اقلام مربوط بهای تمام شده و نقش آن در تصمیم گیری مدیران

صفحه 1:
اقلام مربوط بهای تمام 6 نقش ان در تصميم كيرى مديران تهيه و تنظيم:مجتبى فروتن: صالح كاويانى دانشكاه آزاد اسلامى - واحد تهران مركزى ل ل ا ا ا 2 ‎ee‏ 00 

صفحه 2:
ویژگیهای کیفی اطلاعات حسایداری 1 by EVO PPP i PY) ‏مديران اين است كه اطلاعات كيفيت لازم را ندارند. بر اساس‎ ‏يافته هاى تحقيقى:اكر اطلاعات حسابداري داراى كيفيت لازم‎ ‏باشد.مدیریت در تصمیم گیریهای خود از آنها استفاده می کند.‎ ‏آلبته همه ویژگیهای کیفی اطلاعات حسابداری به یک اندازه بر‎ ‏استفاده از حسابداری مدیریت موتر واقع نمی شوند.‎ ویژگیهای کیفی اطلاعات عبارت است از صفت و کیفیتی از اطلاعات حسابداری که مفید بودن و اثر بخشی آن را افزایش می دهد. ويزكيهاى كيفى خصوصياتى هستند كه اطلاعات فراهم شده در كرار شاك رالإتراكت الشهفا :كك نفام ‎ey OP Fre‏ ویژگیهای کیفی اطلاعات به شرح زیر می باشند: ‎١‏ مربوط بودن ‏. صحت اطلاعات ‏کامل بودن اطلاعات ‏؛. به موقع بودن اطلاعات 

صفحه 3:
هاج Cs ‏اطلاعات‎ Cee) Fees) By foto rent ns cen Pn TaN ans ‏كنقتت قراوط‎ Cr ATS TO) ‏استقاذ :| كتدكان مربوط باشتد‎ PSR ‏رك کر کت ار یر زر را‎ ies a CRE) GE ‏رای تا امع را فق اه ار‎ ‏أنها,اتصميمات اقتصادى آنها رأ تحت تأثير قرار دهند. جهت مربوط بودن‎ Beal US hy ‏را کم را ار کر ارات و‎ ‏فراهم آورد.‎ ‏ات را کر ری رس ار ان ی‎ Gears WG a Se pes eI ais hal 5 aus es Gs, ‏تس‎ ly SSG ILS LS ONS Sie GS, Sons ‏عاو‎ ‎no uh ies sean © Kees ON igs ES) chy SOU SEM ics (He ‏و‎ ‎00 ee eee ‎ae‏ كردد. 

صفحه 4:
نقش اقلام يهاى تمام شده در تصميم كيرى ل ات ا ل 20 ‎CS a BOOP‏ ا ‎PTV re‏ اين اطلاعات استاما ايا همه اقلام بهاى تمام شده همواره در تصميم كيرى مديران نقش دارند؟ همه اقلام بهاى تمام شده براى تصميمات مديريت داراى اهميت يكسان نيستند و مديران بايد اقلامى از بهاى تمام شده را در رابطه با یک تصمیم گیری خاص مرتبط ‎el)‏ راید در را که ره ارس ‎ALS a] NE)‏ ‎Bree See ESE eee OL‏ 

صفحه 5:
اقلام مريوط بهاى تمام شده اقلام مربوط بهاى تمام شده عبارتند از اقلامى كه انتظار مى رود در اينده اتفاق افتد و براى شقوق مختلف تصمیم گیری,متفاوت باشند. بدین ترتیب هزینه های ريخته براى تصميمى كه امروز كرفته مى شودءجز اقلام مربوط در نظر كرفته نمى شود.همجنين اقلامى كه براى مثال در دى راه حلءيكسان هستند.نيز جز اقلام مربوط در نظر كرفته نمى شوند. اختلاف ساير اقلام بهاى تمام ‎ge CAP‏ ل ا ‎fer OP re ST‏ رادر تصمیم گیری مدیران بازی می کند. 

صفحه 6:
CeCe 6 جهت تصميم كيرى :يا دى راه حل ييش روى مديران است كه بايد یکی از آن دو را انتخاب کنند.که به این نوع مسائل» تصمیم گیری ‎SES OMELET‏ ا ا ا ‎ICS) CCU TEE See UE IE COP)‏ 0۳[ تر,چندین راه حل مورد بررسی قرار می گیرد تا یکی از آنها انتخاب شود که به اینگونه تصمیم گیریهاء تصمیم كيرى مركب می گویند. سبران برآن تس کر برد اسان( بران تسه رن بر رويكرد اقلام تفاضلى »از رويكردهاى ديكرى نظير رويكرد كزارش مقايسه اى و همجنين رويكرد هزينه فرصت از دست رفته نيز استفاده مى كنتد كه در ادامه در رايطه با هر كدام يات 9 ‎Ls) AUS‏ وروت رشن 

صفحه 7:
| PPC OTN RIN CV) ‏تفاضلی در تصمیم گیری‎ در رابطه با جايكزينى ماشين جديد با ماشين قديمى اطلاعات زير را داريم: م لس سس مرت .۶ 2 دس م ‎a‏ 5 تب اقلام ثابت بهای تمام شده: ‎ES eT)‏ ۳۹ 3 ۳ و ۶ ۳ 5 سود خالص ۱۸۵ ع 

صفحه 8:
مثال در رابطه يا نحوه استفاده ان اقلام ‎Ce ee ede)‏ ‎ee eee renee Sk ICG Tete een‏ افزايش سود خالص به ‎ean Pers ok Ze eo‏ شد. اهارا اشتفاره إر اقلدم تفاضلى فزيته استبادك ماين ‎QS Pai‏ ال ال ا ا ا ۱ مانند بیمه و سایر هزینه هاءنامربوط هستند. بنابراین داریم: كمون ددمت ماشین جدید اقلام متغیر بهای تمام شده ‎me‏ 0 استهلاک(خط مستقیم) ‎a‏ ‏مجموع هزینه های مربوط ارقام ميليون ريال 

صفحه 9:
مثال در رابطه با نحوه استفاده ان اقلام تفاضلى در تصميم كيرى ا ا ‎ete le eee‏ ماشین قدیمی با ماشین جدیدسالانه ‏ میلیون ریال است و در ا ا ل 5 اقلام 556 ماشين ‎EAS‏ قديمى جديد اقلام متغیر بهای تمام شده 10 ‎ro mm‏ = .۲ استهلاك(خط مستقيم) ‎Me - i = [١‏ ‎ee Sg) BE eed eos‏ ‎od‏ ‎ie)‏ ری رسک 

صفحه 10:
سایر رویکردهای تصمیم گیری تصمیم گیری مطرح شده در اسلاید قبل را می توان با ا ا ا ۱۳7۱ هزينه فرصت از دست رفته نيز اتخاذ كرد. ل اك ل ‎Beer reer‏ شقوق مختلف مورد بررسى قرار مى كيرند و بديلى كه ا ا ا ‎her SPP‏ ل ‎RRS‏ ‏در کار ار ای کک ب 2232300 شود.در رابطه با مثال قبل داريم: 

صفحه 11:
گزارش مقایسه ای فروش ‎le aod‏ ترا ‏اقلام متغير بهاى تمام شده حاشيه كمك به سود( 000) کسر می شود اقلام ثابت: 5 ‏ساير هزينه ها ‏لس ‎۴ ‎5 ‏ارقام ميليون ريال ‎ve 

صفحه 12:
۳ همانطور که مشاهده می شود.در اثر خرید و جایگزینی ماشین جدید با ماشين قديمى.سود سالانه شركت ‎٠‏ ميليون ريال افزا خواهد يافت.همجنين توجه شود كه اقلام ريخته در اين روش ا ا الم 00 2 ‏ا ا ل ا ا ا ا‎ ee) ‏توجه به اقلام بهاى تمام شده تصميم كيرى نمى كند.ءبه عبارت‎ ‏ميليون‎ ٠ ‏ديكر در مثال قبل مديريت بايد قانع شود كه افزايش‎ ‏ریال در سود شرکت برای سرمایه گذاری به مبلغ ۰۰ میلیون‎ ‏ريال؛قابل توجيه است كه اين توجيه با استفاده از مفهوم بازده‎ | ‏ا ا‎ كيرد. 

