اوضاع شبه جزیره عربستان قبل از اسلام و حوادث مقارن با تولد حضرت محمد (ص)
اسلاید 1: مروری بر اوضاع شبه جزیره عربستان قبل از اسلام و حوادث مقارن با تولد حضرت محمد (ص)کلاس :آقای دکتر مجتبوی دانشگاه امام رضا(ع)بهار86تهیه و تنظیم : محمود کوشکی تاریخ تحلیلی اسلام
اسلاید 2: اوضاع شبه جزیره و مناطق اطراف یکی از همسایگان شبه جزیره، ایران بود با جمعیتی بیش از یکصد و چهل میلیون نفر،وسعت زیادی داشت که از عراق تا سمرقند و بخارا را شامل می شد. ایران تمدنی غنی هزارو صد ساله از مادها تا ساسانیان را داشت و از دولتهای مقتدر آن زمان بود . نوع حکومت سلطنتی و استبدادی بود و در زمان تولد پیامبر خسرو پرویز پادشاه ایران بود.مردان محدودیتی از نظر تعداد همسر در خانواده سلطنتی نداشتند و ازدواج با محارم رواج داشت و زن به عنوان شی از آن افراد بود .دین مردم زرتشتی یهودی مسیحی مانوی صائبی و مزدکی بود دین رسمی هم زرتشتی بود.
اسلاید 3: در زمان ساسانیان فقط درباریان مجاز به آموختن دانش بودندو اختلافات طبقاتی و ظلم و ستم حکومت مردم را به ستوه آورده بود و آماده تحول همه جانبه بودند.همسایه دیگر شبه جزیره امپراطوری روم شرقی بود که آسیای صغیر،اروپا و آفریقا را شامل می شد و قسطنطنیه پایتخت آن بود .روم هم با حکومت استبدادی و سلطنتی اداره می شد .از قرن چهارم میلادی مسیحیت دین رسمی امپراطوری بیزانس بود .روم هم مانند ایران نظام طبقاتی داشت .
اسلاید 4: شبه جزیره عربستان بزرگترین شبه جزیره دنیا در جنوب غربی آسیا و دو میلیون و ششصد هزار کیلو مترمربع مساحت داشت.از شمال به عراق و اردن و از شرق به خلیج فارس و دریا ی عمان و دریای عرب و از جنوب به خلیج عدن و از مغرب به دریا ی سرخ محدود است .با این که از سه طرف به دریا راه دارد اما قسمتی کوچک در جنوب بقیه مناطق خشک و غیر قابل سکونت بود. 1- اعراب بائده :در اوان ظهور اسلام به سبب نافرمانی به وسیله بلایای آسمانی و زمینی از بین رفتند. ساکنان آن بــــه سه قبیله عاد و ثمود و ... دسته تقسیم می شدند : 2- اعراب عاربه :که در یمن و جنوب زندگی می کردند و از نسل یعرب بن قحطان بودند.(قحطانیان) خود را به یعرب پسر قحطان و او را فرزند پنجم نوح می دانستند.(بیشتر شهر نشینبودند) 3- اعراب مستعربه :با چند واسطه از فرزندان اسماعیل (ع) شمرده می شدند.(عدنانیان صحرانشین و بیابانگردبودند )
اسلاید 5: زندگی آنها قبیله ای بود بین قبایل مسافت طولانی،و راه ارتباطی مناسب نبود.به همین دلیل هم حکومت و نظام سیاسی در آن جا نبود.به دلیل شرایط سخت و مشقت بار شبه جزیره طبیعتا روح جنگجویی افراد هر قبیله و جنگهای خونین بین قبایل نتیجه آن شرایط بود .به جز سباء و ماٌرب یمن در بقیه مناطق نه تنها حکومتی نبود بلکه دشمنی و خشونت بسیار معمول بود. اما از نظر فرهنگی چون عربستان از وقایع بزرگ سیاسی و اجتماعی آن روز عالم دور بود فرهنگ غنی و باروری نداشت ولی انکار هرنوع علم وآگاهی و فرهنگ در عربستان پیش از اسلام نادرست است .خصوصیاتی مانند:کرم،بخشندگی،جوانمردی،وفای به عهد و حمایت از پناهندگان در حد اعلی مشاهده می شد گاهی روز ها با دشمن می جنگید و شب برای او که به دلیل جنگ در قلمروش ساکن شده بود غذا می فرستاد. در جنوب، یمن چون دارای حکومت و تمدن بود و در شمال یهودیان مهاجر ساکن بودند که مسلما باعث آگاهیهایی در میان اعراب ساکن این نقاط گشته بود.
