الزامات و نیازمندیهای مدیریت بحران در حوادث و سوانح غیر مترقبه

الزامات و نیازمندیهای مدیریت بحران در حوادث و سوانح غیر مترقبه

اسلاید 1: بسم الله الرحمن الرحیمسال 1386

اسلاید 2: موضوع بحث:الزامات و نیازمندیهایمدیریت بحران در حوادث و سوانح غیر مترقبهتهیه کننده : احمد رضا هدایتی – کارشناس ارشد مدیریت

اسلاید 3: امـام خمینی (ره)در هنگام نبرد (بحران ) مجال پرداختن به همه جهات قوت‌ها و ضعف‌ها و طرح‌ها و برنامه‌ها و در حقيقت ترسيم استراتژي دفاع همه جانبه نبوده است ولي درشرايط عادي بايد با سعه صدر و به دور از حب و بغض‌ها به اين مسائل پرداخت و از همه اندوخته‌ها و تجربه‌ها و استعدادها و طرح‌ها استفاده نمود.

اسلاید 4: مقام معظم رهبري (دامه) تــرســـيم وضــع مــطلوب ، شـناخت وضــع مـــوجــود ، بكارگيري شيوه‌هاي علمي و تحقيق شده و پيگيري حركت از وضع موجود به وضع مطلوب ، كار بسيار خوبي است.

اسلاید 5: توضیح ضروری : در جریان مطالبی که ارائه خواهد شد، به هیچ وجه قصد نداریم که بگوییم در زمینه مدیریت بحران کاری صورت نگرفته، بلکه هدف آن است که بپذیریم در سایه اراده و توانمندیهای نیروهای جوان و مستعد مردمی و نقش ارزشمند مدیران و مسئولین این بخش ، می تــــــــــوانیم در شرایطی به مراتب ایده آل تر از وضعیت موجود قرار داشته باشیم ، مشروط بر اینکه با دقت بیشتری، الزامات و نیازمندیهای این بخش را مورد توجه قرار دهیم .

اسلاید 6:

اسلاید 7: آمارحوادث و سوانح در جهان : در 27 سال گذشته در سطح جهان 3/6ميليون نفر بر اثر حوادث طبيعي جان باخته اند .میزان خسارت وارده به كشورها در این مدت 240ميليارد دلار برآورد شده است .تعداد كشته ها از سال 1980 تا سال 2000 به 3 میلیون نفر می رسد .درهمين مدت 800 ميليون نفر هم تحت تأثير اين حوادث قرار گرفته اند .خسارت وارده در این مدت نیز بيش از 23 میلیارد دلار بوده است .ازسال 2000 تا سال 2006 ميلادي هم حدود 5584 فقره بحران بزرگ اعم از طبیعی و غیر طبیعی در جهان رخ داده است .

اسلاید 8: آمار حوادث و سوانح در ایران : از مجموع 40 بلاي طبيعي شناخته شده در جهان ، امكان بروز بيش از 30 نوع آن در كشور ما متصور است .تقريباً 70% خاك ايران در مناطق زلزله خيز قراردارد .بطور ميانگين هر 10 سال يك زلزله بزرگ كه داراي تلفات انساني بوده در ایران رخ داده است بطور تقريبي طي اين مدت بيش از 450هزار نفر بر اثر این بلای طبیعی جان خود را از دست داده اند. در قرن بيستم ، ايران با وقوع 89 زلزله و 122000 نفر تلفات ، رتبه چهارم جهاني را در اين زمينه بخود اختصاص داده است .حدود 20% خسارات و تلفات وقوع يافته در كشور نیز مربوط به سيل است .بين سالهاي 1331 تا 1381 بالغ بر 3700 مورد سيل ويرانگر در كشور گزارش شده است .

اسلاید 9: تعریف سانحه: حادثه اي ، اعم از طبيعي يا ساخته انسان ، ناگهاني يا مداوم ، كه با چنان شدتي حادث مي شود كه جامعه مبتلا بايد براي مقابله با آن برنامه ريزي، عمليات و اقدامات ويژه اي را بكار بندد .

اسلاید 10: تعريف مديريت حوادث و سوانح : يك دانش علمي و كاربردي است ، كه هدف آن تنظيم و تدوين سياستها و خط مشي هاي علمي در رابطه با پيشگيري ، كاهش ، آمادگي ، واكنش اضطراري و جبران سوانح ، از طريق مشاهدات ، مراقبتها و تجزيه و تحليل سيستماتيك سوانح باشد .

اسلاید 11: چرخه مديريت حوادث و سوانح:

اسلاید 12: چرخه مديريت حوادث و سوانح: مرحله اول – پيش بيني ( شامل اقداماتي مانند : امكان‌سنجي ، مطالعه ، تحقيق و پژوهش ، طراحي ، ‌سياستگذاري و...)مرحله دوم – آمادگي (شامل اقداماتي مانند : برآورد ، برنامه ‌ريزي ، سازماندهي ، آموزش ، تمرين ، مانور ، مهارت ، تجهيز و ...)مرحله سوم – پيشگيري (شامل كليه اقداماتي كه منجر به جلوگيري از وقوع يا كاهش اثرات حوادث و سوانح مي‌شود)مرحله چهارم – واكنش ( شامل اقداماتي مانند : امداد و نجات ، جستجو ،‌ تدارك ،‌ تخليه ، آواربرداري ، مداوا ، اسكان موقت )مرحله پنجم – پاكسازي ( شامل اقداماتي مانند : پاكسازي منطقه آسيب ‌ديده ، ‌برآورد ، ساماندهي ، ‌آرام‌سازی ، توانبخشي ، انتقال و جابجايي و اسكان نيمه موقت و ...)مرحله ششم – بازسازي ( شامل اقداماتي مانند : نقشه‌برداري ، احداث يا بازسازي بناها و اسكان دائم ، احياء اصولي شبكه‌هاي خدمات شهري ، اقدامات فرهنگي و ...)مرحله هفتم – كنترل ( شامل اقداماتي مانند : ارزيابي ، نظارت ، كنترل ،‌گزارش و ...)توضيح : سيستم خود كنترلي بايد در تمام مراحل پيش‌بيني شود ، ‌لذا منظور ازكنترل در مرحله هفتم ، نظارت و پيگيري براي به نتيجه رسيدن گام‌هاي پيش‌بيني شده است.