صفحه 13:
هزینه فرصت از دست رفته هزينه فرصت از دست رفته عبارت است از درامد خالصى كه در اثر عدم قبول يك بديلءاز دست مى رود. اهميت اين روش در ان است كه مديريت همواره بايد بهاى تمام شده عدم قبول بهترين يديل راد نظن داشته باشد: البته هزينه فرصت از دست رفته در ‎tener reel eee IC)‏ ا ل توجه به مثال قبل.هزينه فرصت از دست رفته در صورت عدم ا ا ل ال ل 0002 ل ‎or)‏ ا ال ال ال ا ل 0 ریال است. بنابراین در صورت خرید ماشن جدید هزینه فرصت از دست رفته کمتری(۲۱ میلیون ریال نسبت به ۲۰ میلیون ریال) خواهیم داشت. ما ار را هر تک گیریهای مدیریت با استفاده از اقلام بهای تمام شده.در اسلا سای ی بعدی تو: ارائه خواهد شد. 

صفحه 14:
0[ ‎eces‏ ۳[ شرح افروش يت اقلام متغير اكلام ثليت جم بهای تمام شده سود خالص شرح فروش کسر می شود بهای تمام شده: اقلام متغير ی ور ذى تفاوتي يهاي تمام شد Cerny) @o x19.000) 6۰ رت ‎@o‏ تا 6۰ روش تولید(الف) ©6,600,00 0 660,00 9 190000۵ 9 رت 9 790,000 روش تولید(الف) 9,000,00 ‎o‏ 98,900,00 0 ۳2 ات 0۵ ات 0۵ ات زب ات 0۵ 03 روش تولید(ب) ,9900 ‎oo‏ ‏,9900 ‎oo‏ ‏9,800,0 ‏0 ‏5000 ‎oo‏ 900,00 روش توليد(ب) 2,0 26 ‎oo‏ ارات ‎oo‏ 900,۰0 

صفحه 15:
ی یر ک بر رل ای رل ری کل و ‎SBE) Gey Woe Ca Ne‏ رال ی رت کر یی ی اه بان کر ار به جه شكل 0 ملأكى داشته باث را ‎NO‏ اد ی رلک را برد ادن ات را مر ار ۳ el en eine aoe” 9 Soe eer re ae Ce ee ne ‏خلت برد و در رسای کت له ل ات‎ ‏دا‎ ee cymes: ‏تر و هزینه متغیر بیش‎ ل رسای را وه ‎ore S‏ 1 بهای تمام شده دو روشمی توان نقطه بی تفاوتی بهای تمام شده را از را و اور اقلام تفاضلی ثابت بهای تمام شده اقلام تفاضلی تک بهای تمام شده 0 

صفحه 16:
انواع تصميمات مديران با استفاده ان اقلام بهاى تمام شده ا ل ا ا هر 02000550 06 ‏ا ا ا‎ Ui ge ‏تصمیمات به شرح زیر هستند:‎ ۰ قبول پا رد یک سفارش خاص . قيمت كذارى سفارشهاى خاص ۳ ا لك ل ل كت 7 مصرف منابع کمیاب 

صفحه 17:
۲- قیمت گذاری سفارشهای خاص تغییر قیمت معمولا" ‎ktriey‏ ۱[ 0 ۰ فروش محصولات خود را عليرغم اكاهى از كم شدن تعداد فروش به منظور افزایش سودبالا می برند. مورد دیگرءتغییر ‎phe gree‏ را را ار ‎Gea‏ سک تس کری در ‎ES SG SIA‏ كد رن ری قیمت است. نقطه بی تفاوتی قیمت آن سطح از فروش را تعیین می ک که زر سل ری ال 15 كدو قیمت و مقدار فروش سابق به دست می آمد. معمولا" در نقاط بالاتر از نقطه بی تفاوتی قیمت. افزایش قیمت قابل ‎cuss‏ را در رت و سر ان تفه ‎Bee‏ ‎Pee ee Se rere eer) Bel reer)‏ ا ‎BRU pe‏ 

صفحه 18:
۲- قیمت گذاری سفارشهای خاص گاهی اوقات شرکت در وضعیت سختی از کسب و کار قرار می گیرد ‎Beall, re‏ ار ات رل و ان تن ار ‎eo‏ کر ار ری ی اه صورت گیرد که درآمد تفاضلی حاصل از آنهءبر بهای تمام ذخ ا ا ‎Greet pe ic ences) Oo‏ ۱۳ از قیمت معمولی شرکت است.قیمت کمک به سود گفته می شود ‎Biles cx‏ ۱ ۰ نه ‎Ch‏ ‏و یا قیمت گذاری بر مبنای هزینه های متغیر نأمیده می شود و در شرایط زیر قابل توجیه است: ‎iy‏ کت کت نت شان تر في ارت کت وا قرار دارد. ‏. زمانى كه ظرفيت بلا استفاده در توليد وجود دارد. ‏زمانى كه شرايط رقابتى سختى بر بازار حاكم است. 

صفحه 19:
۲- قیمت گذاری سفارشهای خاص (CS a eae ‏جمع كل(ميليون ريال)‎ فروش(۰۰۰۰٩‏ واحد) يليل ‎soy‏ ری تراد اقلام متغیر بهای تمام شده ۹۰ ۳ ‎a (OO). gus 4s Sas dutle‏ ۳ کسر می شود : ۳ ۳۵ ۵۰ ‎(a ۳۵ 52232051507‏ گزارش سود و زیان شرکت الف با ظرفیت تولید سالانه صد هزار واحد ل به شرح بالا می باشد.اخیرا" سفارش ۱۰۰۰۰۰ وا صول به در ۱ را ل را 

صفحه 20:
۲- قیمت گذاری سفارشهای خاص ار ری ار ار مى شودءيذيرفتن سفارش باعث افزايش "ميليون الات در سود ‎OF?)‏ ا 0 ‎ica 1‏ پذیرفتن ‎eres‏ ‎OS eT‏ طن ی دیال) ن ريال) ‎me‏ ‏0500000 0 ۱۸۰ لكل ۳ ی ود ‎ieee‏ ول ا ۹۰ ۱۰۰ ۳ اشدة حاشيه كمك به ‎A 2 3‏ ۹ ون 1 ری کسر می شود : 5220000 تس ۳۵ ‎¥o‏ ‏سود خالص 00 ۳۵ 7 1 

صفحه 21:
'"-تصميم در مورد ساخت يا خريد تصمیم در مورد ساخت و یا خرید, در رابطه با قطعه ای از محصول می باشد ‎oo Wein Os‏ نوراق لل را مو و كم أ رل ‎eae‏ کر ‎aa‏ درا ل تا کارت رال کر ‎eRe‏ ا ا ‎RCs are‏ ‎Le eet aso)‏ ا ‎ee eS nep Oe end‏ ا سازی وق ‎er ee Pee]‏ ار اس بهاى تمام ث .ه صورت مى كيرد كه با ارائه مثالى توضيح داده خواهد ث ال ا ا ا ا ‎See nal ee‏ ‎ay‏ سي ل تار ل د ‎geval] AE)‏ يكى از تامين كنندكان قطعات اد داده است كه اين قطعه را به قيمت ‎٠٠٠٠‏ ريال براى شركت تامين نمايد.اكر فرض كنيم دوسوم سربار ثابت كار حاته اشامل حقوق مديران احاره و اسةولاكفارة آر اسك ‎A ee)‏ ‎RCS te‏ ا ا ‎eee ete UR Se nee note‏ ‎CeCe Sic coe kee Meer ete]‏ او 

صفحه 22:
‎eal‏ سود ‏لا 5 مواد مستقيم ۵ 00 كار مستقيم ۴ ‎Oo‏ ‏سربار متغیر کارخانه ۴ ۳ ۳ ۶ سس جمع کل پهای تمام شده الم ۱۳۰ ‏ارقام هزار ريال ‎ee‏ ا ا ا ا ا ات ‎cae‏ ‎SON‏ ل 00 ‎٩‏ هزار ريال است كه هزار ريال از قيمت خريد قطعه كمتر است و در مجموع ۸ میلیون ریال سود عاید شرکت خواهد کرد.این موضوع در جدول اسلاید بعد به خوبی نمایان است. 

