برنامه ریزی آموزش بزرگسالان

برنامه ریزی آموزش بزرگسالان

اسلاید 1: برنامه‌ریزی آموزش بزرگسالان دانشگاه علامه طباطبائی 94-1393برنامه‌ریزی آموزش بزرگسالانM.taheri@atu.ac.ir

اسلاید 2: اهداف درسپایه­های اصلی آموزش بزرگسالان: تاریخچه و اصول اولیه تئوری آموزش بزرگسالاننظریه‌های یادگیری: نظریه‌های کل‌نگر و جزء نگر؛ نظریه آندراگوژینظریه‌های یاددهی: مدل فرایندی آموزش بزرگسالان برای یادگیریچگونگی اعمال نقش آموزش بزرگسالان در زمینه­های مختلف توسعه منابع انسانیچگونگی اعمال اصول بنیادین؛ تأثیر آموزش بزرگسالان در زمینه­های علمی و تحقیقاتی آموزش عملی بزرگسالان: مدل جامع یادگیری؛ از معلم به تسهیل کننده یادگیریآموزش عملی بزرگسالان؛ کاربرد قراردادهای یادگیری؛ تشخیص شایستگی‌های کلیدیآموزش عملی بزرگسالان: پرسشنامه سبک یادگیری بزرگسالان؛ راه‌حل‌های انتقال آموزش

اسلاید 3: فصل 1 مقدمه: اصول بنیادین آموزش بزرگسالان

اسلاید 4: اهداف یادگیریتاریخچه آموزش بزرگسالان؟اصول بنیادین آموزش بزرگسالان؟تمرین تأمل؟

اسلاید 5: تاریخچه آموزش بزرگسالانموضوع آموزش بزرگسالان (Andragogy) و مفهوم تفاوت یادگیری میان دو گروه خردسال و بزرگسال، برای اولین بار در اولین دهة 70 میلادی توسط مالکوم نولز (Knowles, Malcam) در ایالات متحده آمریکا مطرح شد. در سال 1993، مریام: مجموعه­ای از دستورالعمل­ها پرت در همان سال: آندراگوژی به عنوان یک فلسفه واحدبروک فیلد (1986): مجموعه­ای از مفروضاتنولز (1989): آندراگوژی به عنوان یک نظریه علمی در تمامی این تعابیر، علیرغم تفاوتهای موجود، از یادگیرنده بزرگسال به عنوان عنصر اصلی امر آموزش نام برده شده است.

اسلاید 6: مقاصد و اهداف یادگیریتفاوت‌های فردی و موقعیتیآموزش بزرگسالان: اصول بنیادینتفاوت‌های فردی یادگیرند‌‌گانرشد فردیرشد سازمانیرشد اجتماعیتفاوت‌های مربوط به موضوعتفاوت‌های موقعیتیمدل کاربردی آموزش بزرگسالان (نولز، هولتون و سوانسون، 1998)2 خود پنداره یادگیرنده- استقلال- خود فرمانی1 نیاز یادگیرنده به دانستن- چرا- چه - چگونه4 آمادگی برای یادگیری- مسائل زندگی فردی- توسعه‌ وظایف3 تجارب قبلی یادگیرنده- منابع- الگوهای ذهنی6 انگیزش برای یادگیری- ارزش‌های درونی- بازدهی شخصی5 جهت‌گیری یادگرفتن- مسأله محور- زمینه‌ای

اسلاید 7: اصول یادگیری بزرگسالان (Knowles et al., 2011)نیاز به دانستنبزرگسالان نیاز دارند بدانند چگونه آنچه یادمی‌گیرند برای آنها سودمند خواهد بود.خود پنداره متوجه مسؤلیتشان در قبال تصمیاتی که می‌گیرند و زندگیشان هستند و یادگیرندگانی خود راهبر هستند.نقش تجربه با تجارب متفاوتی نسبت به جوانان وارد آموزش می‌شوند. استفاده از تجارب نقش مهمی در یادگیری دارد.آمادگی برای یادگیریبیشتر مشتاق یادگیری چیزهایی هستند که برای مقابله مؤثر با موقعیت‌های واقعی باید آنها را بدانند.جهتگیری نسبت به یادگیریجهتگیری بزرگسالان در یادگیری زندگی محور (وظیفه محور یا مسأله محور) است.انگیزۀ یادگیریبزرگسالان به وسیلۀ فرایندهای درونی (به‌عنوان مثال، تمایل آنها به افزایش رضایت شغلی، عزت نفس، کیفیت زندگی) و انگیزه‌های خارجی (برای مثال، شغل بهتر، حقوق بالاتر و ارتقاء) برانگیخته می‌شوند.

اسلاید 8: سؤالات استنتاجی1) به نظر شما یادگیری انسان معمولاً بر پایه­ی چه مواردی صورت می­گیرد؟2) بر اساس تجارب فرد، عوامل کلیدی مرتبط با آموزش بزرگسالان را نام ببرید؟3) چرا مفهوم آندراگوژی و اعمال آن به عنوان الگوی جامع آموزشی معرفی می­شود؟4) درک مفهوم یادگیری بزرگسالان چگونه منجر به استفاده­ی بهینه از آن می‌شود؟

اسلاید 9: تعریف و ترويج اهداف مشترکبهبود توسعه حرفه‌ای در تمام مدرسهنظارت و ارائه بازخورد در مورد فرايند ياددهي و یادگیریرهبری آموزشیتأکید تحصیلیپیشرفت ‌دانش‌آموزپايگاهاجتماعي و اقتصادي

اسلاید 10: بخش 1: پایه­های اصلی آموزش بزرگسالان (تاریخچه و اصول اولیه تئوری آموزش بزرگسالان)  فصل 2 : بررسی اجمالی دنیای تئوری‌های یادگیری

اسلاید 11: دلیل بررسی نظریه‌های یادگیری چیست؟اگر شما دلیلی برای بررسی کیفیت آموزش در سازمان خود نمی­بینید و مطمئن هستید که سطح آموزشی شما در بهترین وضعیت خود است، بهتر است همین حالا کتاب را پس بدهید!!! ولی اگر جز یکی از گروه‌های مدیران ارشد، متخصصین آموزش و یا مشاورین هستید، باید امر بررسی اجمالی نظریه‌های یادگیری را جدی بگیرید. مطمئن باشید از این طریق درک کامل­تری از نظریه‌های یادگیری خواهید داشت و نتیجتاً به اهداف مطلوب­تری خواهید رسید.

اسلاید 12: مدیر سیاست‌گذار در بحث آموزش بزرگسالانآیا اقدامات توسعه منابع انسانی بر پایه مفروضاتی در رابطه با طبیعت فردی- سازمانی شکل گرفته­اند و آیا این اقدامات با سیاستهای مدیریتی ما متناسب هستند؟آیا برنامه­های مرتبط با منابع انسانی سازمان را جهت نیل به اهداف بلندمدت یاری می­کند یا فقط بطور مقطعی هزینه­ها را پایین می­آورد؟چرا پرسنل منابع توسعه انسانی، هدفگذاری­های خود را بر پایه­ی اولویتها، فعالیت­ها و روش­های استفاده از منابع خارجی مثل مشاورین، برنامه­های فشرده، سخت­افزارها، نرم­افزارها و درسهای دانشگاهی بنیانگذاری می­کنند؟آیا اینها تصمیم­گیری­های درستی هستند؟چطور می­توان نتیجه­گیری کرد که این برنامه­های طرح­ریزی شده بهترین اهداف سازمانی را بدنبال دارند؟

اسلاید 13: متخصصین آموزشیچگونه می­شود نقش یک متخصص آموزشی را پررنگ­تر نمود؟ مؤثرترین روش­های آموزش برای یک موقعیت خاص کدامند؟مناسب­ترین نظریه‌های یادگیری‌ مطابق بر طبیعت یادگیرنده و سازگار با هدف آموزشی کدامند؟چگونه می­توان نظریه‌های مختلف یادگیری را در چهارچوب نقش و هدف آموزشی اجرایی نمود؟

اسلاید 14: گروه مشاورینکدام نظریه یادگیری، تحت کدام موقعیت آموزشی استفاده می­شود؟چگونه می­توان نظریه‌های مختلف یادگیری، ماهیت و اهداف آنها را برای مشتریان توضیح داد؟چگونه می­توان طرح­های اجرایی هر نظریه یادگیری را بسوی هدفی اصلی سازماندهی نمود؟کدام تعریف از نظریه یادگیری با نقش مشاوره­ای سازمان همسویی دارد؟

اسلاید 15: نظریهبه نظر اسکینر، نتیجه نهایی یک تحقیق علمی ارتباط عملی اطلاعات در آن زمینه است و لزوماً نظریه‌ خاصی را دنبال نمی­کند. اسکینر بعد از بررسی نظریه‌های کلاسیک، به این نتیجه رسید که این فرضیات تنها ارزش تاریخی دارند و متأسفانه بیشتر فعالیتهای انجام شده جهت اثبات درستی آنها فاقد ارزش هستند. آن چه که ما به آن می­پردازیم بررسی تغییرات مرحله به مرحله یادگیری افراد است.شاید بتوان نظریه‌ را دیدگاه شخص از مفهومی خاص نامید. به تعبیر دیگر، نظریه‌ همان نگاه فرد به یک موضوع است. آنچه که ما در این کتاب به عنوان نظریه‌ از آن استفاده می­کنیم. مجموعه­ای کامل، واضح و منسجم از عقاید مربوط به یک پدیده واحد است.

اسلاید 16: تعریف یادگیریتحصیل (Education): عملی است که طی آن یک یا چند عامل، تغییرات مؤثر بر دانش، مهارت و گرایش افراد، گروه­ها و انجمن­های مختلف را تحت تأثیر قرار می­دهند. معلم به عنوان بازیگر نقش اصلی فرایند تحصیل، انواع محرک­ها و تشویق­های آموزشی را فراهم می‌کند و به عنوان عامل تغییر اقداماتی را برای ایجاد تغییر طراحی می‌کند.یادگیری (Learning): بر خلاف تحصیل باید به این نکته توجه نمود که تأکید یادگیری بر شخصی است که هدف نهایی تغییر ایجاد شده است. یادگیری عملی است که طی آن تغییرات رفتاری، کرداری و نگرشی در فرد مورد نظر شکل می­گیرد.

اسلاید 17: اسکینراسکینر (1988) از کنترل (Control) و شکل­گیری (shaping) به عنوان دو رکن اصلی یادگیری نام برده است:یادگیری تغییر حاصل از نوعی تجربه است (کنترل)تقویت (reinforcement) موجب شکل­گیری رفتار به مطلوب­ترین وضع آن می­شود

اسلاید 18: توسعه شایستگی (competency development)اصول روانشناسی انسان‌گرایانه (Carl Rogers)درگیری شخصی در روند یادگیری: احساسات و شناخت شروع از خود (Self-initiation): خود شخص نقطه شروع روند یادگیریشیوع (Pervasiveness): تغییرات رفتاری، کرداری و یا حتی شخصیتی در فرد ارزیابی­های یادگیرنده: یادگیرنده طی فرآیند یادگیری، پیوسته خود را می سنجدمعناپذیری: بعد از یادگیری، تجربه­ی یادگیرنده بطور جامع و کاملی معناپذیر می­شود.

