-هامدا-ران را تعيي-ن م-ی كند .پ-س ازتص-ويب اس-اسنامه ،توس-ط اداره ثبت شركته-ا و طی تشريفات مقرر در قانون تجارت شركت سهامی تاسيس می شود. 217 هزينه های تاسيس: هزين-ه هاي-ی ك-ه در مراح-ل مختل-ف تاس-يس شرك-ت س-هامی پرداخ-ت م-ی شود و تح-ت عنوان س-اير داراييها در ترازنامه طبقه بندی می شود . 218 حقوق قانونی سهامداران 1ـ حق رأی برای انتخاب هيئت مديره 2ـ حق دريافت سهمی از سود شركت 3ـ حق تقدم خريد سهام جديد 4ـ حق سهيم بودن در داراييهای شركت هنگام انحالل 219 وظايف هيئت مديره : ب-ه موج-ب ماده 119قانون تجارت هیئ-ت مدیره در اولین جلس-ه خود از بي-ن اعضای هيئ-ت مديره يک رئيس و يک نايب رئيس كه بايد شخص حقيقی باشند برای هيئت مديره تعيين می نمايد. 220 مهمترين وظايف هيئت مديره و مدير عامل حفظ صاحبان سهام است .هيئت مديره سياستهای كلی و خ-ط مش-ی های شرك-ت راتعيي-ن نموده كنترل داخل-ی مناس-ب برای س-يستمهای موجود شركت را مستقر كرده و اخ-تیارات و مسئوليتهای مديران اجرايی و كاركنان را مشخص می نمايد. 221 حسابداری حقوق صاحبان سهام : ارائ-ه داراييه-ا و بدهيه-ا در ترازنام-ه شركتهای س-هامی ب-ه مؤس-سات ت-ک مالك-ی وشركتهای تضامنی است .تفاوت عمده در ترازنامه ای شركتها درقسمت سرمايه آنها است. 222 تضامن-ی تح-ت عنوان حقوق صاحبان س-رمايه در ترازنام-ه مؤس-سات ت-ک مالك-ی و شركتهای س-رمايه و در ترازنام-ه شركتهای س-هامی تح-ت عنوان حقوق ص-احبان س-هام طبق-ه بندی می شود. 223 حقوق ص-احبان س-هام در شركتهای س-هامی مانن-د س-رمايه س-اير مؤس-سات معادل تفاوت خال-ص داراييها و بدهيها است .دو منبع عم-ده حقوق صاحبان سهام در شركتهای سهامی عبارتند از: 224 -1سرمايه گذاری سهامداران (سهام سرمايه پرداخت شده) 2ـ مانده سود (زيان) انباشته س-رمايه گذاری س-هامداران ب-ه ص-ورت نق-د و ي-ا س-اير دارا ييه-ا ب-ه عنوان منب-ع ا-ص-لی تشكيل دهنده حقوق صاحبان سهام است. 225 افزاي-ش (كاه-ش) حقوق ص-احبان س-هام در شركتهای س-هامی اغل-ب ناش-ی از نتاي-ج فعالي-ت آنه-ا اس-ت ك-ه در حس-اب س-ود (زيان) انباشت-ه نگهداری م-ی شود ك-ه يك-ی ديگ-ر از مناب-ع حقوق ص-احبان سهام است. 226 مانده حساب خالصه سود و زيان درپايان سال مالی هنگام بستن حسابها به حساب سود (زيان) انباشته منتقل می گردد 227 مانده سود انباشته در تاريخ ترازنامه نشاندهنده سود انباشته شركت سهامی ا-ز تاريخ ترازنامه تاسيس پس ا-ز كسر زيانهای وارده و سود تقسيم شده بين سهامدارن است. 228 سود نقدی سهام : يك-ی از وظايف-ی ك-ه هيئ-ت مديره شركتهای س-هامی ب-ه عهده دارد ،پيشنهاد توزي-ع س-ود س-هام ب-ه مجامع عمومی صاحبان سهام است. 229 سود ويژه سالانه بين به موج-ب ماده 90قانون تجارت تقسيم ده درصد از ص-احبان س-هام الزام-ی اس-ت .يك-ی از متداولتري-ن روشهای توزي-ع س-ود س-هام بي-ن سهامداران ، پرداخت سود به صورت نقد است. 230 سهام سرمايه : س-رمايه شركتهای س-هامی ب-ه ص-ورت س-هام س-رمايه توس-ط س-هام داران در قبال وج-ه نق-د و ي-ا ساير داراييها تامين می گردد .سهام سرمايه شركتهای سهامی از اجزايی به نام سهم تشكيل می شود. 231 :ارزش اسمی مبلغی كه هنگام انتشار سهام بر روی هر يک از اوراق سهام درج می شود مع(رف ارزش قانونی هر سهم است كه در اساسنامه .ذك(ر می شود و ارزش اسمی سهام نام دارد 232 حاص-لضرب ارزش اس-می ه-ر س-هم در تعدا-د س-هام شرك-ت س-هامی نشان دهنده جم-ع س-هام س-رمايه ي-ا س-رمايه قانونی اس-ت .ارزش اس-می س-هام غالبا معرف ارزش -بازار آ-ن نبوده و ممك-ن اس-ت ارزش بازار آن كمتر يا بيشتر باشد. 233 سهام عادی: قس-متی از مالكي-ت شرك-ت س-هامی ك-ه مشخ-ص ميزان مشارك-ت و تعهدات و مناف-ع ص-احب آ-ن در شركت سهامی است. 234 سهام ممتاز: قس-متی از مالكي-ت شرك-ت س-هامی ك-ه امتيازات خاص-ی نس-بت ب-ه س-هام عادی دارد .برخ-ی ازاين ويژگيها عبارتند از: -1الويت سهام ممتاز از نظر تقسيم سود 2ـ حق رأ ی بيشتر نسبت به سهام عادی 3ـ الويت دريافت داراييها هنگام انحالل شركت 4ـسهام ممتاز قابل تبديل به سهام عادی 235 سهام سرمايه تعهد شده: ب-ه موج-ب مواد 16و 20قانون تجارت پرداخ-ت نقدی حداقل %35ك-ل ارزش -اس-می سهام ضروری است. 236 در اي-ن موارد مابق-ی ارزش اس-می س-هام ( 65درص-د) در تعه-د ص-احبان س-هام باق-ی خواه-د مان-د كه به بدهكار حسابی به نام تعهد صاحبان سهام ثبت می گردد. 237 سرمايه اهداء شده: در مواردی دول-ت برای اعمال س-ياستهای خاص از قبي-ل ايجاد اشتغال درنقاط محروم و ي-ا حماي-ت از ي-ک رشت-ه از ص-نعت ممك-ن اس-ت داراييهاي-ی مانن-د زمي-ن برای ايجاد كارخانه بدون دريافت وجهی در اختيار شركتهای سهامی قرار دهد. 238 تحص-يل داراييه-ا از طري-ق اهداء موج-ب افزاي-ش داراييه-ا و حقوق ص-احبان س-هام به ميزان ا-رزش بازار داراييهای اهداء شده می گردد و هيچ گونه سودی از اين بابت شناسايی نمی شود. 239 داراييهای اهداء شده ب-ه حس-اب داراييهای مربوط-ه بدهكار و حس-اب س-رمايه اهداء شده ك-ه بخش-ی از سرمايه پرداخت شده شركت سهامی است بستانكار می گردد. 240 صرف سهام: تفاوت قيمت فروش بيشتر از ا-رزش اسمی سهام (عادی يا ممتاز) كسر سهام: تفاوت قيمت فروش كمتر از ارزش اسم-ی سهام (عادی يا ممتاز) 241 فصل دهم شرکت سهامی عمليات،سودهرسهم وتقسيم سود 242 ازنظراس-تفاده کنندگان گزارشهای مال-ی ويژه اهمي-ت گزارشگری س-ود درشرکتهای س-هامی : سرمایه گذاران يکی از مهمترين جنبه های گزارشگری مالی شرکتهای سهامی ،تعيين سود ويژه است. 243 قيم-ت سهام عادی و مبل-غ سود هرسهم به مقدار س-ود ويژ-ه گزارش شده د ر صورتها و گزارشهای مالی و روند سودآوری شرکتهای سهامی در سالهای مختلف بستگی دارد. 244 افزاي-ش مداوم س-ود شرکت س-هامی موج-ب اطمينان س-هامداران و جل-ب سرمايه گذاران جدي-د برا-ی خريد سهام شرکت شده و بانکها و ساير مؤسسات اعتباری را برای اعطای اعتبارات بيشتر ترغيب خواهد نمود . 