صفحه 1:
(oD) EU Greate 2 اصول علم اقتصاد ) رشته حسابداری تعداد واحد درسى: © واحد

صفحه 2:
طرح درس * در اين درسء» ضمن تبيين كليه فصول كتاب مورد نظرء توضيحات لازم در خصوص هر مطلب ارائه شده است. بمنظور اثر بخشى بيشتر در تفهيم مطالبء ان نمودارها و فرمولهاى مرتبط استفاده شايسته به عمل آمده است. بعضا ان ارائه بيخى مطالب كه در متن كتاب حاضر موجود ‎tt‏ باذكيرى ساحت رن رز ار رل خر ۳ ۱ رل نت ۳ منطدق بر منبع درس میباشد.

صفحه 3:
زر درس ‎٩‏ اشنایی با مهمترین مفاهیم اقتصادی نظير هزینه فرصتء كميابى» منحنى امكانات توليد» نظامهاى مختلف اقتصادى» عرصه. تفاضا تولید. رفتار مصرف كننده و مطلوبيت» كششء بازارهاى مختلف اال ال ل کر 0 مطروحه فوق در زمره مهمترين اهداف اين درس

صفحه 4:
جایگاه درس: درس اصول علم اقتصاد ‏ بعنوان نخستین درس در سلسله دروس اقتصادی رشته حسابداری بوده و چون بسیاری از مفاهیم بنیادی که در ساير دروس افتصادی این رشته ها از- جمله اقتصاد كلان» يول و ارز و بانكدارى» توسعه اقتصادى و ماليه عمومى مطرح خواهند شد براى اولين بار در لین درس مورد بررسی قرار میگیرند. از اهميت قايل ‎De Tee‏ ا ‎apes‏ آشنایی و معارفه داتشجو با علم افتصدد از این درس اغاز مشود صرورت فعمق و دفك بیشتر در جهت نفییم ‎DR‏ اصطلاحات مربوطه بيشتر احساس میشود.

صفحه 5:
#تعریف حلسم التصتد ‎(Economics)‏ ‏در طول ‎eve‏ تعاریف. متفاوتی از علم افتصاد ارائه شده ‎fe i‏ آدام اسمیت اقتصاد را علم تولید تروت فلمداد می نمود در- حالیکه ریکاردو لن را علم تولید و توزيع ثروت مى داد ‎pes‏ تعاریف امروزین علم افتصاد بر این نکته تاکید دارد که افتصااد علم ات بر رك كمياب توليد است.

صفحه 6:
در کالب شما كلم اتتتساد را ‎Soe‏ ‏کر ادن[ علم اقتصاد مطالعه روش انتخاب و استفاده انسان و جامعه از منابعى است كه طبيعت )= نسل هاى كذشته و( ‎De:‏ داده است.

صفحه 7:
ی ا هرت فرصت ‎Opportunity COst))‏ ; ©»هزينه كامل انتخاب یک تصمیم خاص فايده از یت عدم انجام انتخاب ديكر مى آنچه که سا با یت تسیر یا انتتاب از دست سس دی هزبنه فرصت ان انتطاب با تصمیم رت

صفحه 8:
#بعنوان منال دانشجویی که تصمیم به ادامه تحصیل می گیرد. از درآمد حاصل از کار احتمالی که می توانست به انجام آن مبادرت عر yeaa) ‏دلیل مطرح شدن مفهوه هزینه فر.صت: رل‎ * ‏برد منابع در مقایل خواسته های بی شمار‎ است.,

صفحه 9:
-Marginalism) ) lS até -C ‏©حنانجه اطلاعات در خصوص آخرين واحد‎ ‏مد نظر باشد مبحت نهايى كرايى مطرح‎ ‏است. مثلا" هزینه نهایی یعنی هزینه آخرین‎ ‏واحد محصول توليد شده يا توليد نهايى‎ ‏يعنى ميزان توليد آخرين واحد عامل توليد‎ به کار گرفته شده.

صفحه 10:
: (Efficient Markets) +15 cls )5b -O #بازارهایی که حاوی فرصت سود آوری هستند» باز ار های کارآمد نامیده می شوند. #یک فرصت سود آوری در بازار یک چیز معمول ئيست ولى اين به معنى عدم ودود حنين فر صتى نمى باشد. به وضوح زمان هايى وجود دارند كه در یک بازار فرصت برای کسب سود و جود دارد. ولی این فرصت سود نصیب کسی می شود که زودتر به آنجا بر رد رن سح رر رد ‎newly‏

صفحه 11:
اقتصاد به دو حوزه مهم تقسیم میشود: اقتصادخرد ‎Micro Economics‏ 4 اقتصادکلان ‎Macro Economics‏ اقتصادخرد : به بحث و بررسى ييرامون رفتار و نوع عملعرد یک واحد مصرف (خانوار) و يا يك واحد توليد (بنكاه) و يا كروهى از مصرف كنندكان و توليد كنندكان مى بردازد. بعنوان ا ا اك ا ا ا تلحر لا سب زر تلد ۳ چه مقدار بخرد؟

صفحه 12:
#اقتصاد کلان: به بحث و بررسى ييرامون رفتار و نوع عملكرد كليه مصرف كنندكان و یا کلیه تولیدکنندگان می پردازد مانند مفاهیم تولیدملی و مصرف ‎a‏

صفحه 13:
: (Theory and Model) Ju 54: نظریه بیان رابطه بین دومتغیر است مانند مصرف تابعی از در آمد است. مدل یل ویاضبی واه ین دو متیر اس مانند مدل زير كه در إن © معرف مصرف ‎Va)‏ كر 9-9۸

صفحه 14:
فرض ثابت بودن متغیر های دیگر ( 015 ۵۲[0 6616۲15): دريجهان واقع بسيارى ازمتغيرها كم و بيش برهريديده اقتصادى مؤثر هستند كه مطالعه اثرات كليه اين متغيرها در یک مدل غیر عملی یا بسیاردشواراست. مثلاً در تابع واقعی. مصرف علاوه بر درآمد تابع ثروت و مصرف دوره قبل و ... می باشد در حالیکه به جهت سادكىء ساير متغيرها را ثابت فرض مى كنيم. در تابع زير ۷ مرف درامد و ۷۷ بتک تروت و 61-1 معرفه 0 Cel}. 3) EWE = ye ۴ 0 ۲ ۵

صفحه 15:
* چه کالایی تولیدشود؟ جون كالاهاى مورد نياز مصرف كننده نامحدود و منابع در اختيار وى (زمان » شرايط جسمانى » منابع آب و خاكف و ...) محدود مى باشد لذا مصرف كننده مجبور به انتخاب لت #انتخاب يعنى كزينش از بين تمام كزينه ها به نحوى كه به ‎yrer ys‏ ۱ ا ا ات ۱ ياسخ کوید. راهیای مختلفی برای تولید هرکدام ازکاداهای فوق وجود دارد كه انتخاب هر راه به ترجيحات يا مطلوبيت ‎rer per) ۱۱۱۱۵‏ ا ا

صفحه 16:
ASIC Ry oh Ed ee STAI PETER OEST ha رت اس ار لت Cee Ome mec wea ‏محصول ایفای نقش نموده اند.‎

صفحه 17:
#کمیابی : *كميابى يعنى ازهر جيز (كالا يا خدمت) به هر اندازه كه بخواهيم موجود نمى باشد. به عبارت ديكر جون منابع و عوامل توليد كمياب هستند لذا توليدات و محصولات توليد كت كي *كميايى مستلزم انتخاب و انتخاب مستلزم تحمل هزينه فرصت مى باشد.

صفحه 18:
,72 *- کالای سرمایه ای : کالایی است که با مصرف كردن لن ازبين نمى رود و براى توليد كالاها و خدمات ديكردر يك دوره زمانى به كاركرفته و ري مر است که با مصرف كردن لن ازبين مى رود و در توليد كالاها و خدمات دیگر به کار گرفته نمی شود 0

صفحه 19:
تعریف سرمایه گذاری : فرايند استفاده از منابع توليدى براى توليد يك سرمایه جدید را سرمایه گذاری گویند. ل ا كا ل 0 كذارى بيشتر از هزينه امروز سرمايه كذارى باشد آن سرمایه گذاری را عاقلانه گویند. * هزینه فرصت سرمایه گذاری : مقدار مصرفی است که امروز ازآن چم پوشی سس سلیم,

صفحه 20:
ا یه منحنى است كه كليه تركيب هاى ممكن از دو كالا يا خدمت را كه مى توانند توليد شوند تشان می دهد مشروط برلن که از کلیه مثایم و لیدی بصورات کار آمد استفاده شود

صفحه 21:

صفحه 22:
#شكل منحنى : در نقطه ,» ميزان توليد يوشاك صفراست زيرا همه عوامل توليد صرف توليد يوشاك شده است. در نقطه8 ميزان توليد غذا صفراست زيررا همه عوامل توليد صرق تولید غذا شده است. ‎ONE Da eve‏ 0 خر ار ار محدوديت منابع مانع از دستيابى به نقطه .) مى باشد. ‎٩‏ (9 رل ر زرا در تولید غذای بیشترمستلزم تولید پوشاک کمتراست (به علت محدودیت مقایم). به عبارت دیکر هریت فرصت پولید غذای بيشت صر فنظريكردن ازتوليد يوشاك است.

صفحه 23:

صفحه 24:
#منحنى امكانات توليد براى يك اقتصاد واقعى: ‎D I Se-S5‏ ۱ ‎Oe tee Ce ee eer Re‏ ۱ مختلف روى منحنى امكانات توليد را نمايش داد. به عنوان مثال موقعيت ايران كه نسبت توليد كالاهاى سرمايه اى لن كمتر از كالاهاى مصرفى مى باشد نزديك به محور كالاهاى مصرفى و موقعيت كشور زاين كه نسبت توليدات لآن عكس كشور ايران مى باشد نزديك محور كالاهاى سرمايه اى قرار دارد.

صفحه 25:
#عدم ‎GASJS‏ 2 وقتی در زیرمنحنی امکانات تولید هستیم عدم کارایی وجود دارد که ان به دو علت می نواند ‎See ers Neer eyes]‏ ۷ یا با کارایی همراه نبوده و یا هر دو عامل JA ‏ممکن است روی منحنی امكانات تولید باشیم‎ ‏ولی باز عدم کارایی باشد این در صورتی است‎ كه نيازها وخواسته هاى مردم توليد نشود.

صفحه 26:
‎٠‏ كم تارايى ‏اک( ۱ ‏2- از همه منابع استفاده شود ولی بصورت کارا ‎ec]‏ ۱ ‏رک ازهمه منابع استفاده شود و بصورت كارا استفاذه ‎CIES‏ 1 ا ل 10 رن نظر ترار دكيرد. ‎er‏ اسح لا ري كر اس ‎xt) ees Es‏ ل كت گیلان و کنتم در اصفیان کشت شوند.

صفحه 27:
#*شكل منحنى امكانات توليد : ا ل ا ‎eres‏ ‏منحنی صفر یا مثبت باشد می بایست بتوانیم توليد يكى از دو كالا را حداقل بدون كاهش در تولید کالای دیکر افز ايش دهیم. چنین امکانی به دلیل محدودیت منابع و ثابت بودن تکنولوژی وجود نداردء بلكه افزايش در توليد يك كالا فقط باانتقال و جابجايى منابع از توليدات كالاى ا ۱

صفحه 28:
رشد اتتصدی به بر صورت ‎Hol GH‏ 0- كشف و افزايش منابع توليدى (نيروى كارء سرمايه » زمين و...) 0- پشرفت تكنولوزى بهنگام تحقق رشد اقتصادی منحنی امکانات تولید به سمت راست جایجا می شود و بسیاری از نقاط که قبلا دردسترس نبودند روی منحنی با داخل ‎ol‏ ‏211

صفحه 29:

صفحه 30:
#میمترین علت فقر کشورهای فقیر و غیر صنعتی: ا ل ا اك ©- عدم برخوردارى از تكنولوزى ييشرفته *لازمه هر دو مورد فوق صرفنظر كردن از تولید کال های مصرفی است که این مر خود به گسترش فقر دامن می زند.

صفحه 31:
#سیستم های اقتصادی : نحوه تولید و توزیم کالاها و خدمات و نقش دولت در را های اقتصادی بیان کننده یک ب ل كت به عبارت دیگر از نحوه تولید و توزیم کالاها و خدمات 3 نقش دولت در فعاليت هاى اقتصادى بر ل ال بر برد

صفحه 32:
*انواع سيستم هاى اقتصادى : ‎Socialism 00 Ed‏ ا ‎BSE See ite rt Seam ny‏ است. برخی عباررات طرفداران سوسیالیسم در مورد دولت عبارتند از: »- دولت جانشين خداست يرروى ۱ *- اگر هرکس به فعر خویش است . دولت در فکر همه ‎ra‏ دولت نقش عمده ای در اقتصاد دارد و مالک عمده محسوب مى شود و مالكيت خصوصى در ابعاد بسيار كوجكى است. تصميم كيرى در مورد توليد و توزيع به عهده دولت است(جه ‎ene‏ ل ا م

صفحه 33:
©- کیتلیسم اقتصاد بازارآزاد ‎Capitalism‏ * درنقطه مقابل اقتصاد برنامه ريزى شدهء اقتصاد ۰ ۳ * دراين اقتصادء دولت حتى المقدورنبايد در امور اقتصادى مداخله كند. يى دست نامرئى به طور اتوماتيك تعادل و هماهنكى را در اقتصاد ايجاد خواهد كرد و نيازى به دخالت دولت نيست. *از تلاقى و برخورد متقاضيان و عرضه كنندكان در بازار ميزان قيمت كالا و ميزان عرضه لن مشخص امى شود.

صفحه 34:
ور زر زره ۱ Sa ead ‏تولید شود؟ به چه مقدار تولید شود؟ چگونه تولید‎ ‏شود؟ و...‎ - مصرف کنندگان با این تصمیم که کالا يا خدمتی را خریداری بکنند یا نکند رلی به تولد یا عدم تولید إن كالا من ذهند. *- توزیم كالاها و خدمات دراين اقتصاد ارطريق ‎J pba‏ ز حورت خكيردةركز حورت دن گیرد. به عبارت دیگر مقدار کالا و یا خدمتی که یک مصرف كننده دريافت مى كند بستكى به درآمد و قمرت ان دارد,

صفحه 35:
© (- سبستم اقتصادی مخلوط (1۶601۱0۳۳۷ ۷۱۱6۵): » درجهان واقعى اقتصاد كاملا با برنامه ريزى متمركز و نيزن اقتصاد بازار آزاد يافت نمى شوند. بلكه سيستم هاى اقتصادى تركيبى از دو سيستم فوق هستند. تجربه هر دو گروه از کشورهای فوق ( سوسیا لیست و سرمايه دارى ) نشان داده كه تركيبى از دوسيستم موفق تر را ۱ اکتریت فریب به انقاق افتصاد های جهان ازاین نع می باشند. Oe eis a pls els) ees SS) S|) aa) @ (Su) ‏دس‎ ee

صفحه 36:
ee re ee) a peered panes #سیستم بازار آزاد در زمیته تولید کالاهای عمومی ‎pac L (Public Goods)‏ کارایی همراه است. کالاهای عمومی کالاهایی هستند که جنبه اجتماعی داشته و به صورت جمعی مورد استفاده مصرف كنندكان قرار مى كيرند. بخشى از منابع توليد بايد ‎eS eae‏ ا ‎er‏ دك ‎Ew nee)‏ ل ‎ep eee SP‏ ا ا

صفحه 37:
ee re ee) a peered ب[اد حدم كارايى : #-عدم کارایی دربرخورد با وضعيت انحصاری, دخالت دولث را ضروری می نماید. *- عدم كارايى درجلوكيرى ازاآلودكى محيط زيست» دخالت ذولت را ضرورى بایدر

صفحه 38:
دلايل طرفداران حضور دولت در اقتصاد: ©- توزيع مجدد درآمد : در سیستم بازار آزاد الزاما توزيع درامدء عادلانه و مناسب نمی نواند باشد. بعصی افراد با توجه به امكانات بيشتر و يا به دليل شرايط انحصارى سهم بیشتری از درامد جامعه را به خود اختصاص می ۳ #دولت ها از طریق برنامه های مختلف همانند بیمه بر لا رز ار زا ‎ey ST ee ees‏ تم نموده و به کمک ففر | رواند .

صفحه 39:
دلایل طرفداران حضور دولت در اقتصاد: 9 وجود عدم تعادل ها دراقتصاد نظير تورم و بيكارى» دخالت دولت دراقتصاد را توجيه مى نماید. مثلا بهنگام تورم دولت می نواند با اخذ ماليات بيشتر يا كاهش هزينه هاى خويش تورم را تعدیل کند و درمورد ببکار ی با بر داخت سوبسيد بيشترء كاهش ماليات و افزايش هزينه ‎racy‏ ل كت

صفحه 40:
خانوارها و بنگاه ها : #بنگاه کوچکترین واحد توليد دراقتصاد است. كارش اتبديل نهاده به ستاده است. هدف بنكاه حداكثر كردن سود مى باشد. خانوار کوچکترین واحد مصرف در افتصاد است. ‎kone]‏ ا 1۱ است که در مصرف سیبدی ازکالاها و خدمات رد رن - زر یر را می باشد.

صفحه 41:
[ نهاده 5 ستاده - #خانوارها و بنكاه ها در دو بازار با يكديكر ‎ED)‏ ل ۳ ‏با ار ار خانوارها عرضه کر‎ 9 A ‏بنكاه ها تقاضا كننده هستند.‎ ی دربازار ستادمء خانوارها تقاضا كننده نهاده و بنگاه ها ره کننده هستند .

صفحه 42:
زر ناد

صفحه 43:
تقاضا الت 7 به مقدار كالايى كه درهر دوره از زمان در قيمت هاى جاری توسط خانوار مورد درخواست قرار می گیرد 0 © تابع تقاضا : 0< ‎QDx =F(Px) F‏ در تابع فوق انا معرف مقذار تقاضاى كالاى )2 و ‎CGS eras Sh‏ ۰۰ :۰۱ 0 > ,۳۱۳ بعنی مشتق تابع منفی است یا به عبارت دیگر شیب

صفحه 44:
#جدول تقاضا : رای اک کل تابر مت ای رت کال را در اززاس قيمت هاى مختلف ارائه مى كند. به عباررت ديكر جدولى است كه دو ستون دارد. يك ستون نشان دهنده قيمتهاى مختلف كالا و ستون ديكر بيانكّر مقادير مختلف تقاضا مى باشد. و اكَرِ اطلاعات درون جدول تقاضا را ريوى دستكاه مختصات نشان دهیم. منحنی نقاصا بدست خواهد امد. ملاحظه میشود |

صفحه 45:

صفحه 46:
+ قانون تقاضا : به رابطه منفى يا معكوس بين قيمت كالا و مقدار تقاضاى آنء قانون تقاضا كفته مى شود. اک( |( اتردرآمدی 2 | ج- درآمد “ام جه ©- اثر جانشینی: اكّر قيمت كالاى عا افزايش يابدء در حقيقت كالاى « ‎Srv oer ney (cae rearoe‏ را[ تقاضاى كالاى )ا كمتر و بجاى أن تقاضاى كالاى ۱

صفحه 47:
دو مشخصه منحنی نقاضا : * منحنی تقاضا محورعمودی (محور قيمت) را به علت محدوديت درآمد قطع مى کند. به عبارت دیگر قیمتی آنقدر بالا وجود دارد كه در أن قيمت» تقاضاى مصرف كننده از آن كالا صفر است.

صفحه 48:
دو مشخصه منحنى تقاضا : * © منحنى تقاضا محور افقى ( محور مقدار تقاضا ) را قطع می کند به دو علت وجود محدودیت الك لم ضرر به سلامتى مصرريف كننده. 2 ل را ا لكا ل كك ميزان تقاضاى مصرف كننده محدود است به علت ا ل ۱ ‎ee me PN eC OVO e Gren EI‏ كار كاك فوق علت ضرر به سلامتى مصرف كننده نيز مانع از تقاضای نامحدود كالاهاى رايكان مى شود.

صفحه 49:
عوامل موثر بر تقاضاى يك كالا : قیمت کالا : م۳5 7 ‎a‏ ‏تقاضای کالا در خلاف جهت حرکت قیمت ان کالا میباشد. ‎SEAT ee‏ ع ‎Fc ig erg‏ لن كاهش و با كاهش افزايش مى يابد.

صفحه 50:
عوامل موثر بر تقفاضاى يك كالا : ©2- درآمد مصرف كننده : - كالاى نرمال: جلو كباب و تاكسى + ج- <«(]4 درآمد - كالاى يست: ساندويج و اتوبوس +4 ج لال درامد © رابطه مستقيم بين درامد مصرف كننده و تقاضاى كالاهاى نرمال وجود دارد در حاليكه بين درآامد مصرف كننده و تقاضاى كالاهاى بر ل ا » كالاى نرمال كالايى است كه با افزايش درآمد بر ميزان تقاضاى آن افزوده می شود, در مثال فوق چلو کباب و تاکسی کالای ترمال هستند . © کالای بست کالایی است که با افز ایش در امد از میزان نقاصای آن كاسته مى شود. در مثال فوق ساندويج و اتوبوس كالاى يست هستند .

صفحه 51:
000 24 ثروت مصرف كننده :2 درآمد < ثروت »ثروت اعم از درآامد است. حا ا جزء درآمد است را شامل ميشود و علاوه بر آن اقلامى نظير وسيله نقليه و منزل و . وود ‎ce‏ ل ف ‎ee‏ ‏1 ‎eae‏ بین لن و تقاضای کالاهای یست معکوبن اشد.

صفحه 52:
عوامل موثر برتقاضای یک کللا : 6 قیمت سار لها {Py T > Dx ‏کالای مکمل‎ - 0ه 9 Sh ac ey ra ee ‏مصرفه مى شوندء مانند قند و جاى » ماشين و بنزين.‎ ‎J‏ دو کالای جانشین کالاهایی هسنند که خدمات مشابه داشته و به جاى يكديكر قابل استفاده هستند مانند قند و شكرء جلو كباب و ساندويج ‏با افزايش قیمت یکی از دو کالای محمل تقاضای دیکری کاهش می یابد و بر عکس + لد یر از ر ار ار در افز ايش می باید و بر عس.

صفحه 53:
عوامل موثر برتقاضاى يك كالا : © ©- سليقه و ترجيحات مصرف كلنده : ‎٩‏ تصمیم نهایی درخرید کالاها و خدمات به سلیقه ‎Snr Se Senne ea]‏ ©* به عبارت ديكرء اين سليقه و ترجیحات مصرف كننده است كه نهايتا تعيين مينمايد درامد خود را به مصرف كدام كالا يرساند.

صفحه 54:
جابجایی منحنی تقاضا : 9 bd اك 0 0ك د ا ا ا ‎RP‏ ‎a pt‏ بلمه از بت نشطه راقم بر منئو ‎La‏ ‏به نقطه دیگر روی همان منحنی جایجا میشویم.

صفحه 55:
#متال افز ایش دررآمد: + © كالاى يست: -> تقاضا كاهش + حركت و 6 كالاى نرمال: -ه تقاضا افزايش-+ه ‎yey‏ الا تقاضا به سمت خارج مبدا مخنصات با به سمت راست .

صفحه 56:
#مثال قيمت ساير كالاها : + كاهش قيمت جلوكباب جه اثرى برتقاضاى دوغ و ساندويج دارد؟ © تقاضاى ساندويج ( كالاى جانشين) كم مى شودء زيرا نسبت به كالاى جانشين حود كرائتر شذه است. © تقاضاى دوغ ( كالاى مكمل) زياد مى شودء زيرا به علت كاهش قيمت جلوكباب» تقاضاى لن افزايش يافته و لذا تقاضاى كالاى مكمل لن نيز افزايش مى يابد.

صفحه 57:
sls pe ‏با 0 تعدا‎ تعداد جلوكياب در ماه تعداد ساتدويج در ماه

صفحه 58:
منحنی تقاضای بازار : #این منحنی از جمع اففی منحنی های تقاضای خانوارها بدست می اید. #مقدار كل تقاضا براى يك كالا در بازاردر يك قیمت معین. جیزی به جز جمم تقاضای کلیه مصرف کنندگان ن کالا در لن قیمت نخواهد ‎as‏

صفحه 59:
a) ‏ا زكيلو جلى در ماه مراك ج مقدار كيلو جاى در ماه براى ب مقدار كيلو جاى در ماه براى الف‎ م

صفحه 60:
ارت ,م ‎J‏ ا ا ا 5 ۱ ۳ 4 سود تابع در آمد و هزينه است به نحوی که با در آمد رابطه مستقيم و با هزينه رابطه معكوس دارد. هزینه ‏ در آمد < سود ار 0 ‎Wiens 5 Cd reer rece ee‏ تسس لا

صفحه 61:
ارت ,م #توليد كننده مى بايست از بين. روشهاى توليد كاربر و سرمايه بر مناسبترين روش توليد يا ‎ge heat) Mg‏ #مناسبترين روش توليد كم هزينه ترين لن مى در

صفحه 62:
ما به مقدار کالایی که در هر دوره از زمان» در قیمت های جاری توسط بنگاه برای فروش به بازار ارانه می شود عرضه گویند. #تابع عرضه : ‎Q@Sx = F ( Px) F =0‏ در تابع فوق 005 معرف مفدار عرضه کللای ‏ و ۴ بیاتگر قیمت کالای ( می باشد. 0 < است بعنی مشتق تابم منبت است یا به عبارت دیکر شیب منحنی عر صه میت است .