اسلاید 13: موضوعات مرتبط با مدیریت سوانح وحوادث: مباحث تئوريك ، شناسايي و مطالعه ، مديريت ، ساختار و سازمان، آموزش و تحقيق، اطلاع‌رساني و ارتباطات ، پيشگيري ، كنترل ، نيروي انساني ، تجهيزات و امكانات ، ‌تأسيسات و ابنيه ، ‌پشتيباني ، امنيتي و انتظامي ، بهداشتي و درماني ، پاكسازي ، امدادي ، خدمات اجتماعي ، خدمات روحي و رفاهي، كشاورزي، بسترسازي، طرح‌ها و روشها ، فرم‌ها و برگه‌ها و تابلوها و بيش از 250 موضوع دیگر

اسلاید 14: آیا مسئولیتها و وظایف به درستی تعریف و تقسیم شده است ؟

اسلاید 15: چند سوأل اساسي در زمينه مديريت حوادث و سوانح غيرمترقبه : آيا طرحها ، برنامه ها ، روشها و سيستمهاي مورد نياز مديريت سوانح و حوادث در تمامي سطوح ملي استاني ، شهرستاني و محلي براي تمام دستگاهها و در تمام موضوعات ذيربط تهيه شده است ؟آيا آمادگيهاي لازم بويژه در بعد اطلاع رساني و آموزشهاي عمومي و تخصصي انجام شده است ؟آيا منابع وامكانات موجود و مورد نياز شناسايي ، برآورد و تأمين شده است ؟آيا نقش و وظيفه كليه دستگاهها و مردم در بخش دولتي و خصوصي مشخص و تفکیک شده است ؟آيا در تهيه طرحها و برنامه ها ، تجارب كسب شده در ساير كشورها و حوادث رخ داده در كشور مورد توجه قرار گرفته است ؟آيا تمامي موضوعات آشكار و پنهان و محسوس و نامحسوس مرتبط با مديريت سوانح و حوادث از جمله : نحوه حفظ و نگهداري اسناد و ميراث فرهنگي ، رسيدگي به محصولات كشاورزي ، نشت مواد سمي و خطرناك از مراکز تولید و نگهداری ، آتش سوزي و انفجار مراكز سوختی و صنعتي ، سرقت و غارت احتمالي اموال عمومي و مردم و سایر حوادث جانبي، مورد توجه قرار گرفته است ؟

اسلاید 16: آيا استانها و شهرستانهاي معين و نقش دقيق آنها در هر موضوع تعريف و تمرين شده است ؟ آ يا در سلسله مرتب اداره بحران ، براي مديران آسيب ديده جايگزين انتخاب شده است ؟ آيا براي مديريت متمركز ، مستقل و يا پراكنده در مواقع ضروري ، طرحهاي لازم تهيه شده است ؟ آيا قوانين و مقررات موجود در زمينه هاي مختلف ، توسط دستگاههاي ذيربط بازنگري ، اصلاح و تكميل شده اند ؟ آيا نقاط ضعف ، تهديدات و آسيب پذيريها و روشها مقابله با آنها به دقت شناسايي شده اند ؟ آيا در زمينه پيشگيري و اولويت به اين موضوع وجلب همکاری مردم در این رابطه ، اقدام عملی ، جدي و مؤثر بعمل آمده است ؟ آيا متون آموزشي ، توجيهي ، درسي و ساير اقدامات مشابه ، براي پيشگيري و بويژه مقاوم سازي و استانداردسازي ساختمانها و تجهيزات تهیه شده است ؟ آيا نقش و وظيفه ادارات و نهادهاي دولتي استانها و شهرستانهاي معين ، براي جايگزيني موقت ، تعيين و تعريف شده است ؟ آيا روشهاي پيگيري و اقدام در تمام موضوعات ، پيش بيني و در برنامه هاي دولت و دستگاههاي تابعه قرار گرفته است ؟ آیا مراكز مربوط به مديريت بحران موجود در سراسر کشور ، خود در برابر حوادث مقاوم هستند ؟

اسلاید 17: برخي از موضوعات تحقيقاتي پيشنهادي در زمينه مديريت حوادث غيرمترقبه : يررسي طرحها ، قوانين ، مقررات ، روشها و سيستم هاي موجود و مورد استفاده در ساير كشورها و كاستيهاي مربوطه در اين زمينه . شناسايي انواع مصالح ساختماني محلي و استاندارد ( مقاوم در برابر حوادث ) و قابل استفاده در مناطق مختلف ايران . بررسی امكان فوران كوههاي آتشفشان ايران مانند :كوه دماوند و يا تفتان یا هجوم حیوانات و حشرات و... . تحقيق در مورد مناطق سيل خيز و يا مستعد سيل در كشور . تحقيق در مورد ميزان آمادگي عوامل و دستگاههاي اجرايي در رابطه با بحران در سطوح مختلف . تحقيق در مورد ميزان مقاومت مراكز امدادی و خدماتی موجود در برابر حوادث . تحقيق در مورد انواع تجهيزات و ماشين آلات امدادی قابل استفاده در حوادث . بررسي ميزان احتمال وقوع طوفان،گرد باد، سونامي وسايرحوادث در نقاط مختلف كشور . بررسي وضعيت مراكز و نحوه نگهداري سرمايه ها و اسناد مالي و حقوقی دولتي مانند: بانكها ، مراكز ثبت اسناد ، مركز ثبت احوال ، مراكز قضايي و حقوقي. بررسي وضعيت و ميزان آسيب پذيري موزه ها ، آثارباستاني ، كتابخانه هاي ملي ، مراكز اسنادي ، آرشيوهاي ملي مانند : صداو سيما و ساير موادر مشابه در كشور .

اسلاید 18: تحقيق در مورد منابع و مراكز آموزشي و درسي مورد نياز و موجود در جهان و كشور در زمینه حوادث غیر مترقبه . مستندسازي تجارب و فرآيند عمليات امدادي در حوادث و سوانح . بررسي روشهاي مقاوم سازي در زمينه ها و موضوعات مختلف ( قابل اجرا توسط مردم و مجریان ). بررسي وضعيت مراكز آزمايشگاهي ، توليدي ، صنعتي وذخيره سازي مواد شميايي ، منفجره و ساير مواد خطرناك موجود و مورد استفاده در نقاط مختلف در كشور . بررسي الگوهاي مختلف مديريت بحران و سيستمها و روشهاي موجود و قابل استفاده در ساير كشورها . بررسي ميزان آسيب پذيري روستاها و مناطق دور افتاده . تهیه طرح جامع و نقشه برداري نقاط خطرخيز و مستعد حوادث مختلف . بررسي و شناسايي نقاط و محلهای امن در انواع حوادث در نقاط مختلف كشور . تحقيق در مورد سيستمها و تجهيزات ارتباطي مورد نياز و قابل استفاده . بررسي نقش و وظيفه متقابل مردم ، NGO ها ،نيروهاي سازمان يافته و اركان دولتي در اين زمينه . بررسي وضعيت تأسيسات شهري مانند : پلها ، تونلها ، پايانه هاي مسافربري و باربري ، ايستگاههاي راه آهن ، اسكله ها ، بنادر و موج شكن ها ، فرودگاهها ، ايستگاههاي مترو ، شبكه هاي آب ، برق ، گاز ، تلفن ، فاضلاب جاده ها و راههاي ريلي و غير ريلي .

