تصمیم و تصمیم گیری

تصمیم و تصمیم گیری

اسلاید 1: بسم الله الرحمن الرحیمعنوان: ارائه مقالهزیر نظر استاد ارجمند: جناب آقای منشی زادهمنبع: مبانی و سازمان جلد 1ارائه کنندگان: طیرانیان ، ستارچه 23خرداد 85

اسلاید 2: ● تمصميم نگرفتن رئوس مطالب ● عوامل موثر در موفقيت يك تصميم ● اصرار بر تعهد ● تصميم در مورد تصميم گيري● مواردي كه مدير هنگام تصميم گيري بايد به آنها توجه كند● بعد زمان و روابط انساني در تصميم گيري ● شناسائي فرصت ● نتايج تحقيق كسيلر و اسپرول ● انواع تصميم ● انواع تصميم در شرايط متفاوت - شرايط اطمينان - شرايط مخاطره - شرايط عدم اطمينان● انواع تصميم براساس مراحل ● تصميم هاي فردي و گروهي

اسلاید 3: 1- تصميم گيري Deciding اصرار بر تعهد Insist on commitment خاصيت ايستائي و ركود Inertia شناسائي فرصت The knowledge of opportunityروش بررسي ديالكتيكي Dialectical inquiry methodتصميم فردي Personal decision تصميم سازماني Organizationalتصميم استراتژيك Strategic تصميم تلفيقي Integrativeتصميم عملياتي Operationalتصميم ساختار يافته Structured کلید واژه ها

اسلاید 4: تصميم ساختار نيافته Unstructuredتصميم الهامي ( شهودي ) Intuitiveتصميم عقلایي Rational تصميم حل مساله Problem – solvingتصميم فرصت طلبانه Opportunisticتصميم برنامه ريزي شده Programmedتصميم برنامه ريزي نشده Nonprogrammedتصميم خودكار Automaticتصميم مبتني بر حافظه Memoryتصميم آگاهانه Cognitiveشرايط اطمينان Certaintyشرايط مخاطره Riskشرايط عدم اطمينان uncertaintyارزش مورد انتظار Expected value

اسلاید 5: حداکثر حداکثرها Maximaxحداقل حداقل ها Maximinتصمیم های چند مرحله ای Multistageتصمیم های یکباره one-time only

اسلاید 6: تصميم نگرفتنيكي از نكات مهم و جالبي كه به آن اشاره مي شود اين است كه تصميم نگرفتن به همان اندازه اهميت دارد كه تصميم به تصميم نگرفتن مي تواند اهميت داشته باشد. به بيان ديگر بارنارد مي گويد : « چه موقع بايد تصميم گرفت كه نبايد تصميم اتخاذ شود. »1- مساله وارد نيست يا در حال حاضر مورد وجود ندارد.2- مساله وارد است ولي مدير نمي تواند تصميم بگيرد زيرا اطلاعات كافي را در اختيار ندارد.3- مساله مرتبط است و بايد تصميم گرفته شود ولي تصميم بايد به وسيله ديگري اتخاذ شود.4- مساله مرتبط است و بايد تصميم گرفته شود و كسي جزء او نبايد درباره آن تصميم بگيرد ولي بهتر است تصميمي گرفته نشود زيرا صلاحيت كافي براي اتخاذ تصميم را ندارد. موارد ذيل در عدم اتخاذ تصميم ممكن است مطرح شود :

اسلاید 7: عوامل موثر در موفقيت يك تصميم : اين عوامل را به دو گروه تقسيم كرده اند:1- عوامل طبيعي و غير قابل كنترل موجود در محيط (وضعيت موجود) 2- حضور و وجود رقبا در محيط فعاليت سازمان است كه خارج از كنترل است.