صفحه 63:
۳ جدولی است که مقادیر مختلف عرضه یک کللا را در ازای دس لا سل ات ار را است که دو ستون دارد. يك ستون نشان دهنده قیمتهای مختلف كالا و ستون ديكر بيانكر مقادير مختلف عرضه مى باشد. #منحنى عرضه : اكّر اطلاعات دريون جدول عرضه را روى دستكاه مختصات نشان دهیم منحنى عرضه بدست خواهد آمد. ملاحظه ميشود كه شيب منحنى عرضه مثبت مى باشد.

صفحه 64:

صفحه 65:
قانون, عرضه : #به رابطه مثبت یا مستفیم بين قيمت يك کالا و مقدار عرضه آن کالا» قانون عرضه گفته می شود. © توانايى يك بنكاه براى افزايش توليد در مقابل افز ايش قیمت محدود است . #علت محدودیت در کوتاه مدت: محدودیت زمین و تکنولوژی تولید است. #علت عدم محدودیت در بلند مدت: افزایش زمین و ماشین آلات و دستیابی به تکنولوژی برتر میباشد.

صفحه 66:
*وقتى عوامل ديكرى غير از قيمت خود كالا كه در عرضه موثر هستند تغيير مى كنند منحنى عرضه جابجا می شود. © اكر قيمت خود كالا تغيير نمايد» منحنى عرضه ‎ESE‏ منود بلکه از يك نقطة واقم بر متحتى رس زر در زر - ۳ ميشويم.

صفحه 67:
* عواملى كه بر مقدار عرضه يك كالا موثر هستند عبارتند از: 014- هزينه توليد : الف ) هزینه مستقیم مانند افزایش قیمت نهاده تولید: ‎web‏ ا 1 حرکت منحنی عرضه به سمت چپ «- کاهش عرضه «- ‎ECan‏ 1 حركت منحنى عرضه به سمت راستج افزايش عرضه

صفحه 68:
+ ب ) هزينه غير مستقيم مانند افزايش هزينه حمل و نقل

صفحه 69:
5 9 0 ى عرضه به سمت راست

صفحه 70:
منحنى عرضه بازار: »اين منحنى از جمع تمام مقاديرعرضه بنكاه هاى توليد كننده يى كالا در قيمت هاى مختلف به دست مى أيد. مقدار کل عرضه برای یک كالا در بازار در يى قيمت معین» چیزی به جز جمع عرضه كليه عرضه كنندكان آن كالا ‎re eke TOs‏

صفحه 71:
منحنی عرضه بازار 2,8 عيضا ماد و بر وچ ‎Sheed‏ 5 الف ما ‎ons On‏ اه ‎Ww 8‏ ‎re‏ ‏۰ ال 5 16 مقدار يباز يتكاء ج؛ مقدار پیاز بتگاه ب. مقدار يباز يتكاه الف مقدار پیاز در بزاد 3 ۳۳ منحتی عرضه بازار از جمع تمام مقادیر عرضه بنگاه‌های تولید کننده یک کالا در قیعجهای مختلفت يعست ع ىآيد

صفحه 72:
تعادل و عدم تعادل در بازار: ‎ree yr PO omy DCT CO SRO NE Sh 2‏ ۳ یکدیگر برابر باشند آتگاه تعلدل در بازار برقرار خواهد بود. ‏© در چنین حالتی تعییر در موجودى انبار صفر است. ابه غبارت ذيكر نذابه رت انبار اضافه خواهد شد و نه از موجودى انبار كاسته خواهد كرديد. در معادله زير /ا معرف عرضه و (]۸۵۸ معرف تقاضا ميباشد. ‎Y=AD 9

صفحه 73:
عدم تعادل : مازاد تقاضا ۰ اکر سطح فیمت در بارار باییتر از فیمت تعاذلی باشد. مازاد تقاضا بوجود خواهد آمد . به عبارت ديكرء مقدار تقاضا در قيمت موجود نسبت به مقدار عرضه بیشتر باشد. 04> يعنىوتغيير در موجودوبنبار منفولستٍ

صفحه 74:
مقدار یاز 1 ‎cr‏ 17 در قیمت پیاز کیلوئی ۲۷۰ ريال نقاضای مازاد به مقدار ۱۶۵۰ کیلو در بازار به وجود می‌آید.

صفحه 75:
عدم تعادل : مارك عرضه : اكّر سطح قيمت در بازار بالاتر از قيمت تعادلى باشدء مازاد عرضه بوجود خواهد آمد. ۰ به مقدار تفاصا بیشتر باشد , ‎ ۷<۸۵(‏ یعنی تغییر در موجودی انبار مثبت ‏است.

صفحه 76:
مقدار کیلو پیاز 0 عرضه مازاد قیمت ۵۰۰۶ ریال برای هر کیلو پیاز عرضه به مقدار ۲۰۲۰ کیلو نسبت به تقاضا فزونی دارد؛ در نتیجه عرضه کنندگان قیمت را کاهش می‌دهند؛ سپس تقاضا افزاییش و عرضه کاهش می‌یابد تا بازار به تعادل پرسد.

صفحه 77:
حركت به سمت تعادل: 04 اكر مازاد تقاضا در بازار باشدء آنكاه قيمت كالا بالا رفته و از يك سو تقاضاى بن كاهش و از سوی دیگر عرضه آن افرايش يافته و انهاينا تعادل در بازار برقرار خواهد شد.

صفحه 78:
حركت به سمت تعادل: ج 7 قيمت كالا (إلم >لا جه م اي ا ار ليت

صفحه 79:
حركت به سمت تعادل: ©2 اكر مازاد عرضه در بازار باشد آنكاه قيمت كالا يايين رفته و از يك سو تقاضاى آن افزایش و از سوی دیگر عرضه آن کاهش یافته و نهایتاً تعادل در بازار برقرار خواهد شد.

صفحه 80:
* | قیمت کالا ۸۵ < ۷+- * ۷۸۵ ح|ٍعرضه بل سود تولید کننده ۰ رل قیت کلا ۸۵0< ۷ ‎Y=AD?‏ = 1 تفاضا ب- [قدرت‌خرید مصرف کنندم

صفحه 81:
تغييرات در تعادل : اكرعرضه كاهش يابد (مثلاً به علت هواى نامساعد» « «٠ توليد يرتقال كم شود) منحنى عرضه سمت چپ و بالا تغيير مكان مى يابد. در اين حالت در حقيفقت سالتخا ا ال ارين قیمت ا کاهش مقدار تقاضای آن ميشود. در این صورت نقطه تعادل در بازار از 20 به 112 ‎om EAE In an Carey mrad PONE]‏ ۷۳ كرك يذه للست ۳ معدل اكد ا

صفحه 82:
جابجائی منحنی عرضه در بازار

صفحه 83:
رفتار مصرف كننده و مطلوبيت : چون در آمد مصرف كننده محدود و نيازهاى وى نامحدود مى باشدء لذا وى بين كزينه هاى مختلف مجبور به انتخاب ار ار ‎dh‏ از 5 ‎Yis‏ ری جفدر تقاضا نمایند؟ ‏*- برای دستیابی به درآمد مورد نظر چند ساعت کار عرضه نمایند؟ ‎a‏ 2 لا ی زر( رال انار ۱۳

صفحه 84:
عوامل موثردر تقاضاى خانوارها: 0 قیمت کالای مورد نظر 20 0 “6- ثروت خانوار ©- سليقه و ترجيحات خانوار 2- انتظارات درمورد قيمت هاء درآمد و ثروت آتی ا 0 محدوذیت بوذجه (محدودبت درآمد) خانو ار مبباشند.

صفحه 85:
رل رل ار دا را 0)- قيمت كالاى مورد نظر (رابطه مستقيم) ‎OPE) VS [Cape CIE‏ 10 ©- درآمد خانوار (رابطه معكوس) دروت ل 00

صفحه 86:
رابطه بین هزینه فرصت و محدودیت در آمد: ا ا ال ا | ارزش كالاها و خدماتى است كه اكّر لن كالا يا 000 ‎ewe‏ (درامد) مى باشد.

صفحه 87:
تابع بودجه: ‎lhe‏ ما م ‏»در تابع فوق لاو ل دو كالا بوده كه قيمتهاى آنها در بازار بترتيب 696 و لا ميباشند. ] معرف درامد مصرف كننده ميباشد. © . 6( بيانكر مقدار درآمدى است كه صرف كالاى لا شده و لا. باط نشان دهنده مقدار درامدى است كه صرف كالاى /ا ‏شده است.

صفحه 88:
نمودار محدودبت بودجه : ‎DE base‏ كليه تركيب هاى ممكن ازدو كالاى کی زر رل نشان می دهد اگر تمام درآمد صرف خرید این دو کالا شود. © نقطه (] : همه درآمد صرف خريد كالاى //ا شده است. ‏© نقطه ع] : همه درامد صرف خرید کالای #شده است. ‏3 نفطه ۸ : قابل دسترس است ولی در این حالت تنمام در امد هزینه نمی شود. ‏© نفطه 8 . قابل دسترس است ولی در این حالت نمام درامد هزینه می شود. ‏» نقطه © : در كوتاه مدت قابل دسترس نيست.

صفحه 89:

صفحه 90:
0 دراين صورت اكر شخص تمام درآمد خود را خرج كالاى ا بكند نمى تواند به اندازه قبل از افزايش قيمت از كالاى ا خريدارى كند (مثلا نصف مقدار قبل مى خرد). دراين حالت منحنى ‎ge‏ ا ‎ie DOP Ge 9 ay a‏ ید و یخی قاط که فا ور دسترس بوذ اکذون ديكر در دسترس نمى باشند.

صفحه 91:
تعییر مکان منحنی محدودیت بودجه : #بدیهی است اگر قیمت کالای ر کاهش یاید منحنی محدوديت بودجه به سمت راست و بالا دوران مى يابد و برخى نقاط كه قبلا غير قابل دسترس بودند اكنون در دسترس قرار ميكيرند. * جم قيمت ا Pos PX = lp Px Sly Pox | قیمت « — | / ‏اط‎ > ۱/۳ 2 Px = Px

صفحه 92:
ساب 1

صفحه 93:
#قبلا متذکر شدیم که سلیقه و ترجیحات عامل انتخاب نهايى كالاها و خدمات با توجه به محدوديت بودجه مى باشد. اندازه كيرى ترجيحات بين انتخاب هاى مختلف به كمك معيار مطلوبيت (لإنا||آنا) است. ©نارسايى هاى مفهوم مطلوبيت : 0 اندازه كيرى مطلوبيت غيرممكن است. 2- مقايسه مطلوبيت دو نفر با يكديكرغيرممكن است.

صفحه 94:
#مطلوبیت نهایی (۱۱۱): ریت سای اس که با مرف یک را گرا یک کالا بدست می آید. به عبارت دیگر مطلوبیت حاصل از مصرف آخرین واحد کالا را مطلوبیت نهايى كويند. #*مطلوبيت كل (لا1): ene Oc gpreey eae egret tory

صفحه 95:
مطلوبیت کل و مطلوبیت نهاثی مراجعه به تاتر

صفحه 96:
۳۴ re ۲ 1 دحا او سس احا تعداد دقعات رفتن به تالار وحدت تعداد دقعات رفتن به تالار وحدت

صفحه 97:
قانون نزولى بودن مطلوبيت نهايى: © هر جقدر از يى كالا بيشتر مصرف مى كنيم» رضايت سكن لض ل قر ركان لفك لاسن لفك مى آوريم كمتر مى شود. © اين قانون براى اولين بار توسط الفرد مارشال مطرح كرديد. * بعنوان مثال اولين بستنى داراى بالاترين مطلوبيت ميباشد. بستنى هاى دوم و سوم و ... هم مطلوبيت دارند ولى قطعا مطلوبیت آنها کمتر از بستتی اول میباشد. بدین ترتيب هر قدر از یک کالا بیشتر مصرف شود مطلوبیت آخرین و احد آن 20 حراس قد

صفحه 98:
نمودار منحتی مطلوبیت نهایی ومطلوبیت کل : - مادامى كه مطلوبيت نهايى مثبت باشدء مطلوبيت كل افزايش مى يابد. * - وقتى كه مطلوبيت نهايى صفر باشدء مطلوبيت كل ثابت می ماند. * - وقتى كه مطلوبيت نهايى منفى باشدء مطلوبيت كل كاهش مى يابد. © تمودار متحنى مطلوبيك نهايى ومطلوبيك كل را میتوان یکمک جدول مطلوبیت رسم نمود.

صفحه 99:
عوامل موتر در انتخاب تعداد واحدهای یک کالا: * سوال اين است: مصرف كننده مورد نظر جند بار به تماشاى تئاتر مى رود؟ براى ياسخ دادن به اين سوال ابتدا بايد عوامل موثر بر ا ل ا 0 )- درامد مصرريف كننده: رابطه مثبت دارد اگرکالا نرمال باشد و رابطه منفى دارد اكَرِ كالا بست باشد. 2- قيمت آن كالا: رابطه منفى دارد. ©- عمل ديكرى كه بجاى خريد لن كالا مى تواند انجام دهد (هزینه فرصت حرید ان کالا) که دارای رابطه منفی ميباشد, » اين مصرف كننده تا جايى كه مطلوبيت نهايى كالاى مورد نظر مثبت بش از ان کالا تقاضا خواهد تمد

صفحه 100:
انتخاب بین گزینه های مختلف ا ا مثل تماشاى مسابقه واليبال هم مطرح باشد (وهر دو مجانى بوده و يا قيمت مساوى داشته باشند) در اين صورت مصرف كننده به ترئیب آن مورذی را ‎eee eerie ores‏ 7 كم اين فرايند تا جايى ادامه دارد که تعداد انتخابهای وی تکمیل شود. بعتوان مثال 2 شب هفته را بين اين دو کر رد

صفحه 101:
انتخاب بین گزینه های مختلف © اكر دو کالا (دو گزینه مورد انتخلب) قیمت های متفاوت ‎Ab ee ee en ne Wee rene ace‏ انتخاب کافی باشد. دراین حالت مطلوبیت حاصل از آخربین ربال مصرف شده درهر مورد ملاک است که از تقسیم ‎CSI reenter tee‏ لح رح ۱ - در مثال نت ز لا ور ۸ ۱۱۱۲ ز 2۸ ۸۱ ۱۱۱۸ را هم حساب کریده و در جدول می نویسیم به ترتیب آن موردی را انتخاب می نماید که حاصل این تسبت برای ان

صفحه 102:
مطلوبیت نهاتی وم

صفحه 103:
حداکتثر مطلوبیت »مصرف كننده اى كه به دنبال حداكثر مطلوبيت است هزينه هاى خود را روى كالاها و خدمات به صورتى ترتيب مى دهد كه مطلوبيت حاصل از آخرين ريإل مصرف شده برای هر کالا مساوی باشد یعنی: Mux / Px = Muy / Py os

صفحه 104:
* در معادله فوق »ا / «لا|!ا بيانكر مطلوبيت نهايى ی ۱ لا / لإناالاا نشان دهنده مطلوبيت نهايى حاصل از آخرين ‎aS)‏ مصرف شهده براى كالاى 7 ميباشد. »#اكر »ام / <اناآلاا بیشتر از ۷ / ۷/۷ باشدء آنگاه اصل حداکتر کردن مطلوبیت اقتضا می کند که تقاضای ( تا نزولی بودن مطلوبیت نهایی ۱ کاهش و ۷۱/۷ ‎eS BO ee eo:‏ ل ا ‎ee‏ ‏زير برقرار شود. Mux / Px = Muy / Py ۰

صفحه 105:
1 » عبارت است از نسبت مطلوبيت نهايى كالاى ا به ‎enern ce‏ 00 MRS = Mux / Muy = Px / Py ‏#اکر 6 ۳85 < باشد يعنى اينكه یک واحد 5 ۰ ۷ برابر‎ ‏يك واحد از لا ارزش دارد. يعنى حاضر هستيم © واحد‎ از لارابايك واحد از ا مبادله كنيم.

صفحه 106:
ارتباط منحنى تقاضا و مطلوبيت: ا ا ل ‎ee Oe‏ راهم توجیه می کند. #اكربا افزايش در مصرف يك كالاء مطلوبيت نهايى آن کاهش یابد» قاعدتا" ما تقاضا خواهیم داشت که برای هر واحد اضافی میلع کمنری را برداخت كنيم. اين يكى از دلايلى است كه بخاطر آن منحنى ‎ne ee‏ ل ل د

صفحه 107:
اثر جانشینی و اثر درآمدی: اكَرِ و رد۱ + تقاضاى عا ج ‏ قدرت خريد : اثر درآمدى [تقاضای « و نسبت به ۷ ارزانتر شده: اثر جانشینی ا آنگاه | تقاضای ‏ + |فدرت خرید ‏ ار در آمدی ار ی و م

صفحه 108:
اثر جانشينى و اثر درآمدى: *براى كالاهاى معمولى يعنى كالاهايى كه با افزايش رانك رف از ار هد نا درآمدى و جانشينى تاثير معكوس نسبت به قيمت ها مى گذارند. به عبارت دیگر رابطه متفی بین مقدار و قیمت کر سر ارت تقاضا می باشد. اگر قیمت یک کالا کاهش پیدا کند تحت تاثير دو اثر درامدى وجانشينى مقدارتقاضاى آن را ‎Ge eo iG‏ ‎OAS eerie‏

صفحه 109:
1 rae: ار « کالای پست باشد و قیمت آن کاهش یابد» آنگاه * | تقاضای ‏ ج (قدرت خرید : اثر درآمدی ‎ieee aie ead‏ ا ‎ee‏ اگر ‏ کالای پست باشد و قیمت آن افزايش یابد. آنگاه 4 نفاضای ‏ جح اندرت خرید ۰ لر دراآمدی ل ال ا

صفحه 110:
52000 #برای كالاهاى بست يعنى كالاهايى كه با افزايش درآمد. مصرف آنها کاهش می یابد دو ار درآمدی وجانشينى در خلاف جهت يكديكر نسبت به تغيير ‎ee ee ee‏ يك كالاى يست كاهش بيدا كند اثر درامدى بر كاهش تقاضای آن و اثر جانشینی بر افزایش مقدارتقاضای ‎Senet yy ethene Orel‏ لد ۱ در مفذار تفاضاى كال را تعس خواهد نمود.

صفحه 111:
استخراج منحنی بی تفاوتی: ‎A‏ فرضیات لازم جهت استخر اج منحنی یی تفاوتی عبار تند از : 0- دو كالاى مورد نظر داراى مطلوبيت نهايى مثبت هستند: ‎Mux , Muy >0‏ به عبارت ديكرفرض براين است كه مقدار بيشترازهركالا برمقدار کر از رح رد ‏نرخ نهایی جانشینی ( 1/85) بین دو کالا نزولی می باشد. به اين معنى كه هر جه بيشتر از كالاى ا و كمتر از كالاى 7 ند ۱ ۱۱۱۱۱۱۸/۸ لا كك ‎ee eee Lene nee‏ و

صفحه 112:
3- مصرف کنندگان قادر هستند که بین انواع ترکیب های کالاها و خدمات موجود انتخاب نمایند. بین دو ترکیب ۸۵و 5 از دو کالای و۷ ممکن است ۸ رابه ظ ترجیح دهند ( 5 < )۰یا را به .2 ترجیح دهند ) ‎(B >A‏ ويا اينكه بين .2و 8 بى تفاوت باشند (8 -/2). “<4- انتخاب مصرف كنندكان برقاعده عقلايى بودن ‎Sealy ey ety) sty‏ ع ‎SNS‏ ‏© < 8 باشد آنكاه حتما"© ‎ee‏ خواهد بود .

صفحه 113:
تعریف منحنی بی تفاوتی : #مجموعه اى از نقاط است كه هر نقطه از لاولا را بدست مى دهد كه همه آنها داراى سک سم منوت نانمشد

صفحه 114:
لت نقطه (۷۸۵ وكا ) )را درون دستگاه مخصات انتخاب می کنیم. مقداری از کالای ,۷ از مصرف کننده صی گیریم تا به نقطهق, برسد (/>,, ). حال براى جبران مطلوبيت از ا را ۳ ار وی با مطلوبیت قبلی او برایر شود ( )حظ). طیق تعريفه لو ) هر دو دارای مطلوبیت مساوی هستند و دو نقطه از یک منحنی بی تفاوتی می باشند. با وصل کریدن ‎Pe Cele eer raes]‏ ا كت

صفحه 115:

صفحه 116:
نقشه تر جیحات مصرف کننده : #به مجموعه منحنی های بی تفاوتی یک مصرف كننده در يك دستكاه مختصاتء نقشه ترجيحات با نقشه بی نفاوتی مصرف کننده گویند. هر مصرف کننده یک نفشه تر جیحات منحصر بفر د دارد,

صفحه 117:
نحو ه استخر اج نقشه تر جیحات : »از نقطه / واقع بر يك منحنى بى تفاوتى شروع مى كنيم. از هر دو كالا مقدار بيشترى نسبت به ,8/ به مصرف كننده مى دهيم تا به نقطه ج] برسد( /< ع] ). همان فرآيندى را كه براى استخراج يك منحنى بى تفاوتى طى كرديم اكنون ا ا ا ا ا ‎Petes‏ ‎ss)‏ 1 < 12 * هر منحنى بى تفاوتى كه درسمت راست و بالاى منحنى ديكر قرار داشته باشد ارجج استء يعنى تركيب كالاهايى كه با إن نشان ذاذه مى سويد مطلوبيت بِيسْترى را ايجاد مى us

صفحه 118:

صفحه 119:
eS Neel We Cee ered : ‏محدب بودن نسبت به مبدا مختصات‎ -) ‏اكّر با حركت به سمت راست روى هر منحنى شيب آن كاهش‎ یابد و منحنی مسطح ثر شود لن منحنی نسبت به مبدا محدب خواهد بود. منحنی بی تفاوتی دارای این خصیصه می باشد. له تا ر ۳ لا ار تب در 2 نزولی بودن نرخ نهایی جانشینی است (شیب از بی نهایت به سمت صثر میل می کند).

صفحه 120:
1 مقدار قابل توجهى ازلا مقدار نسبتا كمى از )ا را مى توان بدست اورد. ولى حركت از ) به0(] نشان مى بت که رت کر اسر رمم شار كن أن کی ‎Ly‏ رتم فا نار ری از کاس بر[ م «لذادر حركت از لثربه8 نرخ نهايى جانشينى بالاست و در حركت از ) به (] نرخ نهايى جانشينى يايين زا

صفحه 121:

صفحه 122:
خصوصيات منحنى هاى بى تفاوتى : ©- شيب منحنى بى تفاوتى : © در حركت از نقطه 4 به 8‏ : * - - لالاالاا . لام مطلوبيت از دست رفته براى كاهش لا الا /! . 6(/- مطلوبيت بدست آمده براى افزايش )ا © جون دو نقطه ۵ و 8 بر روی یک منحنی بی تفاوتی هستند پس : ‎Ay , Muy = Ax . Mux-‏ — ‎Ay / Ax = - MUx/MUy ¢‏ )۸ 6 - ۳ =-MRS = Muy /Mux- در

صفحه 123:
حداکتر نمودن مطلوبیت مصرف کننده : ۳ محدودیت بودجه ترکیب کالاهای ‏ و۷ را که مصرف کننده انتخاب می کند بدست می اوریم؟ #خط بودجه تر کیب های مختلف کالاهای ا ولا ‎een‏ ۱ آنها که خار ج از دسترس می باشند» نقسیم می كند.

صفحه 124:
را را ۱ را ۱ مصرف كننده براى بدست آوردن حداكثر مطلوبيت ‎a‏ #- تركيبى از دو كالا را انتخاب كند كه اولا جز نقاط در دسترس باشند و تانیا تمام درآمد خويش را صرف اين دو كالا كرده باشد. يعنى نقطه اى روى خط بودجه را بايد انتخاب كند.

صفحه 125:
4©- با حركت بر روى خط بودجه نقطه اى را رةه كزيند (تركيبى از دو كالا) كه بر روى بالاترين منحنى بى تفاوتى باشد. با حركت از / ا مرتبا برمطلوبیت وی افزوده می شود زيرا بر منحنى بى تفاوتى بالاترى قرار خواهد كرفت و در8 حداكثر مطلوبيت را بدست خواهد آورد. در نقطه ۵ ۰ خط بودجه بر منحنى بى تفاوتى مماس خواهد بود يعنى شيب هر دو در این نقطه با همدیگر برابر است.

صفحه 126:
نمودار

صفحه 127:
Gc ae A YAP = |= OP Vv AY / AX = - PX/ PY? ‎«٠‏ - ۳۷( < شیب خط بودجه ‎Tyg‏ الل ل ل ‏© شرط حداكثر نمودن مطلوبيت: ‏مد شيب خط بودجه - شيب منحني بي تفاوتي / لام ‎Muy = Rx 7 Mux >Py/_ Px = Muy 7 Mux ‏* مصرف كننده با برابر قرار دادن مطلوبيت نهايى هر ريال ‎Bd‏ ل ‎ne‏ 2 رساند.

صفحه 128:
استخراج منحنی تقاضا به کمک منحنی های بی تفاوتی : منحنی تقاضا مفدار کللا ی 7 را برحسب قیمت های متفاوت لن کالا نشان می دهد البته در شرايطى كه هميشه مصرف كننده ‎eee)‏ ا الل ا

صفحه 129:
هنكامى قيمت 61 » 2ا است نقطه 8 حداكثر مطلوبيت مصرف كننده را بدست مى دهد كه در اين تركيب» مصرف كننده مقدار ا از كالاى ا را در قيمت “ام تقاضا مى كند كه نقطه ,/” معادل نقطه ۸ در منحنی تقاضا می باشد. با کاهش قیمت« به 0( رل 8 و © منتقل می شود که نقاط معادل آنها در منحنی تقاضا ‏ 9و 6" می باشند. به کمک سه نقطه بدست آمده ( لظو 8:و))) مى توان منحنى تقاضاى مصرف كننده را رسم نمود.