245 تهيه وقابل استفاده نمودن ا-طالعات برای پيش بينی: حس-اب س-اير مؤس-سات ت-ک مالکی يا ص-ورت حس-اب س-ود و زيان شرکتهای س-هامی مانن-د ص-ورت شرکتهای تضامنی بيانگر نتايج عمليات طی يک دوره مالی است. 246 ام-ا اطالعات-ی که در ص-ورت حس-اب س-ود و زيان شرکتهای مؤسسات گسترده تر و در عين ح-ال پيچيده تراست. يکی ازاهداف مه-م تهي-ه ص-ورتها و گزارشهای مال-ی ،ارائ-ه استفاده کنندگان ازآنها است. 247 س-هامی افشاء م-ی شود نس-بت ب-ه ساير اطالعات الزم برای پي-ش بين-ی های آتی ميزان سود ناويژ-ه فروش -سال جاری ،ميزان سود ه-ر س-هم ،ارائه ارقام مشابه و مقايس-ه ای سال قب-ل ،تفکي-ک نتاي-ج عمليات عادی که ماهيت-ی تکراری دارن-د ازاقالم ديگ-ر و ...م-ی تواند برای پيش بينی نتايج عمليات سال آتی مؤثر باشد. 248 ي-ا ارائ-ه خدمات ،پرداخت حقوق و ارائ-ه نتاي-ج عمليات عادی ،ا-ز قبي-ل درآم-د فروش کاال دس-تمزد،حم-ل هزين-ه های معمول ،ب-ه طورجدا-گان-ه در ص-ورت حس-اب س-ود و زيان و تفکي-ک آنها ازساير اقالم ،برای پيش بينی اقالم مشابه مورد انتظار از فعاليتهای عادی سال آتی شرکت سهامی مؤثر خواهد بود. 249 موج-ب افزاي-ش ياکاه-ش س-ود دوره مالی در برخ-ی از موارد ،رويدادهای مال-ی غي-ر تکراری، شده و تفاوت زيادی در سود مورد ا-نتظار ايجاد خوا-هند کرد. 250 ارائ-ه نتاي-ج رويدادهای مال-ی غيرتکراری ب-ه طور جداگان-ه درص-ورت حس-اب س-ودوزيان درتصميم گيری ها وپيش بينی نتايج عمليات آتی سرمايه گذاران و سهامداران تأثير زيادی دارد. 251 ص-احب نظران وانجم-ن های حرف-ه ای حس-ابداری ب-ا توج-ه ب-ه مالی را عمدتاً به دوطبقه اصلی زير تقسيم نم-وده اند: -1نتايج عمليات متوقف شده -2اقالم غير مترقبه 252 معيارهای خاص-ی اين نوع رويدادهای عمليات متوقف شده : عمليات شرکتهای س-هامی معموالً در ي-ک قس-مت تجاری خالص-ه نم-ی شود .اغلب شرکتهای سهامی در قسمتهای مختلف صنعت وتجارت فعاليت می کنند. 253 به عنوان مثال يک شرکت هواپيماي-ی که به حم-ل و نقل مسافر و بار اشتغال دارد (عمليات عادی ومستمر) درقسمت هتل داری نيز فعاليت کرده ودارای تعدادی هتل در سطح کشوراست. 254 فعالي-ت هت-ل داری که جدا-ی ا-ز فعالي-ت اص-لی شرکت م-ی باش-د ،ب-ه عنوان ي-ک قس-مت تجاری از شرکت هواپيماي-ی اس-ت که نتاي-ج آ-ن بايس-تی ازنتاي-ج اص-لی فعالي-ت شرکت مجزا شده و در ص-ورت حس-اب سود و زيان به طور جداگانه ارائه شود. 255 س-هامی بايس-تی ب-ه طور جداگان-ه و بعد س-ود وزيان حاص-ل از توق-ف بخش-ی ازفعاليتهای شرکتهای از سود وزيان حاصل از عمليات اصلی وعادی ومستمر ارائه گردد. 256 هدف از افشاء ج-دا-گانه سود و زيان ناشی از توقف يک قسمت ازعم-ليات شرکتهای سهامی ،فراهم نمودن امکان قضاوت و پي-ش بين-ی برای س-رمايه گذاران درمورد نتاي-ج عمليات عادی و مستم-ر سالهای آتی است. 257 س-هيل که ابتدای س-ال مال-ی قسمت فرض کني-د ،اطالعات زي-ر از دفات-ر شرکت هواپيم-اي-ی هت-ل داری (شام-ل تم-ام هت-ل های شرکت ) خود را ب-ه فروش رس-انده در پايان س-ال مالی 1370 استخراج شده است. 258 درآمدحاصل ازخدمات حمل مسافر وبار 580000000 بهای تمام شده خدمات ارائه شده منافع (سود)حاصل از فروش و قسمت هتل داری 259 500000000وهزينه های عمومی واداری 120000000 صورت ح-ساب سود و زيان شرکت سهامی سهيل به شرح زير می باشد: شرکت سهامی سهيل صورت حساب سود و زيان برای سال مالی منتهی به 12/1370/ 30 درآمدحاصل ازخدمات حمل مسافر وبار 580000000 کسرمی شود: بهای تمام شده خدمات ارائه شده 260 500000000 هزينه های عمومی واداری سودحاصل ازعمليات عادی ومستمر 80000000 مناف-ع (س-ود)حاص-ل ازفروش قس-مت هت-ل داری 120000000س-ودويژه قب-ل ازاقالم غيرمترقبه وماليات 200000000 261 سود (زيان) حاصل از عمليات عادی و مستمر: درآم-د،هزين-ه وس-ود حاص-ل از عمليات عادی ومس-تمرشرکت س-هامی س-هيل درباالتري-ن قس-مت صورت حساب سودو زيان ارائه شده است . 