اسلاید 19: مازلوهدف اصلی یادگیری خودشکوفایی استوی رسیدن به هدف متعالی رشد را در ارتباط میان دو نیروی درونی شخص می­داند: یکی از این دو نیرو همان نیروی نگهدارنده است که شخص برای حفظ امنیت خود حالت دفاعی می‌گیرد و از پیش رفتن شانه خالی می­کند. نیروی دوم نیرویی است که شخص را بسوی فردیت (self) خاص خود پیش می­برد و از او می­خواهد که به تمامی استعدادها و توانایتهایش جامه عمل بپوشاند ... رشد واقعی زمانی اتفاق می­افتد که لذت رشد و نگرانی امنیت، بیشتر از لذت امنیت و نگرانی رشد بیشتر باشد.

اسلاید 20: یادگیری مستقل (independent adult learning)سیدنی جرارد (1972) با درنظر گرفتن این مورد که علوم رفتاری موجبات تقویت استعدادها و توانائی‌های فردی را فراهم می­آورد فرد را از حالت غیرفعال و پذیرنده تبدیل به موجودی فعال، پویا، متفکر و مستقل می­کند، موضوع جدیدی بنام یادگیری مستقل را مطرح می­سازد.  علیرغم تصور بسیاری از افراد، یادگیری مستقل امری دشوار نیست، چرا که شخص در طول زندگی خود همواره در حال یادگیری است ... به بیان دیگر، یادگیری مسؤولیت و یا وظیفه نیست بلکه فرصتی برای زندگی کردن است.

اسلاید 21: فصل 3 نظریه‌های یادگیری

اسلاید 22: طیقه‌بندی نظریه‌هاپیوندگرایی ثورندایک (Thorndike′s ConnectiVism)شرطی­سازی کلاسیک پاولوف (Pavlov Classical Conditioning)شرطی­سازی مجاوره­ای گاتری (Gothrie′s Contiguous) شرطی­سازی کنش­گر اسکینر (Skinner′s Operant Conn) نظریه سیستمی هال Hull′s Systematic, Behavior, Theory رفتارگرایی هدفمند تولمن Tolman′s Purposive Behaviorism روانشناسی گشتالت Gestalt Psychodynamicsکارکردگرایی Functionalismنظریه ریاضی یادگیری Mathematical Learning Theoryمدل­های خبرپردازی Information Processing Models

اسلاید 23: مدل­های ماشینی­نگری و ارگانیسمیماشینی‌نگری (Mechanistic): نظریه­های رفتارگرایانه یا پیوندگرایانه (مطرح شده توسط ثورندایک، پاولوف، گاتری، اسکینر و هال)ارگانیسمی(Organismic) : نظریه­های گشتالت و شناختی (مطرح شده توسط تولمن و روانشناس­های گشتالت).

اسلاید 24: مفاهیم مدل­های جزء و کل‌نگر (ماشینی­نگری و ارگانیسمی) توسعه مدل ماشینی­نگرمدل ارگانیسمیاین مدل، عالم هستی را سیستمی محدود به فضا و مکان می­داند که در آن اعضای مجموعه بطور مجزا در حال حرکت و تکاپو می­باشند. رابطه­ی میان این اعضا به گونه­ایست که پدیده‌های پیچیده آن سیستم را کاملاً قابل درک می­سازد: مدل واکنش و انطباق انساندر این مدل، عالم هستی ساختاری واحد دارد. اجزای این ساختار همواره با یکدیگر در ارتباط و تعامل بوده، آنرا بسوی تکامل و پیشرفت سوق می­دهند: مدل کنش و انطباق انسان

اسلاید 25: نظریات مدل جزءگراسه رکن اصلی این نوع روانشناسی در یادگیری انسان و حیوان:قانون آمادگی (readiness): شرایطی که یادگیرنده تمایل یا عدم تمایل خود را به یادگیری نشان می­دهد و به بیان دیگر پذیرش یا عدم پذیرش خود را اعلام می­نماید.قانون تمرین (practice): تقویت ارتباطات از طریق تمرین و ممارست. قانون اثر (effect): (تقویت و یا تضعیف نهایی ارتباط در اثر پیامدها)

اسلاید 26: نظریات مدل کل نگر (Holistic) قانون مجاورت (proximity). اجزای تشکیل دهنده یک محرک باید بصورت یک گروه در کنار یکدیگر عمل کنند: به این معنی که مجاورت اجزا در زمان و مکان مشخص، موضوعات یادگیرنده را تحت تأثیر قرار می­دهند.قانون آشنایی (familiarity): اجزای مشابه و هم­اندازه طبیعتاً در یک گروه و مجموعه قرار می­گیرند. این شباهت، زمینه­ساز یک قالب کلی در ذهن می­گردد. (این قانون تعبیر دیگری از نظریه گشتالت از حافظه است. به نظر گشتالت حافظه، ردپاهایی حک شده در مغز است. این ردپاها بطور مداوم تجربیات گذشته را با تجربیات زمان حال پیوند می­دهند و همواره پویا و در عین حال منسجم عمل می­کنند.)قانون بندش (Closure). یادگیرنده برای رسیدن به تعادل تلاش می­کند؛ اطلاعات و قسمتهای ناتمام را درون ذهن خود کامل می­کند. بندش برای گشتالت درست همانند تقویت برای نظریه‌ تداعی­گرایی است. قانون تداوم و پیوستگی (Continuation): تمایل به کامل نمودن این ذهنیت را به دنبال داردکه فرد برای تکمیل طرح خط مستقیم، آنرا بصورت همان خط ادامه می­دهد.

اسلاید 27: فصل 4 نظریه یادگیری بزرگسالان: آندروگوژی

اسلاید 28: اهداف یادگیریمسیرهای پژوهش در آموزش بزرگسالانحمایت‌های علوم اجتماعیحمایت‌های آموزش بزرگسالاننظریه آندراگوژی و پداگوژی

اسلاید 29: دو مسیر پژوهشپس از تأسیس انجمن آمریکایی آموزش و پرورش بزرگسالان در ایالت متحده در سال 1926 دو مسیر اصلی تحقیقاتی در آموزش بزرگسالان مطرح گردید:مسیر علمی: به کشف اطلاعات جدید به روش­های تجربی (که اغلب سخت و دشوار نیز است) می‌پردازند. ثرندایک برای اولین بار این موضوع را در مجموعه «یادیگری بزرگسالان» در سال 1928 مطرح نمود. علیرغم عنوان این مسیر، ثرندایک بیشتر به قابلیت‌های یادگیری بزرگسال می­پردازد و عملاً مراحل یادیگری را نادیده می­گیرد. مسیر هنرمندانه یا شهودی- تأملی: به کشف اطلاعات جدید به روش‌های ادراکی، تحلیل تجارب می­پردازد و به دنیال چگونگی یادگیری بزرگسالان است. اولین بار لیندمن این مسیر تحقیقاتی را در کتاب «مفهوم آموزش و پرورش بزرگسالان» در سال 1926 معرفی نمود.

اسلاید 30: نظریه لیندمنآموزش و پرورش بزرگسالان بیشتر از موضوعات درسی به موقعیت‌های آموزشی وابسته است. سیستم آموزشی معمولاً همیشه براین اساس پایه‌گذاری شده است که معلم و موضوع درس اولین اولویتهای کلاس هستند و شاگرد در رده دوم قرار دارد؛ به بیان دیگر این شاگرد است که خود را با برنامه و طرح درسی تطبیق می‌دهد. حال آنکه در آموزش و پرورش بزرگسالان، طرح درس براساس نیاز و علاقه فرد پایه‌ریزی شده است؛ لذا یادگیرنده بزرگسال با درنظر گرفتن شرایط کاری، تفریحی، زندگی خانوادگی و اجتماعی موجود، خود را در مواجهه با موقعیت‌های ویژه قرار می‌دهد. در حقیقت همین نقطه، سرآغاز آموزش و پرورش بزرگسالان محسوب می‌شود. انتخاب موضوع درس و چگونگی عملی کردن آن در گرو موقعیت و شرایط موجود است. در این روش، یادگیرنده محور اصلی آموزش و پرورش و معلمین و موضوعات درسی دومین عوامل مؤثر در روند یادگیری است.

اسلاید 31: خلاصه فرضیات بنیادی لیندمن درباره یادگیرنده بزرگسالبزرگسالان برای یادیگری انگیزه کافی دارند و آن را تنها راه تجربه نیازها و علایق خود می­دانند. تمایل به یادگیری در بزرگسال امری زندگی محور است.تجربه بهترین و کامل­ترین منبع درسی بزرگسالان است.خود راهبری نیاز واقعی هر بزرگسال است.تفاوتهای فردی، با بالارفتن سن افراد، بیشتر می­شود. لیندمن به هیچ عنوان آموزش نوجوان و آموزش بزرگسال را در مقابله یکدیگر در نظر نمی­گیرد. مسیر هنرمندانه ارائه شده توسط لیندمن، در سال 1926 در مجله Adult Education به چاپ رسید.

اسلاید 32: بین سال­های 929 و1941 انتشارات American Association for Adult Educationجکس لارنس، مدیر کالج منچستر: زندگی و امرار معاش دو امر مجزا نیستند؛ آنها در حقیقت دو روند ادامه دارند که از دو زاویه متفاوت مورد بررسی قرار گرفته­اند ... یکی از اصلی­ترین نیازهای جامعه انسانی، وجود سیستم آموزش و پرورش مناسب جهت حفظ و تداوم روند زندگی است. ضمناً سیستم مذکور، صنعت جامعه را بزرگترین مرکز آموزش و پرورش استعدادها می­داند و صنعت­گران نیز نقشی فراتر از متخصص بودن را دارند و وظایف خود را در قالبی فراتر از شغلشان ایفا می­کنند. به جرأت می­توانم بگویم که هدف اصلی این سیستم نوین، تبدیل تدریجی صنعت در دنیا به دانشگاه در دنیاست. به بیان دیگر، با گذشت زمان، زندگی و امرار معاش که تاکنون به عنوان دوامر جداگانه در نظر گرفته می­شوند، با یکدیگر ترکیب می­شوند و نهایتاً یک عملکرد واحد را بر عهده دارند.

اسلاید 33: حمایت­های علوم اجتماعی پس از سال 1950، علوم مختلف اجتماعی چون روان­شناسی بالینی، روان­شناسی رشد، جامعه­شناسی، روان‌شناسی اجتماعی و فلسفه، بررسی اجمالی طرح آموزش و پرورش بزرگسال را برعهده گرفتند. بسیاری از روان­شناسان بالینی (از جمله فروید، یونگ، اریکسون، مازلو و راجرز) نیز تحقیقات بسیاری را در این زمینه ارائه نمودند: فروید به بررسی تأثیرات ضمیرناخودآگاه بر رفتارهای فردی پرداخت؛ یونگ از احساس، تفکر، هیجان و شهود به عنوان 4 عملکرد اصلی هوشیاری در انسان نام برد؛ اریکسون به معرفی هشت مرحله­ی زندگی فردی پرداخت؛ مازلو امنیت فردی و اهمیت آن را مورد بررسی قرار داد؛ و راجرز با ارائه دیدگاهی دانش­آموز- محور، به بیان 5 نظریه اصلی آموزشی- پرورشی پرداخت. بطور کلی روان­شناسی رشد به بررسی توانایی­های جسمی و روحی، علایق، رفتارها، ارزش­ها، میزان خلاقیت و شیوه­های گوناگون زندگی فرد در طول مدت زمان زندگی وی می­پردازد؛ حال آنکه جامعه­شناسی و روان­شناسی اجتماعی با مطالعه سیستمهای رفتارهای گروهی و اجتماعی، شناخت عوامل مؤثر و یا غیرمؤثر در روند یادگیری را هدف اصلی خود می­دانند.

