اندیشه 2

صفحه 1:


صفحه 2:
خلاصه درس اندیشه اسلامی 2 دانشگاه يبيام فور 

صفحه 3:
نبوت امامت 

صفحه 4:
آشنایی دانشجو با 1- وحي و پيامبري 2- رابطه علم و دين 3- صنعت در قرآن 4- اعجاز قرآن 5- خاتمیت 6- اسلام و متقاضیان زمان 7- قلمرو دين 8- تعدد اديان 9- امامت و رهبري 0- مرجعيت و ولايت در عصر غيبت 

صفحه 5:


صفحه 6:
ب) معنا و مفهوم وحي 1-ب) معناي لغوي وحي 2ب) وحي در قرآن ج)ضرورت وحي و پيامبري 1- ج) صفات خداوند 2- ج) جاودانكي انسان 3 ج) حدود عقل بشري 4- ج)شبهه منکران 

صفحه 7:
تقسیم بندی مباحث نبوت: 1- عامه 2- خاصه نبوت عا مه: مجموعه مباحثي که پیامبر معيني اختصاص ندارد و درباره آمورمشترا نبوت خاصه: به ماحد 

صفحه 8:
عناصر محوري نبوت آورنده وحي قافون كه حمان وحي است 5 

صفحه 9:
تعریف: پیامبر بشری است که برای هدایت انسانها ‎KI‏ 350 شده تا معارفي را بدون واسطه انساني دیگر از مبدا الهي دریافت و ابلاغ کند. 

صفحه 10:
درتعریف قبل چند تید وجود دارد : 1- پیامبر بشر است 2- پيامبران براي هدایت انسانها آمده اند. 3- پیامبران برانگيخته شده از سوي خدا هستند 4- میراث پیامبران مجموعه معارف نظري و عملي خاصي است که بينشي نو و روقنی ذیگر خر زتدگی افسانها ایچاد گنه انس 5- : از وظايف مهم پیلمبران دریافت پیام الهي است. 

صفحه 11:
دریافت پیام الهي که از به عنوان وحي تعبیر مي گردد يكي ازوظایف اساسي پیامبران حقيقت وحي دست يافتني نيست زيرا بديده وحي يك يديده طبيعي قابل شناخت با ابزار .متعارف عمومي و علمي نيست 

صفحه 12:
سرعت, تفهیم و القاي بنهاني مطلبي به دیگرآن؛ : بردهاي گوناگون آن: نظیر: اشاره ن:جامع تمام معاني و كاربردهاي وبزه وحي ((قفهیم و القاي سریع و که متوجه خاص مخاطب بوده و بر دیگران پوشیده است تعریف لفت. نهاني ))۱ 

صفحه 13:
معاني وحي در قر آن: 1- اشاره پنهاني هدایت غريزي 3- الهام es esd 

صفحه 14:
طبق آیات قرآن راههاي ارتباط پیامبران با خدا منحصر(وحي نبوي و ارسالي) به سه راه بوده است: 1- وحي مستقیم 2- ايجاد صورت از بشت حجاب 3- القاي وحي به وسيله فرشته 

صفحه 15:
تعریف وحي در مباحث اعتقادي و کلامي: عبارت است تفهیم يك سلسله حقایق و معارف از سوي خداوند بهانسانهاي برگزیده براي هدایت مردم؛ از راه ديگري غیر از راههاي عمومي و شناخته شده معرفت همچون حس تجربه و عقل و حدس و شهود عرفاني 

صفحه 16:
نظریه شیخ مفید: حقايقي‌که در روی به لنسانها اقا میشود و همچنیرلومي‌که پسراز پسیامیر لکرم(ص) به لمامانسعصوم ارلثه و اسفا شدم لستنام وحير لینها لطاقن مي كسردد. ذيرا مسلمانانإتفاقنظر ‎by Asa‏ پبیامو(ص) بر کسیوحین_خوهد 

صفحه 17:
نظريه علامه طباطبايي: ادب ديني در اسلام اقتضا مي کند که وحي بر غیر از رابطه اي که میان خداوند و .فرستادگان او وجود دارد. اطلاق نگردد وحي آموزه ویژه اي است که از ناحیه خداوند سبحان به برخي از انسانهاي برگزیده اضافه ...ني شو 

صفحه 18:
.شدید ذهني است که برجي 

صفحه 19:
انسان اگر مدتي نفس را ریاضت دهد یاب وا نمي کند. بر خلاف وحي. پامیز ها کیره وچياماستتو خود تضاطبی آستت که کنتي ‎egal‏ 

صفحه 20:
وحي بر 8 ی :مسيحيت كه آن را با تجربه ديني قياس كرده و مي كويند كتاب مقدس تفسير اموري است كه عيسي(ع) در كشف و .شهود خود يافته است. از هركونه دخالت ذهن بيامبر در بيان آن. خالي است 

صفحه 21:
1- ج) صفات خداودد خداوند حکیم است و حکمت از صفات ذاتي خداست. حکمت خداوند اقتضا مي کند که سفيراني را براي هدایت خلق به سوي مردم گسیل دارد و نظر آنان را به هدف مطلوب راهنمایی کند. 2-ج) جاودانگي انسان انسان در زندگي این جهاني کمتر نیازمند وحي است. اصل سعادت و كمال ابدي و زندگي .جاودان انسان؛ نیاز بشر به وحي را آشکارتر و ملموس تر مي کند 

صفحه 22:
مان وتو بانب ‎Se er aT‏ قال ‎ly J lg‏ مجع لت ames ‎gall‏ از لوح رباع اي ان ون وب نت اي انس 

صفحه 23:
1- علم در شناخت انسان. تاکنون پيشرفتي نداشته ! 2- روشي در دست نیست که بتواند انسان را در اجزا و در مجموقه و روابطش با محیط خارج بشناسد. 3- انساني را که متخصصان علوم معرفي مي کنند. شبحي ساخته و پرداخته تکنيك هاي همان علم ! 

صفحه 24:
3-ج) حدود عقل بشري انسان با عقل خویش مي تاند بسياري از معارف نظري نظیر مسائل مربوط به جهان بيني خويش را اثبات کند. همچنین برخي اصول اخلاقي نظیر خوبي عدل و بدي ظلم ن حال عقل بشر داراي محدودیت هاي فراوني | 

صفحه 25:
محدوديت هاي عقل: 1- احكام عقل. كلي و اجمالي است. 2- عقل در تشخيص آثار اخروي رفتارهاي انساني ناتوان 3- عقل در مرحله تشخيص و عمل آسيب يذير ا؛ 

صفحه 26:
4-ج) شبهه منکران شبهه : طرفداران این شبهه میگویند"وقتي آموزه هاي وحياني و آنچه را كه بيامبران به پشر عرضه کرده اند مطالعه مي کنیم. از دو حال بیرون نیست یا موافق مد رکات و ".احکام عقلي است یا متضاد و مخالف با عقل و برهان هاي عقلي است 

صفحه 27:
حالت اول شبهه: اگر چنین بود ب 2 بوسيله وحي در اختبار ما قرار نمي گرفت. عقل به تنهابي آنها درك كرده و درباره آنها حكم صادر مي كرد که در اینصورت عقل م از وجود .پیامبران بي نیاز ‏ مي گردد حالت دوم شبهه: اگر مخالف عقل و برهان هاي عقلي باشد که در اینصورت مردود است و قابل پذیرش .نخواهد بود 

صفحه 28:
پاسخ شبهه: گزاره ها و تعالیم وحياني بر حسب فرض به سه دسته تقسیم مي شوند: 1- مواقق عقل بشري 2- كزاره هاي خردستيز 3- كزاره ها و آموزه هاي فراحسي و فراعقلي 

صفحه 29:
1- موافق عقل بشري: شمول وحي بر تعاليمي که عقل نیز یه صورت مستقل آن را درك مي کند. مستلزم لغويت نيست. زيرا تاييد دانسته هاي قل الوسوي وحىء سبي مي كود أ ه دسي به صحت بو شناخت و داوري عقل خود اطمینان بيشتري یبد و احتمال خطاي عقل را منتفي بداند. 