صفحه 130:

صفحه 131:
#تعریف تولید : جريان تبديل نهاده ها يا عوامل توليد را به ستاده ها يا

صفحه 132:
انواع توليدكنندكان Be ee ۱ ‏کر را‎ J ‏بنگاه های تولیدی: که خود به دو بخش نفسیم میشوند:‎ (| ۳ Me Ae] ‏که بدنبال کسب حداکتر سود نمیباشند همانند دانشگاه ( توليد‎ و برورش علم و ممارت) ۱ ‏ار در‎ MISO CS EY) ESS) ‏و پرورش فرزندان اشتغال دارند.‎ دولت : که به تولید کالاها وخدمات عمومی می پردازد.

صفحه 133:
ا © آنجه كه نهاده ها را به ستاده ها مربوط مى كندء تكنيك ‎e lent Series‏ ار را ها را تکنیک تولید می نامند. *- اکترستاده ها رامی توان با چندین روش تولید بدست آورد یعنی با استفاده از تکنیک های مختلف : *- تکنیک ‎J (Labor Intensive) J!S‏ خراب کردن یک محله قدیمی یکمک تمداد زبادی کار کر © 2- تكنيك ‎Js (Capitall Intensive) 5: lj‏ خراب کردن یک محله قدیمی بعمی لودر و بولاوزر

صفحه 134:
انتخاب تکنیک تولید © كدام تكنيك توليد(تكنولوزى) انتخاب مى شود؟ * لن تكنيك توليد كه هزينه توليد را به حداقل برساند. #اکر نبروی کار ارزان باشد. تکنیک کاربر و ‎٩‏ ا ال ا را را ‎es‏ را

صفحه 135:
تابع تولید #تابع توليد : به رابطه عددی با ریاضی بین نهاده ها و ستاده ها تابع توليد كويند مانند: ايم #مثلا در تابم فوق ۷ بیاتکر مبزان 7 ۷ معرف تعداد نيروى كار است.

صفحه 136:
تولید کل» متوسط و نهایی © توليد كل (12) : ‎«٠‏ مجموع تعداد ستاده تولید شده به ازاء استفاده از همه عوامل توليدى (كليه نيريوى كار). ‎AL / ADE =O@ ; (MP) He ‏توليد‎ © ‏میزان تغییر در تولید کل (۲۳) به ازاء تغییر يك واحد عامل توليد (مثلا نيروى كار). ‎20 danse uli @ ‎T(E eS) His OBS NN SS elena) 8

صفحه 137:
‎IS) E‏ ا ل تر ‏براى رسم منحنیهای تولید کل. تولید نهايى و توليد متوسط بايد ابتدا جدول توليد (همانند جدول زیر) را ‏بدست أورد. ‏#- منحنى توليد نهايى شيب منحنى توليد كل مى باشد ۱ -< ۲۶[

صفحه 138:
توليدنهائى متحاوته)

صفحه 139:
تعداد کل ساندویچ تعداد واحد کار شکل ۶-۱ تابع تولید برای ساندویچ یک تابع تولید رابطه ریاضی مقداری بین نهاده‌ها و ستاده‌ها می‌باشد. در اینجا کل تولید ساندویچ بصورت تابعی از نهاده کار نشان داده شده است.

صفحه 140:
MPL تعداد عامل کار

صفحه 141:
قانون بارده نز ولی : * - قانون بازده نزولى : وقتى مقادير بيشترى از يك نهاده ‎kara yee,‏ ا ل ال بر ان ره بعد به تدریج تولید نهایی لن عامل متغیر کاهش خواهد بافت. * - قانون بازده نزولى در كوتاه مدت صدق مى نمايد زيرا در بلند مدت تمام يا أكثر نهاذه ها متغين هستتد. 00 Ten er Peres Ts ae ۱ Te ‏ا‎

صفحه 142:
ارتباط تولید نهایی و تولید متوسط : اگر ۷/۳ > ۵۴ آنگاه باعث افزايش ۵۳۴ می شود : ‎AP= 2 19+17+17+17 6/08‏ 2 ‏ا ل ا‎ | eS 16AP= = 15+17+17+17/6 مس ار درل ‎oS) Sars Ss eas‏ شروع می شوند .

صفحه 143:
ارتباط تولید نهایی و تولید متوسط : © در نقطه .|1 ( در مثال فوق © واحد نيروى كار) توليد نهايى به حداكثر خود مى رسد. ©* در نقطه 21 ( در مثال فوق عددى بين *©و © واحد نيروى كار) ۳ << ۸۸۴ و تولید متوسط به حداکثر خود می رسد. در نعطه او ( در منل فوق و واحد تدروی کر) 0 - ۱۷۳ شیب منحنی تولید کل صفر است (موازی محور افقی). مت ری ی تال( در بازی یل ترار تارده ی تام ( ار ال ل ا ا ‎WN e‏ ران نزولی است.

صفحه 144:

صفحه 145:
افزايش همزمان سرمايه و نيروى كار: »كر د متظو رن نر ايش ترلية هع مان يا ‎Pe‏ ‏نیروی کار» سرمایه ‎BE)‏ تعداد اجاق كاز در مغازه ساندویچ فروشی) نیز افزایش یابده آنگاه ‎erate tO permE ee‏ 00 نیروی کار می شود.

صفحه 146:
افزايش همزمان سرمايه و نيروى كار: #در جدول و نمودار زيرء در ار افزایش سرمایه. اتوليد نهايى نيروى كار افزايش يافته است. با افزايش سرمايه و در نتيجه لن افزايش توليد نهايى نيروى كارء منحنى توليد نهايى نيروى كار به سمت راست و بالا حابجا مى شود. . رشد اقتصادى کتررسایی تظیر زاین ر ره در ات افزايش سرمايه و نتيجتا” افزايش توليد نهايى نيروى ا

صفحه 147:
اجاق اول اجاق درم

صفحه 148:
10 نويد تهابى MPL tel o> تعداد عامل کار جابجائی منحنی تولید نهاتی در افزایش در سرمایه گذاری وقتی سرمایه جدید به شکل یک اجاق دیگر اضافه می‌شود توليد نهائى عامل کار افزایش خواهد یافت.

صفحه 149:
منحنى هاى توليد يكسان يا منحنى هاى بى تفاوتى در توليد: ‎IN ee fe‏ لك را که سطح توليد برابرى را ارائه مى نمايد» منحنى توليد ا ‏#كالاى توليدى را مى توان به شيوه هاى مختلف 0 502001 ‏ا ل ا ‎By UE TOSSES Uy SER‏ میزان تغیبرات و جایگزینی عوامل تولید با یکدیگر ‎As‏

صفحه 150:
روشهای تولید سیصد عدد کفش با استفاده از ترکیب‌هائی از ساعات کار و ساعات استفاده از ماشین‌آلات.

صفحه 151:
ساعات کار ‎x‏ lee Yeo Yeo fou Dee ۰

صفحه 152:
نرخ نهایی تکنیکی جانشینی (203179)): نرخ نهايى تكنيكى جانشينى كار براى سرمايه؛ اندازه مقدار سرمايه اى است كه مى توان بدون تغيير در الف ا ل 1۱ #نرخ نهایی تکنیکی جانشینی در هر نقطه روی ‎ate ee ne eee‏ داده می شود . ۲۱۳۲5, ۳/۵۱ ٠

صفحه 153:
- 5200000 *- نرخ نهايى تكنيكى جانشينى كار براى سرمايه با افزايش جانشينى كار براى سرمايه كاهش خواهد يافت (نزولى است). ‎Eel‏ ا ا ۱ ترا سس سا ‎ea‏ ‎ane oe «(Ale as)‏ كان ‎oon‏ ا ‎SHER‏ ‏چنانچه مشاهده مر کون زير نرخ نهايى تكنيكى جانشينى كار براى سرمايه نزولى است و از © به سمت ©/. كاهش مى يابد.

صفحه 154:
نرخ نهائی تکنیکی جانشینی کار بای سرمایه با افزایش بکارگیری کار برای سرمايه كاهش مىيابد. ساعات ماشين روش 25

صفحه 155:
نقشه منحنی های تولید یکسان: در يك دستكاه مختصات بى نهايت منحنى هاى توليد يكسان قرار دارند که به مجموعه آنها نقشه منحنی های تولید یکسان گوبند. ل ا ا ا ا ا ا ا ل كان است و برای تولید ستاده کمتر نسبتا" كار و سرمايه كمترى نياز ۹ ۱ 0( منحنى هاى توليد يكسان بدست خواهد آمد.

صفحه 156:

صفحه 157:

صفحه 158:
درصد تغييرات يك متغير را به ازاء درصد تغيير در متغير ديكرء کشش گویند. #مى دانيم كه با افزايش قيمت كالاء عرضه ال ۱ قيمتء: عكس لن اتفاق مى افتد. اما مى خواهيم بدانیم عرضه و تقاضا چقدر تغییر می نمایند.

صفحه 159:
كشش و شيب منحنى تقاضا : *على رغم اينكه شيب منحنى تقاضا مى تواند بازكو كننده اثر تغييرات قيمت در مقدار تقاضا باشدء ولى كاه كاملا“ كمراه كننده است ‎DEY‏ ‏اگر واحد اندازه کیری متغیر ها یکسان نباشد). به عبارت دیگر شیب منحنی نقاضا به تنهایی بر از کر رح ۰

صفحه 160:
كشش و شيب منحنى تقاضا : ۱ ‏ا ا ا‎ ee PIO ‏رادر نظر مى كيريم. شيب اين دو منحنى يكسان‎ ۱ ee JEN ym ere ‏بر حسب کیلوگرم و در دیگری بر حسب دسی گرم‎ ‏در نظر بگیریم» آنگاه شیب های بدست آمده یکسان‎ ‏نخواهد بود در حالیکه باید یکسان باشد.‎ Be yey ‏ی ار‎ emcee an. ‏لک زر‎ ۱ ( ٩

صفحه 161:
te ve ‏ان‎ 0۳ bp ۴ 0 ays ps شیب معبار مناسب برای نشال داد تاثیر است تفاضا يست

صفحه 162:
کشش قیمتی تقاضا: #كشش قيمتى تقاضا براى یک کللا برابر است با به در صد تغییر ات در قیمت ان کالا

صفحه 163:
انواع كالاها برحسب كشش قيمتى تقاضاى أآنها : 0- كالاى كاملا بدون كشش: (0 - ] مانند انسولين (تغييرات قيمت هيج اثرى در تغييرات مقدار نقاضای آن ندارد). 2 كالاى ضرورى يا كم كشش: (0 > 2<1- كشش يذيرى آن خيلى كم و بين صفر و )- مى باشد مانئد نان. به عبارت ديكر درصد تغيير در مقدار تقاضا كمتر از درصد تغيير در قيمت كالا ات © ©2- كالاى با كشش واحد: 0 < ] مانند تخم مرغ. درصد تغيير در قيمت برابر درصد تغيير در مقدار تقاضا ميباشد. ی > کار کنر 1 > ع] مائند هند, ان درصد تعییر در ل ا ا ل ل

صفحه 164:
محاسبه كشش : برای محاسبه کقش به دو طریق می 000

صفحه 165:
‎nS‏ شر فاصله ای تقاضا: ‎fos) el seers Nope eu ea) erg Gans ells jou Bl) cg) al op ‎Fo Bye PD eee my es eye eal pete RO CORTE I0H Fe ‏ع‎ ‏» الف) قيمت و مقدار اوليه را يايه فرض كنيم: ‏اا ۱ ‏ااا ا و ‎hy) gles‏ ‎20) 2d) = Zac) x 51 ‏_: 01001 7 د )د كرن ب ‏10 حر / - نان4) 7 8 / عم ع نل د

صفحه 166:
کی تا ار اد و ا ا ا م ۰ قيمت يايه 0 - © + 560 - (060 + ‎SOO‏ : قیمت ‎M‏ مقدار پایه 6۶6 + 6+06 : مقدار ‎۰۹2۹ ney = % 7 ۷ ‎ere = %99 ¢ ‎AP= /AQ/ 4 E/90//-SGhO=-9S/ + ‏* با تغییر در پایه محاسبه کشش فاصله ای تقاضاء مقدار کشش بدست آمده فرق خواهد كرد.

صفحه 167:
۳۶ We tT

صفحه 168:
كشش نقطه اى تقاضا : رف 9 ‎AQ/AP. P1/ Qi =‏ + 88 / © عكس شيب منحنى تقاضا ميباشد. ‎a refed an 2‏ 2 ل ا 0 * حللم مجاور بل /صلم مقابل 00 ‎< 001/501 * ‎< 1 1 ‎CAs ‏کر‎ P17 O1 ‏ور‎ ۸۱0۱ ۸ ۸۱۵ <۷1/ ۳1. ۴1/۵1< 1 *

صفحه 169:
0 نقطه‌ای تقاضا برای کالای 0 AQ ‏و عکس شیب منحنی در شکل ۳ است. در شکل بالاکع مد خطنی است.‎ * ee co Eseie ‏شیب در تمام نقاط رو‎ * ‏م نقاط روى منحنی ثابت است. شیب منحنی برابر‎ M, ‏ت. اگر ,80 را با‎ ‘Bo, ees

صفحه 170:
كشش نقطه اى تقاضا * © حالات مختلف كشش در يك نقطه از منحنى تقاضا: *- اگر 1۳ < 10 > منحنی تقاضا در نقطه ) کششی برابر واحد خواهد داشت. + © اكر0 11 >0 > منحنى تقاضا در نقطه © 24 اكر0 11 <0 > منحنى تقاضا در نقطه © كم كشش خواهد يود.

صفحه 171:
م ررم :۱ 000 ‏ل‎ UND ‏ا‎ IBID BUS ges ‏كال فضا کل بان من سافان كردن‎ ‏كشش واحد اسك و ادر اين صورت درامد كل تابت باقى خواهد‎ ‏ان‎ سب ( ۱ " لب . ‎“th‏

صفحه 172:
کر كرك وک درصد کاس بر سار اسان کاب بان انار ای را( اين صورت درآمد کل افز اش خواهد یافت. 9

صفحه 173:
کر كرك #اكر درصد افزايش در قيمت كالا كمتر از درصد کاس بر سار ‎GLA‏ کاب ان ‎els JES‏ ‎aaa eG‏ ۱ کالای غير ضرورى) و در اين صورت درامد کل كان راد باكر #کاهش 1۳ </ 10 «< 7/18 اگر

صفحه 174:
‎ees‏ 0 شك ‏)- دسترسى به كالاى جانشين: ‏اگر کالای جانشین در دسترس باشد» کشش قیمتی تقاضا بیشتر خواهد بود (تعبیر فیمت ار عمده ای بر مقدار تقاضا دارد) مانند فرنکی ویرتفل. زبرا به محص افرایش قیمت بک کالا. مصرف. کنندگان کالای جانشین آن را بجای آن کالا مصريف مى نمايئد. ‏»© اكر كالاى جانشین در دسترس نباشد کشش قیمتی تقاضا 9[

صفحه 175:
2# اهمیت کالا در سبد مصرفی : اكر كالا سهم بسيار جزئى از هزينه هاى مصرف كننده را تشكيل دهد ( وزن و اهميت كالا در بودجه وى كم باشد) در نتيجه فرد از تغييرات قيمت اين كالا تاثير جندانى نمى ‎Ten Denn‏ ل ا ‎es‏ ‏کار رل ال( ال ار زر ذرد ريك باش كنس يدري ‎BST Pera bee Dee en‏

صفحه 176:
عوامل موثر در كشش تقاضا: يك زسان : ANG oly LAS ‏رد رسای کش‎ Say SS ‏از شرايط كم كشش به سمت كشش يذيرى مى رود.‎ ‏عامل اساسى در اين تغيير به وجود آمدن كالاهاى‎ ‏جانشين براى كالاى مورد نظر است.‎

صفحه 177:
0 مدرک یراک بر بر ای کار کی ار ‎Sa)‏ ‏تغییرات در درآمد مصرف کننده را کشش در آمدی تقاضا 2 کشش درآمدی تقاضا 2 درصد تغییرات در مقدار درآمد / درصد تغییرات در مقدار تقاضا ‎GVA NO) Se‏ کشش درآمدی نقاضا

صفحه 178:
0 ۱ ‏ار‎ pee carey penn ‏افزايش درآمد» تقاضای آن کاهش می یابد) منفی است‎ مه 1015 ۱ IP ees NE ek ‏آفزایش در آمد. تقاضای ان افزایش می یابد) متبت است‎ ب 2 ) .

صفحه 179:
کشش متقابل قیمت و تقاضا : مر ‎USHER Si Wl) ek‏ يك كار ‎Bh eA‏ تغییر در قیمت کالای دیکر را گویند. © > كشش متقابل قيمت وتقاضا © / تغييرات در قيمت كالاى ا / / تغييرات در تقاضاى كالاى لا ‎AD a aaa NON, ۷‏ ٠

صفحه 180:
کشش متقابل قیمت و تقاضا : علامت کشش متقابل: 1 ay aS TEE ‏متقابل مثبت است (0 < عا)‎ © !5 ۱ > علامت كشش متتابل منتى استرلا > 5)

صفحه 181:
كشش عرضه : * درصد تغييرات در مقدار عرضه يك كالا ناشى از ديصد

صفحه 182:
ee ee ere yen cis or ee (wl ‏در مقدار عرحه ایجاد نمی‎ كند (0 > ا). منحنى عرضه در اين حالت عمود بر محور افقی است. *ب) فوق العاده كشش يذير: تغييرات قيمت واكنش شديد درا لا ‎٩‏

صفحه 183:
انواع كالاها بر حسب كشش عرضهة: *ج) كشش يذير: تغييرات قيمت واكنش عادى و معمولى در مقدار عرضه ايجاد مى كند ( << ۰ ). #د) كشش واحد : تغييرات قيمت واكنش برابر در مقدار در ال كن هد ( 1 ك5 5 ار منحنى عرضه در اين حالت نيمساز زاويه است.

صفحه 184:
هزينه: هزینه های یک تولید کننده را میتوان به دو بخش عمده تقسیم نمود: ive 08 My ‏ا‎ aly ney Bek sited), Sk Al ee ‏از ری‎ EB Se pes Pern ein Oe pene ‏ا‎ ‏بهره وام واجاره ساختمان. به عبارت دیگر هزینه‎ ‏يرداخت شده بابت عوامل توليدى كه در مالكيت توليد‎ ‏کننده نمی باشند را هرینه های تکار کویند.‎

صفحه 185:
#هزینه های بنهان : هزینه های لن بخش از عوامل تولید است که خود تولید کننده مالک آنها است. برای تخمین و برآورد این هزینه ها محاسبه می کنیم که این عوامل در بهترین شرايط استفاده آنها حقدر ارزش دارد. به ‎pe‏ ا ا ‎en Oe‏

صفحه 186:

صفحه 187:
قانون بارده نز ولی : »يا افزوده شدن مقدار يك نهاده متغير به يك يا حند نهاده ثابت. بعد از رسیدن به نقطه ای ال از تولید) به ی و ۱ ۱۳۳ اين قانون» يك قانون كوتاه مدت استء زيرا در كوتاه مدت میتوان فرض نمود که برخی نهاده ها ثابت هستند. کوتاه مدت : به مدت زمانی که درآن حداقل یک عامل تولید ۳ را کار ۱ © بلند مدت : مدت زمانى است كه درطول لن تمام عوامل تولید قابل تغییر هستند.

صفحه 188:
نهاده عامل متفیر توليد كل (170) 2 توليد اضانى يا تولید ا(كارسمرددرسال) (تن در سال) ‎(MP) gyi‏

صفحه 189:
انواع هزینه: کل هزینه ثابت (۲۴۳6) : هزینه ای که شرکت براى نهاده هاى ثابت متحمل مى شود و ربطى به سطح پولید ندارد مانند اجاره ساختمان. به عبارت دیگر» تولید باشد یا نباشده کم باشد یا زياد باشدء اين هزینه ها و جود دارند.

صفحه 190:
*كل هزينه متغير (11/0) : هزينه اى كه شركت ار و کاملا " در ارتباط با سطح تولید می باشد مانند هزیته مود خام واولیه. به عبارت دیکر. اگر تولید 1008 تویده افزايش خواهد یافت, + كل هزينه متغير + كل هزينه ثابت - كل هزينه توليد 3 + مم1 د10

صفحه 191:

صفحه 192:
جدول و نمودار هزينه ثابت» متغير و كل هزينه: © شيب به خصوص ‎1١/0‏ تحت تائير مستقيم قانون بازده ری رت رک تا رم در ار کی از نهاده متغیر با نهاده های تابت خود استفاده می کند که قانون بازده تزولی هنوز وارد عمل نشده است, لذ۱ ۲۷ با نرخ کاهنت. ای آفر ایس می باید و ۱۳۷۵۵ رو به بایین است (یعتی از طراف پایین مفعر است). بعد از نقطه ۵ قانون بازده نزولى وارد عمل می شود ۱ ۲۷ رو به بالا است ‎ee se)‏ كم

صفحه 193:
هزینه های و احد در کوتاه مدت : > مترسط هزینه ثایت 6 2 ۲۳6 / 0: مقدار تولید / کل هزینه تلبت ‎ee‏ + + ه ه ه

صفحه 194:
۱ 0 م Yo ۵۵ vo ۰ م a ۱۰۵ 11۵ ۱۳۵ VAs ©) 2 ۵ ۱۳/۷۵ 10 ۲۰ م« ro ۲۸/۷۵ w ۳۰ | اهزینه نهائى «ریال)

صفحه 195:

صفحه 196:

صفحه 197:
هزينه هاى بلند مدت تولید : »در بلند مدت» عوامل توليد ثابت وجود ندارد و توليد كننده مى توائد كاركاهش را به هر اندازه بسازد. منحنی هزبنه متوسط بلند ‎(LAC) Gr‏ حداقل هزینه هر واحد تولید در هر سطح تولید را وقتی که ا ا ای ۱ نشان می دهد. لذا منحنی 1/۸6 از قسمت های مربوطهة ۳ در 6 ‎ANY BEES TEES‏ (586) تشكيل مى شود.

صفحه 198:
از صفر واحد تولید تا سطح تولید ۸۵ ۰ شرکت باید کارگاه شماره ۱) را بسازد ((5/۸0. اگرچه سطوح توليد نزديك به / را مى تواند با كاركاه شماره © بسازد ليكن حداقل هزينه حكم می کند که از کار گاه شماره ) استفاده کند و ...

صفحه 199:
هزینه‌ها ريال

صفحه 200:

صفحه 201:
AK, AL 5

صفحه 202:
باز ده به مقیاس : ا ار لا 1 در از افزايش عوامل توليد افزايش يابد» در اين صورت بازده به مقياس كاهنده خواهد بود: 4 NIE A>AQ *منحنی ۸0| درابتدا بازده فزاینده به مقیاس(هزینه های کاهنده). سس بازده ثابث به مفیاس (هزینه های ثابت) و آنگاه بازده گاهنده به مقیاس (هزینه های فزاینده) را نشان مى د هد .

صفحه 203:

صفحه 204:
قمت و تولید : شرایط بازار رقابت کامل عبارتند از نعداد بیشمار فری‌ننده که هر کدام به قدری کوحک هستند که روی قیمت تاثیری ندارند. به عبارت دیکر همکی 3 تعداد بیشمار خریدار که هر کدام به قدری کوچک هستئند که روی قیمت تاثیری نذارند. به عبارت دیکر همکی

صفحه 205:

صفحه 206:
به حداکتر رساندن سود در کوتاه مدت : براى حداكثر كردن سود در كوتاه مدت دو روش وجود دارد:

صفحه 207:
به حداكثر رساندن سود در كوتاه مدت : ل ا ل ال ان اق 8 )از مبدا شروع مى شود. در توليد زير © و بالاى © 10 بيش از +11 مى شود و شركت متحمل زيان مى شود. در توليد © و © (نقاط 4 و 8)»: 18 - 100 و شركت سر به سر است. بین نقاط و 1۳ > 1 ۰ظ است و شرکت سود دارد. سود کل در تولید 5/9 واحد وقتی که 1 با بیشترین مقر از 16 بزرکتر است به ا ۳۳

صفحه 208:
مثال ۱- در جدول ۱ مقدار تولید (ستون ۱) ضربدر قیمت (ستون ۲) برابر است با 775

صفحه 209:
۱۳۴ ۳ GSTS ۸ 1۵

صفحه 210:
به حداكثر رساندن سود در كوتاه مدت : © ©- روش نهايى : ©* شركتى با رقابت کامل. سود خود را در کوتاه مدت در مدن ‎Mest seo n= pen‏ فزاينده باشدء به حداكثر مى رساند. از انجا كه شركت در بازار رقابت كامل» هر مقدار كالا را در قيمت جارى بازار مى تواتك يفروشةء درامد دح +[ ]ل[ 015 ل ۱ ‎rns a)‏ را ال

صفحه 211:
* منحنی تقاضایی که شرکت با آن مواجه است در 7 ‎Me‏ بشده پراو, شرت انزایش ترلید سردارر اسر یعنی شرکت 8 را بيشتر از 70 افزايش مى دهدء يس سود كل افزايش خواهد یافت. يراق شركت بعداز نقطه 0» توليد سودآور نيستء زيرا © ال[ ۳ < 0 8 بيشتر از 118 افزايش مى دهدء يس سود كل كاهش خواهد يافت. * بنابراين شركت در ©/© واحد محصولء سود كل را به حداكثر مى ین رب رل( له ند رل س ‏ 2/2 رل ز ‏ 3 ۰ دا ال رل كك أ الت

صفحه 212:
0۱ Oo 7M TO TM | 6( | )۵( || 6 | ( | ( | ( ‏عم إسردهر أسركل‎ fave |IMc | Tc ۷۵ JMR | TR | P 0۵ | رل | ریال | ریل| ریال | ریال | ریال| ریال | ریال |واحدریال ‎dba}‏ ام اد اه ۸ ات اد 2 اد ‎iY Ye ۱۳ 1 Ye ۳ ۸ ۸ ۸ ۱‏ ۲ ۷] ۳ viol] or} owe} vol] oat ove] ‏ام‎ ١ م« ام ۲۱ ام ۶ ۲۱ ۱۱ |۵۳ | ۰ + ار ۲۱ ۸ ۲۳۵۱/۳۰۷۵ |۶۱۳۵ معا اعد و ام ۴ ام للع م۲ امعلا ۴‏ له ۲۴۰۱+ ]۱۲+ +۱۶/۰۲| +۲۶۷۱ ۵/۳۲۱ ۲ ۴۱ ۳۲۱ ۲۴ oat otal ‏ای‎ ۶ ‏هی ۲ همع غاب‎ a] or] a} vio* +۱۶/۰۳] +۲۳۹ ۵/۷۱ ۷ Yel ۲ ‏ا آم اعه‎ لم له )ءءء لم عه ای ‎of AL vit ort]‏ .

