اعتکاف

اعتکاف

اسلاید 1: اعتکاف

اسلاید 2: اعتكاف محو خود خواهي در امواج بلند خدا گرايی است اعتكاف بازگشت از قبله ي دنيا گرا یان به سمت قلب و قبله ي هستی است

اسلاید 3: اعتکاف تلاشی است برای این که انسان های فرو رفته در غرقاب مادیات و محصور شده در ابزار و وسایل ، از فضای پر التهاب زندگی دنیایی به فضای روح بخش معنویت روی آورده و در یک فرصت استثنایی زنجیر دنیا را از دست و پای خود بگشایند .

اسلاید 4: اقسام اعتکاف مستحباعتكاف در شرع مقدس مستحب است و واجب شدن آن سبب مي خواهد. واجبسبب وجوب اجارهشرط ضمن عقدقسمعهد نذر مثلا شخصي اجير مي شود كه با دريافت مزد يا بدون مزد از طرف ميت در مسجد معتكف شود. مثلا هنگام قرارداد اجاره ي منزل ، صاحب خانه شرط كند كه مستاجر هر سال پنج روز در مسجد معتكف شود و مستاجر نيز اين شرط را بپذيرد.

اسلاید 5: اقسام اعتکاف در اعتکاف نذری ، انسان می تواند هنگام خواندن صیغه ی نذر شرط کند که اگر مانعی پیش آمد اعتکافم را رها کنم.توجه

اسلاید 6: زمان اعتکاف اعتکاف در هرزمانی که روزه گرفتن در آن جایز باشد ، صحیح می باشد . بهترین زمان برای اعتکاف دهه آخر ماه مبارک رمضان ؟افضل اوقات اعتکاف چه زمانی است ؟آیا ایام البیض ماه رجب فضیلت خاصی برای اعتکاف دارد ؟آیت الله بهجتافضل اوقات ماه رمضان است ، خصوصا در دهه آخر آنوایام البیض رجب نیز تاکید شده است. 

اسلاید 7: شرایط اعتکاف شرایط اعتکافايمانعقل قصد قربتروزهاجازه از كسي كه اجازه ي او لازم استکمتر از سهشبانه روز نباشد بیرون نرفتناز مسجد محل اعتكاف

اسلاید 8: شرایط اعتکاف عقلاعتکاف از اشخاص دیوانه ،اگر چه ادواری باشد ، مست ومانند آنها صحیح نیست. نیت اعتکاف مانند سایر عبادات باید با نیت وقصد قربت باشد و هر گونه ریا وخودنمایی و قصد غیر الهی آ ن را باطل می کند. وقت نیت در آغاز اعتکاف ، طلوع فجر روز اول است و تاخیر آن جایز نیست و از همان زمان شروع ، نیت اعتکاف می کند. احتیاط آن است که نیت اول را نیز در اعتکاف داخل کرده و از اول شب نیت کند.

اسلاید 9: شرایط اعتکاف نیت عدول نیت از اعتکاف به اعتکافی دیگر جایز نیست و فرقی نمی کند که :هر دو واجب باشد مثلا :از اعتکاف نذر به اعتکاف استیجاریهر دو مستحب باشد یکی واجب و دیگری مستحب مثلا :از اعتکاف خود به اعتکاف نیابتی تبرعی(تبرعی یعنی داوطلبانه و بدون دریافت مزد )مثلا:از ابتدا به نیت اعتکاف نذری در مسجد مانده و در روز دوم نیت را ا زنذر به استحباببرگرداند.

اسلاید 10: شرایط اعتکاف نیت ؟آیا معتکف می تواند به هنگام اعتکاف نیت کند که هر زمان خواست از اعتکاف خارج شود ؟جایز است در آغاز نیت ،شر ط کند هر گاه عذر شرعی یا فرعی برای او پیدا شود بتواند اعتکاف را بر هم بزنددر این صورت هر وقت عذری پیدا شد ، می تواند آن را بر هم بزند ؛ حتی در روز سوم و کفاره ندارد. 

اسلاید 11: شرایط اعتکاف روزه   انسان در ایام اعتکاف باید روزه بگیرد ، پس:کسی که نمی تواند روزه بگیرد مانند:مسافر ، مریض وزن حائض یا نفساء و کسی که عمدا روزه نگیرد ، اعتکافش صحیح نیست. اعتکاف در روز عید فطر و قربان یا دو روز قبل از عید ، به طوری که روز سوم آن عید باشد صحیح نیست. انسان می تواند نذر کند در سفر روزه بگیرد ، در این صورت اعتکافش صحیح است. آیت الله فاضل لنکرانی فرمودند: در سفر نمی توان روزه را نذر کند.لازم نیست روزه مخصوص به اعتکاف باشد ، بلکه هر روزه ای باشد صحیح است . مثلا :روزه ی قضا ، نذر یا استیجار.