صفحه 23:
بر رز لت مر براى هر قطعه جمع کل ۸۰۰۰ قطعه ساخت خريد یت خريد قیمت خرید 9 ۶ 5 سس ‎corn ۵ 2320000‏ 52306 ۴ ۳ سربار متغیر کارخانه 1 ا سربار ثابت 2 ۴ ۳۸ جمع کل اقلام مربوط بهای تمام شده "1 0 ‎va‏ ‏ارقام هزار ريال ‎DSN)‏ ا م ا 0 0 قرار كرفت.مديريت مى تواند موارد زير را نيز بررسى + بلا استفاده كذاث خرید قطعه و اجاره دادن تجهیزات بلااستقاده تجهیزات و امکانات تولیدی eR ei Pee IRN Erie DOPE RY pre eo) er bev ews re exer Es ea 

صفحه 24:
۴- تصمیم در مورد محصولات مشترک NCR ON ER Cree me i) rer Werle eee UN OU nS veneer OME Oo ورودیها و فرآیندهای تولیدی‌ساخته می شوند.اصطلاحا" 1 ‎HS See‏ ۳ kere) Cote ee ETE OEE OLE] een area en TT ee ‏ل ی رای رورا اصطلاح‎ e ‏نقطه تفكيك محصولات مشترك مى تامند.‎ ۱ ‏ا ا ا‎ C acer UTE ‏ا م00‎ WEN Pinceryy ‏تا کون زر سار ارده توليدى با يك انتحاب راب ار‎ Bly OSS ON ‏ار لن فروش معصولات در نقطه تفكيى‎ ‏أنها بهاعينا تمخيل در امد اسللة:‎ لا با ۱ دارد. اقلام بهای تمام شده مشترک ,کل" نامربوط تلقی شده. چرا که قلا" اتفاق افتاده و به عبارت دیگر هزیته های ريخته هستند. تصمیم گیری در آين ‎Oye Nur LC (Im Ree‏ ل ا ‎ep WOOP PU‏ م ناشی از ادامه تولید.اتخاذ می گردد. در ادامه مثالی عنوان می شود. 

صفحه 25:
‎OBA &‏ *- تصميم در مورد محصولات مشترك شركت ج.محصولات الف,ب و ج را با استفاده از یک فرآیند مشترک تولید می ‎PIC peer‏ ا 0 ‎FS Pee ar Pe Bee PCat ee rane rer I Pee rer‏ اضافی تولیدی در مورد ن انجام داد. این عملیات نیازمند تجهیزات اضافی ‎pee Sipe oe el A PPE? PSPS TP Cee‏ 1 اطلاعات مربوط به فروش و اقلام بهاى تمام شده مورد نياز جهت اتخاذ لكات قرفي ‎SS alc) Moen LAY pees egos 9 cull‏ ‎ee Rel cra ee] ee eR ecea‏ | ‎2120010 09 ‏شش نید 8 تمام ش‎ CSA é ae Cele Tee ee) ‏سل‎ Ce ee ce ‏هرب رل 0 5 ميليون ريال ‎ ‎ 

صفحه 26:
۴- تصمیم در مورد محصولات مشترک فروش در 032001120 تفاوت سدح 1 1 فروش ‎te‏ ۹ ۳ بهاى تمام شده : ۷۵ ۷۵ 2006 2 ۶۵ ه سم رل درا روت سا سای ای رک ‎Al) dees ay IO) ills ca)‏ اف کرد کت بر ‎e‏ ل ال ل ل ‎ty Be‏ عنوان يك قلم نا مربوط در تصميم كيرى است. 

صفحه 27:
ه-افزودن با حذف يك خط توليد ممعترس عامل ر راعله تا ذف بک خط توا قد و ا افرودن بك كط ‎TS‏ ی ی و سو زب ی ‎rol Sil foes ety Secor ue vs MANU Tite nmoumpeca a‏ ۱۲ ط رکه ‎TES A, SoS Noy‏ انم 5 ‎oF‏ ‏خآ اد ‎a‏ ‏شده ‎Yon 9 5220‏ 1 00 اكسر فى لبود هزينه هاى متغير 000 تس ‎ia‏ و حاشیه کمک به سود سس ۷۰ ۱۳,۰ ا ترس رد ‎hac 0 2007‏ ۱۳۵۰۰ هزینه های ثابت 000000 را 1 ‎oud‏ ‏جمع ‎FOr‏ ۱۷۵۰۰ سود خالص رع ممع thas tam ald fl 

صفحه 28:
در مثال فوق ره 55771 فروش ree هزينه هاى متغير حاشيه كمك به سود كسر مى شود: هزينه هاى ثابت مستقيم رت جمع هزینه ها ثابت سود خالص با حذف یک خط تولید ا اع ا ا ‎Fer ee‏ ‎CU AIS O55 gol ae SiG OE GUS ay‏ هستند كه به طور عمومى اتثفاق افتاده و بر اساس مبناى مشخصى مائئد سطح و امشو ل ار ‎Co‏ اس رن رای ما رک ری رز بر و تسار ‎ee iene SMU) ne SIO Berea Se ene ies we Ea‏ ابقا خط عرضه كوشت 60,000 88,000 66 000 06,600 8,000 q?,SOO 990000 حذف خط عرضه گوشت 98,000 6,000 d?,000 8,000 6,000 00 98,000 تفاوت 190000 2 FOOD 9,900 نت ت؟ 

صفحه 29:
#-تصميم در مورد استفاده از منایع کمیاب همواره تولید بیشتر محصولاتی که دارای حاشیه سود بیشتری هستند؛به ‎AT CS es ee ea‏ ‎BS ere SiO dar aire ae mae, Ih Neng e‏ ‎RR MU RC)‏ ا ل ا ‎Perr Cour men‏ شارك تناف سادق كار مضي نك رن ‎LAR,‏ كارن ني رت رن ‎gee‏ ا اک ل رس مس ار ار در اواك إن عامل سنك دربن مان اش رل سب رلک ‎(ads Jeane‏ براى مثال فرض كنيد شركتى دو نوع محصول الف و ب را توليد مى كند كه أظلاعات آن ادر حدول اسلايد بعد مشخ است هماتطلور كه مشخص إبلت: محصول ب داراى حاشيه كمك به سود بالاترى است.حال فرض كنيد كه ملكت ذاراى طرافيك محر ري مكلا ‎٠٠٠ ٠‏ تقر ساعت ار ار ‎ee ee re‏ ا ا ل ۱ ل ا ‎eee Sere Se) cere BS) CU Ts) “ar len‏ ‎Bern Soe eer oe ee)‏ 

صفحه 30:
۶تصمیم در مورد استفاده از منايع محصول الف فروش ‎Sn‏ ‏اقلام متغیر بهای تمام شده مدع حاشیه کمک به سود ‎on‏ ‏کل هزینه های ثابت ۴۲,۰۰۰,۰۰۰ ریال است. محصول الف حاشيه كمك به سود محصول(ريال) ‎oe‏ ‏ساعات کار لازم جهت تولید(ساعت) 1 حاشیه کمک به سود بر مبنای ساعت کار ۳ ۱ محصول ب ا 000 00 ‎es‏ ات لع ‏محاسبه فوق نشان مى دهد كه محصول الف حاشيه سود بيشترى ‎CAB)‏ ا ا ا ا ا ين باید تاکید شرکت بر افزایش تولید محصول الف و نهایتا" حذف ‏یرل با 