اسلاید 19: نمونه برخی از قوانین مورد نیاز :تهيه ، تدوین و تصویب قوانين بازدارنده و پيشگيري كننده وتعیین مجری آن. سطح بندي بحرانها وتنظیم قوانین برای تعیین چگونگی اقدام و اعلام وضعيت در هر سطح و تعيين مقام مجاز و رئيس و نائب رئيس بحران در حوادث .قانون بيمه مجريان و امدادگران بكارگيري شده دررابطه بابحران و مناطق آسيب ديده وبیمه عمومی.قوانين مربوط به جلوگيري از فرسايش خاك مانند : کاشت گیاهان مقاوم ، ممنوعیت استفاده مستمراز زمین برای کشاورزی، جلوگیری از چرای بی رویه دام از مراتع، جلوگیری از قطع درختان و برداشت بیش از حد مصالح از زمین و تعیین مجری هر قانون . قوانين و مقررات آموزشي براي مجريان ، امدادگران ، مردم ، دانش آموزان ، دانشجويان و سایر افراد ذیربط.قانون الزام استانها و شهرستانها به ساخت فضاهاي چند منظوره (پارکها) و پيش بيني فضاهاي مورد نياز مديريت بحران مانند : ( محل اسکان موقت ، مراكز امدادي ، انبار ، پاركينگ و ساير مراكز خدماتي ) در داخل و اطراف شهرها و حتی روستاها.قانون درج و استفاده الزامی از شماره ملي بر روي پلاك (گردن آويز ) يا لوازم شخصي مانند : بند ساعت ، انگشتر، گردنبند یا سگك كمربند براي تمامي مردم با پيش بيني تمام جزئیات لازم ازجمله احتمال فروش يا مفقود شدن اين اشياء .

اسلاید 20: نیازهاوالزامات آموزشی تهیه و تنظیم متون علمی و آموزشی .ایجاد مراکز تحقیقاتی و آموزشی بویژ در دانشگاهها.توسعه آموزشهای عمومی و تخصصی بویژه در مدارس.تهیه وسایل و ابزار آموزشی و کمک آموزشی .تهیه فیلمهای توجیهی و آموزشی عمومی و تخصصی. افزایش تمرینها و مانورهای مرتبط آموزشی .

اسلاید 21: مشمولین آموزشها : اقشار مختلف مـردم بویژه در زمینه اقدامات پیشگیرانه. عوامـــــل بخشهای مختلف ســــتادی و مـــدیریتی در جهت هدایت بهینه عملیات . عـــــوامل اجــــــــرایــی در بخش واکنش و مقابله مانند: امدادگران، جستجوگران وسایر افراد و دستگاههای ذیربط . افــــراد وبخشهای مــــوثردرعملیات پیشگـــــیری مانند: پیمانکاران، مهندسین ،کشاورزان، مرتع داران و... .

اسلاید 22: يك توصيه تمريني : دستيابي به اهداف و كسب موفقيت در چرخه مديريت سوانح و حوادث ، قبل از هرچيز نيازمند نگاهي همه جانبه ، دقيق ، ژرف و آينده نگرانه نسبت به موضوع و استفاده از تجارب قبلي در اين چرخه مي باشد ، به همين دليل هر مدير يا مسئول براي اينكه بتواند در حوزه وظايف و مأموريتهاي سازمان مربوطه ، يك برنامه ريزي منطقي و دقيق و بدون نقص داشته باشد ، بايد با تمرينهاي مستمر ، تصاويري واقعگرايانه از تمامي حوادث ممكن الوقوع يا شرايطي را كه ممكن است براي اجراي مأموريت در حوادث و سوانح غير مترقبه با آن مواجه شود و همچنين سوالات ، انتظارات و نيازها و نيز تمامي منابع و امكاناتي كه مي تواند مورد استفاده قرار دهد را ، در ذهن خود ترسيم و از مديران خود نيز بخواهد با ترسيم چنين تصويري در ذهن ، برنامه ريزي و آمادگيهاي لازم را ايجاد نمايند .

اسلاید 23: میخ از نعل کنده شد ، نعل بی میخ گم شد ، اسب بی نعل از دست برفت و سوار بی اسب از رفتن بماند ، در این حال دشمن رسید و سوار را بکشت و این همه در اثر بی توجهی به میخ نعل اسب اتفاق افتاد. آیا همه جزئیات به دقت مورد توجه قرار گرفته اند ؟

اسلاید 24: بنابراين : تمرين ذهني وعملی و طرح سوالات و ترسيم سناريوهاي گوناگون از حوادث مختلف و نيازها وانتظارات مربوط به آن .استفاده از تجارب كسب شده در حوادث و سوانح قبلي، براي تهيه طرح ها و برنامه.توجه به كليه جزئيات و ظرافتهای کار در تهيه طرح ها ، برنامه ها و نقشه هاي جديد مدیریت بحران. مي تواند در اجراي بهينه مديريت حوادث و سوانح غير مترقبه ، نقش اساسي را بر عهده داشته باشد .

اسلاید 25: نمونه عناوین ساختاری سازمان مدیریت بحران در مرحله واکنش: هماهنگي - حمل و نقل - اسكان - ارزاق عمومی - آبرساني - اطلاع رساني - اطلاعات و امنيت - خدمات شهري - امنیتی و انتظامی- كفن و دفن - ميراث فرهنگي - كشاورزي - عمليات رواني و فرهنگي- خدمات رفاهي -آواربرداري و پاكسازي -جستجو - نگهداري-نظارت و ارزيابي - رسيدگي به شكايات - مالي و پشتيباني - بهداشت و درمان

اسلاید 26: وضعیت موجود بیانگر آن است که متاسفانه علیرغم تمام تلاشهای صورت گرفته ، کشور ما در موضوع مدیریت حوادث و سوانح ، در برخی از بخشهای مدیریتی و بویژه اجرایی با چنین وضعیتی مواجه است.

اسلاید 27: برخي از اتفاقاتي كه مي توانند بطور مستقيم بر اثر وقوع حوادث بروز نمايند : تخريب شبكه هاي آب ، برق ، گاز ، تلفن و فاضلاب . مسدود شدن معابر و راهها و جاده ها بر اثر سقوط اجسام ، تخريب ساختمانها ، تخريب پلها و تونل ها و... . ريزش كوهها و رانش زمين ، فرورفتن ساختمانها و ايجاد شكافهاي عميق در زمين . تخريب فرودگاهها ، بنادر ، اسكله ها و ايستگاههاي قطار و مترو . تخريب مخازن ذخيره آب ، سيلوها و مخازن سوختي . بروز آتش سوزيهاي گسترده و اثرات ناشي از آن . نشست مواد شيميايي ، ميكروبي و هسته اي و خطرناك از مراكز صنعتي ، آزمايشگاهي و مراکز نگهداری (انبارها) . بروز انفجارهاي مهيب بويژه در مراكز سوختي وزاغه مهمات مراكز نظامي . حبس مردم در تونل مترو ، آسانسورها و طبقات زيرين ساختمانها .