اسلاید 6: تجارت هم عامل دیگری در ورود فرهنگ به عربستان بود.هر قبیله شاعری داشت که با شعــــر خـــود حملات دشمن را پاسخ مـــی داد و افتخارات و بزرگواریهای قبیله ، ستایش رئیس قبیله، تشــویق به غارتگری و... رادر اشعارش منعکس می نمود.بهترین اشعار برحریر مصری و گاه با حروف طلایی نوشته می شد و به دیوار کعبه آویخته می شدکه از پشتوانه معنوی و معرفتی بر خوردار نبود.(متعلقات)سه عنصـــر برجسته شعر جــاهلی عشـــق ،شمشیـــرو شتـــر بـودالبته پاسخ به هجویه های دشمن،سب و ذم او و پرداختن به نسب و افتخارات قبیله نیزاز دیگر مضامین شعر جاهلی بود.تبعیض نژادی و برابر ندانستن غیر عرب با عرب ها از دیگر فرهنگ های غیر صحیح آنان بود.
اسلاید 7: قتل و غارت دزدی و می گساری انــــواع قمار و فحشا از هنـجارهای اجتمـاعی شمرده می شد و بخشی از زندگی روزمره مردم بود.حتی در بین بهترین قبایل مثل قریش افراد کمی قادر به نوشتن بودند و این گــواه ضعف فرهنگی آنان بود. (هفده نفر )در مدینه در بین اوس و خزرج فقط یازده نفرتوانایی خواندن و نوشتن داشتند.هر چند درطول تاریخ در تمام حکومت ها به زن ظلم زیادی روا داشته شده است و لی فکر شیء انگارانه زن توسط اعــــراب اوج جاهلیت آنان بود سرنوشت زن در دست مــرد بــود ،ازدواج با خشم و زور،تعـویض زنها و موارد بسیار از این دست ارزش زنان را تا حد حیوان پایین آورده بود. داشتن دختر را ننگ می دانستند و آنان را زنده به گــور می کردند ،و بدون هیچ قید و شرطی زن طلاق داده می شد.
اسلاید 8: از نظر اقتصادی و تجارت عربستان واسطه بازرگانی هند و اروپا بود.بازارها ی تجاری فراوانی که تا ده بازارذکــر کـرده اند در گوشه و کنار در ایام مختلف سال تشکیل می شد.دادو ستد جـــواهرات و سنگهای قیمتی ،دامداری و کشاورزی و درآمد حاصل از زیات کعبه که به عنـوان پرستشگاه مورد توجه مردم مناطق مختلف بود زمینه را برای تجارت فراهم می کرد.همچنین در بین قبایل غارت و دزدی ، غنیمت ها بــــرده گیــری قمار ، ربا و کم فروشی از راههای دیگر کسب در آمد بود.
اسلاید 9: اوضاع دینی تاریخ ادیان به قدمت تاریخ زندگی انسان بر روی زمین است پـــرستش امـری فطری است و داشتن معبود یا معبودهایی با زندگی بشر قرین بوده است .خود عربستان مبدا هیچ دینی تا پیش از اسلام نبـــود و بیشتر از منـاطق مجاور وارد این سرزمین شده بود. ستاره پرستی و پرستش اجرام آسمانی ماه و ستارگان در بین آنان رواج داشت .دین یهود: تــــوسط یهودیانی که از شمال به داخل شبه جزیره کــوچ کرده بودند وارد عربستان شد .آنان در خیبر،فدک ،تیماءو یثرب اقامت داشتند.
اسلاید 10: مسیحیت : این دین از نیمه قرن چهارم به شبه جزیره وارد شد.آیین زرتشت :چون دین رسمی ایران بــود طبیعتا در مناطق شمال شرقی این دین شناخته شده بود.آیین حنیف:پیروان این آیین گروهی بودند که بت نمی پــرستیدند ولی به یهودیت و مسیحیت نیز گرایش نداشتند.در عوض به خـدای یگانه اعتقاد داشتند ،این آیین فاقد آداب و رســوم خاصی بود .مورخین شیعه معتقدند که اجـــداد پیامبر همگی به این آیین معتقد بودند. بت پرستی :بت پرستی را فــــردی به نام عمــروبن لحی در سفر به بلقاءشام و در بازگشت بتی را همراه آورد و در کنار کعبه گذاشت. (هبل)هر خانواده بتی در خانه داشت و هنگام سفر آخرین و اولین کارش مسح بت بود.
