بنی عباس (نحوه تأسیس)

بنی عباس (نحوه تأسیس)

اسلاید 1: درس ششم: بنی عباس(نحوه تأسیس)

اسلاید 2: زمینه های قیام علیه امویان:عباسیان با به کار گیری ترفندی از نارضایتی مردم از امویان استفاده کرده و با شعاری فریب کارانه مردم را به قیام فرا خواندند. آنان مردم را با شعار الرضا من آل محمد با خود همراه نمودند. مردم هم فکر می کردند که این تبلیغات برای به خلافت رساندن یکی از علویان است. آنان افرادی را به نام داعی به مناطق مختلف و از جمله خراسان فرستادند و آنها را به قیام دعوت نمودند. از جمله این داعیان ابومسلم خراسانی بود که توانست مردم خراسان را با خود همراه کند و نیروی عظیمی از ایرانیان که از حاکمیت امویان ناراضی بودند را به طرفداری از عباسیان بکشاند.

اسلاید 3: در سال 132 هجری امویان شکست خورده و عباسیان به حکومت دست یافتند. اولین خلیفه عباسی سفاح بود و پس از او منصور برادرش به قدرت رسید. اقدامات منصور:کشتن ابومسلم: منصور از قدرت گیری روز افزون ابومسلم خصوصا طرفداری ایرانیان از وی ترسید و وی را از ولایت خراسان عزل کرد و به دربار خود فرا خواند. سپس با حیله و به شکلی ناجوانمردانه در حالی که ابومسلم به تنهایی نزد او رفته بود وی را به قتل رساند.

اسلاید 4:

اسلاید 5: سیاه جامگان: عباسیان در قیام علیه امویان لباس سیاه به نشانه عزا برای کشته شدگان علوی به دست امویان به تن داشتند و به همین دلیل به سیاه جامگان معروف شدند.

اسلاید 6:

اسلاید 7: قیامهایی که به خونخواهی ابومسلم به وقوع پیوست:بعد از کشته شدن ابومسلم قیامهای متعددی در ایران و خصوصا خراسان صورت گرفت. بعضی از این قیامها با ادعای احیای ایران گذشته صورت گرفت و به همین دلیل نتوانستند موفق شوند و عباسیان آنها را سرکوب کردند. آزار علویان:یکی دیگر از اقدامات عباسیان آزار و قتل ائمه شیعه و پیروان آنها بود. امام صادق(ع) در زمان منصور عباسی زندگی می کرد. ایشان با ترویج علم و تربیت شاگردان در زمینه های مختلف علمی توانست فرهنگ اصیل دینی را ترویج کند. منصور ترویج مذهب شیعه و حمایت مردم از ائمه را خطری برای خود دانسته و اقدام به شهادت ایشان کرد.

اسلاید 8: تاسیس شهر بغداد:یکی دیگر از اقدامات منصور تاسیس شهر بغداد و قرار دادن آن به عنوان پایتخت عباسیان بود.

اسلاید 9: نام  بغداد به عنوان روستا از سال‏ ها قبل از اين شناخته شده بود ،  اما  اهميت چنداني نداشت و تنها  اقدام  منصور  سبب  ايجاد  اين شهر عظيم شد. موقعيت  ‏بغداد  از  نظر آب  و  هوا ، وجود مزارع فراوان در اطراف آن ، ميانه بودن آن در بين النهرين  و  هم سر  راه  قرار داشتن آن از هر سوي، سبب انتخاب مکان مزبور براي ساختن پايتخت‏ شد. کار بناي شهر با حضور بيش از صد هزار کارگر همراه معماراني که از نقاط مختلف به آن جا آمده بودند، طي سه سال به انجام رسيد و در سال 149 هجري پايان يافت . نقشه اصلي شهر به صورت يک دايره طراحي شده بود. مرکز آن مسجد و قصر قرار داشت و در اطراف آن هم محلات و ادارات مختلف بنا گرديد . در چهار سمت آن، چهار دروازه با نام ‏هاي خراسان ، شام ، بصره  و کوفه قرار داده شد. گرد شهر هم خندقي کنده شد. اين رسمي بود که پيش از اسلام در شهر هاي ايراني دوره ساساني رعايت شد. .

