بیماریهای ادغام یافته در نظام شبکه

بیماریهای ادغام یافته در نظام شبکه

اسلاید 1: بیماریهای ادغام یافته در نظام شبکهدکتر بیتا بیجاریمتخصص پزشکی اجتماعی

اسلاید 2: یماریهای ادغام یافته در نظام شبکهنظام مراقبت بیماریهای واگیر بیماریهای غیرواگیر ادغام یافته در نظام شبکه

اسلاید 3: نظام مراقبت بیماریهای واگیر تعریف نظام مراقبت : surveillanceگردآوري، تجزيه و تحليل، تفسير مستمر و منظم داده‌هاي مربوط به سلامتي و انتشار آنها.

اسلاید 4: اهداف نظام مراقبت پايش روند بيماري كه به طراحي برنامه اي مطابق با شرايط جديد بيماري منجر مي شود كمك به کشف به موقع همه گیری ها ، بررسي و كنترل طغيان ها و همه گيريهاتعيين گروههاي در معرض خطر ابتلا به بیماری و یا مرگ بعلت بیماریهای شایع و مهمارزیابی اثربخشی فعالیتهای پیشگیرانه و كنترلي تعیین اولويتهاي دربین فعالیت های کنترل بيماريهاطراحی برنامه های مداخله ایتقویت پژوهش های کاربردی از طریق تولید فرضیات

اسلاید 5: نظام مراقبت بیماریهای واگیر بیماریهای مشمول گزارش بین المللیوبا ،طاعون،تب زرد،تیفوس،تب راجعه آندمیک،فلج اطفال ،آنفلوانزای انسانی با زیرگروههای جدید،تب های خونریزی دهنده، آبله و سارس

اسلاید 6: نظام مراقبت بیماریهای واگیر بیماریهای مشمول گزارش فوریفلج شل حاد،سرخک ، سندرم سرخچه مادرزادی،دیفتری، مننژیت، وبا،طاعون، عوارض متعاقب ایمنسازی،تیفوس،مالاریا، بوتولیسم،سیاه زخم تنفسی، کزاز نوزادان، تب زرد، حیوان گزیدگی، تبهای خونریزی دهنده ویروسی و هرگونه افزایش بروز در سایر بیماریهای عفونی

اسلاید 7: نظام مراقبت بیماریهای واگیر بیماریهای مشمول گزارش غیرفوریسل،جذام ، سیاه سرفه، کزاز بالغین،تیفوئید، انواع هپاتیت ویروسی،ایدز و عفونت HIV ،بیماریهای آمیزشی،عوارض متعاقب ایمنسازی، سالک و کالازار، بروسلوز، سیاه زخم جلدی،تب راجعه ،شیگلوز،لپتوسپروز، فاسیولازیس و شیستومیازیس

اسلاید 8: نظام مراقبت بیماریهای واگیر بیماریهای مشمول گزارش غیرفوری:

اسلاید 9: تعاریف موارد مظنون یا مشکوک: همان تعريف باليني بيماري است بدون انجام آزمايشات موارد محتمل: تعريف مشكوك به همراه تستهاي آزمايشگاهي محدود مورد قطعی: براساس تشخيص باليني و تاييد بررسي آزمايشگاهي مسجل ميشود

اسلاید 10: از بیماریهای مشمول گزارش فوری:فلج شل حاد، وبا،حیوان گزیدگی،مالاریا و سرخکازبیماریهای مشمول گزارش غیرفوری:سل

اسلاید 11: فلج اطفال

اسلاید 12: فلج اطفال اهمیت بیماری و پراکندگی در ایران:در سال 1998 اقدامات ریشه کنی در برنامه های سازمان جهانی بهداشت تا پایان 2004 تنها در 6 کشور گردش ویروس ادامه داشت.آخرین مورد شناخته شده پولیو در ایران در سال 1379نظام مراقبت استاندارد فلج شل حاد غیرپولیویی: شاخص فلج شل حاد غیرپولیویی :1 مورد به ازای هر صدهزار جمعیت زیر 15 سال شاخص میزان بیمار ثبت شده با نمونه مدفوع مناسب :80%

