بافت فرسوده شهری

بافت فرسوده شهری

اسلاید 1: بافت فرسوده شهری

اسلاید 2: مقدمهگسترش فضایی بیرویه و بدون برنامه شهرهای بزرگ و متوسط کشور در چند دهه گذشته، باعث شکل گیری بافت های جدید شهری در مجاورت شهرها و جابجایی ساکنان و کاربری های شهری به نواحی جدید گردیده است . در نتیجه این جابجایی، به تدریج بافت های قدیمی شهرها کارکرد و حیات اجتماعی - اقتصادی خود را از دست داده اند و این بافت ها با از دست دادن حیات شهری خود، به سمت رکود و فرسودگی گرایش پیدا کرده اند .در دهه های اخیر رشد بی رویه و شتابان شهرها در ایران، مشکلات شهری زیادی را دامن زده است؛ به گونه ای که این مشکلات و نارسایی ها، تمامی جنبه های شهرنشینی را تحت تأثیر خود قرار داده و گاهی زندگی شهری را مختل کرده است . یکی از این مشکلات عمده شهرهای قدیمی تر، وجود بافت های فرسوده در آنها است که خود سرآغاز بسیاری از مشکلات شهری شده و مسائل اقتصادی اجتماعی، کالبدی فیزیکی، زیست محیطی و امنیتی را در پی داشته و زمینه ناپایداری را در بسیاری از شهرها فراهم کرده است .

اسلاید 3: بافت شهربافت شهر مفهومی است که یکی از کیفیت های فرم شهر را که در واقع « چگونگی ترکیب و طرز قرار گرفتن اجزا و عناصر» می باشد، بیان میکند[1]. بافت هر شهر نخست فضای کالبدی شهر یعنی فضاهای خالی و پر و مقدار آنها را نسبت به » شهر یکدیگر و چگونگی رابطه و حد و نزدیکی بین آنها را مشخص کرده که حالات مختلف همجواری فضاهای پر و خالی در ترکیبات مختلف میتواند منجر به شکل گیری بافت های متفاوت گردد. همچنین شبکه ارتباطات و خصوصیات کلی راه ها را آشکار می نماید.[2]

اسلاید 4: بافت سنتی شهریبافت سنتی، مجموعه به هم پیوسته ای از اجزا و عناصر شهری شامل : واحدهای مسکونی اعم از فرسوده، مرمتی و تخریبی، آثار با ارزش تاریخی، بازار، تأسیسات، شبکه معابر، فرم معماری و کالبدی ویژه ای است که محصول رشد تدریجی و ارگانیک شهر در ادوار تاریخی مبتنی بر تکنولوژی حمل و نقل ماقبل صنعتی بوده و دارای ساخت فضایی متمایزی از لحاظ کارکرد و سیما نسبت به بخش های جدید شهری است؛ لذا سازگاری چندانی با شرایط اجتماعی اقتصادی عصر حاضر به ویژه تکنولوژی حمل و نقل نداشته و دسترسی سواره، شبکه تنگ معابر، کمبود فضای سبز، آموزشی و فرسودگی از مشکلات عمده آن است .[3]

اسلاید 5: ویژگی و ارزش بافت کهن شهریبافت های کهن شهری ثروت ملی محسوب می شود و نسل حاضر تنها نسلی نیست که از آن بهره میگیرد . بخشی از این ثروت به آنانی که آن را آفریده اند و بخش اعظم آن به نسل های آتی، تعلق دارد ..2 تدوین و تعریف ارزش های فرهنگی، شکلی، تاریخی و اجتماعی موجود در بافت های کهن شهری ، بدان گونه که بتوان این ارزش ها را به ارزش های معاصر و امروزین تبدیل کرد، ضروری است . این بدان معناست که ارزش های جدید و پویایی مدون گردند و خلق شوند .آنچه مهم است، شناخت و دستیابی به ارزشهایی است که سازمان کالبدی شهر کهن تبلور عینی آنهاست، کشف زمان طراحی شهری کهن، به منظور معاصرکردن آن کماکان در دستور کار قرار دارد.[4] 

اسلاید 6: زمینه های فرسودگی و فرآیند ایجاد بافت های فرسوده شهریزمینه های موثر در ایجاد فرسودگی محیط های شهری، ابعاد اقتصادی، اجتماعی، کالبدی، زیست محیطی، حقوقی و مدیریت شهری را شامل می شود . این موارد که از آنها به عنوان عوامل بسترساز فرسودگی نام برده می شود، موجب نامناسب شدن محیط زندگی شده و نمودهای منفی و کارکردی مخربی را برای این مناطق به همراه می آورد . عوامل بستر ساز فرسودگی با نمودها و نشانه های مختلف ملازم آنها موارد زیر را شامل می شود:عوامل اجتماعی فرهنگی که مشکلات و ناهنجاری های اجتماعی فرهنگی از علائم آن است.عوامل کالبدی که ناپایداری ابنیه و ناکارآمدی زیرساخت ها از نشانه های آن به شمار می رود. عوامل زیست محیطی که انواع آلودگی ) هوا، آب و آلودگی های صوتی و بصری ( و نیز کمبود پوشش گیاهی و عناصر طبیعی را شامل می شود .عوامل حقوقی و مدیریتی که عمدتاً به دلیل ناکارآمدی مدیریتی و سازمانی، ناکارآمدی طرح ها، برنامه ها، شیوه ها ، روش های اجرایی، ضعف و نارسایی قوانین، ضوابط و مقررات مورد توجه قرارمی گیرد.[5]عوامل اقتصادی که رکود فعالیت ها و سکونت اقشار کم درآمد را به همراه داشته و موجب افت قیمت زمین و مسکن و توقف ساخت وساز در این مناطق می گردد .

اسلاید 7: فرسودگی عبارت است از عملکرد تحول و تغییر کالبدی و اقتصادی و ثبات نسبی بناها و مکان ها. وجود محله های قدیمی در شهرها، غالباً پیامدهای متضادی دارد. این محله ها خصلت بخش و هویت سازند و مکان با اهمیت را به نمایش میگذارند که در طول زمان بر جای مانده است. اما این محله ها مشکلاتی را نیز در بر دارند. بسیاری از این مشکلات به فرسودگی ناحیه مربوط میشوند. فرسودگی بافت و عناصر درونی آن یا به سبب قدمت و یا به سبب فقدان برنامه توسعه و نظارت فنی بر شکل گیری آن بافت به وجود می آید، پیامد فرسودگی بافت که در نهایت به از بین بردن منزلت آن در اذهان شهروندان منجر میشود، در اشکال گوناگون از جمله کاهش و یا فقدان شرایط زیست پذیری و ایمنی و نیز نابسامانی های کالبدی، اجتماعی، اقتصادی و تأسیساتی قابل دریافت و شناسایی است.[6]فرسایش و فرسودگی