صفحه 31:
Bye) OB a TER pera) در موارد زيادى:ممكن است تعداد بديلهاى تصميم بيشتر ان دو ‎ene eee‏ ا 0 _شدن محاسيه و تفسير ارقام ى اطلاعات,باعث 0 ‏ل‎ ay در اين كونه موارد؛ نقاط بى تفاوتى بهاى تمام شده براى هر زوج از بديلها را محاسبه كرده و با توجه به ييش بينى توليد؛از هريك از بديلها استفاده كند. اضافه شدن راه حلهاءييجيدكى تصميم را با نسبتى هندسى افزايش مى دهد. ذكر اين نیز ضروری است که در این تصمیمات نیز» عوامل دیگری همانند اهداف توسعه ای و ... علاوه بر بهای ‎cept Oy‏ اشن ناما استفانة ان روش فوق:موحب تشهولت | 

صفحه 32:
نتیجه گیری ‎et eee ce el ene‏ م ‎Spee Me tn ntrow We REE ey‏ ا 2 6 ‎Fae‏ ‏است.همانطور که مشاهده شد؛اقلام مربوط تمام شده نقض به سزایی در تصمیم گیری مدیران دارد.هرچند نباید از این نکته ‎CE CORE ECS eee NS CCS NCS Cree Stee a‏ اقلام مربوط بهای تمام شده صورت نمی گیرد,بلکه موارد دیگری ا ا 0 شركت با تامين كنندكان و عرضه كنندكان.ملاحظات سياسى و ... نيز در تصميم كيريها نقش دارندءاما خصوصاث در اتخاذ ‎VO‏ ا 0 مربوط بهاى تمام شدهءنقش مهمى دارد.همجنين توجه به نقطه بى تفاوتى بهاى تمام شدهءمى تواند به عنوان مميزى براى تصميم گیری مورد استفاده قرار گیرد. 

صفحه 33:
براى دريافت فايل اين ارائه به وبلاك تفكر مديريتى به آدرس: ‎Nw.managerialthinking.blogfa‏ Jan} ‏مراجعه کرده و از منوی آرشیو موضوعىءروى‎ ‏دانلود مطالب مديريتى كليك كرده و از بخش‎ ‏رك‎ be 

صفحه 34:
REP wlevy ابدارى مديريت.شيم؛سيكل,ترجمه بختيارى,سازمان مديريت كد ل ل ار سیر ار دا ری ری لمارا را ار ار هش ۱۱/۰ یس کر بر رسای بای سم دای اسر ار ‎eRe ere ores‏ ۱ ويزكيهاى كيفى اطلاعات حسابدارى و نقش آلن در تصميم كيرى مدير اس ری بای سای و ارسي سال ‎Sarees Cn 5 0 12 :‏ 