صفحه 213:

صفحه 214:
به حداكثر رساندن سود در كوتاه مدت : لن سطح توليدى سود حداكثر را بدست ميدهد كه در آن سطح تولید شروط سه گانه زیر ل MC (2MR = MC ‏فرلنندهم‎ P > AG(3¢ (1 »در لن سطح توليدىء توليد كننده در نقطه سربسر قرار داريد ‎ach P=AC;TR=TC 48‏

صفحه 215:
سود یا زیان کوثاه مدت : اگر 6/< م باشد» شرکت سود خواهد داشت. م0( ‎Re‏ ‏06 »اك 86 > م > ©ع/الل باشدء شركت توليد ميكند و زيان كل را به حداقل مى رساند. *اكرِ ۸۱۷ > م باشدء شركت زيان كل را با تعطيل كردن به حداقل مى رساند. بنابراين ‎Aba = AVC ©‏ یل بر ار کر کت دسر

صفحه 216:

صفحه 217:
اسود يا زيان كوتاه مدت : #*با © 0» توليد شركت در © - | ‎Ores)‏ ‏سود هر واحد برابر ©/© ريال و سود كل ‎OMG Ly‏ ريال است. با |20 شركت در نقطه توليد [ و سربسر است ( زيرا. - ام ‎AVCL (AC‏ د مء 10 ( نقطه 1 ) و شركت متحمل زيان هر واحد برابربا 0./ خود وزيان كل برابر 1120 خود » مى شود جه بر ‎SS‏ در

صفحه 218:
#بنابراین ۲ نقطه تعطیل است. زیر قیمت <8 رال » شرکت زبان خود را (برابر ۱۳ )با تعطیل کردن و احد تولیدی به حداقل می رساند. بین قیمت های ربال و 20/5 رال » < ۳ @ خواهد بود وشرکت قسمتی از )۵۳ را جبران مى كند. در اين مورد شركت زيان خود را با ماندن در باز ار تولید. به حدافل می را

صفحه 219:
رك ار ای کرک زر با رت ال بر 6 فزاينده - ۱ < ۴ مادامی که ( ۸۸۷ > ‎(P‏ ‏ات لت دس كلد مك ره کوتاه مات بر کت رن وسيله قسمت افزايشى منحنى 0/10 بالاى )/اللم شركت يا نقطه تعطيل نشان داده مى شود. اگر عامل قیمت تابت بماند» منحنی عرضه کوتاه مدت صنعت رقابتی به وسیله جمع منحنی های عراضه هر شركت به دست مى آيد.

صفحه 220:
تعادل بلند مدت یک شرکت رقابتی : اكر در يك صنعت رقابتى» شركت ها سود كوتاه مدت داشته باشند» در ‎rey Poem RY eS‏ ار ال ا ا ۱ عرضه بازار را افزايش و قيمت بازار را كاهش مى دهد تا جايى كه سودها بآ هم مطاقبت كنند و شركتها ذر نقطه سربسر قرار كيرند. هر شركتى در يك صنعت كاملا رقابتى در تعادل بلند مدت در تاتوليد مى كند يعنى سطح توليدى كه در آن: SAC = SMC = LAC = P 0 Crs | oer ep Wp OE UeTTI J ee Ree Eee Lee ee Cee

صفحه 221:

صفحه 222:
صنایع با هزینه های ثابت, فزاینده و گاهنده: 0- صنعت با هزینه ثابت: با وارد شدن شرکتهای بیشتری در یک صنعت. در بلند مدت تولید آن صنعت افزايش بيدا مى كند و تقاضا برای عوامل تولید بیشترمی شود. اگر در این حا لت قیمت عوامل تولید تابت باقى بمائده لن عنمت را با هينه تابت مى ‎on‏ © منحنى عرضه بلند مدت يك صنعت با هزينه هاى فرح نت بت ‎SS ens‏

صفحه 223:

صفحه 224:
صنايع با هزينه هاى ثابت» فزاينده و كاهنده: 4 6 - صنعت با هزینه فزاینده : با وارد شدن شركتهاى بيشترى در يك صنعتء در بلند مدت توليد لن صنعت افزايش بيدا مى كند و تقاضا براى عوامل توليد بيشتر مى شودء اكردر اين حالت قيمت عوامل تولید آفزایش یاب آن صنعت را با هزینه فزاینده می نامند, » در صنعت با هزينه هاى فزايندهء منحنى عرضه بلند مدت شيب مثبت داشته و صعودى است.

صفحه 225:
‎Gury) ۳ qe‏ های تابت» فزاينده 1 كاهنده: ‏«-صنعت با هزینه کاهنده : با وارد شدن شرکتهای بیشتری در یک صنعت. در باند مدت تولید ان صنعت افزايش بيدا مى كند و تقاضا براى عوامل توليد بيشتر می شود ار در این حالت قیمت عوامل تولید کاهش ال را ‏+ در صنعت با هزينه هاى كاهنده» منحنى عرضه بلند مدت شركت شيب منفى داشته و نزولى است.

صفحه 226:

صفحه 227:
قيمت و توليد انحصارى ‎a‏ 0 اتععار حالس ی از بازار است که درلن فقط یک فروشنده واحد برای يك كالا وجود دارد و هيجكونه جايكزينى براى آن كالا نيست لذا در جهت عكس رقابت كامل است. ‏© به عبارت ديكر مصرف كنندكان يا بايد كالا را از اه ر ار( ار(

صفحه 228:
- ‏ایجاد اتحصار خالص‎ le ۴ - بازده فزاينده به مقياس (هزينه هاى متوسط بلند مدت كاهنده): يعنى انحصاركر بدليل برخوردارى از بازده فزاينده به مقياس» داراى حداقل هزينه متوسط ميباشد به كونه اى كه ‎eee‏ ا كا ا ل با اين هزينهء توليد و به بازار عرضه نمايند.

صفحه 229:
24 كنترل روى عرضه مواد خام: هيجيك از ساير توليد كنندكان مواد خام مورد نياز توليد آن كالا را در ررك ©23- حق امتياز: امتياز توليد لن كالا براى انحصاركر ثبت شده است. © 66 فرانشيز دولتى: اجازه توليد برخى كالاهاء از سوى دولت انحصارا به يك توليد كننده داده شده ۳

صفحه 230:
تقاضا و د رآمد نهايى : <2 00 Ge rer ESE OO TES) Se SIS Ay eles BLAIS ‏ار با‎ ‏منفى دارد روبرو است. در نتيجه اكّر انحصاركر‎ ‏مالك باشد کالای بیشتر ی به فروش بر ساند. بايد قيمت‎ ‏آن کالا را کاهش دهد.‎ مر برد ۱ کر وان از سر ۰ ار ۲ ‎(D)‏ قرار دارد.

صفحه 231:
T on ۶ ریال

صفحه 232:

صفحه 233:
به حداکثر رساندن سود : ور لا ی ۰ در سطحی از تولید است که به ازاء لن سطح تولید. اين دو شرط برقرار باشد: 8/10 ع جاالاا و نالا صعودی باشد. اکنون منحنی نفاصا سطح قیمت را تشال می دهد. با تو چه به سح ۵۲ در له از انحصار گر می تواند دارای سود باشد ( اكر < م ‎AC) 8b ps « (AC‏ ح () يا زيان كل را به حدافل برساند (اکر ۵ > <).

صفحه 234:
#مادامى كه 1/6 < ۱ انحصاركر ‎ers‏ کر سر کار به 18 بیشتراز 16 اضافه می کند و سود ‎eee‏ لذا سود كل وقتى که :6 < ۶ شود به حداکثر می رسد.

صفحه 235:
a) JP Aes ۷/۰ ۶۰ ۵۰ ۵۰ Yes te ۲۳ 0 ۳ یال ۷/۰ Wee ۱۳/۳۵ ۱۵/۰ ۱۶/۰ ۱۵/۰۰ جدول ۲ 0۳ +1 یال )@ :یال ۳۵ 2 یال Ales ۱/۵۰ tes ۵.۰ ۳ vies 0 سودواحد ریال ۱/۰ +۱۵۰ +۱۸۵۰ +۱۵۰ 5 سودكل دياك Flee ۳۰ +e +۳۷۵ +۳۰ ا ۲/۰

صفحه 236:
۵ ۴ ا ۱

صفحه 237:
یک انحصارگر با سطح معین تولید و 76 می تواند کل درآمد و سود را بوسیله تبعیض قیمت افزایش دهد. این تبعيض شامل قيمت هاى مختلف براى يك كالا است. © راههاى مختلف تبعيض قيمت ی 4 ا ۱۳ را ۱ ‎J‏ 2 برای طبقات مختلف مصرف کنند گان. ‏كر ا

صفحه 238:
حداکتر سود ۳0 ما وقتی ۳ آخرین واحد فروخته شده به خربداران مختلف پا باز ار های مختلف بعسان ا ‎BB yr pee ee‏

صفحه 239:
۳ #بهترين سطح توليد يا حداكثر سود براى انحصاركر 06 است. اين در نقطه اى است كه مجموع افقى +11/1 و 20/8 برابر ‎Ven en‏ رک نا در درن 8 و دربازار©ء ‎OA + =) OB‏ - 08 ) بفروشد. اين در نقطه اى ‎eles MC = 2MR=1MR 48 &4!‏ تماه دول ان

صفحه 240:
ا ۳ مشخصء انحصاركر 118 را به حداكثر نمى رساند. براى مثال اگر از آخرین واحد فروخته شده در بازار 0 ۰ 0 < ۱۳۴ رال و در بازار ۰5 9 ۷۱۶ - رال سر ات وا از بازار 6 به‌بازار » درآمد (0) رال به دست می آورد و 0 رال از دست می دهد (درامد خالص 6 )2315( امكان درامد بيشتر فقط موقعى از بين مى رود که ۳ < 2۱۷۹ داش .

صفحه 241:

صفحه 242:
‎By Ee‏ عدم ‎AS‏ در بازار انحصارى: ‏)- تولید کمتر و قیمت بیشتر : از آنجا که انحصارگر تولید محصولش در ۲ < ۰ ۳ < ۲ است. نسبت به بازار رقابت کامل با منحنی های هزينه يكسانء كمتر توليد مى كند و قيمت بيشتر مى كذارد. ‏#لذا انحصار منجر به اختصاص نادرست متابع می ‏شود.

صفحه 243:
موارد عدم كارايى در بازار انحصارى: ب توزیع درآمد ناعادلانه تر : سود انحصاری ممکن است در بلند مدت به علت بسته بودن يا محدوديت ورود به صنعت باقى را اراک ان ار اه گروه ‎SEITE)‏ اك اا 0 0 ‎ey pet)‏ ۱( 2 رل ۱

صفحه 244:
موارد عدم كارايى در بازار انحصارى: 24 عدم انكيزه براى ييشرفت تكنولوزى : 00-1 S| ‏ا ل‎ BOeEe SJ ‏امنیت کند و انگیزه زیادی برای پیشرفت‎ ‏کر ا تر‎

صفحه 245:
‎apee‏ ار ‏۳ ۱ کار( ۱ ار ۱( طبیعی (مانند خدمات عمومی) را با تبعیت از مقررات مى دهد. معمولاء دولت قيمتى را مشخص ال ا رل ۱ ۱ عادلانه حدود(00 / تا +708 روی سرمایه اش می دهد. هر جند این فقط فسمتی از مسلله جدی بر تخصيص نادرست منابع را حل مى كند.

صفحه 246:
کنترل انحصار : »در نمودار زيرء انحصاركرى كه كنترل شده نيست» 60 واحد توليد مى كندز(كه به وسيله نقطه ح ۲ نشان داده شده است) و آنها را در قیمت 9 رال (روى (آ) به فروش مى رساند و سودى معادل يك ربإل برای هر واحد دریافت می کند (0 ‎P - AC=‏ ‎J‏ 2000 < 0) و (42000 رال در مجموع سود می برد. دولت می تواند قیمت را 9 رال تعیین کند (جایی که 6 < ۴ است) به این ترتیب. انحصارگر سربسر خواهد شد و بارده معمولی و علللانه در (901(0 < 60 به دست زر

صفحه 247:
»هر جند در اين نقطهء 6 7۰-0 است و هنوز مقدارى تخصيص نادرست منابع وجود دارد. در ‎P = MC‏ ( جايى كه » ‎Di‏ ‏۵ را قطع می کند) ۸ > است. در این مورد این انحصارگر متحمل زیال می شود ‎ee Regen ee ee knee aN)‏ كنذ

صفحه 248:

صفحه 249:
رقابت انحصارى : در رقابت انحصاری تعداد زیادی شرکت وجود دارند که كالاها و خدمات مشابه ولى متنوع (يا متمايز) را به فروش ‎tee Seer eres ye‏ | عناصر رقابتى عبارتند از: تعداد زياد شركت و ورود آسان. عنصر انحصارى عبايت است از محصولات و خدمات مشابه متنوع ( يا متمايزء يعنى مشابه نه يكسان). تمایز کالا ممکن است واقعی یا خیالی باشد و می توان آن را از طريق آكهى هاى تبليغاتى ايجاد كرد.

صفحه 250:
رقابت انحصارى : »در خرده فروشىء رقابت انحصارى متداولترين فرم بازار است. مثلا تعداد زیاد خوارو بار فروشی. خشکنویی و .. منال کالاهای مشاب ولی متذوع مانند تعداد زیادی مارک های مخثلف صابون؛ مایم 0

صفحه 251:
به حداكثر رساندن سود : انحصاركر رقابتى با منحنى تقاضا با شيب منفى ولى بسیار کشش ا 0 های نزدیک) روبرو است. بهترین با سوداور تین سطح توليد وقتى است كه 1/00 ع ]لاا بوده و ‎a a ees ue‏ تراك در كوتاه مدت سود ببردء سربسر شود يا زيان خود رن

صفحه 252:
#در بلند مدت» شرکت ها یا به وسیله سود کوتاه مدت جذب این صنعت می شوند یا اگر زیان کوتاه مدت وجود دارد» صنعت را ترک می گویند تا منحنی تقاضایی که شرکت با آن مواجه ‎rene Oren‏ 26 شود و شركت سریسر شود (حتی با ۸۵ < ۴ ).

صفحه 253:
ee Vee) Pesos Mtoe, See Yoo Yoo Fee ‏مق‎ Nave

صفحه 254:
در نمودار. پیش انحصارگر رقابتی 6660 واحد تولید می کند ( در ۳6 < 8 ) و آن را در 9/00 ‎dy‏ (روی منحنى تقاضا) به فروش مى رساند و سود هر واحد معادل 3 ريال و مجموع سود ©©0©9 ربال دارد. اين سود شركت هاى بيشترى را به صنعت جذب مى كند. ورود شرکت های دیگر باعث انتقال منحنی تقاضای شرکت به يايين و جب به (]' مى شود. در (]' شركت (6*00 واحد به قيمت هر واحد © ريال مى فروشد و سربسر مى شود. ا ا 6 لك ده ‎a‏ ار ‎ee VO en ee‏ عرضه شركت نيست.

صفحه 255:
کارایی بلند مدت رقابت انحصاری : شرکت رقابتی انحصاری منابع را نادرست تخصیص می دهد. زیرا او در وضعیتی تولید می کند که << و اسث (نمودار قبل). علاوه بر این او در يايين ترين نقطه منحنى 860 | مانند رقابت کامل توليد نمى كند هر جند معمولا” اين عدم كارايى ها به علت روبرء بودن تحص کران رفایتی با نقاضای بسيار كشش دار زياد نيستند.

صفحه 256:
كارايى بلند مدت رقابت انحصارى: *برعكس رقابت كامل؛ انحصاركر رقابتى در رقابت اك ا ‎Be ED‏ محصول است. شرکت دارد (در رقابت كامل توليد ‎PSE CUB COBY reat CIEE KIS‏ ل جارى بازار بفروشد و كالاى او متجانس و كاملا استاندارد است ليكن انحصاركر رقابتى به منظور اين كه مشترى به منحصر بفرد بودن و برتر بودن كالاى او اعتقاد ييدا كند به اين رقابت بدون قيمت (Sens

صفحه 257:
*اين تاكتيك ها به منظور اقزايش سیم شرکت راست است. اكر جه آنها هزينه هاى شركت را یز انزایش سی دسد و سنحی سای ‎“Yip‏ ‏شركت به طرف راست انتقال مى يابد. در ‎Ieee‏ 10000 كند و تمايز محصولء تنوع طلبى مشتريان را ارضاء می کند. لین در عس حال ممعن است