262 سود حاصل ازعمليات مستمر: به طورجداگانه و در اولين قسمت صورت حساب سود و زيان آمده ،نشان دهنده وضعيت سودآوری عمليات عادی و مستمر شرکت است که برای پيش بينی سود آوری سالهای آتی مورد استفاده سرمايه گذاران قرار می گيرد. 263 ب-ه عنوان مثال س-ود ويژ-ه 80000000حاص-ل از عم-ليات عادی و مس-تمر م-بين آ-ن اس-ت که سرمايه گذا-ران م-ی توانن-د پيش بين-ی نماين-د که در روال عادی عمليات اي-ن شرکت در س-ال آت-ی ب-ه سود ويژه حدود مبلغ مذکور دست خواهد يافت. 264 گزارش صورت حساب سودوزيان ساالنه شرکتهای سهامی به ترتيب فوق ،هم-راه ارقام مشابه سال يا س-الهای قب-ل اس-تفاده کنندگان ازص-ورتها وگزارشهای مال-ی را-قادر م-ی -نماي-د که رون-د سودآوری شرکت رامورد بررسی وپيش بينی قرار دهند. 265 افشاءعمليات متوقف شده: درص-ورت حس-اب س-ودوزيان شرکت س-هامی س-هيل ،بعداز تعيي-ن س-ود ويژ-ه حاصل از عمليات عادی ومس-تمر ،نتاي-ج عمليات قس-مت هت-ل داری که متوق-ف شده ،پ-س از س-ود حاصل از عمليات عادی و مستمر ارائه شده است. 266 یعن-ی زمان فروش قس-مت هتل داری در اي-ن مثال ،عمليات هت-ل داری از ابتدای س-ال 1370 متوق-ف بوده ا-س-ت .در ص-ورتی که س-ود ي-ا زيان-ی ازعمليات قس-مت هت-ل داری در س-ال 1370حاصل شده بود ،مبل-غ آ-ن ني-ز بع-د ازس-ود حاص-ل از عمليات عادی و مس-تمر و مشاب-ه مناف-ع حاصل از فروش قسم-ت هتل داری ارائه می گرديد. 267 در هرحال ص-ورت ريزعمليات قس-متهايی که جزء عمليات عادی و مس-تمر شرکت س-هامی نيست بايستی به صورت يادداشت پيوست صورتها و گزارشهای مالی افشاء شوند. 268 اقالم غيرمترقبه: دومي-ن طبق-ه ازرويدادهای مال-ی که بايس-تی ب-ه طورجدا-گان-ه می شوند ،اقالم غير مترقبه می باشند. 269 در ص-ورت حس-اب سود و زيان افشاء يک رويداد مالی غير مترقبه مشخصات زير را دارد: -1از نظر مبلغ با اهميت است -2ماهيت غير عادی دارد -3انتظار نمی رود که در آينده قابل پيش بينی تکرارشود با توجه به مشخصات فوق ،اقالم غير مترقبه بسیار نادر و غير تکراری بوده وندرتاً درصورتها وگزارشهای مالی ظاهر می شوند. 270 اموال ،ماشين آالت وتجهيزات س-ود و زيان ناش-ی از رويداد های مال-ی از قبي-ل فروش پرداخ-ت خس-ارت ناش-ی از محکومي-ت درمحاکم قضاي-ی رويدادهاي-ی هس-تند که در روال عادی عمليات تجاری واق-ع م-ی شون-د ول-ی تکراری نبوده و از فعاليتهای اص-لی شرکتهای سهامی نيستند ،اين نوع رويدادهای مالی به عنوان اقالم غير مترقبه طبقه بندی نمی شوند. 271 شرکتهای سهامی به شرح زير می باشد: ارائه اقالم غير مترقبه در صورت حساب سود و زيان شرکت سهامی سپهر صورت حساب سودوزيان برای سال مالی منتهی به /29اسفند1369/ 50000000 فروش خالص بهای تمام شده کاالی فروش رفته وهزينه ها: 30000000 بهای تمام شده کاالی فروش رفته 5500000 هزينه های توزيع وفروش 272 هزينه های عمومی واداری 3500000 جمع بهای تمام شده کاالی فروش رفته وهزينه ها 39000000 خسارت ناشی ازمحکوميت درمحاکم قضايی 1000000 سایردرآمدها وهزينه های غيرعملياتی: 40000000 سودحاصل ازعمليات عادی ومستمر 10000000 اقالم غيرمترقبه: زيان ناشی اززلزله سودويژه(خالص) قبل ازماليات 273 5500000 4500000 سايردرآمدهاوهزينه های غيرعملياتی: برخ-ی از رويدادهای مال-ی ازنوع عمليات عادی ومس-تمر شرکتهای س-هامی نبوده ومشخص-ات اقالم غير نيز ندارند. مترقبه را 274 رويدادهای مال-ی مانن-د فروش اموال ،ماشي-ن آالت تجهيزات خس-ارات ناش-ی از محکومي-ت در محاکم قضاي-ی و فروش س-رمايه گذاریهای بلن-د مدت ،از اي-ن نوع رويدادهای مال-ی هس-تند .این رویدادهای مال-ی اگرب-ا اهمي-ت باشن-د ،ب-ه عنوان يکی ازاقالم درآمدي-ا هزين-ه در ص-ورت حس-اب س-ود و زيان ارائه شوند . 275 درص-ورت حس-اب س-ودوزيان شرکت س-هامی س-پهر،خس-ارت ناش-ی ا-ز محکومي-ت درمحاکم قضاي-ی به مبل-غ 1000000ريال ب-ه طور جداگان-ه ا-فشاءشده اس-ت.بايستی توج-ه نمود که اين نوع رويدادهای مالی از نوع اقالم غير مترقبه نيستند. 276 ارائ-ه ا-ي-ن رق-م ب-ه طورجداگان-ه درص-ورت حس-اب س-ودو زيان مورد توج-ه اس-تفاده کنندگان صورتها و گزارش های مال-ی واق-ع م-ی شود .از آنج-ا که خس-ارت ناش-ی از محکومي-ت درمحاکم قضايی در روال فعاليتهای تجاری ممکن اس-ت روی ده-د اي-ن رق-م ج-ز ءاقالم غيرمترقبه نشان داده نشده است. 277 س-ود و زيان ناش-ی از توق-ف قس-متی از عمليات شرکت نيست. س-هامی در زمره اقالم غي-ر مترقبه هنگام-ی که س-ود و زيان ناش-ی از توق-ف بخش-ی از قس-متهای شرکت و اقالم غي-ر مترقب-ه در يکسال مال-ی وجود داشت-ه باش-د ،در ص-ورت حس-اب س-ود و زيان،ابتداء س-ود و زيان ناشی از عمليات قسمتهای متوقف شده و سپس اقالم غير مترقبه افشاء می شوند. 278 تغيير در اصول و روشهای پذيرفته شده حسابداری: يک شرکت سهامی ممکن است،برای ارائه بهتر وضعيت مالی و يا نتايج عمليات ،يک اصل يا روش حس-ابداری پذيرفت-ه شده که ت-ا کنون اس-تفاده م-ی نموده را تغيي-ر داده و از ي-ک اص-ل يا روش پذيرفته شده حسابداری ديگری ا-ستفاده نمايد. 279 يکی از اصول پذيرفته شده حسابداری ثبات رويه است.به موجب اين اصل،اصول و روشهای حسابداری بايستی به طور يکنواخت در سالهای مالی مختلف استفاده گردد. توج-ه کني-د که رعاي-ت اص-ل ثبات روي-ه ب-ه مفهوم عدم تغيي-ر وحسابداری به طور مطلق نيست. 280 در اص-ول و روشهای پذيرفته شده به ارائ-ه بهت-ر وضعيت مال-ی و ي-ا نتايج عمليات در ص-ورتی که تغيي-ر اص-ول و روشهای حس-ابداری منج-ر شود ،الزم است که اصول و يا روشهای پذيرفته شده بهتر استفاده گردد. 281 پذيرفت-ه شده ح-س-ابداری ،بايس-تی به آثار انباشت-ه ناش-ی ازه-ر گون-ه تغيي-ر دراص-ول و روشهای طورجداگانه ودرانتهای ص-ورتحساب س-ود و زيان ارائ-ه شده و ط-ی يادداشتهای پيوس-ت صورتها و گزارش های مالی جزئيات آن افشاء گردد. 282 فرض کني-د ،شرکت س-هامی س-هیل وس-ائط نقلیه خود را که 1369 ٬ 1368٬ مبل-غ 5000000ریال بوده و در سالهای و 10 ،1370ساله به روش خط مستقیم به شرح زیر مستهلک نموده است . 