اسلاید 13: فلج اطفالعلائم: بیش از 90% بدون علامت یا علایم خفیف،کمتر از !% فلجی 5تا 10 % بدلیل درگیری عضلات تنفسی منجر به مرگ می شود.روش انتقال: تماس مستقیم(ترشحات تنفسی ، مدفوع)دوره کمون 3تا 45 روزویروس در ترشحات حلق در 36 ساعت اول ودر مدفوع 72 ساعت بعد از تماس

اسلاید 14: فلج اطفالاقدامات توصیه شده برای بیمار :گزارش و تکمیل فرم بررسی دریافت دونمونه به فاصله 24 ساعت در مدت کمتر از 14 روز از شروع فلجارسال نمونه ها در کمتر از 3 روز به آزمایشگاه مرجعپیگیری روز 60 برای تمتم بیماران مشکوک به فلج شل حاد

اسلاید 15: فلج اطفالاقدامات لازم برای اطرافیان و بهداشت محیط :بررسی اطرافیان از نظر مورد مشابه در صورت هریک از این موارد از 5نفر افراد درمعرض تماس نمونه گرفته مي شود:1-مورد HOT CASE( مورد پر خطر ): الف ) بيمار زير 5 سال باشد. ب) فلج غير قرينه باشد ،در بدو بيماري تب وجود داشته باشد ، تكوين علائم فلج سريع ( حداكثر ظرف 4 روز ) اتفاق بيفتد . ج)سابقه واكسيناسيون ناقص و يا تعلق داشتن به گروههاي جمعيتي در معرض خطر ( مهاجرين ، پناهندگان و......) 2-بیمار نمونه مدفوع مناسب نگرفته باشیم3-در صورت یک مورد قطعی : اپیدمی

اسلاید 16: وبا

اسلاید 17: وبا تاریخچه و اپیدمی:قابلیت ایجاد اپیدمی های بزرگ ، تهدید بین المللیدر قرن 19 و اوایل قرن 20 بصورت همه گیری شدید کشورهای زیادی را آلوده کرد.در سومین پاندمی : رابطه با آب آلوده در پنجمین پاندمی عامل بیماری معرفی شد.علایم :شروع ناگهانی اسهال آبکی شدید بدون درد همراه با تهوع و استفراغدر عدم درمان دهیدراتاسیون سریع ، اسیدوز، کلاپس عروقی، هیپوگلیسمی و نارسایی کلیه در75%موارد بدون علامت و 20% موارد اسهال که از اسهال های دیگر قابل تشخیص نیست

اسلاید 18: وباتعاریف اپیدمیولوژیک:مورد مظنون يا مشكوك وبا : هر فرد بالای 2 سال كه در اثر اسهال حاد آبکی دچار كم آبي شديد شده و يا به علت اسهال حاد آبكي بميرد. مورد قطعي وبا : مورد وبا وقتي قطعي است كه ويبريون وبا O1يا O139از نمونه مدفوع بيمار مبتلا به اسهال جداشود .

اسلاید 19: وبا اقدامات توصیه شده در مورد بیمار: 1- بیمار برای تشخیص درجه کم آبی ارزیابی و طبقه بندی شود . 2- کم آبی بیمار براساس طبقه بندی انجام شده جبران شود . 3- وضعیت آب بدن حفظ شود و تا قطع اسهال آب از دست رفته جبران شود. 4- تجویز آنتی بیوتیک خوراکی :( داکسی ”تک دز300mgبالغین ” ، تترا سیکلین ”4 بار درروز به مدت 3روز ” ، کوتریموکسازول“ 2بار درروز تا 3روز اطفال “ ، فورازولیدون ”4 بار درروز به مدت 3روز زنان باردار ” ) داده شود .5 - تغذیه بیمار 6- بررسی و گزارش7-بررسی موارد تماس8-جمع آوری و انتقال نمونه ها

اسلاید 20: وبااقدامات مراقبتي و كنترلي اطرافیان و محیط دفع بهداشتی فضولات انسانی تامین منابع آب سالماطمینان از سلامت غذاضدعفونیقرنطینه:نداردتدفین اجساد و ضد عفونی

