تغذیه تکمیلی و مشکلات تغذیه ای

تغذیه تکمیلی و مشکلات تغذیه ای

اسلاید 1: تغذيه ي تكميلي و مشكلات تغذيه ايدكتر آزيتا خيل تاشمتخصص پزشکی اجتماعیTehran University of Medical Sciences

اسلاید 2: دوره ی شيرخوارگیبچه ها تا دوسالگی شیرخوار تلقی مي شوند. اين زمان به سه دوره تقسیم می شود:دوره شيرخوارگی انحصاری (6 ماه اول زندگی)Nursing Periodدوره انتقالی (از 6 ماهگی تا یک سالگی)Transitional Periodدوره تعدیلی بالغین (یک تا دو سالگی)Modified Adult PeriodTehran University of Medical Sciences

اسلاید 3: شروع تغذیه تکمیلی:تغذیه شيرخواران تا 4 ماهگی باید منحصرأ از شير مادر باشد و بعد از آن در صورتی که منحنی رشد کودک مختل یا عادت ماهیانه مادر شروع شود، می توان غذاي كمكي را برای شيرخوار شروع کرد، وگرنه بهتر است غذاي كمكي براي شيرخوار پس از 6 ماهگي شروع شود. از شش ماهگي به بعد به دليل وزن مناسبي كه كودك تاكنون گرفته است نياز او به انرژي و برخي ريزمغذي‌ها افزايش مي‌يابد و چون شيرمادر تمام نيازهاي غذايي او را تامين نمي‌‌كند، لازم است انرژي، پروتئين، آهن، روي و برخي ويتامين‌‌ها از طريق غذاي كمكي به كودك رسانده شود. (قطره آهن همزمان با شروع غذاي كمكي (چهار يا شش ماهگی) توصیه می شود.)در مقایسه انرژی غذاي تکمیلی در شروع تغذيه كمكي و شير مادر، می توان گفت که شير مادر انرژی بیشتری دارد. Tehran University of Medical Sciences

اسلاید 4: تغذیه تکمیلی:شير مادر بهترين و كاملترين غذا براي شيرخواران زير 6 ماه مي‌باشد و در اين دوران شير مادر به تنهايي به علاوه قطره ويتامين‌ AD (از 15 روزگي) كليه نيازهاي تغذيه‌اي شيرخوار را تامين مي‌كند. غذاي كمكي براي شيرخوار بايد پس از 6 ماهگي شروع شود، زيرا بعد از6ماهگي نيازهاي غذايي شيرخوار به تنهايي با شير برآورده نمي‌شود و لازم است علاوه بر شير مادر، تغذيه كودك با غذاهاي نيمه جامد نيز شروع شود.تغذيه تكميلي علاوه بر تامين انرژي، دوران بسيار حساسي براي ايجاد عادات صحيح غذايي و استفاده از غذاي سفره خانواده است. شروع تغذيه تكميلي قبل از 6 ماهگي به دليل آماده نبودن دستگاه گوارش شيرخوار براي پذيرش غذاهاي ديگر غير از شير، اقدام نادرستي است. Tehran University of Medical Sciences

اسلاید 5: تغذیه تکمیلی: همچنين زود شروع كردن تغذيه تكميلي احتمال بروز حساسيت به بعضي از مواد غذايي را در كودك افزايش مي‌دهد. چون دستگاه گوارش كودك هنوز تكامل نيافته و با كوچكترين آلودگي به علت عدم رعايت بهداشت امكان ابتلا به عفونت‌ها از جمله اسهال افزايش مي‌يابد و باعث كاهش يا توقف رشد شيرخوار مي‌شود. از طرف ديگر شروع زودرس تغذيه تكميلي سبب كاهش مدت زمان مكيدن پستان مادر مي‌شود. بعلاوه ممكن است غذاي كمكي در مقايسه با شير مادر، انرژي و مواد مغذي كمتري به كودك برساند كه موجب اختلال رشد كودك و در نهايت سوءتغذيه او مي‌شود.Tehran University of Medical Sciences

