بهداشت حرفه‌ای در کارگاه قالی‌بافی
اسلاید 1: بهداشت حرفه ای در کارگاه های قالی بافیاستاد راهنما:مهندس قلی زادهگرد آورنده:علی محمد رضایی
اسلاید 2: صنعت قاليبافي ازقديم ازمهمترين صنايع دستي دراغلب روستاهاي ايران بوده است و قالي يکي از مهمترين و با ارزشترين اقلام صادراتي کشور مي باشد و عليرغم سوددهي زياد ، کارگران اين صنعت درشرايط بسياربد محيطي وکاري قراردارند.
اسلاید 3: پايين بودن دستمزدها ،ساعات کارطولاني ، شرايط نا مناسب محيط کار، نورنامطلوب و شرايط نا مطلوب بهداشتي وايمني وارگونومیکی است. بنابراين بايد به کارگران اين صنعت توجه بيشتري شودخوشبختانه از سال 1376 مرکز سلامت محیط وکار وزارت بهداشت ،درمان وآموزش پزشکی به منظور بهبود وضعیت سلامت شغلی قالیبافان طرح بقا را در کل کشور توسط واحد های بهداشت محیط وحرفه ای مراکز بهداشت به مرحله اجرا گذارده است
اسلاید 4: هدف: حفظ و ارتقاء سطح سلامتي و افزايش آگاهي هاي بهداشتي قاليبافان – ومشارکت در بهسازي كارگاههاي قاليبافي غير بهداشتي روستايي اهداف اختصاصي: - آموزش موازين بهداشت حرفه‌اي به جمعيت هدف- بهسازي كارگاههاي قاليبافي - انجام معاينات پزشکی وتشکیل پرونده پزشکی به منظور پیشگیری از عوارض شغلی و ارائه خدمات درماني به قاليبافان
اسلاید 5: عوامل زيان آور محيط کارگاههاي قالي بافي٭ عوامل فيزيکي : نور نامطلوب ،٭ عوامل شيميايي : گردوغبار - تماس پوستي با مواد شيميايي (درصورت تهيه نخ، پشم والياف قالي وانجام رنگرزي درمحل کار ) ٭ عوامل ارگونوميک :وضعيت نامناسب بدن در حين کار : کاراستاتيکي عضلات ونشیمنگاه نامناسب ٭ ابزارکار نامناسب : استفاده مداوم از ابزارکار دستي نامناسب ٭ عوامل بيولوژيک : باکتريها (سياه زخم ،کزاز، سل )٭ عوامل مکانيکي : عوارض ناشي از سقوط وضربات حاصله از وسايل و ابزار كار
اسلاید 6: بيماريها ومخاطرات ناشي از عوامل زيان آور در محيط کار قاليبافي
اسلاید 7: اختلالات بينايي ناشي از کمبود نور : كارقالي بافي يك كارظريف ودقیق محسوب شده وبنابراين ميزان احتياج به نور درقاليبافي بيش ازنيازبه روشنايي دركارهاي معمولي است ما اغلب شاهديم كه قالي بافان يابه سبب عدم آگاهي و يا به دلايل ديگردرتاريكخانه هاي دود اندود و باديوارهايي گلي ( داراي انعکاس نور بسیار پایین ) وباحداقل روشنايي مشغول بكارند.كمبود نور و روشنايي علاوه برخستگي اعصاب سردرد ، سرگيجه و بروز مشكلاتي براي چشم بويژه خستگي وکاهش میزان بينايي ميگردد .گاهي دراثرنتابيدن نور طبيعي آفتاب ممکن است کارگران دچار پوکي استخوان شوند .
اسلاید 8: ٭ لازم است محيط کار قاليباف آفتاب گير باشد و مساحت پنجره ها بايد يک پنجم مساحت کارگاه باشد . ٭ ديوارها وسقف بايد صاف ، بدون ترک خوردگي وبه رنگ روشن باشد ( براي انعکاس نور بيشتر ) ٭ استفاده از چراغهاي فلورسنت ورشته اي جهت روشنايي عمومي کارگاه و استفاده از چراغ 100 تا 200 وات براي نوردهي موضعي در پشت سر قاليباف به شرطي که نور يکنواختي در محل کار ايجاد نمايد توصيه مي شود ( نگهداري صحيح چراغها) تدابيرايمني وبهداشتي جهت رفع مشکل مذکور
اسلاید 9: ٭ لامپ هاي نصب شده در كارگاه به هيچ وجه نبايد در ميدان ديد قاليباف قرارگيردچون سبب خيرگي وخستگي زودرس چشم كارگر شده و عوارض چشمي را بوجود مي آورد.