283 5 000000 10 استهالک هرسال به روش خط مستقيم 500000 استهالک انباشته به روش خط مستقيم برای سه سال 3=1500000×500000 284 در س-ال چهارم ( )1371مديران اي-ن شرکت برای بهت-ر نشان دادن و ضعي-ت مال-ی ونتايج عمليات روش محاس-به اس-تهالک را ا-ز دو روش خ-ط مس-تقيم ب-ه روش نزول-ی ب-ا نرخ %20تغيي-ر می دهند. 285 در اي-ن ص-ورت محاس-به اس-تهالک انباشت-ه س-ه ساله 1368،1369 و 1370به شرح زير خواهد بود: 5000000×%20 =1000000 سال 1368 )5000000-1000000(×%20 =800000 سال 1369 سال 1370 )800000-1000000-5000000(×20% =640000 ريال ،جمع 2440000 استهالک انباشته سه ساله به روش نزولي با نرخ %20 286 آثار ناش-ی از تغيي-ر در اص-ول و روشهای حس-ابداری که )2440000است به صورت زير در دفاتر شرکت سهامی سهيل ثبت می -گردد: 287 بال-غ بر ریال -1500000(= 940000 تاریخ روز ماه شرح 13اثارانباشته ناشی 71 29ازتغییردر اصول و اسفند روشهای حسابداریاستهالک انباشته ثبت آثار انباشته- 288 عطف بدهکار بستانکار 9400 00 9400 00 ناشی ازتغییردر روش استهالک وسائط نقلیه از روش خط مستقیم به روش نزولی 20%با نرخ باتوجه به ساير اطالعاتی که از دفاتر شرکت سهامی سهيل استخراج شده ،صورت حساب .سود زيان به شرح زير است 289 شرکت سهامي سهيل صورت حساب سود و زيان برای سال مالي منتهي به 29اسفند 1371 فروش خالص 40000000 بهای تمام شده کاالی فروش رفته و هزينه های عملياتی سود حاصل از عمليات عادی و مستمر زيان حاصل از فروش قسمت متوقف شده 290 36700000 3300000 ()300000 سود قبل از اقالم غير مترقبه و ماليات 3000000 اقالم غير مترقبه: زيان ناشی از سيل ()600000 آثار انباشته ناشی از تغيير در اصول وروشهای پذيرفته شده حسابداری س-ود ويژ-ه 291 ()940000 1460000 همان طوری که درص-ورت حس-اب س-ود و زيان شرکت س-هامی س-هيل ديده م-ي شود ،ابتداء سود حاصل ازعمليات عادی و مستمر و در انتها آثار انباشته ناش-ی از تغيير در اصول و روشهای پذيرفته شده حسابداری،ارائه شده است. 292 سود هر سهم (:)EPS سود خالص قابل تخصيص به هر سهم عادی در يک سال اطالعی که مالی را -سود هر سهم مي گويند،وضروریترین مورد نياز سرمايه گذاران و سهامداران برای خ-ريد يا فروش سهام عادی ا-ست. 293 اس-ت.سود ه-ر س-هم از تقس-يم س-ود قابل قيم-ت بازار س-هام عادی ني-ز متأث-ر از ميزان س-ود ه-ر س-هم تقسيم بين سهامداران عادی به تعداد سهام عادی حاصل مي شود. 294 تقسيم سود تضمين شده سهام ممتاز و سود هر سهم عادی: هنگام-ی که شرکت س-هامی س-هام ممتاز و س-هام عادی دارد برای تعيي-ن س-ود قاب-ل تقسيم ابتدا سود تضمين شده سهام ممتاز و سود معوق سهام ممتاز ،محاسبه و از سود ويژ-ه قابل تقسيم کسر و سود قابل تقسيم بين سهامداران عادی تعيين می شود. 295 فرض کني-د،س-رمايه شرکت س-هامی س-امان متشکل از 5000س-هم ممتاز %10ب-ه ارزش اسمی 1000 ريال و 10000س-هم عادی ب-ه ارزش اس-می 1000ريال اس-ت و س-ود ويژ-ه قاب-ل تق ِ-سم در سال 1370 مبلغ 2500000ريال مي باشد. 296 با توجه به اطالعات فوق،سود هر سهم عادی به ترتيب زير محاسبه ميگردد: سود ويژه قابل تقسيم کسر مي شود:سود تضمين شده سهام ممتاز 2500000 500000 () 1000×5000×10%= 500000 سود قابل تقسيم بين سهامداران عادی 2000000 تعداد سهام عادی 10000سهم سود هر سهم عادی 200 ()2000000: 10000=200 297 :افشاءسودهرسهم درصورت حساب سودوزيان ب-ه موج-ب اص-ول پذيرفت-ه شده حس-ابداری،ارائ-ه س-ودهرسهم درص-ورت حس-اب سود و زيان شرکتهای سهامی بزرگ الزا-می ا-ست. 298 درص-ورتی که صورت حس-اب س-ودوزيان شرکتهای س-هامی ،شام-ل س-ود و زيان حاصل از عمليات عادی و مس-تمر شود وزيان ناش-ی از توق-ف ي-ک قس-مت از عمليات ،س-ود و زيان حاص-ل از اقالم غي-ر مترقبه وآثار انباشت-ه ناش-ی از تغيي-ر دراص-ول وروشهای پذيرفت-ه شده حس-ابداری باش-د ،باید که سود ( زيان ) ،برای هر يک از مراحل صورت حساب سود وزيان تعيين شود. 299 ب-ه عنوان مثال ،ص-ورت حس-اب س-ودوزيان شرکت س-هامی س-هيل شامل تمام موارد ذکرشده بوده و سهام اين شرکت شامل 10000سهم عادی به ارزش اسمی 1000ريال می باشد. 300 باتوجه به مطالب گفته شده نحوه محاسبه وارائه سود هرسهم عادی دراين شرکت به شرح زير است: شرکت سهامی سهيل صورت حساب سودوزيان برای سال مالی منتهی به 29اسفند 1371 فروش خالص بهای تمام شده کاالی فروش رفته 301 40000000 36700000 سود حاصل از عمليات عادی ومستمر 3300000 زيان حاصل ا-ز فروش قسمت متوقف شده ()300000 302 سود قبل از اقالم غيرمترقبه 3000000 اقالم غيرمترقبه: زيان ناشی ا-زسيل ()600000 آثار انباشته ناشی از تغيير دراصول وروشهای پذيرفته شده حسابداری سود ويژه 303 ()940000 1460000 سود هر سهم عادی: سود حاصل از عمليات عادی و مستمر 330 زيان حاصل از فروش قسمت متوقف شده ()30 سود هر سهم عادی قبل ا-ز اقالم غير مترقبه 300 اقالم غير مترقبه: زيان ناشي از سيل 304 ()60 آثار انباشته تغيير در اصول ()94 پذيرفته شده حسابداری خالص سود هر سهم عادی 146 محاسبات سود هر سهم عادی حاصل از عمليات عادی و مستمر 10000 :تعداد سهام عادی 3300000: 10000= 330 305 زيان حاصل از فروش قسمت متوقف شده : () 300000 زيان ناشی از اقالم غير مترقبه (زيان ناشی از سيل ): ()600000 آثار انباشته تغيير در اصول و روشهای پذيرفته شده حسابداری: ) 306 (: 10000 = )30 (: 10000 = )60 (940000( : 10000 = )94 سود نقدی سهام: برای س-رمايه گذاری سهام انتظار در ياف-ت س-ود نقدی س-هام يکی از دالي-ل اص-ولی داران در شرکتهای س-هامی اس-ت .