اسلاید 10: شهر بغداد ، در  طي  چندين قرن، از بزرگ ‏ترين شهر هاي اسلامي بود و در دوران رونق تمدن اسلامي ، مرکزيت ‏خود را براي چندين قرن حفظ کرد . پايتختي اين شهر براي خلفا ، و نيز موقعيت جغرافيايي آن  و  هم چنين امکانات  و  فضاي بسيار خوب آن، از عواملي  بود که بر رونق اين شهر افزود . اين شهر به شهر داستان ‏هاي هزار و يک شب در اروپا شهرت يافته است

اسلاید 11: هزار و یک شب مجموعه‌ای از داستان‌های افسانه‌ای قدیمی هندی ، ایرانی و عربی است که به زبان‌های متعددی منتشر شده‌است.شروع داستان با نقل از پادشاهی است ساسانی با عنوان شهریار (پادشاه) و روایتگر آن شهرزاد (دختر وزیر) است. اکثر ماجراهای آن در بغداد و ایران می‌گذرد و داستان‌های آن را از ریشهٔ ایرانی دانسته‌اند، که تحت تاثیر آثار هندی و عربی بوده‌است. اینکه داستان‌های هزار و یک شب مشخص و روشن باشند و تعداد آن‌ها دقیقا هزار و یک باشد چندان واقعی به نظر نمی‌رسد. اما داستان‌های زیادی زیر نام هزار و یک شب نوشته شده‌است.

اسلاید 12: منصور عباسی برای طراحی این شهر از دو طرح استفاده کرد. طرح نخست از نوبخت معمار ایرانی و طرح دوم از ماشاءالله، یک یهودی سابق از اهالی خراسان در ایران بود.بغداد بصورت دایره‌ای با قطر ۲ کیلومتر طراحی شد که این شهر را به‌عنوان شهر گرد معروف ساخت. طراحی اولیه نشانگر یک حلقه از ساختمان‌های مسکونی و تجاری بود که در کنار دیوارهای داخل شهر ساخته شده بودند، ولی در هنگام ساخت حلقه‌ای دیگر در داخل حلقه اصلی ساخته شد. در مرکز شهر ساختمانهای مسجد و همچنین قرارگاه مرکزی سربازان قرار داشت. هدف از ساخت و کاربری قسمت خالی مرکز شهر ناشناخته‌است. اساس طراحی دایره شکل شهر دقیقاً بر پایه طراحی شهرسازی ساسانیان است. طرح شهر بغداد کپی‌برداری از نقشه و طرح شهر ساسانی گور (فیروزآباد کنونی) است.اعتقاد عمومی بر آن است که بغداد در طی سال‌های ۷۷۵ تا ۹۳۵ میلادی بزرگ‌ترین شهر جهان بوده‌است. این شهر احتمالاً اولین شهر بالای یک میلیون نفری دنیا نیز بوده‌است

اسلاید 13: هارون الرشید: یکی دیگر از خلفای مشهور عباسی هارون الرشید بود. در زمان او قدرت عباسیان افزایش یافت . و همچنین در زمینه های علمی پیشرفت های زیادی کرد. برمکیان: آل برمک یک خاندان مدبر ایرانی بودند که در دوره هارون الرشید قدرت زیادی یافتند. آنان منصب وزارت را وارد دستگاه عباسیان کردند و با تدبیر و کاردانی دوره هارون را تبدیل به یکی از درخشان ترین دوره های تاریخی نمودند. به نحوی که قلمرو آنان بسیار گسترده شد.

اسلاید 14: رشد روز افزون آل برمک باعث شد خلافت عباسی قدرتش از دست دهد و تبدیل به مقام تشریفاتی شود. زیرا تمام امور در دست برمکیان بود. به همین دلیل هارون به این مسئله پی برد و شروع به قتل و دستگیری برمکیان کرده و بدین وسیله آنان را از عرصه سیاسی کنار زد.