اسلاید 10: عوارض اسكلتي عضلانی: 1- تغییر شکل دادن استخوان های زانو به صورت کج شدن آن ، ورم مفاصل پا . 2- تنگ شدن کانال زایمان در لگن خاصره زنان که باعث اشکال در زایمان طبیعی و لزوم عمل سزارین می شود ( احتمال سزارین یک زن قالیباف 4برابر بیشتر از زنی است که قالی نمی بافد و علتش بد نشستن روی تخته و فشار به استخوان های لگن است .
اسلاید 11: 3- تغییر شکل مهره ها و ستون فقرات به صورت خمودگی آن به طرف خارج در اثر خم شدن روی دارهای قالی و خم شدن روی قالی هنگام قیچی کردن خامه ( بیماری کیفوزیس ،لوردوزیس ، واسکلیوزیس دیسک کمر ) . 4- ورم مفاصل انگشتان ،تغییر شکل آنها در اثر گرفتن تارها با دست و جلو کشیدن و گره زدن خامه ها .
اسلاید 12: تدابيرايمني وبهداشتي جهت رفع مشکل مذکور ٭ نصب دارقالي بايدبه صورت عمودي ومحکم باشد تاازبروز حادثه جلوگيري شود ٭ استفاده از ابزار كار مناسب و مرغوب با دسته چوبي يا باند پيچي شده مثلا“ براي گرفتن تار قالي وبافتن از سيخکهاي مخصوص استفاده شود تا ازمفاصل انگشتان محافظت نماید . ٭ سرويس به موقع ونگهداري مناسب ابزار كار و خوداري از بهم ريختگي وشلوغي محيط كار
اسلاید 13: ٭ پس از هر 50 -60 سانتي متر بافت قالی بايد قالي حول محور افقي پيچيده شود تا قاليباف مجبور به بالا نگهداشتن بازوها و يا بالا بردن سطح نشينگاه كه موجب آويزان شدن پاهاي او خواهد شد ، نگردد . ٭ استفاده ازنيمکتهاي قابل تنظيم ومجهزبه تشکچه وپشتي مناسب وزير پايي مناسب براي جلوگيري از آويزان بودن پاها جهت قاليبافي پيشنهاد ميگردد.
اسلاید 14: ٭ فاصله پايين نورد دار قالي از زمين 50 تا 60 سانتي متر باشد بطوري كه مانع دراز كردن پاهاي قاليباف نشود ٭ دارقالي ووسايل قالي بافي بايد سالم وبدون شکستگي باشد .
اسلاید 15: ناراحتي هاي ريوي دراثرتنفس هواي پرزآلود کارگاههاي قالي بافي ايجاد مي شود .
اسلاید 16: تدابيرايمني وبهداشتي جهت رفع مشکل مذکور ٭ تعبيه هواکش در محل کارگاه جهت تهويه عمومي ضروري است٭ براي جلوگيري از ورودگردوغبار مضر استفاده از ماسک تنفسي براي قاليبافان پیشنهاد می شود .
اسلاید 17: اختلالات رواني وخستگیدقت زيادقاليباف درهنگام انجام کار وانجام کار طولانی مدت بدون استراحت می تواند باعث خستگی وعوارض روانی شود . همچنین دستمزد کم در برابر ارزش کار ارائه داده شده از طرف بافنده مشکلات روحی را به همراه دارد.
اسلاید 18: تدابيرايمني وبهداشتي جهت رفع مشکل مذکور ٭ تغييرطرح ؛ رنگ واندازه قالي هرچندوقت يكباربه منظورايجادتنوع دركاروبالابردن رضايت شغلي كارگران ٭ براي هر2ساعت كاريك ربع وقت استراحت درنظربگيرند٭ رعايت ساعات كار ( 8 ساعت در روز ) با استراحت كوتاه مدت دربين كار ٭ نرمش وورزش سبک پس از هر فعاليت قاليبافي دررفع خستگي وکاهش عوارض اسکلتي عضلاني مفيد است
اسلاید 19: پرداخت دستمزد متناسب با فعالیت وهمچنین سهیم کردن بافندگان در سود نهایی باعث دلگرم شدن آنها و ارائه کار بهتر می شود.
اسلاید 20: سياه زخم تماس کارگران قاليباف با پشم وموي حيوانات آلوده ممکن است آنها رادچاربيماريهاي سياه زخم نمايد .