اسلاید 34: حمایت­های روانشناسی بالینیزیگموند فرویدشناخت تأثیرات ضمیر ناخودآگاه بر رفتارهاکارل یونگمعرفی چهارعملکرد هوشیاری در انسان: احساس، تفکر، هیجان و شهوداریک اریکسونمعرفی هشت مرحله زندگی انسان: دهانی- حسی، ماهیچه­ای- مقعدی، حرکتی- تناسلی، نهفتگی، بلوغ و نوجوانی، جوانی، بزرگسالی و مرحله پایانیآبراهام مازلوتأثیر امینتکارل راجرزمعرفی پنج فرضیه اصلی درباره آموزش و پرورش از دیدگاه دانش­آموز- محور

اسلاید 35: حمایت­هایی از سوی آموزش و پرورش بزرگسالهول در سال 1950 یادگیرندگان دائمی را به سه گروه اصلی تقسیم نمود:یادگیرندگان هدف- محور: اعضای این گروه از آموزش و پرورش برای نیل به اهداف شناخته شده­ی خود استفاده می­کنند. شروع روند یادگیری دائمی در این افراد معمولاً پس از سن بیست و پنج سالگی است.یادگیریندگان فعالیت- محور: برای این گروه، میان محتوای درس و هدف فعالیتهای یادگیری ارتباطی ناچیز و یا عملاً هیچ نوع ارتباط معنایی وجود ندارد. اعضای گروه فعالیت محور، یک یا چند آموزشکده را برای خود انتخاب می­کنند. این افراد در انتخاب­های خود به دنبال ایجاد روابط انسانی- اجتماعی است. یادگیرنده­ی یادگیری- محور: اعضای این گروه بیشتر از هر چیز به نفس یادگیری علاقه­مند است.

اسلاید 36: پنج فرضیه اصلی دیدگاه دانش­آموز محور راجرزما نمی­توانیم مستقیماً افراد را آموزش دهیم؛ ما فقط قادریم یادگیری را آسانتر نماییم.یادگیری به طور مستقیم زمانی امکان­پذیر است که شخص فردیت خود را در مسیر پیشرفت رسیدن به اهدافش درگیر سازد. فرضیه‌های سوم و چهارم: هر گاه یک تجربه موجب تغییراتی، در فردیت شخص گردد، خودبه­خود تحریف و یا انکار می‌گردد.فرضیه پنجم: بالاترین میزان یادگیری در این شرایط امکان­پذیر است. میزان تهدید فردیت شخص در پایین­ترین حد خود باشد. راجرز یادگیری را روندی کاملاً درونی می­داند که طی آن یادگیرنده با تمام وجود با محیط اطرافش در تعامل است. وی از طرفی نیز معتقد است که یادگیری درست همانند نفس کشیدن، امری طبیعی و البته اجتناب­ناپذیر است.

اسلاید 37: آلن تاف: مراحل مختلف روند یادگیری بزرگسالتصمیم به شروع کار: تاف در این مرحله به 26 فعالیت به عنوان قدمهای اصلی این مرحله اشاره می­کند: از جمله این فعالیتها می­توان به موارد زیر اشاره نمود: هدف­گذاری، ایجاد انگیزه، جستجوی اطلاعات موردنظر، انتخاب اطلاعات یا مهارت­های مناسب، تعیین میزان یا مقدار اطلاعات و مهارت و تخمین هزینه­ها.انتخاب برنامه­ریز: در این مرحله، برنامه­ریز می­تواند خودِ یادگیرنده، شیئی خاص ( به طور مثال متن برنامه­ریزی شده، کتاب کار، ضبط صوت و غیره)، مشاور یادگیری (معلم، مشاور درسی یا شخص مرجع) و یا یک گروه باشد. انتخاب و استفاده مؤثر از آن در قالب مشارکتی (و نه در قالب وابستگی) مهم­ترین ارکان در این مرحله به شمار می­آیند.درگیری: یادگیرنده خود را درگیر مسائل مربوط با روند یادگیری می­کند و نهایتاً برای نیل به هدف اصلی­اش تلاش می‌کند. در این مرحله تنوع منابع موجود، قابل دسترسی بودن آنها و مهارت یادگیرنده در استفاده بهینه از آن­ها از اهمیت بسیاری برخوردار است.

اسلاید 38: مدل پداگوژیواژه پداگوژی از و ریشه یونانی Paid به معنای کودک و agogus به معنای راهنما گرفته شده است. (pediatrics یا دکتر متخصص اطفال) نیاز یادگیرنده به دانستن: معلم تنها فردیست که نیاز واقعی یادگیرنده را می­شناسد.خود پنداره یاگیرنده: معلم، یادگیرنده را فردی وابسته به مربی­اش می­داند.نقش تجربه: تجربه­ی یادگیرنده به عنوان منبع یادگیری او از ارزش بسیار پایینی برخوردار است.آمادگی یادگیری: زمان ارتقاء به سطح بالاتر برای هر یادگیرنده توسط معلم او مشخص می­گردد.تشخیص موقعیت یادگیری: یادگیرنده در انتخاب موقعیت یادگیری خود موضوع- محور است.انگیزه: انگیزه یادگیرنده عواملی بیرونی مانند نمرات درسی، تأیید معلم و فشار والدین است.

اسلاید 39: بلوغ طبیعی به سوی خودفرمانی در مقایسه با سطح مجاز رشد فرهنگی خود فرمانی

اسلاید 40: معنی بزرگسال (Adult)تعریف زیستی یا بیولوژیکی: از نقطه­نظر زیستی، انسان زمانی بزرگسال تلقی می­شود که قادر به تولید انسانی دیگر باشد (مرز نوجوانی).تعریف حقوقی: از نقطه­نظر حقوقی، فرد زمانی بزرگسال محسوب می­شود که از نظر قانونی حق رأی، اجازه رانندگی با گواهی­نامه، حق ازدواج بدون رضایت والدین و غیره را داشته باشد.تعریف اجتماعی: اجتماع فردی را بزرگسال می­داند که در جامعه خود نقش یک بزرگسال (مثلاً کارگر تمام وقت، همسر، والد، شهروند و ...) را ایفا نماید.تعریف روانشناسی: روان­شناسان، فردی را بزرگسال می­نامند که به مرحله درک فردی رسیده باشد و خود را مسئول زندگی خود بدانند یا به بیان دیگر خود فرمان باشد. (در اینجا شاید بتوان تعریف چهارم را متناسب با روند دیگری دانست.)

اسلاید 41: مدل آندراگوژیک: (آموزش بزرگسالان)برمبنای اصول ذیل پایه­گذاری شده است: بزرگسال قبل از شروع یادگیری، باید نیاز اصلی خود به یادگیری را بشناسد؛ خودپنداره، در زندگی فردی خود متعهد و مسئولیت­پذیر باشد؛ از میزان اندوخته­های تجربی خودآگاهی داشته باشد؛ برای یادگیری آمادگی کافی داشته، سعی نماید از تجربیات خود برای حل مسائل و مشکلات زندگی فردیش استفاده نماید؛ جهت‌گیری نسبت به یادگیری، یادگیری را امری زندگی محور بداند؛در روند یادگیری به انگیزه­های درونی خود بیش از عوامل بیرونی توجه نماید.

اسلاید 42: مشکلات تجربهالبته افزایش میزان تجربه در بزرگسالان، بطور بالقوه تأثیرات منفی چون عادتهای ذهنی، تعصب و پیش­پنداری را در فرد موجب می­گردند و او را محدود به چهارچوب قدیمی عقاید، افکار و تصمیم­گیری­های سنتی خشک و انعطاف­ناپذیرش می‌کند. به همین دلیل تلاش اصلی پرورشکاران گروه بزرگسال، کمک به آنها جهت شناخت عادات و تعصبات خود و پذیرش عقاید و نظریات جدید است. از جمله راهکارها: آموزش حساسیت­ها (Sensitivity training)ایضاح ارزش­ها (Values Clarification)مدیتیشن (meditation) مقیاس جزمی­اندیش (dogmatism scales)

اسلاید 43: چشم­انداز مدل­های پدراگوژی و آندراگوژیThe Modern Practice of Adult Education: Andragogy versus Pedagogy 1970 The Modern Practice of Adult Education: From Pedagogy to Andragogy 1980

اسلاید 44: سؤالات استنتاجیدو مثال در رابطه با کلاس­های آندراگوژی و پداگوژی ارائه دهید.پنج اصل بنیادین لیندمن را تفسیر کنید.تأثیرات آموزش و پرورش بزرگسالان بر آندراگوژی کدامند؟آیا می­توانید شیوه­های یادگیری خود را در قالب مدل آندراگوژیک تفسیر کنید؟

اسلاید 45: فصل 5 نظریه‌های آموزش

اسلاید 46: اهداف یادگیریاصول20 گانه آموزشیادگیری کودک و حیوان: الهام از نظرات ثرندایک، گاتری، اسکینر، هال، تولمن و گانیه، برای ارائه نقش­های معلم در روند یادگیری یادگیری بزرگسالان: اهمیت شریط محیطی: راجرز و مازلو، واتسون، هال و تافنظریه‌های آموزشی: دیوئی، آموزش اکتشافی برونر، بندورانظریه­های تحول دیدگاهیِ مزیرو و “بازتاب پذیریِ بروکفیلد: تأثیر کیفیت آموزشی در سازمان­ها

اسلاید 47: مبانی مؤثر در نظریه‌ محرک- پاسخ (S-R)1. در روند یادگیری، یادگیرنده نقشی فعالانه­تر از نقش شنونده یا نظاره­گر را دارد.2. نظم در تکرار، عامل مهم اکتساب مهارت و یادداری و نتیجتاً پُرآموزی (overlearning) است.3. اجر نهادن به پاسخ­هایی صحیح و نامناسب در امر یادگیری از اهمیت بسزایی برخوردار است (اصل اهمیت تشویق).4. منظور از تعمیم (generalization) و تمیز (discrimination)، توجه به بافت­های یادگیری متنوع و ارتقاء میزان یادگیری است.5. الگوبرداری از مدل­های گوناگون از طریق نشانه­آموزی (و شکل­گیری)، ایجاد رفتارهای نوینی در یادگیری را منجر می­شود.6. در امر یادگیری نقش سائق (Drive) از اهمیت زیادی برخوردار است؛ البته نمی­توان تمامی انگیزه‌های اجتماعی را به اصول کاهش دهنده­ی سائق تعمیم داد.7. وجود مشکلات و اضطراب­های ناشی از تبعیض­های گروهی و اجتماعی، اجتناب­ناپذیر است، لذا شناخت و ایجاد راه­حل­های مناسب جهت رفع این موانع، الزامی است.