اسلاید 28: نفوذ مواد سمي وخطرناك به منابع آبهاي زيرزميني و انبار مواد غذايي . تخريب سدها و طغيان رودخانه ها و بالا آمدن آب درياها . نفوذ آب و فاضلاب به منازل و اماكن و شبكه خدمات شهري . تخريب مراكز درماني و خدماتي مانند آتش نشاني ها، بیمارستانها و مراكز امدادي . هجوم حشرات و حيوانات موذي . دفن شهر زير خاكستر يا مواد مذاب ( در آتشفشان يا بمباران هسته اي ) و خاك و شن در طوفان . زير آب رفتن مناطق مسكوني ، صنعتي ، تجاري ، جاده ها و ... در حوادثی مانند : زلزله دريايي يا سيل يا شكستگي سدها و طغیان رودخانه ها . بروز تصادفات بزرگ و خارج شدن قطارها از ريل و خروج هواپيماها از باند . يخ زدن شبكه آب و گاز و سوخت در يخبندانها . بروز تغييرات شديد جوي و بارندگي هاي سیل آسا .

اسلاید 29: برخي از اتفاقاتي كه مي تواند بعنوان آثارجانبي حادثه بروز نمايد : اختلال جدی در سیستم اداره کشور .سرقت اموال مردم و مراكز دولتي و خصوصي .غارت فروشگاهها و منابع سوختي و غذايي .افزایش تجاوز ، قتل ، جاسوسي و ساير موارد مشابه .شيوع بيمارهاي واگيردار و مسري و يا بيماريهاي تنفسي .انباشتگي زباله ها ، جمع شدن فاضلاب و ساير موارد مشابه .سرمازدگي يا گرمازدگي بيش از حد انسانها و حیوانات (اهلی یا وحشی).تلف شدن دام ، طيور و آبزيان پرورشي و غير پرورشي . خشك شدن و فاسد شدن محصولات كشاورزي .

اسلاید 30: بيماريها و مسموميتهاي ناشي از آلودگي آب و مواد غذايي و سوء تغذيه . برهم خوردن نقشه املاك ، ساختمان و معابر و خيابانها . بروز و تشديد ناهنجاريهاي رواني ، فرهنگي و اخلاقي .كاهش شديد منابع غذايي ، دارويي ، آب ، سوخت و ... . عدم دسترسي به وسايل بهداشتي و تجهيزات امدادي و حتي نيروي انساني . بروز اغتشاشات و درگيرهاي مردمي . قطع درختان توسط مردم در يخبندانها . قطع برق بعلت افزایش مصرف ناشی از بکارگیری سیستمهای برودتی یا حرارتی . اشباء فضاي تنفسي از دود و غبار بيش از حد و افزایش ناراحتی های تنفسی . قطع کامل سیستمهای ارتباطی و اطلاع رسانی ، مانند تلفن یا رادیو و تلویزیون .

اسلاید 31: در مرحله واكنش، اقدامات درچهار مقطع به شرح ذيل انجام مي‌شود. الف - اقدامات آني ، در ساعات اوليه بروز حادثه و رفع مشكلات مشهود و نيازهاي امدادي.ب - اقدامات اضطراري،‌ پس از امداد ونجات اوليه و رفع مشكلات پنهان و نيازهاي اوليه .ج - اقدامات فوري ، ‌پس از تعيين تكليف مفقودين و گمشدگان و اموات و رفع نيازهاي ثانويه.د - اقدامات عادی (معمول) ، پس از انجام اقدامات اوليه ، اضطراي ، ثانویه و بازگشت آرامش نسبي.

اسلاید 32: آیا تدابیر لازم برای ایجاد وحدت رویه و هماهنگی بین عوامل اجرایی اندیشیده شده است ؟

اسلاید 33: موضوعات کلی مرتبط با مدیریت بحران :

اسلاید 34: تو ضیح : اولاً هريك از اين موضوعات مي‌تواند به زير مجموعه‌هاي كوچكتري نيز تقسيم شود، ثانياً توجه و اجرای بخشي از اين موضوعات در تمام يا برخي از مراحل هفتگانه چرخه مديريت سوانح و حوادث ، الزاميست و ثالثاً بخش عمده‌اي ازاين موضوعات بطور مشترك يا اختصاصي در ارتباط با سازمان‌ها ، دستگاه‌ها و نهادهاي مختلف مي باشد و تقريباً هيچ کدام از سازمانها و نهادهای دولتي از اين مباحث مستثني نيستند و رابعاً موضوعات مذكور اختصاص به يك سطح مشخص ندارد و مي‌تواند در سطوح مختلف ملي ، منطقه‌اي ،‌ استاني ، شهرستاني و محلي هم مصداق داشته باشد .

اسلاید 35: وظايف عمومي و مشترك دستگاههاي دولتي در زمينه مديريت بحران : 1- مطالعه و تحقيق و پژوهش در زمينه مأموريت و وظايف سازمان در بحران . 2-شناسايي آسيب پذيري هاي مرتبط با وظايف سازمان مربوطه . 3- انجام اقدامات پيشگيرانه در راستاي آسيب هاي مورد اشاره . 4- تهيه طرحها ، برنامه ها و سيستمها و روشهاي متناسب با وظايف محوله . 5- طراحي و آماده سازي سازمان نيروي انساني و تجهيزات متناسب با مأموريت . 6- اجراي برنامه هاي آموزشي ، تمريني و مانوري براي كسب مهارت و آمادگي . 7- شناسايي منابع و تأمين امكانات براي مواقع ضروري و تجهيز سازمان به وسايل مورد نياز . 8- جمع آوري اطلاعات و برآورد امکانات و هزينه هاي مورد نياز سازمان در منطقه آسيب ديده . 9- تشكيل تيم هاي كارشناسي و طراحي ستاد بحران و كميته هاي موقت عملياتي .

اسلاید 36: 10- سياست گذاري و هدف گذاري درون سازمانی در زمينه مأموريتهاي مقابله با بحران . 11- اطلاع رساني تخصصي در زمينه فعاليت هاي ذيربط سازمان . 12- تعيين استانها و شهرستانهاي معين براي جايگزيني موقت بجاي سازمان همنام در منطقه بحران زده. 13- تعيين دستور العمل هاي لازم براي اداره موقت امور سازمان همنام در منطقه بحران زده . 14- تهيه گزارش عملكرد و مستند سازي فعاليت ها و تجارب كسب شده در منطقه بحران . 15- پيش بيني تهيه و تنظيم قوانين و مقررات مرتبط با حوزه مأموريت در مديريت بحران . 16- پيش بيني و تأمين وسايل مورد نياز براي استقرار گروههاي اعزامي سازمان در منطقه بحران . 17- برآورد خسارت مرتبط با مأموريت در منطقه آسيب ديده . 18- مشاركت در تأمين نيازها و هزينه هاي مورد نياز مناطق آسيب ديده . 19- تهيه طرح هاي لازم براي بازسازي سازمانهاي همنام در مناطق آسيب ديده .

