تغذیه در دوران بارداری و شیردهی
اسلاید 1: به نام هستي بخش جانها
اسلاید 2: واحد سلامت خانواده و جمعيت مادران
اسلاید 3: تغذيه در دوران بارداري و شيردهي
اسلاید 4: چگونه مي توان تعادل و تنوع را در برنامه غذايي روزانه رعايت نمود ؟
اسلاید 5: بهترين راه براي اطمينان از مصرف متعادل و متنوع مواد غذايي در روز استفاده از همه گروههاي اصلي غذايي يعني گروه نان و غلات ، گروه ميوه ها و سبزيها ، گروه شير و لبنيات و گروه گوشت ، تخم مرغ ، حبوبات و مغزها است .
اسلاید 6: تعادل به معني مصرف مقادير كافي از مواد غذايي است و تنوع يعني مصرف انواع مواد غذايي كه در گروههاي غذايي قرار دارند . در هرگروه غذايي ، موادغذايي با ارزش غذايي تقريبا يكسان قرار دارند و مي توان از يكي به جاي ديگري استفاده كرد .
اسلاید 7: گروه هاي غذايي اصلي
اسلاید 8: گروه نان و غلات :
اسلاید 9: اين گروه منبع عمده تامين انرژي مورد نياز روزانه است و شامل انواع نان ، برنج ، ماكاروني ، رشته ، گندم ، جو، ذرت و ... مي باشد .مقدار توصيه شده مواد غذايي اين گروه براي خانم هاي باردار و شيرده 11-7 سهم يا واحد در روز است كه هر سهم معادل يك برش نان سنگك ، تافتون يا بربري به اندازه يك كف دست ( حدود 10*10 سانتي متر مربع يا حدود 30 گرم ) يا 4 برش نان لواش به همين ميزان ويا نصف تا سه چهارم ليوان غلات پخته شده مانند برنج يا ماكاروني مي باشد .
اسلاید 10: گروه ميوه ها و سبزيها اين گروه منبع عمده تامين ويتامين ها به ويژه ويتامين هاي Aو C و املاح معد ني و فيبر مي باشد .
اسلاید 11: الف ) ميوه ها :
اسلاید 12: انواع ميوه ها شامل سيب ، انگور ، گيلاس ، گلابي ، طالبي، هندوانه ،انواع مركبات و..... است .خانم هاي باردار بايد ازميوه هاي مختلف بطور متوسط 3-4 سهم در روز استفاده نمايند . هر سهم از ميوه ها معادل يك عدد سيب يا پرتقال يا موز متوسط يا نصف ليوان كمپوت يا ميوه پخته يا 3 عدد زرد آلو يا نصف ليوان حبه انگور ( معادل يك خوشه كوچك انگور ) يا يك چهارم طالبي متوسط يا نصف ليوان آب ميوه يا يك سوم ليوان ليمو ترش يا 2 قاشق غذاخوري ميوه خشك ( مثل انواع برگه ها ) مي باشد .
اسلاید 13: ب)سبزيها :
اسلاید 14: شامل انواع سبزيهاي برگي ، هويج ، گوجه فرنگي ،كدو ، سيب زميني ، خيار ، كلم ، قارچ ، شلغم ، چغندر ، انواع جوانه ها و ..... مي باشد . مقدار توصيه شده از سبزيها براي خانمهاي باردار و شيرده بطور متوسط 5-4 سهم در روز است كه هر سهم معادل يك ليوان سبزي خام برگ دار يا سالاد سبزيجات ( شامل گوجه فرنگي ، كاهو ، كلم ، فلفل سبز دلمه اي و ...) يا نصف ليوان سبزيهاي پخته مي باشد .
اسلاید 15: 3- گروه شير و لبنيات :
اسلاید 16: اين گروه منبع عمده تامين كلسيم ، فسفر ، پروتئين و ويتامين هاي AوB2ميباشد كه براي رشد و استحكام دندانها و استخوانها ضروري است . مواد اين گروه شامل شير ، ماست ، پنير ، بستني و كشك مي باشد .در دوران بارداري و شيردهي مصرف حداقل 4-3 سهم از مواد غذايي اين گروه در روز توصيه مي شود . هر سهم معادل يك ليوان شير يا يك ليوان ماست يا 60-45 گرم پنير كم چرب ( معادل دو قوطي كبريت ) يا يك ليوان كشك يا 5/1 ليوان بستني مي باشد .
