صفحه 1:
صفحه 2:
3
مقدمه
در اين بخش در مورد واکنش های هتروژن که در سطح کاتالیزوراتفاق
می افتد بحث شده است ات ی سس اس هم از لحاظ
نظری وهم از لحاظ کاربردی اهمیت زیادی دارندبیشتر واکنش هایی
که در تهیه محصولات صنعتی بکار می روند در ردیف واکنش های
کاتالیز شده ناهمگن هستند که برای این امر سطوح جامد مختلفی
کشف شده اند که می توانند بسیاری از واکنش های زیر را کاتالیست
کنند . که در جدول صفحه بعد به آنها اشاره شده است
صفحه 3:
Catalysis
Fe, Mo
Si0,/Ah0;
2:03/TiO;
Alkaline 2
Co and F
تیاه
‘Transition ازع
وميك بالج
Pr, PO
Ag, AgiO
۷۵
€r,05/A1,0;
AIL /TICLy
(Ziegler cataly
Table 30 _A Selection of Heterogencous Catalysed Reactions
Example
N.+ 3H, = 2۱
Petroleum fractions give رست
hydrocarbons with alkylations
and isomerisations
CO and Hy give
higher alcohols
higher hydrocarbons
aromatic hydrocarbons
HOU
NIL, to produce INO,
CAL to produce CU
0
80, to produce H,S0,
CoH gives polyethylene
Stereospecific polymerisations
Type of reaction,
‘Ammonia synthesis (e.g. Haber
process)
Cracking reactions
Fischer—Tropsck synthesis
Hydrogenation and dehydrogenation
Oxidation
Polymerisation
صفحه 4:
میتواند سریع یا آهسته باشد
به صورت تک لایه ای است
صفحه 5:
صفحه 6:
سطح مساحت جاذب
نحنی که رات مقدار ماده جذب شده برحسب فشا
0 ا تا دهده ديات ام
vw. فته مى شود
مقدار گاز جذب شده ,در معادله به ماهیت و 5556
et as دعاس رار
صفحه 7:
۰ لگ مکانیموجود در هو ولحد سطح(
سطح جامد
بخشى از سطح بوشيده شده با كاز باشد
cele 3} است كه تا آن لحظه هنوز مولكولهاى كاز آنرا اشغال 1 ثابت تعادل از
ننموده اند رابطه زير بدست مى آيد
صفحه 8:
م
۳ ۳۳ ص
وجون بای یک گا |
(8.1)
که در 16 جم كاز جذبشده در فشار © ,
برلیپوشاندنتمام مکانهایجذببر رویسطح جاذپ
جذب شده در فشار Yh
صفحه 9:
فرضیات ایزوترم لانگموییر :
جذببه صورتمولکولیلست-1
سطح جذبک نندم برلیهو جذبشسوندم معیندارایتعداد معینی-2
. مکان های جذبی است
انرزىوبرهمكنشبراعهمه مكانط يكسانلسك3
بره كلشة بینمولکولهایجذبشده در مکانهایمختلنوجود -4
.ندارد
صفحه 10:
1-@)=1/pKp
Figure 84 “The Langmuir isotherm.
صفحه 11:
مى كنيم که در اینجا
oe kak Ge, aed
مار .ثابت هستند كه به نوع جاذب و جذب شونده بستگی دارند. ears
صفحه 12:
صفحه 13:
urface atoms ۰
سي sp ane Physisorbed
zmolecule
Dissociation
energy of Ha
— He
‘Curve for physisorption
vergy for
chemisorption “Heat of physisorption
انواع جذب سطحی فیزیکی وشیمیایی
در سطح کاتالیزورها
تهیه کننده :زهرا قاسمی
سال تحصیلی 89-90:
گروه شیمی منطقه 17
در این بخش در مورد واکنش های هتروژن که در سطح کاتالیزوراتفاق
می افتد بحث شده است .واکنش های کاتالیز شده ناهمگن هم از لحاظ
نظری وهم از لحاظ کاربردی اهمیت زیادی دارندبیشتر واکنش هایی
که در تهیه محصوالت صنعتی بکار می روند در ردیف واکنش های
کاتالیز شده ناهمگن هستند که برای این امر سطوح جامد مختلفی
کشف شده اند که می توانند بسیاری از واکنش های زیر را کاتالیست
کنند .که در جدول صفحه بعد به آنها اشاره شده است
.