اسلاید 21: حیوان گزیدگی

اسلاید 22: حیوان گزیدگی و هاری اهمیت بهداشتی و پراکندگی در ایران :هاری یک بیماری حاد ویروسی است که موجب انسفالومیلیت در انسان و پستانداران خونگرم می شود.اهمیت :کشندگی بالا و تلفات و خسارت اقتصادی در دامهادر ایران هنوز ار معضلات بهداشتی و اقتصادی بیشتر موارد در حاشیه دریای خزر،نواحی شمال شرقی و جنوب غربیعلایم :شروع هاری با احساس اولیه هراس ، سردرد، تب ، کوفتگی عضلات و تغییرات حسی نامشخص اغلب در محل گزش است که با بی حسی یا فلج عضلات پیشرفت می کند. اسپاسم عضلات حلق منجر به هیدروفوبی می شود.دلیریوم و تشنج ، مرگ بدلیل فلج عضلات تنفسی

اسلاید 23: حیوان گزیدگیتعاریف اپیدمیولوژیک مورد مظنون Suspect):): هرنوع تماس مشکوک انسان با بزاق حیوانات تا مدت حداکثر 14 روز در گوشتخواران و 3تا 4 ماه در علف خواران مورد محتمل Probable):):بروز علائم بالینی انسفالیت (ترشح بزاق ، سردرد ، ترس از نور، ترس از آب و...) با توجه به سابقه بیمار مورد قطعيConfirm):):جداکردن ویروس از مغز یا بزاق ویا پوست ناحیه گردن و یا مشاهده اجسام نگری در سلولهای عصبی مغز

اسلاید 24: حیوان گزیدگی و هاری اقدامات توصیه شده در اولین برخورد با مورد حیوان گزیدگی :گزارش فوری به مرکز بهداشت درمان پیشگیری:شستشو با آب وصابون حداقل به مدت 10-5 دقیقه خارج كردن كف صابون با استفاده از فشار آب اصلاح قسمتهاي نكروزه ضدعفونی کردن با الکل 40 تا70 درجه یا بتادینعدم بخيه و پانسمان تزريق سرم ضد هاري 20 واحد به ازاي هر كيلوگرم

اسلاید 25: حیوان گزیدگی و هاری اقدامات توصیه شده در اولین برخورد با مورد حیوان گزیدگی :تزريق واكسن ضد هاري : درمان پيشگيري كامل (5 نوبت) 0 - 3 - 7 - 14 - 28 درمان پيشگيري ناقص (3نوبت) 0 - 3 - 7 تزريق سرم و واكسن ضد كزاز تحت مراقبت قرار دادن حيوان مهاجم (سگ و گربه) حداقل بمدت 10روزتجويز آنتي بيوتيك نمونه برداري از حيوان مهاجمجداسازی بیماران از نظر ترشحات تنفسی در تمام مدت بیماری

اسلاید 26: حیوان گزیدگی و هاری اقدامات بعدی شامل کنترل اطرافیان و محیط :برسی موارد تماسضد عفونیاتلاف سگ های ولگرد واکسیانسیون پرسنل در معرض خطر

اسلاید 27: سرخک

اسلاید 28: سرخک و بیماریهای بثوری تب دار اهمیت بهداشتی :از مسری ترین بیماریهای عفونی ، بیش از 90% افراد حساس در تماس با بیمار آلوده می شوند.هر 3تا 5 سال یک اپیدمی ایجاد می شود.ریشه کنی سرخک تا 2000 در آمریکا و بعد از آن در سایر نقاط جهان پیش بینی شده بود اما هنوز حدود 10 % مرگ و میر کودکان زیر 5 سال بعلت سرخک است.در ایران تا قبل از واکسیناسیون همگانی سال 1382 موارد بیماری زیاد بوددر حال حاضر باتوجه به نظام مراقبت بیماری از راهکارهای مهم دستیابی به هدف حذف محسوب می شود.

اسلاید 29: سرخک و بیماریهای بثوری تب دار تعاریف اپیدمیولوژیک:   تعريف مورد بيماري : هر شخصي كه به نظر پزشك از لحاظ باليني مشكوك به عفــونـت سرخـك مي باشدياهرشخص باتب و راش(بثورات)ماكولوپاپولــر(غيرو زيكولار) و سرفه و كوريزا (آبريزش بيني ) يا كونژكتيويت (چشمهاي قرمز ) .تعریف آزمایشگاهی :وجود آنتي بادي IgM اختصاصي سرخك.

