انسان شناسی

انسان شناسی

اسلاید 1: انسان‌شناسی

اسلاید 2: دانش انسان‌شناسیانسان‏شناسى مجموعه‌‌ای معرفتى است كه به بررسى بُعد يا ابعادى از وجود انسان‌ها يا گروهی خاص از آنها مى‏پردازد.اقسام انسان‌شناسی به لحاظ تنوع روش انسان‏شناسى تجربىانسان‏شناسى عرفانىانسان‏شناسى فلسفىانسان‏شناسى دينىاقسام انسان‌شناسی به لحاظ تنوع نگرش انسان‌شناسی خُرد (جزءنگر): به بررسی بُعدی خاص از انسان یا گروهی ویژه از انسان‌ها می‌پردازد.انسان شناسی کلان (کل‌نگر): ابعاد مختلف و مشترک میان انسان‌ها را می‌کاود.

اسلاید 3: دانش انسان‌شناسیAnthropology به اموري چون زبان، شخصيت، خويشاوندي، هنر، بيماري، اقتصاد، ساختمان بدن و رنگ پوست انسان مي‏پردازد.هيچ وقت در عرصه تاريخ ... انسان آن‏قدر براى خود مسئله نبوده كه امروز هست ... علوم تخصصى كه پيوسته تعدادشان رو به افزايش است و با مسائل انسان سر و كار دارند، بيشتر پنهان‏گر ذات انسان در پرده حجاب‏اند تا روشن‏گر آن. (ماکس شلر)مباحث کلان انسان‌شناسی، همچون وجود روح و جاودانگی آن، و مختار بودن آدمی، به پرسش‌هایی بنیادی‌تر درباره انسان پاسخ می‌گویند. نتایج مباحث کلان انسان‌شناسیمعنایابی زندگیتشخیص نظام‌های اجتماعی معقولتبیین برخی از مبانی علوم انسانیارتباط با اصول و فروع دین

اسلاید 4: فلسفه اخلاق5هویت واقعی انسان

اسلاید 5: ساحت‌های دوگانهوجود جسم امری بدیهی است.برای اثبات دو ساحتی بودن انسان، باید به اثبات روح مجرد پرداخت.انواع دلایل برای اثبات روح مجرددلایل عقلی مستقیم و غیر مستقیم (از راه اثبات غیر مادی بودن برخی پدیده‌های نفسانی، مانند اراده و ادراک)شواهد تجربی فراوان که به حد تواتر نقل شده استآیات متعدد قرآن کريم

اسلاید 6: برهان تقسیم‌ناپذیریبدن جسمانی انسان تقسیم‌پذیر است، اما «من» تقسیم‌ناپذیر است.آنچه تقسیم‌پذیر است، غیر از آن چیزی است که تقسیم‌ناپذیر است.پس، در انسان، ساحتی بجز بدن جسمانی وجود دارد.

اسلاید 7: برهان هوای آزادبا فرض حالتی که از بدن خود آگاهی نداشته باشیم نیز خود را می‌یابیم. آنچه می‌یابیم غیر از آن چیزی است که نمی‌یابیم.پس، در ما ساحتی غیر از بدن نیز وجود دارد.

اسلاید 8: برهان عدم ظرفیت بدن برای درک امور عظیمما صحنه‌هاي گسترده را با همان بزرگي و گستردگي‌اش درك مي‌كنيم. مغز يا ديگر اجزاي مادي انسان ظرفيت درك اين امور را ندارند.پس، بايد ساحتی دیگر، غير از بدن و اجزای آن در انسان وجود داشته باشد كه منشأ درك اين صحنه‌هاي گسترده باشد.

اسلاید 9: شواهد تجربی ـ نقلی وجود روحAutoscopy (مشاهدة جسم خود)Telepathy (دورآگاهی)Mind Reading (اندیشه‌خوانی)احضار ارواح مردگان و ارتباط با آنانخارج ساختن اختياري روح از بدنکرامت‌های اولیای الهیرؤياهاي صادق

اسلاید 10: شواهد قرآنی وجود روحآیاتی که در آنها از تعبیر «توفّی» به معنای دریافت کامل برای توصیف مرگ استفاده شده است... حَتَّى إِذَا جَاءَ أَحَدَكُمُ الْمَوْتُ تَوَفَّتْهُ رُسُلُنَا وَ هُمْ لَا يُفَرِّطُونَ؛ (انعام (6)، 61) تا هنگامی که مرگ یکی از شما فرا رسد، فرستادگان ما او را کاملاً دریافت می‌کنند و هیچ کوتاهی نمی‌کنند.قُلْ يَتَوَفَّاكُمْ مَلَكُ الْمَوْتِ الَّذِي وُكِّلَ بِكُمْ ثُمَّ إِلىٰ رَبِّكُمْ تُرْجَعُونَ؛ (سجده (32)، 11) بگو فرشته مرگ که بر شما گماشته شده شما را به طور کامل دریافت می‌کند، آنگاه به سوی پروردگارتان باز گردانده می‌شوید. اللهُ يَتَوَفَّى الْأنْفُسَ حِينَ مَوْتِهَا ...؛ (زمر (39)، 42) خداوند جان‌ها را زمان مرگ‌شان کاملاً باز می‌ستاند.آیه‌ای که در آن، نفس مطمئنه هنگام مرگ مخاطب قرار داده شده استيا أَيَّتُهَا النَّفْسُ الْمُطْمَئِنَّةُ * ارْجِعِي إِلىٰ رَبِّكِ راضِيَةً مَرْضِيَّةً؛ (فجر (89)، 27 ـ 28) اي کسی كه به مرتبه نفساني اطمينان رسیده‌ای، به‌سوي خدايت بازگرد.

