تحولات پوشاک در قرن نوزدهم

تحولات پوشاک در قرن نوزدهم

اسلاید 1: تحولات پوشاک درقرن نوزدهـــم (1900 -1800) تهیه کنندگان :فریال گــل خرمی سر گروه طراحی دوخت استان ایلام

اسلاید 2: مقدمه تحولات پوشاک در قرن نوزدهم (1900-1800)پیش آمد های تاریخی واجتماعی قرن نوزدهم که جوامع اروپا را تحت شعاع قرار می داد به تغییروتحولات در نحوه زند گی آنها سرعت بخشید ومانند همیشه پوشاک با تاثیر فروان شکلها وفرمها تازه تری به خود گرفت . سرعت تغییرات با دورهای قبل بیش از لباس مردان دامنگیر پوشاک زنان شدهه است .

اسلاید 3: کت با یقه ی مخمل جلیقه با شال .نوار های طلایی .گردن پوش بسته شده با سنجاق * شلوار که نوار پایین آن از زیر چکمه گذشته . چکمه از چرم سیاه بلند از ابریشم چوب درست شده .

اسلاید 4: کریک با کت گشاد از پارجه خرمایی رنگ یقه ی ساتن .دکمه ها از جنس کت شلوارراه راه سیاه یا رنگی .چکمه سیاه کلاه ابریشم 1837

اسلاید 5: کت از پارچه ضخیم از با یقه ی مخمل .جلیقه از پارچه ابریشم چهار خانه با یقه ی شال گردن پوش بسته شده با سنجاق .عینک تک عدسی آویخته از روبان دستمال ( در جیب شلوار ) جوراب سفید کفش سیاه با بند قابل ار تجاع (کش )کلاه از پوست سگ آبی.

اسلاید 6: ( ردینگوت) با دو ردبف دکمه یقه از ساتن جیب لبه دار نواری دکمه دار بر مچ آستین کراوات یقه پیراهن در بالای کراوات کلاه از پوسگ آبی چکمه از چرم.

اسلاید 7: کت د نباله دار با جاکی در میان د نباله از پارچه ضخیم .یقه مخمل جلیقه راه راه با یقه کوجک. کراوات .شلوار تریکو با دسته ای از روبان . چکمه های چرمی سیاه با بر گردانی قهوهای کلاه از پوست سگ آبی .1809

اسلاید 8: کلاه از پوست سگ آبی .دستمال گردن چهار خانه ابریشمی .کراوات مردانه 1858کراوات مردانه 1853کراوات شب با دنباله برودری دوزی شده پیراهن پیلی دار برودری دوزی شده 1854.کراوات مردانه با دنباله های بلند یقه نرم پیراهن نمایان از بالای آن 1854کراوات مردانه 1856کراوات مردانه 1854کراوات صاف با (اسکات ) سنجاق کراوات یقه آهار خورده پیراهن 1857

اسلاید 9: جکمه سوار نظام نا پلئون وولینگون ( گتر) مردانه آبی رنگ شلوار ومهمیز روی چکمه 1813 چکمه ( هوسار ) یا (هسی ین ) 1800

اسلاید 10: پوشاک زنان بدلیل تنوع مد گرایی زنان در قرن نوزدهم پوشاک آنها در جهار دوره بررسی شده است . دوره اول ( امپایریا )می باشد.در این قرن دیگر مد وطرحهای لباس از در باریان وشاهان به طبقات دیگر 1800-1815 سالهای دیکته شد. مجامع عمومی ومجالس رقص بهترین مکانها برای عرضه مد به حساب می آمد.حکومت فرانسه در این دوره از پادشاهی به کنسولی وامپراطوری مبدل شد. تاثیر گذاری انقلاب فرانسه در نحوه یپوشش البسه در این دوره به ادامه طرحها ومدها ی دیراکتوارپابرجا بود.