شناسنامه درس نام درس :اصول علم اقتصاد 1رشته حسابداری تعداد واحد درسی: 3واحد نام منبع درس :اقتصاد خرد ،نگارش دکتر جمشید پژویان انتشارات دانشگاه پیام نور نام تهیه کننده اسالیدها :دکتر هادی غفاری طرح درس در این درس ،ضمن تبیین کلیه فص00ول کت00اب م00ورد نظ00ر، توضیحات الزم در خص00وص ه00ر مطلب ارائ00ه ش00ده اس00ت. بمنظور اثر بخشی بیش00تر در تفهیم مط00الب ،از نموداره00ا و فرمولهای مرتبط استفاده شایسته به عمل آم00ده اس00ت .بعض00ا از ارائ00ه ب00رخی مط00الب ک00ه در متن کت00اب حاض00ر موج00ود نیس00ت ولی در ی00ادگیری مب00احث م00وثر و کارس00از میباش00د، دریغ نشده است .ترتیب مط00الب و مب00احث ارائ00ه ش00ده دقیق00ا منطبق بر منبع درس میباشد. اهداف درس آش00نایی ب00ا مهم00ترین مف00اهیم اقتص00ادی نظ00یر هزین00ه فرص00ت ،کمی00ابی ،منح00نی امکان00ات تولی00د ،نظامه00ای مختل00ف اقتص00ادی ،عرض00ه ،تقاض00ا ،تولی00د ،رفت00ار مصرف کننده و مطلوبیت ،کشش ،بازارهای مختل00ف و ...و بررس000ی ابع000اد و ج00وانب گون00اگون مس00ائل مطروح00ه ف00وق در زم00ره مهم00ترین اه00داف این درس میباشند. جایگاه درس: درس اص00ول علم اقتص00اد 1بعن00وان نخس00تین درس در سلس00له دروس اقتصادی رشته حسابداری ب00وده و چ00ون بس00یاری از مفاهیم بنیادی که در سایر دروس اقتصادی این رشته ه00ا از جمل000ه اقتص000اد کالن ،پ000ول و ارز و بانک000داری ،توس000عه اقتصادی و مالیه عمومی مطرح خواهند شد برای اولین بار در این درس مورد بررسی ق00رار میگیرن00د ،از اهمیت قاب00ل توجهی برخوردار است. چ00ون آش00نایی و معارف00ه دانش00جو ب00ا علم اقتص00اد از این درس آغاز میشود ،ض00رورت تعم00ق و دقت بیش00تر در جهت تفهیم مفاهیم و اصطالحات مربوطه بیشتر احساس میشود. تعری0000000000000000ف علم اقتص0000000000000000اد (:)Economics در طول تاریخ تعاریف متف00اوتی از علم اقتص00اد ارائ00ه ش00ده اس0000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000ت. آدام اسمیت اقتصاد را علم تولید ث00روت قلم00داد می نم00ود در حالیک000ه ریک000اردو آن را علم تولی000د و توزی000ع ث000روت می دانس00000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000ت. تعاریف ام00روزین علم اقتص00اد ب00ر این نکت00ه تاکی00د دارد ک00ه اقتص00اد علم اس00تفاده بهین00ه از من00ابع کمی00اب تولی00د اس00ت. در کتاب ش00ما علم اقتص00اد را چ00نین تعری00ف کرده اند: علم اقتص00اد مطالع00ه روش انتخ00اب و اس00تفاده انسان و جامعه از منابعی است ک00ه ط00بیعت و نس00ل ه00ای گذش00ته دراختی00اراو ق00رار داده است. بهترین راه معرفی علم اقتصاد پرداختن به مفاهیم سه گانه زیر است: -1هزینه فرصت ((: Opportunity cost ‏هزینه کامل انتخاب یک تصمیم خ00اص فای00ده از دست رفته ناشی از عدم انجام انتخاب دیگ00ر می باشد. ‏آنچه که ما با یک تصمیم یا انتخاب از دست می دهیم ،هزین000ه فرص000ت آن انتخ000اب ی000ا تص000میم خوانده می شود. بعن00وان مث00ال دانش00جویی ک00ه تص00میم ب00ه ادام00ه تحص00یل می گ00یرد ،از درآم00د حاص00ل از ک00ار احتمالی که می توانس00ت ب00ه انج00ام آن مب00ادرت نماید ص00رف نظ00ر نم00وده ی00ا چش00م پوش00ی ک00رده است. دلیل مطرح شدن مفهوم هزینه فرصت :مح00دود ب00ودن من00ابع در مقاب00ل خواس00ته ه00ای بی ش00مار است. -2نهایی گرایی ( (:Marginalism چنانچه اطالعات در خصوص آخرین واحد مد نظ00ر باش00د مبحث نه00ایی گ00رایی مط00رح است .مثالً هزینه نهایی یعنی هزینه آخرین واح00د محص00ول تولی00د ش00ده ی00ا تولی00د نه00ایی یعنی میزان تولید آخرین واح00د عام00ل تولی00د به کار گرفته شده. -3بازارهای کارآمد (: )Efficient Markets بازاره00ایی ک00ه ح00اوی فرص00ت س00ود آوری هس00تند، بازارهای کارآمد نامیده می شوند. یک فرصت سود آوری در ب00ازار ی00ک چ00یز معم00ول نیست ولی این به معنی عدم وجود چنین فرصتی نمی باشد .به وضوح زمان هایی وجود دارند ک00ه در ی00ک بازار فرصت برای کسب س00ود وج00ود دارد .ولی این فرصت سود نصیب کسی می شود که زودتر به آنج00ا برسد یا زودتر خبردارشود (اطالع00ات به00تری داش00ته باشد). اقتصاد به دو حوزه مهم تقسیم میشود: ‏Micro Economics اقتصادخرد ‏Macro Economics اقتصادکالن اقتص00ادخرد :ب00ه بحث و بررس00ی پ00یرامون رفت00ار و ن00وع عملکرد یک واحد مصرف (خانوار) و یا ی00ک واح00د تولی00د (بنگاه) و یا گ00روهی از مص00رف کنن00دگان و تولی00د کنن00دگان می پردازد. بعنوان مثال یک بنگاه چه تولید کن00د ؟ چگون00ه تولی00د کن00د؟ چ00ه قیمتی را درخواست نماید؟ یا یک خانوار چه کاالیی بخ00رد؟ چه مقدار بخرد؟ اقتصاد کالن: به بحث و بررسی پیرامون رفت00ار و نوع عملکرد کلیه مصرف کنن00دگان و یا کلی00ه تولیدکنن00دگان می پ00ردازد مانن00د مف00اهیم تولی00دملی و مص00رف ملی نظریه و مدل (: ) Theory and Model نظری00ه بی00ان رابط00ه بین دومتغیراس00ت مانن00د مصرف تابعی از درآمد است. مدل بیان ریاض00ی رابط00ه بین دو متغیراس00ت مانند مدل زیر که در آن Cمعرف مصرف و yمعرف درآمد است. ‏C=a+by فرض ثابت بودن متغیرهای دیگر( :)Ceteris Paribus درجه000ان واق000ع بس000یاری ازمتغیره000ا کم و بیش برهرپدی000ده اقتصادی مؤثرهستند که مطالعه اثرات کلیه این متغیره00ا در یک مدل غیرعملی یا بسیاردشواراست. مثٌال در تابع واقعی ،مصرف عالوه ب00ر درآم00د ،ت00ابع ث00روت و مص000رف دوره قب000ل و ...می باش000د در حالیک000ه ب000ه جهت سادگی ،سایر متغیرها را ثابت فرض می کنیم .در تابع زیر yمع00رف درآم00د و Wبی00انگر ث00روت و Ct-1مع00رف مصرف دوره قبل می باشد. ‏Ct-1 + … 3β + W 2β + y1C =α+β چه کاالیی تولیدشود؟ چون کاالهای مورد نیاز مص00رف کنن00ده نامح00دود و من00ابع در اختی00ار وی (زم00ان ،ش00رایط جس00مانی ،من00ابع آب و خ00اک و )...محدود می باشد لذا مصرف کننده مجبور ب00ه انتخ00اب است. ‏انتخاب یعنی گزینش از بین تمام گزینه ها به نحوی که ب00ه بهترین وجه خواسته های خ00ود(غ00ذا -پوش00ش -پناهگ00اه) را پاسخ گوید .راههای مختلفی برای تولی00د هرک00دام ازکااله00ای فوق وجود دارد که انتخاب هر راه به ترجیحات یا مطلوبیت (( utilityمصرف کننده بستگی دارد. توزیع کاالها : ‏اقتصادعمومًا دارای 3حوزه اصلی می باشد: حوزه تولید حوزه توزیع حوزه مصرف ‏توزیع یعنی نحوه تقسیم تولیدات در بین عوامل تولیدی ک..ه در تولی..د آن محصول ایفای نقش نموده اند.  کمیابی : ‏کمیابی یعنی ازهر چیز (کاال یا خ00دمت) ب00ه ه00ر اندازه که بخواهیم موجود نمی باشد .ب00ه عب00ارت دیگر چون منابع و عوام00ل تولی00د کمی00اب هس00تند لذا تولیدات و محص00والت تولی00د ش00ده هم کمی00اب می باشند. ‏کمیابی مستلزم انتخاب و انتخاب مس00تلزم تحم00ل هزینه فرصت می باشد. انواع کاالها : -1 کاالی سرمایه ای :کاالیی اس00ت ک00ه ب00ا مص00رف کردن آن ازبین نمی رود و برای تولید کااله00ا و خدمات دیگردر یک دوره زم00انی ب00ه کارگرفت00ه می شود مانند چرخ خیاطی. -2 کاالی مص00رفی :ک00االیی اس00ت ک00ه ب00ا مص00رف ک000ردن آن ازبین می رود و در تولی000د کااله000ا و خدمات دیگر به کار گرفته نمی شود مانند پنیر. تعریف سرمایه گذاری : فرآیند اس0تفاده از من0ابع تولی0دی ب0رای تولی0د ی0ک سرمایه جدید را سرمایه گذاری گویند. س00رمایه گ00ذاری عاقالن00ه :اگ00ر فوای00د آین00ده س00رمایه گذاری بیشتر از هزین00ه ام00روز س00رمایه گ00ذاری باشد آن سرمایه گذاری را عاقالنه گویند. هزینه فرصت سرمایه گذاری :مقدارمصرفی است که امروز ازآن چشم پوشی می کنیم. منحنی امکانات تولید : تعریف منحنی: (production possibility curve )PPC منحنی است که کلیه ترکیب های ممکن از دو کاال یا خدمت را که می توانن00د تولی00د ش00وند نش00ان می ده00د مش00روط ب00رآن ک00ه از کلی00ه منابع تولیدی بصورت کارآمد استفاده شود. شکل منحنی : در نقطه ،Aمیزان تولید پوشاک صفراست زی00را هم00ه عوام00ل تولید صرف تولید پوشاک شده است. در نقطه Bمیزان تولید غذا صفراست زیرا همه عوامل تولی00د صرف تولید غذا شده است. نقطه : Cدرکوتاه مدت قابل دسترس نیست .ب00ه عب00ارت دیگ00ر محدودیت منابع مانع از دستیابی به نقطه Cمی باشد. نقطه : Dتولید در Dکارآمد نیست . تولید غذای بیشترمستلزم تولید پوش00اک کمتراس00ت (ب00ه علت محدودیت منابع) .به عبارت دیگرهزینه فرصت تولید غذای بیشترصرفنظرکردن ازتولید پوشاک است. منحنی امکانات تولید برای یک اقتصاد واقعی: اگر کل کاالها را به دو قسمت مصرفی و سرمایه ای تقسیم کنیم آنگاه می توان موقعیت کشورهای مختل00ف روی منح00نی امکان00ات تولی00د را نم00ایش داد .ب00ه عن00وان مث00ال م00وقعیت ای00ران ک00ه نس00بت تولید کاالهای س00رمایه ای آن کم00تر از کااله00ای مص00رفی می باش00د نزدی00ک ب00ه مح00ور کااله00ای مص000رفی و م000وقعیت کش000ور ژاپن ک000ه نس000بت تولیدات آن عکس کشور ایران می باشد نزدیک محور کاالهای سرمایه ای قرار دارد. عدم کارایی : وق00تی در زیرمنح00نی امکان00ات تولی00د هس00تیم ع00دم کارایی وجود دارد ک00ه آن ب00ه دو علت می توان00د ایجاد شود :یا از همه منابع تولید استفاده نش00ده و ی00ا ب00ا ک00ارایی هم00راه نب00وده و ی00ا ه00ر دو عام00ل مزبور. ممکن اس00ت روی منح00نی امکان00ات تولی00د باش00یم ولی بازعدم کارایی باشد این در ص00ورتی اس00ت که نیازها وخواسته های مردم تولید نشود. عدم کارایی -1ازهمه منابع استفاده نشود. -2ازهم00ه من00ابع اس00تفاده ش00ود ولی بص00ورت ک00ارا استفاده نشود. -3ازهمه منابع استفاده شود و بص00ورت ک00ارا اس00تفاده شود ولی خواسته ها و نیازهای مصرف کنن00دگان م00د نظر قرار نگیرد. -4عدم تخصیص بهینه منابع منجر به عدم کارایی می شود مانن00د کش00ت ب00رنج دراص00فهان وگن00دم در گیالن. زیرا تخصیص بهینه منابع حکم می کند که برنج در گیالن و گندم در اصفهان کشت شوند. شکل منحنی امکانات تولید : این منحنی همیشه شیب منفی دارد .اگ00ر ش00یب این منح00نی ص00فر ی00ا مثبت باش00د می بایس00ت بت00وانیم تولید یکی از دو کاال را حداقل ب00دون ک00اهش در تولید کاالی دیگر افزایش دهیم .چنین امکانی به دلیل مح00دودیت من00ابع و ث00ابت ب00ودن تکنول00وژی وجود ن00دارد ،بلک00ه اف00زایش در تولی00د ی00ک ک00اال فقط باانتقال و جابجایی منابع از تولی00دات ک00االی دیگر عملی و ممکن می شود. رشد اقتصادی : رشد اقتصادی به دو صورت اتفاق خواهد افتاد: -1کشف و افزایش منابع تولیدی (نیروی کار ،سرمایه ،زمین و)... -2پیشرفت تکنولوژی بهنگام تحقق رش00د اقتص00ادی منح00نی امکان00ات تولی00د ب00ه سمت راست جابج00ا می ش00ود و بس00یاری از نق00اط ک00ه قبالً دردس000ترس نبودن000د روی منح000نی ی000ا داخ000ل آن قرارخواهند گرفت. مهمترین علت فقر کشورهای فقیر و غیر صنعتی: -1عدم امکان تولید سرمایه جدید -2عدم برخورداری از تکنولوژی پیشرفته ‏الزم00ه ه00ر دو م00ورد ف00وق ص00رفنظر ک00ردن از تولید کاالهای مصرفی است که این امر خود ب00ه گسترش فقر دامن می زند. سیستم های اقتصادی : نح00وه تولی00د و توزی00ع کااله00ا و خ00دمات و نقش دولت در فعالیت های اقتصادی بی00ان کنن00ده ی00ک سیستم اقتصادی می باشد. به عبارت دیگر از نحوه تولی00د و توزی00ع کااله00ا و خدمات و نقش دولت در فع0الیت ه0ای اقتص0ادی می توان به نوع سیستم اقتصادی پی برد. انواع سیستم های اقتصادی : -1سوسیا لیسم (اقتصاد با برنامه ریزی متمرکز) Socialism دراین سیستم دولت از جایگاه بسیار ب00اال و واالیی برخ00وردار است .برخی عبارات طرفداران سوسیالیس00م در م00ورد دولت عبارتند از: - دولت جانشین خداست برروی زمین. - اگر هرکس ب00ه فک00ر خ00ویش اس00ت ،دولت در فک00ر هم00ه است. دولت نقش عم00ده ای دراقتص00اد دارد و مال00ک عم00ده محس00وب می شود و مالکیت خصوصی در ابعاد بسیار کوچکی است. تصمیم گیری در مورد تولید و توزیع به عهده دولت است(چ00ه تولید شود؟ چقدرتولید شود؟ و)... -2کاپیتالیس000000000م ،اقتص000000000اد ب000000000ازارآزاد ‏Capitalism درنقط0ه مقاب00ل اقتص00اد برنام0ه ری00زی ش0ده ،اقتص0اد بازار آزاد قرارمی گیرد. دراین اقتص00اد ،دولت ح00تی المقدورنبای00د در ام00ور اقتص00ادی مداخل00ه کن00د .ی00ک دس00ت ن00امرئی ب00ه ط00ور اتوماتی00ک تع00ادل و هم00اهنگی را در اقتص00اد ایج00اد خواهد کرد و نیازی به دخالت دولت نیست. از تالقی و برخورد متقاضیان و عرض00ه کنن00دگان در بازار میزان قیمت کاال و میزان عرض00ه آن مش00خص می شود. -2 کاپیتالیسم ،اقتصاد بازارآزاد Capitalism رفتارخریداران و فروشندگان تعیین می کن00د ک00ه چ00ه تولید شود؟ ب00ه چ00ه مق00دار تولی00د ش00ود؟ چگون00ه تولی00د شود؟ و... - مصرف کنندگان با این تصمیم ک00ه ک00اال ی00ا خ00دمتی را خریداری بکنند یا نکنند رأی به تولید یا عدم تولی00د آن کاال می دهند. - توزی00ع کااله00ا و خ00دمات دراین اقتص00اد ازطری00ق مکانیزم بازار و بص00ورت غ00یرمتمرکز ص00ورت می گیرد .به عبارت دیگر مقدار کاال و یا خدمتی که یک مصرف کنن00ده دری00افت می کن00د بس00تگی ب00ه درآم00د و ثروت او دارد. -3 سیستم اقتصادی مخلوط (:)Mixed Economy درجهان واقعی اقتصاد کامالً با برنامه ریزی متمرکز و نیز اقتص00اد ب00ازار آزاد ی00افت نمی ش00وند .بلک00ه سیس00تم ه00ای اقتصادی ترکیبی از دو سیستم فوق هستند. تجرب00ه ه00ر دو گ00روه از کش00ورهای ف00وق ( سوس00یا لیس00ت و سرمایه داری ) نشان داده که ترکیبی از دوسیستم موف00ق ت00ر خواهد بود. اکثریت قریب ب00ه اتف00اق اقتص00اد ه00ای جه00ان ازاین ن00وع می باشند. اقتصاد ایران ن00یز ی00ک سیس00تم اقتص00ادی مخل00وط مبت00نی ب00ر احکام اسالمی است. دالیل طرفداران حضور دولت در اقتصاد: -1 عدم کارایی : سیس00تم ب00ازار آزاد در زمین00ه تولی00د کااله00ای عم00ومی ( )Public Goodsبا عدم ک00ارایی هم00راه اس00ت. کاالهای عمومی کاالهایی هس00تند ک00ه جنب00ه اجتم00اعی داش00ته و ب00ه ص00ورت جمعی م00ورد اس00تفاده مص00رف کنندگان قرار می گیرن00د .بخش00ی از من00ابع تولی00د بای00د صرف تولید اینگون00ه کااله00ا ش00ود ،چ00ون م00ورد نی00از مردم می باشد در حالیکه بخش خصوصی معموٌال ب00ه تولید آنها اقدام نمی نماید. دالیل طرفداران حضور دولت در اقتصاد: -1عدم کارایی : -ع000دم ک000ارایی دربرخ000ورد ب000ا وض000عیت انحصاری ،دخ00الت دولت را ض00روری می نماید. -ع000دم ک000ارایی درجلوگ000یری ازآل000ودگی محی00ط زیس00ت ،دخ00الت دولت را ض00روری می نماید. دالیل طرفداران حضور دولت در اقتصاد: -2توزیع مجدد درآمد : در سیستم بازار آزاد الزام00اً توزی00ع درآم00د ،عادالن00ه و مناس00ب نمی توان00د باش00د .بعض00ی اف00راد ب00ا توج00ه ب00ه امکانات بیشتر و یا ب0ه دلی0ل ش0رایط انحص0اری س0هم بیشتری از درآم00د جامع00ه را ب00ه خ00ود اختص00اص می دهند. دولت ها از طریق برنام00ه ه00ای مختل00ف همانن00د بیم00ه های اجتماعی ،بیم00ه بیک00اری ،آم00وزش و بهداش00ت و درمان رایگان و ...باید به توزی00ع مج00دد درآم00د اق00دام نموده و به کمک فقرا روند. دالیل طرفداران حضور دولت در اقتصاد: -3ایجاد ثبات اقتصادی : وج00ود ع00دم تع00ادل ه00ا دراقتص00اد نظ00یر ت00ورم و بیکاری ،دخ00الت دولت دراقتص00اد را توجی00ه می نماید .مثال ً بهنگام تورم دولت می تواند ب00ا اخ00ذ مالیات بیشتر یا کاهش هزینه های خ00ویش ت00ورم را تع00دیل کن00د و درم00ورد بیک00اری ب00ا پ00رداخت سوبسید بیشتر ،کاهش مالی00ات و اف00زایش هزین00ه های خویش عمل نماید. خانوارها و بنگاه ها : بنگاه کوچکترین واحد تولید دراقتصاد است .کارش تب00دیل نهاده به ستاده است .ه00دف بنگ00اه ح00داکثر ک00ردن س00ود می باشد. خانوار کوچکترین واحد مصرف در اقتصاد اس00ت .فص00ل مشترک همه خانوارها (1نفره یا چن00د نف00ره) این اس00ت ک00ه در مص00رف س00بدی ازکااله00ا و خ00دمات اش00تراک دارن00د. هدف خانوار حداکثرکردن مطلوبیت می باشد. بازار نهاده و ستاده : ‏خانواره00ا و بنگ00اه ه00ا در دو ب00ازار ب00ا یک00دیگر روبرو میشوند. در بازار نهاده ،خانوارها عرضه کننده نهاده و بنگاه ها تقاضا کننده هستند. دربازار ستاده ،خانوارها تقاض00ا کنن00ده نه00اده و بنگاه ها عرضه کننده هستند. تقاضا تعریف تقاضا : به مقدار کاالیی که درهر دوره از زمان در قیمت های جاری توسط خانوار مورد درخواست قرار می گ00یرد تقاضا می گویند. تابع تقاضا : ‏F´ < 0 ) QDx = F(Px در تابع فوق QDxمعرف مقدار تقاضای ک00االی Xو Pxبیانگر قیمت کاالی Xمی باشد F´ < 0 .است یعنی مشتق تابع منفی است یا به عب00ارت دیگ00ر ش00یب منحنی تقاضا منفی است. جدول تقاضا : جدولی است که مقادیر مختلف تقاض00ای ی00ک ک00اال را در ازای قیمت های مختلف ارائه می کن00د .ب00ه عب00ارت دیگ00ر ج00دولی است ک00ه دو س00تون دارد .ی00ک س00تون نش00ان دهن00ده قیمته00ای مختلف کاال و ستون دیگر بیانگر مقادیر مختل00ف تقاض00ا می باشد. منحنی تقاضا : اگر اطالعات درون ج00دول تقاض00ا را روی دس00تگاه مختص00ات نشان دهیم ،منحنی تقاضا بدست خواهد آمد .مالحظه میش00ود که شیب منحنی تقاضا منفی می باشد.  قانون تقاضا : ب00ه رابط00ه منفی ی00ا معک00وس بین قیمت ک00اال و مق00دار تقاضای آن ،قانون تقاضا گفته می شود. علل شیب منفی منحنی تقاضا: -1اثردرآمدی ↓→ ↓ Dxدرآمد → ↑Px -2اثر جانشینی: اگر قیمت ک00االی xاف00زایش یاب00د ،در حقیقت ک00االی x نس00بت ب00ه ک00االی جانش00ین خ00ود گران00تر ش00ده ،پس تقاضای ک00االی xکم00تر و بج00ای آن تقاض00ای ک00االی جانشین آن ( )Yبیشتر میشود. دو مشخصه منحنی تقاضا : -1منح00نی تقاض00ا محورعم00ودی (مح00ور قیمت) را به علت محدودیت درآمد قطع می کند .به عبارت دیگر قیمتی آنقدر باال وجود دارد ک000ه در آن قیمت ،تقاض000ای مص000رف کننده از آن کاال صفر است. دو مشخصه منحنی تقاضا : -2 منحنی تقاضا مح00ور افقی ( مح00ور مق00دار تقاض00ا ) را قط00ع می کن00د ب00ه دو علت وج00ود مح00دودیت زم00انی و ثانی ً0ا ضرر به سالمتی مصرف کننده. به عبارت دیگر اگ00ر چ00ه ک00اال رایگ00ان و مج00انی باش00د ام00ا م000یزان تقاض000ای مص000رف کنن000ده مح000دود اس000ت ب000ه علت محدودیت زمانی که در آن مح00دوده ،تقاض00ا م00ورد بررس00ی قرار می گیرد .ضمنٌا در مورد مواد غ00ذایی عالوه ب00ر علت ف00وق علت ض00رر ب00ه س00المتی مص00رف کنن00ده ن00یز م00انع از تقاضای نامحدود کاالهای رایگان می شود. عوامل موثر بر تقاضای یک کاال : -1 قیمت کاال : تقاض00ای ک00اال در خالف جهت ح00رکت قیمت آن کاال میباشد. به عبارت دیگر ،ب00ا اف00زایش قیمت ک00اال ،تقاض00ای آن کاهش و با ک00اهش قیمت ک00اال ،تقاض00ای آن افزایش می یابد. عوامل موثر بر تقاضای یک کاال : -2درآمد مصرف کننده : کاالی نرمال :چلو کباب و تاکسی ↑ → ↑Dxدرآمددرآمد کاالی پست :ساندویچ و اتوبوس ↑ → ↓Dx رابطه مستقیم بین درآم00د مص00رف کنن00ده و تقاض00ای کااله00ای نرم00ال وجود دارد در حالیکه بین درآمد مصرف کنن00ده و تقاض00ای کااله00ای پست رابطه معکوس برقرار است. کاالی نرمال کاالیی است که با افزایش درآمد بر م00یزان تقاض00ای آن افزوده می ش00ود .در مث00ال ف00وق چل00و کب00اب و تاکس00ی ک00االی نرم00ال هستند. کاالی پست کاالیی است که با اف00زایش درآم00د از م00یزان تقاض00ای آن کاس00ته می ش00ود .در مث00ال ف00وق س00اندویچ و اتوب00وس ک00االی پس00ت هستند. عوامل موثر برتقاضای یک کاال : درآمد < ثروت -3 ثروت مصرف کننده : ثروت اعم از درآمد اس00ت .ث00روت تم00ام م00واردی ک00ه ج00زء درآم00د اس00ت را ش00امل میش00ود و عالوه ب00ر آن اقالمی نظیر وسیله نقلیه و منزل و ...