افزاي-ش ي-ا کاه-ش س-ود نقدی س-هام از س-الی ب-ه سال بعد ،مستقيما موجب ترقی يا تنزل قيمت بازار سهام عادی شرکتهای سهامی می شود. 307 س-هام داران بوده و از طرف ديگر از ي-ک طرف تقس-يم س-ود نقدی مورد عالق-ه خاص هيئ-ت مديره برا-ی رش-د و گس-ترش عمليات آت-ی و تحص-يل داراييهای جدي-د نيازمن-د به کارگيری وجوه نقد می باشد. 308 فق-ط قس-م-تی از س-ود انباشته را -بين بنابراي-ن اکث-ر شرکتهای س-هامی برای تقوي-ت بني-ه مال-ی س-هامداران تقس-يم م-ی -نماين-د .عوامل-ی که موج-ب پرداخ-ت ي-ا عدم پرداخ-ت س-ود نقدی سهام می شود عمدتا به شرح زير است: 309 -1مانده سود (زيان) انباشته: مانده بستانکار حساب سود از آنجا که تقس-يم سود بين سهامداران حداکثر به ميزان انباشته است ،اغل-ب شرکتهای سهامی بخشی از سود انباشته را بين سهامدا-ران تقسيم می کنند. بنابراين بخ-ش عمده ای از سود انباشته برای گسترش ،سرمايه گذاری می گردد. 310 عمليات و تهيه امکانات جديد -2وضعيت نقدينگی مناسب: مانده حس-اب س-ود انباشت-ه ب-ه مفهوم وجود وجوه نق-د معادل آ-ن در شرکته-ا نيس-ت.سود انباشته شرکته-ا معموال ب-ه تدري-ج ط-ی دوره مال-ی برای تحص-يل داراييه-ا ،پرداخ-ت بدهيه-ا مص-رف می گردد. 311 از اي-ن رو لزوم-ا مانده حس-اب س-ود انباشت-ه رابط-ه مس-تقيم ب-ا وجوه نق-د شرکته-ا ندارد .وضعيت نقدينگ-ي مناس-ب از عوام-ل مه ِ-م اس-ت که در تص-ميم گيری برای تقس-يم س-ود نقدی سهام نقش عمده ا-ی دارد. 312 -3پيشنهاد تقسيم سود نقدی سهام توسط هيئت مديره: ب-ه موج-ب ماده 240قانون تجارت،نحوه پرداخ-ت س-ود قاب-ل سهامی تعيين می شود. 313 تقس-يم توس-ط مجم-ع عموم-ی شرکت نگرفت-ه باش-د هيئت مديره نحوه ا-گ-ر مجم-ع عموم-ی در خص-وص نحوه پرداخ-ت تص-ميمی پرداخ-ت راتعيي-ن خواه-د نمود .در ص-ورتی که شرکت س-هامی ا-ز وضعي-ت نقدينگ-ی مناسبی برخوردا رباشد، 314 پيشنهاد هيئ-ت مديره درمورد تقس-يم س-ودنقدسهام درگزا-رش-ی ب-ه مجم-ع عموم-ی ص-احبان س-هام ارائه می شود.اين پيشنهاد درتقسيم سود نقدی سهام بين سهامداران بسيار مؤثراست. 315 تاريخهای تقسيم سود: در مورد رويداد مال-ی تقس-يم س-ود در شرکتهای س-هامی س-ه تاري-خ مه-م زيررا بايس-تی م-د نظر قرارداد: 316 -1تاريخ اعالم تقسيم سود: تشکي-ل و تقس-يم س-ود تصويب و اعالم روزی که مجم-ع عموم-ی ص-احبان س-هام شرکت س-هامی م-ی شود ،ب-ه ميزان تقس-يم س-ود اعالم شده ي-ک بده-ی جاری برای شرکت س-هامی ايجاد می شود. 317 -2تاريخ ثبت اعالم تقسيم سود: مجم-ع عموم-ی ص-احبان س-هام به رويداد مال-ی اعالم تقس-يم س-ود درتاري-خ تص-ويب توس-ط بدهکار حس-اب س-ود انباشت-ه و بس-تانکار س-ود س-هام پرداختن-ی دردفات-ر شرکت س-هامی ثب-ت می گردد. 318 -3تاريخ پرداخت: معموالً پ-س از اعالم تقس-يم س-ود ،پرداخ-ت آ-ن بالفاص-له سهام ،چند ماه پس ازتصويب و اعالم آن انجام می شود. 319 ص-ورت نم-ی گيرد .پرداخ-ت سود نقدی سهام جايزه (سودسهمی): ص-ورت م-ی گيرد .در برخ-ی ازموارد که در شرکتهای س-هامی ،تقس-يم س-ود اغل-ب ب-ه ص-ورت نقدی شرکتهای سهامی از وضعيت نقدينگی مناسبی برخوردار نبوده و یا برای تحص-يل داراييه-ا و گس-ترش عمليات ب-ه وجوه نق-د نيازمن-د باشن-د ،تقس-يم س-ود از طري-ق صدور سهام جایزه ا-نجام می شود. 320 تقس-يم س-ود ب-ه ص-ورت توزي-ع س-هام جايزه ،ب-ه مفهوم توزي-ع سهامداران براساس س-هام اضاف-ی از مح-ل س-ودا-نباشته بين ميزان سهام هر يک از آنها است .توزي-ع سود سهام به اي-ن طري-ق ح-دوديت خاصی دارد که در ادامه توضيح داده می شود. 321 ص-احبان سهام شرکتهای تقس-يم س-ود نقدی س-هام ،موج-ب کاه-ش داراييه-ا وحقوق سهام به صورت توزيع سهام جايزه هيچ گونه تغييری در داراييها و سهامی است .تقسيم سود جمع حقوق صاح-بان سهام ايجاد نمی کند. 322 فق-ط باص-دورسهام جايزه ،بخش-ی از س-ود انباشت-ه ب-ه حس-اب سهام عادی افزايش خواهد يافت. به عبارت ديگر ،تقسيم سود به صورت سهام جايزه ،نوعی شرکتهای سهامی است. 323 س-هام عادی منتقل شده و تعداد "تجديدسازمان" حقوق صاحبان سهام در ص-ورت س-هام جايزه ،مالک تعداد س-هامداران شرکت س-هامی ب-ا درياف-ت س-هم س-ود خود ب-ه بيشتری از سهام شرکت خواهند شد ،ولی نسبت مالکيت آنها از ح-قوق صاحبان سهام تغييری نخواهد کرد. افزاي-ش تعداد س-هام ب-ا ص-دورسهام جايزه موج-ب کاه-ش کاهش احتمالی ارزش بازارهرسهم می شود. 324 قيم-ت دفتری ه-ر س-هم وهمچنين فرض کني-د،س-رمايه شرکت س-هامی امي-د،متشکل از 10000س-هم عادی ب-ه ارزش اس-می تصويب نموده اس-ت که از س-ود انباشته مبل-غ 5000000ریال ب-ه ص-ورت س-هام ج-ايزه 1000ريالی عادی صادروبه نسبت سهام هر يک از سهامداران بين آنها تقسيم نمايد. 