اسلاید 11: شواهد قرآنی وجود روحآیه‌ای که در آن، ملائکه هنگام مرگ ستمگران به آنها می‌گویند خود را خارج سازیدوَ لَوْ تَرىٰ إِذِ الظّالِمُونَ فِي غَمَراتِ الْمَوْتِ وَ الْمَلائِكَةُ باسِطُوا أَيْدِيهِمْ أَخْرِجُوا أَنْفُسَكُمُ الْيَوْمَ تُجْزَوْنَ عَذابَ الْهُونِ بِما كُنْتُمْ تَقُولُونَ عَلَى الله‏ِ غَيْرَ الْحَقِّ وَ كُنْتُمْ عَنْ آياتِهِ تَسْتَكْبِرُونَ؛ (انعام (6)، 93) و اگر ستمگران را در سكرات مرگ ببيني كه فرشتگان دست‏ها را گشوده‏اند و به آنان مي‌گويند: خودتان را خارج کنید (جان بكنيد)! عذاب خوار‌كننده‏اي خواهيد داشت به خاطر آنچه نادرست درباره خدا مي‏گفتيد و نسبت به آيات او تكبر مي‏ورزيديد.آیاتی که بر زندگی برزخی، رستاخیز و ویژگی‌های بهشت و دوزخ دلالت دارند

اسلاید 12: هویت واقعی و سرشت انساندلایل اثبات روح، نشان می‌دهند که هویت واقعی انسان (من) به همان روح بسیط و تقسیم‌ناپذیر او است که ادراک و اراده دارد و تا در این دنیا است، از بدن و اجزای آن برای انجام دادن فعالیت‌های خود استفاده می‌کند.مراحل خلقت انسان در قرآن، نشان دهنده آن است که هويت واقعي انسان به روح اوستثُمَّ خَلَقْنَا النُّطْفَةَ عَلَقَةً فَخَلَقْنَا الْعَلَقَةَ مُضْغَةً فَخَلَقْنَا الْمُضْغَةَ عِظَامًا فَكَسَوْنَا الْعِظَامَ لَحْمًا ثُمَّ أَنشَأْنَاهُ خَلْقًا آخَرَ فَتَبَارَكَ اللهُ أَحْسَنُ الْخَالِقِينَ؛ (مؤمنون (23)، 14) آن‌گاه نطفه را به‌صورت علقه درآورديم، پس آن علقه را [به‌صورت] مضغه گردانيديم و آن‌گاه مضغه را استخوان‌هايي ساختيم، بعد استخوان‌ها را با گوشتي پوشانيديم. آن‌گاه [جنين را در] آفرينشي ديگر پديد آورديم. پس آفرين باد بر خدا كه بهترين آفرينندگان است.با توجه به اصیل بودن روح و ابزار بودن بدن، انسان باید تا جایی که برای تکامل روح، لازم و مفید است از بدن استفاده کند.

اسلاید 13: تعریف سرشت مشترک یا ویژگی‌های فطری انسانویژگی‌هایی از روح که به انسان اختصاص داشته، میان انسان‌ها مشترک هستند.از نوع بينشي، گرايشي و توانشي هستند،فراحيواني هستند،غيراكتسابي هستند،زوال‌ناپذيرند.

اسلاید 14: نمونه‌هایی از ویژگی‌های فطری انسان برخورداری از دستگاه ادراک عقلگرايش‌هايی مانند كمال‌خواهي، ميل به جاودانگي، و میل به پرستشتوانش‌هايی مانند توانايي انتخاب آگاهانه، استعداد رسيدن به كمال بي‌نهايت، و قدرت خودسازيخداشناسی، خداجویی و خداپرستی را می‌توان از ویژگی‌های فطری انسان دانست که با تربیت صحیح می‌توانند شکوفا شوند، چنانکه در اثر توجه به امور دیگر، یا ظلم و گناه می‌توانند پوشیده بمانند.

اسلاید 15: نتایج توجه به هویت واقعی و سرشت انسانانسان امکان نزدیک شدن به کمال مطلق (خداوند) را دارد؛ اما از آنجا که ابزارهای عادی ادراک او محدود هستند، برای دست‌یابی به سعادت ابدی و کمال حقیقی خود نیازمند وحی و دین الهی است.مکاتب مادی و الحادی، در تعیین هویت انسان به انحراف رفته‌اند. بنابراین، علوم انسانی و نظام‌های برخاسته از این مکاتب و دستورالعمل‌هایی که برای بشر صادر می‌کنند نمی‌توانند انسان را به سعادت و کمال حقیقی برسانند.با توجه دو ساحتی بودن انسان، ویژگی‌های هریک از روح و بدن، تأثیر متقابل آنها، و وابستگی هویت واقعی و کمال حقیقی انسان به روح، تفسیر فیزیکالیستی از پدیده‌های روحی که به نادیده انگاشتن مؤلفه‌های اصلی تعالی انسان می‌انجامد قابل قبول نیست.