اسلاید 12: شرایط اعتکاف اگر اعتکاف زوجه با حق شوهر تعارض داشته باشد ، اعتکاف او باید با اجازه ی شوهر باشد. اگر اعتکاف فرزند ، موجب اذیت پدر و مادر شود ، شرط است که با اجازه ی آن ها اعتکاف کند. اجازه ی اعتکاف

اسلاید 13: شرایط اعتکاف  مدت اعتکاف حد اقل سه روز است و در کمتر از آن صحیح نیست.  در بیش از سه روز حدی ندارد.  اگر پنج روز معتکف شود ، روز ششم واجب می شود.  این سه روز از طلوع فجر روز اول تا مغرب روز سوم است .پس:  اگر بعد از طلوع فجر و لو با چند دقیقه تاخیر به مسجد برسد ، آن روز  جزو اعتکاف به حساب نمی آید. کمتر از سه روز نباشد اگر قبل از مغرب روز سوم ، اعتکاف را قطع کند ، افزون بر آن که کار  حرامی انجام داده ؛ اعتکاف او نیز باطل است. بنابر احتیاط واجب هر گاه دو روز اضافه کرد ، روز سومش هم باید بماند. 

اسلاید 14: شرایط اعتکاف کمتر از سه روز نباشدشرایط اعتکاف کمتر از سه روز نباشد  سه روز اعتکاف با شب های آن است که حد اقل سه روز و دو شب در وسط است ، پس معتکف نمی تواند شب ها ، از مسجد خارج شود یا نذر کند که سه روز (بدون شب ها ) در مسجد معتکف شود. اگر انسان نذر کند که دو روز معتکف شود نه بیشتر از آن ، این گونه نذر باطل  است . ولی اگر مقید نکرده که بیشتر نباشد نذر صحیح است و واجب است که روز سوم را نیز بماند.

اسلاید 15: شرایط اعتکاف کمتر از سه روز نباشدشرایط اعتکاف اعتکاف فقط در مسجد صحیح است.پس اعتکاف در خانه ، تکیه ، حسینیه وحرم صحیح نیست.از مساجد نیز تنها در این مساجد اعتکاف صحیح است. مسجد جامع کوفه مسجد بصره به قصد رجا می توان در مسجد جامع هر شهر معتکف شد.قصد رجایعنی به نیت مطلوب بودن وامید پاداش وثوابمکان اعتکاف مسجد الحراممسجد النبي

اسلاید 16: شرایط اعتکاف کمتر از سه روز نباشدشرایط اعتکاف آیا اعتکاف در مساجد جامع، مثل نماز خانه ی دانشگاهها رجاءاً اشکال دارد ؟؟ آیت الله خامنه ای : رجا ءاً اشکالی ندارد.  آیت الله بهجت : ظاهرا جایز نیست و احکام اعتکاف را ندارد.  آیت الله فاضل : اعتکاف در مسجد جامع رجا ءاً صحیح است و در غیر از مساجد جامع جایز نیست. آیت الله مکارم: اعتکاف باید فقط در مساجد جامع باشد . منظور از مسجد  جامع ، مسجدی است که قشر های مختلف در آن شرکت کنند. مکان اعتکاف

اسلاید 17: شرایط اعتکاف کمتر از سه روز نباشدشرایط اعتکاف تعریف مسجد جامع : مسجدی که برای اجتماع زیادی از اهالی آنجا (آن شهر) ساخته شده و اختصاص به گروه زیادی یا اهالی محله ای نداشته باشد. مکان اعتکاف اگر فرد معتکف جای خاصی از مسجد را برای اعتکاف خود مشخص کند چنین قصدی لغو است و لازم نیست حتما در آنجا معتکف شود. اگر جای شخص دیگری را غصب کند یا عمدا بر فرش غصبی بنشیند ، هر چند گناه کرده ولی اعتکافش باطل نیست. آیت الله گلپایگانی ، اراکی ، صافی : بنابر احتیاط واجب اعتکافش باطل است.اگر انسان در جایی به اعتقاد این که مسجد جامع است معتکف شود، بعد معلوم شود مسجد نیست (مثلا :تکیه یا حسینیه است ) یا مسجد جامع نیست ، اعتکافش باطل است.