صفحه 30:
2- گزاره هاي خردستیز گزاره هايي که نه فوق عقل. بلکه ضد عقل هستند. يعني با اصول قاطع عقلي ناسا .این دسته از گزاره ها در زمره تعالیم آسماني نخواهند بود 

صفحه 31:
‎é ۳۹‏ ارائه دهد. یا فلسفه فرامین الهي را درك کند ‎ ‏.ب) عقل قادر به تحليل و درك تعاليم و فرمان هاي فراعقلي نيست 

صفحه 32:
2- واه 3 الف)نظریه تعارض علم و دین ب)نظریه تمایز علم و دین 1-ب) استقلال در زبان 2-ب) تمايز در روش و موضوع ج)نظريه تعامل علم و دين 

صفحه 33:
دستاوردهاي عقل بشري پاسخگوي راستین او اتوان است بنابراین چاره اي .تعالیم آسماني نیست ها و انتظارات انسان نیست و از نامین سعادت ز ياري خواهي و بهره گيري از وحي و خداوند با علم به اين زهسنوزن تموفه آننت .همه انسائها را با فر 

صفحه 34:
تحول اول: دفاع شجاعانه كاليله از نظريه خورشيد مركزي كبرينك و تلاش أو براي بسط این نظریه به عنوان يك واقعیت بود. تحول دوم: بحث درباره خلقت و تکامل در سال 1859م. که میان عالمان کلیسا و دانشمندان در گرفت 

صفحه 35:
ب- در رقابت و تنازعي كه ميان افراد يك نوع با انواع گوناگون در يك محیط يديد مي آيد. تغييرات ياد شده. .امتيازهاي نامحسوس ایجاد مي کنند 1 ج- افرادي که داراي این امتیازات هستندد. بیشتر عمر کرده و زادوولد بيشتري دارند. این تغییرات در دراز .مدت و به انتخاب طبيعي صورت مي كير 

صفحه 36:
به عقیده ب سیارواز صاحبنظرلن لساسا ب سیایواز -1 لیرتعارض‌ها و رويارميي‌ها میانعلم‌و دیرنبودمه لست بلکه جنگمیان‌ساینتیسم و | لهياتقرون‌مسطايي شور تب ودم که در ظاهر به جنگمیان‌علم‌و دین .يافته لست 

صفحه 37:
الف- مردم عادي و عامي: میان گرایشها و معتقدات .دستگاههاي ديني ترویج مي شود. فرق نمي گذارند ي دين و آداب و رسوم و ظواهري که از سوي 

صفحه 38:
ب- در میان ارباب مذاهب و عالمان ديني. بودند كساني که هرگاه. اندیشه هاي رایجآنان, و نه مباني و ضروریات دین: مورد انتقاد قرار مي گرقت. چنین وانمود مي کردند که دین مورد حمله قرار گرفته ج- در ميان اهل علم و قلم نیز كساني به چشم مي خوردند که در نوشته ها واظهارات خود. اغراضي غير از يابي و کنجکاوي دارند 

صفحه 39:
با لن‌هويتراستيتيکه علمدارده نمي‌ت ون شرینوا در يبوششهويتكافبيكه -2 گروههاي ادشده از علم‌می‌سازند فریمداد و لیزولقعیتوا نادیده گرفتکه بسسیرواز متفکرانسزرگ رنه مردنمذهبي سود اند 

صفحه 40:
لين حبسيشتر در جهانمسيحيء غربمجل|يشد دلشته لم در جهاراسام سه دلیل3 عدم تحريفق آنه كلهي ناريخ علوم در بسستر تسدساهي‌کمتر ما سراي طرخ لين حئيوهه لستو لساساً يكواز كارهايمهم لنييا و اولياول له [مويشو .نرميج حقايقعا لم بوهم لست 

صفحه 41:
:ب)نظريه تمايز علم و دين 

صفحه 42:
نتايج مشابه در نظريه تمايز علم و دين !- استقلال زبان: برخي معتقدند كه علم و دين تمایز موجود در زبان هريك. منطق و عملكردهاي خاص خويش را دارند. 2- تمایز در روش و موضوع: برخي معتقدند که علم و دین مي از یکدیگر باشتد. ت كاملا جدا و مستقل 

صفحه 43:
نقد نظريه تمايز علم و دين اشکال این دیدگاه نادیده گر ی الست كذ ‎gra Sle‏ يان سي كند. علم و دين به رغم أيه 85: ((جرا به برخي احكام ايمان آورده ايد و به بعضي كافر مي شويد. بس جزاي جنين مردم بد كردار چیست؟.)) 

صفحه 44:
:ج) نظریه تعامل علم و دين :طرفدارن اين كروه را به دو دسته تقسيم مي ‎BES‏ كساني كه كه در ناحيه روش و بيش فرض هاء از حمايت غير مستقيم علم و دين از يكديكر سخن كفته اند و كروه ديكر درباره آموزه و دستاوردها و نظريات است و علم و .دين را ذر محتواء مكمل يكديكر مي دانتد 

صفحه 45:
2- مفاد اين كزاره ها هر دو يقيني باشند. 3- كزاره هاي علمي. و كزاره هاي ديني. ظن آور باشند. 4- كزاره هاي ديني. و كزاره هاي علمي. ظن آور باشند. 

صفحه 46:
3- صنعت در فرآن الف)تکنولوژي اطلاعات 1- از طریق موجودات پرنده هوايي 2- فرمولهاي حاکم جمع بندي اطلاعات 3- محافظت اطلاعات از وحي ب) صنایع هوايي 1- حاضر کردن تخت بلقیس 2- مدل گيري از پرندگان 

صفحه 47:
و نایم ۳99 4- صنعت شناورهاي زیر دربايي 5- صنعت جهانگردي و گردشگري د) تكنولوژي بادي 1- جابجاا ابرهاي باران زا 2 فلاكت مردم مجرم 3- باردار كردن طبيعت ه) صنايع عمراني 1- صنعت سد سازي ذوالقرنين 2 تكنولوةي ایجاد راه شوسه در دیا 

صفحه 48:
بد خوافث ذكرشده برخي اشنخاض را جار شبهه كزدة ابت امور از معجزات انبيا هستند و ربطي به تكنيك 

صفحه 49:
2- قرآن کریم یه بیان حوادث و صنایع موجود در زمان انییاء پرداخته پس چرا گفته مي شود که براي دنياي امروز قرآن ارائه تکنيك نموده است. عظمت و خلقت است. جه ربطي به صنعت و تكنولوژي امور 3- آیات خلقت براي دست ساز بشر دار 

صفحه 50:
الف - تكنولوژي اطلاعات 1 - از طریق موجودات پرنده هوايي 2- فرمولهاي حاکم بر جمع بندي اطلاعات 3- محافظت از اطلاعات وحي 

صفحه 51:
ب- صنایع هوايي 1- حاضر کردن تخت بلقیس 2- مدل گيري از پرندگان 

صفحه 52:
دسته بندي حوادث تکنيك ساز در قرآن کریم: ج- صنایع دريايي 1- صنعت كشتي سازي 2- تكنولوژي هدایت كشتي 3- صنایع صيادي و غواصي 4- صنعت شناورهاي زیر دريايي 5- صنعت جهانگردي و گردشگري 

صفحه 53:
‎Sow‏ بندي جوا د- تكنولوزي باد 1- جا به جابي ابرهاي باران زا 2 علاکت عردم:مجرم 3- بارذار کردن ملبیمت. 

صفحه 54:
م- صنایع عمراني 1- صنعت سد ساز ذوالقرنين 2- تكتولوزي ايجاذ راه شوسه در دريا 

صفحه 55:


صفحه 56:
هاي نو براي پارادايم تکنيكي وحي مدار استفاده کرد. در تکنيك ی زحمات عرفاني و کارگاهي در کنار ایده پردازي؛ ارزش گزاري و جهت دهي وحي به تولید تفكيك مي پردازد. 

صفحه 57:
در يك جمع 3- در جهان سه بارادايم فكري براي توليد تكنيك وجود دارد كه با هم فرق دارند: الف- بارادايم صنعتي ب- بارادايم عرفاني ج- بارادايم كامل يا وحي مدار 1 

صفحه 58:
ب) مصونیت قرآن از تحریف 1- معناي تحریف 2- شواهد تاربخي 3- دلایل روايي 4- دلایل قرآني 

صفحه 59:
درشناخت قرآن از راههاي زیر مي نوان باري گرفت: و سند شناختي قرآن از جهت زمان. و نحوه پیدایش اثر و پدید آورنده آن. آفريني قرآن در زندگي ‎ee‏ و اجتماعي و علمي بشر. و میزان اهتمام پیروان به قرائت. حفظ. نگهداري؛ تقدیس و استنساخ و تكثير آن 

صفحه 60:
درشناخت قر آن از راههاي زیر مي توان باري گرفت: 3- مطالعه قرآن از نگاه صاحبنظران و قرآن شناسان. 4- مطالعه قرآن از نگاه قرآن. 5- مطالعه قرآن به اعتبار سازكاري و ناسازكاري آيات با يكديكر 6- مطالعه قران به اعتبار رعايت قواعد و صنايع ادبي در ساختار كلامي و لفظي آن(فصاحت و بلاغت) 

صفحه 61:
الف- از سوي خدا بودن فر آن آياتي که بیان دلایل از سوي خدا مي پردازند به دو دسته کلي: 1- آيات بیانگر دلیل عقلي که مجموعه اي آيا 2- آيات بيائكر نقلي 2 | ارت بياميران كذشته و كتابهاي آسماني بيشين را خرباره بعثت بيامير اسلام و نزول قران نقل 

صفحه 62:
الف- از سوي خدا بودن قرآن تقسیم بندي آیات تحدي: 1- فصاحت و بلاغت و نظم قرآن 2- امي بودن ييامبر 3- هماهنگي آیات 

صفحه 63:
ب- مصوفیت قرآن از تحریف 1 - معناي تحریف: تحریف از ريشه (حرف) به معناي لبه. كناره. مرز يك جيزء گرفته شده است و در لفت به معناي منحرف ساختن, مايل کردن و دگرگون نمودن آمده است و تحریف سخن به معناي ایجاد گونه اي دگرگوني در آن است. 