اسلاید 11: ( اسپنسر ) مخمل . پیراهن ململ سفید .نوار منگوله دار زیر سینه با ( شلق ) پیلی دار ابریشمی با حاشیه تور .پا پیون روبانی مو به شیوه ( تیتوس ) 1800

اسلاید 12: پیراهن کتان زرد با نقشه های قرمز یا سیاه .چین های دور یقه ( برتا) وآستین ها از کتاننازک ولطیف . چشمه دوزی روی ( برتا ) کراوات سفید برودری دوزی شده . نواری از مخمل قرمز یا سیاه در بالا وپایین چینهای دامن . کلاه حصیری سیاه با گل ها وروبان های گل دار همه به رنگ زرد جوراب ابریشم سفید سیاه 1828

اسلاید 13: لباس سوار کاری شلوار زیر سفید سه ردیف دکمه بر جلو بالاتنه .کراوات ویقه از ساتن . چین های ریز دور گردن از ململ کلاه از پوست سگ آبی همراه با تور سبز چکمه سیاه 1828.

اسلاید 14: ( ردینگوت ) از ماهوت خاکستری دکمه های استخوانی کلاه کوچک ودست گرم کن از پوست بره ایرانی بال های کوجک سیاه بر کلاه روبان زربافت یا ( زربفت ) آبی دستکش سفید کفش سیاه 1894

اسلاید 15: کلاه از نمد با روبان مخمل تابیده شده به دور لبه تور سیاه وسفید ( چقه ) 1869. کلاه ( پورک پای ) از حصیر روبان چین خورده دنباله دار .1865کلاه از نمد قهوه ای با پر شتر مرغ کرم تور سیاه روبان آبی سلطنتی 1857 آرایش مو برای شب *. روبان ساتن *.تور سیاه *.گل های سرخ *.سال 1859

اسلاید 16: آرایش مو برای شب * نوار های روبانی مخمل سیاه که درون آنها سیم های فلزی کار گذ شته شده * گوشواره وگل ها 1838آرایش مو در منزل همراه با کلاهی از تور لطیف نوار یکه روی آن تور چین داده شده گل های تور 1839کرست با بند ومادگی در پشت 1837 جوراب توری سیاه روی جورابی به رنگ تند * کفش ساتن سیاه با بند های کشی به صورت ضر بدار 1830چکمه زنانه با لبه ی خز پاپیون ها چکمه یبلند زنانه منگوله دار با پاشنه بلند.

اسلاید 17: ( شروس ) یا (پتسی) از تور 1814 کرست 1811 تور ببرودری دوزی شده روی با ( شلقی ) از حصیر وتور 1804تور برودری دوزی شده *قاب بالایی پیشانی * ( شروس ) یا پتسی )از ململ 1811کلاه مخمل سبز با ساتن سفید وپر های سفید1814

اسلاید 18:

اسلاید 19: پوشاک مردان در طول قرن نوزدهم عبارتند از{ جلیقه- کت- بالا پوش-شلوار-کلاه- کفش } پیراهن- دارای یقه ای آهار دار از بالای دسمال گردن وکراوات نمایان بود . آستین بلند سر آستین چین دار بود.* در اواسط دوره پیراهنهایی را با لباس غیر رسمی می پوشیدن که چین های ریزی درجلوی سینه داشت .پیراهنهای رسمی از کتان لطیف بود. علاوه بر چین .برودری دوزی های زیبایی داشت وبا دکمه ای الماس بسته می شد .( سر آستین های مجزا داشتن).جلیقه – از چ پارچه پیگه ای رنگی که در جلویک ردیف دکمه داشت .جلیقه پنبه دوزی استفاده می کردن .*در اواسط دوره تغییراتی در جلیقه پدید آمد .جلو با دو ردیف دکمه بسته می شد.وبر گردانی به شکل شال داشت .از پارجه های ابریشم ومخمل با رنگهای روشن وگاهی دو چلیقه روی هم می پوشیدن در مجالس ومهمانیهای شام .کت- کت فرانک یا دنباله دار با چاکی در میان دنباله ویقه پهن وبر گردان با جنس متفاوت از ساتن یا مخمل .کت با یک یا دو ردیف دکمه بسته می شد.*در اواسط دوره کتی گشاد وراسته که درز کمر نداشت به نام ساک(کت کیسه ای)(Sack coat)در مجالس غیر رسمی ومهمانیهای خصوصی.