اسلاید 48: مبانی مؤثر در نظریه‌ شناخت1. شناخت ساختار مشکلات یادگیرنده در این روند، طیف وسیعی از ارتباطات ارقامی، علائم، و هم پیوندی ارگانیک را به دنبال دارد. لذا بهتر است تصویری کامل از مسائل و مشکلات یادگیری فرد یادگیرنده به منظور بررسی اصولی آنها در نظرگرفته شود.2. مهم­ترین وظیفه­ی معلم، ارائه مطالب درسی از آسانترین به دشوارترین است. 3. یادگیری و فرهنگ در ارتباط مستقیم با یکدیگر قرار دارند.4. بازخوردهای ادراکی، یادگیری نادرست را محک زده، اطلاعات صحیح را جایگزین آن می­نمایند. یادگیرنده پذیرش یا رد مطالب گوناگون را به طور موقتی و برپایه درک نهایی خود از نتایج آنها انجام می­دهد. این مورد تعبیر ادراکی (شناختی) نظریه‌ محرک- پاسخ است. با این تفاوت که در نظریه‌ شناخت، تأکید اصلی بر نظریه‌ آزمودن (testing) و یا بررسی بازخوردها است.5. هدف­گذاری یادگیرنده به عنوان عامل انگیزش یادگیری به همراه موفقیت و یا عدم آن، نقش مهمی در تبیین هدفهای آتی فرد دارد.

اسلاید 49: مبانی مؤثر در نظریه‌ انگیزشی- شخصیتی1. توانایی­های یادگیرنده، ایجاد انگیزه در یادگیرندگان ضعیف و نظارت بر یادگیرندگان قوی2. مراحل رشد پس از تولد و همچنین خصوصیات فردی و مادرزادی عوامل مهمی در شناخت توانایی­ها و علایق یادگیرنده است.3. یادگیری و فرهنگ در ارتباط مستقیم با یکدیگر قرار دارند.4. میزان اضطراب یادگیرنده عامل مهمی در شناخت تأثیرات مثبت و منفی روش­های یادگیری است.5. یادگیرندگان در موقعیتهای یادگیری خود انگیزه­های گوناگون و منحصر به فردی دارند.6. طبقه­بندی و سازماندهی انگیزه­ها و ارزشهای فردی در ارتباط مستقیم با شخص یادگیرنده عمل می­کنند. بنابراین بسیاری از اهداف بلندمدت بر فعالیتهای کوتاه مدت تأثیرگذار است. به همین دلیل، دانشجویانی که درسهای خود را مرتبط با رشته تحصیلی خود می­دانند، نهایتاً آنها را بهتر فرا می­گیرند.7. محیط یادگیری گروهی (رقابت در مقابل همکاری، قدرت طلبی در مقابل دموکراسی، (انزوای فردی در مقابل شناخت گروهی) عوامل مؤثری در ایجاد رضایت در یادگیرنده و همچنین فرآورده­های یادگیری است.

اسلاید 50: مفاهیم آموزشی برگرفته ازنظریه‌­های یادگیری در کودکان و حیواناتثرندایک: آموزش را «کنترل یادگیری از طریق مدیریت تشویق» می­داند. نقش معلم تولید ساخت اتصالات پاسخ- محرکی در مجموعه رفتارهای یادگیرنده است.گاتری: در روند یادگیری اگر می­خواهید وجود رفتار خاصی را پررنگ یا کم­رنگ نمایید، بهتر است مواردی که منجر به ایجاد آن رفتار می­شود را در صورت مسأله بگنجانید. در حقیقت یادگیرنده کتاب درسی خود را یاد نمی­گیرد؛ او فقط چیزی را فرا می­گیرد که کتاب درسی­اش او را با انجام آن واداشته است.اسکینر: آموزش، نظامی انسجام یافته از تشویق­های مشروط است. منظور از تشویق­های مشروط، رابطه میان رفتار و عواقب آن است. هال: به نوعی نظریه‌ رفتاری سیستماتیک و پیشرفت آن تحت شرایط آزمایشگاهی معتقد است و عملاً توجه خاصی به تأثیر عوامل آموزشی ندارد. کلاس­های درس در مدل هال، از نظم و سیستم خاص خود برخوردار است. مهم­ترین عامل ایجاد عادات مطلوب، تمرین و ممارست است. تولمن: قدم به قدم حرکت کنید، طبقه­بندی کنید، از تصاویر کمک بگیرید، تجربیات را بشناسید.

اسلاید 51: مدل­های یادگیری 8 گانه گانیهمدل شماره 1: یادگیری علایم یادگیری همان تعبیر کلاسیک پاسخ­های شرطی پاولوف است. مدل شماره 2: یادگیری محرک- پاسخی در این مدل، یادگیرنده در مواجهه با محرک­های مختلف، پاسخ­های دقیقی را رائه می­کند. مدل شماره 3: زنجیره­ای کردن. محصول نهایی این مدل، نوعی یادگیری زنجیره­ای واحد و متشکل از زنجیرهای یک یا چند پاسخ- محرکی است. مدل شماره 4: نزاع کلامی در این مدل، یادگیری زنجیره­های کلامی اتفاق می­افتد. مدل شماره 5: تفکیک چندگانه در این مدل، فرد در مواجهه با محرک­های گوناگون، پاسخ­هایی متشابه و البته متنوعی را ارائه می­کند.مدل شماره 6: یادگیری مفهومی درا ین مرحله، یادگیرنده توانایی پاسخ به محرک­های متنوع و نامتشابه و همچنین پاسخگویی به قالبی کلی را می­آموزد.مدل شماره 7: یادگیری اصول منظور از اصول (یا مجموعه­ای از مفاهیم)، کنترل رفتار در قالب قوانین کلامی آنهاست. مدل شماره8: حل مسأله پس از ترکیب دو یا چند مفهوم پایه­ای، فرد توانایی خود را برای رسیدن به اصل مرتبه بالاتر (یا همان تفکر برتر) آماده می­سازد.

اسلاید 52: هشت عملکرد مؤثر بر موقعیت­های آموزشی: نقش معلم در مدیریت محیط­های مختلف یادگیری معرفی محرک: محرک­ها، محیط یادگیری فرد جلب توجه یادگیرنده تهیه مدل نهایی عملکردهااستفاده از رهنمودهای بیرونیهدایت به سوی تفکرانتقال دانش و اطلاعات: بحث و گفتگوارزیابی اهداف یادگیری: روش پرسش از یادگیرندهارائه بازخورد

اسلاید 53: مفاهیم آموزشی برگرفته از نظریه­های یادگیری بزرگسالان: راجرزبه نظر من، آموزش، مفهومی مبالغه شده است. برای اینکه مطمئن شوم که منظورم از جمله بالا واقعاً چه بوده است: به لغت­نامه رجوع کردم و معنی “تعلیم دادن” (to instruct) را برای واژه آموزش (Teaching) یافتم. البته به نظر من هیچ کس آنچه را که می­داند یا در ذهن دارد را تعلیم نمی­دهد. معنی بعدی “انتقال دانش یا مهارت” بود. به خودم گفتم: آیا استفاده از کتاب یا یادگیری برنامه­ریزی شده به همین معنی است ؟ معنی سوم “(باعث) دانستن چیزی (شدن)”. آیا واقعاً کسی در دنیا وجود دارد که بخواهد کسی را مجبور و یا وادار به دانستن کند؟ معنی چهارم “نشان دادن، راهنمایی کردن”. آیا واقعاً تمام کسانیکه چیزی را نشان می­دهند یا دیگران را راهنمایی می­کنند، آموزش هم می­دهند؟ ... به نظر من، آموزش چیزی نیست جز مجموعه­ای بزرگ از فعالیتهای بی­انتها. راجرز مفهوم آموزش به عنوان انتقال دانش و یا اطلاعات را مختص به محیطی بدون تغییر می­دانست. نقش اصلی معلم به عنوان تسهیل­گر در روند یادگیریمهم­ترین وظیفه­ی او را ایجاد ارتباطات شخص (فردی) میان شاگرد و معلم می­داند. معلم برای نیل به هدف مذکور، سه خصوصیت اصلی زیر را در حیطه نگرش خود به امر یادگیری، پرورش می­دهد: 1) اصالت 2) توجه، تشویق، اطمینان و احترام غیرانحصاری و نامحدود 3) همدلی و توانایی گوش فرادادن

اسلاید 54: واتسونمیزان آمادگی فرد برای یادگیری نکات تازه، در گرو وجود عوامل گوناگون زیر است:تجربیات قبلی: وجود این گونه تجربیات به عنوان پیش زمینه، یادگیری تجربیات جدید را آسانتر می‌کند.ارتباط مناسب: هرگاه فعالیت موردنظر در ارتباط مستقیم با اهداف یادگیرنده باشند، یادگیری با سرعت بیشتری امکان­پذیر خواهد بود. رهایی از ناامیدی: دوری از هرگونه ناامیدی و شکست فیزیکی، احساسی و آموزشی، تأثیر مثبتی در اجرای بهتر روند یادگیری دارد.

اسلاید 55: تاف: امدادگرتاف در زمینه­ی یادگیری خود محور در بزرگسالان، از نقش معلّم به عنوان امدادگر نام برده شده استامدادگر نمونه فردی مهربان و دوست داشتنی است؛ یادگیرنده را آنطور که هست می­پذیرد، به نیازهایش توجه می­کند، مشکلاتش را جدی می­گیرد، برای کمک، تأیید، پشتیبانی، تشویق و ابراز دوستی با او وقت می­گذارد و در نهایت با او در نهایت برابری و انصاف برخورد می‌کند. یادگیرنده نیز خود را در ابراز عقاید به امدادگر ایده­اش آزاد می­داند و به راحتی در محیطی آرام و بدور از استرس با وی به تعامل می­نشیند.امدادگر واقعی مهم­ترین وسیله­ی ارتباطی میان خودش و یادگیرنده را مکالمه می­داند و معتقد است که در هنگام مکالمه، شنیدن و صحبت کردن، هر دو به یک اندازه ارزشمند است. همچنین در زمان مکالمه، نیازها، اهداف و در خواستهای یادگیرنده به خوبی مطرح می­شوند. به امدادگر نمونه، فردی پذیرا و در حال رشد است. یک امدادگر واقعی از سکون، محدودیت، منفی­گرایی، حالت­های تدافعی، ترس و ابهام دوری می­کند

اسلاید 56: نقش معلّم بزرگسالانشرایط یادگیریمبانی آموزشینیاز یادگیرنده به یادگیری1. معلّم، شاگردان خود را با هدف، نیل به خودشکوفایی، در موقعیتهای مناسب یادگیری قرار می­دهد.2. معلّم، شاگردان خود را در شناخت انگیزه­ها و رفتارهای مورد نظر، یاری می­کند.3. معلّم، شاگردان خود را در شناخت فاصله میان انگیزه و هدف مورد نظرشان، یاری می­کند.4. معلّم، شاگردان را در شناخت بهتر تجربیات نشأت گرفته از ضعف­های فردی­شان، یاری می­کند.شرایط محیط یادگیری: آرامش محیط، اطمینان و احترام متقابل، آزادی بیان و قبول تفاوتها.5. معلّم با ایجاد شرایط محیطی (میز و صندلی مناسب، دمای مطلوب) شاگردان خود را در ارتباط مستقیم با یکدیگر قرار می­دهد. (چیدمان کلاس)6. معلّم به تک­تک شاگردان خود احترام می­گذارد.7. معلّم با اعمال فعالیتهای گروهی مناسب میان دانش­آموزان، آنها را در ایجاد روابطی سرشار از احترام متقابل و بدون از رقابتها و قضاوتهای نادرست، یاری می­کند.8. معلّم با ابراز احساسات خود در کلاس، روحیه­ی همکاری و همدلی را میان گروه را افزایش می­دهد.