صفحه 64:
2- شواهد تاريخي: در تاريخي عدم تحریف قرآن, اموري چند مطرح است: 1- حافظه شگرف عرب معاصر قرآن و علاقه مفرط 7 خارق العاده آن. ان به حفظ و قرائت قرآن به سیب فصاحت و بلاغت و آهنگ 2- انس فراوان مسلمانان با قرآن و حفظ و تلاوت آنان 

صفحه 65:
مسلمانان و حساس بودن آنان نسبت به هر گونه تذ 4 دستورها و توصیه هاي ویژه پیامبر درباره تلاوت. کتابت, حفظ و جمع آوري قرآن 5- مسئله تحریف نشدن قرآن در ضمن انتقادهايي که از سوي صحابه و ائمه اهل بیت به زمامداران پس از رسول خدا شده است: 

صفحه 66:
3- دلایل روا در میان روایات دلايلي که درباره اثبات مصوئیت اشاره شده است: الف- حدیث ثقلین ب- روایات پرشمار که قرآن را مرجع و محك بازشناسي آراء و تمایلات و جرينهاي حق و باطل مي داند. ج- در روایانی ضرورت محك زدن روایات با قرآن و کنار گذاردن روایات مخالف قرآن را مورد تاکید قرار مي دهند. 

صفحه 67:
ب- مصوفیت قر آن از تحریف 4- دلایل قرآني: در آیات 15 سوره حجره 58-آل عمران. 44- نمل. 8ص و 4۱ «فصلت مبداء نزول ذکر دستگاه وحي الاهي است و دیگر آنکه صیانت و پاسداري از ذکر براي اید است. 

صفحه 68:
5- خاتمیت الف) ادله نقلي خاتميت ب) مباني ختم نبوت 1- جهاني بودن 2 جاودانگي اسلام 3- جامعیت دین اسلام 4- مراتب دين 

صفحه 69:
الف- ادله نقلی خاتمیت يكي از محکم ترين ادله نقلي خاتميت حضرت محمد (ص) آيه خاتم النبيين است كه مي فرمايد: ((محمد بدر هيجيك از مردان شما نيست, ولي فرستاده خدا و خاتم بيامبران است و خدا همواره بر هر جيزي ‎Goad bls‏ رواياتي نيز در اين مورد از اثمه معصومین آمده است. 

صفحه 70:
1- جهاني بودن 2- جاودانگي اسلام 3- جامعیت دین اسلام 4- مراتب دين 

صفحه 71:
‎a‏ یای اسلام ۱ قانون پوياي ‎igh‏ ‏5 عقل در قانو د 1- ورو | 2- اجتهاد پویا "۳ ‎Stand‏ لي و انوي زندگي ‎a‏ به به احکام و ‎wins‏ ‏بدي ‏عدم ج 5 ‎ 

صفحه 72:
براي روشن شدن حقیقت باید 1- تقاضاي زمان. يعني هر چه در زمان به وجود آيد.يعني پدیده هايي که در مقتضیا تطبیق دادن خویش با آنها. 

صفحه 73:
ات رمان براي روشن شدن حقیقت باید مقتضیات زمان را تفسیر کرد: 2- تقاضاي زمان. يمني تقاضاي مردم زمان و پسند مردم. در این تفسیر پسند و ذوق و سلیقه مردم ملاك است. 

صفحه 74:
الف- )1 3- مقتضياي زمان. یه معناي این است که احتیاجات واقعي بشر در طول زمان تقییر مي کند و شر در هر 

صفحه 75:
ب- کیفیت اشكالي که مطرح مي شود: ‎athe‏ زه در حال ات ديني که ثابت است. چگونه مي تواند راهنماي زندگي بشري باشد که همواره در حال این سوال : ‎ ‏إباسخيه ‎ ‏2 شوند نيازهاي نا هاي متغير كه نيازهاي ثابت بركرفته از 1 - نيازهاي انسان ه دو دسته تقسیم مي شوند نيازهاي اي ‎we‏ ِ ‏ت ‎ine‏ قاتا بشرايه ساختمان جسم انسان است نيازهاي ثانوي. نياز اولي و ثابت بشر به سوي ‎ 

صفحه 76:


صفحه 77:
ب- کیفیت هماهنگي دین تابت با دياز منعیر اشكالي كه مطرح مي شود: ديني که ثابت است. چگونه مي تواند راهنماي زندگي بشري باشد که همواره در حال تفییر است: این سوال : 2- چه شکل نیاز عوض شود چه نيازهاي جدید در گذر زمان به وجود آید. در پرتو قوا عدالت گستر قابل پاسخگویی هستند. ت حق مدار و 

صفحه 78:
ج-قانون پوباي اسلام ويژگي هاي سیستم قانونگذاري اسلام: 1- ورود عقل در قانونگذاري 2- اجتهاد بويا اي احكام بر مصالح واقعي توجه به احکام اولي و ثانوي 

صفحه 79:
5- عدم جمود به شکل خاص ظاهر زندگي 6- قوانین کنترل کننده 7- اختیارات حکومت اسلامي 

صفحه 80:
=I 2 3 -4 “5 تعسیر تفسیر آخرت گرايانة تفسیر جامع گراینه دلایل نظریه جامع گرا اهداف پیامبران در قرآن دعوت به معاد دعوت به خدا و توحيد تعليم و تربيت دعوت به تزكيه و تقوا 

صفحه 81:
5( آزادي انسان 6) عدالت اجتماعي 7)اصلاح جامعه و مبارزه با فساد ب)سیره عملي پیامبر اسلام ج) جامعيت دين 

صفحه 82:
الف- هدف بعشت پیامبران: 1 - تفسیر دنیاگراینه: که بر روي سه هدف جهاني متمرکز است: عدالت اجتماعي, رفاهآبااني و رهايي از اضطراب و رنج دايمي زندگي دنيوي 2- تفسير آخرت كرايانه: نكاه فقط نكاه اخروي | 

صفحه 83:
الف- هدف بعفت پیامبران: 3- تفسیر جامع گرایانه: دیدگاه جامع نگر در جهت گيري پیامیران. همه شئون زندگي بشر اعم از زندگي دنيوي و اخروي را شامل است و پيامبر اسلام (ص) به جهت خاتم بودن. بيا 

صفحه 84:
الف- هدف بعثت پیامبران: 4- دلایل نظریه جامع گرا: در اینجا طرفداران این نظریه با دو روش درون ديني و برون ديني جامعیت پیام و دعوت پیامیران را اثبات مي كتند. برمان هايي که جهت ضرورت نبوت ارائه مي شوند به گونه اي تفسیر جامع گراینه دعوت پیامبران را اثبات مي کند. 

صفحه 85:
4- دلایل نظریه جامع گرا: در اینجا طرفداران اين نظریه با دو روش درون ديني و برون ديني جامعیت پیام و دعوت پیامبران را اثبات مي * پیام و دعوت پیامبران ناظر به بخشي از زندگي آدمي و غافل از تصویر جامع متفکران شیعه و سني از امامت؛ تصوير جامع يعني ریاست دین و دنیاست. بنابراین تصویر جامع گرایانه در امامت در نبوت نیز جریان مي یابد. 

صفحه 86:
الف- هدف يعنت ببامبران؟ 5- اهداف پیامبران در قرآن: 1- دعوت به خدا و توحيد 2- دعوت به معاد 3- تعليم و تربيت 4- دعوت به تزكيه و تقوا 5- آزادي انسان 6- عدالت اجتماعي shi Giga pane elt 

صفحه 87:
ب- سیره عملي ‏ یکی از روشن ترین دلایل درون ديني بر گستردگي قلمرو دين اسلام: شيوه عملي بيامبر است. سيره عملي ایشان نشان مي دهد که تعالیم دین اسلام. همه شنون زندگي فردي و اجتماعي, دنيوي و اخروي .مسلمانان را در بر مي گیرد 

صفحه 88:
پیامبر در زمان خود تشکیل حکومت داد. كساني را به عنوان حاکم و ولي براي قبایل مختلف منصوب کرد. حل و فصل اختلاقات. انعقاد عهد نامه ها و پیمان نامه هاي يسيار و . اين اقدامات تنها در منظومه .وجود يك دولت و حکومت که رأس آن بيامبر بوده است. مفهوم مي یاید 

صفحه 89:
ج- جامعيت دين يكي از راههاي شناسابي قلمرو دين: جامعيت دين است. اسلام مكتب جامع و همه جانبه و واقع كراست كه در آن به همه جوانب نيازهاي انسان. اعم از دنيوي و اخروي. جسمي و روحي, عقلي و عاطفي. فردي و .اجتماعي توجه شده است 

