اهمیت و ضرورت گردآوری و انجام پژوهش های مرتبط با رهنمودهای قرآن و حدیث در پزشکی و علوم وابسته

اهمیت و ضرورت گردآوری و انجام پژوهش های مرتبط با رهنمودهای قرآن و حدیث در پزشکی و علوم وابسته

اسلاید 1: 1www.tabaye.ir

اسلاید 2: 2اهميت و ضرورت گردآوری و انجام پژوهش های مرتبط با رهنمودهای قرآن و حديث در پزشکی و علوم وابسته آبان ماه 1387بسمه تعالیدانشگاه علوم پزشکی تهرانمرکز تحقيقات علوم قرآن، حديث و طب

اسلاید 3: 3 بسم الله الرَّحمَن ِالرَّحِیم…قَََدْ جَاءَكم مِّنَ اللَّهِ نُورٌ وَ كِتَابٌ مُّبِينٌ (15) يَهْدِى بهِ اللَّهُ مَن ِاتَّبَعَ رِضوَانَهُ سُبُلَ الَسَلّام …(16) قران کریم ، سوره مائده

اسلاید 4: 4سابقه: آثار و تحقيقات انجام شده از سده های نخست هجری تا کنون مانند علل الشرايع، فصول المهمه، طب العتره(طب النبوی، طب الائمه و ...)، موسوعه ها(از جمله موسوعه احاديث طبی، موسوعه الفقهيه الطبيه و ...)کارهای انجام شده در 100 سال گذشته و به خصوص 30 سال اخير(مانند فقه و طب، پيوند اعضاء احکام پزشکی، کنگره های مختلف(3 کنگره در مشهد، 5 کنگره توسط مرکز طب اسلامی کويت، ده ها کنگره داخلی و خارجی ديگر با عناوين کلی و اختصاصي)

اسلاید 5: 5ضرورت ها: نياز محسوس به اصلاح جهت گيري ها در آموزش، پژوهش و خدمات پزشکیغنا بخشيدن به دانش پزشکی و علوم وابستههماهنگ سازی آموزش و خدمات پزشکی با آموزه های اخلاقی و فقهی بهره گيری از نوآوری های رهنمودهای اسلامی نياز پژوهشگران به آگاهی از ديدگاه های اسلامی در علوم پزشکی نياز حوزه های دينی به شناخت دقيقتر از مسائل علوم پزشکی پاسخ به نياز دانش پژوهان جوان برای ورود به مباحث مشترک علمی و دينی

اسلاید 6: 6 توحيد تكوين تشريع دانش پزشكي ساختار فلسفي و چارچوب رفتارپزشكي طب اسلامي

اسلاید 7: 7 طب اسلامي (طب دوران تمدن اسلامي ( قوانين , احكام و آموزشهاي اسلامي طب سنتي ايران وسرزمين هاي اسلامي طب يونانيكنيد ـ كوس ـ اسكندريه طب ايرانيطب آريائي ـ طب اقوام ايراني مكتب جندي شاپور مكتب پزشكي سرياني طب هندي طب عربي تجارب ـ نوآوريها ـ كشفياتدانشمندان سرزمين هاي اسلاميطب ملل مختلف

اسلاید 8: 8طب اسلامي ( اصلي) اصول و مباني طب اسلامي طب اسلامي رهنمودهاي پزشكي اسلام اجتهاد مستمر پيشرفت هاي علمي و دانش آينده بشر تجارب و دست يافته هاي پزشكي بشر تأمين , بازيابي , حفظ و ارتقاء سلامتبه مفهوم جامع آنقوانين، احکام و آموزشهای اسلامی

اسلاید 9: 9نقش اسلام در رشد و شكوفائي دانش پزشكي الف : نقش غير مستقيم در هم شكستن نظام طبقاتي تأكيد بر علم آموزي دانش گمشده مؤمن شفابخشي كاري خدائي است دانش پزشكي تهيه مقدمه و اسباب براي تحقق اين كار خدائي است طبابت ريشه در آموزشهاي وحي دارد ـ معجزه انبياء تأمين سلامت يك ارزش ديني و يك خواسته اساسي در ادعيه است پزشكي و بهداشت مقدمه لازم براي تحقق يك واجب الهي است عمومي شدن آموزش