اسلاید 18: شرایط اعتکاف حدود مسجد پشت بام و سرداب و محراب مسجد و هر چه به سبب توسعه مسجد به آن افزوده شده ، جزو مسجد به حساب می آید ، مگر آن که بدانیم جزو مسجد نیست. به جز سه مکانی که در مساله فوق بیان شد ، جایی را که انسان نداند جزو مسجد است یا ازمتعلقات آن (مثل: حیاط مسجد )حکم مسجد ندارد و اعتکاف در آنجا صحیح نیست. مکان اعتکاف

اسلاید 19: شرایط اعتکاف بیرون نرفتن از مسجد دراعتکاف باید توقف در مسجد به طور مداوم و پیوسته باشد. پس اگر معتکف از روی عمد و با اختیار در موارد مجاز از مسجد خارج شود اعتکاف او باطل می شود ودر این حکم فرقی بین عالم وجاهل نیست ولی اگر از روی فراموشی یا بالاجبار مسجد را ترک کند ، به نظر اکثر فقها اعتکافش باطل نمی شود. موارد جواز خروج گواهی دادن در دادگاهتشییع جنازه ، در صورتی که میت یک نحو وابستگی به معتکف داشته باشد بهطوری که شرکت در تشییع جنازه او از ضرورت های عرفی او به حساب آید. برای انجام سایر کارهای ضروری عرفی یا شرعی ، خواه واجب باشد یا مستحبمربوط با امور دنیوی باشد یا اخروی ، ولی مصلحتی در آن نهفته باشد. 

اسلاید 20: شرایط اعتکاف بیرون نرفتن از مسجد موارد وجوب خروج  اگربه جهت ضرورت از مسجد خارج شود ، امور زیر را باید مراعات کند: برای انجام غسل جنابتبرای پرداخت طلب دیگران ، در صورتی که نتواند در مسجد آن را بپردازد.برای انجام کار واجب دیگری که لازم باشد از مسجد خارج شود.بیش از مقدار ضرورت و نیاز ، بیرون مسجد نماند.زیر سایه ننشیند ، مگر در حالت ضرورت.بنابر احتیاط واجب نزدیک ترین راه را انتخاب کند.

اسلاید 21: شرایط اعتکاف بیرون نرفتن از مسجد ؟برای وضو وغسل مستحبی و مسواک زدن -١جهت تلفن زدن به خانواده در موارد غیر ضروری و امور متعارف -٣جهت دیدار با خانواده در بیرون ودر حیاط-٢خارج شدن معتکف از مسجد در موارد ذیل چه حکمی دارد ؟

اسلاید 22: شرایط اعتکاف بیرون نرفتن از مسجد آیت الله خامنه ای :١- جایز است اما زیاد معطل نشود . ٢- در موارد ضروری اشکالی ندارد و در موارد غیر ضروری ، اگر امور مستحبی را در بر بگیرد و طول هم نکشد اشکالی ندارد. ٣- در بعضی موارد اشکالی ندارد مثل : رسیدگی امور خانواده و دیدن فرزندان که عدم دیدار باعث مفسده واشکالاتی می شود. آیت الله فاضل : مانعی ندارد ولی تلاش کنند این امور با سرعت انجام شده و هر چه سریعتر به مسجد بر گردند.

اسلاید 23: شرایط اعتکاف بیرون نرفتن از مسجد آیت الله مکارم :١- برای وضو وغسل مستحبی اشکالی ندارد و برای مسواک که مقدمه آن باشد نیز اشکالی ندارد. ٢- اشکال ندارد. ٣- اشکال دارد مگر اینکه حیاط مسجد جزء مسجد باشد. آیت الله بهجت :ضابطه ی کلی در موارد جواز خروج نیست. هر کاری که خروج برای آن عقلا یا شرعا یا عادتا لازم است از امور واجبه باشد یا راجحه ، چه متعلق به امور دنیا باشد یا امور آخرت. ولی باید اقرب طرق را انتخاب نماید و اقتصار کند بر مقدار حاجت وضرورت .البته خروج هم به قدری طول نکشد که محو صورت اعتکاف شود.

اسلاید 24: محرمات اعتکاف استفاده از عطریات و گیاهان خوشبو خرید و فروشمجادله استفاده شهوانی از جنس مخالف استمناء

اسلاید 25: محرمات اعتکاف استفاده از عطریات وگیاهان خوشبو استشمام بوی عطر و گیاهان خوشبو با نیت لذت از بوی خوش آن بر معتکف حرام است.پس کسی که حس بویایی ندارد ، اشکال ندارد. آیت الله مکارم :اگر به قصد لذت هم نباشد حرام است.

اسلاید 26: محرمات اعتکاف نکته 1نکته 2نکته 3معتكف بايد روزها را روزه باشد و از هر كاري كه روزه را باطل مي كند پرهيز كند و هر چه روزه را باطل مي كند اعتكاف را نيز باطل مي كند . بر معتكف واجب نيست از كارهايي كه بر محرم حرام است مثل : پوشيدن لباس دوخته و كندن مو از بدن و نگاه در آيينه پرهيز كند هر چند احتياط مستحب است .بجز مبطلات روزه ساير محرمات اختصاص به روز ندارد بلكه در شب نيز بايد از آنها پرهيز كند .