اسلاید 11: در شــرایطی که دنیای بشریت در جهل و نادانی به سر می برد و ظلمت و تاریــکی جهان را فرا گرفته بود پیامبر اســــلام در افق هستی طلوع کرد و جهانی را به نورو دانش و بینش خود که از آفریده هستی مدد گرفته بود روشن ساخت.
اسلاید 12: پیامبر اسلام از فرزندان حضرت ابراهیم وحضرت اسماعیل می باشد.پدر و نیاکان نزدیک پیامبر به ترتیب عبـارتند از: عبدالله ، عبدالمطلب ،هاشم ،عبدمناف، سپس به 16 واسطه به نیای معروفش (عدنان ) میرسد .عبد مناف نیــای سوم حضــــرت رسول به شمـــار می رود . نام او (مغیره ) ولقب وی (قمرالبطحا ء) بودودر میان مردم موقعیت خاصی داشت . برادرش عبدالدارتمام مناصب کعــبه را در اختیار داشت ،بعــداز فوت این دو مناصب کعـــــــبه بین فرزنـدان آنها تقسیم شد(تولیت و کلیـــد داری و ریاست دارالندوه به فرزندان عبدالدار و سقایت تا ظهور اسلام به فرزندان عبد مناف رسید)
اسلاید 13: هاشم جد دوم پیامبر اسلام بود : وی (عمرو) نام داشت ولقبش(علاء) بود .هاشـم وعبد شمس همزاد بودند . او دو برادر دیگر به نامهای *مطلب *و*نـوفل *داشت .از اخلاق بر جسته حضرت هاشم این بود که هر موقع هلال ذی الحجه را می دید ،با مدادان به سوی کعــــــبه می آمد وبه دیوار کعبه تکیه می کرد وبه ایراد خطبه می پرداخت .او در یکی از مسافرتهای خود به شام ،موقع بازگشت به مکه در یثرب با *سلمی *دختر(عمرو خزرجی ) ازدواج کرد ، که ثمره این ازدواج فــرزندی به نام شیبه که بعدها به نام (عبدالمطلب ) مشهورگشت .
اسلاید 14: عبدالمطلب :وی فرزند هاشم ، نخستین نیای پیامبــــر گرامی وفرد سر شناس عصر خود بود؛او در میان گروهی زندگی می کرد که بت پرستی ومیگساری ورباخواری وآدم کشی وبد کاری از کارهای معمولــــی آنان بود ولی سراسر عمر لب به شراب نزد وفــــرد بی گناهی رانکشت ، وگرد کارهای بد نرفت. وپیـــوسته عمل به پیمان رامحترم شمرد .عبدالله پدر پیامبر، یکی از فرزندان ده گانه عبــــدالمطلب می باشد.عبداله در میان قریش به تقوا وپاکی معروف بود واز نظر وقار ومتانت نزد عبدالمطلب مقامی بس بلند ومنــــــــزلتی بس عظیم داشت .در سن بیست وچهار سالگی از( وهب بن عبـد مناف) آمنه که به پاکی وعفت معـــروف بود خـــواستگاری کرد . میوه این ازدواج فرزندی شد که ورق تاریخ بشریت به وسیله او دگرگون گشت وانسانیت در مسیـــر کمال ومعرفت قرار گرفت وسیر نبوت ، به او پایان یافت .
اسلاید 15: تولد پیامبر (ص)سال دقیق ولادت پیامبر معلوم نیست ابن هشام و دیگران نوشته اند او در سال عام الفیل متولد شد . تاریخ نویسان رحلت پیامبررا در شصت و سه سالگی در سال 632 میلادی نوشته اند پس سال تولد ایشان باید بین 569-570میلادی باشد.ماه تولد پیامبر در ماه ربیع الاول بوده اما در روز آن اختلاف نظـــر است . گروهی آن را 17 و گروهی 12 ربیع الاول می دانند ولی فرزندان خانواده آن حضرت قول نخست را تعیین می کنند.
اسلاید 16: حوادث مهم هنگام تولد حضرت محمد(ص)شیخ صدوق (قدس سره ) به سند خود از امـــام صادق علیه اسلام نقل می کند کـه فرمود : ابلیس در آسمــــان های هفت گانه رفت و آمــد می کــــرد ، هنـگا می کـه حضرت عیسی (ع) متولد شد ، از رفتن به آسمان ممنــــوع شد، وشیطان هایی که به سوی آسمان می رفتند ، به وسیله تیرهای شهاب آسمانی رانده می شدند . در همان بامداد ولادت رسول خدا صلی الله علیه واله تمام بت ها از جای خود کنده وواژگون شدند. * در همـــان شب تـــولد ایــوان کاخ مـــداین (ایوان کسری ) به لــرزه شدید درآمد وچهارده کنگره آن فرو ریخت.