اسلاید 10: 10ب : نقش مستقيمنقش اسلام در رشد و شكوفائي دانش پزشكي اعلام تسخير قواي زمين و آسمانها براي انسان ارزش وجودي انسان و ضرورت حفظ حيات , سلامت و كرامت او وجوب كفائي پزشكي (وجوب مقدمه واجب) ضمانت در خدمات پزشكي دانش پيشرو ـ دقت ـ مهارت ـ رفتار مسئولانه و پيش بيني هاي لازم تمام بيماريها قابل درمان هستند تشويق به پژوهش و اميد جدي به موفقيت ارتباطات متقابل ميكروكاسموس و ماكروكاسموس ( انسان و كائنات) ارتباطات روح و جسم

اسلاید 11: 11نقش اسلام در رشد و شكوفائي دانش پزشكي ب : نقش مستقيم (ادامه)ويژگي هاي لازم و پسنديده براي ارائه كنندگان خدمات پزشكي: ويژگيهاي خلقي و رفتاري فردي و حرفه اي تقوا و بازآموزينوآموزيپژوهش خيرخواهيتعميم آموزشهاي كاربرديتلاش نظم مهارت و حذاقتاداي امانتجلب اعتمادبصيرتوثوقرفقرسيدگي خوبرازداريتوكل پاي بندي به مكارم و محاسن و احكام...مفاهيم بيماري و سلامت وظايف بيمار رهنمودهاي ويژه:نگاه همه سونگر به انسان و مسائل او، بهداشت و آداب تغذيه ـ ياتروژني و عوارضجانبي داروها، دارو درماني، تقدم پيشگيري بر درمان، تقدم درمان غذائي و طبيعيبر درمان داروئي و درمان داروئي بر جراحي، قوه مدبره ، وراثت كروموزومي وغير كروموزومي، كرونوبيولوژي ـ ارتباطات زيربنائي قوا، عوامل بيماري زا و نحوهعمل آنها و صدها رهنمود استثنائي و بيسابقه ديگر

اسلاید 12: 121- قرآن كريم:- آيات متعدد در زمينه خلقت انسان – جنين شناسي – رشد و نمو – تغذيه كودكان – حيات ، مرگ ، بهداشت جسمي و جنسي ، رواني ، اجتماعي – خوردني ها و آشاميدني ها – نگهداري و فساد مواد غذائي – مفهوم شفا ، بيماري، سلامت – روابط ميان اندام ها و فيزيولوژي اندام هاي ديگر – كرونوبيولوژي - نظام اجتماعي و توجه به نيازهاي مختلف – آياتي كه با تعمق در آنها مي توان نكات نو آور پزشكي يافت( مثلاً رابطه گوش و خواب در سوره كهف ، كاهش غلطت اكسيژن در ارتفاعات در سوره انعام و ... ). - تفاسير بويژه تفاسير روائي - چندين كتاب با عنوان طب در قرآن مربوط به دو قرن اخير و از جمله كتاب كارل اپيتس K.Opitz آلماني2- سيره نبوي و ائمه معصومين عليهم السلام - كتب سيره – سنن النبي (ص) – سيره اهل بيت (ع) – منابع تاريخي منابع اصلي طب اسلامي