اسلاید 27: محرمات اعتکاف خرید وفروشخرید وفروش وهر گونه معامله وداد وستد در صورت عدم ضرورت بنابر احتیاط واجب حرام است. اما اشتغال به امور مباح دنیوی حتی خیاطی و پارچه بافی و امثال آنها مانعی ندارد. نکتههر چند داد و ستد در حال اعتکاف حرام است ولی باطل کننده ی اعتکاف نیست. ؟آیا فرد معتکف در صورت نیاز می تواند خرید وفروش نماید؟در صورت اضطرار و نیاز برای حاجت خودش اشکال ندارد.

اسلاید 28: محرمات اعتکاف مجادلهمجادله در امور دنیوی یا دینی به قصد غالب شدن بر طرف مقابل و اظهار فضل وبرتری حرام است. به قصد روشن شدن حقیقت ونجات طرف مقابل از اشتباه مانعی ندارد و از افضل عبادات است. استفاده شهوانی از جنس مخالف استمناءهر گونه شهوت رانی نظیر لمس ، بوسه و ...حرام است و فرقی بین زن و مرد نیست. یعنی انسان با خود کاری کند که از او منی بیرون آید . بنابر احتیاط واجب حرام است.

اسلاید 29: قطع اعتکاف واجب معین واجب موسع یعنی وقت مشخص داشته باشد قطع آن جایز نیست. پس از تکمیل دو روزقطع آن جایز نیست. انسان می تواند از آغاز ، هنگام نیت ، شرط کند که اگر مشکلی پیش آمد اعتکاف را رها می کنم . در صورت پیش آمدن مانع ، رها کردن اعتکاف اشکال ندارد حتی در روز سوم.

اسلاید 30: قضای اعتکاف اگر یکی دیگر از محرمات اعتکاف را سهوا انجام دهد و اعتکاف : اگر در حال اعتکاف جماع کند (عمدا باشد یا سهوا ) :اگر اعتکاف واجب معین باشد باید قضای آن را به جا آورد.اگر اعتکاف واجب غیر معین باشد باید آن را از سر بگیرد. واجب معين باشد بنا بر احتياط واجب بايد آن را به پايان ببرد و قضاي آن را بجا آورد .واجب غير معين باشد اگر در دو روز اول باشد بايد اعتكاف را از سر بگيرد . اگر روز سوم باشد اعتكاف را به پايان ببرد و از سر بگيرد .

اسلاید 31: قضای اعتکاف اعتکاف مستحباگر بعد از روز دوم باطل كند بايد قضاي آن را بجا آورد . اگر قبل از اتمام روز دوم باطل كند چيزي بر عهده او نيست . واجب نيست قضاي اعتكاف را فوراً بجا آورد اگر چه احتياط مستحب است .

اسلاید 32: کفارهاگر اعتكاف واجب را با جماع باطل كند كفاره واجب است . در ساير محرمات كفاره نيست هر چند احتياط مستحب است .اگر در دو روز اعتكاف مستحب جماع كند و اعتكاف را رها نكند بنا بر احتياط واجب كفاره لازم است . كفاره بطلان اعتكاف مانند كفاره روزه ماه رمضان است يعني بايد : دو ماه روزه بگیرد 60 فقیر را طعام دهدیک برده آزاد کندیایا

اسلاید 33: فهرست منابع قرآن كريم 1- جوادي آملي ، عبدالله . حكمت عبادات ، قم ، مركز نشر إسراء ، 1384.2- حر عاملي . وسائل الشيعه ج1 ، قم ف موسسه آل البيت ، 1409 ه .ق.3- خمینی ، روح الله . تحریر الوسیله ج1 ، مترجم: علی اسلامی ، تهران ، دفتر انتشارات اسلامی 1377.4- زاهري ، احسان . اعتكاف نجواي عاشقانه ، قم الطيار ، 1385.5- صدوق ، محمد بن بابويه . من لا يحضره الفقيه ج 1 ، قم ، انتشارات جامعه مدرسين ، 1413 ه.ق.6- فلاح زاده ، محمد حسين .آموزش فقه ، قم ، نشر الهادي .7- كليني ، محمد بن يعقوب . الكافي ج 4 ، تهران ، دارالكتب الاسلاميه ، 1365 ش .8- محمد زماني ، جواد . اعتكاف يعني اعتراف ، تهران ، مجله ي خيمه (هيات مكتوب حسيني) ش 24 ، 1385.9- مؤسسه فرهنگی دارالهدی . اعتکاف ابرار ، قم ، خُلُق ، 1386.

اسلاید 34: از خاك مي روم كه از آيينه ها رها شوم ها ! مي روم از اين من خاكي رها شوم پر مي كشم هر آينه در سرزمين نور با جلوه هاي روشن عشق آشنا شوم اين چند روز ، فرصت خوبي است تا كه من از چند سال بندگي تن رها شوم...