اسلاید 21: تدابيرايمني وبهداشتي جهت رفع مشکل مذکور ٭ ضدعفوني نمودن پشمها قبل ازاستفاده ضروري است ، بايد پشمها را ازمحلي خريداري نمود که ضدعفوني شده باشد . ٭ درهنگام بريدگي درناحيه دست بلافاصله محل زخم را با مواد ضدعفوني کننده (بتادين ) ضدعفوني نماييد ٭ واكسن كزاز براي قاليبافان ضروري است
اسلاید 22: مسموميتهاي ناشي ازرنگ رنگهاي شيميايي بکاررفته درنخ وپشم قالي بسيار سمي است ودراثر تماس بادهان قاليباف ممکن است ايجادمسموميت نمايدتدابيرايمني وبهداشتي جهت رفع مشکل مذکور ٭ خودداري از بردن نخهاي قالي به دهان بعلت سمي بودن رنگهاي شيميائي بكار رفته در آن
اسلاید 23: از آنجائيكه شرايط بهداشتي بعضي از كارگاههاي قاليبافي مناسب نيست ( تاريك و مرطوب هستند ) قاليباف در معرض بيماريهاي چون سل و راشي تيسم و نرمي استخوان مي باشد . اكثرا مشاهده مي گردد مادراني كه كارآنها قاليبافي است از ابتداي روز بچه هاي شيرخوارخودرا همراه خود به كارگاه ميبرند و تا غروب آفتاب از آنها در كارگاه نگهداري مي كنند . اين بچه ها چون از يك سو در معرض تابش اشعه آفتاب نيستند و از سوي ديگر تغذيه آنها ناكافي است دچار بيماري راشي تيسم مي شوند
اسلاید 24: ورزشهاي لازم براي پيشگيري از بيماري درقاليبافان در زمانهاي استراحت بين کارنرمش هاي سبك گردن و كمر و مفاصل دستها و نشست و برخاست بمدت 5 دقيقه براي كاهش عوارض يك جا نشتن براي کاهش خستگي چشم لازم است چشمهاي خود را براي چند لحظه بسته و کمي بادست تميز آنها را به نرمي ماساژ دهيد سپس براي لحظاتي به دور دست نگاه کنيد . عضلات سرشانه را به طرف بالا آورده و تا ده بشماريد سپس رها کنيد ( اين حرکت راچندمرتبه درطول کارتکرار کنيد )
اسلاید 25: سر را به جهت عقربه هاي ساعت و سپس خلاف آن بچرخانيد دراز كردن پاها در زمان استراحت بين كار هنگام خوابيدن پاهارا دراز كرده و زير پاها يک بالش قرار دهيد ( اين عمل ازبروز واريس جلوگيري مي کند ) در فواصل زماني معين ماهيچه هاي پا را منقبض کرده وسپس رها کنيد ( اين عمل را چند با تکرار کرده – ازسفت شدن مايع بين بافتي زانو جلوگيري مي کند )
اسلاید 26: معایب دستگاههای دار قالی قدیمی و خطرات آن1- سقوط بافنده از روی تخته و شکستگی دست و پا. 2- سختی بالا رفتن و پایین آمدن بافنده از روی تخته و بالطبع عدم تمایل به پایین آمدن جهت استراحت . 3- عرض کم و لخت و برهنه بودن تخته و ناسالم بودن به صورت قطعاتی از چوب به هم میخ شده نه یک تخته صاف و یکنواخت . 4- عدم استفاده از زیر پایی . 5- پخش شدن گرد و غبار پشم و کرک در سر تا سر کارگاه با توجه به ارتفاع منطقه بافت.
اسلاید 27: 6- بد نشستن قالیباف به صورت دو یا چهار زانو به دلیل نبودن فاصله بین تخته و قالی برای آویزان کردن پاها و خم شدن و تغییر ستون فقرات . 7- بالا بودن سطح کار نسبت به دست قالیباف و عدم تسلط کافی بر کار و در نتیجه ابتلا به درد شانه و دست . 8- احتمال سقوط شانه کوبنده و قیچی و چاقو و نقشه و شکستن آنها یا برخورد به اطفال و افراد زیر قالی و ایجاد خسارت جانی و مالی
اسلاید 28: مشخصات بهداشتی حفاظتی دار قالی استاندارد 1- نردبان سالم و مناسب با فاصله هر پله 10 تا 15 سانتی متر. 2- داشتن زیر پایی (چهار پایه ،صندلی ، متکا، کف زمین یا طناب ، لوله ، تخته اضافی روی پله های پائینی تخته نشیمن ) به نحوی که ساق پا نسبت به ران حالت 90 درجه داشته باشد . 3- تخته صاف و بدون درز و چوب محکم با پهنای بیش از 35 سانتیمتر .
اسلاید 29: 4- روکش تخته مناسب شامل : یک لایه ابر با رویه چرمی و انداختن پتو تشک سرتاسر تخته . 5- دار قالی عمود بر سطح زمین و محکم نصب شود و مایل نباشد که باعث خم شدن قالی باف و مشکلات کمری شود
نقد و بررسی ها
هیچ نظری برای این پاورپوینت نوشته نشده است.