اسلاید 8: گاهي اشخاص سعي مي كنند با وجود شواهد بارز و قانع كننده مبني بر وجود مشكل به اجراي يك تصميم ادامه دهند.اصرار بر تعهد :

اسلاید 9: تصميم در مورد تصميم گيري :

اسلاید 10: مدير بايد هنگام مواجهه با مساله به موارد ذيل توجه كند : احتمال حل شدن مساله به مرور زمان ميزان سهولت و آساني مساله تعيين مرجع تصميم گيري

اسلاید 11: بعد زمان و روابط انساني در تصميم گيري : در فرآيند تصميم گيري، زمان و روابط انساني نقش هاي مهمي ايفاء مي كنند. تصميم گيري باعث مي شود كه شرايط كنوني سازمان از مجراي عملياتي كه انجام خواهد داد به آينده مرتبط شود. تصميم گيري متكي بر گذشته است و تجربه های گذشته، منفي يا مثبت.

اسلاید 12: شناسائي فرصت : تصميم گيري با مسائل سرو كار دارد. هنگامي كه يك وضع موجود و واقعي با وضع يا حالت مطلوب متفاوت باشد يك مساله به وجود مي آيد. در بسياري از موارد امكان دارد مساله به صورت نوعي فرصت باشد.

اسلاید 13: آنها سه نوع خطائي را که امكان دارد مديران انجام دهند، بر مي شمارند : 1- ارتباط نادرست با رويدادها 2- انتظارات نادرست از رويدادها3- استنباط نادرست از خود و جامعهكيسلر و اسپرول متوجه اشتباهاتي شدند كه مديران به هنگام پي بردن به وجود مساله مرتكب مي شوند.

اسلاید 14: روش بررسي ديالكتيكي : اين روش براي پی بردن به وجود مساله و شناخت موقعيت يا فرصت مفيد واقع مي شود. تصميم گيرنده راه حل ها و مفروضات مربوط به مساله را مشخص كرده و نيز فرضهاي مخالف را هم تعيين مي كند، سپس با توجه به مفروضات منفي درصدد راه حل هاي مخالف بر مي آيد.

اسلاید 15: فردي : تصميم هائي كه يك مدير به عنوان يك فرد مستقل از سازمان اتخاذ مي كند كه اين نوع نمي تواند تفويض شود.سازماني : تصميم هايي كه مديران با توجه به قدرت سازماني و رسمي خود اتخاذ مي كنند كه اغلب به زير دستان تفويض مي شود.تصميمانواع تصميم :چستر بارنارد بر اين اعتقاد است كه تصميم ها به دو نوع فردي و سازماني طبقه بندي مي شوند.1- تصمیم فردی و سازمانی

اسلاید 16: تصميم هاي استراتژيك : تصميماتي كه كل سازمان را تحت تاثير و در بر خواهد گرفت كه به طور طبيعي از وظايف مديران عالي است . از ويژگيهاي بارز اين نوع تصميم ها تازگي ، پيچيدگي و غير قابل پيش بيني بودن آنها است .تصميم هاي تلفيقي : تطبيق تصميم هاي استراتژيك مديران عالي با تصميم هاي عملياتي اولين رده مديران (مديران صف) است. تصميم عملياتي با وظايف روزمره و روتين يك سازمان در ارتباط است.2- تصميم هاي استراتژيك، تلفيقي و عملياتي

اسلاید 17: 3- تصميم ساختار يافته و ساختار نيافته : يكي از تفاوتهاي عمده بين تصميم هاي استراتژيك با عملياتي درجه ساختار آنها است.تصميم ساختار نيافته به تصميم هايي اطلاق مي شود كه نتوان پيش بيني نمود. از ويژگي هاي بارز آنها غير قابل قالب بندي و فرموله شدن است ( تصميم هاي استراتژيك) در مقابل تصميمي كه توسط اولين سطح مديريت اتخاذ مي شود تصميم هاي ساختار يافته اند . از ويژگيهاي مهم این نوع تصمیم آن است که آزادي عمل و استقلال مدير سلب مي شود.