اقالم مربوط بهای تمام شده و نقش آن در تصمیم گیری مدیران تهیه و تنظیم:مجتبی فروتن ،صالح کاویانی دانشگاه آزاد اسالمی -واحد تهران مرکزی استاد راهنما :دکتر فریدون رهنمای رودپشتی فروردین 87 ویژگیهای کیفی اطالعات حسابداری یک3ی از عوام3ل مه3م عدم اس3تفاده از اطالعات حس3ابداری توسط مدیران ای3ن اس3ت ک3ه اطالعات کیفی3ت الزم را ندارند .بر اساس یافت3ه های تحقیق3ی،اگ3ر اطالعات حس3ابداری دارای کیفیت الزم باش3د،مدیری3ت در تص3میم گیریهای خود از آنه3ا اس3تفاده می کند. البت3ه هم3ه ویژگیهای کیف3ی اطالعات حس3ابداری ب3ه یک اندازه بر استفاده از حسابداری مدیریت موثر واقع نمی شوند. ویژگیهای کیف3ی اطالعات عبارت اس3ت از ص3فت و کیفیتی از اطالعات حسابداری که مفید بودن و اثر بخشی ان را افزایش می دهد. ویژگیهای کیف3ی خص3وصیاتی هس3تند ک3ه اطالعات فراهم شده در گزارشات را برای اس3تفاده کنندگان،قاب3ل اس3تفاده م3ی سازند. ویژگیهای کیفی اطالعات به شرح زیر می باشند: .1مربوط بودن .2صحت اطالعات .3کامل بودن اطالعات .4به موقع بودن اطالعات .1 .2 .3 .4 ویژگیهای کیفی اطالعات حسابداری مربوط بودن :اطالعات برای اینکه قابل اس3تفاده باشند،باید به نیازهای تصمیم گیری اس3تفاده کنندگان،مربوط باشند .اطالعات انگاه دارای کیفیت مربوط بودن هس3تند ک3ه بتوانن3د از طری3ق کم3ک ب3ه اس3تفاده کنندگان در ارزیابی رویدادهای گذشت3ه،حال ی3ا آینده،ی3ا از طری3ق تایی3د ی3ا اص3الح ارزیاب3ی گذشته آنه3ا،تص3میمات اقتص3ادی آنه3ا را تح3ت تاثی3ر قرار دهند .جهت مربوط بودن اطالعات ن3ه تنه3ا بای3د آینده نگ3ر باش3د،بلک3ه بای3د مقایس3ه بی3ن راهکاره3ا را نیز فراهم آورد. ص3حت اطالعات :اطالعات3ی ک3ه بر تص3میم گیری موث3ر م3ی باش3د،بای3د صحیح باشد .ب3ه موق3ع تری3ن و مربوط تری3ن اطالعات در ص3ورتیکه ص3حیح نباشن3د ،نه تصمیم تنه3ا بر تص3میم گیری موث3ر نخواه3د بود،بلک3ه اثرات نامطلوب بر گیری داشته و مدیریت را گمراه می کند. کام3ل بودن اطالعات :اطالعات برای اینک3ه بتوان3د برای تص3میم گیری مفید باش3د،بای3د ت3ا آنج3ا ک3ه اهمی3ت ام3ر و هزین3ه ان اجازه م3ی ده3د،کامل باشد.اطالعات در صورت حذف بخشی از آن،نادرست یا گمراه کننده خواهد بود. ب3ه موق3ع بودن اطالعات :اطالعات مربوط،ص3حیح و کام3ل زمان3ی ارزشمن3د است ک3ه ب3ه موق3ع و در زمان تص3میم گیری در اختیار مدیری3ت قرار گیرد .بعضی می شود .به مواقع بین صحت اطالعات و به موقع بودن آن تعارض ایجاد عبارت دیگرافزای3ش ص3حت اطالعات منج3ر ب3ه کاه3ش ب3ه موق3ع بودن آ3ن می شود و ی3ا بالعکس .3در چنی3ن شرایط3ی بای3د س3عی بر آ3ن باش3د که توازن الزم برقرار گردد. نقش اقالم بهای تمام شده در تصمیم گیری مجموع3ه متنوع3ی از اطالعات حس3ابداری در تصمیم گیری ب3ه مدیران کم3ک م3ی کن3د ک3ه اقالم بهای تمام شده از جمله ای3ن اطالعات اس3ت.اما آی3ا همه اقالم بهای تمام شده همواره در تصمیم گیری مدیران نقش دارند؟ هم3ه اقالم بهای تمام شده برای تص3میمات مدیریت دارای اهمی3ت یکس3ان نیس3تند و مدیران بای3د اقالمی از بهای تمام شده را در رابط3ه ب3ا ی3ک تص3میم گیری خاص مرتبط هس3تند،مورد توج3ه قرار دهن3د ک3ه ب3ه ای3ن اقالم اصطالحا“ اقالم مربوط 3بهای تمام شده می گویند. اقالم مربوط بهای تمام شده اقالم مربوط بهای تمام شده عبارتن3د از اقالم3ی که انتظار م3ی رود در آینده اتفاق افت3د و برای شقوق مختلف تص3میم گیری،متفاوت باشند .بدی3ن ترتی3ب هزینه های ریخت3ه برای تص3میمی ک3ه امروز گرفت3ه م3ی شود،جز اقالم مربوط 3در نظ3ر گرفت3ه نم3ی شود.همچنی3ن اقالم3ی که برای مثال در دو راه ح3ل،یکس3ان هس3تند،نی3ز جز اقالم مربوط در نظ3ر گرفت3ه نم3ی شوند .اختالف سایر اقالم بهای تمام شده ک3ه ب3ه آ3ن اقالم تفاضل3ی گفت3ه م3ی شود،نق3ش اساسی را در تصمیم گیری مدیران بازی می کند. رویکردهای تصمیم گیری مدیران جه3ت تص3میم گیری ،ی3ا دو راه ح3ل پی3ش روی مدیران اس3ت ک3ه باید یک3ی از ان دو را انتخاب کنن3د،ک3ه ب3ه ای3ن نوع مس3ائل ،تصمیم گیری ب3ا دو راه ح3ل گفت3ه م3ی شود ی3ا اینک3ه در برخ3ی تصمیمات پیچیده م3ی گیرد ت3ا یک3ی از آنها ت3ر،چندی3ن راه ح3ل مورد بررس3ی قرار م3ی انتخاب شود ک3ه ب3ه اینگون3ه تص3میم گیریه3ا ،تص3میم گیری مرکب می گویند. مدیران برای تص3میم گیری بر اساس اقالم بهای تمام شده عالوه بر رویکرد اقالم تفاضل3ی ،از رویکردهای دیگری نظیر رویکرد گزارش مقایس3ه ای و همچنی3ن رویکرد هزین3ه فرص3ت از دست رفت3ه نی3ز اس3تفاده م3ی کنن3د ک3ه در ادام3ه در رابط3ه ب3ا هر کدام توضیحات و مثالهایی ارائه خواهد شد. مثال در رابطه با نحوه استفاده از اقالم تفاضلی در تصمیم گیری در رابطه با جایگزینی ماشین جدید با ماشین قدیمی اطالعات زیر را داریم: فروش اقالم متغیر بهای تمام شده اقالم ثابت بهای تمام شده: استهالک(خط مستقیم) بیمه و سایر هزینه ها سود خالص ماشین قدیمی 60 ماشین جدید 60 35 20 2.5 4 18.5 10 4 26 مثال در رابطه با نحوه استفاده از اقالم تفاضلی در تصمیم گیری با توجه به جدول فوق به نظر می رسد که خرید ماشین جدید موجب افزای3ش س3ود خال3ص ب3ه میزان 7.5میلیون ریال خواه3د شد .ام3ا با اس3تفاده از اقالم تفاضل3ی،هزین3ه اس3تهالک ماشی3ن قدیم3ی ک3ه یک هزین3ه ریخت3ه اس3ت و همچنی3ن فروش و اقالم ثابت بهای تمام شده مانند بیمه و سایر هزینه ها،نامربوط هستند .بنابراین داریم: اقالم متغیر بهای تمام شده ماشین قدیمی ماشین جدید 35 20 استهالک(خط مستقیم) مجموع هزینه های مربوط 10 30 35 ارقام میلیون ریال مثال در رابطه با نحوه استفاده از اقالم تفاضلی در تصمیم گیری ب3ا توج3ه ب3ه جدول زی3ر،خال3ص ص3رفه جوی3ی ناش3ی از جایگزینی ماشی3ن قدیم3ی ب3ا ماشی3ن جدی3د،س3االنه 5میلیون ریال است و در واق3ع س3ود خال3ص شرک3ت در نتیج3ه ای3ن جایگزینی 5میلیون ریال افزایش خواهد یافت. اقالم تفاضلی ماشین جدید ماشین قدیمی اقالم متغیر بهای تمام شده 15 ═ 35 ─ 20 استهالک(خط مستقیم) 10 ═ 0 ─ 10 خالص صرفه جویی ناشی از به کار گیری ماشین جدید 5 ═ 35 ─ 30 ارقام میلیون ریال سایر رویکردهای تصمیم گیری تص3میم گیری مطرح شده در اس3الید قب3ل را م3ی توان با استفاده از رویکردهای دیگری نظیر گزارش مقایسه ای و هزینه فرصت از دست رفته نیز اتخاذ کرد. در روش گزارش مقایس3ه ای ،کلی3ه اقالم درآم3د و هزینه در شقوق مختل3ف مورد بررس3ی قرار م3ی گیرن3د و بدیل3ی که بیشتری3ن س3ود را نص3یب موس3سه کن3د،انتخاب می گردد. در گزارش مقایس3ه از حاشی3ه کم3ک ب3ه س3ود اس3تفاده می شود.