اسلاید 13: 133- روايات و احاديث - منابع عمده روائي : كتب اربعه ، بحارالانوار ( بخصوص مجلدات 62 تا 66 )، وافي، جامع الاحاديث – صحاح سته – كنز العمال - منابع اخلاقي – تربيتي – فقهي : مكارم الاخلاق – مجموعه ورام – محاسن – فصول المهمه – خصال – دعائم الاسلام - منابع مستقل : * طب النبي و طب النبوي ( از قرن 3 تا پايان قرن 13 هجري قمري حداقل 30 كتاب و دهها ترجمه و شرح بخصوص در قرن 14 و 15 هجري قمري قديمي ترين ترجمه طب النبي (ص) به زبان لاتين توسط Levinus Warner (1665) اولين تأليف ( قرن دوم ) – رساله ذهبيه حضرت امام رضا (ع)اولين تأليف نزد اهل سنت ( قرن سوم عبدالملك بن حبيب اندلسي) * طب الائمه (ع) : طب الرضا(ع) ( رساله ذهبيه ) با حداقل 22 شرح و ترجمه تا پايان قرن 14 هجري قمري، طب الصادق (ع) ، .... و دهها شرح و ترجمه بخصوص در قرن 14 و 15 هجري قمري(ادامه) منابع اصلي طب اسلامي

اسلاید 14: 14كلام وحي و كتاب سعادت دنيوي و اخروي ٭ خطوط كلي و جهت گيري اساسي در همه زمينه ها از جمله پزشكي ٭ نگاه همه سونگر (Holistic)به همه امور مربوط به انسان ٭حكمت در كلام وحي قرآن

اسلاید 15: 15 ◘ شيوه مغرضين نظير Karl Opitz (باطل) ◘ افراط در انطباق رهنمودهاي قرآن با دانش بشري در مقطع زماني (غالباً ناصواب ) ◘ ارائه مطالب علمي با شاهد قرآني (غير قابل اطمينان) ◘تفسير علمي ايات قرآني در صورت وجود شواهد علمي قابل قبول ( صواب اما ناكافي) ◘ بهره گيري از آيات قرآني براي يافتن نكات تازه و سكوت در موارد غير قطعي (نوآور – صواب ) تحقيق در رهنمودهاي پزشكي قرآن

اسلاید 16: 16مخاطب هاي قرآن در رهنمودهاي علمي پزشكي - اهل ايمان - همه مردم - گروههاي خاص ( اهل كتاب، انبياء و ... ) انسان شناسي در قرآن - غايت مقصود آفرينش - ويژگي هاي انسان – ابعاد جسمي ، رواني ، اجتماعي ، روحي و ملكوتي - هويت انسان از ديدگاه دانش (Biopsychosocial) و از ديدگاه قرآني (Spritobiopsychosocial) - ارائه تعاريف اساسي بر پايه نوع شناخت از انسانبرخي مفاهيم - مفهوم سلامت و بيماري و اقسام آنها - مفهوم تهلكه، احياء – مرگ و زندگي - مفهوم شفا و شفابخشي

اسلاید 17: 171- بررسي مستقيم موضوع آيات: به عنوان نمونه : خلقت انسان، جنين شناسي، طهارت، تغذيه(قوانين و شيوه هاي مختلف تغذيه)، انواع خوردني ها، ترجيحات غذايي، تغذيه شيرخواران و نحوه آن، بهداشت زنان، سالمندي، زمان مناسب خواب و فعاليت ، فيزيولوژي رسيدن ميوه، حرمت خمر و خبائث، و ...2- دريافت هاي غير مستقيم با بررسي موضوع آيات: مثلاً سن فيزيولوژيك، درمان بيماري هاي جلدي، نگهداري غلات، تغذيه بعد از زايمان، احساس درد و اجسام رافيني، رابطه گوش و خواب، تفاوت سر انگشتان نزد افراد مختلف و ...، كرونوبيولوژي و شاخه هاي مختلف آن، و ...3- برداشت هاي غير مستقيم از مطالب جنبي در آيات: از جمله كاهش غلظت اكسيژن در ارتفاعات، پيدايش، استمرار و وقفه شنوائي و بينائي، حداقل مدت حمل، تغييرات بيوشيميايي درگوشت و ماهي و ...جستجو در آيات قرآني

اسلاید 18: 18چند نمونه ديگر از نكته هاي طبي•شفا بخشي قرآن •شفا بخشي عسل•كدو و ضايعات پروتئوليتيك پوست•آب معدني و درمان بيماريهاي جلدي•بهداشت رواني•بهداشت قاعدگي و بهداشت جنسي•سالمندان و جلوه هاي آن •روزه•نهي فواحش•حفظ غلات از فساد•شيرمادر و اهميت فوق العاده آن•نهي از ازدواج با محارم•خويشاوندي رضاعي و وراثت غير كروموزومي•سلامت كودك•مراحل رشد و انحطاط حيات مادي و ...