اسلاید 57: نقش معلّم بزرگسالانشرایط یادگیریمبانی آموزشییادگیرنده تجارب به دست آمده در روند یادگیری را به عنوان اهداف یادگیری خود در نظر می­گیرد.9. معلم به همراه شاگردان طی فرآیندی دو طرفه، اهداف یادگیری را بر پایه­ی نیازهای دانش­آموزان، آموزشگاه، معلم، موضوع درسی و محیط­های اجتماعی، تعیین و تبیین می‌کند. نقش مثبت یادگیرنده در روند یادگیری: مسئولیت­پذیری یادگیرنده در اعمال برنامه­های مرتبط با یادگیری و به اشتراک­­گذاری تجربیات گوناگون مرتبط با زندگی فردی10. معلّم با ارائه نظریات خود در زمینه­های برنامه­ریزی، انتخاب موارد درسی و روشهای آموزشی، شاگردان خود را در ابراز عقاید و اعمال تصمیم­گیری­های مختلف، یاری می­کند.11. نظم­پذیری فعالیتهای دانش­آموزان در کلاس، (انجام پروژه­های گروهی، تشکیل تیم­های یادگیری- آموزشی، و داشتن مطالعات انفرادی) با هدف تقسیم مسئولیتهای گروهی میان آنها، توسط معلّم مدیریت می­شود.

اسلاید 58: نقش معلّم بزرگسالانشرایط یادگیریمبانی آموزشیاستفاده از تجربیات دانش­آموزان در روند یادگیری12. معلّم با استفاده از تکنیکهایی چون ایجاد بحثهای گروهی و نقش­گزاری­های موردی در کلاس، از تجربیات گوناگون شاگردان به عنوان منابعی قابل استفاده بهره می­گیرد.13. ارائه­ی منابع تجربی توسط معلّم متناسب با سطح هر یک از دانش­آموزان انجام می­شود.14. با کمک معلّم، شاگردان قادر خواهند بود که مطالب جدید را در چهارچوب تجربیات پیشین خود را بهتر درک نمایند.وجود حس پیشرفت در یادگیرنده15. میزان پیشرفت توسط معلّم و از طریق اعمال روشهای مناسب، ارزیابی می­شود.16. معلّم، شاگردان خود را در مسیر نیل به هدف ارزیابی فردی مناسب، راهنمایی می­کند.

اسلاید 59: مفاهیم آموزشی برگرفته از نظریه­های آموزشی: مبانی دیوئی تجربه: در این سیستم، تجربه نتیجه­ی نهایی روند آموزشی به حساب نمی­آید؛ بلکه همیشه به عنوان نقطه­ی آغازین آن در نظر گرفته می­شود:آموزش و پرورش واقعی در حیطه تجربیات قابل اجرا است.دموکراسی: چرا ما سیستمهای دموکراتیک را به سیستمهای استبدادی ترجیح می­دهیم؟ شاید دلیل این امر این باشد که تجربیات فردی در مجموعه­های گروه- محور از کیفیت بالاتری نسبت به زندگی­های اجتماعی جوامع استبدادی برخوردار است.استمرار: استمرار به معنای استفاده بهینه از تجارب پیشین و اصلاح مقطعی تجارب آتی است.تعامل: برای شکل­گیری یک تجربه واحد وجود شرایط درونی و عینی و همچنین تأثیر متقابل آنها بر یکدیگر الزامی باشد. به بیان دیگر، تعامل این دو عامل، نقش مهمی در ایجاد موقعیت­های تجربی موردنظر را برعهده دارند. مشکل اصلی سیستم­های قدیمی آموزشی، به هیچ عنوان ارزش­گذاری عوامل عینی و بیرونی نیست؛ دلیل اصلی ضعف این سیستم سنتی، عدم توجه به شرایط درونی مؤثر بر تجربه است.

اسلاید 60: آموزش اکتشافی: برونرگروه بعدی مبانی آموزشی که مجموعه­ای از نظریات دیوئی (بخش صورت­بندی تفکر علمی) و نظریه­پردازان علوم شناختی است، تحت عنوان روش اکتسابی، روش تحقیقی، یادگیری خود راهبرانه و یادگیری حل مسأله معرفی می­شوند.نقش اراده در یادگیری به عنوان یکی از مهم­ترین مشخصه­های وجودی یادگیرنده شیوه­های نمایشی و آموزش به شیوه­ی فرضیه­ای در سیستم آموزش اکتشافی ارتباط معلم با شاگرد از طریق مطرح کردن سؤالات هم­گرا (کاملاً مرتبط با موضوع درسی) و واگرا (در رابطه با مسائل پیرامون مطالب درسی) صورت می­گیرد.

اسلاید 61: آموزش به روش الگوپذیری: بندورابندورا یکی از کامل­ترین سیستم­های آموزشی را تفکر بر پایه تقلید، تشخیص و الگوپذیری معرفی می‌کند. او، سیستم آموزشی خود را یادگیری اجتماعی (Social learning) می­نامد. در روش آموزش به روش الگوپذیری، معلم با اعمال روش مدل نقش (role modeling) به گونه­ای رفتار می­کند که شاگردانش از او الگوبرداری نمایند:تأثیرالگویی: که در آن اکتساب الگوهای پاسخ­دهی از طریق یادگیرنده اعمال می­شود؛ تأثیر مهاری یا غیرمهاری: که در آن یادگیرنده حفظ، تکرار و شدت پاسخ­های اکتسابی خود را کنترل می‌کند؛تأثیرفراخوانی: که در آن یادگیرنده با دریافت نشانه­ای از الگوی خود، پاسخی (شاید تکراری و البته مهارنشده) را ارائه می‌کند.

اسلاید 62: تحول دیدگاه: مزیرویکی از نقاط ضعف سیستم آموزشی/ یادگیری در بزرگسالان، عدم وجود برنامه­های آموزشی مناسب با هدف برطرف کردن نیاز افراد، سازمان­ها و جامعه است. در تأثیر این موضوع، مزیرو(1997) دیدگاه جدیدی را به نام تحویل دیدگاهی معرفی می‌کند. این دیدگاه، یادگیرنده بزرگسال را بسوی تغییر روشهای تفکری مرتبط با خود و دنیای اطرافش راهبری می‌کند.  بازتاب­پذیری انتقادی: یادگیری در فرد بزرگسال را نمی­توان از قبل، در قالب اهداف و رفتارهای خاص پیش­بینی نمود؛ به این معنی که یادگیری در این گروه روندی مداوم بوده و تصورات شخصی، تغییر دیدگاهها، ارزیابی هنجارهای درونی شده (رفتاری، اخلاقی) و تفسیر دوباره رفتارهای پیشین و نوین بخش مهمی از آنها را شامل می­گردند... یادگیری فردی (به روش مذکور) با ایجاد تغییرات بنیادی، در یادگیرنده، او را در مسیر درک و تعبیر درباره­ی دنیای فردی، اجتماعی و حرفه­ای هدایت می‌کند. در این روند، یادگیرنده بزرگسال، شناخت و ارتباط با قلمروهای احساسی، ادراکی و حرکتی- روانی مرتبط با خود را برای اولین بار تجربه می­کند. 

اسلاید 63: بازتاب­پذیری انتقادی: بروکفیلد بروکفیلد یکی از وظایف اصلی تسهیل­گر آموزشی را، اعمال توانایی تحلیلی و کمک به یادگیرنده برای درک بهتر دنیای سیاسی، کاری و اجتماعی او معرفی می­کند. از این طریق، یادگیرنده پس از بررسی عقاید، ارزشها و رفتارهای پیشین خود، در محیطی آرام و غیرتهدیدآمیز و دور از انتقاد، با عقایدی نوین در دنیای خود روبرو می­شود و با کمک تسهیل­گر آموزشی، به تحلیل این دیدگاهها می­پردازد. گاهی یادگیرنده در این مسیردچار هیجاناتی نیز می­گردد. البته بروز این گونه هیجانات امری کاملاً طبیعی است و ترس از آنها نباید یادگیرنده را از هدف اصلی خود و گروهش دور نگاه دارد، چرا که معمولاً بسیاری از دستاوردهای آموزشی پس از مواجهه با چنین احساساتی ایجاد می­گردند. آنچه در امر یادگیری بزرگسالان نادیده گرفته می­شود بررسی عقاید و رفتارهای و نوین و تحلیل بازتابهای انتقادی آنهاست.

اسلاید 64: تغییر دیدگاه نظری یکی دیگر از سیستمهای مؤثر در روند آموزش و پرورش، توجه به کیفیتهای آموزشی موجود در محیط اطراف است. موضوعات و راهکردهای مربوط به این سیستم فکری در حیطه­های نظریه­ی میدانی، نظریه سیستمها، نظریات پیشرفت سازمانی و مشاروه­ای و همچنین روانشناسی بوم­شناختی مطرح گردیده­اند.

اسلاید 65: سازمانمتأسفانه بیشتر ما تعبیر نادرستی از مفهوم سازمان­ها داریم و آن را صرفاً انجام کار می­دانیم (البته لازم به ذکر است که این تعبیر، یکی از اهداف چندگانه سازمان­ها نیز است.) به طور کلی، سازمان به عنوان مجموعه­ای اجتماعی، افراد را برای رسیدن به نیازهای انسانی خود یاری می‌کند به بیان دیگر، هدف اصلی شرکت افراد در سازمان­ها، شناخت و نیل به اهداف انسانی آنها است. اهمیت اهداف انسانی در سازمان­ها به اندازه­ای است که نادیده گرفتن آن در سیستم، سبب از دست دادن تدریجی اعضای تشکیل دهندة سازمان می­گردد. آموزش و پرورش بزرگسالان را می­توان یکی از مهمترین ابزار پیشبرد اهداف حرفه­ای- انسانی سازمان­ها دانست.

اسلاید 66: ارتباط سازمان­ها با آموزش و پرورش بزرگسالانمدیر جوانی را در نظر بگیرید که سال­ها در زمینه­ی مسائل مدیریتی و فعالیتهای مرتبط با آن مطالعه نموده و حالا نیز قصد دارد با استفاده از این مطالب در مجموعه کوچک خود نیز تصمیمات جدیدی را اتخاذ نماید. اگر رؤسای مافوق، موقعیت تصمیم­گیری را از مدیر جوان سلب نمایند، آنگاه به نظر شما این مدیر تمایلی به کسب روشهای مدیریتی جدید و یا استفاده از آموخته­های پیشین خود را خواهد داشت؟ این قضیه درست همانند این است که یکی از اعضای کلیسا (که با شعار “عشق به همسایه­اش” تعلیمات خود را آغاز نموده است)، تبعیض، حسادت و تعصب را در محیط اطرافش تجربه نماید. به نظر شما یادگیری ارزشها برای او معنی­دار می­شود؟ یا مثلاً یادگیرنده بزرگسال در کلاس درسی خود، برتری دموکراسی نسبت به سایر انواع حکومت در جامعه را تقسیم سیاستهای عمومی را می­داند ولی هیچگاه در جامعه­ای بنام کلاس مفهوم تقسیم کار، مسئولیت­پذیری، انتخاب مطالب درسی و اتخاذ و تصمیم­گیری­های مختلف را تجربه نمی­کند. آیا در این مورد، یاگیرنده معنی واقعی دموکراسی را فرا می­گیرد؟آموزش مطالب از طریق کلاس­ها، کارگاه­ها، برنامه­ها و جلسات آموزشی و گروههای مطالعاتی صورت نمی­پذیرد. آنچه در آموزشگاه­ها تدریس می­شود تنها مجموعه­ای از فعالیتهای این گروه است. به بیان دیگر، این مراکز معمولاً آنچه در برنامه­های آموزشی خود تعلیم می­دهند را به اشتباه در فعالیتهای سازمانی خود می­گنجانند.