325 حقوق صاحبان سهام این شرکت قبل و بعد از توزیع سهام جایزه بین سهام داران به :شرح زیر است قبل از توزیع سهام جایزه بعد از صدور سهام جایزه حقوق صاحبان سهام سهام عادی 10000000 15000000 سود انباشته 8000000 3000000 جمع حقوق صاحبان سهام تعداد سهام عادی 18000000 18000000 10000 15000 ارزش دفتری هر سهم 1800 1200 326 جايزه جم-ع حقوق ص-احبان سهام همان طوری که ديده م-ی شود ،قب-ل و بعداز توزي-ع س-هام تغييری نم-ی کند.ام-ا چون تعداد س-هام عادی از 10000عدد ب-ه 15000عدد افزاي-ش می يابد ،ارزش -دفتری هر سهم عادی از 1800ريال به 1200ريال کاهش پيدا کرده و طبيعتاً 327 ارزش بازار آن نيز کاهش می يابد. توج-ه کني-د که در جم-ع حقوق مالکي-ت دارنده 2س-هم عادی ب-ا درياف-ت ي-ک س-هم جديد تغييری 2×1800=3600 حاصل نمی شود :قبل از توزیع سهام جایزه بعد از توزیع سهام جایزه 328 1200×3=3600 جايزه ،فرض بر اي-ن اس-ت که ارزش در اي-ن مثال ،برای س-هولت درک مفهوم توزي-ع س-هام دفتری و ارزش بازارس-هام عادی مس-اوی اس-ت .درعم-ل ممکن اس-ت،ارزش -بازارس-هام عادی بيشت-ر ويا کمترازارزش دفتری آن باشد. 329 داليل توزيع سهام جايزه: عمده ترين داليل برا-ی تقسيم سودبه صورت توزيع سهام -1ح-فظ منابع نقدی شرکت -2کاهش قيمت بازار سهام شرکت -3برای مقاصدخاص مالياتی 330 جايزه درشرکتهای سهامی عبارتنداز: ثبت سهام جايزه دردفاتر: فرض کنيد،حقوق صاحبان سهام شرکت البرز درپايان سال مالی 1370به صورت زيراست: حقوق صاحبان سهام: سهام عادی به ارزش اسمی 1000 ريالی به تعداد 10000سهم 10000000 صرف سهام عادی 5000000 سودانباشته 9000000 جمع حقوق صاحبان سهام 24000000 331 ب-ه تقس-يم %20س-ود انباشت-ه ب-ه صورت در 20تيرماه 1371مجم-ع عموم-ی ص-احبان س-هام تص-ميم س-هام جايزه بين س-هامداران م-ی گيرد .در زمان تص-ويب مجم-ع عموم-ی قيم-ت بازار سهام عادی شرکت البرز مبلغ 1800ريال است. 332 بنابراي-ن ه-ر س-هم جايزه ای که بايس-تی بي-ن س-هامداران ودرتاريخ اعالم در دفاتر شرکت سهامی البرز ثبت می شود. 333 توزي-ع شود ب-ه مبل-غ 1800ريال محاسبه محاسبه تعدادسهام جايزه براساس ميزان تقسيم سود و ارزش بازارسهام به صورت زير است: ميزان تقسيم سود 9000000×% 20= 1800000سودانباشته تعدادسهام جايزه 334 1800000: 1800= 1000 1000×1000=1000000تعدادسهام جايزه ارزش اسمی 1000سهم جایزه ٬قابل توزیع جايزه 1800000-1000000=800000 صرف سهام عادی ناشی از صدور 1000سهم جایزه هنگام اعالم تقس-يم س-ود ب-ه ص-ورت س-هام جايزه ثب-ت ص-فحه محاسبات باال انجام می شود: البرز برمبنای 335 بع-د دردفت-ر روزنام-ه عموم-ی شرکت تاریخ روز 2 0 336 ماه شرح سود انباشته تیر 1371سهام جایزقابل توزیع صرف سهام عادی ثبت اعالم توزیع 20درصد سود انباشته به صورت سهام جایزه بین سهام داران به ارزش اسمی هر سهم 1000ریا ل عطف بدهکار بستانکار 18000 00 10000 00 8000 00 و ارزش بازار 1800لایر به تعداد 1000 لایر سهم عادی معموال ً بين تاريخ اعالم تقسيم سود به صورت و تاريخ توزيع آن بين سهامداران سهام جايزه چندين ماه فاصله وجود دارد .فرض کنيد که در 15دی ماه 1371سهام جايزه صادر و بين سهامداران شرکت البرز انجام می شود .در این تاریخ ثبت صفحه بعد در دفتر روزنامه .عمومی زده می شود 337 تاریخ روز ماه شرح دی سهام جایزه قابل 137 15توزیع 1سهام عادی ثبت توزیع سهام جایزه به ارزش اسمی 1000 لایر به صورت سهام عادی 338 عطف بدهکار بستانکار 10000 00 10000 00 تجزيه سهام: در صورتی که ارزش بازارسهام يک شرکت سهامی به داليل مختلف باال بوده و امکان خريد سهام بااين قيمت برای سرمايه گذاران مشکل باشد ،همان طوری که گفته شد ، 339 اس-ت .در برخ-ی از موارد شرکتهای سهامی يکی از طرق کاه-ش ارزش بازارس-هام توزي-ع س-هام جايزه روش تجزيه سهام را برای کاهش قيمت بازارسهام اتخاذ می کنند . 340 س-هام افزاي-ش داده م-ی شود.تجزي-ه دو به در اي-ن روش ،ارزش اس-می س-هام کاه-ش داده شده وتعداد ي-ک س-هام عادی ب-ه مفهوم انتشار و توزي-ع ي-ک برگ س-هم اضاف-ی ب-ه دارنده ي-ک برگ س-هم قبلی است. 341 پ-س ازتجزي-ه س-هام ،تعدادس-هام افزايش يافته ودرنتيجه ارزش بازار س-هام کاه-ش پيدا می کند .تجزيه سهام به عنوان يک رويدادمالی ،شناسايی نشده ودردفاترشرکتهای سهامی ثبت نمی شوند ، 342 ول-ی هنگام انتشار ص-ورتها وگزارشهای مال-ی ،موضوع سهام افشاء می شود. تجزي-ه س-هام و تغيي-ر در تعداد و ارزش اسم-ی فرض کني-د که قس-مت حقوق ص-اح-بان س-هام درترازنام-ه شرکت س-هامی دماون-د ب-ه شرح زير است: 343 حقوق صاحبان سهام: سهام عادی به تعداد 10000سهم به ارزش اسمی 4000ريال 40000000 صرف سهام عادی 20000000 سودانباشته جمع حقوق صاحبان سهام 344 10000000 70000000 در ص-ورتی که اي-ن شرکت تجزي-ه دو ب-ه ي-ک س-هام عادی را انجام ده-د ،اي-ن موضوع ب-ه صورت تغيير درتعداد وارزش اسم-ی سهام به صورت زيرافشاء می گردد: 345 حقوق صاحبان سهام: سهام عادی به تعداد 20000سهم به ارزش اسمی 2000ريال 40000000 صرف سهام عادی 20000000 سودانباشته جمع حقوق صاحبان سهام 346 10000000 70000000 همان طوری که ديده م-ی شود،فقط تعدادس-هام