اسلاید 17: گروه گوشت ، حبوبات ، تخم مرغ و مغزها
اسلاید 18: اين گروه منبع عمده تامين پروتئين و املاحي نظير آهن و روي است . مواد اين گروه شامل انواع گوشت سفيد و قرمز ، ماهي ، دل ، جگر ، تخم مرغ ، عدس، حبوبات مثل نخود و لوبيا و مغزها مثل پسته ، بادام ، گردو و ... مي باشد . مقدار توصيه شده از مواداين گروه براي خانم هاي باردار و شيرده حدودا 3 سهم در روز است كه هر سهم معادل 60 گرم گوشت قرمز يا ماهي يا مرغ يا نصف ليوان حبوبات خام يا يك ليوان حبوبات پخته يا دو عدد تخم مرغ يا نصف ليوان از مغزها مي باشد .
اسلاید 19: گروه متفرقه:
اسلاید 20: شامل انواع قندها و چربي ها مثل قند و شكر ، شيريني ، روغن ، كره ، خامه ، نمك ، شكلات ، سس مايونز، انواع مرباها ، نوشابه هاي گازدار ، انواع ترشي ها و شورها و غيره مي باشد . بطور كلي مصرف مواد اين گروه در حداقل مقدار توصيه مي شود . توجه شود نمك مصرفي در پخت غذا و سر سفره حتما بايد يد دار باشد .
اسلاید 21: انرژي و مواد مغذي مورد نياز در دوران بارداري و شير دهي
اسلاید 22: انرژي:انرژي مصرفي مادر باردار علاوه بر تامين انرژي مورد نياز مادر و افزايش كار قلب و عروق ، صرف رشد جنين ، جفت و رحم مي شود . به منظور تامين افزايش وزن كافي ، ذخيره چربي و پيشگيري از سوخت پروتئين ، نياز به انرژي در سه ماهه دوم و سوم بارداري به طور متوسط 300 كيلوكالري افزايش مي يابد و توزيع آن به شكلي است كه در 14 هفته اول روزانه 150 كيلوكالري و از هفته 15 تا زمان زايمان 350 كيلوكالري افزايش نياز وجود دارد . بنابراين مقدار غذاي مصرفي در سه ماهه دوم و سوم بايد بيشتر از سه ماهه اول باشد تا كالري مورد نياز خانم باردار تامين شود .
اسلاید 23: در موارد چند قلويي ، شيردهي همزمان با بارداري ، كم وزني پيش از بارداري و افزايش وزن ناكافي در دوران بارداري انرژي و حتي ريز مغذي هاي بيشتري مورد نياز مي باشد . نسبت منابع تامين كننده انرژي در دوران بارداري مشابه پيش از بارداري است :20-15 % از پروتئين ها 60-55 % از كربوهيداراتها و كمتر از 30 % از چربي ها ميزان افزايش نياز به انرژي در دوران شيردهي به طور متوسط 500 كيلو كالري در روز است .
اسلاید 24: پروتئين :در دوران بارداري سوخت و ساز كل پروتئين بدن افزايش مي يابد و مقداري از پروتئين صرف رشد و نمو جنين ، تشكيل جفت ، خون ، مايع آمنيوتيك و حفظ بافتهاي بدن مادر در اين دوران مي شود .پروتئين مورد نياز روزانه در دوران بارداري 15 گرم و در دوران شير دهي 20 گرم بيشتراز مقادير توصيه شده براي زنان قبل از بارداري بر اساس مقدار توصيه شده روزانه مواد مغذي مي باشد . در چند قلويي نياز به پروتئين بيشتر از مقدار فوق خواهد بود .
اسلاید 25: كربو هيدارت:نقش اصلي كربوهيدارت ها تامين انرژي براي سلولهاي بدن به ويژه مغز و سيستم عصبي ،گلبولهاي قرمز و سفيد خون و مدولاي كليه است . در بارداري جنين از گلوكز به عنوان منبع اصلي انرژي استفاده مي كند . انتقال گلوكز از مادر به جنين حدود 26-17 گرم در روز تخمين زده شده است . تا پايان بارداري همه اين گلوكز توسط مغز جنين مصرف مي شود . ميزان نياز به كربوهيدرات ها در بارداري ( بر اساس RDA) حدود 175 گرم در روز است .
اسلاید 26: چربي :چربي منبع بزرگ براي بدن است و به جذب ويتامينهاي محلول در چربي و كاروتنوئيد ها كمك مي كند . در مغز در حال تكامل جنين و شير خوار ( طي 2 سال اول زندگي ) به مقدار زيادي DHA( دوكوزاهگزانوئيد اسيد ) يا ماده اوليه اسيد چرب امگا 3 تجمع مي يابد . در صورت داشتن رژيم غذايي حاوي امگا 3 و امگا 6 نيازي به مصرف اضافه اين دو اسيد چرب به شكل مكمل نيست .