صفحه 90:
ج- جامعیت دین :اكر قوانين اسلام را مطالعه کنیم. از يك جهت به سه دسته تقسیم مي شوند لحکام و قولنیرمربوط بسه رلبطه لنسازبا خدا -1 لمحكام و قولنيزهربوط به رلبطه لنسازبا خودش-2 لمويم هاوهينيمربوط به رلبطه لنسازبا هيكيلن-3 

صفحه 91:
ج- جامعيت دين :استاد مطهري درب باره جامعيت دين مي نويسد مساح طرحيإستكلي جامعو همه جانبه و معتدلو متعلدل جليع)) ((.همه طرح هاي‌چزني کارآمد در همه موارد در کتاب اصول کافی فصلی است به نام ((تمام نيازهاي مردم در كتاب و سنت بيان شده است)) كه احاديث زيادي از ائمه نقل ءشده است 

صفحه 92:
- مهدویت و موعودي که در روایات اسلامي. به آمدنش در فرجام ناریخ وعده داده شده است. نمونه صالحان صادق و ...خلیفه الهي است که پس آز جهاني شدن ظلم. قیام کرده و زمین را پر از عدل داد میکند ادامه صفحه يعد 

صفحه 93:
نمانده باشد. خداوند آن روز را طولاني مي کند تا خلیفه اي از خاندان رسول خدا و از فرزندان فاطمه, خلافت خدا در زمین را بر عهده گیرد. نام او مهدي به معناي افته است و خداوند کار او را يك شبه به سامان مي رساند 

صفحه 94:
الف) دين يا اديان ب) وظيفه مسلمان درباره اديان آسماني ج) كزينش در ميان اديان 

صفحه 95:
اديان و مناه رت الف- دين يا اديان از نظر قرآن. اديان وحياني با همه جلوه هاي تاريخي شان داراي ماهيت واحدند. نام عمومي اين اديان كه در بیانگر روح تعاليم همه بياميران آسماني است <«اسلام»» است. 

صفحه 96:
تفاوت شرایع آسماني. یا در سلسله مسائل جزئي و فرعي است که بر حسب مقتضیات زمان و ويژگيهاي محیط. و ويژگيهاي مردمي که به دین دعوت مي شده آند. متفاوت است یا در سطح و مرتبه است و امیران بعدي به موازات تکامل بشر در سطح بالاثري. تعليمات خويش را القا كرده اند 

صفحه 97:
ان و كتابها و شرايع آسماني پیشین. جزء تعاليم الكارنابذير قرآن كريم است. بر اين اساس هر مسلمان معتقدي, به صحف ابراهيم و شريعت نوح و موسي و عيسي نيز ايمان دارد. به همين دليل براي ٠ييروان‏ قرآن. ضرورتي ندارد درباره حقانيت اين اديان مطالعه 

صفحه 98:
ب- وظیفه مسلمان درباره ادبان آسمانی :شواهد و قرائن نشان مي دهد که اين متون آن چيزي نیست که قرآن حافظ و موید آنهاست لین‌کتباز جهاتیمخدیشو فابلم اقشه لستن خستز جهاتطصا لتو سند که تحقیوو مطاامه دیبلیم ‎De‏ ‏تورلتف_شان‌مي‌دهد مطا له صویتق طعيب ه دستموسیت دویرن_شده لست 

صفحه 99:
ب- وظیفه مسلمان درگارا ادبياتو لسقار ينج كانه. به لحاظ ظرح و زوين ناتفان كفترهاوديني مان ادبياتيه كر -2 يفته در لناجيلجهاركانه. به كونه لولستكه هر خولنده بيطرفيميفههد كه لنها به قلم .شخصيالشخاصيكرد لمده لستكه راويانموسيو عيسويوده لند 

صفحه 100:
كزينش ميان أن در باب وظيفه: نمي توان حكم به عموميت داد. بلكه بايد به ديني عمل كرد كه بيشترين نزديكي را به حقيقت مطلق دارد و آن دين اسلام است. زيرا دستخوش هيج تحريفي نشده و كلام ناب الهي است. بر .همين بايه نيزء دعوت به دين اسلام معنا مي يابد و راه شمول كرايان. از کثرت كرايان جدا مي شود 

صفحه 101:


صفحه 102:
1- کلیات امامت الف) ماهیت امامت ب) تفاوت در تعریف امامت ج) تعيين امام د) ضرورت عقلي امامت 1) مرجعيت علمي امام 2 مرجعیت سياسي امام امامت 5 رشري 

صفحه 103:
گريهي ‎opt pal Sty a‏ تخرد و نظربه ماستیه عناراستمار ‎Det‏ ‏مطرح نسموده و ميایستز علی(ع) و دیگر پسیشویانکه از سوی‌سیامیر معرفي‌شده لند پسرهي کرد. از لین _ظر آناشسیعه صلی(ع) نام گرفتد 

صفحه 104:
پسیشیرسه لیرمقام بسرگزیده مي‌شود 

صفحه 105:
امام شناسي در مذهب اهل بیت و براي دانشمندان شیعه. خود نقش روش شناختي در باورهاي ديني دارد و فهم توحید و نبوت. بر آن استوار است. در اصطلاح روایات. شناخت صحیح حجت خداء ضامن هدایت .يافتگي است 

صفحه 106:
.امام به معناي پیشواء بيشروه سرپرست و مقتدا آمده است امام در نزد عرب. چيزي است که پيروي و اطاعت مي شود اعم از اينکه آن چیز: انسان باشد یا کتاب, به .حق باشد يا به باطل 

صفحه 107:
:امامت در اصطلاح متکلمان «جانشینیساسم: لمام کسولستکه پساز پسیامیر سر مسند او مي‌نسشیند 17 يباستعامه ولايتيسر لمتدر لممور هينيو هنيوي- 2 3- ‏للاعه بودن قيد ((ولايتو سربرستيخود وجوبلطاعتوا به منيل|هارد‎ only. 

صفحه 108:
:امامت در اصطلاح متکلمان نیدین ترتیب, امامت را مي توان چنین تعریف کرد پيشولييه وباستعامه دینيسر لستمسلماندر لمور دنيويو ديني که بسه جانشینيبیام لعظم (ص) و)) ((.برلي‌هفظ شویمتو تدایماهیاست 

صفحه 109:
تفاوت اهل تشیع با تسنن در تصور امامت. نه تنهاتفاوت آشکاره که اساس اختلاف آنان در مسایل مهمي از قبیل چگونگي نصب امام.ويژگيهايامام و مانند اينهاست زرا دیدگاه دو مذهب متفاوت است. يكي امام را تبیین گر مسایل معنوي مردم ميداند ولي ذيكري امام را .فقط تحلیل گر امور سياسي مردم مي داند 

صفحه 110:
:شيعه و سني داراي دو اختلاف اساسي در جایگاه امامت نيز هستند نخست. كلامي بودن امامت نزد شیعه و فقهي بودن و فرعي بودن آن نزد اهل سنت است؛ دیگر آنکه در نزد .شیعه. نصب آمام از افعال واجب خداست. اما در نزد اهل سنت از افعال واجب بندگان خداست 

صفحه 111:
در شیوه گزینش امام به دست ارباب حل و عقد و صاحب نظران. اتفاق نظر وجود ندارد و نظرات متنوعي به *شرح زیر دارند .لماستجز با حضور و مولفقتهمه ايبابحلو عقد از هر شهر و هيلي نعيين مي يابد -1 

صفحه 112:
كمترينةعداد دخيلدر كزينشرإمام بنج ترز لهلحزو عقد ميياشنا -2 لمامتیه رأيسه تزهم حاصل‌مي‌شود -3 .لماستحتيبا زینش ی نسفر هم حاصل‌مي‌شود 4 5 ‏لعط زور و قدیت‌حاصلمي‌شود و نز بسه كمزيدئرو بسيعستضدارد. جنيرهماميإمي را لمؤمنين”-‎ clad ‏ا‎ 

صفحه 113:
:براي امامت عامه از ادله عقلي کمك گرفته مي شود متکلمان دو را ه پيشنهاد کرده اند: 1- راه لطف 2- راه حکمت. نقطه مشترك هر دو روش, تصویر امامت به «عنوان تداوم رسالت و جانشيتي پيامبري است 

صفحه 114:
در اصطلاح متکلمان للف آن فعلي است که خداوند درباره بندگانش انجام مي دهد تا انجام تکلیف براي ان سهل و آسان شود .پیام اصلي استدلال از راه حکمت. آن است که امامت مجوز ختم نبوت است 

صفحه 115:
Le ‏مرجعیتعلمیمام‎ علم یه کتاب و سنت و مصونیت از خطا دو مقام هدایت و پيشوايي. دو شرط ضروري خلافت و همان Sok ‏پس از پيامبر معارف و و احکام دین به تمامیت خود و بي شائبه جعل و اختلاف و بدعت. در اختیار هیچ‎ ‏گروهي قرار نگرفت. حال چرا؟‎ 