اسلاید 37: مباحث تئوريك : 1- تهیه ترمينولوژي وتعریف مفاهيم مربوطه2- تهيه رسالت وچشم‌انداز درسطوح مختلف3- هدفگذاری و تهيه راهبردها و راه‌كارها 4- تعيين و تعريف انواع حوادث 5- اولويت گذاري حوادث و اقدامات 6- تعيين راه‌هاي پيشگيري و مقابله 7- سطح‌بندي حوادث ، سوانح و بحران‌ها 8- طراحي روش‌هاي مديريت بحران در شرايط مختلف بطور متمركز و يا سلسله مراتبي 9- برنامه‌ريزي درسطوح و موضوعات مختلف 10- بررسي و رفع اقدامات موازي 11- سياستگذاري و طراحي سيستم‌هاي مناسب تصميم‌گيري 12- تعيين نقش نهادهاي بين‌المللي و نحوه تعامل با آنها در هر سطح 13- تعيين نقش و وظيفه NGO ها و مردم 14- تعيين نیروهای سازمان یافته مردمی 15- آمایش سرزمینی و استقرار مراکز امدادی در سطح کشور 16- تعیین نقش و وظیفه مراکز دولتی و خصوصی

اسلاید 38: شناسايي و احصاء نقاط ضعف و قوت و همچنین فرصتها و تهدیدات :1-نقاط امن در ارتفاعات و ساير فضاهاي مناسب . 2- تجارب بين المللي و داخلي موجود . 3- حمايت هاي مالي و تخصصي سازمانهاي بين المللي . 4- راهها ، معابر و جاده هاي دسترسی . 5- شناسايي نقاط آسيب پذير شبكه خدمات شهري . 5- شناسايي نقاط آسيب پذير تأسيسات شهري . 6- شناسايي نقاط آسيب پذير مراكز توليدي و صنعتي . 7- شناسايي نقاط آسيب پذير مركز توليد نيرو ( نيروگاهها ) . 8- شناسايي نقاط آسيب پذير مخازن آب و غذا و سوخت . 9- تهديدات جانبي طبيعي . 10- تهديدات جانبي نيروهاي خارجي و فرا منطقه اي . 11- شناسايي انواع حوادث ممكن الوقوع . 12- اولويت گذاري حوادث . 13- بررسي و ارزيابي ميزان وقوع و خسارات احتمالي . 14- شناسايي بافت شهرها . 15- منابع و امكانات دولتي موجود . 17-منابع و امكانات مردمي . 18- منابع و امكانات بخش خصوصي . 19- نيروهاي داوطلب و NGO ها . 20- نيروهاي سازمان يافته مردمی و دولتی . 21- مراكز تخصصي و حرفه اي موجود . 22- منابع و نيروهاي بين المللي . 23- كمبودهاي تجهيزاتي . 24- كمبودهاي تخصصي . 25- كاستيهاي قانوني و مقررات و روشها . 27- كمبود نيروي انساني . 28- عدم تمركز و وحدت رويه در مديريت

اسلاید 39: موضوعات مديريتي :1-ايجاد اتاق وضعيت ( فرماندهي ) با تجهيزات كامل در مركزيت و منطقه بحران زده.2- اتخاذ تدبير براي حضور در مناطق صعب العبور و دور از دسترس .3- پيش بيني مترجم زبانهاي خارجي و بومي . 4- تعیین نحوه مشاركت دستگاههاي دولتي در عمليات امداد و نجات و ... در مراحل مختلف . 5- پيش بيني تدابير لازم براي حفظ روند فعاليتها تا پايان كار‌ . 6- اتخاذ تدابير لازم براي اولويت به پيشگيري بجاي مقابله . 7- تعيين نقش متقابل مردم و دولت در مقاوم سازي . 8- تعيين وضعيت سازمانهاي بين المللي و كمك هاي خارجي . 9- توجه به جزئيات كوچك و بزرگ در طرح ها و برنامه ها . 10- ايجاد ساز و كار لازم براي مستند سازي فعاليت ها و تجارب . 11- استفاده از خدمات هواشناسي و ... . 13- تعيين محل استقرار ستاد كنترل و فرماندهي ، عوامل اجرايي ، پاركينگ ، انبار ، محل ارائه خدمات مختلف درماني ، رفاهي و ... . 14- شناسايي و حضور بموقع نيروهاي حفاظتي در مراكز حياتي ، حساس ، مهم و قابل حفاظت . 15- اصلاح و بازنگري قوانين . 16- تقويت سامانه هاي آمادگي .

اسلاید 40: پيش بيني و بستر سازي :1- پیش بینی تهیه و تامین انواع وسايل حمل و نقل و جابجايي مردم و كالا شامل: ( خودروهاي سبك و سنگين ، كشتي و قايق ، هواپيما و بالگرد و قطار ) . 2- پيش بيني تخليه فوري مردم از شهرها در وضعيت هاي مختلف . 4- پيش بيني روشها امدادرساني به روستاها و مناطق دورافتاده . 5- پيش بيني روشهای كنترل ، مهار یا رفع آثار تخريبي ناشی از اختلال در شبکه های آب و برق و گاز و فاضلاب . 6- مقابله و رفع آلودگيهاي سمي و خطرناك زيست محيطي . 7- پيش بيني مقابله و دفع حشرات و حيوانات موذي . 8- پيش بيني ايجاد و استفاده از سيستمهاي هشداردهنده . 9- پيش بيني نحوه بكارگيري عوامل اجرايي بومي در منطقه آسيب ديده . 10- پيش بيني و تهيه طرح برای ايجاد ديواره هاي آب بند در سيل و طغيان رودخانه ها . 11- پيش بيني طرح تخليه آب از منازل ، ساختمانها و تأسيسات . 20- نصب تجهيزات امدادي در ساختمانهاي بزرگ و مرتفع . 21- پيش بيني مركز فرماندهي و كنترل (‌اتاق وضعيت ) . 22- پيش بيني نحوه دفاع از مرزها و تمامیت ارضی کشور در حوادث بزرگ و ملی . 23- پيش بيني محل استقرار عوامل اجرايي و امدادی و محل پاركينگ خودروها و انبار كمك هاي دريافتي وسایر موارد مشابه در منطقه .