اسلاید 67: فصل 6 مدل فرایندی آموزش بزرگسالان برای یادگیری

اسلاید 68: مقایسه روش فرایندی و محتوایی: اول روند یادگیری، بعد محتوا - اول محتوا، بعد یادگیریعنصرروش پداگوژیکروش آندراگوژیک1. آماده­سازی یادگیرندهحداقل1. تهیه مطالب و اطلاعات 2. آماده­سازی جهت همکاری 3. کمک به رشد انتظارات قابل قبول 4. توجه به محتوا2. جو1. سلطه­گرا 2. رسمی 3. رقابتی1. آرام و اطمینان بخش 2. بر پایه احترام 3. غیررسمی، 4. گرم 5. پشتیبان، همراه 6. اصیل و انتقادپذیر، انسانی3. برنامه­ریزیتوسط معلممکانیسم برنامه­ریزی متقابل (یادگیرنده و تسهیل­گر)4. شناخت نیازهاتوسط معلماز طریق ارزیابی­های متقابل5. تنظیم اهدافتوسط معلماز طریق مذاکره6. طراحی برنامه­های یادگیری1. منطق مطابق با موضوع اصلی 2. واحدهای محتوایی1. اولویت­بندی بر پایه آمادگی 2. واحدهای موضوعی7. فعالیتهای مرتبط با یادگیریروش­های انتقالیروش­های تجربی (اکتشافی)8. ارزیابی­هاتوسط معلم1. بازبینی نیازها 2. ارزشیابی برنامه­ها

اسلاید 69: 1. آماده‌سازی یادگیرندهمسئولیت­پذیری یاگیرنده در قبال یادگیری خود – راهبرطرح یادگیری چگونه یادگرفتن (Learning how-to-learn) بین یک ساعت تا یک روز بوده و اصول زیر را شامل می­شود:توضیح مختصر تفاوتهای میان یادگیری فعالانه (proactive) و واکنشی (reactive)شناخت شرکت­کنندگان روند یادگیری (چه کسی چه چیز را می­داند و چه کسی تجربه چه کاری را داشته است) و ایجاد رابطه­های گروهی و مشارکتی من- تو (I-Thou)، [به جای آن- آن[(It-It) با یکدیگر در گروههای 4 تا 5 نفریاعمال پروژه­های کوچک و استفاده از مهارت­های مرتبط با یادگیری فعالانه، مثل کتابخوانی و یا ارتباط فعالانه با سرپرست روند.

اسلاید 70: 2. ایجاد جوی مناسب برای یادگیریتأثیرات محیط فیزیکی: نور و گرما ...تأثیرات جو فردی: ارتباطات انسانی؛ جوی هدفمند، صادق، پذیرای تحقیق؛ سرشار از نظم و ترتیب؛ احترام به تفاوتهای فردی و فرهنگی؛ کنترل میزان اضطراب در حدمتعادل؛ نقش­های همکاری و نه رقابتی؛ تقویت میزان تعهد به گروه تأثیرات جو سازمانی: ساختار سازمانی؛ منابع مالی؛ منابع کافی و استفاده از آنها؛ سیستم تشویقی

اسلاید 71: 3. ایجاد سازوکاری برای برنامه­ریزی متقابلپیش از این، مسئولیت برنامه­ریزی بر عهده­ی قدرت حاکم برکلاس (معلم، برنامه­نویس و یا مربی) بوده است. برنامه­ریزی سنتی را نقطه مقابل مفاهیم نیاز بزرگسال به خود راهبری، آندراگوژی و تمامی نظریه­های آموزش و پرورش بزرگسال می­داند. یکی از مهم­ترین یافته­های علم کاربرد رفتاری این است که افراد در رویارویی با تصمیم­گیری و فعالیتهای سیستم، خود را متعهد به حضور فعالانه و تأثیرگذار بر اعمال برنامه­ریزی­های مرتبط با مجموعه می­داند. خلاف این مورد نیز کاملاً صحیح است: هرگاه وظیفه یا مسئولیت انجام کاری به فرد تحمیل شود و شخص تأثیر چندانی بر تصمیم­گیری­های موجود نداشته باشد، طبیعاً احساس تعهدات فردی، نیز در وی کم­رنگ می­گردد.

اسلاید 72: 4. شناسایی نیازها یادگیریالزامات نياز سنجي: مقررات و قوانين فقدان مهارت اوليه عملکرد ضعيف فن آوري جديد تقاضاي مشتريان محصولات جديد استانداردهاي بالاتر عملکرد مشاغل تازهتحليل شغل (وظيفه)تحليل سازمان تحليل فرد (شاغل)نتايج نياز سنجي آموزشي: نياز آموزشي يادگيرندگان چيست؟ چه کساني بايد آموزش ببينند؟ چه روش آموزشي مورد نياز است؟ استمرار آموزش به چه ميزان باشد؟تصميم­گيري درباره تهیه زیر ساخت آموزشاستفاده از ساير ابزارهاي مديريت منابع انساني همچون (گزينش يا طراحي مجدد مشاغل)محتوي آموزشي چيست؟چه کساني نياز به آموزش دارند؟

اسلاید 73: نيازسنجينيازسنجي: به يك فرآيند يا جريان اشاره دارد كه نتيجه آن عبارت است از مجموعه‌اي از نيازها كه اولويت‌بندی شده‏اند و بايد براي كاهش يا برطرف كردن آن اقدامات اساسي صورت پذيرد. تحليل نيازها: به­دنبال آن است كه علل و دلايل پيدايش نياز را مشخص كند و از اين طريق به تعريف مشكل و يافتن راه‌حل‏هاي مناسب كمك كند. در واقع تحليل نيازها بعد از سنجش آنها مطرح مي‏شود.نياز آموزشي: (به­عنوان نتيجه فرايند نيازسنجي) به نيازهايي اطلاق مي‏شود كه از طريق آموزش قابل رفع است.

اسلاید 74: 5. تنظیم اهداف برنامه­یادگیری مستقل در بزرگسالان: در روند یادگیری مستقل، ظهور و شکل­گیری ارگانیک اهداف بزرگسال در چهارچوب فرآیندی تحقیقی- اکتشافی با وضوح و دقت بالا صورت می­پذیرد، مداوم تغییر می­کند و در نهایت در قالب هدفهای گوناگون، رده­بندی می­شود.مازلو خودشکوفایی فردی: به عنوان هدف نهایی در روند یادگیری، شکل­گیری اهداف (ارتباط یادگیرنده با تجربیات گوناگون) را فرآیندی پویا معرفی می‌کند.

اسلاید 75: 6. طراحی الگویی از تجارب یادگیریرفتارگرایان: طراحی مجموعه­ای منسجم از تشویق­ها و تقویتهای مؤثر در ایجاد رفتارنظریه‌های شناختی و اکتشافی: برنامه­ها را توالی مشکلاتی می­دانند که یاگیرنده با رعایت مراحل پیشرفت ارگانیسمی، برای حل آنها تلاش می­کند.روان­شناسان جریان سوم: از برنامه­های طراحی به عنوان ایجاد محیط­های حمایتی در قالب گروههای بدون ساختارمدل طراحی آندراگوژیک: شناخت و انتخاب مناطق مشکل­ساز توسط یاگیرنده از طریق برنامه­های تشخیص فردی انتخاب قالبهای مناسب (فردی، گروهی و جمعی) با هدف یادگیری، طراحی واحدهای یادگیری تجربی و با استفاده از روش­ها و مطالب آموزشی مناسباولویت­بندی مشکلات بر پایه­ی آمادگی یادگیرنده و اصول صحیح یادگیری

اسلاید 76: 7. اجرای برنامه (انجام فعالیتهای یادگیری)شرايط مدرسان؛نحوه گزينش شركت­كنندگان؛مدت زمان دوره و زمان برگزاري دوره؛تعداد شركت­كنندگان؛تجهيزات و امكانات موردنياز؛واگذاري وظايف و مسئوليت‌ها به افراد؛تهيه و توزيع اطلاعيه برگزاري دوره.

اسلاید 77: قابليت‏هاي اصلي مدرسان آموزش سازمانييادگيريتدريس (فنون و روشها)ايجاد رابطه مطلوبعلم (دانش /اطلاعات)تجربه (مهارت‏ها/ فنون)

اسلاید 78: 8. ارزشیابی برنامهسطح دو(فرد- دانش و مهارت)سطح يك(فرد – برداشت ونگرش)سطح سه(واحد كار)سطح چهار(سازمان)يادگيريواكنشرفتارنتايجميزان رضايت فراگيران نسبت به همه عوانل و ابعاد آموزش از برنامه ريزي تا اجرا و ارزشيابي دوره با استفاده از پرسشنامه و مصاحبه بررسي مي گردد0 ميزان تحقق اهداف آموزشي دوره از طريق ارزيابي ميزان تسلط فراگيران بر اهداف يادگيري با استفاده از آزمون هاي پايان دوره سنجيده مي شود.ميزان انتقال دانش ، نگرش و مهارتهاي آموخته شده به محيط كار و فرايند هاي عملياتي با استفاده از طرح هاي ارزيابي پيش آزمون –پس آزمون و گروه نتايج نسبتاً طولاني مدت آموزش بر عملكرد سازمان سنجيده مي شود. نتايجي كه موجب افزايش نقاط قوت سازمان و یا كاهش نقاط ضعف مي شود

اسلاید 79: نسل‌های ارزشیابیاندازه‌گیریتوصیفقضاوتفرایند توافق

اسلاید 80: بخش 2: پیشرفت­های یادگیری بزرگسال (دیدگاهی نو در یادگیری مؤثر بزرگسالان)    فصل7: آموزش بزرگسالان در عمل

اسلاید 81: مقاصد و اهداف یادگیریتفاوت‌های فردی و موقعیتیآموزش بزرگسالان: اصول بنیادینتفاوت‌های فردی یادگیرند‌‌گانرشد فردیرشد سازمانیرشد اجتماعیتفاوت‌های مربوط به موضوعتفاوت‌های موقعیتیمدل کاربردی آموزش بزرگسالان (نولز، هولتون و سوانسون، 1998)2 خود پنداره یادگیرنده- استقلال- خود فرمانی1 نیاز یادگیرنده به دانستن- چرا- چه - چگونه4 آمادگی برای یادگیری- مسائل زندگی فردی- توسعه‌ وظایف3 تجارب قبلی یادگیرنده- منابع- الگوهای ذهنی6 انگیزش برای یادگیری- ارزش‌های درونی- بازدهی شخصی5 جهت‌گیری یادگرفتن- مسأله محور- زمینه‌ای

اسلاید 82: انتقادها به آندراگوژیتأکید ویژه­ آن بر فرد و عدم ارتباط آموزش و پرورش بزرگسال با جامعهضعف آندراگوژی در عدم اعمال نمونه مناسبی برای یادگیری بزرگسالانپاسخ‌هادیدگاه انسانی آندراگوژی، برگرفته از نظریات مازلو و راجرز به اهمیت خودشکوفایی در فرد اشاره می‌کند و فسلفه عمل­گرایی برگرفته از نظریات دیوئی و لیندمن، کسب دانش از طریق تجربه را به مراتب باارزش­تر از کسب دانش از طریق اعمال زور و قدرت می­داند.