اسلاید 20: بالا پوش –برای زمستان دو نوع داشتن 1-ردینگوت که کتی اندامی بوده 2- کت کریک اندکی گشاد وجند لایه بر گردان یقه به آن دوخته می شد.در طول سده انواع گونا گون عرضه می شد. بالا پوشهای کوتاه وراسته یا تنگ وبلندبه نام ( پاله تو ) -این کتها از پارچه های ضخیم وپارجه های پنبه دوزی تهیه می شدواسترابریشم. در رنگ های روشن داشت. Pale totشلوار- شلوار زیر زانو مد بود. ولی در سال های بعدی شلوار بلند وشلوار های تنگ بلند وزیر زانو *از پارجه های قابل ارتجاع وکشباف که از جرم آهو وکتان رواج پیدا کرده بود.ولی از همه رایجتر *شلواریبود از کتان سفید مایل به زرد که در مجالس رسمی ونیمه رسمی در تمام سال می پوشیدن .نوع دگری – شلوار رکاب دار بود که آن را داخل چکمه قرار می دادن. یک شلئار رسمی وچسپان که بلندی آن تاقوزک پا بود که همراه جوراب ابر یشم سفید یا قهوهای وکفش ساده بدون پاشنه پوشیده می شد. در اواسطدر اواسط دوره شلوارها از پارچه های چهار خانه یا راه راه که روی درز آن نوار زیبای دوخته می شد. کلاه - کلاهها دارای لبه وتاج بلند بود. دور تاج کلاه نوار یا قیطانی ابریشم قرار می گرفت. یا سگکی فلزی .جنس کلاه از ابریشم یا مخمل یا پوست سگ آبی براق شده بود *در اواخر دوره از بلندی تاج کلاه کم شده ودر ساخت انها از نمد وحصیر استفاده می شد .کفش- استفاده از چکمه بیشتر عمومیت داشت اما کفشهای نرم وبدون پاشنه یک سره وکوتاه با رویه ی کوتاه استفاده می کردن .

اسلاید 21: پوشاک زنان عبارتند از ( پیراهن- کرست –کت- شال- شلوار- کلاه- کفش)پیراهن- طرح پیراهن گرفته از دوره دیراکتوار بود یکی از طرحهای دوره امپراطوری لباس در باری بوده توسط (ژورفین)همسر ناپلیون عرضه شد. عبارت از دو پیراهن بود . پیراهن بزرگ- پیراهن کوچک.پیراهن کوچک از ساتن آبی –برودری دوزی شده با آستین کوتاه پف دار ودنباله در پشت که از کمر آویزان بود. پیراهن بزرگ- از پارجه ابریشم نقره بافت با آستین بلند وچسبان ودنباله ای بر روی دست چپ آویخته می شد . گودی یقه هر دو پیراهن در قسمت جلو به صورت چهار گوشه باز بود ودر قسمت پشت یقه ای ایستاده از تور داشت .که بی شباهت به یقه ی (مد یسی) ( یقه ی مربوط به دوره ماری اآنتوانت )با این تفاوت دوقسمت گوشه ی یقه بازجلوتمام می شد.

اسلاید 22: هر دو یقه تزیین می شدند.ولی بیشتر تز یینها متعلق به پیراهن بزرگ بود. در اوایل دوره نوعی گردن پوش –چین دار به نام ( بتسی) در انگلستان بود که در فرانسه به نام ( شروس) خوا نده می شد.این گردن پوش یقه جداگانه بود که بر روی گردن وشانه قرار میگرفت.کرست- بندو(Bando) که ویژه نگه داشتن سینه بود وروی پیراهن زیر سینه بسته می شد به صورت کرستی در آمد. که در قسمت کمر قالب بدن واندکی تنگ است.کت- یک نوع کت کوتاه با آستین های بلند وچسبان .یقه ای ایستاده وجلو باز بود که به نام ( اسپنسر ) .(Spencer) جنس این کت کوتاه با آستین بلند وچسبان .یقه ای ایستاده وجلو باز بود به نام ( شرابه ای ) .نوع دیگر – جلو بسته آن که از سر پوشیده می شد. وپایین آن کاملا تنگ وچسبان بود بهنام ( کنزو) (.(Canezou شال- یکی از اجزای مهم پوشاک وبسیار لوکس شال بود. که از ابریشم مرغوب کشمیر تهیه می شد. وحاشیه برودری دوزی داشت که ریشه مصری استفاده می کردن.