اسلاید 41: 24- پيش بيني استانهاي معين براي جمع آوري ، انتقال و نگهداري اسناد ملي ، آثار باستاني و ميراث فرهنگي و اموال موزه ها و ... . 25- پيش بيني روشهاي نگهداري اسناد ملي و دولتی در نقاط مختلف كشور 26-پيش بيني تهيه تصوير ماهواره اي از مناطق مسكوني . 27- پيش بيني نحوه فعال سازي دستگاههاي دولتي و عمومي مانند بانك ها و شهرداري ها و راديو و تلويزيون . 28- پيش بيني استاندارد سازي مراكز امدادي و خدماتي در نقاط مختلف كشور . 29- پيش بيني احداث مراكز امدادي و خدماتي استاندارد در نقاط امن كشور . 30 - پيش بيني نحوه استفاده از سامانه هواشناسي در كنترل بحرانها و عمليات امدادي . 31- پيش بيني امكانات و سازو كار لازم براي مستند سازي تجارب و عملكرد عوامل اجرايي و امدادي . 32- پيش بيني ذخيره سازي تجهيزات و كالاهاي مورد نياز بحران ها . 33- پيش بيني جزئيات و الزامات خرد و كلان در طرح ها و برنامه ها . 34- پيش بيني وضعيت و نحوه رسيدگي به اقليتهاي مذهبي و خارجيان ( جهانگرد ، ميهمان و ... ) . 35- پيش بيني نحوه استفاده از هتل ها ، اقامتگاهها و ساير مراكز عمومي در بحرانها . 36- پيش بيني روشهاي مقابله با طغيان رودخانه ها در حوادث . 37- پيش بيني روشهاي خارج ساختن بازماندگان از محل بحران در حادثه .

اسلاید 42: طرح‌ها و روش‌ها:1- طرح جامع امداد و نجات و مديريت بحران 2- طرح ساخت و استفاده از پناهگاه‌ 3- طراحي سيستم مديريت و فرماندهي متمركز و مستقل براي مواقع ضروری 4- طرح بسيج عمومي برای مقابله با بحران 5- طرح كنترل اغتشاشات احتمالي در منطقه بحران زده 6- طرح توزيع عادلانه و بموقع ارزاق عمومی در منطقه 7- طرح جمع‌آوري اطلاعات گمشدگان ،‌ مفقودين ، مجروحين ، مصدومين و بازماندگان حادثه 8- تهيه طرح جمع‌آوري و انتقال ميراث فرهنگي و آثار باستاني و اسناد ملي توسط استان‌هاي معين با شناسایی و تمرین قبلی 9- تهيه طرح‌هاي بازسازی و اصلاح نقشه شهر و روستاها . 10- تهيه طرح فعال‌سازي موقت و دائمي دستگاه‌ها ی دولتی 11- طرح ذخيره‌سازي كالا و تجهيزات مورد نياز. 12- طرح ایجاد ثبات در آمار و اطلاعات جمع آوری شده در منطقه آسیب دیده از طريق ثبت شماره ملي و استفاده از اثر انگشت با جوهرهاي پر دوام و ثابت. 13-روش‌هاي جع‌آوري كمك‌هاي مردمي. 14- تهيه طرح‌هاي مقابله با فرسايش خاك 15- اجراي طرح‌هاي آبخيزداري و ... 15- طرح توسعه جنگل‌كاري و پوشش گياهي.

اسلاید 43: ساختارو سازمان :1-طراحي ساختار مناسب در هر دستگاه . 2- طراحي ساختار كلي مديريت بحران . 3- تهيه سازمان نيروي انساني در هر دستگاه . 4- تهيه سازمان نيروي انساني سازمان مجري . 5- تهيه سازمان ماشين آلات و تجهيزات . 6- طراحي سلسله مراتب و سيستمهاي متمركز فرماندهي . 6- تعيين شهرها و استانهاي معين همجوار . 7- تعيين و تفكيك وظايف و نقش هريك از سازمانهاي مرتبط اعم از دولتي ، غير دولتي و مردمي در مراحل مختلف . 8- پيش بيني سازمان نيروي و اكنش سريع . 9- تعيين نقش و وظيفه مردم در مراحل مختلف . 10- طراحي كميته ها و ستادهاي موقت و دائمي . 11- تعيين رئيس ونائب رئيس در سطوح مختلف . 12-تعيين نقش و وظيفه سازمانهاي بين المللي . 13- سازماندهي و ساماندهي نيرو و امكانات موجود .

اسلاید 44: علمي ، آموزشی ، تحقيقاتي و پژوهشی :1-تهيه و تدوين متون آموزشي و درسي . 2- هماهنگي با رسانه ها . 2- هماهنگي با مراكز آموزش خصوصي . 4- تأسيس دانشكده ، پژوهشكده و مراكز مطالعاتي . 5- اجراي آموزشهاي تخصصي براي مجريان در هر سطح و موضوع . 6- مانور تمرين و كسب مهارت . 7- راه اندازي موقت مراكز آموزشي . 8- راه اندازي دائمي مدارس ، دانشگاهها و ساير مراكز آموزشي . 9- توسعه فرهنگ بيمه . 10- توسعه فرهنگ نگهداري اسناد و مدارك در مكانهاي امن . 11- مستند سازي تجارب و روند فعاليت هاي ذيربط . 12- استفاده از تجارب ساير كشورها . 13- جبران عقب ماندگي و افت تحصيلي . 14- اقدام براي شبيه سازي رايانه اي در حوادث . 15 – تهیه فیلمهای آموزشی و مستند.

اسلاید 45: نيروي انساني :1-تعيين و برآورد تخصص‌ها و تعداد متخصص مورد نياز در هر موضوع. مانند (امدادگر ، آوار بردار ، جستجوگر، روانشناس ، پزشك ، روحاني ، متخصص اطلاع‌رساني، مدد كار اجتماعي، انباردار ، پرستارو...) 2- آموزش نيروي انساني 3- جذب و بكارگيري نيروي انساني 4- NGOها و نيروهاي داوطلب مردمي 5- نيروهاي مردمي سازمان يافته در نهادها 6- نيروهاي بين‌المللي و بكارگيري آنها 7- برنامه‌‌ريزي نحوه ورود ،‌استقرار ، بكارگيري و خروج نيروهاي مردمي از منطقه . 8- هماهنگي نيروهاي مردمي در منطقه 9- پيش‌بيني نيروي جايگزين براي مديران سانحه ديده در تمام سطوح 9- ثبت و ضبط آمار و اطلاعات نيروهاي وارد شده به منطقه.

اسلاید 46: تجهيزات و امكانات : 1-تجهيز عمومي مردم مانند : لباس ، ماسك و كلاه و ... . 2- تجهيزات مجريان در بخشها و موضوعات مختلف . 3- تجهيزات اطفاي حريق . 4- تجهيزات بيمارستان صحرايي . 5- تجهيزات آواربرداري . 6- تجهيزات زنده يابي . 7- پمپ تخليه آب و پمپ تزريق هوا . 8- تجهيزات امدادرساني به ساختمانهاي بلند . 9- تهيه كيسه ( كوله پشتي ) امداد، ويژه مردم . 10- تهيه كيسه ( كوله پشتي ) امداد ، ويژه عوامل اجرايي . 11- سردخانه مواد غذايي و فاسد شدني . 12- سردخانه نگهداري اموات 13- پلاك كد ملي و شناسايي فردي . 14- انواع تجهيزات ارتباطاتي . 15- وسايل سرمايشي و گرمايشي . 16- مكان ياب GPS .