که جزء درآمد محسوب نمیشوند را هم در بر می گیرد. رابطه بین ثروت و تقاضای کاالهای نرمال مستقیم و رابط00ه بین آن و تقاض00ای کااله00ای پس00ت معک00وس میباشد. عوامل موثر برتقاضای یک کاال : -4 قیمت سایر کاالها : ‏ ‏ کاالی مکمل -کاالی جانشين ↓Py↑→ Dx ↑Py↑→Dx دو کاالی مکمل الزم و ملزوم یکدیگرند ،با یکدیگر و توامًا مصرف می شوند ،مانند قند و چای ،ماشین و بنزین. دو کاالی جانشین کاالهایی هستند که خدمات مشابه داشته و به جای یکدیگر قابل استفاده هستند مانند قن00د و ش00کر ،چل00و کباب و ساندویچ با افزایش قیمت یکی از دو ک00االی مکم00ل تقاض00ای دیگ00ری کاهش می یابد و بر عکس. با افزایش قیمت یکی از دو کاالی جانشین تقاض00ای دیگ00ری افزایش می یابد و برعکس. عوامل موثر برتقاضای یک کاال : -5 سلیقه و ترجیحات مصرف کننده : تصمیم نهایی درخرید کاالها و خدمات به سلیقه و ترجیحات مصرف کننده بستگی دارد. ب000ه عب000ارت دیگ000ر ،این س000لیقه و ترجیح000ات مص00رف کنن00ده اس00ت ک00ه نهایت00ا تع00یین مینمای00د درآمد خود را به مصرف کدام کاال برساند. جابجایی منحنی تقاضا : ‏اگ00ر غ00یراز قیمت ک00االی م00ورد نظ00ر ،س00ایر عوامل موثر بر تقاضای یک ک00اال تغی00یر نماین00د منحنی تقاضا جابجا خواهد شد. اگر قیمت کاال تغییر نماید ،منحنی تقاضا جابجا نمیشود بلکه از یک نقطه واقع بر منحنی تقاضا به نقطه دیگر روی همان منحنی جابجا میشویم. مثال افزایش درآمد: X کاالی پست ← :تقاضا ک00اهش ← ح00رکت منحنی تقاضا به سمت مبدا مختصات یا به سمت چپ. ‏ Xک00االی نرم00ال ← :تقاض00ا اف00زایش← ح00رکت منح00نی تقاض00ا ب00ه س00مت خ00ارج مب00دا مختصات یا به سمت راست. مثال قیمت سایر کاالها : کاهش قیمت چلوکب00اب چ00ه اث00ری برتقاض00ای دوغ و ساندویچ دارد؟ تقاضای س00اندویچ ( ک00االی جانش00ین) کم می ش00ود، زیرا نسبت به کاالی جانشین خود گرانتر شده است. تقاضای دوغ ( کاالی مکمل) زیاد می ش00ود ،زی00را به علت ک00اهش قیمت چلوکب00اب ،تقاض00ای آن اف00زایش یافته و لذا تقاضای کاالی مکم00ل آن ن00یز اف00زایش می یابد. منحنی تقاضای بازار : ‏این منح00نی از جم00ع افقی منح00نی ه00ای تقاض00ای خانوارها بدست می آید. ‏مقدار کل تقاضا برای یک کاال در بازاردر یک قیمت معین ،چیزی ب00ه ج00ز جم00ع تقاض00ای کلی00ه مص00رف کنن00دگان آن ک00اال در آن قیمت نخواه00د بود. عرضه : هدف بنگاه برای تولید ،کسب حداکثر سود است. سود ت00ابع در آم00د و هزین00ه اس00ت ب00ه نح00وی ک00ه ب00ا درآم00د رابطه مستقیم و با هزینه رابطه معکوس دارد. هزینه – در آمد = سود درآم00د از حاص00ل ض00رب مق00دار ف00روش و قیمت ک00اال و هزینه از حاصل ضرب مقدار نهاده ها و قیمت آنها بدست می آید. عرضه : ‏تولید کننده می بایست از بین روشهای تولی00د ک00اربر و سرمایه بر مناسبترین روش تولید یا تکنیک تولی00د را انتخاب کند. ‏مناسبترین روش تولید کم هزینه ترین آن می باشد. تعریف عرضه : ب00ه مق00دار ک00االیی ک00ه در ه00ر دوره از زم00ان ،در قیمت ه00ای جاری توسط بنگاه ب00رای ف00روش ب00ه ب00ازار ارائ00ه می ش00ود عرضه گویند. ‏تابع عرضه : ‏QSx = F ( Px ) F́ >0 در تابع فوق QSxمعرف مقدار عرضه کاالی Xو Pxبیانگر قیمت کاالی Xمی باشدF́ > 0 .اس00ت یعنی مشتق تابع مثبت است یا به عبارت دیگ00ر ش00یب منحنی عرضه مثبت است. جدول عرضه : جدولی است که مقادیر مختل00ف عرض00ه ی00ک ک00اال را در ازای قیمت های مختلف ارائه می کن00د .ب00ه عب00ارت دیگ00ر ج00دولی است ک00ه دو س00تون دارد .ی00ک س00تون نش00ان دهن00ده قیمته00ای مختلف کاال و ستون دیگر بیانگر مقادیر مختلف عرضه می باشد. ‏منحنی عرضه : اگر اطالعات درون جدول عرضه را روی دس00تگاه مختص00ات نش00ان دهیم ،منح00نی عرض00ه بدس00ت خواه00د آم00د .مالحظ00ه میشود که شیب منحنی عرضه مثبت می باشد. قانون عرضه : به رابطه مثبت یا مستقیم بین قیمت یک کاال و مق00دار عرضه آن کاال ،قانون عرضه گفته می شود. توان00ایی ی00ک بنگ00اه ب00رای اف00زایش تولی00د در مقاب00ل افزایش قیمت محدود است . علت مح00دودیت در کوت00اه م00دت :مح00دودیت زمین و تکنولوژی تولید است. علت ع00دم مح00دودیت در بلن00د م00دت :اف00زایش زمین و ماشین آالت و دستیابی به تکنولوژی برتر میباشد. جابجایی منحنی عرضه : وقتی عوامل دیگری غ00یر از قیمت خ00ود ک00اال ک00ه در عرضه م00وثر هس00تند تغی00یر می کنن00د منح00نی عرض00ه جابجا می شود. اگ00ر قیمت خ00ود ک00اال تغی00یر نمای00د ،منح00نی عرض00ه جابج00ا نمیش00ود بلک00ه از ی00ک نقط00ه واق00ع ب00ر منح00نی عرضه به نقطه ای دیگ00ر روی هم00ان منح00نی جابج00ا میشویم.  عواملی که بر مقدار عرضه یک کاال موثر هستند عبارتند از: -1هزینه تولید : الف ) هزینه مستقیم مانند افزایش قیمت نهاده تولید: افزایش هزینه تولید → افزایش قیمت نهاده حرکت منحنی عرضه به سمت چپ → کاهش عرضه → → کاهش هزینه تولید → کاهش قیمت نهاده حرکت منحنی عرضه به سمت راست→ افزایش عرضه ب ) هزین00ه غ00یر مس00تقیم مانن00د اف00زایش هزین00ه حمل و نقل →افزایش هزینه تولید → افزایش هزینه حمل و نقل حرکت منحنی عرضه به سمت چپ→ کاهش عرضه -2تکنولوژی : → استفاده از تکنولوژی پیشرفته →افزایش عرضه حرکت منحنی عرضه به سمت راست منحنی عرضه بازار: ‏این منح00نی از جم00ع تم00ام مقادیرعرض00ه بنگ00اه های تولید کننده یک کاال در قیمت های مختل00ف به دست می آید .مقدار ک00ل عرض00ه ب00رای ی00ک ک00اال در ب00ازار در ی00ک قیمت معین ،چ00یزی ب00ه جز جمع عرضه کلی00ه عرض00ه کنن00دگان آن ک00اال در آن قیمت نخواهد بود. تعادل و عدم تعادل در بازار: تعادل :اگر مقدار تقاضا و عرضه در قیمت های جاری ب00ا یکدیگر برابر باش00ند آنگ00اه تع00ادل در ب00ازار برق00رار خواه00د بود. در چنین حالتی تغی00یر در موج00ودی انب00ار ص00فر اس00ت .ب00ه عبارت دیگر نه به موجودی انبار اضافه خواهد شد و نه از موج00ودی انب00ار کاس00ته خواه00د گردی00د .در معادل00ه زی00ر Y معرف عرضه و ADمعرف تقاضا میباشد. ‏ ‏Y=AD عدم تعادل : مازاد تقاضا : اگر سطح قیمت در بازار پایینتر از قیمت تعادلی باش00د، مازاد تقاضا بوجود خواهد آمد . به عبارت دیگر ،مق00دار تقاض00ا در قیمت موج00ود نس00بت به مقدار عرضه بیشتر باشد. Y<AD یعنی تغییر در موجودی انبار منفی است. عدم تعادل : ‏مازاد عرضه : اگر سطح قیمت در بازار باالتر از قیمت تع00ادلی باش00د، مازاد عرضه بوجود خواهد آمد. به عبارت دیگر ،مقدار عرضه در قیمت موج00ود نس00بت به مقدار تقاضا بیشتر باشد . Y>ADیع00نی تغی00یر در موج00ودی انب00ار مثبت است. حرکت به سمت تعادل: -1اگر مازاد تقاضا در ب00ازار باش00د ،آنگ00اه قیمت کاال باال رفته و از ی00ک س00و تقاض00ای آن ک000اهش و از س000وی دیگ000ر عرض000ه آن اف000زایش یافت000ه و نهایتٌ000ا تع000ادل در ب000ازار برقرار خواهد شد. حرکت به سمت تعادل: → ↑ قیمت کاال P → Y< AD ↑ عرضه →↑ سود تولید کننده → Y=AD → ↑ قیمت کاال P → Y< AD ↓ Y=AD تقاضا →↓ قدرت خرید مصرف کننده حرکت به سمت تعادل: -2اگر مازاد عرضه در بازار باشد آنگ00اه قیمت کاال پایین رفته و از یک سو تقاضای آن اف00زایش و از س00وی دیگ00ر عرض00ه آن کاهش یافته و نهایتٌا تعادل در بازار برقرار خواهد شد. حرکت به سمت تعادل: ↓ قیمت کاال →Y >AD ↓→ Y=AD عرضه → ↓ سود تولید کننده ‏ ↓ قیمت کاال →Y >AD ↑ → Y=AD تقاضا → ↑قدرت خرید مصرف کننده تغییرات در تعادل : اگرعرضه ک00اهش یاب00د (مثٌال ب00ه علت ه00وای نامس00اعد، تولی00د پرتق00ال کم ش00ود) منح00نی عرض00ه س00مت چپ و ب00اال تغی00یر مک00ان می یاب00د .در این ح00الت در حقیقت مازاد تقاضا در ب00ازار بوج00ود آم00ده و ب00اعث اف00زایش قیمت کاال و نهایتٌا ک00اهش مق00دار تقاض00ای آن میش00ود. در این صورت نقطه تعادل در بازار از E0ب00ه 1E منتقل میشود. ↓ تقاضا →↑ قیمت کاال→ مازاد تقاضا →↓عرضه ‏ حرکت به سمت نقطه تعادل جدید → رفتار مصرف کننده و مطلوبیت : چون در آمد مص00رف کنن00ده مح00دود و نیازه00ای وی نامح00دود می باشد ،لذا وی بین گزینه های مختلف مجبور ب00ه انتخ00اب است .این انتخاب معموٌال موارد زیر را در بر میگیرد: -1 از هرکاال (ستاده) چقدرتقاضا نمایند؟ -2 برای دستیابی به درآمد م00ورد نظ00ر چن00د س00اعت کار عرضه نمایند؟ -3 چه مقدارازدرآمد خویش را مصرف و چق00درآن را پس انداز کنند؟ عوامل موثردر تقاضای خانوارها: - 1قیمت کاالی مورد نظر -2قیمت سایر کاالها و خدمات - 3درآمد خانوار -4ثروت خانوار -5سلیقه و ترجیحات خانوار -6انتظارات درمورد قیمت ها ،درآمد و ثروت آتی از بین عوامل ششگانه فوق 4عامل نخست عوام00ل م00وثر در محدودیت بودجه (محدودیت درآمد) خانوار میباشند. عوامل موثر در محدودیت بودجه خانوار: -1قیمت کاالی مورد نظر (رابطه مستقیم) -2قیمت سایر کاالها (رابطه مستقیم) -3درآمد خانوار (رابطه معکوس) -4ثروت خانوار (رابطه معکوس) رابطه بین هزینه فرصت و محدودیت درآمد: هزینه فرصت :هزینه واقعی ه00ر ک00اال ی00ا خ00دمتی ارزش کاالها و خدماتی است که اگر آن کاال ی00ا خدمت ابتی00اع نمی ش00د ،می توانس00تند خری00داری شوند. علت مط00رح ش00دن هزین00ه فرص00ت ،مح00دودیتبودجه (درآمد) می باشد. تابع محدودیت بودجه: ‏PX . X + Py .Y ≤ I  در تابع فوق Xو Yدو کاال بوده که قیمتهای آنها در ب00ازار ب00ترتیب PXو Pyمیباش00ند I .مع00رف درآم00د مص000رف کنن000ده میباش000د PX . X .بی000انگر مق000دار درآم00دی اس00ت ک00ه ص00رف ک00االی Xش00ده و Py .Y نشان دهنده مقدار درآمدی است که ص00رف ک00االی Y شده است. نمودار محدودیت بودجه : خط DEکلیه ترکیب های ممکن ازدو ک00االی xو yرا نش00ان می ده00د اگ00ر تم00ام درآم00د ص00رف خری00د این دو ک00اال شود. نقطه : Dهمه درآمد صرف خرید کاالی yشده اس00ت. نقطه : Eهمه درآمد صرف خرید کاالی xشده است. نقطه : Aقابل دسترس است ولی در این ح00الت تم00ام درآم00د هزینه نمی شود. نقطه : Bقابل دسترس است ولی در این ح00الت تم00ام درآم00د هزینه می شود. نقطه : Cدر کوتاه مدت قابل دسترس نیست. تغییر مکان منحنی محدودیت بودجه : اگر قیمت کاالی xافزایش یابد (مثًال دوبرابر شود)، دراین ص00ورت اگ00ر ش00خص تم00ام درآم00د خ00ود را خرج ک00االی xبکن00د نمی توان00د ب00ه ان00دازه قب00ل از اف00زایش قیمت از ک00االی xخری00داری کن00د (مثًال نصف مقدار قب00ل می خ00رد) .دراین ح00الت منح00نی محدودیت بودجه به س00مت پ00ایین و چپ دوران می یابد و برخی نقاط که قبًال در دسترس بودند اکن00ون دیگر در دسترس نمی باشند. تغییر مکان منحنی محدودیت بودجه : ب000دیهی اس000ت اگ000ر قیمت ک000االی xک000اهش یاب000د منح000نی محدودیت بودجه ب00ه س00مت راس00ت و ب00اال دوران می یاب00د و ب00رخی نق00اط ک00ه قبًال غ00یر قاب00ل دس00ترس بودن00د اکن00ون در دسترس قرار میگیرند. ↑→ قیمت x ‏Px < P′x → I / Px >I / P′ X ↓→ قیمت x → I / Px < I / P′ X Px > P′x مطلوبیت: قبٌال متذکر شدیم که سلیقه و ترجیحات عام00ل انتخ00اب نهایی کاالها و خدمات با توج00ه ب00ه مح00دودیت بودج00ه می باش00د .ان00دازه گ00یری ترجیح00ات بین انتخ00اب ه00ای مختلف به کمک معیار مطلوبیت ( )utilityاست. نارسایی های مفهوم مطلوبیت : -1اندازه گیری مطلوبیت غیرممکن است. -2مقایس00ه مطل00وبیت دو نف00ر ب00ا یگ00دیگرغیرممکن است. مطلوبیت نهایی (:)Mu مطلوبیت اضافی است که با مصرف یک واحد دیگ00راز یک کاال بدست می آی00د .ب00ه عب00ارت دیگ00ر مطل00وبیت حاص00ل از مص00رف آخ00رین واح00د ک00اال را مطل00وبیت نهایی گویند. ‏مطلوبیت کل (:)TU مطلوبیت حاصل از مصرف تمام واحدهای یک کاال را گویند. قانون نزولی بودن مطلوبیت نهایی: هر چق00در از ی00ک ک00اال بیش00تر مص00رف می ک00نیم ،رض00ایت مندی یا مطلوبیتی که از واحدهای اضافی ی00ا نه00ایی بدس00ت می آوریم کمتر می شود. این ق00انون ب00رای اولین ب00ار توس00ط آلف00رد مارش00ال مط00رح گردید. بعنوان مثال اولین بستنی دارای ب00االترین مطل00وبیت میباش00د. بستنی های دوم و سوم و ...هم مطل00وبیت دارن00د ولی قطعٌ0ا مطلوبیت آنها کمتر از بستنی اول میباش00د .ب00دین ت00رتیب ه00ر قدر از یک کاال بیشتر مصرف شود ،مطلوبیت آخرین واحد آن کاال کمتر خواهد شد. نمودارمنحنی مطلوبیت نهایی ومطلوبیت کل : مادامی که مطلوبیت نهایی مثبت باشد ،مطلوبیت کل اف00زایشمی یابد. - وقتی که مطلوبیت نهایی صفر باش00د ،مطل00وبیت ک00ل ث00ابت می ماند. - وقتی که مطلوبیت نهایی منفی باشد ،مطلوبیت ک00ل ک00اهش می یابد. نمودارمنح00نی مطل00وبیت نه00ایی ومطل00وبیت ک00ل را میت00وان بکمک جدول مطلوبیت رسم نمود. عوامل موثر در انتخاب تعداد واحدهای یک کاال: سوال این است :مصرف کننده مورد نظر چند ب00ار ب00ه تماش00ای تئ00اتر می رود؟ برای پاسخ دادن به این س00وال ابت00دا بای00د عوام00ل م00وثر ب00ر انتخاب تعداد واحدهای یک کاال را برشمرد. - 1درآمد مصرف کننده :رابطه مثبت دارد اگرکاال نرمال باشد و رابطه منفی دارد اگر کاال پست باشد. -2قیمت آن کاال :رابطه منفی دارد. -3عمل دیگری که بجای خرید آن ک00اال می توان00د انج00ام ده00د (هزین00ه فرص00ت خری00د آن ک00اال) ک00ه دارای رابط00ه منفی میباشد. این مصرف کننده ت00ا ج00ایی ک00ه مطل00وبیت نه00ایی ک00االی م00ورد نظ00ر مثبت باشد ،از آن کاال تقاضا خواهد نمود. انتخاب بین گزینه های مختلف ● اگر غیر از انتخاب تماشای تئاتر ،انتخاب دیگری مثل تماشای مسابقه والیبال هم مطرح باش00د (وه00ر دو مجانی بوده و ی00ا قیمت مس00اوی داش00ته باش00ند) در این ص00ورت مص00رف کنن00ده ب00ه ت00رتیب آن م00وردی را انتخاب می نماید که مطلوبیت نه00ایی آن ب00االتر باش00د. این فرآیند تا جایی ادامه دارد که تعداد انتخابه00ای وی تکمیل شود .بعنوان مثال 7شب هفت00ه را بین این دو گزینه انتخاب کرده باشد. انتخاب بین گزینه های مختلف اگر دو کاال (دو گزین00ه م00ورد انتخ00اب) قیمت ه00ای متف00اوت داش00ته باش00ند ،مطل00وبیت نه00ایی ب00ه تنه00ایی نمی توان00د ب00رای انتخاب کافی باشد .دراین حالت مطلوبیت حاصل از آخ00رین لایر مص00رف ش00ده دره00ر م00ورد مالک اس00ت ک00ه از تقس00یم مطلوبیت نهایی هر کاال بر قیمت همان کاال بدست می آید. - در مث00ال تئ00اتر و والیب00ال Mux / Pxو Muy / Py را هم حس00اب ک00رده و در ج00دول می نویس00یم ب00ه ت00رتیب آن موردی را انتخاب می نماید که حاص00ل این نس00بت ب00رای آن بیشتر باشد. حداکثر مطلوبیت ‏مصرف کننده ای ک00ه ب00ه دنب00ال ح00داکثر مطل00وبیت اس00ت هزینه های خود را روی کااله00ا و خ00دمات ب00ه ص00ورتی ت00رتیب می ده00د ک00ه مطل00وبیت حاص00ل از آخ00رین لایر مصرف شده برای هر کاال مساوی باشد یعنی: ‏ ‏Mux / Px = Muy / Py ‏ در معادل00ه ف00وق Mux / Pxبی00انگر مطل00وبیت نه00ایی حاص00ل از آخ00رین لایر مص00رف ش00ده ب00رای ک00االی Xو Muy / Pyنشان دهنده مطلوبیت نهایی حاصل از آخ00رین لایر مصرف شده برای کاالی Yمیباشد. اگ00ر Mux / Pxبیش00تر از Muy / Pyباش00د ،آنگ00اه اصل حداکثر کردن مطلوبیت اقتضا می کند ک00ه تقاض00ای X افزایش و تقاضای Yکاهش یاب00د و نتیجتٌ0ا ب00ر اس00اس ق00انون ن000زولی ب000ودن مطل000وبیت نه000ایی Muxک000اهش و Muy افزایش می یابد .این روند تا جایی ادامه می یابد که تس00اوی زیر برقرار شود. ‏ ‏Mux / Px = Muy / Py نرخ نهایی جانشینی (:)MRS عب00ارت اس00ت از نس00بت مطل00وبیت نه00ایی ک00االی xب00ه مطلوبیت نهایی کاالی .Y ‏MRS = Mux / Muy = Px / Py اگر = MRS 5باشد یعنی اینکه یک واحد x ، 5براب00ر یک واحد از yارزش دارد .یعنی حاضر هستیم 5واح00د از yرا با یک واحد از xمبادله کنیم. ارتباط منحنی تقاضا و مطلوبیت: نزولی بودن مطلوبیت نهایی ،نزولی بودن منحنی تقاضا راهم توجیه می کند. اگربا افزایش در مصرف یک کاال ،مطل00وبیت نه00ایی آن کاهش یابد ،قاع00دتاً م00ا تقاض00ا خ00واهیم داش00ت ک00ه برای هر واحد اضافی مبلغ کمتری را پرداخت ک00نیم. این یکی از دالیلی اس0000ت ک0000ه بخ0000اطر آن منح0000نی تقاضای فردی شیب منفی پیدا می کند. اثر جانشینی و اثر درآمدی: اگر xکاالی نرمال باشد و قیمت آن کاهش یابد ،آنگاه ↑ تقاضای ↑ → xقدرت خرید :اثر درآمدی ↑تقاضای x→ xنسبت به yارزانتر شده :اثر جانشینی اگر xکاالی نرمال باشد و قیمت آن افزایش یابد ،آنگاه ↓ تقاضای ↓ → xقدرت خرید :اثر درآمدی ↓ تقاضای x → xنسبت به yگرانتر شده :اثر جانشینی اثر جانشینی و اثر درآمدی: ب00رای کااله00ای معم00ولی یع00نی کااله00ایی ک00ه ب00ا اف00زایش درآم00د ،مص00رف آنه00ا ن00یز اف00زایش می یاب00د ،ه00ر دو اث00ر درآمدی و جانشینی تاثیر معکوس نس00بت ب00ه قیمت ه00ا می گذارند .به عبارت دیگ00ر رابط00ه منفی بین مق00دار و قیمت کاال را بوجود می آورند ک00ه نتیج00ه آن ش00یب منفی منح00نی تقاضا می باشد .اگر قیمت یک کاال ک00اهش پی00دا کن00د تحت تاثیر دو اثر درآمدی وجانش00ینی مقدارتقاض00ای آن اف00زایش می یابد واگرقیمت آن افزایش پی00دا کن00د تحت همین دو اث00ر مقدار تقاضای آن کاهش می یابد. اثر جانشینی و اثر درآمدی: اگر xکاالی پست باشد و قیمت آن کاهش یابد ،آنگاه :اثر درآمدی ↓ تقاضای ↑ → xقدرت خرید ↑ تقاضای x → xنسبت به yارزانتر شده :اثر جانشینی اگر xکاالی پست باشد و قیمت آن افزایش یابد ،آنگاه ↓قدرت خرید :اثر درآمدی ↑ تقاضای → x ↓ تقاضای x → xنسبت به yگرانتر شده:اثر جانشینی اثر جانشینی و اثر درآمدی: ب00رای کااله00ای پس00ت یع00نی کااله00ایی ک00ه ب00ا اف00زایش درآمد ،مصرف آنها کاهش می یابد ،دو اث00ر درآم00دی وجانش00ینی در خالف جهت یک00دیگر نس00بت ب00ه تغی00یر قیمت ها اثر می گذارند .به عبارت دیگ00ر اگ00ر قیمت یک کاالی پست کاهش پیدا کند اثر درآمدی بر کاهش تقاضای آن و اثر جانشینی بر افزایش مقدارتقاض00ای آن داللت دارند .نهایتٌا برایند این دو اثر م00یزان تغی00یر در مقدار تقاضای کاال را تعیین خواهد نمود. استخراج منحنی بی تفاوتی: فرضیات الزم جهت استخراج منحنی بی تفاوتی عبارتند از: - 1دو کاالی مورد نظر دارای مطلوبیت نهایی مثبت هستند: ‏Mux , Muy > 0 به عبارت دیگرفرض براین است که مقدار بیشترازهرکاال برمقدار کم00تر آن ترجیح دارد. -2نرخ نهایی جانشینی ( )MRSبین دو کاال نزولی می باشد .به این معنی ک00ه ه00ر چ00ه بیش00تر از ک00االی xو کم00تر از ک00االی y مص000رف ک000نیم Muy / Muxک000اهش می یاب000د .این مطلب تقریباً مشابه فرضیه نزولی بودن مطلوبیت نهایی است. استخراج منحنی بی تفاوتی: -3مصرف کنندگان ق00ادر هس00تند ک00ه بین ان00واع ت00رکیب ه00ای کاالها و خدمات موجود انتخاب نماین00د .بین دو ت00رکیب ‏Aو Bاز دو کاالی xو yممکن اس00ت Aرا ب00ه Bت00رجیح دهند ( ،)A > Bیا Bرا ب00ه Aت00رجیح دهن00د ( )B >A ویا اینکه بین Aو Bبی تفاوت باشند (.)A=B -4انتخ00اب مص00رف کنن00دگان برقاع00ده عقالیی ب00ودن ساده ای مبتنی می باشد یعنی اگر A > Bو نیز B > Cباشد آنگاه حتماً A > Cخواهد بود . تعریف منحنی بی تفاوتی : ‏مجموعه ای از نقاط است ک00ه ه00ر نقط00ه از این مجموعه ،ترکیب خاصی از دو کاالی ‏xو yرا بدست می دهد که همه آنها دارای یک سطح مطلوبیت یکسان می باشند. چگونگی بدست آوردن منحنی بی تفاوتی: نقطه ( yAو A ) xAرا درون دس00تگاه مخص00ات انتخ00اب می کنیم .مقداری از کاالی yاز مصرف کننده می گیریم تا به نقطه Áبرسد ( .) Á<Aحال برای ج00بران مطل00وبیت از دست رفته آنقدر کاالی xبه او می دهیم تا سطح مطلوبیت وی ب000ا مطل000وبیت قبلی او براب000ر ش000ود ( .)A=Cطب000ق تعریفA ،و Cهر دو دارای مطل00وبیت مس00اوی هس00تند و دو نقطه از یک منحنی بی تفاوتی می باشند .با وصل کردن آنها به یکدیگر منحنی بی تفاوتی بدست خواهد آمد. نقشه ترجیحات مصرف کننده : ‏به مجموعه منحنی های بی تفاوتی یک مصرف کننده در یک دستگاه مختصات ،نقشه ترجیح00ات ی00ا نقش00ه بی تف00اوتی مص00رف کنن00ده گوین00د .