انواع جذبسطحی گاز روی سطح جامد
جذب شیمیایی
1
2
3
جذب سطحی غیر
تفکیکی
جذب فیزیکی
پیوند بین اتم ها به
صورت دست
نخورده باقی می
نیروی جاذبه بین اتم های سطحی و جذب شونده
ماند مولکول با
های واند والسی
نیرو
زیاد قوی نیست و
نوع خالی
ظرفیتازهای
.می باشد
سطح فلز واکنش
دهد
اندازه -20کیلوژول
می به
گرمای جذب معموال
جذب سطحی
تفکیکی اتم های سطحی و جذب
نیروی جاذبه بین
قوی ها
بسیار اتم
پیوند بین
است
شونده
شکسته می شود
و هرکدام بر روی
جذب مجاور
مکان
دو
معموالبین -40و -400
گرمای
جذب می شوند
برمول است
امکان جذب شامل انرژی فعالسازی میگردد
امکان جذب به انرژی فعالسازی نیاز ندارد
کیلوژول برمول است
نمودار
4
5
میتواند سریع یا آهسته باشد
به صورت تک الیه ای است
معموال سریع است مگراینکه توسط نفوذ
گازهادر جاذب های سطحی محدود شود
به صورت چند الیه ای است
جذب شیمیایی
6
7
8
9
جذب شیمیایی برگشت ناپذیر است
مقدار جذب به جذب شونده و جاذب بستگی
جذب فیزیکی
جذب فیزیکی برگشت پذیر است
مقدار جذب بیشتر تابعی از جذب شونده است
دارد
گزینشی نیست و دردماهای به اندازه کافی
گزینشی است مثال گازنیتروژن در دمای
پایین نزدیک به نقطه جوش گازجذب شونده و
جذب می شود
اتاق بر روی
W,Ca.Ti, Fe
جذب نمی شود پایینترازآن جذب برروی هرجامدی اتفاق می
ولی برروی
Ni, Ag,Cu, Pd
افتد
مقدارجسم جذب شده با افزایش فشار کاهش
.می یابد
جذب
فشار
مقدارجسم جذب شده با افزایش فشار افزایش
.می یابد
جذب
فشار
در فرآیند جذب سطحی به دو کمیت باید توجه داشته باشیم
.
مقدار ماده جذب سطحی شده را میتوان از
جذب شده در فشار ودمای
روی حجم گاز
تخمین زد
.معین و یا با کاهش غلظت محلول
سطح مساحت جاذب
منحنی که تغییرات مقدار ماده جذب شده برحسب فشار و
یا غلظت در یک دمای ثابت را نشان می دهد هم دمای
.جذب سطحی گفته می شود
مساحت جذب شده
مقدار ماده
سطح
مقدار گاز جذب شده ،در معادله به ماهیت و
جذب و دمابستگی دارد
،.فشارو نوع
فشار
مولکول جذب
شونده ای
است که یک
واحد سطح را
اشغال کرده
است
،اگر NS
G s Gs
مکان های موجود در هر واحد سطحӨ
بخشی از سطح پوشیده شده با گاز باشد
) (1
بخشی از سطح است که تا آن لحظه هنوز مولکولهای گاز آنرا اشغال ننموده
اند رابطه زیر بدست می آید
(1 ) GS S
NS
L
k
ثابت تعادل از
GS
L
K
GS G1 NS
الG P
وچون برای یک گاز ایدهRT
)(8.1
.پس را میتوان به صورت زیرنوشت
)(8.2
) P(1
KP
PKP
Va
1 PKP Vm
که در آن Vaحجم گاز جذب شده در فشار , P
Vmحجمی از گاز است که برای پوشاندن تمام مکانهای جذب بر روی سطح جاذب(
الزم است ).حجم گاز جذب شده در فشار باال
جذب به صورت مولکولی است 1-
سطح جذب کننده برای هر جذب شونده معین دارای تعداد معینی 2-
.مکان های جذبی است
انرژی برهمکنش برای همه مکان ها یکسان است3-
برهم کنش ثانویه بین مولکولهای جذب شده در مکانهای مختلف وجود 4-
.ندارد
نمودار زیر نمونه ای از شکل همدمای جذب النگمور است
PK
است و
پایین
فشارهای
توجه کنید که در
P
به صورت خطی با فشارافزایش می یابد.ونمودار همدمای جذب ایده ال است .در حد فشار باال
.به سمت یک میل می کند و مقدار حدی یرای حجم گاز جذب شده به دست می آید
.همدمای النگمور تا حد معقولی برای بسیاری از موارد جذب شیمیایی کاربرد دارد
PKP
Va
1 PKP Vm
انحراف از معادله النگمویر معمول است .جذب های سطحی
فیزیکی چند الیه هستند بنابراین معادله النگمویر را برای
آنها نمی توان جدی گرفت .و از اصالح فرضیات النگمویر
مبنی براینکه اجازه دهیم چند نوع محل اشغال جذبی بر
روی جامد وجود داشته باشد و هر یک گرمای جذب
متفاوتی داشته باشند می توان همدمای فروندلیش را
بدست آورد که در فشار های متوسط از همدمای النگمویر
.دقیقتر است ولی در فشارهای باال معتبر نیست
در معادله n,cثابت هستند و . nبزرگتر از واحد است
فروندلیش
)(8.3
1
CP
n
همچنین هرگاه جذب شونده به صورت گاز نباشد برای مطالعه فرآیند جذب سطحی از
تئوری فروندلیش استفاده می کنیم که در اینجا cغلظت ماده جذب شونده برحسب
گرم بر لیتر و yمقدار گرم جذب شونده به ازای یک گرم جاذب است
. n,bثابت هستند که به نوع جاذب و جذب شونده بستگی دارند
1
Y bCn
The end
Thanks for your
attention
فع سد
ا
ن
ر
ا الساز ژی
نتقال ی
ب
ر
فیزیک بین ج ای
ی و ش ذب
یمی
ا
ی
ی