اسلاید 47: تأسيسات :1-احياي شبكه هاي آب ، برق ، گاز ، تلفن و فاضلاب . 2- باز سازي راه ها ، بنادر ، فرودگاه ها ، ايستگاههاي مسافربري يا پايانه های باربري ، اسكله ها و ... . 3- پيش بيني و احداث پارك و فضاهاي چند منظوره براي اسكان موقت در مواقع ضروری . 4- بازسازي ساختمانها و تأسيسات عمومي ، مردمي و دولتي . 5- مكان یابی وپيش بيني طرح جابجايي شهرها ، روستاها و تجهيز آنها برای مواقع ضروری . 6- ساخت و ايجاد پناهگاههاي عمومي و اختصاصي . 7- نحوه تأمين و توزيع مصالح ساختماني استاندارد 8- استاندارد سازي و مقاوم سازي انبارها ، سيلوها و ... . 9- استاندارد سازي اماكن عمومي و مراكز دولتي و مردمي . 10- بازنگري و اصلاح استانداردهای مرتبط . 11- نصب سيستم هاي شناسايي و فرسايش تجهيزات امدادی .

اسلاید 48: پشتيباني :1-برآورد خسارت . 2- برآورد و تأمين هزينه هاي مورد نياز . 3- نيازسنجي و فهرست نمودن نيازهاي منطقه . 4- اولويت بندي نيازهاي منطقه بحران زده . 5- اعلام نياز يا كفايت كمك ها . 6- انبارداري و نگهداري كمك هاي دريافتي . 7- نحوه توزيع عادلانه و بموقع كمك ها . 8- تعيين نوع و مقدار كمك هاي بين المللي . 9- تأمين مواد شوينده بدن و ظروف و لباس و ... . 10- تهيه بسته هاي امدادي براي مراحل مختلف حوادث . 11- نحوه جمع آوري ، هدايت ، نگهداري و توزيع كمك هاي مردمي . 12- تأمين سوخت مورد نياز حرارتي و حمل و نقل . 13- آبرساني (‌شرب و شستشو ) . 14- تأمين امكانات مورد نياز عوامل اجرايي و امدادي داخلي و خارجي . 15- تأمين ژنراتور برق . 16- پيش بيني امكانات لازم براي تعمير ماشين آلات و تجهيزات همراه عوامل اجرايي و امدادگران ( تعميرگاه سيار ) . 17- پيش بيني قطعات يدكي براي تجهيزات . 18- جلوگيري از ورود وسايل غير استاندارد و نامرغوب . 19- ثبت و ضبط كالا و امكانات ورودي . 20- صدور مجوز خروج تجهيزات . 21- طناب يا نوارهاي پلاستيكي ویژه برای تعيين محدوده هاي ممنوع الورود . 22- تهيه و توزيع كيف كوچك گردن آويزط يا كمري براي مردم منطقه آسيب ديده بمنظور نگهداري مدارك ضروري . 23- پيش بيني بودجه اضطراري . 24- طراحي پوشش يكنواخت براي هر گروه از امدادگران و عوامل اجرايي .

اسلاید 49: پيشگيري : 1-مقاوم سازي ساختمانها و تأسيسات شهري . 2- مقاوم سازي منازل و تأسيسات روستايي . 3- تقويت و حفظ پوششهاي گياهي . 4- احداث سيل بند و ذخيره منابع آب هاي زيرزميني . 5- شناسايي انواع مصالح ساختماني مناسب و مقاوم در برابر حوادث و استانداردسازي آنها.6- كاهش عوامل بنيادي مولدخطر7- معرفی راهکارهای مقاوم سازی.

اسلاید 50: فعاليت هاي امدادي :1-عمليات نجات . 2- عمليات جستجوی مفقودين . 3- عمليات آواربرداري . 4- عمليات اطفاي حريق در شهرها . 5- عمليات اطفاي حريق در جنگلها و مزارع . 6- عمليات اطفاي حريق در مراكز توليدي و صنعتي ، سوختي و ... . 7- عمليات نجات افراد حبس شده در تونلها و ... . 8- عمليات نجات افراد حبس شده در آسانسورها . 9- عمليات زنده يابي .

اسلاید 51: فعاليت هاي پاك سازي :1-لايروبي معابر و منازل در سيل . 2- پاكسازي معابر و تونل ها . 3- پاكسازي تونل متروها . 4- انتقال شن و خاك ناشي از طوفان . 5- انتقال خاكستر در آتشفشانها . 6- جمع آوري زباله . 7- تعيين محل تخليه زباله و ضايعات ساختماني .

اسلاید 52: كنترل :1-نظارت بر روند فعاليت دستگاهها . 2- ارزيابي و تهيه گزارش عملكرد . 3- پيگيري امور تا اخذ نتيجه . 4- بازرسي از فرآیند انجام کار . 5- انعكاس اطلاعات به مراجع ذيربط . 6- نقشه برداري و تهيه كروكي .

اسلاید 53: مباحث بهداشتي ، درماني و محيط زيستي : 1-نشست مواد خطرناك از مراكز صنعتي ، توليدي و نگهداري . 2- چگونگي رفع آلودگي منابع آبهاي زيرزميني و شبكه هاي آبرساني .3- اپيدمي بيماري هاي واگيردار . 4- سمپاشي و رفع آلودگي مناطق بحران زده . 5- تهيه طرح نحوه ورود و خروج بازماندگان و افراد سالم از منطقه آسيب ديده . 6- آزمايش كمك هاي دريافتي خارجي . 7- طرح هاي عمليات رواني . 8- تهيه و تأمين دارو و لوازم بهداشتي . 9- پيش بيني ايجاد قرنطينه 10- جلوگيري از ورود مواد غير بهداشتي و آلوده . 11- ايجاد آزمايشگاه سيار براي تشخيص آلودگيها . 12- ايجاد آزمايشگاه سيار براي تشخيص بيماريها . 13- مراكز درماني ثابت ، سيار و موقت 14-. ايجاد پستهاي دندانپزشكي .

اسلاید 54: خدمات اجتماعي :1-ايجاد محل اسكان موقت و نيمه موقت . 2- ارائه خدمات حمل و نقل عمومي . 3- نگهداري افراد مسن ، كودكان ، زنان ، عقب ماندگان ذهني ، معلولين و ساير افراد بي سرپرست . 4- جمع آوري ، شناسايي و ثبت تصوير و مشخصات اموات و نشانه گذاري قبور . 5- ارائه خدمات كفن و دفن و نماز ميت . 6- جمع آوري و نگهداري اموال همراه اموات .7- جمع آوري و دفن لاشه حيوانات تلف شده . 8- نصب سرويسهاي بهداشتي ( توالت و حمام ) . 9- جمع آوري و انتقال و دفن زباله . 10- خدمات حمل و نقل هوايي ، زميني ، دريايي و ريلي . 11- ايجاد تعميرگاههاي سيار . 12- جمع آوري وسايل قابل استفاده مردم سانحه ديده .13- تعيين محل تخليه ضايعات ساختماني .