ه00ر مصرف کننده یک نقشه ترجیحات منحصر بفرد دارد. نحوه استخراج نقشه ترجیحات : از نقطه Aواقع بر یک منحنی بی تفاوتی ش00روع می ک00نیم. از هر دو کاال مقدار بیشتری نسبت به Aبه مص00رف کنن00ده می دهیم تا به نقطه Eبرسد( .) E >Aهم00ان فرآین00دی را که برای استخراج یک منحنی بی تفاوتی طی ک00ردیم اکن00ون برای Eانجام می دهیم تا منحنی دوم بی تف00اوتی بدس00ت آی00د ‏i2 > i1 و... هر منحنی بی تف00اوتی ک00ه درس00مت راس00ت و ب00االی منح00نی دیگر قرار داشته باشد ارجح اس00ت ،یع00نی ت00رکیب کااله00ایی که با آن نشان داده می شوند مطلوبیت بیشتری را ایج00اد می کند. خصوصیات منحنی های بی تفاوتی : -1محدب بودن نسبت به مبدا مختصات : اگر با حرکت به سمت راست روی هر منحنی شیب آن کاهش یابد و منحنی مسطح تر شود آن منحنی نسبت به مبدا محدب خواهد بود .منحنی بی تفاوتی دارای این خصیصه می باشد. این ش00کل خ00اص منح00نی بی تف00اوتی نتیج00ه مس00تقیم فرض00یه نزولی بودن نرخ نهایی جانشینی است (شیب از بی نهایت به سمت صفر میل می کند). در شکل روبرو ،در ح00رکت از Aبه Bب00ا مبادل00ه مق00دار قاب00ل ت00وجهی از Yمق00دار نس00بتًا کمی از Xرا می ت00وان بدس00ت آورد .ولی ح00رکت از Cبه Dنش00ان می ده00د ک00ه مص00رف کنن00ده حاض00ر اس00ت مق00دار کمی از ک00االی Yرا بدهد تا مقدار بیشتری از کاالی Xرا دریافت کند. لذا در حرکت از Aبه Bنرخ نه00ایی جانش00ینی باالس00ت و در حرکت از Cبه Dنرخ نهایی جانشینی پایین اس00ت. خصوصیات منحنی های بی تفاوتی : -2شیب منحنی بی تفاوتی : در حرکت از نقطه Aبه: B ΔY . MUY - = مطلوبیت از دست رفته برای کاهش Y =ΔX . MUXمطلوبیت بدست آمده برای افزایش X چون دو نقطه Aو Bبر روی یک منحنی بی تفاوتی هستند پس : → Δy . Muy = Δx . MuxΔy ∕ Δx = - MUx ⁄ MUy  = ΔXشیب منحنی بی تفاوتی ⁄Δy = - MRS = Muy ⁄ Mux - حداکثر نمودن مطلوبیت مصرف کننده : ● چگون00ه ب00ه کم00ک منح00نی ه00ای بی تف00اوتی و محدودیت بودجه ت00رکیب کااله00ای xو yرا ک00ه مصرف کننده انتخاب می کند بدس00ت می آوریم؟ ‏خط بودجه ترکیب های مختل00ف کااله00ای xوy را به دو گروه ،آنها که در دسترس هستند و آنها که خارج از دسترس می باشند ،تقسیم می کند. حداکثر نمودن مطلوبیت مصرف کننده : مصرف کننده برای بدست آوردن ح00داکثر مطل00وبیت باید: -1ترکیبی از دو کاال را انتخاب کن00د ک00ه اوالً جز نقاط در دس00ترس باش00ند و ثانی00اً تمام درآمد خویش را ص00رف این دو ک00اال ک00رده باش00د .یع00نی نقط00ه ای روی خ00ط بودجه را باید انتخاب کند. -2با حرکت بر روی خط بودجه نقط00ه ای را ب00رمی گزیند (ترکیبی از دو کاال) که بر روی باالترین منحنی بی تفاوتی باشد .با حرکت از Aو Cبه سمت Bمرتبا ً برمطلوبیت وی افزوده می شود زیرا بر منح00نی بی تف00اوتی ب00االتری ق00رار خواه00د گ00رفت و در Bح00داکثر مطل00وبیت را بدس00ت خواه00د آورد .در نقط00ه ، Bخ00ط بودجه بر منح00نی بی تف00اوتی مم00اس خواه00د ب00ود یع00نی شیب هر دو در این نقطه با همدیگر برابر است. I = X.PX + Y.PY  ‏Y.PY = I – X.PX  ‏ΔY / ΔX = - PX / PY  ‏ = PX / PYشيب خط بودج0ه = - Muyشيب منحني بي تفاوتي ⁄ Mux  شرط حداکثر نمودن مطلوبیت: ‏ شيب خط بودجه = شيب منحني بي تفاوتي ⁄ ‏py ‏Muy = Px ⁄ Mux →Py ⁄_ Px = Muy ⁄ _Mux مص00رف کنن00ده ب00ا براب00ر ق00رار دادن مطل00وبیت نه00ایی ه00ر لایر مصرف روی دو کاالی xو ، yمطل00وبیت خ00ود را ب00ه ح00داکثر می رساند. استخراج منحنی تقاضا به کمک منحنی های بی تفاوتی : منح0نی تقاض0ا ،مق0دار ک0اال ی xرا برحس0ب قیمت ه00ای متف00اوت آن ک00اال نش00ان می ده00د البته در شرایطی که همیشه مص00رف کنن00ده به حداکثر مطلوبیت ممکن دست یابد. هنگ00امی قیمت x ، P1xاس00ت نقط00ه Aح00داکثر مطل00وبیت مص00رف کنن00ده را بدس00ت می ده00د ک00ه در این ت00رکیب، مص00رف کنن00ده مق00دار xاز ک00االی xرا در قیمت Px تقاض00ا می کن00د ک00ه نقط00ه ´Aمع00ادل نقط00ه Aدر منح00نی تقاضا می باشد .ب00ا ک00اهش قیمت xب00ه x 2Pو، x3p حداکثر مطلوبیت مصرف کننده به Bو Cمنتقل می ش0ود که نقاط معادل آنها در منحنی تقاضا ´Bو ´Cمی باشند. به کمک سه نقط00ه بدس00ت آم00ده ( ´Aو ´Bو )´Cمی ت00وان منحنی تقاضای مصرف کننده را رسم نمود. تولید ‏تعریف تولید : جری00ان تب00دیل نه00اده ه00ا ی00ا عوام00ل تولی00د را ب00ه س00تاده ه00ا ی00ا محصوالت ،تولید گویند. ‏بازار نهاده و ستاده : بنگاه های تولیدی در بازار نهاده ،به تقاضای نهاده و در بازار ستاده به عرضه ستاده مشغولند. انواع تولیدکنندگان تولید کنندگان را میتوان به سه بخش عمده طبقه بندی نمود: -1بنگاه های تولی00دی :ک00ه خ00ود ب00ه دو بخش تقس00یم میش00وند: انتفاعی که بدنبال کسب حداکثر سود میباش00ند و غیرانتف00اعی که بدنبال کسب حداکثر سود نمیباشند همانند دانشگاه ( تولی00د و پرورش علم و مهارت) -2خانوارها :که به تولید کاالهایی همانند سبزی ،میوه و گل و پرورش فرزندان اشتغال دارند. -3دولت :که به تولید کاالها وخدمات عمومی می پردازد. تکنیک تولید : آنچه که نهاده ها را ب00ه س00تاده ه00ا مرب00وط می کن00د ،تکنی00ک تولید گویند .به عبارت دیگر ،شیوه تبدیل نهاده ها ب00ه س00تاده ها را تکنیک تولید می نامند. - اکثرستاده ها رامی توان با چندین روش تولید بدس00ت آورد یعنی با استفاده از تکنیک های مختلف : -1 تکنی00ک ک00اربر( )Labor Intensiveمث00ال :خ00راب کردن یک محله قدیمی بکمک تعداد زیادی کارگر -2 تکنیک سرمایه ب00ر ( )Capital Intensiveمث00ال: خراب کردن یک محله قدیمی بکمک لودر و بولدوزر انتخاب تکنیک تولید ● کدام تکنیک تولید(تکنولوژی) انتخاب می شود؟ آن تکنی00ک تولی00د ک00ه هزین00ه تولی00د را ب00ه ح00داقل برساند. ‏اگر نیروی کار ارزان باشد ،تکنی00ک ک00اربر و اگ00ر س00رمایه ارزان باش00د ،تکنی00ک س00رمایه ب00ر انتخ00اب خواهد شد. تابع تولید ‏تابع تولید :به رابطه عددی یا ریاضی بین نهاده ها و ستاده ها تابع تولید گویند مانند: ‏x3 = y ‏مثٌال در تابع فوق yبیانگر میزان تولی00د گن00دم و xمعرف تعداد نیروی کار است. تولید کل ،متوسط و نهایی تولید کل (: )TP ‏ مجموع تعداد ستاده تولید شده ب00ه ازاء اس00تفاده از همه عوامل تولیدی (کلیه نیروی کار). تولید نهایی (ΔL / ΔTP = MP : )MP ‏ م00یزان تغی00یر در تولی00د ک00ل ( )TPب00ه ازاء تغی00یر یک واحد عامل تولید (مثال نیروی کار). تولید متوسط (AP = TP / L : )AP ‏ متوسط تولید هر واحد عامل تولید (نیروی کار). نمودار تولید کل ،تولید نهایی و تولید متوسط : ب00رای رس00م منحنیه00ای تولی00د ک00ل ،تولی00د نه00ایی و تولی00د متوسط باید ابتدا جدول تولید (همانند ج00دول زی00ر) را بدست آورد. - منحنی تولید نهایی شیب منحنی تولید کل می باشد ‏MP = ΔTP ∕ ΔL قانون بازده نزولی : - قانون بازده نزولی :وق00تی مق00ادیر بیش00تری از ی00ک نه00اده متغیر به یک نهاده ثابت اضافه می ش00ود ،از مرحل00ه ای ب00ه بعد ب00ه ت00دریج تولی00د نه00ایی آن عام00ل متغ00یر ک00اهش خواه00د یافت. - قانون بازده نزولی در کوتاه مدت صدق می نماید زیرا در بلند مدت تمام یا اکثر نهاده ها متغیر هستند. - بازده نزولی ب00ه این مع00نی اس00ت ک00ه ش00یب منح00نی تولی00د نهایی از مرحله ای به بعد منفی خواهد بود. ارتباط تولید نهایی و تولید متوسط : اگر AP < MPآنگاه باعث افزایش APمی شود : = AP 19+17+17+17 5/17 اگر AP > MPآنگاه باعث کاهش APمی شود: = 16AP 15+17+17+17/ 5 منحنی های تولید نهایی وتولید متوسط از ی00ک نقط00ه شروع می شوند . ارتباط تولید نهایی و تولید متوسط : در نقطه ( 1Lدر مثال فوق 2واحد نیروی ک00ار) تولی00د نه00ایی ب00ه حداکثر خود می رسد. در نقطه ( 2Lدر مثال فوق عددی بین 4و 3واحد ن00یروی ک00ار) AP = MPو تولید متوسط به حداکثر خود می رسد. در نقطه ( 3Lدر مثال ف00وق 6واح00د ن00یروی ک00ار) MP = 0و شیب منحنی تولید کل صفر است (موازی محور افقی). - وقتی منحنی MPدر ب00االی منح00نی APق00رار دارد ،منح00نی AP صعودی است. - وق00تی منح00نی MPدر زی00ر منح00نی APق00رار دارد ،منح00نی AP نزولی است. افزایش همزمان سرمایه و نیروی کار: ‏اگر به منظور افزایش تولید ،همزمان با افزایش نیروی کار ،س00رمایه (مثٌال تع00داد اج00اق گ00از در مغازه ساندویچ فروشی) نیز افزایش یاب00د ،آنگ00اه اف00زایش س00رمایه ،ب00اعث اف00زایش تولی00د نه00ایی نیروی کار می شود. افزایش همزمان سرمایه و نیروی کار: در ج00دول و نم00ودار زی00ر ،در اث00ر اف00زایش س00رمایه، تولید نهایی نیروی کار افزایش یافته است .با اف00زایش س00رمایه و در نتیج00ه آن اف00زایش تولی00د نه00ایی ن00یروی کار ،منحنی تولید نهایی نیروی کار ب00ه س00مت راس00ت و باال جابجا می شود. رشد اقتصادی کشورهایی نظ00یر ژاپن و ک00ره در اث00ر افزایش سرمایه و نتیجتاً افزایش تولید نه00ایی ن00یروی کار بوده است. منحنی های تولید یکسان یا منحنی های بی تفاوتی در تولید: مکان هندسی ترکیبات مختلفی از نهاده ه00ای متغ00یر ک00ه سطح تولید برابری را ارائه می نمای00د ،منح00نی تولی00د یکسان نامیده میشود. ک00االی تولی00دی را می ت00وان ب00ه ش00یوه ه00ای مختل00ف (کاربر ،سرمایه بر و ) ...تولید نمود. برای رسم منحنی تولید یکسان ،نیاز به جدول تولید و میزان تغییرات و جایگزینی عوامل تولی00د ب00ا یک00دیگر داریم. نرخ نهایی تکنیکی جانشینی (:)MRTS نرخ نهایی تکنیکی جانشینی کار ب00رای س00رمایه ،ان00دازه مقدار سرمایه ای است ک00ه می ت00وان ب00دون تغی00یر در سطح ستاده ،برای یک واحد کار جانشین نمود. ن00رخ نه00ایی تک00نیکی جانش00ینی در ه00ر نقط00ه روی منحنی تولید یکسان با شیب منحنی در آن نقطه نش00ان داده می شود. ‏ ‏MRTSLK = -ΔK ∕ ΔL نرخ نهایی تکنیکی جانشینی (:)MRTS - نرخ نهایی تکنیکی جانشینی کار ب00رای س00رمایه ب00ا اف00زایش جانش00ینی ک00ار ب00رای س00رمایه ک00اهش خواه00د یافت (نزولی است). به عبارت دیگر با جانشینی بیشتر کار برای سرمایه، ب000رای جانش000ینی تع000داد س000اعات معین وقت ماش000ین (سرمایه) ،ساعات کار بیش00تری م00ورد نی00از اس00ت ت00ا سطح ستاده ثابت بماند. چنانچ00ه مش00اهده میش00ود در ج00دول زی00ر ن00رخ نه00ایی تکنیکی جانشینی کار برای سرمایه نزولی است و از 2به سمت ./3کاهش می یابد. نقشه منحنی های تولید یکسان: در یک دستگاه مختصات بی نهایت منحنی های تولید یکسان ق00رار دارند که به مجموعه آنها نقشه منحنی های تولید یکسان گویند. برای تولید ستاده بیشتر بالنسبه کار و سرمایه بیشتر مورد نی00از است و برای تولید ستاده کمتر نسبتاً کار و سرمایه کمتری نیاز خواه00د ب00ود .مثالً اگ00ر منح00نی ه00ای تولی00د یکس00ان ب00رای تولی00د 200و 400جفت کفش را رس00م نم00اییم ی00ک نقش00ه منحنی های تولید یکسان بدست خواهد آمد. نقشه منحنی های تولید یکسان: -منحنی ه00ای تولی00د یکس00ان ک00ه نس00بت ب00ه مب00دا مختص00ات دورت00ر هس00تند نماین00ده س00طوح تولی00د بیشتری می باشند. کشش(:)Elasticity درص00د تغی00یرات ی00ک متغ00یر را ب00ه ازاء درص00د تغییر در متغیر دیگر ،کشش گویند. ‏می دانیم ک00ه ب00ا اف00زایش قیمت ک00اال ،عرض00ه اف00زایش و تقاض00ا ک00اهش می یاب00د و ب00ا ک00اهش قیمت ،عکس آن اتفاق می افتد .ام00ا می خ00واهیم بدانیم عرضه و تقاضا چقدر تغییر می نمایند. کشش و شیب منحنی تقاضا : ‏علی رغم اینک00ه ش00یب منح00نی تقاض00ا می توان00د بازگو کننده اثر تغییرات قیمت در مق00دار تقاض00ا باشد ،ولی گاه ک00امالً گم00راه کنن00ده اس00ت (مثالً اگر واحد اندازه گیری متغیره00ا یکس00ان نباش00د). به عبارت دیگر شیب منح00نی تقاض00ا ب00ه تنه00ایی معیار اندازه گیری مناسبی نیست. کشش و شیب منحنی تقاضا : برای توضیح بیشتر ،دو منحنی تقاضای کامٌال یکسان را در نظ00ر می گ00یریم .ش00یب این دو منح00نی یکس00ان میباشد .اگر واحد اندازه گیری مقدار ک00اال را در یکی بر حسب کیلوگرم و در دیگری بر حس00ب دس00ی گ00رم در نظر بگیریم ،آنگاه شیب های بدس00ت آم00ده یکس00ان نخواهد بود در حالیکه باید یکسان باشد. ب00رای ح00ل این مش00کل ،تغی00یرات در قیمت و مق00دار را ب00ر حسب درصد اندازه گیری می کنیم. کشش قیمتی تقاضا: ‏کشش قیمتی تقاضا برای یک کاال برابر است با نسبت درصد تغییرات در مقدار تقاضای آن کاال به درصد تغییرات در قیمت آن کاال انواع کاالها برحسب کشش قیمتی تقاضای آنها : -1ک00االی ک00امالً ب00دون کش00ش E = 0 :مانن00د انس00ولین (تغی00یرات قیمت هیچ اثری در تغییرات مقدار تقاضای آن ندارد). -2کاالی ضروری ی00ا کم کش00ش -E>1 > 0 :کش00ش پ00ذیری آن خیلی کم و بین ص00فر و -1می باش00د مانن00د ن00ان .ب00ه عب00ارت دیگ00ر درصد تغییر در مق0دار تقاض0ا کم0تر از درص0د تغی0یر در قیمت ک0اال است. -3 ک00االی ب00ا کش00ش واح00د E = -1 :مانن00د تخم م00رغ .درص00د تغییر در قیمت برابر درصد تغییر در مقدار تقاضا میباشد. -4 کاالی کشش پذیر E > -1 :مانند هندوانه .درص00د تغی00یر در مقدار تقاضا بیش از درصد تغییر در قیمت میباشد. محاسبه کشش : برای محاسبه کشش به دو طریق می توان عمل کرد: -1کشش فاصله ای تقاضا -2 کشش نقطه ای تقاضا کشش فاصله ای تقاضا: در این روش اولین مرحله ،تبدیل تغییرات به درصد تغییرات است. برای تعیین درصد تغییرات ،نیاز به پایه یا مبنا داریم .پایه را به دو صورت میتوانیم در نظر بگیریم: الف) قیمت و مقدار اولیه را پایه فرض کنیم: درصد تغییر قیمت = میزان تغییر در قیمت تقسیم بر قیمت اولیه درص00د تغی00یر مق00دار تقاض00ا = م00یزان تغی00یر در مق00دار تقاض00ا تقس00یم ب00ر تقاضای اولیه ‏ ↓ -20∕ 200 = -1 ∕ 10 = ٪ -10 ‏ ↑ → 2/2 = 1 = ٪ 100 = ΔP = ٪ΔQ ⁄ ٪ E ٪ 100 / - ٪ 10 = - 10 کشش فاصله ای تقاضا: ب ) نقطه وسط فاصله را پایه فرض کنیم: ‏ : قیمت پای00ه 200 + 180 = 380 ÷ 2 = 190 قیمت ‏ :مقدار مقدار پایه 2 + 4 = 6 ÷ 2 = 3 ‏ -20 ÷ 190 = % -5/10 ‏ 2 ÷ 3 = % 66 ‏ = ΔP = ٪ΔQ / ٪ E ٪ 66 / ٪ -5/10 = - 35/6 با تغییر در پایه محاسبه کشش فاصله ای تقاضا ،مقدار کشش بدس00ت آم00ده فرق خواهد کرد. کشش نقطه ای تقاضا : = % ⁄ Δ P % Δ Qکشش در نقطه C = ΔQ ∕ ΔP . P1 ⁄ Q1 ΔQ ∕ Δ P عکس شیب منحنی تقاضا میباشد. = tgα = شیب منحنی تقاضا (خط )AB ضلع مجاور به / αضلع مقابل بهα = CQ1/ BQ1  = P1 / M1  = P1 ⁄ Q1 × ΔQ ∕ Δ P کشش در نقطه C =M1/ P1. P1/Q1= M1/Q1  کشش نقطه ای تقاضا : حاالت مختلف کشش در یک نقطه از منحنی تقاضا: -1 اگر ← 1Q = 1Mمنحنی تقاض00ا در نقط00ه C کششی برابر واحد خواهد داشت. -2 اگر ← Q< 1M 1منحنی تقاضا در نقطه C کشش پذیر خواهد بود. -3 اگر ← Q> 1M 1منح00نی تقاض00ا در نقط00ه C کم کشش خواهد بود. کشش و درآمد کل : قیمت کاال × مقدار فروش = درآمد کل ‏Q. = TR ‏P اگر درصد افزایش در قیمت کاال دقیقٌ0ا براب00ر درص0د ک00اهش در مق0دار تقاضای کاال باشد ،آنگاه تقاضای کاالی مزبور دارای کشش واحد است و در این صورت درآمد کل ثابت باقی خواهد ماند. ٪ TRاگر ثابت → Q↓ ٪ = ↑ P کشش و درآمد کل : اگر درص00د اف00زایش در قیمت ک00اال بیش00تر از درص00د کاهش در مق00دار تقاض00ای ک00اال باش00د ،آنگ00اه تقاض00ای کاالی مزبور کم کش00ش اس0ت(مانن0د ن0ان ونفت) و در این صورت درآمد کل افزایش خواهد یافت. افزایش ٪ TR → Q↓٪ < ↑ P اگ00ر کشش و درآمد کل : اگ00ر درص00د اف00زایش در قیمت ک00اال کم00تر از درص00د کاهش در مق00دار تقاض00ای ک00اال باش00د ،آنگ00اه تقاض00ای کاالی مزبور کشش پذیر اس00ت(مانن00د هندوان00ه ی00ا ه00ر کاالی غیر ض00روری) و در این ص00ورت درآم00د ک00ل کاهش خواهد یافت. کاهش ↓ Q ٪ > ↑P → ٪ TR اگر عوامل موثر در کشش تقاضا: -1دسترسی به کاالی جانشین: اگر کاالی جانشین در دسترس باشد ،کشش قیمتی تقاضا بیشتر خواهد بود (تغییر قیمت اثر عمده ای بر مقدار تقاض00ا دارد) مانند نارنگی وپرتق00ال .زی00را ب00ه محض اف00زایش قیمت ی00ک کاال ،مصرف کنندگان ک00االی جانش00ین آن را بج00ای آن ک00اال مصرف می نمایند. اگر کاالی جانشین در دس00ترس نباش00د ،کش00ش قیم00تی تقاض00ا کمتر خواهد بود مانند انسولین. عوامل موثر در کشش تقاضا: -2اهمیت کاال در سبد مصرفی : اگر کاال سهم بس00یار ج00زئی از هزین00ه ه00ای مص00رف کنن00ده را تشکیل دهد ( وزن و اهمیت کاال در بودجه وی کم باشد) در نتیج00ه ف00رد از تغی00یرات قیمت این ک00اال ت00اثیر چن00دانی نمی پذیرد ،دراین صورت تقاضای آن کش00ش پ00ذیری کم00تری را نشان خواهد داد و برعکس یعنی اگر اهمیت کاال در بودج00ه فرد زیاد باشد کشش پذیری بیشتری را نشان خواهد داد. عوامل موثر در کشش تقاضا: -3زمان : گاه در یک دوره زمانی ،کشش تقاض00ا ب00رای ک00االیی از شرایط کم کشش به س00مت کش00ش پ00ذیری می رود. عامل اساسی در این تغی00یر ب00ه وج00ود آم00دن کااله00ای جانشین برای کاالی مورد نظر است. کشش درآمدی تقاضا : درص00د تغی00یرات در مق00دار تقاض00ای ک00اال ناش00ی از درص00د تغییرات در درآمد مصرف کنن00ده را کش00ش درآم00دی تقاض00ا گویند. = کشش درآمدی تقاضا = درصد تغییرات در مقدار درآمد /درصد تغییرات در مقدار تقاضا ‏ = ٪Δ Y ٪ / ΔQdxکشش درآمدی تقاضا کشش درآمدی تقاضا : کش00ش درآم00دی تقاض00ا ب00رای ک00االی پس00ت (ک00االیی ک00ه ب00ا افزایش درآمد ،تقاضای آن کاهش می یابد) منفی است .) E > 0 (  کش00ش درآم00دی تقاض00ا ب00رای ک00االی نرم00ال (ک00االیی ک00ه ب00ا افزایش درآمد ،تقاضای آن افزایش می یابد) مثبت است . ) E < 0 ( کشش متقابل قیمت و تقاضا : درصد تغییرات در مقدار تقاضای یک ک00اال ناش00ی از تغییر در قیمت کاالی دیگر را گویند. ‏ = کشش متقابل قیمت وتقاضا ٪ تغییرات در قیمت کاالی ٪ / xتغییرات در تقاضای کاالی y ‏ ‏ ٪Px Δ ٪ = ΔQdy کشش متقابل قیمت و تقاضا : عالمت کشش متقابل: اگردوکاالی xو yجانشین باش00ند ← عالمت کش00ش متقابل مثبت است ()E > 0 اگر دو کاالی xو yمکمل باش00ند ← عالمت کش00ش متقابل منفی است()E < 0 کشش عرضه : درصد تغییرات در مقدار عرضه یک کاال ناش00ی از درص00د تغییرات در قیمت همان کاال را گویند. ‏ ٪تغییرات در قیمت ٪ X /تغییرات در مقدار عرضه X ‏ = ٪Δ Qsx / % Δ Pxکشش عرضه s کشش عرضه همواره مثبت اس00ت ( ∞ ≥ )E ≥ 0 ‏a انواع کاالها بر حسب کشش عرضه: الف) کشش ناپذیر :تغییرات قیمت هیچگونه واکنشی در مقدار عرضه ایجاد نمی کن00د (E .) = 0منحنی عرضه در این حالت عمود بر محور افقی است. ب) فوق العاده کشش پذیر :تغییرات قیمت واکنش شدید در مقدارعرضه ایجاد می کند( ( .∞ → E انواع کاالها بر حسب کشش عرضه: ج) کشش پذیر :تغییرات قیمت واکنش عادی و معمولی در مقدار عرضه ایجاد می کند ( .) ∞ < E < 0 د) کش00ش واح00د :تغی00یرات قیمت واکنش براب00ر در مق00دار عرضه ایجاد می کند ( .) E = 1 منحنی عرضه در این حالت نیمساز زاویه است. هزینه: هزینه های یک تولید کننده را میتوان به دو بخش عم00ده تقسیم نمود: هزین00ه ه00ای آش00کار :مخ00ارجی هس00تند ک00ه عمالً ازص00ندوق ش00رکت ب00رای خری00د و اس00تفاده خ00دمات عوامل تولید پرداخت می شود مانند دس00تمزد ک00ارگر، بهره وام واجاره س00اختمان .ب00ه عب00ارت دیگ00ر هزین00ه پرداخت شده بابت عوامل تولیدی که در مالکیت تولید کننده نمی باشند را هزینه های آشکار گویند. هزینه های پنهان :هزین00ه ه00ای آن بخش از عوام00ل تولید اس00ت ک00ه خ00ود تولی00د کنن00ده مال00ک آنه00ا اس00ت. ب00رای تخمین و ب00رآورد این هزین00ه ه00ا محاس00به می کنیم که این عوامل در به00ترین ش00رایط اس00تفاده آنه00ا چقدر ارزش دارد .به عبارت دیگ00ر هزین00ه فرص00ت آنها را محاسبه می کنیم. سود ‏ = هزینه – درآمد = سود ( هزینه های پنهان +هزینه های آشکار ) – درآمد قانون بازده نزولی : با افزوده شدن مقدار یک نهاده متغیر به ی00ک ی00ا چن00د نه00اده ثابت ،بعد از رسیدن به نقطه ای (ی00ا س00طحی از تولی00د) ،ب00ه تدریج از میزان تولید نهایی آن نهاده متغیر کاسته می ش00ود. این قانون ،یک قانون کوتاه مدت است ،زیرا در کوتاه م00دت میتوان فرض نمود که برخی نهاده ها ثابت هستند. کوتاه مدت :به مدت زمانی که درآن حداقل یک عامل تولید ثابت باشد ،کوتاه مدت گفته می شود. بلند مدت :م00دت زم00انی اس00ت ک00ه درط0ول آن تم00ام عوام0ل تولید قابل تغییر هستند. انواع هزینه: کل هزینه ث00ابت ( : )TFCهزین00ه ای ک00ه ش00رکت برای نهاده های ثابت متحم00ل می ش00ود و ربطی به سطح تولید ن00دارد مانن00د اج00اره س00اختمان .