اسلاید 23: شلوار- با پیدایش پیراهن نازک زیر دامنی اهمیت بیشتری پیدا کرد. به وجود آمدن دامه شلواری وشلوار ململ با حاشیه تور یا چین دار برای زنان کلاه- نوعی کلاه عمامه ای شکل از پارچه زربفت .ساتن ومخمل که تزیین می شد در اشکال واندازه های مختلف می شد .سر پوش ها با پر وروبان وگل تز یین وبا بندی زیر چانه بسته می شد.کفش – کفشها دارای رویه ای کوتاه وبدون پاشنه بود واز چرم یا پارچه تهیه وبندی پشت کفش دوخته میشد. وبه صورت ضرب در به دور پا پیچید ند ودور مچ گره می خورد.

اسلاید 24: پوشاک زنان در قرن نوزدهم –دوره ی باز گشت سلطنت فرانسه (1830-1815 ) پیراهن – پوشاک زنان دچار تغییراتی شد . با استفاده از کرستی مخصوص دور کمر بسیار باریکتر شد وخط طبیعی خود قرار کرفت.دامن راسته وکم چین را به دامن گشاد و زنگولهمانند که به زمین نمی رسد. حاشیه پایین دامن لایه ای از کرباس داشت وبا چندین ردیف پف وچین ووالانهای کنگره ای شکل تور –روبان – پاپیون گل ونوار تزیین می شد.وپهنای سر شانه بیشتر بود بدلیل افزودن اپل یا لایی های از پنبه .آستین ها پف دار کوتاه در طرحهای با اسامی ( ران گوسفند).کت- کنزو یا اسپنسر با پارچه های نازکتر به عنوان نبم تنه کت شفاف باب بود .ردینگوت یا بالا پوش بلند استفاده میشد.با شلق یا کلاه عمامه ای –حصیری که تزیینات مختلف با روبان –نوار گل انجام می گرفت.روبان بلند وبزرگ به باشلق دوخته می شد در دو طرف سر رها شده یا زیر چانه به شکل پاپیون گره زده .کفش- کفش های راحتی که با روبان بدور مچ بسته پنجه ای دراز ونوک دار اما بعد پنجه ای باریک وجهار گوشه تبدیل شد پوتین نیز داشتن.

اسلاید 25: پوشاک زنان در قرن نوزدهم (1848-1830) پیراهن های همراه با کرستهای تنگ که که در آن تیغه های نهنگ بکار برده میشد. این پیراهن بالاتنه چسبان ودامنی گشاد وآستینهای ران گوسفند که در بالا بسیار گشاد وپف دار ودر مچ تنگ بود .در اوایل این دوره پف آستین ها به حد افراط رسید ولی در سال 40 کاولا از بین رفت وتبدیل به آستین تنگ شد.کت- کت وبالا پوش زنان . برشی شبیه به پیراهن داشت که نوع زمستانی آن ضخیم ونوع تابستانی آن از پارچه های لطیفتهیه میشد. کنزو واسپنسر وکت شفاف نیز مورد استفاده میشد.شال- شال های کشمیر .ابریشم وکرب با تزیینات مختلف استفاده می کردن.کلاه- با شلق از پارجه های گوناگون به همراه توری سفید یا سیاه که به آن آویخته می شود همچنان از محبوبیت بر خوردار بود. کلاه های کوچک پارچه ای به خصوص در منزل استفاده می شد. کلاه عمامه ای که توسط یک روسری پیچیده شده بدور سر ایجاد می شود محصوص میهما نیها ی شب بود . کفش –کفشها با پاشنه ای کوتا ه و پهن کفشهای سفید بدون پا شنه و چکمه های ابریشمی و همچنین کفشهای با بند ضر بدری و پوتین همچنان رواج داشت . جوراب – جورابهای ابریشمی سفید رنگ در مجالس استفاده می شد .برخی از زنان روی جوراب ابریشمی به رنگ تند .جورابی از تور سیاه می پوشیدند.