اسلاید 15: شهادت امام موسی کاظم: یکی دیگر از اقدامات هارون به شهادت رساندن امام موسی کاظم (ع) بود. گسترش تشیع و طرفداری مردم از امام هارون را نگران کرد که مبادا قدرت امام تهدیدی برای حاکمیتش شود. وی ابتدا امام را از مدینه به بغداد فرا خواند و در یک زندان خانگی وی را زیر نظر گرفت. اما چون نتوانست ارتباط مردم با امام را قطع کند وی را در زندان سیاسی زندانی کرد و بر ایشان سخت گرفت و سپس امام را به شهادت رساند.

اسلاید 16: ادامه درس ششم

اسلاید 17: اختلافات داخلی بعد از مرگ هارون:هارون طبق وصیت نامه ای ابتدا پسرش امین را جانشین خود کرد زیرا مادر او عرب بود و سپس مامون که مادرش ایرانی بود را جانشین امین نمود. اما زمانی که امین به خلافت رسید به جای مامون فرزند خود را جانشین خویش کرد. این مسئله بر مامون که در مرو خراسان مستقر بود گران آمد و به مقابله با امین پرداخت.

اسلاید 18: خلافت مامون و اقدامات او:مامون ابتدا به تقابل با امین رفت و با حمایت ایرانیان توانست به سرداری طاهر ایرانی امین را شکست داده و بر قلمرو اسلامی سیطره پیدا کند. ولایتعهدی امام رضا(ع):اقدام دوم مامون تلاش برای همراهی شیعیان بود. وی برای این کار امام رضا(ع) را ولیعهد خود قرار داد و سعی کرد به این وسیله از نارضایتی شیعیان جلوگیری کند و آنها را با خود همراه سازد؛ اما وی نیز نتوانست طرفداری و دلبستگی مردم به امام رضا را تحمل کند و ایشان را به شهادت رساند.

اسلاید 19:

اسلاید 20: از دیگر اقدامات مامون ترویج علم بود. در این زمان مرکز ترجمه ای در بغداد بود که از زمان منصور عباسی فعالیت خود را شروع کرده بود اما در این دوره به یک مرکز مهم تبدیل شد. بیت الحکمه کارش را با ترجمه کتب مختلف از زبانهای مختلف در زمینه های پزشکی، ریاضی، نجوم، فلسفه، جغرافیا و... شروع کرد و در زمان مامون به شهرت جهانی رسید. در این مرکز کتب بسیار مهمی از جالینوس، ارسطو، افلاطون و دیگر عالمان به زبان عربی ترجمه شد و سپس این ترجمه ها وارد اروپا گردید و غربی ها از طریق آنها با علوم آشنا شدند. بیت الحکمه

اسلاید 21: عباسیان بعد از مامون تا سقوط:عباسیان بعد از مامون به تدریج ضعیف شدند . هر چند که چهارصد سال دیگر به حیات خود ادامه دادند اما نتوانستند اقتدار دوره مامون را حفظ کنند. آنان در سال 656 توسط مغولان شکست خورده و سلسله آنان به پایان رسید.

اسلاید 22: دلایل ضعف و اضمحلال عباسیان:در پیش گرفتن ظلم و ستم و عمل نکردن به فرامین دین اسلام : عباسیان هر گونه قیام و اعتراضی علیه حاکمیت خود را به شدت سرکوب کرده و شیوه استبدادی در پیش گرفتند.نارضایتی و شورش توسط گروههای گوناگون و حتی سرداران خلیفه برای بدست گرفتن حکومت بی کفایتی خلفا: عده ای از خلفای عباسی امور حکومتی را به وزرا، سرداران و ... سپرده و خود به خوشگذرانی پرداختند. این مسئله باعث شد از امور مهم مملکتی غافل شده و زمینه برای قدرت گیری سرداران فراهم شود.

اسلاید 23: مستقل شدن حکومت های تابع خلافت عباسی: با شروع اختلافات داخلی در دستگاه عباسیان حکومت های تابع آنها در نواحی مختلف از جمله شمال آفریقا و ایران به تدریج قوی شده و اعلام استقلال کردند. این مسئله باعث تجزیه قلمرو عباسیان و کاهش قدرت آنها شد.