در رابطه با مثال قبل داریم: گزارش مقایسه ای فروش کسر می شود: اقالم متغیر بهای تمام شده حاشیه کمک به سود()CM کسر می شود اقالم ثابت: استهالک سایر هزینه ها سود خالص ماشین قدیمی ماشین جدید تفاوت 60 60 0 35 20 15 25 40 15 0 10 10 4 26 0 5 4 21 ارقام میلیون ریال گزارش مقایسه ای همانطور که مشاهده م3ی شود،در اثر خرید و جایگزین3ی ماشین جدید ب3ا ماشی3ن قدیم3ی،س3ود س3االنه شرک3ت 5میلیون ریال افزایش خواه3د یافت.همچنی3ن توج3ه شود ک3ه اقالم ریخت3ه در این روش منظور نمی شوند(استهالک ماشین قدیمی) نکت3ه مه3م در اینگون3ه تص3میم گیریه3ا ای3ن اس3ت ک3ه مدیری3ت ص3رفا“ با توج3ه ب3ه اقالم بهای تمام شده تص3میم گیری نم3ی کن3د،به عبارت دیگ3ر در مثال قب3ل مدیری3ت بای3د قان3ع شود ک3ه افزایش 5میلیون ریال در س3ود شرک3ت برای س3رمایه گذاری ب3ه مبلغ 50میلیون ریال؛قاب3ل توجی3ه اس3ت ک3ه ای3ن توجی3ه ب3ا استفاده از مفهوم بازده س3رمایه گذاری و ب3ا در نظ3ر گرفت3ن ارزش زمان3ی پول انجام می گیرد. هزینه فرصت از دست رفته هزینه فرصت از دس3ت رفته عبارت اس3ت از درآم3د خالصی که در اثر عدم قبول ی3ک بدی3ل،از دس3ت م3ی رود .اهمی3ت ای3ن روش در آن اس3ت ک3ه مدیری3ت همواره بای3د بهای تمام شده عدم قبول بهترین بدی3ل را در نظ3ر داشت3ه باشد .البت3ه هزین3ه فرص3ت از دس3ت رفته در دفاتر و گزارشهای رسمی حسابداری ثبت و گزارش نمی شود .با توج3ه ب3ه مثال قب3ل،هزین3ه فرص3ت از دس3ت رفت3ه در صورت عدم خری3د ماشی3ن جدی3د؛ 26میلیون ریال اس3ت؛در ص3ورتیکه هزینه فرص3ت از دس3ت رفت3ه در ص3ورت خری3د ماش3ن جدید 21،میلیون ریال اس3ت .بنابرای3ن در ص3ورت خری3د ماش3ن جدی3د هزین3ه فرصت از دس3ت رفت3ه کمتری( 21میلیون ریال نس3بت به 26میلیون ریال) خواهیم داشت. ب3ا ای3ن توضیحات،در رابط3ه ب3ا هری3ک از تص3میم گیریهای مدیری3ت با اس3تفاده از اقالم بهای تمام شده،در اس3الیدهای بعدی توضیحاتی ارائه خواهد شد. شده تمام بهای تفاوتی بی نقطه در زی3ر اطالعات مربوط ب3ه تولی3د ی3ک محص3ول از طری3ق دو روش 3مختل3ف در س3طح 13000واح3د محصول مشاهده می شود. شرح فروش روش تولید(الف) (5×13،000 )00 6,500,00 0 روش تولید(ب) (5×13،000 )00 6,500,0 00 کسر می شود بهای تمام شده: اقالم متغیر (3×13،000 )50 4,550,00 0 (2×13،000 )00 2,600,0 00 اقالم ثابت 1,200,00 0 3,600,0 00 جمع بهای تمام شده 5,750,00 0 6,200,0 00 سود خالص 750,000 300,000 شرح روش تولید(الف) روش تولید(ب) فروش (5×18،000 )00 9,000,00 0 (5×18،000 )00 9,000,0 00 کسر می شود بهای تمام شده: اقالم متغیر (3×18،000 )50 6,300,00 0 1,200,00 (2×18،000 )00 3,600,0 00 3,600,0 نقطه بی تفاوتی بهای تمام شده همانطور ک3ه در اس3الید قب3ل مشاهده م3ی شود،در ص3ورتی ک3ه س3طح تولید از 13،000واح3د ب3ه 18،000واح3د افزای3ش یاب3د،تص3میم مدیری3ت نی3ز تغییر پیدا م3ی کند .برای اینک3ه بدانی3م ک3ه در ه3ر س3طح از تولی3د،نوع تص3میم ب3ه چ3ه شکل خواه3د بود،الزم اس3ت مالک3ی داشت3ه باشیم .نقط3ه ب3ی تفاوتی بهای تمام شده مالک م3ا در ای3ن رابط3ه خواه3د بود ک3ه در ای3ن نقط3ه جمع بهای تمام شده در هر دو روش تولید با هم برابر است. در س3طوح بیشت3ر از نقط3ه ب3ی تفاوت3ی،راه حل3ی ک3ه اقالم ثاب3ت بیشت3ر و هزینه متغی3ر کمتری دارد،دارای بهای تمام شده پایی3ن ت3ر و در نتیج3ه سود بیشتری خواه3د بود و در س3طوح کمت3ر از نقط3ه ب3ی تفاوت3ی ،راه حل3ی ک3ه اقالم ثابت کمت3ر و هزین3ه متغی3ر بیشتری دارد،دارای بهای تمام شده پایی3ن تر و در نتیجه سود بیش3تر خواهد بود. همچنی3ن عالوه بر بدس3ت آوردن نقط3ه ب3ی تفاوتی بهای تمام شده از برابری ب3ی تفاوتی بهای تمام شده را از بهای تمام شده دو روش،م3ی توان نقط3ه ب3ی رابطه زیر نیز بدست آورد: اقالم تفاضلی ثابت بهای تمام شده اقالم تفاضلی متغیر بهای تمام شده = نقطه بی تفاوتی بهای تمام شده انواع تصمیمات مدیران با استفاده از اقالم بهای تمام شده در ای3ن بخ3ش در رابط3ه ب3ا تص3میمات غی3ر جاری ک3ه بعضا“ شرکته3ا ب3ا آنه3ا روبرو هس3تند؛بح3ث خواه3د شد.این تصمیمات به شرح زیر هستند: .1قبول یا رد یک سفارش خاص .2قیمت گذاری سفارشهای خاص .3تصمیم در مورد ساخت و یا خرید .4فروش محصول نیمه ساخته و یا تکمیل آن .5افزودن و یا حذف یک خط تولید .6مصرف منابع کمیاب  -2قیمت گذاری سفارشهای خاص تغیی3ر قیم3ت معموال“ بر تعداد فروش محص3ول،جم3ع درآمد فروش و س3ود اث3ر م3ی گذارد .موس3سات انتفاع3ی در پاره ای موارد ،قیمت فروش محص3والت خود را علیرغ3م آگاه3ی از کم شدن تعداد فروش ب3ه منظور افزای3ش س3ود،باال م3ی برند .مورد دیگ3ر،تغییر قیمت واکنشی در مقابل اقدامات رقبای تجاری است. مالک تص3میم گیری در تص3میمات قیم3ت گذاری ،نقط3ه ب3ی تفاوتی قیم3ت است .نقطه بی تفاوتی قیمت آن سطح از فروش را تعیین می کن3د ک3ه ب3ا قیم3ت فروش جدی3د،همان مبل3غ س3ودی را ایجاد کن3د ک3ه با قیمت و مقدار فروش سابق به دست می آمد. معموال“ در نقاط باالت3ر از نقط3ه ب3ی تفاوت3ی قیم3ت ،افزای3ش قیم3ت قابل توجی3ه اس3ت،ام3ا در ص3ورت فروش کمت3ر از نقط3ه ب3ی تفاوتی قیمت،افزایش قیمت منطقی نبوده و سود را کاهش می دهد.  -2قیمت گذاری سفارشهای خاص گاهی اوقات شرکت در وضعیت سختی از کسب و کار قرار می گیرد ک3ه م3ی بایس3ت س3فارشهایی ب3ا قیم3ت پایی3ن تر از قیمتهای متداول را قبول کند .ام3ا قبول ای3ن س3فارشها ب3ا ای3ن شرط م3ی بایست ص3ورت گیرد ک3ه درآم3د تفاضل3ی حاص3ل از آنها،بر بهای تمام شده تفاضل3ی آنه3ا،فزون3ی داشت3ه باشد .ب3ه ای3ن قیم3ت ک3ه پایی3ن تر از قیمت معمولی شرکت اس3ت،قیمت کمک به سود گفته می شود ک3ه غالب3ا“ رویکرد قیم3ت گذاری بر اس3اس حاشی3ه کم3ک ب3ه سود و ی3ا قیم3ت گذاری بر مبنای هزین3ه های متغی3ر نامیده می شود و در شرایط زیر قابل توجیه است: .1هنگام3ی ک3ه شرک3ت تح3ت فشار شرای3ط غی3ر عادی کسب و کار قرار دارد. .2زمانی که ظرفیت بال استفاده در تولید وجود دارد. .3زمانی که شرایط رقابتی سختی بر بازار حاکم است.  -2قیمت گذاری سفارشهای خاص فروش( 90000واحد) جمع کل(میلیون ریال) برای هر واحد(ریال) 180 2,000 کسر می شود: اقالم متغیر بهای تمام شده 90 1,000 حاشیه کمک به سود()CM 90 1,000 کسر می شود : اقالم ثابت بهای تمام شده 45 500 سود خالص 45 500 گزارش س3ود و زیان شرک3ت ال3ف ب3ا ظرفی3ت تولی3د س3االنه ص3د هزار واحد محص3ول ب3ه شرح باال م3ی باشد.اخیرا“ س3فارش 10،000واح3د محص3ول به قیم3ت 1200ریال را دریاف3ت کرده اس3ت .قبول ای3ن س3فارش به فروش عادی این شرکت لطمه نخواهد زد؛اما مدیر باید این سفارش را قبول کند؟  -2قیمت گذاری سفارشهای خاص ب3ا اس3تفاده از روش گزارش مقایس3ه ای ک3ه در زیر مشاهده م3ی شود،پذیرفت3ن س3فارش باع3ث افزای3ش 2میلیون ریال3ی در سود شرکت خواهد شد. پذیرفتن جمع برای هر واحد(ریال) فروش( 90000واحد) 2,000 کل(میلیون ریال) سفارش(میلیو ن ریال) 180 192 تفاوت(میلیو ن ریال) 12 کسر می شود: اقالم متغیر بهای تمام شده 1,000 90 100 10 حاشیه کمک به سود()CM 1,000 90 92 2 کسر می شود : اقالم ثابت بهای تمام شده 500 45 45 0 سود خالص 500 45 47 2 -3تصمیم در مورد ساخت یا خرید تص3میم در مورد س3اخت و ی3ا خری3د ،در رابط3ه ب3ا قطع3ه ای از محص3ول م3ی باشد 3ازد و ه3م از تولی3د کنندگان دیگر ک3ه ه3م شرک3ت خود م3ی توان3د آ3ن را بس بس3ازد خریداری کند .عوام3ل کیف3ی و کم3ی در ای3ن تص3میم تاثی3ر گذارند .عوام3ل کیفی از قبی3ل مرغوبی3ت قطع3ه تولیدی و همچنی3ن حف3ظ رواب3ط بلندمدت تجاری با تامی3ن کنندگان مواد اولی3ه و ی3ا س3یاستهای کالن شرک3ت در راس3تای کوچک م3ی باشد .ام3ا تجزی3ه و تحلی3ل عوام3ل کم3ی ب3ا استفاده از اقالم س3ازی و ... بهای تمام شده صورت می گیرد که با ارائه مثالی توضیح داده خواهد شد. فرض کنی3د ک3ه اطالعات زی3ر مربوط ب3ه تولی3د یک3ی از قطعات نیمه مونتاژ در شرکت ب و بر اساس تولید 8،000قطعه در سال در اختیار است. یک3ی از تامی3ن کنندگان قطعات پیشنهاد داده اس3ت ک3ه ای3ن قطع3ه را ب3ه قیمت 16،000ریال برای شرک3ت تامی3ن نماید.اگ3ر فرض کنی3م دوس3وم س3ربار ثابت شام3ل حقوق مدیران،اجاره و اس3تهالک،فارق از اینک3ه اینک3ه قطعه کارخان3ه شام3ل خریداری شود و ی3ا در داخ3ل شرک3ت تولی3د شود،بدون تغیی3ر م3ی مان3د،آیا شرک3ت بای3د ای3ن قطع3ه را ب3ه قیم3ت پیشنهادی خریداری کن3د و ی3ا در داخل شرکت تولید کند؟ ساخت هریا خرید مورد در تصمیم3 برای قطعه جمع مواد مستقیم 5 40,000 کار مستقیم 4 32,000 سربار متغیر کارخانه 4 32,000 سربار ثابت کارخانه( %150کار مستقیم) 6 48,000 جمع کل بهای تمام شده 19 152,000 ارقام هزار ریال اگ3ر فرض کنی3م ک3ه ظرفی3ت تولیدی شرک3ت در ص3ورت خری3د قطعه مذکور بال اس3تفاده خواه3د مان3د،بهای تمام شده ه3ر قطعه؛معادل 19هزار ریال اس3ت ک3ه هزار ریال از قیم3ت خری3د قطع3ه کمت3ر است و در مجموع 8میلیون ریال س3ود عای3د شرک3ت خواه3د کرد.این موضوع در جدول اسالید بعد به خوبی نمایان است. -3تصمیم در مورد ساخت یا خرید جمع کل 8،000قطعه برای هر قطعه ساخت خرید ساخت خرید قیمت خرید 0 16 0 128,000 مواد مستقیم 5 40,000 کار مستقیم 4 32,000 سربار متغیر کارخانه 4 32,000 سربار ثابت 6 4 48،000 جمع کل اقالم مربوط بهای تمام شده 19 20 152000 32،000 160,000 ارقام هزار ریال در تص3میمات س3اخت ی3ا خری3د م3ی بایس3ت 3مناس3ب تری3ن استفاده و کاربرد از تجهیزات و امکانات تولیدی م3د نظ3ر قرار گیرد ک3ه در مثال باال اس3تفاده از ظرفی3ت خال3ی تولیدی مورد توجه قرار گرفت.مدیریت می تواند موارد زیر را نیز بررسی کند: بال استفاده گذاشتن تجهیزات و امکانات تولیدی .1 خرید قطعه و اجاره دادن تجهیزات بالاستفاده .2 خرید قطعه و استفاده از تجهیزات و امکانات تولیدی برای تولید محصوالت دیگر .3  -4تصمیم در مورد محصوالت مشترک ب3ه دو ی3ا چن3د محص3ول ک3ه ب3ه طور همزمان و ب3ا اس3تفاده از مجموعه واحدی از ورودیه3ا و فرآیندهای تولیدی،س3اخته م3ی شون3د،اص3طالحا“ محصوالت مشترک می گویند. اقالم بهای تمام شده مشترک ب3ه آن دس3ته از اقالم بهای تمام شده ساخت اطالق م3ی گردد ک3ه ت3ا قب3ل از نقط3ه ای ک3ه مصوالت مشترک را بتوان ب3ه عنوان یک محص3ول منفرد شناس3ایی نمود،اتفاق افتاده اس3ت.این نقط3ه را در اصطالح نقطه تفکیک محصوالت مشترک می نامند. در نقط3ه تفکی3ک برخ3ی محص3والت در وضعی3ت نهای3ی بوده و قاب3ل عرض3ه به مش3تریان هس3تند و برای محص3والت دیگ3ر،بای3د عملیات تولیدی ادام3ه یاب3د تا تکمی3ل شوند .در بس3یاری ازموارد شرک3ت تولیدی ب3ا ی3ک انتخاب مواج3ه است و آ3ن فروش محص3والت در نقط3ه تفکی3ک و ی3ا ادامه عملیات تولیدی بر روی آنها به امید تحصیل درآمد است. در اینگونه تصمیمات که اصطالحا“ تصمیمات مربوط به محصوالت مشترک نام دارد ،اقالم بهای تمام شده مشترک،کال“ نامربوط تلقaی شده ،چرا که قبال“ اتفاق افتاده و ب3ه عبارت دیگر هزینه های ریخت3ه هس3تند .تصمیم گیری در این مورد فق3ط از طری3ق مقایس3ه درآم3د اضاف3ی پی3ش بین3ی شده ب3ا هزینه های ناشی از ادامه تولید،اتخاذ می گردد .در ادامه مثالی عنوان می شود.  -4تصمیم در مورد محصوالت مشترک شرک3ت ج،محص3والت ال3ف،ب و ج را ب3ا اس3تفاده از ی3ک فرآین3د مشترک تولی3د می کند.اقالم مشترک بهای تمام شده معادل 120میلیون ریال در سال اس3ت.محصول ال3ف را م3ی توان در نقط3ه تفکی3ک ب3ه فروش رس3اند و یا عملیات اضاف3ی تولیدی در مورد آ3ن انجام داد .ای3ن عملیات نیازمن3د تجهیزات اضافی نیس3ت و هم3ه اقالم بهای تمام شده عملیات اضاف3ی؛متغی3ر هس3تند.با توج3ه به اطالعات مربوط ب3ه فروش و اقالم بهای تمام شده مورد نیاز جهت اتخاذ س3یاست تولیدی مناس3ب در مورد محص3ول ال3ف،آی3ا محص3ول ال3ف باید در نقطه تفکیک فروخته شود یا اینکه عملیات اضافی در مورد آن صورت گیرد؟ مبلغ فروش و بهای تمام شده عملیات اضافی حجم تولید مبلغ فروش در نقطه تفکیک پیش بینی فروش بهای تمام شده اضافی 3،000لیتر 60میلیون ریال 90میلیون ریال 25میلیون ریال  -4تصمیم در مورد محصوالت مشترک فروش در نقطه تفکیک ادامه عملیات تولید تفاوت فروش 60 90 30 بهای تمام شده 0 25 25 درآمد خالص 60 65 5 ارقام میلیون ریال در اینج3ا از روش مقایس3ه ای اس3تفاده ش3د و مشخ3ص ش3د ک3ه بهتر 3ت عملیات اضاف3ی روی محص3ول ال3ف انجام گیرد .