اسلاید 26: پوشا ک زنانن در قرن نوزدهم (1870-1848)پیراهن – در این سالها دامن پیراهن رو به گشا دی گذارد تا آنجا که در سال 1860 محیط آن به نه متر رسید . زیر دامنی این پیراهن از چند تکه تشکیل می شود که شامل شلوار بلند از پارچه کتان یک زیر دامنی از پارچه فلا نل و زیر دامنی د یگری از جنس متقا ل با تیغه ها ی استخوان نهنگ زیر دامنی آهار دار و زیر دا منی برو دری دوزی و چشمه دوزی شده چندی بعد این تعداد زیر دامنی جای خود را به یک زیر دامنی قفسی شکل با اسکلتی از استیل داد که آن را کر ینو لاین crinoline)) نام داشت . این زیر دامنی در سال 60 دیگر مورد استفاده قرار نگرفت اما نوعی دیگر از کرینو لاین ظهور کرد که باسل bustle)) خوانده می شد . اسکلت بندی با سل به صورت حلقه هایی نا قص بود که سراسر کنارها وپشت را در بر می گرفت ازاین رو قسمت کناره ها و پشت دامن برجسته و جلوی آن صاف بود شکل زنگوله ای دامن به مخروطی تبد یل شد. دامنها در ناحیه ای کمر چسبان بود و پایین دامن فضای وسیعی را به خود اختصاص می داد .

اسلاید 27: با لا تنه پیراهن چسبان و گودی یقه آن بسیار اندک بود و به یقه ای کوچک با چینهایی زیر ختم می شد . آستینها پف دار و اغلب طرح آستین ((پاگدا )) بود . در این دوره برای نخستین بار کت و دامن زنا نه به بازار آمد . با ظهور کت و دامن چینهای پیراهن کاهش یافت و به همراه این کت جلیتقه ای چسبان که در جلو دکمه داشت پو شیده می شد . با لا پوش – انواع شا لها . شنلها و کتها ترک دار که قد آنها تا روی با سن یا سه ربعی بود با دامنهای چند ترک همراه می شد . در سالهای 60 کتی کوتا به بازار آمد (( پشت بوقلمونی)) نام گرفت . جلوی این کت نسبتا صاف و راسته و پشت آن از گردن به پایین به تدریج گشاد می شد . کلاه – با شلق و کلا های کوچک بی لبه جای خود را به کلاه لبه داری داد که به وسیله سنجا ق به مو ها بسته می شد . برای ترئین کلا هها همچنان از گل نوار و روبان استفاده می شد . معمولا انتهای رو بان در پشت سر آویزان می ماند . کفش – پو تین چرمی نرم و سیا ه رنگ با پاشنه ای بلند یا تخت که بو سیله یند و مادگی یا دکمه بسته می شدند از محبو بیت بیشتری بر خوردار بود استفاده از چکمه نیز متد اول گردید .

اسلاید 28: پوشاک زنان در قرن نوزدهم ( 1880-1870) پیراهن – در این دهه پشت لباس اهمیت بیشتری پیدا کرد . پشت لباس پف دار گردید و استفاده از با سل ضرورت یا فت . پشت دامن دنباله دار بود و با لا تنه لباس کوتا و آستری از ابریشم یا مخمل داشت که با استفاده از استخوان نهنگ شکل مطلوب را به خود می گرفت .در اواخر این دهه پیراهن کوتا که روی دامن اصلی قرار می گرفت بلند تر شد و دامن این پیر اهن شکل زیبا یی بر روی باسن جمع می شد . آستینهای لباس روز گشا د و بلند و لباس شب آستینی بسیار کوتا و یقه ای باز و چهار گوش داشت . در این دهه استفاده از لبا سهای زیر اهمیت بسیار ی پیدا کرد .بالا پوش – کت شنل و شال متداول بود .برای تزئینات بر روی آنها از مهره های رنگین و سنگ کهربا نصب می کردند و حاشیه ای از یراق تور و شرابه به آنها می افزودند .کفش - کفش پا شنه بلند از پارچه یا چرم رونق داشت . کفشی یا پنجه باریک متد اول گردید . نوعی کفش به نام (( کفش کنگره )) که در طر فین آن کش بکار می رفت تهیه شد که به دلیل فرسوده شدن کش زیاد مورد استقبال قار نگرفت . کلاه – کلا هی آراسته به روبان گل و پر شتر مرغ رونق یافت و یک قطعه تور کوتا و چسبان که بر چهره کشیده می شد متداول گردید .

اسلاید 29: پو شاک زنان در قرن نوزدهم (1900-1880)پیراهن – در دهه نود زیر دامنی با سل کاملا از میا ن رفت و طرحهای لباس با حفظ ترکیب خود با تغیراتی جز ئی مطره گردید . سیمای کلی اندام خا نمها بشتر شبیه به ساعت شنی بود بالا تنه چسبان و اغلب پیش سینه ای مضا عف از ابریشم داشت . گودی یقه پیرا هن روز بسیار اندک بود یقه های ایستاده و چسبان و سد آستینهای آهار زده در اواسط دهه باب شد آستینهای باریک و بلند بودند . بالاپوش – کتهای بلند و گشاد شنلهای کوتا رداهای یلند که به صورت نیم دایره بریده می شدند پا له تو یا کتهای یلند چسبان شا لهای زمستانی در طراحی و رنگهای متفاوت متد اول بودند . در دهه آخر قرن نوزدهم زیر دامنی چتری که پشت دامن را بر جسته می کرد و دامنها یی که روی باسن جمع می شدند از صحنه خارج شد لبا سها ساده تر شد . دامن روی باسن چسبان بود و رو به پایین به شکل زنگوله گشاده می شد و دنباله ای در پشت آن قرار داشت . تعداد زیز دامنیها کم شد و اغلب پیش از یک زیر دامنی پوشیده نمی شد

اسلاید 30: آستینها در قسمت بالا پف دار واز آرنج به پایین تنگ بود جلوی بالا تنه که به شکل مثلثی نوک تیز بود با تیغه های از استخوان نهنگ و آستری ضخیم محکم و استوار می ماند . در سالها ی دهه 90 دامنی جدا از بالا تنه دوخته می شد که با یک بلوزان گشاد همراه می گشت . نوعی پیراهن چسبان و سیا ه رنگ مخصوص مجالس و رقص و مهما نیها ی عصر به نام پیرا هن (( پر نسسی ) عرضه گردید . بر روی این پیراهن جلیتقه ای چسبان یا بلوزی گشاد پوشیده می شد . ترک ها و پیلی های اکارد ئو نی برای کت و دامن مد شد . در این سالها سالنهای مد به تدریج گسترش پیدا کردن . استفاده از تور برای دور یقه سر آستینها جلوی بلوزانها یا پیش سینه رواج داشت اختصا ص لبا سهای متفا وت برای موقعیتهای متفاوت در سالهای دهه 90 مطره شد . لباس اسپرت لباس میهمانی لباس مجالس رقص لباس راحتی لباس روز لباس سفر از این نوع دسته بندیها بود . کر ستها خلا صه شد و بخش بالایی خود را از دست داد و طوری ساخته می شد تا حد امکان کمر را باریکتر نشان دهد اندازه مطلوب دور کمر 45 سانتی متر بود . کفش – کفش نیز برای موقعیتهای متفا وت طراحی می شد .کفش مهمانی کفش روز یا چکمه پیاده روی و پوتین از آن نمونه ها بودند در ساخت کفشها بیشتر از چرم استفاده می شد .

اسلاید 31: منابع 1- تاریخ لباس – روت کاکس و شیرین بزرگمهر2- نگرش بر تاریخ تحولات –تاریخ لباس در جهان –از دوره بیزانس تا زمان حا ضر –دکتر حسین یاری3- تاریخ هنر –مترجم –وسر ویراستار- دکتر فرزان سجودی – تالیف دیویس- دنی-هفر یجر-چاکوبز4-پوشاک ممل- از کهن ترین زمان تا قرن نوزدهم-نویسنده دورین ون دن بیوکل – ترجمه- مریم مدنی5-تاریخ تمدن –ویل دورانت