اسلاید 17: *آب دریاچه ساوه در زمین فرو رفت وخشکید . .*آب رود سماوه آنقدر زیاد شد که جاری گردید . (سماوه واقع در کوفه وشام) آتشکده سرزمین فارس خاموش شد ، با اینکه هزار سال قبل از آن پیوسته روشن بود.
اسلاید 18: واما در آن شب هیچ تختی ازپادشاهان به جای خود نماند مگر اینکه صبح آن شب واژ گون شد وپادشاهان در آن روز لال شدند ؛ به طوری که تا شب نتوانستند سخن بگویند . دانش کاهنان نابود وسحر ساحران بی اثر شد وبین همه کاهنان عرب وهمزادشان جدایی افتاد وقبیله قریش در میان عرب ، دارای مقامی عظیم شدند ، وبا عنوان { آل الله }یعنی (دودمان خدا )نامیده شدند . حضرت آمنه مادر پیامبر می گوید : به خدا سوگند هنگامی که فرزندم قدم به دنیا نهاد ، دستش را بر زمین گذ اشت وسرش را به سوی آسمان بلند کرد و به آسمان نگریست ؛ سپس نــوری از او نمــایان شد وهمه جا را روشن نمــود ؛ در میان آن نـور ، صدایی از گو ینده ای شنیدم که می گفت إنّک قد ولّد ت سیّد النّا س فسمیّه مُحمّدأ: همانا تو؛ سرور وآقای همه انسان ها را زائیدی ، نام اورا محمد( صل الله علیه واله)بگذار.
اسلاید 19: یکی از حوادث دیگر در روز تولد حضرت این بــود که ابلیس با شیون وفریاد ، شیطانها را به حضور خود طلبید همه جمع شدن وگفتند ( ای سرورما ! چه چیز تورا این گونه بی تاب ووحشت زده کرده است ؟) ابلیس به آنـها گفت امشب دگــرگـــونی بسیــار عظیمی رخ داده ؟ کــه از زمــان حضرت عیسی (ع) تا کنــون بـــی سابقه میباشد .بگردید وعلت را بیابید . وسپس خودش به جستجو پرداخت .به صورت گنجشکی درامدواز جانب کوه حرا ء وارد مـــکه شد . در این هنـــگام جبرئیل (ع) به نهیب زد: ( باز گــرد ! خدا تورا لعنت کند.) ابلیس گفت : ای جبــــرئیل ! یک سـوال از تـودارم ؛ این حادثه که در زمین رخ داده چیست ؟ جبـــــــرئیل گفت ( محمد ص) چشم به جهان گشوده است) ابلیس گفت : هل لی فیه نصیُب آیا من در او بهره ای دارم؟ جبرئیل : نه ابلیس : آیا در امت او نفوذ وبهره ای دارم ؟ جبرئیل : آری ابلیس : به همین مقدار راضی شدم
اسلاید 20: این اتفاقات غیر عادی مخصوص پیامبر اسلام نبود بلکه تولد سایر پیامبران نیزبا این حوادث همراه بوده است .این حوادث حس کنجکاوی حکام ستمگر و ظالم را تحریک می کند که بیندیشند و از خود بپرسند چرا خانه گلی پیر زنی شکاف برنداشت اما کنگره عظیم ایوان کسری فرو ریخت؟و...و اصولا لازم نیست که این حوادث در همان روز وقوع مایه عبرت و وسیله پند و اندرز گردد،بلکه کافی است پس از سالیان دراز از آن بهره گرفته شود ،زیرا هدف از آنه ایجاد تکان و توجه در قلوب مردم است.این حوادث همگی از لطف الهی سرچشمه گرفته و برای هدایت مردم و جذب آنان به دعوت پیامبران صورت پذیرفته است.
اسلاید 21: منابعتاریخ تحلیلی اسلام مولف: محمدنصیریتاریخ اسلام مولف: جعفر سبحانیتاریخ تحلیلی اسلام مولف :سید جعفر شهیدی تاریخ اسلام مولف :عبدالرحیم القنواترحمت عالمیان مولف :فضل الله کمپانی اینترنت :سایت shiasearch.com
اسلاید 22: با تشکر از توجه شما
نقد و بررسی ها
هیچ نظری برای این پاورپوینت نوشته نشده است.