از 10000ب-ه 20000س-هم افزاي-ش وارزش اس-می هر سهم از 4000ريال به 2000ريال کاهش يافته است. 347 سود(زيان)انباشته: س-ود(زيان) انباشت-ه ي-ک مفهوم تاريخ-ی اس-ت که نشان دهنده تجم-ع س-ود (زيان)پ-س از کس-ر سود تقسيم شده ازبدوتأسيس شرکتهای سهامی تا زمان گزارشگری مالی سال جاری است. 348 حساب سود(زيان)انباشته تفاضل دوقلم عمده زيراست: -1س-ود (زيان)ويژ-ه دوره های مال-ی مختل-ف که از حس-اب سود(زيان)انباشته منتقل شده است. -2تقسيم سودبين سهامداران دردوره های مالی مختلف که 349 خالص-ه س-ودوزيان ب-ه بس-تانکار حساب بدهکار اين حساب نقل شده است. اصالح اشتباهات بااهميت دوره های مالی قبل: درمواردی که اشتباهات بااهمي-ت دراندازه گيری س-ودويژه دوره های مال-ی قب-ل شرکته-ا رخ م-ی دهد ، آثارآن همراه باحساب سود(زيان) انباشته به دوره های مالی بعدی منتقل می گردد. 350 هنگام-ی که اشتباهات با اهمي-ت دوره های مال-ی قبل کش-ف می شوند ،آثارآ-ن موج-ب تعدي-ل حساب سود(زيان)انباشته خواهد شد.اشتباهات با اهميت دوره های مالی قبل معم-والً شامل موارد زيراست: 351 -1اشتباهات محاسباتی و رياضی -2اشتباهات ناشی از استفاده نادرست اصول ،مفاهيم وروشهای حسابداری. -3تفسير نادرست رويدادهای مالی -4ناديده گرفتن و اقعيتهای موجود هنگام تهيه 352 صورتها و گزارشهای مالی. وگزارشهای مال-ی س-ال 1371شرکت ب-ه عنوان مثال ،فرض کني-د ،هنگام حس-ابرسی ص-ورتها س-هامی س-امان که برای اولي-ن بار انجام م-ی شود ،مشخ-ص شودکه درس-ال مال-ی 1368يک قطع-ه زمين که برای انبارشرکت به بهای تمام شده 1100000ريال درمزايده ای خريداری شده بود ، 353 ( )1400000در دفاتر ثبت و مبلغ 300000 توسط حسابدار شرکت به ارزش بازار زمان خريد ب-ه عنوان مناف-ع حاص-ل ازافزايش (ماب-ه ا-لتفاوت 1400000ريال و 1100000ريال) ريال ارزش زمي-ن شناس-ايی و در ص-ورت حس-اب س-ود و زيان س-ال مال-ی 1368ب-ه عنوان بخش-ی از سود شرکت ارائه شده است. 354 شناس-ايی 300000ريال س-ود مذکور ا-زاقالم ب-ا اهمي-ت ص-ورتها و گزارشهای مال-ی سال 1368 بوده اس-ت .اي-ن اشتباه با اهميت چ-ه تأثيری بر صورتها و گزارشهای مال-ی س-ال( 1371س-الی که اشتباه کشف شده است) خواهددا-شت؟ 355 خالص-ه س-ود و زيان ب-ه حس-اب خالصه ازآنج-ا که مانده س-ود (زيان)س-ال مال-ی 1368ازحس-اب س-ود (زيان) انباشت-ه منتق-ل شده ،حس-اب زمي-ن و حس-اب س-ود(زيان) انباشت-ه هردو به ميزان 300000ريال از سال 1368به بعد بيشترگزا-رش شده اند. 356 بنابراين آثاراشتباه فوق به ترتيب زيردرپايان سال مالی ( 1371زمان کشف اشتباه) دردفترروزنامه عمومی :شرکت سهامی سامان اصالح می گردد تاریخ روز ماه شرح سود یا (زیان ) اسفند انباشته 137 29 1 زمین اصالح اشتباه دوره مالی 1368 357 عطف بدهکار بستانکار 300000 30000 0 افشاءاصالح اشتباهات بااهميت دوره های مالی قبل درصورتها وگزارشهای مالی: اص-الح اشتباهات ب-ا اهمي-ت دوره های مال-ی قب-ل درص-ورت س-ود (زيان) انباشت-ه ب-ه ص-ورت اصالح مانده ابتدای س-ال اي-ن حس-اب افشاء می گردد .اکثر شرکتهای س-هامی صورتها وگزارشهای مال-ی س-االنه مقايسه ا-ی تهيه می کنند. 358 درص-ورتها و گزارشهای مال-ی س-االنه مقايس-ه ای ،اقالم مربوط ب-ه دوره مال-ی جاری همراه بااقالم مشابه دوره مال-ی قبل ارائه می شوند درمواردی که اشتباهات بااهميت دوره -های مالی قبل کشف واصالح می شوند، 359 نزديکتري-ن س-ال نيز ارائه شوند .غالباً موضوع الزم اس-ت ،آثار مال-ی آ-ن بر صورتها وگزارشهای مال-ی اص-الح اشتباهات ب-ا اهم-ي-ت دوره های مال-ی قب-ل ط-ی يادداشتهای پيوس-ت صورتها و گزارشهای مالی افشاء می گردد. 360 درصورتها وگزارشهای مالی آن دسته ازشرکتهای سهامی که از خدمات حسابرسان مستقل استفاده می کنند ،اصالح اشتباهات با ا-هميت دوره های مالی قبل به ندرت ديده می -شود. معموالً اي-ن گون-ه اشتباهات ب-ا اهمي-ت در س-ال مال-ی مورد رس-يدگی از نظ-ر حس-ابرسان مستقل دور نمی ماند. 361 اصالح ا-شتباهات با اهميت دوره های مال-ی قبل بيشتر در ص-ورتهای و گزارشهای مال-ی شرکتهايی که از خدمات حسابرسان مستقل استفاده نمی کنند ،ظاهر می شود. 362 صورت سود (زيان) انباشته: هم-راه ترازنام-ه و ص-ورت حس-اب س-ودوزيان ا-کثرشرکتهای س-هامی ،ص-ورت س-ود (زيان) انباشته در گزارشهای س-االنه ب-ه س-هامداران ارائ-ه م-ی شود .ص-ورت س-ود (زيان) انباشت-ه شرکت س-هامی ا-ميد در ادامه ديده می شود: 363 شرکت سهامی اميد صورت سود (زيان) انباشته برای سال مالی منتهی به پايان اسفند 1371 مانده سود انباشته در ابتدای سال 3100000 سود ويژه سال مالی 1400000 جمع 4500000 کسر می شود: سود سهام پيشنهادی 500000 مانده سود انباشته در پايان سال 4000000 364 در آ-ن دس-ته از شرکتهای س-هامی که گزا-رشهای س-االنه ب-ه ص-ورت مقايس-ه ای ب-ا اقالم مشاب-ه سال قبل ارائه می نمایند نحوه افشاء اصالح اشتباهات با اهميت دوره های مالی قبل در صورت سود (زيان) انباشته به ترتيب زير است: 365 شرکت سهامی سامان صورت سود (زيان)انباشته برای سال مالی منتهی به پايان اسفند 1371 سال مالی منتهی به سال مالی منتهی به 29اسفند 29 1371اسفند 1370 مانده سود انباشته ابتدای سال-قبل از اصالح اشتباهات آثار انباشته اصالح اشتباه مربوط به ارزیابی زمین در سال مالی 1368 366 4100000 3900000 ((300000 ()300000 مانده سود انباشته ابتدای سال 36000 380000 00 0 اصالح شده سود ویژه سال جاری 55000 800000 سود سهام پیشنهادی 0 460000 کسر می شود: 415000 0 سود سهام پیشنهادی 0 مانده سود انباشته درپایان سال 367 400000 35000 0 420000 0 38000 س-ال 1371کش-ف و اصالح شده از مانده اشتباه در ص-ورتها و گزارشهای مال-ی س-ال 1368که در ابتدای س-ال س-ود انباشت-ه در ه-ر دو س-ال مال-ی 1371و 1370کس-ر شده ا-س-ت .