اسلاید 6: تغذیه تکمیلی:اگر غذاي كمكي دير شروع شود كودك تمايل خود را به خوردن غذاهاي ديگر و امتحان كردن مزه و طعم‌هاي جديد از دست مي‌دهد. همچنين تكامل عمل جويدن به تعويق مي‌افتد و كودك غذاي ديگري جز شير مادر و يا مايعات را نمي‌خورد كه‌ اين خود منجر به كم غذايي، اختلال رشد و سوء تغذيه مي‌شود. بهترين سن شروع غذاي كمكي بعد از پايان ماه ششم زندگي است. مادر بايد ترغيب شود هر زمان كه كودك تمايل دارد شير خود را به او بدهد و براساس سن كودك چند نوبت نيز غذاي كمكي بعد از شير مادر به او داده شود. Tehran University of Medical Sciences

اسلاید 7: تغذیه تکمیلی:اصول كلي كه بايد در مورد تغذيه تكميلي رعايت شوند عبارتند از: مواد غذايي بايد از نظر مقدار و نوع به تدريج به غذاي شيرخوار اضافه شود. ابتدا از يك نوع غذاي ساده شروع و به تدريج مخلوطي از چند نوع غذا داده شود. از مقدار كم شروع و به تدريج بر مقدار آن افزوده شود.Tehran University of Medical Sciences

اسلاید 8: Tehran University of Medical Sciences

اسلاید 9: تغذیه تکمیلی:بين اضافه كردن مواد غذايي مختلف حدود 7ـ5 روز فاصله لازم است. زيرا شيرخوار بايد به يك نوع غذا عادت كند و بعد غذاي جديد اضافه شود. اضافه كردن يك به يك مواد سبب مي‌شود اگر كودك ناسازگاري به يك ماده غذايي داشته باشد شناخته شود و بتوان آن را از غذا حذف كرد. همچنين دستگاه گوارش كودك فرصت پيدا كند تا به غذا عادت كند. ابتدا بايد غذا رقيق تهيه شود به طوري كه غلظت آن كمي‌بيشتر از شير مادر باشد. سپس به تدريج بر غلظت آن افزوده شود. سفت كردن تدريجي غذا سبب ياد گرفتن عمل جويدن مي‌شود. اگر در شروع غذاي تكميلي، شيرخوار به غذاي خاصي بي‌ميل بود، نبايد در خوردن آن پافشاري كرد و مي‌توان يك تا دو هفته آن غذا را حذف و سپس دوباره به او داد. Tehran University of Medical Sciences

اسلاید 10: خصوصیات غذای کمکی مناسب:1-    با حجم کم دارای انرژی بیشتری باشد تا بتوان به دفعات از آن استفاده کرد.2-    نرم بوده و هضم آن آسان باشد.3-    کاملاً پخته باشد و از مواد نیم پخته در آن استفاده نشود.4-    قابل تهیه به روش ساده، در دسترس، ارزان و متناسب عادات غذایی خانواده باشد.5-    اصول بهداشتی در تهیه آن رعایت شود و تازه باشد.غذاهاي كمكي كه در خانه تهيه مي‌شوند بر آن چه كه به صورت تجارتي و در بسته بندي‌‌هاي مختلف تهيه و در دسترس خانواده‌ها قرار مي‌گيرند‏، ارجحيت دارند.Tehran University of Medical Sciences

اسلاید 11: اصول تهیه غذا درتغذیه تکمیلی:1-   قبل از تهیه غذا باید دستها به خوبی با آب و صابون شسته شود و سبزیجات ضدعفونی شده باشد.2-  قبل از یکسالگی باید تغذیه کمکی بعد از شیرمادر به شیرخوار داده شود ولی در سال دوم زندگی ابتدا غذای کمکی و سپس شیر به وی داده شود.3-   چون شیرخوار قرار است در خوردن غذا شرکت کند قبل از صرف غذا باید دستهای او هم شسته شود.4-   همیشه از یک نوع ماده ساده شروع شود و کم کم به مخلوط چند نوع تبدیل گردد.5-   از یک قاشق مرباخوری شروع شده و به تدریج به میزان آن اضافه شود.6-  بین اضافه کردن مواد غذایی مختلف 7-5 روز فاصله باشد تا دستگاه گوارش کودک به ماده غذایی جدید عادت کند و اگر ناسازگاری با یک ماده وجود دارد شناخته شود.Tehran University of Medical Sciences