صفحه 116:
Le ‏مرجعیتعلمیمام‎ نبا فراهم آوردن چند مقدمه مي توان این چرا را پاسخ داد بسیشراز نسیمیاز دورلنبسشتنا وفاتپسیامیر در مکه گذشت‌سرسختیو آزار و اذیتبتهرستان‌در 17 بولبرآموید هو لصول‌عاميه عملیلسام:بساصنشد تسا مسیر وحودر جهتتحکيم‌لینگونه مبامي .قوار كسيد 

صفحه 117:
شرلیط سختو جنگهاوپسیدرپیساعنهردم بسئربو مهاجر تسا جايي‌که فرصتو تولنآنازسه جاي-2 آموزشمعارفو لحکام دین‌به دفاع از موجومیتلییزو دولتديني‌جدید صرفشد و هرچند گاهي‌سه دور بیشولی‌خود گرد می‌لمدند تسنها بخشیاز علم کتابو سنتوا می‌آموختند 

صفحه 118:
كتابو سنطفزینسر لصولو معلرفاعتقدي لخاقي شام( سخنف بلس وجهیازمقررلتاجته‌اعي ‎Be‏ ‎Sy las‏ آشذ نموم زجنينجولمعيباليرحجم وسيع مقررلتو احكام دينيذ اممكزو «فسرلتر ظرفيتو مستعداد مخاطبنخولهد يود 

صفحه 119:
i ahaa ye بر اساسس حکمت و لطف الهي. این دستگاه نيز بايد مانند دستكاه نبوت. هم عالم به كتاب و در تبليغ و عمل. مصون از خطا. از اين نظر تكميل هدف بعثت و تبليغ و كسترش صحيح دين خاتم در ملل جهان ايجاب مي كنذ كه كسي به جانشيني بيامبر از طرف بروردكار تعيين كرد 

صفحه 120:
صرجعییننسیاسیمام -2 شواهد روايي و تاريخي قابل توجهي دلالت بر آگاهي و نگراني پيامبر (ص) از فتنه هاء دشمني ها و دسته بندي هاي پس از خود دارد. از مجموع سخنان پیامبر مي توآن این موضوع را فهمید که ایشان موضوع برهبري را افرالهي و انتضانی مي دانسته است 

صفحه 121:
صرجعییننسیاسیمام -2 ؛دلایل آمر الهي و انتصابي بودن از دیدگاه حضرت رسول(ص) نبذيرفتنييشنهاد بحيره برلوجانشينيحضرت ياسخ ميشان- 1 بهاو: ((لمر جانشينيبه دستخداستهر جا كه بخولهد قرار مي‌دهد)) بيعتعقبه دوم كه يكواز نقطه هايتاثير كنار در جامعه -2 .لساهيمدينه بود 

صفحه 122:
صرجعییننسیاسیمام -2 گر موضوع انتخاب‌خلیفه به دستلمت ود ضرووتدلشتکه -3 بياسرونه قلسهالصزموضوعرا ببهمرهم كوشرد كب يلكه لمتاز ن_حوه ب رگزیدن لنتخابو شرلیط لننتخابش وند عام .سازد مورخازو موی ويساني كواز موضوعاتيكه كوشزد كرهه لند -4 لقدلم و لصرار پیامبر در تعیین‌چانشین‌خود در مدینه در لستانه .تمامی‌فزوتلست 

صفحه 123:
2- امامت خاصه الف) حدیث ثقلین ب) حدیث غدیر ج) حدیث منزلت د) حدیث آثنا عشر خلیفه امامت و رشري 

صفحه 124:
۷۳۳ سوق مي دهد که معروف ترین آنها عبایت است از حدی اش قلب :-1 حدینقدیر -2 حدیشنا عشر خلیفه -4 

صفحه 125:
4 چکیده مدلول این حدیث. آن است که منظور از ملء همان اولي به نفس :يا اولي به طاعت است. زیر 1۳ ‏پسیشراز فترمکنتموله فسعلی‌ولاه فرمود: یا مرن سبتبه شمازخودتا لت ر‎ pally ‏نیستم؟)) هدفت_قلینلیندو عبلرتچیزی‌جز اثباتولایتعلی(ع) نسود‎ 

صفحه 126:
:يا اولي به طاعت سياس در لعلو سختلنياز نزميكش د زمر كخود سخ رك فت .مركخود. ميخواهد خلليرا كه از رحلطو بسديد ميد بسر كند چکیده مدلول این حدیث. آن است که منظور از مولاء همان اولي به نفس امیدهد که بیاسو بل سواز -2 

صفحه 127:
= so = 0 . 5 as ‏عمرینخطاب پساز لتمام سخنانلن‌حضرت‌ولایتعلی(ع) را بسر وي‎ ‏.«تبويك‌و تهنینگفته لند‎ بر فرض که مولا به معناي یار و یاور باشد. بي شك تقاضاي رسول خدا از مردم این بوده كه بعد از من علي را دوست بدارند و او را ياري 

صفحه 128:
در حدیث سفیمه و ح۳3) .مورد تاکید قرار گزفته استت. در حدیث اثنا عشر خلیفه پیامبر در رواياتي تعداد أمير و يا خليفه يا والي ‎Ge‏ پس از خود را 12 تن دانسته و عزت اسلام و قوام دین را به .گونه اي با خلافت آنان پیوند زده است 

صفحه 129:
-یسول‌خدا بسه مردم لیخ را داده که صلاح لمتش با خاشندوازده تسنگره خورده لست*1 .در بسسیییاز رولیاتتصریح شده که لیانفسقط از شریش‌هستند 27 در شسمار دیگریاز رولیاتتصریح شده لسنکه لیرچوازده نسفر فريشي‌مانند نسقیبازو س رکردگانبسني-3 

صفحه 130:
.در بسسيعاز لی رولیت .در بسرخیرولیاتعنولنوالیو لمیر نیز بسه آنانداده شده لست-5 .دربليه لينكه منظور یاس از لیر وزده مرد قرشي‌چه کساني‌هستد سابع رولییاهلسنتساکند -6 

صفحه 131:
دربارد مهدی‌مو لستكة ير أسابنكتاب و ستشجهازرا يتراز تشه رد جاي .مناقشه قابلتوجهونيست در رولياتيكه از طريقخانطنيامير و مذه لهل یتسه دستعا -8 .يسيدف نمونه هايواز ليرش ولهد ميت ولزيافت عايفب زركقر زهفتم محيا ديرا بزع ربيير لساسن قلعايف-9 فقيه نامي اهلبس نتعبا وهابش عرلنيبه همه نام هایّنان ‎Soules Sagat‏ 

صفحه 132:
شرح بسييواز لثمه با تالممام يضابه تفضيلدر كتابلهل-10 الطاهاتت فضيلدربايه لمامتو ث ‎ss gil‏ یج ‎a‏ حا نان مخصوص متابع -11 

صفحه 133:
~ ارو لساميلنها فشرده لواز عقاید شیعه ديبيه شأنو منزلنلمامان “را به قرار شيلزفهرسلكرهه لست آنان‌اولی)اهرهايي‌هستند که خداوند به لطاعتشانه_رمان‌داده لستا) ...كنا زشاهدل نعم ل [ه ردم لند 

صفحه 134:
‎t 5 9-5-5 1‏ — اند؛آنان كساني هستند که خداوند؛ پليدي را از وجودشان زدوده و به راستي پاکشان ساخته است. آنان داراي معجزات و نشانه هاي الهي اند؛ آسمانیاننده ۲ ‏ان سبب آسایش زمینیان هستند. چنان که ستارگان؛ امان 

صفحه 135:
ان بندگان گرامي خدایند که هیچ گاه در گفتار. بر او پيشي نمي گيرند. در رفتاره فرمانبردار او هستند دوستي شان ایمان و دشمني شان کفر است. فرمان آنان فرمان خداي بزرگ و نهي شان نهي خداي متعال ((.است و پيروي شان پيروي خداي تعالي است 

صفحه 136:
3- مهدویت الف) مباني مهدویت 1) بشارت ادیان پیش از اسلام 2 بشارت قرآن کریم 3 فلسفه خلقت و بعشت ب) موعود اسلام ۱ غيبت امام مهدي 022 راز غيبت امام مهدي أمامت ورشري 3 طول عمر امام مهدي 

صفحه 137:
2200 il 1 ‏ب شارتادیان‌پ یش از لسلم‎ ‏در آیین بهود. درکتاب مقدس عبراني عنوان مسیح . تداعي گر نجات‎ .بخشی رسالت مدار است بنابر باور يهود آن زمان كه مسيح بیاید. پادشاهي خدا بر زمین مستقر .خواهد شد و همه ملتها به اورشليم باز خواهند كشت 

صفحه 138:
00 بشارتاهيانييشاز لساهم -1 ‎me‏ ندو شخصيتي به نام كلكي در يايان دوره سياهي كه تمام دنیا را ست و تاريكي گرفته سوار بر اسبي سپید و شمشيري آخت و شهاب گون ظهور میکند تا شرارت و ستم را ريشه برکند و .عدالت و فضیلت را بر قرار سازد 