اسلاید 55: خدمات روحي ، رفاهي و فرهنگي :1-فعاليتهاي فرهنگي و خدمات فرهنگي . 2- ارائه خدمات آرايشگاهي ، كفاشي و سلماني صلواتي .3- مسائل روحي و رفاهي آسيب ديدگان . 4- راه اندازی نانوایی صلواتی موقت 5- مسائل روحي و رفاهي عوامل اجرايي و امدادگران . 6- اعزام مبلغ و روحاني و ...

اسلاید 56: امنيتي ، انتظامي و نظامي : 1-مقابله با تروريسم . 2- مقابله با سرقت اموال و اسناددولتي . 3- مقابله با سرقت اموال عمومي و ميراث فرهنگي و موزه ها . 4- مقابله با غارت اماكن دولتي . 5- مقابله با سرقت اسباب اثاثيه و اموال مردم . 6- مقابله با تهديدات جديد. 7- مقابله با جاسوسي احتمالي . 8- حفاظت از مراكز نظامي ، انتظامي ، امنيتي ، تسليحاتي . 9- حفاظت از مراكز اداري ، دولتي ، توليدي ، صنعتي و آزمايشگاهي .10- حفاظت از مراكز حياتي ، حساس و مهم . 11- محدوديتهای ترافیکی و کنترل عبور و مرور . 12- مقابله با اغتشاشات احتمالي . 13- كنترل مبادي ورودی وخروجي و جلوگيري از ورود و خروج افراد سودجو و فرصت طلب . 14- تعيين معين سازماني از شهرها و استانها براي جايگزيني موقت در مراكز نظامي و انتظامي منطقه بحران زده . 15- شناسايي و تمرين استقرار در محل هاي متعلق به نیروهای مسلح ، توسط رده هاي معين . 16- شناسايي و تمرين استقرار در محل هاي غير نظامي محل مأموريت در منطقه بحران .

اسلاید 57: اطلاع رساني و ارتباطات :1-بازسازي شبكه هاي ارتباطي. 2- تجهيزات مخابراتي سيار و دستي ، بي سيم و ماهواره اي . 2- انعكاس رسانه اي حادثه و اقدامات صورت گرفته . 3- برقراري ارتباطات عمومي موقت براي مردم . 4- ايجاد سيستم ارتباطي براي مجريان . 5- آمارگيري . 6- برآورد خسارات . 7- برآورد هزينه مراحل مختلف . 8- اطلاع رساني در مورد افراد منتقل شده به ساير شهرها .9- نحوه بهره گيري از اطلاعات مردمي . 10- نحوه اطلاع رساني قبل از وقوع حوادث . 11- ثبت و ضبط اطلاعات مفقودين و گمشدگان ، مجروحين ، مصدومين و بازماندگان . 12- اطلاع رساني وضعيت جوي . 13- پيش بيني روشهاي جلوگيري از اقدامات ارتباطي .

اسلاید 58: كشاورزي :1-جمع آوري و نگهداري دام و حيوانات اهلي . 2- نگهداري مزارع و باغات ( سمپاشي ، آبياري و ... )‌ .3- جمع آوري و نگهداري محصولات آماده برداشت . 4- احياي كانالها و شبكه هاي آبياري كشاورزي . 5- نگهداري آبزيان ، زنبورهاي عسل و ... . 6- اقدام براي بيابان زدايي و مقابله با طوفان شن .

اسلاید 59: نمونه برگه ها (فرم ها) و نرم افزارهاي مور نياز :1-كارت شناسايي وتردد مجريان و امدادگران . 2- كارت يا دفترچه توزيع ارزاق و نرم افزار مربوطه . 3- فرم نظارت و ارزيابي براي دستگاههاي مختلف . 4- نرم افزار يا دفتر ثبت اموات ، گمشدگان ، مفقودين و بي سرپرستها . 5- نرم افزار و فرم هاي مستند سازي تجارب و عملكرد . 6- فرم مجوز ورود و خروج كالا و ماشين آلات و تجهيزات . 7- فرم ثبت مشخصات ماشين آلات ، تجهيزات و كالاهاي ورودي . 8- فرم ثبت اطلاعات و آمار نيروهاي ورودي به منطقه . 9- فرم ثبت تهيه و اخذ گزارش عملكرد رده ها . 10- برگه صدورمجوز اسباب كشي . 11- برگه تأييديه عملكرد عوامل اجرايي و امدادي . 12- فرم بارنامه و تأييد وصول كالاهاي ارسالي به منطقه .توضیح : اکثر برگه ها (فرمها) که تعداد آنها متناسب با وظیفه دستگاهها در حوادث ، بسیار متعدد و متنوع است ، می توانند در قالب نرم افزارهای رایانه ای تهیه و تنظیم شوند .

اسلاید 60: تابلوها :1-تابلو معرفي مناطق آلوده . 2- تابلو معرفي مناطق پاكسازي شده . 3- تابلو راهنماي پستهاي امدادي و خدماتي . 4- تابلو معرفي قبور . 5- تابلوهاي بازدارنده و هشداردهنده . 6- تابلوهاي ورود ممنوع . 7- تابلو مراكز امداد و خدمات و اجرايي .

اسلاید 61: توصیه عملیاتی : برای ایجاد آمادگی در مردم و بویژه دستگاههای ذیربط ، لازم است بلافاصله پس از اجرای آموزشهای مورد نیاز ، انجام مانور و اجرای تمرینهای مهارتی در محلهای پیش بینی شده در حوزه های ماموریتی که مسئولیت انجام وظیفه و یاری رسانی به آن را بر عهده داریم ، در دستور کار قرار گرفته و عملا اقدامات متناسب با سناریوهای فرضی ، با رعایت تمام جزئیات پیاده سازی شود.

اسلاید 62: شاید یک ساماندهی و سازماندهی مجدد نیاز باشد اما ...... !؟؟

اسلاید 63:  منابع مورد استفاده : مديريت سوانح و حوادث غير مترقبه – دبليو . نيك كارتر – ناشر و مترجم مركز مطالعات و پژوهشهاي ارتش 20 ميليوني – سال 1373 - چاپ اولقانون و مقررات استخدامي سپاه پاسداران انقلاب اسلامی– مجلس شوراي اسلامي – 1370 سپاه از ديد قانون – وزارت سپاه – سپاه پاسداران انقلاب اسلامي – معاونت حقوقي و امور مجلس – 1362 اساسنامه جمعيت هلال احمر جمهوري اسلامي ايران – روابط عمومي جمعيت – 1374 مقالات جامع دومين كنفرانس بين المللي مديريت بحران در حوادث غيرمترقبه طبيعي – سال 1386 چكيده مقالات دومين كنفرانس بين المللي مديريت بحران در حوادث غيرمترقبه طبيعي – سال 1386 نرم افزار اطلاعات قوانين كشور – مكرم . علي – شماره ثبت كتابخانه ملي ايران – 1674 و 29 / 05 / 1380 منابع متفرقه