اسلاید 19: 19Prof. Keith L. Moore

اسلاید 20: 20نمونه يک طرح زيربنائي برای آغاز کارهای بزرگتربه سرپرستی استاد دکتر لاريجانی «طرح تدوين دانشنامه لغات و مصطلحات علوم پزشکی و رهنمودهای اسلامی مرتبط با آنها» با مشارکت حدود 300 نفر از اساتيد برجسته دانشگاه های داخل و خارج کشور و حدود 100 نفر از اساتيد و فضلای حوزه های علميه و حدود 50 نفر از ساير محققين داخلی و خارجی

اسلاید 21: 21مراحل اجرای طرح جمع آوری مدخل ها(اصلی و فرعی) بازنگری، انتخاب و طبقه بندی مدخل ها سفارش همزمان به اساتيد و پژوهشگران دانشگاهی و حوزوی برای تهيه متن جامع اما مختصر(از نصف صفحه تا حداکثر 10 صفحه) ايجاد ارتباط منطقي ميان نويسندگان مقالات جمع آوری، طبقه بندی(و احياناً بازنويسی متن و هماهنگ سازی متون دريافت شده همزمان با تماس مجدد با نويسندگان برگزاری جلسات هماهنگی و مشورتی تدوين دانشنامه(و احتمالاً ترجمه همزمان به زبان های عربی و انگليسی) تهيه ماکت دانشنامه با بکارگيری انواع قلم های نوشتاری، تصاوير مناسب و ... برای مباحث چهارگانه هر مدخل(الف- ب- ج- د)

اسلاید 22: 22به عنوان نمونهمدخل کلي: شير مادر مدخل های فرعی: آغوز(لبأ)، شير مادر، شير دايه، زمان شير دادن، فوايد شير مادر، مسأله فقهی رضاع و آثار مترتب بر آن، ... ارجاعات موضوعی

اسلاید 23: 23الف: آغوز(کلستروم) در يافته های دانش روز تعريف علمی آغوز ويژگي ها، ترکيبات، ارزش غذايی و نقش آن در تقويت سيستم ايمنی در نوزاد، آغوز برای نوزادان نارس يا بيمار معرفی حداقل 20 منبع علمی روز(فارسي، انگليسی و ...)

اسلاید 24: 24ب: آغوز(لبأ) در منابع اسلامی در قرآن کريم (آيه 7 سوره قصص: ؟) در روايات معصومين عليهم السلام حق لبأ برای نوزاد(مسأله وجوب دادن آغوز در بعضی استنباطات فقهی و عدم شمول موکول کردن دادن آن به دريافت اجرت همانند شير، ...) معرفی حداقل 10 منبع اسلامی(فارسي، عربی و ...)

اسلاید 25: 25ج: آغوز در طب دوران تمدن اسلامی نظرات رازی، علی بن عباس اهوازی، ابن سينا، جرجانی، ابن نفيس و ... درباره آغوز معرفی منابع(فارسي، عربی و ...)

اسلاید 26: 26د: آغوز در منابع مختلف در ادبيات شواهد تاريخی معرفی منابع(فارسی، عربی و ...)

اسلاید 27: 27سيد الساجدين حضرت امام زين العابدين(ع): الّهم صلّ علي محمّد و آله و عافِني عافية ً کافية ً شافية ً عالية ً نامية ً تُولدُ في بدنِي العافية عافية َ الدُنيا و الآخِرة. (فرازي از دعاي 23 صحيفة السجادية)