ب00ه عبارت دیگر ،تولید باش00د ی00ا نباش00د ،کم باش00د ی00ا زیاد باشد ،این هزینه ها وجود دارند. ک00ل هزین00ه متغ00یر ( : )TVCهزین00ه ای ک00ه ش00رکت برای به کارگیری نهاده های متغ00یر متحم00ل می ش00ود و ک00امالً در ارتب00اط ب00ا س00طح تولی00د می باش00د مانن00د هزینه مواد خام واولیه .به عب00ارت دیگ00ر ،اگ00ر تولی00د نباشد ،این هزینه هم وجود نخواهد داشت و با افزایش تولید ،افزایش خواهد یافت. ‏ ‏ کل هزینه متغیر +کل هزینه ثابت = کل هزینه تولید ‏TC = TFC + TVC جدول و نمودار هزینه ثابت ،متغیر و کل هزینه: ش00یب ب00ه خص00وص TVCتحت ت00اثیر مس00تقیم ق00انون ب00ازده نزولی رسم شده است .ت00ا نقط00ه ، Aش00رکت مق00دار کمی از نهاده متغیر با نهاده های ثابت خود استفاده می کند که قانون بازده نزولی هنوز وارد عمل نشده است ،لذا TVCب00ا ن00رخ کاهنده ای افزایش می یابد و TVCرو به پایین است (یعنی از طرف پایین مقعر اس00ت) .بع00د از نقط00ه ،Aق00انون ب00ازده ن00زولی وارد عم00ل می ش00ود ،ل00ذا TVCرو ب00ه ب00اال اس00ت (یعنی از طرف باال مقعر است). هزینه های واحد در کوتاه مدت : ‏ = متوسط هزینه ثابت ‏ :Q / TFC = AFCمقدار تولید /کل هزینه ثابت ‏ = متوسط هزینه متغیر ‏ :Q / TVC = AVCمقدار تولید /کل هزینه متغیر ‏ = متوسط هزینه کل ثابت ‏ :Q / TC = ACمقدار تولید /کل هزینه ‏ = هزینه نهایی : ΔQ / ΔTC = MCتغییر در مقدار تولید /تغییر در هزینه کل ‏ = هزینه نهایی ‏ :ΔQ/ ΔTVC = MCتغییر در مقدار تولید /تغییر در هزینه کل متغیر هزینه های بلند مدت تولید : در بلند مدت ،عوامل تولید ثابت وجود ن00دارد و تولی00د کنن00ده می توان00د کارگ00اهش را ب00ه ه00ر ان00دازه بس00ازد. منح00نی هزین00ه متوس00ط بلن00د م00دت ( ،)LACح00داقل هزینه هر واحد تولید در هر سطح تولید را وق00تی ک00ه امکان ساخت اندازه دلخواه کارگاه وجود داشته باشد، نش00ان می ده00د .ل00ذا منح00نی LACاز قس00مت ه00ای مربوط00ه (ح00داقل هزین00ه) منح00نی ه00ای کوت00اه م00دت ( )SACتشکیل می شود. از صفر واحد تولید تا سطح تولید ، Aشرکت باید کارگ00اه ش00ماره 1را بس00ازد ( .SAC(1اگرچ00ه س00طوح تولی00د نزدی00ک ب00ه Aرا می توان00د ب00ا کارگاه شماره 2بسازد لیکن حداقل هزینه حکم می کند که از کارگاه شماره 1استفاده کند و ... بازده به مقیاس : -1 ب00ازده ث0ابت ب0ه مقی0اس :اگ0ر محص0ول ب0ه هم0ان نس00بت اف00زایش عوام00ل تولی00د ،اف00زایش یاب00د ،در این صورت بازده به مقیاس ثابت خواهد بود: ‏ ‏Δ=ΔQ ‏K,ΔL بازده به مقیاس : -2 ب00ازده فزاین00ده ب00ه مقی00اس :اگ00ر محص00ول ب00ه نس00بت بیش00تری از اف00زایش عوام00ل تولی00د اف00زایش یاب00د ،در این صورت بازده به مقیاس فزاینده خواهد بود .این امر معم00وٌال در نتیجه تقسیم کار و تخصص در تولید بوجود می آید: < Δ Q ‏ΔK , ΔL بازده به مقیاس : -3 بازده کاهنده به مقیاس :اگر محصول به نسبت کم00تری از افزایش عوامل تولید افزایش یابد ،در این ص00ورت ب00ازده به مقیاس کاهنده خواهد بود: ‏ ‏Δ>Δ ‏K,ΔL ‏Q منحنی LACدرابتدا ب00ازده فزاین00ده ب00ه مقی00اس(هزین00ه ه00ای کاهنده) ،سپس بازده ثابت به مقی00اس (هزین00ه ه00ای ث00ابت) و آنگاه بازده کاهنده به مقیاس (هزینه ه00ای فزاین00ده) را نش00ان می دهد. قیمت و تولید : شرایط بازار رقابت کامل عبارتند از: -1 تعداد بیش00مار فروش00نده ک00ه ه00ر ک00دام ب00ه ق00دری کوچ00ک هستند که روی قیمت تاثیری ندارند .به عبارت دیگر همگی قیمت پذیر هستند. -2 تعداد بیش00مار خری00دار ک00ه ه00ر ک00دام ب00ه ق00دری کوچ00ک هستند که روی قیمت تاثیری ندارند .به عبارت دیگر همگی قیمت پذیر هستند. قیمت و تولید : شرایط بازار رقابت کامل عبارتند از: - 3 تمام تولید کنندگان کاالی مشابه ومتجانس تولید می کنند - 4 جابجایی کامل عوامل و منابع تولید وجود دارد یعنی در بلند م0دت شرکتها می توانند ب00دون هیچ اش00کالی وارد این ص00نعت ش00وند ی00ا از آن خارج گردند (به تولید کاال اقدام نمایند یا از تولید آن خارج شوند). ‏ • بهترین مصداق وجود بازار رقابت کامل ،ب00ازار کااله00ای کش0اورزی مانند گندم است. به حداکثر رساندن سود در کوتاه مدت : برای حداکثر کردن سود در کوتاه مدت دو روش وجود دارد: -1 روش مجموع :وق00تی تف00اوت مثبت بین درآم00د ک00ل TR وهزینه کل TCبزرگترین باشد ،سود ( )πبه حداکثر می رسد. ‏ ‏TR = p . Q ‏ ‏TR - TC = π به حداکثر رساندن سود در کوتاه مدت : درنمودار زیر TR ،خط مس00تقیم ب00ا ش00یب مثبت ( = Q 8 ) TRاز مبدا ش00روع می ش00ود .در تولی00د زی00ر 3و ب00االی TC ،8بیش از TRمی شود و ش00رکت متحم00ل زی00ان می شود .در تولی00د 3و ( 8نق00اط Aو TC = TR ،)Bو شرکت سر به سر اس00ت .بین نق00اط Aو B، TC < TR است و ش00رکت س00ود دارد .س00ود ک00ل در تولی00د 5/6واح00د وقتی که TRبا بیشترین مقدار ،از TCبزرگ00تر اس00ت ،ب00ه حداکثر می رسد. به حداکثر رساندن سود در کوتاه مدت : -2 روش نهایی : ش00رکتی ب00ا رق00ابت کام00ل ،س00ود خ00ود را در کوت00اه م00دت در باش000د و ن000یز MC تولی000دی ک000ه MR = P = MC فزاینده باشد ،به حداکثر می رس00اند .از آنج00ا ک00ه ش00رکت در بازار رقابت کامل ،هر مقدار کاال را در قیمت جاری ب00ازار می تواند بفروشد ،درآمد نه00ایی براب00ر قیمت می ش00ود MR = Pو منحنی تقاضایی که شرکت ب00ا آن مواج00ه اس00ت ،در آن قیمت به صورت افقی است. منح00نی تقاض00ایی ک00ه ش00رکت ب00ا آن مواج00ه اس00ت در = 8MR =Pلایر ب00ه ص00ورت افقی اس00ت ،م00ادامی ک00ه > MR MCباشد ،برای شرکت افزایش تولید سودآور اس00ت .یع00نی ش00رکت TRرا بیشتر از TCافزایش می دهد ،پس سود کل اف00زایش خواه00د یافت .برای شرکت بعداز نقطه ،Cتولید سودآور نیست ،زی00را MC > MRمی شود یعنی شرکت ‏TCرا بیش00تر از TRاف00زایش می ده00د ،پس س00ود ک00ل ک00اهش خواه00د یافت. بنابراین شرکت در 5/6واحد محصول ،سود کل را به حداکثر می رساند .سود هر واحد از این س00طح تولی00د براب00ر CFی00ا 6/2لایر است وسود کل مساحت مستطیل CFGHبرابر 9/16لایر است. به حداکثر رساندن سود در کوتاه مدت : آن س00طح تولی00دی س00ود ح00داکثر را بدس00ت میده00د ک00ه در آن سطح تولید شروط سه گانه زیر تحقق یابد: P > AC ( 3 فزاینده MC (2MR = MC (1 در آن سطح تولیدی ،تولید کننده در نقطه سربسر قرار دارد که TR = TCو P = ACباشد. سود یا زیان کوتاه مدت : اگر P >ACباشد ،شرکت سود خواهد داشت. اگر P = ACباشد ،شرکت در نقطه سربسر ب00وده و س00ود آن صفر است. اگ00ر AVC < P < ACباش00د ،ش00رکت تولی00د میکن00د و زیان کل را به حداقل می رساند. اگر P < AVCباشد ،شرکت زیان کل را با تعطیل کردن به حداقل می رساند .بنابراین P = AVC نقطه تعطیل برای شرکت است. سود یا زیان کوتاه مدت : ‏ب00ا ،d 3تولی00د ش00رکت در ، C، 5/6 = Q س00ود ه00ر واح00د براب00ر 6/2لایر و س00ود ک00ل براب00ر 9/16لایر اس00ت .ب00ا 2dش00رکت در نقط00ه تولی00د Jو سربس00ر اس00ت ( زی00را = P .)ACب000ا ( 1d ، P = AVCنقط000ه ) Tو ش00رکت متحم00ل زی00ان ه00ر واح00د برابرب00ا AFC خود وزیان کل برابر TFCخود ،می شود چه تولید بکند چه نکند. بنابراین Tنقطه تعطیل است .زی000ر قیمت 4لایر ، ش00رکت زی00ان خ00ود را (براب00ر ) TFCب00ا تعطی00ل کردن واحد تولیدی ب00ه ح00داقل می رس00اند .بین قیمت ه00000000000ای 4لایر و 33/5لایر P > AVC ، خواهد بود وشرکت قسمتی از AFCرا ج00بران می کند .در این مورد شرکت زیان خود را با مان00دن در بازار تولید ،به حداقل می رساند. منحنی عرضه کوتاه مدت شرکت : از آنج00ایی ک00ه ی00ک ش00رکت ب00ا رق00ابت کام00ل همیش00ه در MCفزاین00ده = P = MRم00ادامی ک00ه ( )P > AVC است تولید می کند ،منح00نی عرض00ه کوت0اه م00دت ش00رکت ب0ه وسیله قسمت افزایشی منحنی MCباالی AVCشرکت ی00ا نقطه تعطیل نشان داده می شود. اگ00ر عام00ل قیمت ث00ابت بمان00د ،منح00نی عرض00ه کوت00اه م00دت ص00نعت رق00ابتی ب00ه وس00یله جم00ع منح00نی ه00ای عرض00ه ه00ر شرکت به دست می آید. تعادل بلند مدت یک شرکت رقابتی : اگر در یک صنعت رقابتی ،شرکت ها سود کوتاه مدت داشته باشند ،در بلند مدت شرکت های بیش0تری وارد این ص0نعت می ش0وند .این ام0ر عرضه بازار را افزایش و قیمت بازار را کاهش می دهد تا جایی که سودها با هم مطاقبت کنند و ش0رکتها در نقط0ه سربس0ر ق0رار گیرن0د. هر شرکتی در یک صنعت کامال رقابتی در تع00ادل بلن00د م00دت در ‏Eتولید می کند یعنی سطح تولیدی که در آن: ‏SAC = SMC = LAC = P نقطه سربسر یا نقطه ای که سود صفر است جایی است ک00ه قیمت ب00ا هزینه متوسط چه کوتاه مدت و چه بلند مدت برابرباشد. صنایع با هزینه های ثابت ،فزاینده و کاهنده: -1صنعت با هزینه ثابت :با وارد شدن ش00رکتهای بیش00تری در یک صنعت ،در بلند مدت تولید آن صنعت افزایش پیدا می کند و تقاضا برای عوامل تولید بیشترمی شود .اگر در این حا لت قیمت عوامل تولید ثابت باقی بماند ،آن ص00نعت را با هزینه ثابت می نامند. منحنی عرضه بلند مدت یک صنعت با هزین00ه ه00ای ث00ابت افقی است یا شیب صفر دارد. صنایع با هزینه های ثابت ،فزاینده و کاهنده: – 2 صنعت با هزینه فزاین00ده :ب00ا وارد ش00دن ش00رکتهای بیشتری در ی00ک ص00نعت ،در بلن00د م00دت تولی00د آن ص00نعت افزایش پیدا می کند و تقاضا برای عوامل تولید بیش00تر می شود ،اگردر این حالت قیمت عوامل تولید افزایش یاب0د ،آن صنعت را با هزینه فزاینده می نامند. در صنعت ب00ا هزین00ه ه00ای فزاین00ده ،منح00نی عرض00ه بلن00د مدت شیب مثبت داشته و صعودی است. صنایع با هزینه های ثابت ،فزاینده و کاهنده: -3 ص00نعت ب00ا هزین00ه کاهن00ده :ب00ا وارد ش00دن ش00رکتهای بیشتری در ی00ک ص00نعت ،در بلن00د م00دت تولی00د آن ص00نعت افزایش پیدا می کند و تقاضا برای عوامل تولید بیش00تر می شود ،اگر در این حالت قیمت عوامل تولید کاهش یاب00د ،آن صنعت را با هزینه کاهنده می نامند. در صنعت ب00ا هزین00ه ه00ای کاهن00ده ،منح00نی عرض00ه بلن00د مدت شرکت شیب منفی داشته و نزولی است. قیمت و تولید انحصاری تعریف انحص00ار خ00الص :انحص00ار خ00الص ش00کلی از بازار است ک0ه درآن فق0ط ی00ک فروش0نده واح0د ب0رای یک کاال وجود دارد و هیچگونه ج00ایگزینی ب00رای آن کاال نیست لذا در جهت عکس رقابت کامل است. به عبارت دیگر مصرف کنندگان ی00ا بای00د ک00اال را از انحصارگر بخرند و یا از خرید آن صرفنظر نمایند. علل ایجاد انحصار خالص : -1بازده فزاینده به مقیاس (هزینه ه00ای متوس00ط بلن00د م00دت کاهن00ده) :یع00نی انحص00ارگر ب00دلیل برخورداری از بازده فزاینده ب00ه مقی00اس ،دارای ح00داقل هزین00ه متوس00ط میباش00د ب00ه گون00ه ای ک00ه هیچیک از سایر تولید کنندگان نمیتوانند ک00اال را با این هزینه ،تولید و به بازار عرضه نمایند. -2 کنترل روی عرضه مواد خام :هیچی00ک از س00ایر تولید کنندگان مواد خام مورد نیاز تولید آن کاال را در اختیار ندارند. -3 حق امتیاز :امتیاز تولید آن کاال برای انحصارگر ثبت شده است. -4 فرانش00یز دول00تی :اج00ازه تولی00د ب00رخی کااله00ا ،از س00وی دولت انحص00ارا ب00ه ی00ک تولی00د کنن00ده داده ش00ده است. تقاضا و درآمد نهایی : تحت انحص00ار خ00ا لص ،ش00رکت در واق00ع ک00ل ص00نعت است و با منحنی تقاضای صنعت برای کاال که ش00یب منفی دارد روب00رو اس00ت .در نتیج00ه اگ00ر انحص00ارگر مایل باشد کاالی بیشتری به فروش برساند ،باید قیمت آن کاال را کاهش دهد. بنابراین برای انحصارگر MR ،کمتر از Pو منحنی MRزیر منحنی تقاضا ( )Dقرار دارد. به حداکثر رساندن سود : برای انحصارگربهترین سطح تولی00د ی00ا ح00داکثر س00ود در سطحی از تولید است که به ازاء آن س00طح تولی00د، این دو ش00رط برق00رار باش00د MR = MC :و MC صعودی باش00د .اکن00ون منح00نی تقاض00ا س00طح قیمت را نشان می دهد .با توجه به س00طح ACدر این تولی00د، انحص00ارگر می توان00د دارای س00ود باش00د ( اگ00ر > P ، )ACسربسر باشد ( )P = ACیا زیان کل را ب00ه حداقل برساند (اگر.)P < AC م00ادامی ک00ه MR > MCباش00د ،انحص00ارگر تولید و فروش را گسترش می ده0د زی0را ب0ا این کار به TRبیشتراز TCاضافه می کند و س00ود افزایش می یابد و برعکس .ل00ذا س00ود ک00ل وق00تی که MR = MCشود به حداکثر می رسد. تبعیض قیمت : یک انحص00ارگر ب00ا س00طح معین تولی00د و TCمی توان00د ک00ل درآم00د و س00ود را بوس00یله تبعیض قیمت اف00زایش ده00د .این تبعیض شامل قیمت های مختلف برای یک کاال است. راههای مختلف تبعیض قیمت -1 برای مقادیر مختلف خریداری شده. -2 برای طبقات مختلف مصرف کنند گان. -3 در بازارهای مختلف. حداکثر سود انحصارگر -انحصارگر ح00داکثر س0ود را ب00ا تبعیض قیمت، وق00تی که MRآخ00رین واح00د فروخت00ه ش00ده ب00ه خریداران مختلف ی00ا بازاره00ای مختل00ف یکس00ان است ،بدست می آورد. حداکثر سود انحصارگر ‏به00ترین س00طح تولی00د ی00ا ح00داکثر س00ود ب00رای انحصارگر OCاس00ت .این در نقط00ه ای اس00ت که مجموع افقی 1MRو 2MRبرابر اس00ت ب00ا .MCانحص00ارگر بای00د در ب00ازار OA ،1و درب0000ازار( OB ،2یع0000نی = OA + OB ) OCبفروشد .این در نقطه ای است که MC = 2MR=1MRبرای تمام تولید باشد. اگ00ر MRدر دو ب00ازار متف00اوت باش00د ،ب00ا TCمعین و مشخص ،انحصارگر TRرا به حداکثر نمی رساند .برای مثال اگر از آخرین واح00د فروخت00ه ش00ده در ب00ازار10 ، 1 = MRلاير و در ب00000ازار = MR 8 ،2لاير باش00000د، انحص00ارگر ب00ا انتق00ال ی00ک واح00د ف00روش از ب00ازار 2ب00ه بازار ،1درآمد 10لاير به دس000ت می آورد و 8لاير از دس00ت می ده00د (درآم00د خ00الص 2لاير) .امک00ان درآم00د بیش00تر فق00ط م00وقعی از بین می رود ک00ه 2MR=1MR باشد. موارد عدم کارایی در بازار انحصاری: -1تولید کمتر و قیمت بیش00تر :از آنج00ا ک00ه انحص00ارگر تولی0000د محص0000ولش در MR = MC ، p > MC است ،نسبت ب00ه ب00ازار رق00ابت کام00ل ب00ا منح00نی ه00ای هزینه یکسان ،کمتر تولید می کن00د و قیمت بیش00تر می گذارد. لذا انحصار منج00ر ب00ه اختص00اص نادرس00ت من00ابع می شود. موارد عدم کارایی در بازار انحصاری: -2 توزی0000ع درآم0000د ناعادالن0000ه ت0000ر :س0000ود انحص00اری ممکن اس00ت در بلن00د م00دت ب00ه علت بسته بودن یا مح00دودیت ورود ب00ه ص00نعت ب00اقی بمان00د .از آنج00ا ک00ه س00هامداران ش00رکت اک00ثراً گروه های با درآمد زیاد هستند ،سود انحصاری منجر به عدم تساوی بیشتر درآمد می شود. موارد عدم کارایی در بازار انحصاری: -3عدم انگیزه برای پیشرفت تکنولوژی : ‏انحص00ارگر ممکن اس00ت از ک00ار خ00ود احس00اس ام00نیت کن00د و انگ00یزه زی00ادی ب00رای پیش00رفت تکنولوژی نداشته باشد. کنترل انحصار : از نقط00ه نظ00ر ک00ارایی ،دولت اج00ازه فع00الیت ب00ه انحص00ارات طبیعی (مانن00د خ00دمات عم00ومی) را ب00ا تبعیت از مق00ررات می دهد .معموالً دولت قیمتی را مشخص می کند ک00ه ب00ه انحصارگر فقط امکان بازده معمولی یا عادالنه ح00دود10 ٪تا ٪14روی س00رمایه اش می ده00د .ه00ر چن00د این فق00ط قسمتی از مساله جدی تر تخصیص نادرست منابع را ح00ل می کند. کنترل انحصار : در نم00ودار زی00ر ،انحص00ارگری ک00ه کن00ترل ش00ده نیس00ت، 400واح00د تولی00د می کن00د(ک00ه ب00ه وس00یله نقط00ه = MR MCنش00ان داده ش00ده اس00ت) و آنه00ا را در قیمت 12لاير (روی )Dبه فروش می رس00اند و س00ودی مع00ادل ی00ک لاير (P – AC= 1 برای هر واحد دری00افت می کن00د در )Q = 400و 400لاير در مجم0000وع س0000ود می برد .دولت می تواند قیمت را 9لاير تعیین کن00د (ج00ایی ک00ه P = ACاست) به این ترتیب ،انحصارگر سربسر خواه00د شد و بازده معم00ولی و عادالن00ه در Q = 600ب00ه دس00ت می آورد. هر چند در این نقطه P ،هنوز از MCبزرگتر است و هنوز مقداری تخص00یص نادرس0ت من00ابع وج000ود دارد .در ( P = MCج000ایی ک000ه D ، MCرا قطع می کن00د) P < AC ،اس00ت .در این مورد این انحصارگر متحمل زیان می ش00ود و در بلند مدت با بودن سوبسید دولت تولی00د نمی کند. رقابت انحصاری : در رقابت انحص00اری تع00داد زی00ادی ش00رکت وج00ود دارن00د ک00ه کاالها و خدمات مشابه ولی متنوع (یا متمایز) را به ف00روش می رسانند .در واقع مخلوطی است از رق00ابت و انحص00ار. عناص00ر رق00ابتی عبارتن00د از :تع00داد زی00اد ش00رکت و ورود آس00ان .عنص00ر انحص00اری عب00ارت اس00ت از محص00والت و خدمات مشابه متنوع ( یا متمایز ،یع00نی مش00ابه ن00ه یکس00ان). تمایز کاال ممکن است واقعی یا خی00الی باش00د و می ت00وان آن را از طریق آگهی های تبلیغاتی ایجاد کرد. رقابت انحصاری : در خرده فروشی ،رقابت انحصاری مت00داولترین ف00رم ب00ازار اس00ت .مثالً تع00داد زی00اد خ00وارو ب00ار فروش00ی، خشکش00ویی و ...مث00ال کااله00ای مش00ابه ولی متن00وع مانند تعداد زیادی مارک های مختل00ف ص00ابون ،م00ایع ظرفشویی ،سیگار و ...است. به حداکثر رساندن سود : انحصارگر رقابتی با منح00نی تقاض00ا ب00ا ش00یب منفی ولی بسیار کشش دار (به علت در دسترس بودن جایگزین های نزدیک) روبرو است .بهترین ی00ا س00ودآور ت00رین سطح تولید وقتی اس00ت ک00ه MR = MCب00وده و P > AVCباش00د .در این تولی00د ،ش00رکت می توان00د در کوتاه مدت سود ببرد ،سربسر شود ی00ا زی00ان خ00ود را به حداقل برساند. در بلند مدت ،شرکت ها یا به وسیله س00ود کوت00اه مدت جذب این ص00نعت می ش00وند ی00ا اگ00ر زی00ان کوت00اه م00دت وج00ود دارد ،ص00نعت را ت00رک می گویند تا منحنی تقاضایی که شرکت با آن مواجه اس00ت مم00اس ب00ا منح00نی ACش00ود و ش00رکت سربسر شود (حتی با .) P = AC در نمودار پیش انحصارگر رقابتی 550واح00د تولی00د می کن000د ( در ) MR = MCو آن را در 5/10لاير (روی منحنی تقاضا) به فروش می رساند و سود هر واح00د مع00ادل 5/3لاير و مجم00وع س00ود 1925لاير دارد .این س00ود ش00رکت ه00ای بیش00تری را ب00ه ص00نعت ج00ذب می کن00د .ورود شرکت های دیگر باعث انتق00ال منح00نی تقاض00ای ش00رکت ب00ه پایین و چپ به ′Dمی ش00ود .در ′Dش00رکت 400واح00د به قیمت هر واحد 8لاير می فروش00د و سربس00ر می ش00ود. از آنج00ا ک00ه P > MRدر حالیک00ه MR = MCاس00ت، قس00مت فزاین00ده منح00نی MCب00االی AVCمع00رف منح00نی عرضه شرکت نیست. کارایی بلند مدت رقابت انحصاری : شرکت رقابتی انحصاری من00ابع را نادرس00ت تخص00یص می دهد .زیرا او در وضعیتی تولی00د می کن00د ک00ه P > MCاست (نمودار قبل) .عالوه بر این او در پ00ایین ت00رین نقط00ه منح00نی LACمانن00د رق00ابت کام00ل تولید نمی کند هر چند معموالً این عدم کارایی ها ب00ه علت روبرو بودن انحص00ارگران رق00ابتی ب00ا تقاض00ای بسیار کشش دار زیاد نیستند. کارایی بلند مدت رقابت انحصاری: برعکس رقابت کامل ،انحصارگر رق00ابتی در رق00ابت بدون قیمت که به صورت آگهی های تجارتی و تمایز محصول است ،ش00رکت دارد (در رق00ابت کام00ل تولی00د کننده قادر است هر مق00داری ک00ه می خواه00د در قیمت جاری ب00ازار بفروش00د و ک00االی او متج00انس و ک00امالً استاندارد اس00ت لیکن انحص00ارگر رق00ابتی ب00ه منظ00ور این که مشتری به منحصر بف00رد ب00ودن و برت00ر ب00ودن کاالی او اعتق00اد پی00دا کن00د ب00ه این رق00ابت ب00دون قیمت اقدام می کند). این تاکتیک ها به منظور اقزایش س00هم ش00رکت از ب00ازار و انتقال منحنی تقاضا به طرف باال و راست اس00ت .اگ00ر چه آنها هزینه ه00ای ش00رکت را ن00یز اف00زایش می دهن00د و منحنی های هزین00ه ش00رکت ب00ه ط00رف راس00ت انتق00ال می یابد .در حالیکه بعضی از آگهی ها مشتریان را آگ00اه می کند و تمایز محصول ،تن00وع طل00بی مش00تریان را ارض00اء می کن00د ،لیکن در عین ح00ال ممکن اس00ت زی00اد و اتالف کننده منابع باشند.

62,000 تومان