اسلاید 83: چهارچوب فردی- تبادلی آندراگوژیفرضیات فلسفه­های عمل­گرا، رفتارگرا، انسان­گرا و ساختارگرا بر پایه دو مفهوم کلی بنا شده­اند: یادگیرنده تعامل یادگیرینظریه‌ انتقادی، تغییرات اجتماعی را نتایج اصلی یادگیری می­دانند.نولز: در آموزش بزرگسال هدف، پیشرفت فردی و پیشرفت اجتماعی است. آندراگوژی طراحی تبادلی از یادگیری در بزرگسالان است و هدف آن اعمال برنامه­های کاربردی خاص در عرصه‌های: آموزش و پرورش بزرگسال توسعه منابع انسانیآموزش عالی

اسلاید 84: سه گام تحلیل عملکرد یادگیرنده در استفاده از مدل عملی آندراگوژیاصول بنیادی آندراگوژی، ستون و پایه­ی برنامه­ریزی تجربیات در یادگیرنده بزرگسال است؛ به این معنی که این 6 اصل، به تنهایی (و بدون نیاز به هیچ منبع اطلاعاتی)، یادگیری مؤثر در یادگیرنده بزرگسال را موجب می­گردند.اعمال تحلیل تفاوت‌ها و بررسی اصول بنیادی به دلایل زیر الزامی است:شناخت دقیق یادگیرندگان بزرگسال و مشخصات فردی آنهاشناخت موضوع آموزشی (درسی ...)شناخت موقعیت (های) یادگیریشناخت و تبیین اهداف یادگیری جهت شکل­گیری تجربیات یادگیرندگان و بررسی تأثیرات یادگیری در آنها

اسلاید 85: فرم کامل تحلیل آندراگوژیک یاگیرنده اصل آندراگوژیکمناسب برای یادگیرنده؟تأثیرات مورد نظرتأثیرات مورد نظرتأثیرات مورد نظرتأثیرات مورد نظرتأثیرات مورد نظرتأثیرات مورد نظر اصل آندراگوژیکمناسب برای یادگیرنده؟تفاوتهای فردی و موقعیتیتفاوتهای فردی و موقعیتیتفاوتهای فردی و موقعیتیاهداف موردنظراهداف موردنظراهداف موردنظر اصل آندراگوژیکمناسب برای یادگیرنده؟موضوعیادگیرندهموقعیتفردیآموزشیاجتماعی1) قبل از شروع فرایند یادگیری، یادگیرنده باید دلیل یادگیری را بداند.       2) درک فردی یادگیرنده در گرو حرکت او بسوی خود- راهبری است.       3) تجربیات قبلی یادگیرنده منبع مناسبی برای یادگیری است.       

اسلاید 86: فرم کامل تحلیل آندراگوژیک یاگیرنده اصل آندراگوژیکمناسب برای یادگیرنده؟تأثیرات مورد نظرتأثیرات مورد نظرتأثیرات مورد نظرتأثیرات مورد نظرتأثیرات مورد نظرتأثیرات مورد نظر اصل آندراگوژیکمناسب برای یادگیرنده؟تفاوتهای فردی و موقعیتیتفاوتهای فردی و موقعیتیتفاوتهای فردی و موقعیتیاهداف موردنظراهداف موردنظراهداف موردنظر اصل آندراگوژیکمناسب برای یادگیرنده؟موضوعیادگیرندهموقعیتفردیآموزشیاجتماعی4) یادگیری بزرگسالان زمانی اتفاق می­افتد که شخص برای روبرویی با موقعیتهای موجود و یا انجام کاری، نیازمند کسب تجربه باشد.       5) شناخت مسیر یادگیری در یادگیرنده امری زندگی- محور است؛ آموزش و پرورش، فرآیند پیشرفت سطوح توانشی و بالفعل نمودن آنها است.       6) انگیزه در یادگیرنده بزرگسال بیشتر از آن که امری بیرونی باشد، مفهومی درونی است.       

اسلاید 87: فصل 8 یادگیری بزرگسالان در توسعه منابع انسانی

اسلاید 88: توسعه منابع انسانی و یادگیری بزرگسالان HRD با هدف ایجاد سازمانی انسانی، برای نیل به نیازها و اهداف توسعه عملکرد و کارآیی سازمان تلاش می‌کند. در هنگام طی این مسیر، تنظیمات، سازش‌ها و توافق‌های بسیاری میان سازمان و مفاهیم اصلی آندراگوژی صورت می‌گیرند.وجود AE در سازمان همیشه پیشرفت عملکردها و کارآیی آنرا دنبال نمی­کند، بلکه نتایج AE می­تواند رشد فردی، کسب دانش کلی و حتی تفریح و سرگرمی نیز باشند. تفاوت اصلی میان HRD وAE به اعمال کنترل اهداف و مقاصد یادگیری (کنترل سازمانی در مقابل کنترل فردی) است.آنچه HRD را امری متفاوت و نامتجانس با اصول یادگیری بزرگسال می­داند، مفهوم اعتقاد به خود- راهبری بزرگسالان به عنوان هدف یادگیری در این گروه است.

اسلاید 89: چگونه اعمال HRD منجر به پیشرفت کارآیی می­گردد؟متغیرهای کارآییسطوح کارآییسطوح کارآییسطوح کارآییمتغیرهای کارآییسطح سازمانیسطح فرآیندیسطح فردیمأموریت/ هدفآیا هدف سازمان را می­توان در چهارچوب حقیقی نیروهای اقتصادی، سیاسی و فرهنگی معنی در نظر گرفت؟آیا روند اهداف، سازمان را بسوی اهداف فردی و سازمانی هدایت می­کند؟آیا اهداف فردی و حرفه­ای در افراد، با اهداف سازمانی و حرفه­ای سازمان مطابقت دارد؟طراحی سیستمآیا سیستم سازمانی، ایجاد ساختارها و سیاستهای مؤثر بر کارآیی موردنظر را امکان­پذیر می­سازند؟آیا ترکیب فرایندها به گونه­ای طراحی شده است که به بتوان آن را یک سیستم کاری نامید؟آیا فرد در مسیر اعمال کارآیی حرفه­ی خود، با موانعی روبرو می­گردد؟

اسلاید 90: چگونه اعمال HRD منجر به پیشرفت کارآیی می­گردد؟متغیرهای کارآییسطوح کارآییسطوح کارآییسطوح کارآییمتغیرهای کارآییسطح سازمانیسطح فرآیندیسطح فردیتواناییآیا سازمان برای نیل به اهداف خود، از رهبری، سرمایه و زیرساخت مناسب برخودار است؟آیا فرآیند، توانایی لازم برای کارآیی مناسب (کمی، کیفی و نامحدود) را دارد؟آیا فرد در اعمال فرایند کارآیی، از توانایی­های فکری، جسمی و احساسی مناسب برخوردار است.انگیزهآیا سیستمهای سیاسی، فرهنگی و تشویقی، عملکرد مناسب را موجب می­گردند؟آیا فرآیند، جمع­آوری اطلاعات و فاکتورهای انسانی مؤثر بر آن (فرآیند) را نیز موجب می­گردد؟آیا فرد کاملاً آماده­ی اعمال فعالیتهای اجرایی است؟تخصصآیا سازمان، انتخاب و آموزش سیاستها و منابع را عهده­دار می­شود؟آیا فرآیند توسعه حیطه­ی تخصصی سازمان، با نیازهای متغیر در فرآیندهای متغیر از هماهنگی کافی برخوردار است؟آیا افراد دانش، مهارت و تجربة اعمال فعالیتهای اجرایی را دارا است؟

اسلاید 91: کنترل فرآیند یادگیری توسط یادگیرندگان بزرگسالمبانی نظریه در یادگیری بزرگسالاننظام چندگانه یادگیری بزرگسالان بر پایه­ی نظریه­های روان­شناسی، سیستم­ها و نظریات اقتصادی. (منشأ اصلی کنترل در فرد)یادگیری بزرگسالانفرآیند کسب دانش و تجربه بر پایه اهداف فردی مرحله اول فرآیند تعیین نیازهای یادگیری برای نیل به اهداف مرتبط با آنمرحله سوم فرآیند پیاده­سازی استراتژی­های یادگیری و استفاده از منابع موجود و مرتبط با آنمرحله چهارم فرآیند ارزیابی مسیر یادگیری و مراحل دسترسی به آنمرحله دوم فرآیندایجاد استراتژی­ها و منابع گوناگون جهت نیل به اهداف یادگیری

اسلاید 92: تعیین اهداف یادگیری توسط بزرگسالان: نیازسنجینوع یادگیریمنشأ کنترلیادگیری ناخواستهیادگیری خود- راهبرانهیادگیری با واسطهیادگیری قدرت- محوربدون کنترلکنترل از سوی یادگیرندهتقسیم کنترل میان یادگیرنده و عامل اقتدار خارجیکنترل از سوی عامل اقتدار (سازمانی و فردی)در مرحله نیازها، بزرگسال (با ارائه مفهوم کنترل)، نیازهای مرتبط با اهداف شخصی خود را تعیین می‌کند. مفهوم کنترل در مرحله­ی تعیین نیاز، در قالب 4 نوع یادگیری قابل تعبیر است.

اسلاید 93: ایجاد و اجرا یادگیری توآنچه در مراحل ایجاد و اجرا از اهمیت بسیاری برخوردار است، تقسیم کنترل میان عامل اقتدار خارجی یا معلم و یادگیرنده است. در این طرح، پرورشکاران متخصص، با دعوت یادگیرنده (و یا یادگیرندگان مستعد) به همکاری در مرحله ایجاد، انگیزه و همکاری را در وی تقویت نموده، اعتبار تجارب و محتوای یادگیری را افزایش می‌دهد. در مرحله اجرا، اشتراک عامل کنترل، در قالب گونه‌های متفاوتی چون سنجش اطلاعاتی، یادگیری گروهی و آموزشهای گروههای همگنان، اعمال می‌گردد.

اسلاید 94: ارزشیابی یادگیری توسط خود بزرگسالتحقیقات نشان می­دهند که خود - سنجی­های شرکت­کنندگان در برنامه­های آموزشی، ارتباط چندانی با یادگیری واقعی ندارند. به بیان دیگر، خودسنجی­ها، علیرغم وضعیت پایا و همسان آنها، صحیح و معتبر نیست. علاوه بر این اجرا و تفسیر این سنجش­ها، براحتی از طریق اعمال روشهای نفوذ آموزشگر، بزرگتر و مهم­تر نشان داده می­شود.در یک سازمان، ارزشیابیهای تکوینی به عنوان بخشی از فرآیند یادگیری در نظرگرفته می­شوند و ارزشیابی کارآیی سازمان و نیازهای توانشی افراد را در حیطه­ی مسئولیت خود آنها قرار نمی­دهند. این نوع ارزشیابی از طریق سازمان، اداره و مدیریت می­گردد و مدیریت و گروههای کاری نیز بیشتر از آنکه نقش یادگیرنده در سازمان را بپذیرند، در اعمال ارزشیابی نتایج یادگیری، با یکدیگر شریک می­گردند.

اسلاید 95: نتیجه‌گیریمرحلهاِعمال فعالیتنیازدر این مرحله یادگیرنده را برای افزایش سطح انگیزه­ مشارکت دهید.انتظار نداشته باشید که تمامی نیازهای خود گزارش شده برای فرد یا سازمان از صحت کافی برخوردار باشند. ایجادیادگیرنده را درکسب راهکارهای انتخابی یادگیری معتبر مشارکت دهید.اجرایادگیرنده را در اعمال بهتر یادگیری واقعی دخالت دهید.ارزشیابییادگیرنده را بسوی خوداندیشی بالاتر و ادغام دانش و تخصصی مورد نظر مشارکت دهید.نظریه­ی یادیگری بزرگسالان در ارتباط با HRD، پیشنهادات مرتبط با هر یک از مراحل فرآیند برنامه­ریزی، را به این گونه خلاصه می­کند.