اسلاید 30: سرخک و بیماریهای بثوری تب دار اقدامات در برخورد با بیمار مشکوک به سرخک در صورت تطبیق علایم بیمار با تعریف اپیدمیولوژیک: گزارش فوریتجویز ویتامین A 40000 واحد در هفته اول راهنمایی بیمار جهت ارائه نمونه خون به مرکز بهداشت در تمام موارد مشکوک به سرخک 3 نمونه از گلو ، خون وادرار در 5 روز اول بعد از بثورات جداسازی از اطرافیانبررسی موارد تماس و واکسیناسیون

اسلاید 31: سرخک و بیماریهای بثوری تب دار سایر اقدامات کنترلی بررسی فعال اطرافیان و موارد تماس بررسی مکانهای تجمعی بهداشت محیط پیشگیری اولیه نظام مراقبت سرخک

اسلاید 32: ABC33مراقبت و بيماريابي سل

اسلاید 33: سلاهمیت و علایم: یک بیماری عفونی نکروزدهنده حاد یا مزمن است که موجب گرفتاری ارگانهای بدن بویژه ریه ها میشود.90 تا 95 % از موارد ابتلا به شکل مخفی بیماری مبتلا می شوند.شایعترین و مهمترین علامت سل ریوی :سرفه پایدار بمدت 2 هفته یابیشترساير علائم : تب ، درد قفسه سينه ، تنگي نفس ، كاهش وزن ، كاهش اشتها ، بي حالي و خستگي شبانه

اسلاید 34:

اسلاید 35: سلتعاریف اپیدمیولوژیک :بیمار اسمیر مثبت: دو آزمایش اسمیر خلط مثبت یک آزمایش اسمیر خلط مثبت و تغییرات رادیو گرافیک قفسه سینه که نشانگر سل ریوی باشدیک آزمایش اسمیر خلط مثبت ویک کشت خلط مثبت بیمار اسمیر منفی :سه نمونه منفی آزمایش اسمیر خلط +تغییرات رادیوگرافی قفسه سینه موید سل ریوی باشد و علی رغم 10 تا 14 روزدریافت آنتی بیوتیک وسیع الطیف تغییری در حال عمومی بیمار ایجاد نشده استبیمار با علایم مطرح کننده سل ریوی و حال عمومی بد با اسمیر منفی و رادیوگرافی مثبت و تصمیم گیری پزشک اسمیر منفی با کشت خلط مثبت

اسلاید 36: سلتعریف اپیدمیولوژی سل براساس سابقه درمان

اسلاید 37: سلاقدامات لازم در اولین برخورد با بیمار گزارش به مرکز بهداشتدرمان بیماراقدامات لازم برای اطرافیان و بهداشت محیط

اسلاید 38: بیماریهای غیرواگیر ادغام یافته در شبکه برنامه تالاسمی غربالگری نوزادان از نظر هیپوتیروئیدی ، فنیل کتونوری و G6PDدیابت پرفشاری خون بیماریهای عصبی روانیسوانح وحوادث

اسلاید 39: غربالگری پیشگیری از بروز تالاسمی ماژوراستراتژي اول: بررسي كليه متقاضيان ازدواج جهت شناسايي زوجين ناقل تالاسمي و مراقبت ويژه تنظيم خانواده بر اساس فلوچارت مراقبتاستراتژي دوم: بررسي والدين بيماران تالاسمي جهت شناسايي زوجين ناقل واجد شرايط باروري و مراقبت ويژه تنظيم خانواده بر اساس فلوچارت مراقبت استراتژي سوم : شناسايي زوجين ناقل تالاسمي در مزدوجين قبل از سال 1376

اسلاید 40: ABC41آزمایش CBC در مردان80>MCVو/27>MCHانجام آزمایشات تکمیلی (بررسی ژنتیک وزنجیره گلوبین)آزمایش CBC درزنانکمتر از 3/5HbA2 دریکی یا هردو5/3<HbA2<7 درهردو با روش کروماتوگرافی ستونی HbA2درمان فقر آهن وبررسیمجدد اندکسهاعدم اصلاح اندکس هاو5/3<HbA2درهر دو نفرعدم اصلاح اندکس هادرهردونفریا 5/3≥HbA2دریکی یاهردواصلاح اندکس هاو5/3>HbA2دریکی یاهردو12345نیازبهاقدامدیگرینیست(زوج ناقل)مشاورهویژه80 ≤ MCVو/27 ≤ MCH80>MCVو/27>MCH80 ≤ MCVو/27 ≤ MCH

اسلاید 41: غربالگری نوزادان از نظر هیپوتیروئیدی ، فنیل کتونوری و G6PD از برنامه هاي ادغام شده در نظام سلامت از سال 1385مي باشد . در اين طرح كليه نوزادان متولدشده در 3 تا5 روز بعد از تولد با مراجعه به مراكز نمونه گيري انجام می شود.TSH :کمتر از 5:طبیعی5 تا 9/9 : 4 هفتگی نمونه وریدی و در مان بعد از دریافت پاسخ10-19/9: 2تا 3هفتگی نمونه وریدی و در مان بعد از دریافت پاسخبیشتر مساوی 20: اخذ نمونه وریدی وشروع درمان

اسلاید 42: برنامه غربالگری دیابت1- اين برنامه در سال 1383 در مراكز بهداشتي در ماني روستايي سراسر كشور به اجرا در آمد . 2- در اين برنامه كليه افراد بالاي 30 سال طي 6ماه از نظر بيماري ديابت نوع 2 غربالگري شدند . 3- بهورزان خانه هاي بهداشت كليه افراد بالاي 30سال را با توجه به آيتمهاي قد ، وزن ، BMI، سابقه ديابت در فرد بالاي 30سال ، سابقه ديابت در خانواده ، سابقه مرده زايي و سقط 2 بار و بيشتر ( نوزاد بيشتر از 4 كيلو گرم ) ، سابقه ديابت در حاملگي هاي قبلي و حاملگي مورد بررسي قرار دادند 4- افرادي كه يك آيتم و بيشتر از عوامل خطر زا را دارا بودند به عنوان در معرض خطر در نظر گفته شدند.

اسلاید 43: برنامه غربالگری پرفشاری خون 1- اين برنامه در سال 1381در نظام شبكه ادغام شده است. 2- كليه افراد بالاي 30سال در خانه هاي بهداشت توسط بهورزان فشار خون آنها در دو نوبت گرفته مي شود . 3- در صورتي كه ميانگين دو نوبت ماگزيمم و مينيمم فشارخون مساوي يا بيشتر از140و 90 باشد بهورز فرد را به پزشك جهت تاييد نهايي ارجاع مي دهد . 4- در صورتي كه پزشك فشارخون را مساوي يا بيشتر از 140و90 تشخيص داد فرد بيمار شناخته شده و تحت درمان قرار مي گيرد و به خانه بهداشت جهت تشكيل پروند ارجاع داده مي شود5- مراقبت توسط بهورز هر ماه و توسط پزشک هر سه ماه

اسلاید 44: طرح سوانح و حوادث : اين طرح از سالها قبل در نظام شبكه ادغام شده بود اما از ابتداي سال 84 در قالب جديدي به اجرا درآمد 1- سوانح و حوادث بيمارستاني * كليه مراجعين ناشي از حوادث (هر نوع حادثه اي )كه به اورژانس بيمارستانها مراجعه مي كنند طبق فرم ، اطلاعات ثبت و ماهيانه به مركز بهداشت ارسال مي شود * در مركز بهداشت ثبت رايانه اي انجام مي شود * در پايان سال آمار كلي حوادث به مركز مديريريت بيماريهاي وزارت بهداشت ارسال مي گردد

اسلاید 45: 2- چك ليست ايمني منزل : در ابتداي سال فرم چك ليست منزل به كليه خانه هاي بهداشت ارسال مي شود بهورزان خانه هاي بهداشت در طول سال با مراجعه به درب منازل روستائيان ضمن ارائه آموزشهاي لازم نسبت به تكميل چك ليست ايمني اقدام مي نمايند نتيجه نهايي به تفكيك خانوارها به فرم ثبت ايمني منتقل مي شود مراكز روستايي در پايان سال طبق فرم مربوطه نتايج بازديدها را از خانه هاي بهداشت جمع آوري نموده و در يك فرم وارد و به تفكيك خانه هاي بهداشت تحت پوشش به مركز بهداشت شهرستان گزارش مي نمايند

اسلاید 46:

اسلاید 47: منابع اصول پیشگیری و مراقبت از بیماریها :وزارت بهداشت ، معاونت سلامت ، مرکز مدیریت بیماریهاآخرین دستورالعملهای کشوری بیماریهای غیرواگیر