اسلاید 12: اصول تهیه غذا درتغذیه تکمیلی:7-   در شروع غذاها باید نسبتاً رقیق باشد و سپس غلظت آنها به تدریج اضافه شود.8-   بهتر است غذای شیرخوار هر روز بطور تازه تهیه و مصرف گردد و در ظرف دردار در یخچال نگهداری شود.9- تنوع در غذای کودک رعایت شود.10- اضافه کردن یک قاشق مرباخوری روغن مایع ( ترجیحاً روغن زیتون) به سوپ یا پوره شیرخوار به ویژه برای کودکانی که خوب وزن نمی گیرند توصیه می شود.11- هیچگاه به زور کودک وادار به تمام کردن غذا نشود و خودش تصمیم بگیرد که چقدر غذا بخورد.12- همزمان با شروع غذای کمکی، کمی آب جوشیده سرد شده به کودک بدهید تا تشنگی او برطرف شود.Tehran University of Medical Sciences

اسلاید 13: اصول تهیه غذا درتغذیه تکمیلی:13- قبل از یکسالگی از اضافه کردن نمک و هرگونه چاشنی و ادویه به غذای کودک خودداری کنید.14- دفعات تغذیه در 6 ماهگی از 1 بار شروع و بتدریج به 3 مرتبه در روز افزایش یابد در 8 ماهگی به 4 تا 5 بار در روز برسد و در 12-11 ماهگی به 6 بار در روز برسد.15- از پایان دوازده ماهگی باید کودک غذای سفره خانواده را بخورد و غذای اضافی هم در برنامه او وجود داشته باشد.16- شروع غذا بهتر است با لعاب برنج و فرنی باشد سپس شیربرنج و حریره بادام و بعد سوپ شروع شود. در تهیه سوپ ابتدا از مواد ساده مثل هویج و جعفری و برنج استفاده می نماییم و کم کم آنرا تغییر می دهیم و از 8 ماهگی گوشت و حبوبات اضافه می شود. در مورد حبوبات عدس و ماش ترجیح دارد.Tehran University of Medical Sciences

اسلاید 14: اصول تهیه غذا درتغذیه تکمیلی:17- آب میوه ترجیحاً آب سیب و هویج و انگور می تواند از ماه هفتم، هشتم آغاز شود. ضمناً از انواع میوه جات می توان در منزل کمپوت تهیه کرد و به شیرخوار داد.18- به سوپ کودک نبايد نمک ، شکر يا چاشني اضافه کرد . 19- همراه با سوپ مي توان به کودک ماست داد.20- زرده تخم مرغ از ماه هشتم به رژيم غذايي شيرخوار اضافه مي شود. (زرده سفت شده تخم مرغ از روز اول به اندازه يک نخود نرم وحل کرده در کمي آب جوشيده يا شير مادر شروع شده، و ظرف 10 روز به يک زرده کامل برسد . از آن به بعد يا هر روز نصف زرده تخم مرغ و يا يک روز در ميان يک زرده کامل تخم مرغ توصيه مي شود.)Tehran University of Medical Sciences

اسلاید 15: شير پاستوريزه گاو:كودكاني كه با شير مادر تغذيه مي‌شوند معمولاً تا پايان سال دوم زندگي (24 ماهگي) نيازي به استفاده از شير پاستوريزه ندارند (آن مقدار شير پاستوريزه كه در تهيه غذاي كمكي به كار مي‌رود اشكالي ندارد). وقتي كودك كم‌كم از شير مادر گرفته مي‌شود مي‌تواند از شير پاستوريزه استفاده كند.در كودكاني كه از شيرمادر محرومند و با شير مصنوعي تغذيه مي‌شوند، مصرف شيرگاو (پاستوريزه يا استريليزه پرچرب سه و نیم درصد) از پايان 12 ماهگي به بعد بلامانع است و مي توان به مقدار حدودأ 500 ميلي‌ليتر در شبانه روز با فنجان يا ليوان نشكن به كودك داد و سعي شود او را به تدريج از شيشه بگيرند.معمولاً استفاده از شيرگاو قبل از پايان 12 ماهگي توصيه نمي‌‌شود.Tehran University of Medical Sciences

اسلاید 16: Tehran University of Medical Sciences

اسلاید 17: اختلال در رشد FTT (Failure To Thrive)رشد ناکافی فیزیکی و وزن‌گیری ناکافی است که با بررسی رشد کودک در طول زمان با استفاده از منحنی‌های استاندارد رشد، تشخیص داده می‌شود.بیش از آن‌ که یک بیماری به‌خصوص باشد، وضعیتی را توصیف می‌کند که در آن کودک نمی‌تواند کالری مورد نیاز برای رشد را دریافت کند یا اگر دریافت کرده‌ از آن به طور مؤثر استفاده کند یا آن را حفظ نماید.FTT یک وضعیت شایع با علل مختلف است، که می‌تواند روی رشد، تکامل و عملکرد شناختی کودک اثرات نامطلوب بگذارد.استرس و سایر عوامل روانی- اجتماعی غالباً در ایجاد FTT نقش دارند. Tehran University of Medical Sciences