اسلاید 27: منبع امگا3 و امگا 6امگا 3: انواع ماهي ( تن ، آزاد ، قزل آلا ) ، روغن ماهي ، لوبياي سويا ، گردو ، جوانه گندم امگا6 :انواع روغن هاي گياهي ( ذرت ، سويا ، آفتابگردان )
اسلاید 28: ويتامين ها ويتامين :Aدر دوران بارداري و شيردهي بعلت نياز جنين و نوزاد به ويتامين A ، مقدار مورد نياز افزايش مي يابد . بارداري هاي مكرر و با فاصله كم موجب كاهش ذخاير ويتامين A بدن خانمها و در نهايت كاهش ذخاير اين ويتامين در شير خوار به ويژه در شش ماه اول زندگي مي شود . بنابراين توصيه مي شود خانمهاي باردار در برنامه غذايي روزانه خود از منابع غذايي ويتامين A استفاده نمايند . ميزان افزايش نياز مادران باردار به اين ويتامين حدود 50 ميكروگرم در روز است .
اسلاید 29: منابع :Aجگر قلوهزرده تخم مرغ اسفناجهويج جعفري
اسلاید 30: طبق نتايج پژوهشي در وضعيت ريز مغذيها در كشور در زنان باردار 5 ماهه و بيشتر كه در سال 1380 صورت گرفت متوسط كمبود خفيف و شديد اين ويتامين در كشور 7% در مناطق روستايي و 15 % در مناطق شهري گزارش شد . بيشترين كمبود در مناطق شهري هرمزگان ، بوشهر و جنوب خراسان به ميزان 34 % مي باشد .
اسلاید 31: ويتامين Dبه جذب كلسيم و فسفر از دستگاه گوارش كمك مي كند . در دوران بارداري سبب افزايش غلظت ويتامين D3در گردش خون و افزايش كلسيم در بدن جنين مي شود بنابراين نياز به اين ويتامين در بارداري افزايش نمي يابد و مقدار كمي D3از مادر به جنين منتقل مي شود . ولي در دوران شيردهي نيز نياز به اين ويتامين افزايش نمي يابد . منابع آن :استفاده از نور مستقيم خورشيد بهترين منبع براي توليد ويتامين D در بدن است.
اسلاید 32: بنابراين به خانم باردار و شيرده توصيه كنيد:روزانه حداقل بمدت 10 دقيقه دست و صورت خود را در معرض نور مستقيم خورشيد قرار دهد .مصرف منابع غذايي غني از اين ويتامين ( نورخورشيد ، زرده تخم مرغ ، جگر ، ماهي )عدم استفاده از كرم هاي ضد آفتاب طبق نتايج پژوهشي در وضعيت ريز مغذيها در كشور در زنان باردار 5 ماهه و بيشتر در سال 1380 صورت گرفت متوسط كمبو دخفيف و شديد اين ويتامين در كشور 30% در مناطق روستايي و 43 % در مناطق شهري گزارش شد . بيشترين كمبود در مناطق شهري استان تهران به ميزان 60 % و در مناطق روستايي 42 % مي باشد .
اسلاید 33: ويتامين E( آلفا توكوفرول )نوعي آنتي اكسيدان است .اگر مادر بارداري دچار كمبود اين ويتامين نباشد نياز او نسبت به قبل از بارداري تغيير نخواهد كرد .منابع غذايي اين ويتامين عبارتند از انواع روغنهاي گياهي مانند جوانه گندم ، آفتابگردان ، زرده تخم مرغ ، مغزها و سبزي هاي با برگ تيره رنگ . ( روغن ذرت جزء منبع غذايي ويتامين نيست )در بارداري غلظت آلفا توكوفرول در خون افزايش مي يابد و از طريق جفت به جنين منتقل مي شود .
اسلاید 34: ويتامين Kنياز به اين مانند ويتامين Dدر بارداري و شيردهي افزايش نمي يابد و مقدار مورد نياز روزانه آن مانند قبل از بارداري است .
اسلاید 35: منابع آن :جگر انواع روغنهاي گياهي خصوصا روغن دانه سوياو جوانه گندم سبوس اسفناجگل كلم گوجه فرنگي
اسلاید 36: تيامين ، ريبو فلاوين و نياسين :با توجه به افزايش انرژي مورد نياز روزانه در دوران بارداري و شيردهي و نقش اين سه ويتامين در متابوليسم كربوهيدراتها نياز به اين ويتامين ها ( به ويژه تيامين به ميزان 30% ) در اين دوران افزايش مي يابد . بنابراين مصرف منابع غذايي حاوي اين ويتامين ها توصيه مي شود .