بنابراين سود انباشته ابتدای سال هر دو سال مالی اصالح شده اند. 368 اين موضوع طی يادداشت 25پيوست صورتهای مالی سال 1371به شرح زير افشاء می شود: سود شناسايی در مورد ثبت خري-د زمين اصالح اشتباه دوره های قبل ،مربوط به اصالح اشتباه به مبلغی بيشتر از بهای تمام شده در سال 1368می باشد. 369 توضيح آن که زمين مزبور به بهای تمام شده 1100000ريال برای انبار شرکت در مزايده خريداری و اشتباهاً ب-ه ارزش بازار 1400000ريال در دفات-ر س-ال 1368ثب-ت و م-ا ب-ه التفاوت به عنوان بخشی از سود سال مذکور شناسايی شده بود. 370 ص-ورت س-ود (زيان) انباشت-ه ب-ه شکل در این روش ص-ورت حس-اب س-ود و زيان همراه ب-ا ترکيب-ی ارائ-ه م-ی گردد .صورت حس-اب س-ود و زيان و ص-ورت س-ود (زيان) انباشت-ه ترکيبی شرکت امين در ادامه نشان داده شده است: 371 شرکت سهامی امين صورت حساب سود و زيان و سود ( زيان) انباشته ترکيبی برای سال مالی منتهی به 29اسفند 1371 فروش خالص بهای تمام شده کاالی فروش رفته سود ناویژه فروش سود انباشته ابتدای سال سود ویژه 372 سال مالی منتهی به اسفند 1371 سال مالی منتهی به اسفند 1370 14500000 8650000 13500000 8250000 5850000 4400000 1450000 5250000 4025000 1225000 3325000 365000 سود انباشته ابتدای سال 0 4550000 جمع 900000 5100000 سود سهام پیشنهادی 3650000 1050000 سود انباشته در پایان سال سود هر سهم (تعدادسهام عادی 405000 18 0 10000سهم ) 21 373 محدوديتهای سود انباشته: اطالعات ديگری درص-ورت س-ود (زيان) انباشت-ه شرکتهای س-هامی ارائ-ه م-ی شود.اين اطالعات معموالً شام-ل محدودي-ت هاي-ی اس-ت که ب-ه موج-ب الزام قانون-ی وي-ا ب-ه دالي-ل ديگ-ر برای بخش-ی از سود انباشت-ه شرکتهای س-هامی ايجاد م-ی گردد ،مهمتري-ن محدودي-ت س-ود انباشت-ه شرکتهای سهامی در ايران ،ا-ندوخته ها است. 374 دلي-ل الزامات قانون-ی و ي-ا با رای اندوخت-ه بخش-ی ا-زس-ودانباشته شرکتهای س-هامی اس-ت که ب-ه مقاص-د خاص تخص-يص داده م-ی شود .هنگام تخص-يص بخش-ی از س-ود انباشت-ه ب-ه عنوان اندوخته ، در دفات-ر شرکتهای س-هامی حس-اب س-ود انباشت-ه بدهکار و حس-اب اندوخت-ه مربوط-ه بس-تانکار می شود. 375 به موجب ماده 140قانون تجارت هرسال (5درصد) سود ويژ-ه شرکتهای سهامی بايستی به عنوا-ن اندوخته قانونی تخصيص داده می شود .اندوخته قانونی از مواردی ا-ست که به دليل الزام قانونی درسود انباشته شرکتهای سهامی محدوديت ايجاد می کند. 376 در برخ-ی از شرکتهای س-هامی ب-ه موج-ب ا-س-اسنامه وي-ا تص-ويب مجام-ع عموم-ی برای توسعه عمليات و يا برا-ی مقاصد خاص بخشی از سود انباشته را به عنوان اندوخته تخصيص می دهند. 377 محدوديتهای ايجاد شده درس-ود انباشته ،ضم-ن اينکه در س-ال تخصيص درصورت س-ود(زيان)انباشته ارائه می شود،الزم است همراه يادداشتهای پيوست صورتها و گزارشهای مالی افشاء گردد. 378 ص-ورت س-ود (زيان) انباشت-ه شرکت س-هامی س-حر شام-ل اندوخت-ه های تخصيص داده شده ونحوه افشاء آن دريادداشت پيوست صورتها و گزارشهای مالی درادامه نشان داده شده است: 379 شرکت سهامی سحر صورت سود(زيان)انباشته برای سال مالی منتهی به 29اسفند1371 سال مالی منتهی سال مالی منتهی به 30اسفند به 29اسفند 1370 1371 سود انباشته در ابتدای سال قبل از 2100000 182000 0 00 اصالحات اصالح اشتباهات در دوره های قبل (300000( 300000 )0 )0 سود انباشته در ابتدای ساالصالح شده 380 152000 00 1800000 0 100000 174000 00 00 28000 326000 000 00 سود ویژه سال جاری جمع سودقابل تخصیص کسر میشود تخصیص سود: اندوخته قانونی اندوخته توسعه (870000 سود سهام پیشنهادی ) جمع سود تخصیص یافته (261000 سال ابتدای در انباشته سود )0 (120000 )00 (154800 381 (50000 )0 (150000 )0 (98000 )00 (12800 اندوخته قانونی: شرکت س-هامی س-حر ،س-ود ويژ-ه س-االنه را ب-ه موج-ب ماده 140قانون تجارت ب-ه عنوان اندوخت-ه قانون-ی تخص-يص م-ی ده-د .تخص-يص اي-ن اندوخت-ه ت-ا هنگام-ی که معادل ده درص-د س-رمايه شرکت شود ،الزامی است. 382 اين ا-ندوخته قابل انتقال به سرمايه نبوده و فقط هنگام ا-نحالل شرکت ،قابل تقسيم بين صاحبان سهام است.صورت ريز حساب اندوخته قانونی به شرح زیرمی باشد: 383 مانده اندوخته قانونی در ابتدای سال نقل از سود قابل تخصیص سال مانده در پایان سال 384 سال مالی منتهی سال مالی منتهی به 30اسفند به 29اسفند 1370 1371 400000 450000 0 0 870000 500000 537000 0 450000 0 ساير اندوخته ها: شرکت سحر به موجب ماده 25اساسنامه همه ساله 15درصد از سود ويژه را به عنوان اندوخته توسعه تخصيص می دهد. 385

51,000 تومان