صفحه 139:
2200 il 17 ‏بس‌شاونادیان‌سیش|زلسلام‎ ‏در آيين بودا منجي موعود در آیین بوداء با مفهوم میتریه تبیین مي‎ ‏گردد. که این واژه به معناي مهربان است. در الهیات بودایی» او را‎ ‏بودای پنجم و آخرین بودا می دانند که هنوز نیامده است او خواهد‎ ‏.آمد تا همگان را نجات دهد"‎ 

صفحه 140:
‎ll‏ تست ‏بس‌شاونادیان‌سیش|زلسلام 17 در آیین زرتشت. موضوع نجات بخش با مفهوم سوشینت گره خورده است که به معناي سود رساننده است. این مفهوم اشاره به كساني است که به نوبت در رس هر هزاره از واپسین هزاره روزگار مي ‏آیند تا پليدي را ريشه کن و جهان ر نو كنند.مهمترين آنهاء .آخرینشان است 

صفحه 141:
ب شارتادیانیسیشراز لسلام 17 در آیین مسیح . انديشه موعود در سه گونه نشان داده شده است که گونه دوم براي ما مهم است همان‌لندیشه موعود ی پومولسنکه عیساین اصرین_ قشم سیح -1 «نجانب خش را لیفا مي‌کند نويد يجعتعيسيبه متابه داور جهازدر لخر يمان- 2 سخراز شخصدیگرولسنکه خود عیسی‌مسیح وعده آمدنش‌ا -3 .موشهد 

صفحه 142:
بسشونقیآن‌کريم -2 در قرآن کریم وعده داده شده است که روزي حق پرستان و صالحان جهان. وارثان زمین خواهند شد و قدرت و حکومت جهاني را به .دست خواهند گرفت و اسلام بر همه ادیان چیره خواهد شد رات 21 سوه اناد و 28 ببووه قصسن زین موتتو اكنارم ده ءاست 

صفحه 143:
هدف اساسي بعثت پیامبران کامل کردن شرایط رشد و تکامل آگاهانه براي انسانهاست که با قرارگرفتن وحي در دسترس مردم. تحقق مي يابد. اكر اين حقیقت را که اسلام آخرین دین آسماني است. حضرت محمد(ص) آخرین پیامبر خداست. و تا ابده آیین و پیامبر :ديگري نخواهد آمد. نتیجه مي گیریم 

صفحه 144:
اولاء تحقق مشیت الهي و هدف بعثت تنها در قلمرو این دین و .چارچوب قرآن و سنت. عملي خواهد شد ثانياء رهبري ديني از میان پیروان همین پیامبر همین دین بر پا مي .شود ثالتء از آنجا که او رهبري حکومت جهاني صالحان را بر عهده خواهد داشت. کاملترین و صالحترین انسانها و به مفهوم دقیق کلمه, .مهدي و هدايت يافته خواهد بود 

صفحه 145:
سخنان پیامیر و اهل بیت درباره امام زمان (عج) از حدود دویست سال پیش از غیبت کبري و از اوایل قرن دوم هجري در هاي متعددي گردآوري شده است. این ها که به اصول مدونه شهرت .یافتند, اساس کتب قرن 4 و 5 هجري را در؛ تشکیل مي دهند 

صفحه 146:
راز غیبلمام مهدی(عج) -2 از روایات مي توان دریافت که اوه غیبت حجج الهي از سنتهاي جاري خدا بوده: ثانياً. جزئي از امور غيبي است كه هر خدا باور دينداري بأيد به آن ايمان داشته باشد. ی .واقعي غيبت مهدي (عج) را ننها خدا مي داند و به اولياي الهي نيز اجازه افشاي آن داده نشده است 

صفحه 147:
طول‌عمرلمام سهدی(عج) -3 اگر عمر طولائي حضرت بر خلاف قوانین طبيعي شناخته شده باشد. دستگاه مهدویت از اسرارالهي و معجزه اي از معجزات مکرر تاریخ ادیان و پيامبران است. همانطور که در قرآن در سوره کهف خفتن 300 ساله .اصحاب کهف و در سوره عنکبوت در آیه 14 عمر نوح 950 سال امد 

صفحه 148:
الف) ولایت تا آغاز غیبت ب) ولایت در عصر غیبت 5- ماهیت و شرایط ولایت الف) ولایت چیست؟ ب) فقیه کیست؟ cab yap ly $y WWD 

صفحه 149:


صفحه 150:
«رصول 5 شیعه بر اين باور است که حضرت پیامیر در دو مسئولیت اخیر خویش, جانشين دارد و اين تكاليف را بر عهده امامان معصوم گذاشته است. امامان معصوم همان كساني هستند که علم خود را وام دار کسب یا .اجتهاد نیستند 

صفحه 151:
مرهم ليزعمصر در تسبييزن تفسير لموزم هاومينيو رهبريخويشبه جه كسيبايد جوع كند؟ -2 

صفحه 152:
تسفایتوهیان‌میر معضوم بالمامان‌سعصوم چیسگ علاوه بر ری يابي تاريخي موضوع و بررسي نصوص معتبره تأملات كلامي و نظري نیز مي تواند در روشن .شدن برخي از ابعاد فضیه در رسیدن به پاسخ منطقي موتر باشد 

صفحه 153:
متكلمان شيعي (جون شيخ مفيد و سید مرتضي) بر اين باورند كه بر پیامبر (ص) نیز به مقتضاي حکمت واجب بوده است تا امر امت را بدون تکلیف رها نکرده. جانشيني براي خود تعیین کند. بي شك .امري درباره آخرین امام شيمي مطرح مي شود که پیش از غیبت کبراء سفارش هايي را مطرح کند 

صفحه 154:
توان استدلال کرد که ریاست و سرپرستي جامعه ضروري است و گريزي از آن نیست. از سوي دیگر نمي این امر را به مردمواگذار کرد زیا .منشأ نزلع و لختافبو منجر به هرج و مرج ميكردد -1 لتصافجانشینسه صفانیلایم دارد -2 

صفحه 155:
در تعیین امام معصوم صفاتي چون عصمت و اعلمیت باعث مي شد که انتخاب امام. در وراي صلاحیت انتخاب مردم قرار مي گیرد. با این حال در جانشین امم نیزه به رغم عدم اشتراك عصمت, لازم است حداقل شرایط عمومي جانشینان اعلام گردد 

صفحه 156:


صفحه 157:
با توجه به شواهد و قراتن تاريخي و حديثي؛ مي توان پیشینه تاربخي .ولایت را در زمان پیامبر و امامان معصوم جستجو کرد :مسلمانان از همان صدر اسلام با دو مسئله اساسی روبرو بوده اند غيبتييامبر و عدم حضور ليشازندر بسيرواز ‎bys‏ 1 نيز مبوم به لحكام و دستورلتلجتماعيو فرهي-2 چنین مسئله اي اقتضاء مي کرد که پیامبر كساني را آموزش دهد و .در شهرهاي مختلف متصدي آمور مردم گرداند 

صفحه 158:
امبر اعظم ولايت عالمان به سنت را بر جامعه. عقلاً و شرعاً لازم مي دانست و مي فرمود ((.جانشينازمركسانيهستتد كه بسسراز مؤراوبازلحاديشو سنتمولند)) .بر اساس دیدگاه پیمبرفقیهان امانت درانپیامبران هستند و وارث آنبا بود و از عم آنها ارث مي برند 

صفحه 159:
بینش سياسي پیامبر مبتني بر ولایت بود. براي مقبله با آنچه که خود آن را سلطنت مي دانست. تبیین کرد فرمود ([ تیه مین سیاس ود تا زمانيکه ورد دستگاه ‎eh‏ شده باشع)) 

صفحه 160:
امام حسین (ع) معتقد است که همه مردم در جامعه از نظر وظایف یکسان نیستند. بلکه نخبگان جامعه داراي وظیفه اي مظاعف و در نتیجه مظاعف اند. حق حکومت را از آن عالمان الهي مي داند که .ما امروز آنها را به عنوان فقیه مي شناسیم 

صفحه 161:
امبر از ميان فقيهان. نخبكان آنها را كه همان امامان معصوم بودند.بهعنوان جانشینان خاص خود. و افقیهان غیر معصوم را به عنوان جانشینان عام معرفي کرده است 

صفحه 162:
از نيمه دوم سده نخستين (امام باقر و امام صادق عليهم السلام) نا آغاز غيبت را بايد سالهاي بالندكي نظريه ولايت دانست. 6600 كتاب حاصل فعاليت آكادميك جهارهزار شاكرد نخبه مكتب صادقين بود كه كتاب .هاي فقهي آنها به اصول چهارصد گانه معروف بودند الف- یت 