اسلاید 96: فصل 9 چشم‌اندازهای جدید در آموزش بزرگسالان

اسلاید 97: اصول یادگیری بزرگسالان2 خود پنداره یادگیرنده- استقلال- خود فرمانی1 نیاز یادگیرنده به دانستن- چرا - چه - چگونه4 آمادگی برای یادگیری- مسائل زندگی فردی- توسعه‌ وظایف3 تجارب قبلی یادگیرنده- منابع- الگوهای ذهنی6 انگیزش برای یادگیری- ارزش‌های درونی- بازدهی شخصی5 جهت‌گیری یادگرفتن- مسأله محور- زمینه‌ای

اسلاید 98: 1. نیاز یادگیرنده به دانستنچرا؟ نیاز به دانستن ارزشمندی محتوا (دلیل یادگیری)چه؟ نیاز به دانستن محتوای یادگیری (نوع یادگیری)چگونگی؟ نیاز به دانستن چگونگی اِعمال یادگیریاین موارد، انگیزه­ یادگیرنده، پیامدهای آن و انگیزه­های استفاده از محتوای یادگیری را در فرد پرورش می­دهد.

اسلاید 99: 2. خودپنداره یادگیرنده: Self-directed Learning (SDL) استقلال: یادگیرنده مسلط بر اهداف یادگیری و مالک اصلی یادگیری خود است.خودفرمانی: یادگیرنده فردی مسلط بر روش‌ها و مکانیسم­های آموزشی (خود-آموزی) چهارمرحله روش‌های آموزشی اصلی:مرحله 1- دانش­آموز وابسته/ قدرت مطلق، مربی/ آموزگار.مرحله 2- دانش­آموز علاقه­مند/ عامل ایجاد انگیزه، راهنما/ آموزگار.مرحله 3- دانش­آموز مشغول (درفرآیند)/ آموزگار تسهیل­گر.مرحله 4- دانش­آموز خود- راهبر/ آموزگار مشاور و نماینده.خود-آموختگی نیز همیشه نشانگر استقلال یادگیرنده نیست.منبع کنترل: درونی­ها معتقد به مهارت و بیرونی­ها معتقد به شانس

اسلاید 100: 3. تجارب قبلی یادگیرندهیادگیری تک حلقه­ای: اعمال این نوع یادگیری بطور خودکار مطابق با تجارب پیشین و ارزش‌های موجود در فرد یادگیرنده صورت می­پذیرد.یادگیری دوحلقه­ای: در قالب تجارب و طرحواره­های قبلی نمی‌گنجد و یادگیرنده را بسوی تغییر بنیادی طرح‌واره­های ذهنی خود سوق می­دهد. آرگریس یادگیرنده­ موفق را یادگیرنده دو حلقه­ای می­نامند.شان با معرفی دانش- در- عمل (دانش عملی) و تفکر- در- عمل (تفکر عملی)، بهترین پرورشکاران و موفق­ترین یادگیرندگان را اعمال­گران تفکر در عمل می‌داند.سنگه مدل­های ذهنی را به عنوان یکی از پنج شاخه­ی اصلی یادگیری سازمانی معرفی می­کند.روان­شناسان علمِ شناخت، تجربیات قبلی یادگیرنده را به یک اندازه بر اِعمال یا توقف فرآیند یادگیری مؤثر می­دانند.

اسلاید 101: 4. آمادگی برای یادگیریمسائل زندگی فردیتوسعه‌ وظایفلازم به ذکر است که آمادگی بزرگسال برای یادگیری در ارتباط مستقیم با نیاز وی قرار دارد. پرات باتوجه به امر موقعیت محوری تجربیات یادگیری و تغییرات رفتاری یادگیرنده در شرایط گوناگون یادگیری، به نقش هدایت و حمایت اشاره می­کند. وی با ارائه طرح مدل چهار- ربع به بررسی ارتباط میان این دو عامل مهم می­پردازد. هدایت (direction): نیاز یادگیرنده به دریافت کمک از سایرین در فرآیند یادگیری حمایت (support): نیاز یادگیرنده به دریافت تشویق مؤثر از دیگران در فرآیند یادگیری

اسلاید 102: 5 جهت‌گیری یادگرفتنمسأله محورزمینه‌ایهمانطور که تجربیات قبلی یادگیرنده در شکل­گیری یادگیری، نقش مهمی را ایفا می­کنند، تجارب موجود، نیاز به یادگیری و هدف نیل به آن را در فرد معنی می­بخشند. معمولاً بزرگسالان مطالب مرتبط با زندگی روزمره­ خود را سریع­تر و بهتر می­آموزند. کلب با توجه به این مهم، یادگیری تجربی را به عنوان یکی از مهم­ترین ارکان یادگیری عملی معرفی می‌نماید و در طرح مدل 4 مرحله­ای خود به بررسی تئوری و عملی این نوع یادگیری می­پردازد.

اسلاید 103: طرح یادگیری تجربی کلبدیوید کلب: یادگیری فرایند تولید اطلاعات از طریق ایجاد تغییر در تجربیات است.تجربیات عینی. درگیری کامل در تجارب نوین اینجا- و- در حال حاضر. مشاهده و تعمق. مشاهده دقیق و تفکر در زمینه­ی تجارب مختلف یادگیرنده.ایجاد مفاهیم انتزاعی و تعمیم آن­ها. ایجاد مفاهیمی نو بر پایه ترکیب مشاهدات یادگیرنده و تئوری­های منطقی مرتبط.ارزیابی کاربردهای مفاهیم نوین در موقعیتهای جدید. استفاده از تئوری­های مذکور جهت اخذ تصمیم­گیری­ها و حل مشکلات.

اسلاید 104: 6. انگیزش برای یادگیری (ارزش‌های درونی و بازدهی شخصی)اساساً انگیزه یادگیری در بزرگسال، وی را برای حل مشکلات زندگی و در نتیجه رسیدن به احساس آرامش و رضایت آماده می­سازد. ولودوسکی انگیزه­ی فرد بزرگسال را در قالب 4 مورد زیر تعریف نموده است:موفقیت. بزرگسال مایل است یادگیرنده­ی موفقی باشد.اراده. بزرگسال مایل است در فرآیند یادگیری، برای انتخاب­هایش، شخصاً تصمیم بگیرد.ارزش. بزرگسال مایل است چیزی را بیاموزد که خود، آن را باارزش و مفید بداند.لذت. بزرگسال مایل است از مراحل یادگیری خود لذت ببرد.

اسلاید 105: خصوصیات پرورشکاران بزرگسال تخصص: سطح بالای اطلاعات و میزان آمادگی در مربی.مربی در مورد یادگیرندگان (نیازهای آنها، خصوصیات و ...) اطلاعات مفیدی دارد.مربی اطلاعات مذکور را به خوبی می­شناسد.مربی آمادگی لازم برای انتقال این اطلاعات از طریق اعمال فرآیندهای آموزشی را دارد.همدلی: توانایی درک، شناخت و توجه به امور مختلفمربی با دیدگاهی واقع­گرانه نیازها و انتظارات یادگیرنده را شناسایی می­کند.مربی با درنظر گرفتن سطح تجربی و پیشرفت مهارتهای یادگیرنده، روشهای آموزشی مناسب را بکار می­برد.مربی همواره دیدگاههای مختلف یادگیرنده را مورد توجه قرار می­دهد.

اسلاید 106: خصوصیات پرورشکاران بزرگسال اشتیاق: ارزش­گذاری و تعهد توسط مربی.مربی موارد درسی را با ارزش و مهم می­داند.مربی با مدیرت احساسات، انرژی و سرزندگی، خود را فردی متعهد معرفی می­نماید.وضوح: توانایی ارتباط و حفظ نظم و انسجام در سیستم آموزشیرفتارهای مربی برای یادگیرندگان معنی­دار و هدفمند می­باشند.مربی یادگیرنده را در مسیر درک بهتر مطالب آموزشی یاری می­کند.

اسلاید 107: سؤالات استنتاجیبا ارائه یکی از تجربیات خود، اصل نیاز به دانستن در یادگیرنده را توضیح دهید.با ارائه یکی از تجربیات خود، اصل یادگیری خود- محور را توضیح دهید.با ارائه یکی از تجربیات خود، اصل تجربیات قبلی در یادگیرنده را توضیح دهید.باارائه یکی از تجربیات خود، اصل آمادگی برای یادگیری را توضیح دهید.با ارائه یکی از تجربیات خود، اصل جهت یادگیری برای حل مشکل ر توضیح دهید.با ارائه یکی از تجربیات خود، اصل انگیزه یادگیری را توضیح دهید.

اسلاید 108: فصل 10 فراتر ازآموزش بزرگسالان

اسلاید 109: تفاوت‌های فردی یادگیرندهالف) ادراکی1. توانایی­های ذهنی و کلیتوانایی­های مرتبه­ای (سیال، متبلور و فضایی)2. توانایی­های ذهنی اولیهمحصولاتعملکردهامحتوا

اسلاید 110: تفاوت‌های فردی یادگیرنده3. کنترل­گرهای ادراکیوابستگی و عدم وابستگی میدانیمفصل­های میدانیسرعت ادراکتوجه کانونیعرضه مقوله­ایپیچیدگی و عدم پیچیدگی ادراکیخودکاری قوی در مقابل ضعیف4. شیوه­های ادراکی: جمع­آوری اطلاعاتتصویری/ لمسیتجسم­گرا/ بیان­گراهم سطحی/ بزرگ­نمایی

اسلاید 111: تفاوت‌های فردی یادگیرنده5. شیوه­های ادراکی: ترتیب اطلاعاتزنجیره­ای/ کلیشیوه­های مفهومی6. شیوه­های یادگیریطرح شیوه ادراکی Hillشیوه­های یادگیری Kolbشیوه­های یادگیری Dunn, Dunnشیوه­های یادگیری Grasha- Reichmanشیوه­های یادگیری Gregorc

اسلاید 112: تفاوت‌های فردی یادگیرندهب) شخصیتی7. شخصیت: روش­های توجه و درگیرسازیهیجانتحملِ انتظارات غیرواقعیتحمل ابهامتحمل اضطراب8. شخصیت: شیوه­های انتظار و تشویقمحل کنترلدرون­گرایی/ برون­گراییانگیزه پیشرفتخطر­پذیری و احتیاطج) دانش قبلی 9. دانش قبلیدانش قبلی و پیشرفت

اسلاید 113: فصل 11 آینده آموزش بزرگسالان

اسلاید 114: تحقیقات در زمینه آندراگوژیسه گسترده­ی اصلی پیشرفت علمی آندراگوژی:ایجاد یک تعریف نظری واضح (آندراگوژی در عمل)ایجاد و توسعه ابزار سنجش دقیق با عملکردی روان سنجی (اصول و فرایند آموزش بزرگسالان)پرسشنامه جهتگیری آموزشی- پرورشی (EOQ)پرسشنامه­ی عملکرد آندراگوژی (API)مطالعات اعتبار سنجی: ارزشیابی پیامدها   انگیزه و رضایت یادگیرییادگیریاستفاده از آموخته­های فرآیند یادگیری در موارد مرتبط با HRD