اسلاید 18: اختلال در رشد، FTTFTT يا ناكفايتي رشد وضعيتي است كه بيشتر در كودكان زير 2 سال رخ ميدهد و عبارتست است از تاخير يا توقف در رشد. تشخيص FTT با موارد زير صورت مي گيرد: 1- وزن زير صدك 3 باشد. 2- وزن كمتر از 80% وزن ايده آل باشد. 3- صدك وزن كودك به اندازه 2 صدك اصلي از صدك  رشد استاندارد او اختلاف پيدا كند (مثلأ از صدك 75 به صدك 25 يا كمتر بيايد). Tehran University of Medical Sciences

اسلاید 19: تشخیص اختلال رشدگاهی اختلال رشد بسیار موذیانه شروع می‌شود به طوری‌ که والدین متوجه هیچ‌گونه مشکلی در فرزند خود نمی‌شوند.اندازه‌گیری منظم وزن، قد و دور سر کودک توسط پزشک و هر بار قرار دادن این اعداد روی منحنی رشد استاندارد و بررسی منحنی رشد کودک در طول زمان روش خوبی است برای این‌که ببینیم آیا کودک به طور طبیعی رشد می‌کند یا نه. وزن حساس‌ترین معرف وضعیت تغذیه‌ای کودک است و در اثر سوء تغذیه زودتر از همه تغییر می‌کند. کاهش رشد قدی بیانگر سوء تغذیه شدید و طولانی است و سرانجام کاهش رشد دور سر کودک که می‌تواند شاخصی برای رشد مغز باشد، بیانگر سوء تغذیه بسیار شدید و مزمن است.حدود 25 درصد شیرخواران طبیعی در 2 سال اول زندگی از منحنی رشد خود به روی منحنی رشد پایین‌تری سقوط و بعد آن را دنبال می‌کنند، این پدیده نباید به عنوان اختلال رشد تلقی شود. شیرخوارانی که مبتلا به نشانگان داون هستند، یا تأخیر رشد داخل رحمی داشته‌اند یا به طور نارس به دنیا آمده‌اند، الگوهای رشدی متفاوت از شیرخواران طبیعی دارند.Tehran University of Medical Sciences

اسلاید 20: تشخیص اختلال رشداگر کودکی در طول سال اول زندگی خود به مدت 3 ماه متوالی وزن نگیرد باید به FTT شک کرد. کودکانی که وزنشان به زیر طیف وزنی خاص سن خود سقوط می‌کند یا این‌که نمی‌توانند با سرعتی که انتظار می‌رود وزن بگیرند باید از نظر اختلال رشد مورد بررسی قرار بگیرند. گاهی والدین از این‌که کودکشان خیلی کوچک به نظر می‌رسد و منحنی رشدش هم نزدیک منحنی طبیعی است اظهار نگرانی می‌کنند، اما باید گفت آن‌چه که بیش از همه برای ارزیابی رشد طبیعی اهمیت دارد، سرعت رشد کودک است؛ اگر کودک منحنی رشد خود را دنبال کند (یعنی منحنی رشد بالا و پایین نرود) در آن صورت به احتمال زیاد رشد طبیعی دارد. در کودکانی ‌که مشکوک به FTT هستند، پزشک یک شرح حال کامل پزشکی و تغذیه‌ای از پدر و مادر کودک می‌گیرد و با دقت کودک را معاینه می‌کند، ممکن است جهت تشخیص بیماری‌های زمینه‌ای، آزمایش‌هایی نیز درخواست کند.Tehran University of Medical Sciences