نکت3ه مهم اس اس3ت عدم اس3تفاده از مبل3غ 120میلیون ریال بهای تمام شده مشترک به عنوان یک قلم نا مربوط در تصمیم گیری است. -5افزودن یا حذف یک خط تولید مهمتری3ن عام3ل در رابط3ه ب3ا حذف ی3ک خ3ط تولی3د قدیم3ی و ی3ا افزودن ی3ک خط تولی3د جدی3د،تاثی3ر ای3ن تص3میم بر حاشی3ه کم3ک ب3ه س3ود و ی3ا س3ود خالص شرک3ت اس3ت؛در مثال زی3ر؛خ3ط عرض3ه گوش3ت شرک3ت زیان ده اس3ت؛ام3ا آیا شرکت می بایست خط عرضه گوشت را حذف کند؟ فروش لوازم خانگی گوشت غذای کنسرو شده جمع 10,000 15,000 25,000 50,000 کسر می شود: هزینه های متغیر 6,000 8,000 12,000 26,000 حاشیه کمک به سود 4,000 7,000 13,000 24,000 کسر می شود: هزینه های ثابت مستقیم 2,000 6,500 4,000 12,500 هزینه های ثابت تخصیص یافته 1,000 1,500 2,500 5,000 جمع 3,000 8,000 6,500 17,500 سود خالص 1,000 1,000 6,500 6,500 -5افزودن یا حذف یک خط تولید در مثال فوق هزین>ه های ثاب>ت مس>تقیم هزین>ه های>ی هس>تند ک>ه مس>تقیما“ قاب>ل شناسایی در ه>ر ی>ک از خطوط اص>لی تولی>د کاال بوده ان>د و هزین>ه های تخص>یصی آنهایی هس>تند ک>ه ب>ه طور عموم>ی اتفاق افتاده و بر اس>اس مبنای مشخص>ی مانن>د سطح زیربنای غرف>ه ه>ا س>رشکن شده اند.همانگون>ه ک>ه در جدول زیر مشاهده م>ی کنی>د،ب>ا وجود زیان معادل ی>ک میلیون ریال>ی در نتیج>ه تخص>یص هزینه های عموم>ی ،ای>ن خ>ط س>االنه مبل>غ پانص>د هزار لایر ب>ه ج>بران هزین>ه های عمومی فروشگاه کمک می کند. حذف خط ابقا خط عرضه فروش گوشت عرضه گوشت 50,000 35,000 تفاوت 15,000 کسر می شود: هزینه های متغیر 26,000 18,000 8,000 حاشیه کمک به سود 24,000 17,000 7,000 کسر می شود: هزینه های ثابت مستقیم 12,500 6,000 6,500 هزینه های ثابت تخصیص یافته 5,000 5,000 0 جمع هزینه ها ثابت 17,500 11,000 6,500 سود خالص 6,500 6,000 500 -6تصمیم در مورد استفاده از منابع کمیاب همواره تولی3د بیشت3ر محص3والتی ک3ه دارای حاشی3ه س3ود بیشتری هس3تند؛به افزای3ش س3ود شرک3ت منج3ر م3ی ش3ود؛ب3ه شرط اینک3ه ش3رک3ت ب3ا عوامل بازدارنده و ی3ا مناب3ع کمیاب مواج3ه نباشد .عام3ل بازدارنده عامل3ی اس3ت که از تولی3د و ی3ا فروش محص3ول خاص3ی جلوگیری م3ی کن3د و ی3ا آ3ن را محدود می س3ازد همانن3د س3اعت کار ماشی3ن آالت و ی3ا فضای انبار .در صورت وجود چنین عواملی به حداکثر رس3اندن سود شرک3ت،به کس3ب باالترین حاشیه سود در واح3د آ3ن عام3ل بس3تگی دارد(ب3ه جای باالتری3ن حاشی3ه س3ود نس3بت ب3ه واحد محصول تولیدی) برای مثال فرض کنی3د شرکت3ی دو نوع محص3ول ال3ف و ب را تولی3د م3ی کن3د که اطالعات آ3ن در جدول اس3الید بع3د مشخ3ص اس3ت.همانطور ک3ه مشخ3ص اس3ت؛ محص3ول ب دارای حاشی3ه کم3ک ب3ه س3ود باالتری اس3ت.حال فرض کنی3د که شرک3ت دارای ظرفی3ت محدودی مثال“ 10،000نف3ر س3اعت برای کار مستقیم اس3ت و نی3ز تص3ور کنی3م ک3ه برای تولی3د محص3ول ال3ف 2ساعت کار و برای تولی3د محص3ول ب 5س3اعت کار مورد نیاز باش3د؛آنگاه حاشی3ه کم3ک ب3ه سود را بر مبنای ساعت کار مصرفی آنها محاسبه می کنیم. -6تصمیم در مورد استفاده از منابع کمیاب محصول الف محصول ب فروش 8,000 24,000 اقالم متغیر بهای تمام شده 6,000 20,000 حاشیه کمک به سود 2,000 4,000 کل هزینه های ثابت 42،000،000ریال است. محصول الف محصول ب حاشیه کمک به سود محصول(ریال) 2,000 4,000 ساعات کار الزم جهت تولید(ساعت) 2 5 1,000 800 حاشیه کمک به سود بر مبنای ساعت کار محاس3به فوق نشان م3ی ده3د ک3ه محص3ول ال3ف حاشی3ه سود بیشتری برای ه3ر ی3ک س3اعت کار مص3رفی ایجاد م3ی کن3د و ب3ه همی3ن دلیل بای3د تاکی3د شرک3ت بر افزای3ش تولی3د محص3ول ال3ف و نهایتا“ حذف محصول ب باشد. تصمیم گیری با چند راه حل(تصمیم گیری مرکب) در موارد زیادی،ممک3ن اس3ت تعداد بدیلهای تص3میم بیشتر از دو مورد باش3د ک3ه ای3ن ام3ر بدلی3ل نیاز ب3ه گرد آوری اطالعات بیشتر و همچنی3ن پیچیده ت3ر شدن محاس3به و تفس3یر ارقام و اطالعات،باعث پیچیده تر شدن فرآیند تصمیم گیری می شود. در ای3ن گون3ه موارد؛ نقاط ب3ی تفاوت3ی بهای تمام شده برای هر زوج از بدیله3ا را محاس3به کرده و ب3ا توج3ه ب3ه پی3ش بین3ی تولی3د؛از هریک از بدیلها استفاده کند. اضافه شدن راه حلها،پیچیدگی تصمیم را با نسبتی هندسی افزایش م3ی دهد .ذک3ر ای3ن نکت3ه نی3ز ضروری اس3ت ک3ه در ای3ن تصمیمات نی3ز ،عوام3ل دیگری همانن3د اهداف توسعه ای و ...عالوه بر بهای تمام شده موث3ر باشن3د،ام3ا اس3تفاده از روش فوق،موج3ب سهولت در تصمیم گیری مدیران می شود. نتیجه گیری یک3ی از اطالعات3ی ک3ه مدیران ب3ه خصوص در واحدهای تولیدی نیازمن3د ب3ه آ3ن هس3تند،اطالعات مربوط به اقالم بهای تمام شده اس3ت.همانطور ک3ه مشاهده ش3د؛اقالم مربوط تمام شده نق3ش به س3زایی در تص3میم گیری مدیران دارد.هرچن3د نبای3د از ای3ن نکته غاف3ل ش3د ک3ه در بس3یاری از موارد تص3میم گیری تنه3ا ب3ا توج3ه به اقالم مربوط بهای تمام شده ص3ورت نم3ی گیرد،بلکه موارد دیگری نظی3ر همچون اطالعات بازاریاب3ی،منحن3ی عم3ر محص3ول،روابط شرکت ب3ا تامی3ن کنندگان و عرض3ه کنندگان،مالحظات سیاسی و ... نی3ز در تص3میم گیریه3ا نق3ش دارن3د،ام3ا خصوصا“ در اتخاذ تص3میماتی ک3ه در اس3الیدهای قب3ل مورد اشاره قرار گرفت،اقالم مربوط بهای تمام شده،نقش مهم3ی دارد.همچنی3ن توج3ه ب3ه نقط3ه بی تفاوت3ی بهای تمام شده،م3ی توان3د ب3ه عنوان ممیزی برای تصمیم گیری مورد استفاده قرار گیرد. برای دریاف3ت فای3ل ای3ن ارائ3ه ب3ه وبالگ تفک3ر مدیریتی به آدرس: ‏ww.managerialthinking.blogfa ‏om مراجع3ه کرده و از منوی آرشی3و موضوعی،روی دانلود مطال3ب مدیریت3ی کلی3ک کرده و از بخش مربوطه،فایل را دانلود کنید. منابع و مآخذ .1 .2 .3 .4 حس33ابداری مدیری33ت،شی33م؛س33یگل،ترجم33ه بختیاری،س33ازمان مدیریت صنعتی،تهران،چاپ اول1379، حس3ابداری مدیری3ت،شباهن3گ؛رض3ا،مرک3ز تحقیقات تخص3صی حسابداری و حسابرسی س3ازمان حسابرسی،تهران،چاپ هفتم1381، تص3میم گیری بر اس3اس بهای تمام شده،امری اس3رمی،محم3د رض3ا،مجله حسابدار،سال نوزدهم،شماره 167 ویژگیهای کیف3ی اطالعات حس3ابداری و نق3ش آ3ن در تصمیم گیری مدیری3ت،بهرامف3ر،نق3ی،مجل3ه بررس3ی های حس3ابداری و حس3ابرسی،سال ش3شم،شماره 24و ،25تابستان و پاییز 1377