اسلاید 37: منابع تيامين : گوشت ، جگر ، دل ، قلوه ، زرده تخم مرغ ، غلات ، حبوبات ، سبوس و آرد كامل گندم ، سيب زميني منابع ريبو فلاوين :جگر ، دل ، قلوه ، امعاء و احشاء ، تخم مذرغ ، شير و فراورده هاي آن ، سبزيهاي برگ سبز منابع نياسين : جگر ، گوشت قرمز ، ماهي ، مرغ ، تخم مرغ ، شير ، حبوبات ، بادام زميني
اسلاید 38: پيريدوكسين ( B6)نياز به ويتامين B6 به دليل نقش اين ويتامين در سنتز پروتئين ها تا 46 % افزايش مي يابد .منابع آن : انواع گوشت جگرشيرتخم مرغ حبوبات و غلات
اسلاید 39: فولات ( اسيد فوليك )در دوران بارداري به علت توليد بيشتر گلبولهاي قرمز خون و شكل گيري دستگاه عصبي جنين نياز به اسيد فوليك تا 50 % افزايش مي يابد . در دوران شيردهي نيز نياز به اين ويتامين نسبت به دوران قبل از بارداري همچنان بالا است . لازم است علاوه بر توصيه به مصرف منابع غني اسيد فوليك ، مكمل آن نيز طبق دستور العمل كشوري به ميزان 400 ميكروگرم در روز براي خانمهاي باردار تجويز شود . مصرف به موقع و كافي اين ويتامين از ايجاد ضايعات عصبي خصوصا نقص مادر زادي لوله عصبي پيشگيري مي كند .
اسلاید 40: منابع آن :جگرتخم مرغ ماهيگندم نخودلوبياعدسسبزيهاي برگ سبز
اسلاید 41: ويتامين B12با توجه به نقش اين ويتامين در عملكرد سيستم عصبي، تقسيم سلولي و خون سازي ، نياز به آن در دوران بارداري اندكي افزايش مي يابد . مصرف مكمل ويتامين B12 خصوصا در مادران باردار گياهخوار ضروري است .منابع آن:گوشت قرمز ماهيدل و قلوهتخم مرغ شير و لبنيات
اسلاید 42: ويتامين Cنياز به آن در دوران بارداري و خصوصا شيردهي افزايش مي يابد اما كمبود آن در اين شرايط مشاهده نشده است .منابع :انواع مركبات گوجه فرنگي، فلفل سبز، گل كلمسيب زميني، اسفناج ، كاهوطالبي ، خربزه ، توت فرنگي
اسلاید 43: املاحكلسيم :كلسيم مورد نياز روزانه خانمهاي باردار به دلايل مختلف از جمله استخوان سازي و تشكيل جوانه هاي دندان در جنين و پيشگيري از برداشت املاح از استخوانهاي مادر ، به ويژه در سه ماهه سوم بارداري و دوران شيردهي افزايش مي يابد . لازم است جهت تامين اين ماده معدني مهم به خانمهاي باردار و شيرده مصرف مواد غذايي گروه شير و لبنيات به ميزان لازم و كافي توصيه شود .
اسلاید 44: كلسيم مورد نياز خانمهاي باردار و شيرده :زير 18 سال : 1300 ميلي گرم در روز بالاي 18 سال: 1000ميلي گرم در روز
اسلاید 45: آهن :وجود آهن براي توليد گلبولهاي قرمز خون ، افزايش هموگلوبين ، رشد و نمو و تامين ذخاير كبدي جنين ضروري است . بنابراين نياز به آهن در دوران بارداري تا حد دو برابر افزايش مي يابد و در دوران شيردهي به حد نياز قبل از بارداري مي رسد . مصرف مكمل آهن علاوه بر منابع غني از آهن طبق دستورالعمل كشوري توصيه مي شود .
اسلاید 46: نيازبه آهن در مادران گياهخوارحدود 8/1 برابر ساير مادران باردار است . طبق نتايج پژوهشي در وضعيت ريز مغذيها در كشور در زنان باردار 5 ماهه و بيشتر در سال 1380 صورت گرفت متوسط آنمي فقر آهن در كشور 25-20 % و بيشترين شيوع آن در جنوب خراسان ، سيستان و بلوچستان و جنوب كرمان بين 50-37 ، با شيوع بيشتر در مناطق روستايي گزارش شده است .