اسلاید 21: تشخیص اختلال رشد3 نكته كليدي در تشخيص FTT ، بررسي منحني رشد، گرفتن تاريخچه غذايي كودك و معاينه فيزيكي است. معمولا 3 نوع FTT تشخيص داده مي شود: نوع 1: قد و دور سر طبيعي است و وزن كاهش يافته است كه مي تواند در اثر تغذيه نامناسب يا يك بيماري حاد باشد. وزن حساس ترين شاخص در تعيين وضعيت تغذيه كودك است و در تشخيص FTT اهميت زيادي دارد. اگر بدن كودك غذاي كافي دريافت نكند، از توده چربي و حتي ماهيچه اي خود استفاده مي كند تا بتواند مواد مغذي مورد نياز را فراهم كند. • كاهش وزن اغلب نشان دهنده وجود سوءتغذيه است.Tehran University of Medical Sciences

اسلاید 22: تشخیص اختلال رشدنوع 2: دور سر طبيعي است و وزن و قد كاهش يافته است كه ممكن است ناشي از اختلالات اندوكرين، كوچك بودن ژنتيكي جثه يا ديستروفي استخوان باشد. نوع 3: قد و وزن كاهش يافته و دور سر كمتر از مقدار طبيعي است. اين نوع FTT در اثر تأخير رشد داخل رحمي، نقص در سيستم عصبي، عفونت هاي داخل رحمي و ... رخ ميدهد.توصيه ميشود كودكان مبتلا به FTT نوع 2 و 3 به پزشك متخصص اطفال ارجاع داده شوند و براي كودكان مبتلا به FTT نوع 1 هم بسته به شدت آن اقدامات لازم انجام شود.Tehran University of Medical Sciences

اسلاید 23: تشخیص اختلال رشداگر گرفتن تاريخچه يا معاينه فيزيكي نشانگر FTT نبود ، مي توان از آزمايشات بيوشيميايي استفاده نمود؛ از جمله شمارش گلبولهاي قرمز، بررسي غلظت و اسيديته ادرار، ESR، BUN، آزمايش مدفوع، غلظت الكتروليت ها در كودكي كه سابقه اسهال و استفراغ دارد ، سطح تيروكسين در صورتي كه رشد وزني او تحت  تاثير قرار گرفته است و اندازه گيري فشارخون. Tehran University of Medical Sciences

اسلاید 24: علت شناسي FTT دلايل بروز FTT به سه دسته تقسيم مي شوند:1- دلايل ارگانيك (اندو‍‍ژن): افت رشد به دليل وجود يك بيماري حاد يا مزمن (مثل عفونت) كه در جذب يا متابوليسم مواد مغذي تداخل مي كند و يا نياز به انرژي دريافتي (مانند آسم) را افزايش مي دهد. 2- دلايل غيرارگانيك (اگزو‍‍ژن): بيشتر به عوامل محيطي، رواني و اجتماعي بر مي گردد، مانند عدم دريافت غذاي كافي. 80% بچه هاي FTT دلايل غير ارگانيك دارند. فقر مالي، كاهش اشتها، عدم داشتن دانش كافي در مورد شيوه هاي صحيح تغذيه كودكان، تعداد زياد فرزندان، شير ناكافي مادر (بدليل فقر غذايي مادر، استرسهاي روحي مادر و ...) از جمله اين دلايل هستند. FTT غيرارگانيك بيشتر در سن زير يكسال رخ مي دهد.3- گاهي هم FTT به شكل مختلط رخ ميدهد يعني دلايل ارگانيك و غير ارگانيك با هم بروز مي كنند. Tehran University of Medical Sciences

اسلاید 25: علل اختلال رشد:در تقسيم بندي ديگر این علل را به 3 گروه طبقه‌بندی می‌کنند: 1- شرایطی که باعث کاهش دریافت کالری می‌شوند. 2- شرایطی که باعث افزایش از دست‌ دادن کالری می‌شوند. 3- شرایطی که نیاز به کالری را افزایش می‌دهند.Tehran University of Medical Sciences

اسلاید 26: علل کاهش دریافت کالری:بی‌اشتهایی یا امتناع از غذا خوردن ناشی از بیماری‌های مزمن، بیماری‌های مادرزادی قلب، بیماری‌های متابولیک، بیماری‌های کبدی، بیماری‌های عفونی یا بازگشت اسید معده به مری همراه با التهاب مریرژیم غذایی نامناسب و فقیرطرز تهیه ناصحیح شیرخشک (خیلی رقیق یا خیلی غلیظ)شیردهی ضعیف مادرانناهنجاری‌های فیزیکی که باعث اختلال در بلع می‌شوند (مثل اختلالات عصبی همچون فلج مغزی، ضربه به دهان، ناهنجاری‌های مادرزادی یا اختلالات مربوط به ساختمان و تحرک قسمت فوقانی دستگاه گوارش) Tehran University of Medical Sciences