اسلاید 16: فلسفه اخلاق17اختیار و آزادی انسان

اسلاید 17: معانی اختیار، و اختیار در برابر جبرمعانی اختیار:تأثير خواست فاعل در فعل خودانتخاب با وجود گرايش‌هاي متضادتأثير خواست فاعل در فعل خود، بدون فشار عوامل بيرونيمنظور از اختياری که در مقابل جبر قرار می‌گیرد، معناي نخست است.

اسلاید 18: مختار بودن انسانمختار بودن خود را از راه علم حضوري درک می‌کنیم.مختار بودن موجودات ديگر را از راه علم حصولي و استدلال می‌فهمیم.منظور از مختار بودن انسان، آن است که بسیاری از کارهایی که انسان‌ها انجام می‌دهند به اختیار آنها است.مقصود از مختار بودن انسان، اختیار تکوینی است، نه تشریعی.

اسلاید 19: جبر فلسفیشبهه جبر فلسفیبنابر قاعده ضروت علّی ـ معلولی، هر کاری با وصف ضرورت تحقق می‌یابد.کاری که ضروری باشد، وابسته به خواست فاعل نیست.پس، هیچ کاری به خواست فاعل وابسته نیست و هر کاری جبری است.پاسخمقدمه دوم نادرست است. زیرا، در کارهای اختیاری، خواست فاعل از عوامل ضرورت‌ساز است، و ضروری بودن با وابسته بودن به خواست فاعل منافاتی ندارد.

اسلاید 20: جبر الهیشبهه جبر الهی مبتنی بر اختیار مطلق خداوندیا خداوند اختیار مطلق دارد و کارهای اختیاری ما نیز به خواست خدا انجام می‌شوند، یا کارهای اختیاری ما به خواست خدا وابسته نیستند و اختیار این کارها به ما تفویض شده است.اگر خداوند اختیار مطلق دارد و کارهای اختیاری ما نیز به خواست خدا انجام می‌شوند، این کارها به خواست ما وابسته نیستند و در واقع، ما در انجام دادن آنها مجبوریم.اختیار خداوند مطلق است و تفویض قابل قبول نیست.پس، ما در انجام دادن کارهای خود مجبوریم.

اسلاید 21: جبر الهیپاسخمقدمه دوم نادرست است. زیرا، یک کار می‌تواند به دو فاعل مختار در طول یکدیگر مستند باشد.آنچه قابل قبول است راهی میان جبر و تفویض است.امام صادق: لا جَبْرَ وَ لا تَفْویضَ؛ وَ لٰکِنْ أمْرٌ بَیْنَ أمْرَیْن؛ (کافی، ج 1، ص 160، ح 13) نه (قول به) جبر درست است و نه تفویض؛ بلکه چیزی بین این دو است.

اسلاید 22: نتایج این بحثبا استفاده از مختار بودن انسان مي‌توان مسئوليت او را اثبات کرد:انسان داراي اختيار و نيز بنده خداوند است. پس انسان در برابر خدا، مسئول است.لا ابالی‌گری و اباحه‌گری قابل توجیه نیست.قرآن کريم: أَلَّا تَزِرُ وَازِرَةٌ وِزْرَ أُخْرىٰ * وَ أَنْ لَيْسَ لِلْإنْسَانِ إِلَّا مَا سَعىٰ * وَ أَنَّ سَعْيَهُ سَوْفَ يُرىٰ * ثُمَّ يُجْزَاهُ الْجَزَاءَ الْأوْفىٰ؛ (نجم (53)، 38 ـ 41) اینکه هیچ کس بار دیگری را بر دوش نمی‌کشد، و برای انسان جز آنچه تلاش کرده نیست، و اینکه تلاش خود را خواهد دید، آنگاه در برابر عملش به طور کامل جزا داده می‌شود.

اسلاید 23: نتایج این بحثانسان قابل ستایش یا نکوهش، قابل خطاب به احکام اخلاقی، قابل امر و نهی و توصیه است.انسان مستحق پاداش و تنبیه، و ثواب و عقاب است.وضع قوانین حقوقی، و احکام کیفری و جزایی ممکن است.توجه به تفاوت اختیار تکوینی و تشریعی، مانع بروز مغالطه‌هایی است که از آن برای خود آیینی انسان، نسبیت اخلاق، و مشروعیت انسانی در حقوق و سیاست استفاده می‌شود.راه میان جبر و تفویض، موجب می‌شود که در عین مسئولیت‌پذیری، از تدبیر الهی غافل نباشیم و در همه حال، به او توکل کنیم و از او کمک بجوییم.

اسلاید 24: والسلام علي عباد الله الصالحين