صفحه 163:
الف- یت .در اين زمان طبقه فقيهان به صورت رسمي شكل كرفت :امام صادق درب زراه فرمود ((لذكر زرايه نود. لحاديثيديم از بيزمويف»4) اره هشام فرمودند oper ght ‏هر کس‌بااو مخاقنکنه با ما مخالقتکرده))‎ pel as Sogn ‏یا پسيرمي‌کن: از ما‎ ‏بلست‎ 

صفحه 164:
ب- ولایب کر در اين دوران نقش عالمان ديني و سنت اجتهاد برجسته تر گردید. در فرهنگ شيعي. در غیاب امامان» «مهمترین وظیفه, يمني تسیر دین بر دوش عالمان و مجتهدان به شده است 

صفحه 165:
در سالهاي غیبت صغراء نایبان خاص. نقش سرپرستي و رهبري امت را زیر نظر امام بر عهده داشتند. امام ‎٠‏ پس از پایان نایب چهارم: نایب ديگري معرفي نکردند 

صفحه 166:
ب- ولایب کر در پاسخ نامه اسحاق بن یعقوب که از امام زمان (عج) پرسیده بود در زمان عدم دسترسي به شماء تکلیف ما چیست و به چه کسي باید رجوع کنیم؟ امام عالمان دین را مرجع همة امور و حجت خود بر مردم .معرفي کردند 

صفحه 167:
ب- ولایب کر :شیخ مفید مي فرماید مقامه حدود و احکم جزبی سا روط سه حالس اهاستکه از سوي‌شدایند نصبمي‌سود ول ((..همانلمامام معصوم از سل سیامیر هستند و كساني‌که لئمه لنازرا ب 

صفحه 168:
ب- ولایب کر :شهيد اول محمد بن مكي ((.لجرلي‌حدود و تعزیرلتندر صلاحیطمام معصوم و نایبلیس) نشهید اني زین الدین بن علي الحم مي دوي كد را دلشته باشد نايبو نطينده از سوولمام معضوم)) للست 

صفحه 169:
ب- ولایب گر :مرحوم ملا احمد نراقي در كتاب عوائدالايام اشاره كرده كه فقيه بر دو امر ولایت دارد بر نجه كه يسيامير و لمام ولاستدارند مكر موارديكه به لجماع و نصاز ‎hig age‏ خلیج 1۳ .هر عمليكه به ديزو دنيايمردم مربوط باشد و ناكزير بايد لنجام كيرد. جه عقلاو جه عادتا -2 

صفحه 170:
ess ‏الف‎ واژه ولایت در معاني حب و دوستي, نصرت و ياري, متابعت و پيروي؛ سلطنت و چيرگي؛ رهبري و سرپرستي .به کار رفته است که واژه ولایت: درباره فقيه به كار مي رود. به معناي زمامداري و سرپرستي است 

صفحه 171:
اقسام ولایت از معني سرپرستي و زمامداري ولایتتکوینن سر پرستی‌موجودلتجهانو عالم خلرج و تصرفعیني‌در آنهاء مانند ولایتسفسبر قولي-1 .دروني‌خودش ولایتیسر تسشریح ولاب .دلشته باشد انونكناريإحكام هيراس تيعنولينكه كسيحوجع|إصولو لحكام ثسرعورا -2 

صفحه 172:
Pees ‏الف‎ :اقسام ولایت از معني سرپرستي و زمامداري ولایتسر مردم ولایتو سرپرستیلمور در محدوده و چارچوبقانو| هي که در لسانلیاتو رولیاتو 32 .همچنیردر عرففقيهاندر دو مورد به كار فته لست 

صفحه 173:
تولایتیر مردم -3 *_ ولایت بر محجوران: در جامعه كساني هستند که بر اثر ناتواني علمي یا عدم حضور. قادر به ادارة امور خود نبوده و یازمند سرپرستي دیگران هستند. *_ ولایت بر خردمندان: تصدي بر امور جامعه اسلامي و حق تصرف در مسایل سياسي. اقتصادي. فرهنگي. حقوقي و خلاصه همة مسائل اجتماعي است. 

صفحه 174:
es ‏ب-‎ :مقصود از فقيه. در بحث ولايت فقيه. مجتهد جامع الشرایط است. فقیه داراي سه ويژگي است لمجتهاد مطلقفقيه بايد در همه لبولبفقه لعماز عبادلت‌سیاسانتو معامااتمجتهد باشد بالستفاده 17 از طرح لستدلاموإمام خميني!قدسسره) لستفدم ميشود كه شرط لايم فقاه لس هه لفقهيتو .لعلميت 

صفحه 175:
SS ‏اب-‎ افقیه داراي سه ويژگي است 2- ‏فقیه جامع | اثولیط کسیلسنکه لفزینسر مدع قل ظري‌در ناحیه عقلعملینیز به‎ sll be ‏«مقدار سمکنکامل-اشد فسقیهبساید مطبع تسمایاتو هلهاین فسانینشد و کساهز او سر نز‎ 

صفحه 176:
افقیه داراي سه ويژگي است قدي تمديريتو مر يايد بسينشريسياسيو اجتماعي تسل سر سار و کهایجریی(گهیز خسته 37 هاو نيومديهاوع صر خويش كاهواز شرليط يمانخود. شجاعتقديتارادى قاطعيتدر تصميم گسبریو هتر و لستعداد مدیریتکه زٍمینه لستحتاق‌حاکمیتحکوم ترا فرلهم مي‌سازد, بساشد 

صفحه 177:
SS ‏اب-‎ یابر ارم (ص)فرمودند ‎eo esas Fala‏ نسيستمكر برليكسيكه سه ويزكيدلشته باشد تقوليركه اورا از تكففا)) بل دارده حلميكه باعتكنتر لغ ضيت شوده حسر ولايه بر زير هستازبه ككونه ليكه برلولنان ((همانند يدر مهربانياشد 

صفحه 178:
SS ‏اب-‎ :اميرالمؤمنين (ع). علي نيز مي فرمايد سزاوارتريزمرهم به لمر خاشتتولناتريرآنازيه لنجام لزه دلناتريرآنانيه دستورلتخداوند در ممور)). ((.مربوط به خلفتو حكوسلست 

صفحه 179:
oe :در قانون اساسي ج.. ايرانء ويژگي هاي رهبر. چنین صلاحیتعلميلايم بسولیفتاء در لبلب ختلفف قه؛ 17 عدالتو تقوليمبرايرهرولم سام -2 .بسينشصحيح بسياسيو اجتماعي تسديير. شجاعتمديريتو قدرسكافيبرلويهيري- 3 

صفحه 180:
6- ضرورت ولایت گقه؟ الف) ضرورت عقلي ولابت ب) دلایل نقلي ولایت 7- ولایت مطلقه فقیه الف) تعریف ولایت مطلقه ب ادله ولایت مطلقه 8- مشروعيت ولايت فقيه الف) متها مسزوعيت حكوصت ب) مشروعیت ولایت فقیه 9 ولایت و دموكراسي الف) مباتي تظریه انتصاب جایگاه مردم در نظام ولابي ج) حكومت ديني و دموكراسي رن و بر رن 

صفحه 181:
نیز جامعه بسشريسه دیرو قانوزا لین 1۳ نار بسه تسبیبرو تقسیر قانووحی‌لمکاابهام و لختاشدر قولنیروجود دارد و بسلبرلین‌همیشه 27 .وین سیازمند تسقسیرند للحكام و قولنيرإجتماعيإسلامماند احكام عدي لبديو جاودلنه لند -3 لسزوم لحيه و مجرلوف لني رإجتماعوهين 4 

صفحه 182:
اب- دا براي اثبات مشروعيت ولایت فقیه. افزون بر دلایل عقلي, به احادیث فراواني استناد شده است. که به روشني اتصاب فقیهان و دین شناسان در دوران غیبت براي زمامداري و رهبري امت اسلامي است 

صفحه 183:
اب- دا لممام صادق(ع) در بساسخ لين رسشركه قيادر ‎as AS BES‏ داوييو قضاو لس تمي ولن-1 لطان(حاکم غیر هينع و قشاوتم نصوباز سسویاو رجوع کرد. مرلجعه بسه آنانا. رجوع طاغوتدلنسته و به شدتمنع كردم و عالمازمينيرا به عنولنحاكم بر جامعه لسلاميمعرفيمي .که 

صفحه 184:
اب- دا 27 ‏لکرم فسرمودند:(( خدلیا جانشیان‌مرا مورد رحمتخویشقرار دها) از آن‌حضرتپسرسیدند که‎ pal ‏جانشيئانشما چه کسانی‌هستند؟ فرمود: ((لنا‌که پسساز مرمی‌لید و حدیئو سنتمرا روليتمي‎ (as .منظور از راویان حدیث, ناقلان حدیث نیست و معنا ي عمیق تري دارد 

صفحه 185:
بدا لممام يماناعج) در باسخ به نامه يكواز يار نخود. ده :بيشموآيد موفرمايد در رويدادهاييكه بيشموآيد به راويانحدينما مرلجعه كنيده ِيرا لنانحجتم بر شما هستف و ‎(Ge‏ ‏((.حجتخدا بر آنانم وظيفة شیعیاندر رویدادها و حوادثي‌که -3 