اسلاید 27: علل افزایش از دست‌ دادن کالری :بیماری‌هایی که باعث سوء جذب می‌شوند و معمولاً با اسهال همراه هستند (مثل حساسیت به پروتئین شیر گاو، حساسیت به پروتئین گندم، بیماری سلیاک، ‌فیبروز کیستیک، بیماری التهابی روده، عفونت‌های انگلی و سایر عفونت‌های روده)بیماری‌هایی که می‌توانند باعث استفراغ مداوم شوند (مثل تنگی پیلور(خروجی معده)، انسداد روده یا تومور مغزی)دیابت قندی و سایر اختلالات متابولیک Tehran University of Medical Sciences

اسلاید 28: علل افزایش نیاز به کالری (افزایش متابولیسم):پرکاری تیروییدعفونت‌های مزمن (کودکانی‌ که دچار نقض ایمنی یا دچار سرطان یا بیماری‌های کلیوی هستند بیشتر مستعد عفونت هستند.)کاهش اکسیژن خون (مثل بیماری‌های مادرزادی قلب و بیماری‌های مزمن ریوی)Tehran University of Medical Sciences

اسلاید 29: درمان اختلال رشداولین نکته در درمان FTT شناسایی علت زمینه‌ای و اصلاح آن است، اما دو اصل وجود دارد که بدون در نظر گرفتن علت FTT همواره باید به آن‌ها توجه داشت.1- تمامی کودکان مبتلا به FTT برای دستیابی به رشد احتیاج به رژیم غذایی پرکالری دارند. (150 درصد از کالری دریافتی توصیه‌شده روزانه خود بر اساس وزن (وزن مورد انتظار کودک نه وزن حقیقی) و یا سن) 2- تمامی کودکان مبتلا به FTT باید به طور مداوم توسط پزشک، پیگیری شوند. معمولاً این کودکان تا زمانی ‌که به رشد مطلوب دست یابند و این روند مثبت حفظ شود، حداقل ماهی یک‌بار توسط پزشک بررسی می‌شوند. Tehran University of Medical Sciences

اسلاید 30: درمان اختلال رشد با توجه به اينكه تغذيه خوب  در سالهاي اول زندگي اهميت زيادي دارد، كودكان FTT ، در اثر سوءتغذيه در معرض خطر عقب ماندگي ذهني و رفتاري هستند (مانند دير زبان باز كردن،اختلالات رفتاري و ...). كودكان FTT زير يكسال و به خصوص زير 6 ماه، يعني زماني كه مغز بيشترين ميزان رشد خود را دارد، ازاين نظر در معرض خطر بالايي هستند و لذا بايد به تغذيه كودكان در اين سن توجه كافي نمود. تمامی کودکان مبتلا به FTT باید به طور مداوم توسط پزشک، پیگیری شوند. معمولاً این کودکان تا زمانی ‌که به رشد مطلوب دست یابند و این روند مثبت حفظ شود، حداقل ماهی یک‌بار توسط پزشک بررسی می‌شوند.معمولا براي همه كودكان سوءتغذيه اي مكمل مولتي ويتامين/مينرال از جمله آهن و روي توصيه مي شود.Tehran University of Medical Sciences

اسلاید 31: بستری شدن در بیمارستاناغلب کودکان مبتلا به FTT به صورت سرپایی درمان می‌شوند و بستری کردن به ندرت لازم می‌شود. وقتی که وضعیت سلامت کودکان نگران‌کننده است یا هنگامی که FTT خیلی شدید است، درمان سرپایی کودک ‌نتیجه‌ای ندارد و باید کودک را بستری کرد. در کودکانی که از خوردن غذا امتناع می‌کنند و در نتیجه میزان کالری توصیه‌شده را نمی‌توانیم از راه دهان به آن‌ها برسانیم، از لوله‌هایی استفاده می‌کنیم که از راه بینی وارد معده آن‌ها می‌شودNasogastric tube)) و از این طریق غذا را به حالت مایع در طول شب وارد معده آن‌ها می‌کنیم. یا در کودکانی که نمی‌توانند غذا را هضم یا جذب کنند، باید از تغذیه وریدیTPN=Total parental nutrition) ) استفاده شود.Tehran University of Medical Sciences

اسلاید 32: Tehran University of Medical Science