باغ ایرانی

باغ ایرانی

اسلاید 1: بنام خدا موضوع: باغ ایرانی درس: انسان، طبیعت، معماری استاد: خانم فلاح

اسلاید 2:

اسلاید 3: مقدمه:ایرانی ها از قدیم الایام به ساختن باغها و باغچه ها در حیاط ها و دور و بر بناها علاقه خاصی داشته اند،شاید خاستگاه قوم اریا منشا این علاقه بوده است.انها باغچه هایی را که در اطراف بنا مساختند که انها را (په اره دیسه) یا پردیس مینامیدند.واژه ی پردیس به معنای بهشت،که خود بهشت به معنای بهترین زندگی است و این بهشت به شکل باغی سرسبز،خرم و زیبا منسجم میشده است.بنابراین ایرانیان تصور ذهنیشان را از بهشت،که به پاداش اعمال نیک به انها می بخشیده اند اینگونه بود و به همین دلیل باغ ایرانی را با توجه به این تصور بنا میکردند.

اسلاید 4: هندسه ی باغ ایرانی باغ های ایرانی یا در زمین های مسطح بنا میشدند و یا باغ های دشتی بودند،یا در زمین شیبدار که امکان میداد باغ را با ابشار ها و درخت های بیشتر زیباتر بسازند.مثل:باغ تاج نظر،باغ شاهزاده ماهان و باغ تخت شیراز که از بین رفته است،یا بعضی از باغ های مازندران. در باغ ایرانی توجه خاصی به شکل های هندسی میشد و شکل مربع که فاصله بین اجزا باغ را ساده و روشن نشان میداد،از اهمیت خاصی برخودار بود. به وقت کاشتن درخت،نخستین گام،دقت در تعیین فاصله ی محل کاشت از هر طرف بود و بدین ترتیب مربع هایی شکل میگرفت که از هر طرف که نگاه میکردند،ردیف درختان را میدیدند.(باغ شاهزاده ماهان)

اسلاید 5: (باغ تخت شیراز)

اسلاید 6: فاصله میان درخت ها،بسته به نوع درختان،مثلا اینکه توت و گردو باشند یا الوسیاه و الو زرد و سیب،یا درختان به اصطلاح (بی یخ)به معنای درختان بی ثمر و سیادرخت،متفاوت بود. مثلا در یک کرت ،در میان درخت هایی مثل پسته که دیرتر به ثمر میرسند،گاه هلو میکاشتند.هلو در عرض6/7سال از بین میرفت و درختان اصلی تازه پا میگرفتند.درختها را چه درهم و چه جدا روی خطوط عمودی به شکل مربع می کاشتند.یک اصل مهم دیگر در باغسازی ایرانی باز بودن چشم انداز اصلی به شکل مستطیل کشیده بود. در این باغها،در مقابل بنا فضای باز و کشیده ای بود که درست در چشم انداز اصلی واقع میشد(میان کرت) در این فضا درختان بلند نمیشاندند،معمولا گیاهانی میکاشتند که زیاد بلند نشوند و منظر باز را سد نکنند و در عین حال همیشه زیبا باشند. بنا را در نقاط مختلف باغ میساختند،مثلا گاه بنای اصلی در وسط باغ بود و از چهار طرف باغ دیده میشد و بناهای فرعی در اطراف بودند یا بناهای اصلی باغ یک طرف بود و بناهای فرعی در اطراف،با دو راه متقاطع، و منظر اصلی در امتداد محور طولی باغ بود. در باغ هایی نیز کوشک به نسبت یک سوم در امتداد محور طولی قرار داشت و بناهای اندرون را در طرف خلوت باغ قرار میدادند و منظر اصلی در جهت مخالف اندرون بود.باغ طرف اندرون هم میان کرت و سایر اجزا را داشت،اماپشت ان مسدود بود؛مثل باغ دلگشا. نوعی باغ هم بود که در پشت بنای اصلی ان یک حیاط جلو بسته بود؛رو به جلو منظر داشت اما در پشت بنا فقط حیاط خلوت و گوشه دنجی بود؛مثل باغ ارم شیراز،مزار کاشان و سروستان فارس.

اسلاید 7: باغ هایی نیز بودند که علاوه بر باغ اصلی،یک باغ بیرونی هم داشتند که کمی عمومی تر بود و بعد از عبور از ان وارد باغ اصلی میشدند؛مثل باغ دولت اباد یزد که در جلوی ان باغ بهشت ایین بود. باغ جهان نمای شیراز هم باغ بیرونی داشت که اینک بصورت کارخانه در امده اما هنوز قسمت اصلی ان مانده است.در جلوی بعضی از باغها نیز یک دربند،یا یک بست،یا جلوخان وجود داشت،مثل باغ شاهزاده ماهان. اما در تمام این باغها،در مقابل بنا حتما میان کرت بود،یا یک فضای مستطیل کشیده که در ان اب نما یا استخر میساختند.هیچ باغی بدون این فضای باز نبوده،مگر اینکه از زمان احمدشاه به بعد احداث شده باشد. برعکس میان کرت،در خیابانهای دو طرف درختان بلندی میکاشتند که خیابان را به صورت دالانی سبز در می اورد و در خیابان های فرعی نیز که بصورت منظم و مربع یکدیگر را قطع میکردند،انواع درختان دیگر کاشته میشد و این خیابان بندی ها باغ را به شکل مربع مربع تقسیم میکرد. معمولا اندازه ی کوشک های باغها بین 12تا20 متر بود و بزرگترین انها در مورد کوشک های مدور،هشت گوش،گوش پخ،یا مربع به 25متر هم میرسید.بنابراین تقسیمات باغ معمولا به این شکل بود که خیابان های دو طرف باغ تا جلوی ساختمان می امد و در اطراف خیابانها قطعات مربعی شکل یعنی کرتها بودند. وسط خیابانها یا میان کرت بود یا ابنما و در انتهای خیابانها قبل از رسیدن به کوشک حوض کلگی قرار داشت.بعضی جاها میان سردر و میان کرت،گلزار بود. قسمت عمده و پرکار،یک پنجم عرض باغ بود که شامل کوشک،خیابانهای اصلی و میان کرت میشد.

اسلاید 8: باغ دولت آباد یزد

اسلاید 9: باغ جهان نما شیراز

اسلاید 10: در باغ های ایرانی علاوه بر عمارت یا کوشک اصلی،بناهای سردر هم بود که در حقیقت بیرونی باغ یا محل پذیرایی محسوب میشد. در میان کرت باغ ایرانی معمولا گیاهانی می کاشتندکه زیاد بلند نشوند و همیشه سبز و زیبا باشند. یک اصل مهم در باغسازی ایرانی باز بودن چشم انداز اصلی به شکل مستطیلی کشیده بود. (چهار نحوه قرار گیری کوشک در محوطه باغ)