صفحه 186:
الف- تعر و ولایت فقیه مطلقه فقیه, در واقع بحث بر سر حدود و حيطة اختیارات و محدودة حق حاکمیت و تصرف در آمور اجتماعي مردم است. فقيهي که از دیدگاه شیعه. به نیابت از امام معصوم حق رهبري و .ولايت دارد 5 

صفحه 187:
:درباره گسترة ولایت فقیه در میان فقهاي شیعه بر سر دو موضوع اتفاق نظر است فتا دادجر لین تام فقیه لحکام دينيو مسائل‌شرعیرا با لستماد از ملبع لستخراج کرده و در 17 لختیار مردم قرار مي‌دهد. قضاوسدر لميزجايكاف فقیه با دللسترلٍحکام حقوقيبه لختاههاومردم و اجرلوحدود الهومي- 2 hs 

صفحه 188:
:در بحث ولایت به معناي تصمیم گيري و تصرف در آمور مردم دیدگاه هايي وجود دارد ولابتدر لموري‌که نسیاز بسه ولي‌دارد. وليم تولي‌خاصیندارد و شرع رلضین یستیرامور بدین‌سرپرستت1 .بماند ولايتبسر همة لمور عموميمسلمانان يه معنايحكوصتو تسدبیر همة شونسیاسیه اجتماعيو ولایتسر 27 .لموا[و لشخاصبه لقتضاي‌حکومت 

صفحه 189:
مسائلو مصا.احي‌که در دليرة زندگی‌خصوصیفراد قرار دارد و هیچ گونه ارتباطيبا حوزة عمومينمي-3 .يايد تسحتولایته طلقه فسقيه قرار نسميكسيرد. كر بستولنجنيرإموريرا زند كي اجتماعيبافت 

صفحه 190:
الف- بعر و نامام خميني در کتاب البیع خود مي نویسند تسم لختبلتي‌که بسرايسيامیر و لمامازاستازلموي‌که بسه حکوستو سیاستساز مي‌گسردد.بسولي...1) فسقیه نیز نسابستو فرقکناشترهبزو نان معتولنسیست ادامه صفحه یعد 1 

صفحه 191:
الف- بعر و زیرا والي و حاکم هر که باشد. مجري احکام شريعت و اقامه حدود الهي و دریافت کننده خراج و سایر ((.مالیات و تصرف کنندة در آنها بر حسب صلاح مسلمانان است 

صفحه 192:
ب- أدلة 7 بر اساس ضرورت عقلي. جامع ديني همچون جوامع دیگر نیازمند حکومت و رهبري است و اساسا پذیرش حکومت: مستلزم پذیرش اختیارات مطلقه است زبراققیه جامع الشرایط در زمان غیبت امام زمان - جانشین او و متولي دین و مجري قوانین ديني است 

صفحه 193:
الف. با توجه به آیات قرآن مالکیت ذاا و اصالتاً حق خداوند است مگر آنکه این حق به شخصي واگذار شده باشد از اين رو تتوري حاکمیت الهي تثبیت مي گردد ((و هیچ مرد و زن مومتي رادر كاري که خدا و رسول حکم کنند اراده و اختياري 

صفحه 194:
الف. :امام خميني مي فرمايد ولايتبه حكم عق مخصوص فلتب اريت عا ليإستتنها اوستكه جاكمي تب ل فلتدارد؛ حاكميتيكه)) مستد به جعلهيكيلن:_يستو لصالا حقدارد برلعينسانها و ادارة لمورشانت دبير كند.. . ميكيلن ((.تسنها با جعلو نصلو ميتولنك متصدوإمر ولايتكرهند 

صفحه 195:
ب- مسروا در عصر غیبت. فقبهان واجد شرايط به صورت نصب عام از سوي امام معصوم (ع) به ولایت و حکومت تنها از ناحية شارع مقدس است و مردم نقشي در 

صفحه 196:
:نخستین فقيهي که فقيهي استدلال عقلي در اين زمینه نمود آیت الله بروجردي بودند در جامعه هموارم لموري‌وجود دارد كه مربوط بسه فرد خاصی_یستب لکه از لمور عمومیو لجتماعي- 1 لستو حفظ نسظام جامعه ب-دلزولیسته لستمانند ‏ ضایتو داوري سرپرستیلمو یبن ناب فان حفظ .نسظام دلخلی‌جامعه و.. که از یظایفوهير لست 

صفحه 197:
الف- مت بريسوق ولنيزو لحكام هي رإسلا, تسرديدياقينسميكنارد كه لساه, دينيإاجتماعيو سياسيو ديني-2 ستو لحكام لريسه لزع لديمحفكه ‎SA lia‏ و تساميسعادتاخروولستمتحصر 

صفحه 198:
الف- مت بسدونتسردید در دیولسلام سیاسنگ ناريک اک شور و ت أمیرن سای ندیها و جتمامي‌از لمور معنوی‌شنون-3 مربوط بسه تسبلیغلحکام و ارشاد مسلمانان‌جدا نبوده؛ بسلکه از همان‌صدر لسلام سیاستبا دیانت -.عجين وهم لست 

صفحه 199:
مردم تنها در كارآمدي نظام و اجراي منویات رهبري خلاصه نمي شود بلکه آنها هستند که با گزینش واجد شرايط به شيوة مستقيم يا غير مستقيم؛ مصداق ولي امر و زمامدار جامعه را تعيين مي ‎a‏ 

صفحه 200:
نامام خميني در صحيفة تور مي فرمایند حکوستساهي حکومتیلستکه او صددیصد متکوبه آرليم لت اشد یسه شيوه اي‌که فرد لیرلنیا) احساس‌کند با رأي‌خود و کشور خود را مي‌سازد و چوراکتر یف اطم لین امن پسپاید ((-موازینن قولعد لساهی‌در همة زمینه ها رعایتشود 

صفحه 201:
es oc آبیشتر دیدگاه فقو نظريه كلي كنجانده مي شود ‎Lest Ae el‏ اعتقد به ناسوكاييهرلتيجانبدارواز دموكرلسي-2 ساوگيي شريط -3 

صفحه 202:
يه كلي كنجانده مي شود گروه اول که دغدغه دین وارزش هاي ديني را دارنده اساسا خداسالاري و مردم سالاري را در واگرايي و تناقضي آشکار مي بینند و از اينكه با جهل و هوس بشري با شرع و إرادة حكيمانه الهي. در تعارض ‎٠‏ بيمناك اند ‎ ‏ابیشتر دیدگاه ها در سه ‎ ‎ 

صفحه 203:
نبیشتر دیدگاه ها در سه نظریه كلي گنجانده مي شود گروه دوم که جانبدار دموكراسي هستند. دین سکولاریزه نشده را تهديدي بر نقش آفریت ابگري انسان مي دانند اراده جمعي و 

صفحه 204:
ابیشتر دیدگاه ها در سه يه كلي كنجانده مي شود گروه سوم. طرح سازگاري مشروط را مطرح کرده اند و متعقد به نوعي مردم سالاري شده اند 

صفحه 205:
ننگه و تفسیم بندي كلي واژه دموكراسي رویکرد ها و قرلشتهايي‌که دم وکرلسیرا نوعی‌هدفو ارزش‌مي‌دلنن. در دموکرلسي‌بسه منایه ارزش مردم 17 .هر قانونيرا وضع كند معتبر و لايم |-لاجرا خولهد بود و بايد محترم شناخته شود 

صفحه 206:
SESE دموكياسيسه ‎Jol pb ip iy file ae‏ وگل وري .رای صمیمکسوي2 لستبه عقیدم لیوا ها دموکرلسیتسنها بك روش رات صمیم كسيرودر جارجوبق ولنيزو ارؤشهاي السيرايسوبه شمر موليد 

صفحه 207:
SESE نظريه سازكار كردن دين با دموكراسي با اعتقاد به مضمون و محتواي ا كور حكومت ديني و دموكراسي را در كنار هم بنشاند و به اصطلاح دين را با .زمانه سازگار نماید 

صفحه 208:


صفحه 209:
مباحث دین شناسي از ضروري ترین بحثهايي است که با جوانب مختلف زندگي انسان ارتباط مي يابد. برخي أز دانشجويان عزیز در مورد مسائل گوناگون دین شناسي شبهات از سويي و عطش روز افزوني براي درك حقایق و معنویات داشته باشد لذً با مطالعه این .اثر مي تواند به بخشي از سوالاتش پاسخ دهد 

صفحه 210:
مباحث مختلف دین پژوهي موجود در اين اثر به تعمیق باورهاي ديني دانشجو از طریق مطالعه و کنکاش عقلي و نقلي كمك زيادي مي کند در نتیجه موجب تقویت بالندگي ديني و فرهنگي در میان دانشجویان مسلمان شده و از عناصري که عقاید او را دستخوش تزلزل مي کند ايمني مي بخشد 

صفحه 211: