تب خونریزی دهنده کریمه کنگو ۳

تب خونریزی دهنده کریمه کنگو ۳

اسلاید 1: بسم الله الرحمن الرحیم

اسلاید 2: تب خونریزی دهنده کریمه کنگو

اسلاید 3: تب خونريزي دهنده كريمه-كنگو، عفونتي ويروسي است كه بوسيله جنس نايرو ويروس و از خانواده بونيا ويريده ايجاد مي شود . يك بيماري مشترك بين انسان و حيوان محسوب شده كه در دامها بدون علامت درمانگاهي بوده ليكن تهديد جدي براي بهداشت عمومي و سلامت انسانها محسوب مي گردد .

اسلاید 4: توزيع جغرافيائي بيماري:تب خونريزي دهنده كريمه-كنگو درجنوب و شرق اروپا و مخصوصا شوروي سابق، در سرتاسر منطقه مديترانه، شمالغرب چين، آفريقا، خاور ميانه و شبه قاره هند گسترش دارد.

اسلاید 5: عامل اصلی در بقاء و انتشار ویروس چیست ؟عامل اصلی در بقاء و انتشار ویروس کنه میباشد . ویروس در یک چرخه کنه میزبان کنهدر گردش می باشد .

اسلاید 6: سیر زندگی انواع کنه ها :کنه های سخت (ایکسودیده ها)1- یک میزبانه : تنها دارای یک میزبان می باشد.(نوزاد ، نوچه، بالغ)2- دو میزبانه : دارای دو میزبان می باشد . (نوزاد و نوچه-زمین ، بالغ-زمین) هیالوماها3- سه میزبانه : دارای سه میزبان می باشد .(نوزادزمین-نوچه زمین –بالغ زمین)4- کنه نرم (آرگازیده) چند میزبانه : چندین میزبان دارد . یک کنه چندین مرحه خونخواری می کند .5- آنچه برای ما در این بیماری بیشتر اهمیت دارد کنه های دو میزبانه هستند که در آن انواع هیالوماها (دارای اهمیت فراوان) قرار دارند . 6- مبارزه با نوزادن و نوچه ها بدلیل آنکه در زمانهای متفاوت و مجزایی از سال خونخواری میکنند مهم خیلی است .

اسلاید 7:

اسلاید 8:

اسلاید 9:

اسلاید 10:

اسلاید 11:

اسلاید 12:

اسلاید 13:

اسلاید 14: میزان انتشار بیماری : به انتشار جغرافيائي گونه هاي مختلف كنه هاي سخت و خصوصا جنس هيالوما به عنوان ناقل و مخزن اصلي ويروس تب خونريزي دهنده كريمه-كنگو بستگي دارد . (ويروس عامل بيماري در 31 گونه كنه، شامل 7 جنس از خانواده ايكسوديده گزارش شده است ولي جنس هيالوما ناقل اصلي ويروس تلقي مي گردد). ويروس به صورت انزئوتيك و در يك چرخه كنه-مهره داران- كنه در حال گردش مي باشد. .

اسلاید 15: دلایل بقاء و انتشار ویروس1- در سیستم دامپروری سنتی در کشور درصد قابل توجهي از جمعيت گوسفند و گاو براي تامين علوفه به مراتع وابسته اند .2- در داخل مراتع تلفيق و چراي توامان انواع دام .3- كوچروي تعداد قابل توجهي از جمعيت دامي كشور.(بین استانی)4- سهولت جابجائي دام در بين مرزهاي كشور با كشورهاي همسايه.اين شرايط موجب گرديده كه در مهد و زيستگاه اصلي كنه ها كه مراتع هستند، انواع دام ضمن تماس با يكديگر با اين بند پا نيز در تماس باشند و انتقال ويروس در چرخه كنه - مهره داران – كنه به سهولت انجام شود

اسلاید 16: نحوه حفظ و انتشار بیماری در کنه و در حیواناتالف) در کنه ها : 1- ويروس عامل بيماري از طريق تخم كنه هاي آلوده به نسل هاي بعدي انتقال مي يابد.2- نوزادان كنه غيرآلوده با خونخواري از ميزبان آلوده مي توانند ضمن كسب آلودگي، آن را به مراحل بعدي سير تكاملي يعني نوچه، كنه ها بالغ و ... انتقال دهند.3- انتقال آميزشي ويروس نيز وجود دارد و در اين مرحله كنه هاي نرآلوده می توانند از طریق اسپرم بیماری را به کنه های ماده منتقل نمایند .4- ویروس تا 800 روز (یعنی طول عمر کنه) در کنه آلوده زنده می ماند .

اسلاید 17: ادامه نحوه حفظ و انتشار بیماری ب) در حیوانات :تعدادي از حيوانات وحشي و اهلي مانند گاو، بز، گوسفند و خرگوش ميزبانان تكثير كننده اين ويروس هستند . بسياري از پستانداران در مرحله ويرمي مي توانند ويروس را به كنه ها انتقال دهند.( فاز ويرمي در نشخواركنندگان اهلي مانند گاو، گوسفند و بز به مدت 1 هفته گزارش شده است). پستانداران كوچك(میزبانان واسط) مانند خرگوش، جوجه تيغي و خارپشت كه بوسيله كنه هاي نابالغ آلوده مي شوند، مي توانند اهميت ويژه بعنوان ميزبان تكثير كننده به خود اختصاص دهند.اكثر گونه هاي پرندگان در برابر عفونت مقاومند ولي در شتر مرغ ويروس در خون به مدت 4-1 روز و در اندامهاي احشائي بيش از 5 روز در مطالعات تجربي گزارش شده است. در مجموع پرندگان نسبت به عفونت مقاوم هستند ولي به عنوان ناقل مكانيكي با انتقال كنه هاي آلوده مي توانند ايفاي نقش نمايند و پرندگان مهاجر ممكنست ويروس را در مناطق مختلف گسترش دهند.

اسلاید 18: بيماري در دامها فاقد علائم بالینی و.فاقد علائم درمانگاهي مي باشدنشانه هاي تب خونريزي دهنده كريمه-كنگو در دامها :

اسلاید 19: نشانه هاي تب خونريزي دهنده كريمه-كنگو در انساندوره كمون بيماري در انسان بستگي به نحوه انتقال ويروس دارد. متعاقب گزش كنه ها معمولا دوره كمون 3-1 روز و حداكثر 9 روز و متعاقب تماس با خون و يا بافت هاي آلوده6-5 روز و حداكثر 13 روز مي باشد. بيماري بطور ناگهاني و با علائمي مانند سردرد، تب بالا، درد ناحيه پشت، درد مفاصل، درد معده، استفراغ، قرمزي چشم ها و صورت و گلو و نقاط خونريزي در سقف دهان آغاز مي شود. علائم زردي نيز ممكنست بروز كند و در موارد شديد در خلق و خوي، حواس و ادراك نيز تغييراتي ايجاد مي شود. در موارد پيشرفته بيماري لكه هاي بزرگ كبود رنگ، خونريزي شديد از بيني و خونريزي هاي غيرقابل كنترل در نقاط تزريق را به مدت 14-4 روز از گذشت بيماري مي توان ديد.

اسلاید 20: تشخيص تب خونريزي دهنده كريمه-كنگو:تشخيص آزمايشگاهي موارد مشكوك انساني به تب خونريزي دهنده كريمه كنگو مي بايد در آزمايشگاه كاملا مجهز و با درجه ايمني زيستي بسيار بالا(سطح4) انجام شود.آنتي بادي هايIgM و IgGباانجام آزمايش الايزا از روز ششم بيماري قابل تشخيص مي باشد. در انسان IgM تا 4 ماه قابل تشخيص و رديابي است گرچه ميزان تيتر IgG كاهش مي يابد ولي تا 5 سال قابل تشخيص است.در بيماران با فرم پيشرونده و كشنده بيماري، معمولا آنتي بادي در حد قابل تشخيص توليد نشده و در اين دسته از بيماران جداسازي ويروس توصيه مي شود.آزمايشات ملكولي و RT-PCR .

اسلاید 21: مشكلات و گرفتاري هاي بعد از درمان مبتلايان:اثرات دراز مدت در مبتلايان به تب خونريزي دهنده كريمه-كنگو مورد مطالعه قرار نگرفته است تا بتوان چنين قضاوتي كرد ولي بهر حال بهبودي در اين بيماري در دراز مدت بدست مي آيد.

اسلاید 22: آيا بيماري مرگبار است؟ميزان مرگ و مير حدود 30% و حتي تا 50% مي باشد كه معمولا در هفته دوم بيماري اتفاق مي افتد. براساس مدارك بدست آمده از رخدادهاي تب خونريزي دهنده كريمه-كنگو، درصد كشندگي در بيماران بستري شده در بيمارستان بين 50-9 درصد گزارش شده است.

اسلاید 23: درمان تب خونريزي دهنده كريمه-كنگو:درمان در مرحله اول درمان حمايتي است. مراقبت ها بايستي مشتمل بر توجه اكيد به تعادل مايعات و تنظيم الكتروليت ها، انتقال خون يا جايگزين شونده هاي آن از قبيل پلاسما، اكسيژن رساني ، ارتقاء كيفيت گردش خون و درمان عفونت هاي ثانوي استوار باشد. استفاده از داروي ضد ويروس ريباورين در مبتلايان نتايج سودمند داشته است. استفاده از سرم ايمن بيماران شفا يافته، گرچه در مواردي مورد مصرف قرار گرفته است، ليكن توصيه نمي شود

اسلاید 24: شیوه انتقال ویروس در دام و انسان :انتقال ويروس در دام و انسان چگونه انجام می شود :الف ) در بین حيوانات عمدتاً از طريق كنه ها (از یک حیوان به حیوان دیگر) ب) در انسان از راه : 1- گزش مستقیم کنه(پوست) 2- دهان(خوردن گوشت خام) 3- توسط كنه(له كردن كنه با دست برهنه و بدون پوشش و گزيده شدن توسط كنه آلوده)4-ترشحات آلوده دام در مرحله ويرمي 5- ترشحات آلوده انسان بيمار به ديگر انسانها (از طريق تماس با خون و بافت حيوانات مبتلا و همچنين از طريق تماس با خون و يا مايعات آلوده انسان مبتلا به انسان سالم)

اسلاید 25: انتقال ویروس از طریق فرآورده های خام دامی1- گوشت : به نظر می رسد که محل تکثیر ویروس نباشد . ولی به خون باقیمانده در گوشت باید توجه ویژه بشود.(ph گوشت 7-7.2 است و باید با طی شدن جمود نعشی و طی فرایند گلیکولیز (تجزیه گلیکوژن به اسید لاکتیک )در گاو به 5.4 تا5.8 و در لاشه گوسفند و بز به 6.2تا 6.3 برسد) .2- کبد : تولید اسید لاکتیک کمتر و چون خون زیادی دارد اهمیت آن بیشتر است .با 48 ساعت نگهداری ، از یک سو بر اثر فعالیت آنزیم های کبدی و از سوی دیگر با تولید اسیدهای فسفریک و سیتریک ph آن کاهش خواهد یافت .3- شیر : نوشیدن شیر غیر پاستوریزه مورد ظن واقع شده است و اطلاعات محدودی در این زمینه وجود داشته و نیازمند مطالعات بیشتری است . در زمان دوشش دمای آن 37 درجه و ph شیر سالم ، کمی اسیدی و حدود 6.2 تا 6.3 است و با فعالیت باکتریهای مولد اسید لاکتیک ph آن کاهش می یابد . علی ایحال تاکید میگردد که از مصرف شیر غیر پاستوریزه جدا“ خودداری گردد .4- پشم و پوست : پوست دامها پس از کشتار ممکن است دارای کنه آلوده باشد . کنه ها پس از کشتار دام بدلیل کاهش درجه حرارت از بدن دام جدا می شوند ، مهم است بدانیم که در صورتیکه کنه ها تازه خونخواری را شروع کرده باشند و تغذیه آنها کامل نشده باشد ، خطر اتصال به انسان جهت تکمیل خونخواری وجود دارد که در اینصورت در کمتر از پانزده دقیقه ویروس را منتقل می کنند .

اسلاید 26: افراد در معرض خطر بيماري:- چوپانان. كارگران شاغل در دامداري ها، كارگران كشتارگاهها و قصابان.- دامپزشكان، كاركنان و كادر دامپزشكي.- پزشكان، پرستاران و كاركنان مراكز بهداشتي در مناطق بومي بيماري از طريق تماس بدون استفاده از وسايل حفاظتي با خون و ترشحات آلوده بيمار.- مسافران وارده به مناطق آلوده و در تماس با دامها. - اشخاصي كه با بيماران در تماس مستقيم هستند.- كاركنان آزمايشگاهي كه با نمونه ها، كشت و ساير مواد آلوده به ويروس CCHF كار مي كنند اعم از پزشكي و دامپزشكي.

اسلاید 27: راه پيشگيري از بيماري:- هنوز واكسن موثر و سالم كه در مقياس وسيع براي مصرف انساني در دسترس باشد، وجود ندارد.-افراد ساكن در منطقه اپيدمي بيماري، مي بايد در فصول مناسب رشد و تكثير كنه هاي ناقل نسبت به اعمال مقررات حفاظت فردي مانند ملاحظه و معاينه لباس و پوست از نظر وجود كنه و استفاده از مواد دور كننده كنه ها اقدام نمايند.- كارگران و شاغلان در امر پرورش و نگهداري دام و زراعت در صورت امکان از مواد دور كننده حشرات در روي پوست در معرض گزش و لباس هايشان استفاده كنند.- استفاده از دستكش و ديگر البسه حفاظتي مورد توصيه است.-از تماس با خون و ترشحات دامها و ... و يا مشكوك به عفونت اجتناب گردد.

اسلاید 28: براي كنترل و پيشگيري از بيماري اقدامات زير توصيه مي شود: 1- آموزش عمومي، اختصاصي و اطلاع رساني به مردم :آموزش گروههاي در معرض خطر نظير دامدارن ، كاركنان كشتارگاهها، سلاخان، قصابان، كشاورزان ، جنگل بانان و به خصوص روستائيان و عشاير در راستاي آشنايي با بيماري و جلوگيري از رفتارهاي مخاطره آميز توسط اقشار در معرض خطر.آموزش دامپزشكان و كاركنان دامپزشكي خصوصاً در بخش هاي نظارت بر بهداشت عمومي، قرنطينه ها و بررسي، مبارزه و مراقبت بيماريها.آموزش پزشكان و كادر درگير پزشكي در بيمارستان هاي اختصاص يافته به پذيرش افراد مشكوك به بيماري.آموزش عمومي پزشكان، پرستاران و كاركنان شبكه بهداشت و درمان.اطلاع رساني عمومي به مردم.

اسلاید 29: 2- مراقبت بيماري: با توجه به نبود علائم درمانگاهي در دام و در عين حال نقش دامها به عنوان تكثير كننده ويروس بايد به گونه اي اقدام شود كه بتوان با كسب اطلاعات دقيق و راهكار موثر، خطر بيماري را در انسان كاهش داد .

اسلاید 30: 3- اقدامات كنترلي و پيشگيري:- سمپاشي هدفمند دام ها : گرچه با مبارزه با انگل هاي خارجي مي توان جمعيت كنه ها را كاهش داد و از اين منظر نيز توصيه اكيد به انجام اين برنامه براي كاهش زيان هاي ناشي از انگل هاي خارجي است ليكن براي استفاده از اين ابزار به منظور كاهش موارد تب خونريزي دهنده كريمه كنگو، سمپاشي هدفمند دام ها حدود 2 هفته قبل از كشتار دام ضروري است تا چنانچه دامي در مرحله ويرمي بيماري باشد، اين مرحله را طي نمايد و با سمپاشي انجام شده نيز زنجيره انتقال احتمالي ويروس توسط بندپايان هدف طي اين مدت قطع گردد.- استراحت مناسب دام قبل از كشتار و تغذيه متناسب در مرحله قبل از كشتار.- اهتمام لازم به توسعه فضاهاي كشتارگاهي بهداشتي و كشتار دام در كشتارگاههاي مجاز و نگهداري لاشه حداقل به مدت 24 ساعت پس از استحصال در اتاق سرد.- خودداری از مصرف جگر به شكل خام و طراحي برنامه اي كه خصوصا در مناطق پر خطر با آموزش مضاعف دست اندركاران زنجيره از استحصال تا مصرف خطر انتقال ويروس را كاهش داد.- وجود فضاهاي قرنطينه اي براي اسكان دام، بررسي و مبارزه هدفمند با انگل هاي خارجي دام.- بهسازي دامداري هاي سنتي و اماكن دامي غير بهداشتي.- بيماريابي سريع مبتلايان انساني، تشخيص فوري و اقدامات درماني سريع با تجهيز بخش هاي مجهز و ايزوله.- رعايت اصول بهداشتي و استفاده از وسايل حفاظت فردي در كاركنان زنجيره كشتار و انتقال گوشت، كاركنان بيمارستانها و....

اسلاید 31: ارتباط بین انسان و دام در دامداری سنتی

اسلاید 32: جمعبندی راههای پیشگیری از بیماری- خودداری از کشتار دام در خارج از کشتارگاه ها- رعایت اصول بهداشتی و استفاده از وسایل حفاظت فردی توسط کارکنان زنجیره کشتار، انتقال و عرضه کنندگان گوشت. -   نگهداری لاشه حداقل به مدت 24 ساعت پس از استحصال در اتاق سرد در کشتارگاه- خودداری از خرید گوشت های بدون مهر دامپزشکی - خودداری از مصرف گوشت تازه (گوشت خریداری شده باید به مدت حداقل ۲۴ ساعت در یخچال 0 تا 4 درجه سانتی گراد، نگهداری و سپس، مصرف شود)- خودداری از مصرف جگر به صورت خام (جگر خریداری شده باید به مدت حداقل 48 ساعت در یخچال 0 تا 4 درجه سانتی گراد، نگهداری و سپس، مصرف شود)- استفاده از دستکش، هنگام خرد کردن گوشت در مراکز عرضه و نیز منازل- اجتناب کودکان و روستائیان و دامداران از بازی و یا ملامسه کنه ها و ... - خودداری از جدا و له کردن (کشتن) کنه ها توسط شیردوشان و دامداران- خودداری از پشم چینی دام ها، بدون استفاده از تجهیزات و لوازم ایمنی و حفاظت کننده - اجتناب از استراحت در مراتع و کوهستان ها بدون استفاده از وسایل ایمن- لزوم سمپاشی منازل و اصطبل‌های روستایی جهت کاهش جمعیت کنه‌ها

اسلاید 33: دوستی بین انسان و دام

اسلاید 34: با تشکر فراوان