اسلاید 18: 4- تصميم هاي الهامي و عقلائي :تصميم هايي كه صرفا بر اساس تجربه هاي موفق مدير، تجزيه و تحليل فوري، حد س و گمان و بر پايه نبوغ فردي مديران اتخاذ مي شود. اما تصميم هاي عقلائي كه از ويژگيهاي عمده آنها هدفمند و منطقي بودن و براي نيل به اهداف تعريف شده سازمان با حداكثر كارائي مي باشد.

اسلاید 19: 5- تصميم هاي حل مساله و فرصت طلبانه : يك تصميم حل مساله به منظور حل يك مساله موجود يا پيش بيني شده اتخاذ مي شود.اما يك تصميم فرصت طلبانه، اقدامي است مثبت و سازنده كه از مزاياي بالقوه موجود جهت رشد ، افزايش منافع و يا تحقق ديگر اهداف سازمان مورداستفاده قرار مي گيرد.

اسلاید 20: تصميم هاي برنامه ريزي شده با توجه به سياستها، رويه ها يا مقررات رسمي، مكتوب و يا شفاهي گرفته شده كه به سادگي بر امور جاري سازمان تاثير گذار مي باشند . اين نوع تصميم ها در مورد مسائل پيچيده نيز گرفته مي شود كه از ويژگيهاي اين مسائل آن است كه مي توان اجزاء آن را مشخص ، پيش بيني و تجزيه و تحليل نمود.6- تصميم هاي برنامه ريزي شده و برنامه ريزي نشده : اما تصميم هاي برنامه ريزي نشده مربوط به مسائل پيش بيني نشده، اضطراري و غير قابل پيش بيني است كه سازمان براي حل آنها روش خاصي را در نظر نگرفته است مانند مسائل مربوط به تخصيص منابع سازمان، اقدام جهت رفع نقص يكي از خطوط توليد و شيوه بهبود روابط اجتماعي.

اسلاید 21: 7- تصمیم های خودکاراز مهمترین تصمیم های خودکار، تصمیم های زیستی اند که نمی توانند تغییر یا بهبود چشمگیری داشته باشند.این نوع تصمیم ها در سازمان هائی که ابزار تصمیم گیری مکانیکی را به جای توانها و قابلیتهای زیستی یا بیولوژیک مورد استفاده قرار می دهند از کاربری کاملتری برخوردارند (استفاده از تجهیزات کامپیوتری)

اسلاید 22: 8- تصمیم های مبتنی بر حافظهتصمیماتی که برای بهبود در هر دو بعد فنی و دقت عمل ، که کاملا مناسبند، تصمیم گیری ذهنی نامیده می شود. بویژه این نوع تصمیم در زمانی که تصمیم ها کوچک و یا نتایج نامطمئنی از آن حاصل نمی شود، می تواند به صورت مکانیکی ، برنامه ریزی شده و یا به حافظه سپرده شود.همچنین حافظه سپاری می تواند در نظم بخشیدن به سازمانهای انسانی به صورت کاملا مطلوب و موثر مورد استفاده قرار گیرد مانند تهیه دستور کار یا راهنمای عملیاتی که کارکنان به مرور زمان روشهای معینی برای انجام وظایف را در ذهن خود ثبت می کنند.

اسلاید 23: 9- تصمیم های آگاهانهنکته ای که در این نوع تصمیم گیری مورد بحث قرار می گیرد تابعیت از محیط فرهنگی است که افراد تصمیم گیری خود را سازگار با آن و انعطاف پذیر می کنند. اثرات محیطی ، سنتی ، آموزش و تجربه باعث فراهم آمدن حجم بالائی از اطلاعات اساسی و مناسب برای تصمیم گیریهای آگاهانه موثر می شود. 

اسلاید 24: انواع تصمیم گیری در شرایط متفاوت 1- تصمیم گیری در شرایط اطمینان2- تصمیم گیری در شرایط مخاطره3- تصمیم گیری در شرایط عدم اطمینان

اسلاید 25: 1- شرایط اطمینان:وضعیتی که مدیر با اطمینان کامل و براساس اطلاعات موجود می تواند نتایج حاصل از هر راه حل ممکن را پیش بینی نماید. در این حالت تصمیم گیری به سادگی و دقت بسیار زیادی قابل انجام و پیاده سازی است. نکته قابل تامل در این جا آن است که برای سنجش راه حل ها باید معیار استاندارد و قابل قبول تعریف شود. 

اسلاید 26: اما ممکن است که مسائل دیگری نیز در سازمان وجود داشته باشد که مدیر باید به آنها توجه نماید که در این صورت افزایش درآمد معیار صحیحی نیست .حال به دلیل اجتناب از یک بعدی نگری از تحلیلگران خواسته می شود که اطلاعات دیگری نیز در زمینه آثار و نتایج هریک از راه حل ها از نظر کاهش فروش سایر تولیدات موجود جمع آوری و ارائه نمایند.

اسلاید 27: در این جا ملاحظه می شود که مدیر راه حل قبلی را به عنوان ضعیف ترین راه حل شناخته و راه حل ج را که در مورد قبلی ضعیف ترین بود به عنوان بهترین راه حل انتخاب می نماید.بنابراین نکته در این جا آن است که با تغییر معیارها و تلفیق یا ترکیب آنها انتخاب یک راه حل هم دچار تغییر شود.

اسلاید 28: شرایط مخاطره:زمانی که مدیر با عدم اطمینان از نتایج هریک از راه حل ها مواجه است اما احتمال وقوع آنها را می داند، تحت شرایط مخاطره قرار دارد.در این حالت نمی توان پیش بینی کرد چه حالتی اتفاق می افتد اگر رکود اقتصادی رخ بدهد کالای د توجیه دارد اگر تورم رخ بدهد کالای ب توجیه داردبنابراین در شرایط مخاطره: احتمال وقوع هر کدام از شرایط محیطی میزان بازدهی ناشی از آن = ارزش مورد انتظار

اسلاید 29: مراحلی که در شرایط ریسک باید مورد توجه قرار گیرد (الوانی)1- انتخاب یک راه حل از میان راه حل ها2- تمامی نتایج حاصل از راه حل مذکور در شرایط مختلف محیطی حاکم بر آن تعیین می شود.3- هر یک از نتایج در احتمال وقوع موقعیت محیطی آن ضرب می شود.4- نتایج حاصل از مرحله سوم را با هم جمع می کنند تا ارزش مورد انتظار برای راه حل انتخابی در مرحله یک بدست آید.5- چهار مرحله قبلی برای بقیه راه حل ها به همین شکل تکرار می گردد.6- راهی که بالاترین ارزش مورد انتظار را دارد به عنوان بهترین راه حل انتخاب می شود .   

اسلاید 30: شرایط عدم اطمینان:گاهی مدیر در هیچ یک از شرایط قبل قرار ندارد و مجبور به تصمیم گیری است در شرایط عدم اطمینان از سه شیوه استفاده می شود .1- شیوه انتخاب حداکثر حداکثرها: در این جا مدیر با خوش بینی بهترین نتیجه را از بین بهترین نتایج راه های ممکن در شرایط محیطی مورد نظر، انتخاب می نماید.2- شیوه انتخاب حداکثر حداقل ها: در این شیوه با بدبینی برای راه حل های ممکن بدترین نتیجه در شرایط محیطی مورد نظر را فرض کرده و آنگاه بهترین را ازمیان بدترین ها انتخاب می نماید.3- شیوه انتخاب با فرض احتمال یکساندر این شیوه با این فرض که هیچ گونه احتمالی برای وقوع نتایج در شرایط محیطی مورد نظر در دست نباشد، احتمال برای شرایط مختلف یکسان فرض شده و براساس ارزش مورد انتظار راه حل انتخاب می گردد.

اسلاید 31: تصمیم فردی و گروهی :

اسلاید 32: با تشکراز استاد ارجمند جناب آقای منشی زاده و حسن توجه دانشجویان گرامیموفق باشید