اسلاید 47: يد با توجه به نقش يد در متابوليسم بدن و توليد انرژي و نيز تكامل مغز جنين ، ميزان يد مورد نياز در دوران بارداري افزايش مي يابد به طوري كه كمبو ديد در دوران بارداري منجر به عقب ماندگي ذهني ، هيپو تيروئيدي و گواتر و در شكل شديد آن كريتينيسم در نوزاد مي گردد . همچنين نياز به مصرف منابع غني از يد ( مانند انواع ماهي و ميگو و نمك يد دار) در دوران شيردهي بيش از دوران بارداري مي باشد . مصرف زياد يد نيز در دوران بارداري منجربه بروز گواتر و هيپوتيروئيدي در نوزاد مي شود .
اسلاید 48: رويكمبود روي در بدن مادر مي تواند سبب طولاني شدن زايمان ، زايمان زودرس ، IUGR،اثر تراتوژني و مرگ جنين شود . روي نقش مهمي در سنتز DNAو RNAدارد . با توجه به نقش مهم روي در متابوليسم سلولي ، نياز به آن در بارداري و خصوصا شيردهي افزايش مي يابد . مصرف منابع غني از روي (جگر ، گوشت ، مرغ ، ماهي، شير ، پنير، حبوبات ، غلات ) توصيه مي شود . نياز روي در گياهخواران تا 50 % افزايش مي يابد .
اسلاید 49: طبق نتايج پژوهشي در وضعيت ريز مغذيها در كشور در زنان باردار 5 ماهه و بيشتر در سال 1380 صورت گرفت متوسط كمبود اين ريز مغذي در كشور 42-38 % با شيوع بيشتر در مناطق روستايي گزارش شد . بيشترين شيوع اين كمبود در مناطق شهريجنوب خراسان ، سيستان و بلوچستان و جنوب كرمان تا 61 % مي باشد .
اسلاید 50: توصيه هاي تغذيه اي براي خانمهاي باردارداراي اضافه وزن و چاق BMI) بيشتر از 26 )خانمهاي باردار در هر شرايطي كه باشند ( لاغر ، طبيعي ، چاق ) بايد افزايش وزن متناسب با وضعيت خود داشته باشند . بنابراين استفاده از رژيم هاي غذايي محدود براي كاهش وزن خانمهاي باردار چاق توصيه نمي شود و بايد با توصيه هاي تغذيه اي مناسب ميزان كالري دريافتي و درنهايت وزن آنان را كنترل نمود. خانمهاي چاق نيز نياز به افزايش وزن مطلوب دارند .
اسلاید 51: علل عمده افزايش وزن بيش از حد مطلوب 1-انتخاب نا آگاهانه مواد غذايي و افراط در مصرف مواد قندي يا، شيريني ها و چربي ها 2-استفاده بيشتر از منابع غذايي نشاسته اي ارزان به دليل محدوديت بودجه خانوار 3- كم تحركي و نداشتن فعاليت جسماني4-ادم
اسلاید 52: توصيه هاي لازم جهت كنترل افزايش وزن در خانم هاي باردار چاقكاهش مصرف چربي ها كاهش مصرف موادقندي ( كربوهيدارتها)كاهش مصرف مواد نشاسته ايافزايش مصرف مواد پروتئينيافزايش مصرف منابع غذايي حاوي فيبر ( ميوه ها ، سبزي ها و گروه نان و غلات )اصلاح عادات و رفتارهاي تغذيه اي نامناسب تحرك كافي از طريق پياده روي منظم روزانه در صورت نداشتن ممنوعيت پزشكي
اسلاید 53: راه هاي كاهش دريافت چربي :اجتناب از سرخ كردن غذاها و حتي الامكان طبخ غذاها به شكل آب پز ، بخار پز و كبابيحذف چربي ها شامل كره حيواني ، مارگارين ، خامه ، سرشير ، دنبه ، پيه و جداكردن چربي هاي قابل رويت گوشت قرمز و پوست مرغ قبل از طبخ آنها استفاده از شير و لبنيات كم چرب بجاي شير و لبنيات پرچرب محدود كردن مصرف شيريني ها ، كيك هاي خامه اي و دسرهاي پر چرب يا شيرين
اسلاید 54: تنوري نمودن ماهي و مرغ بجاي سرخ كردن آنها آب پز نمودن مرغ ، ماهي و گوشت بدون افزودن روغن (با حرارت ملايم )محدود كردن مصرف كله پاچه ، دل ، قلوه ، جگر ، زبان و مغز ، سوسيس و كالباس و انواع پيتزاي پر چرب تفت دادن سبزي هادر آب گوشت كم چربي يا آب گوجه فرنگي بجاي روغنخودداري از مصرف سس هاي چرب مانند مايونز و سس هاي مخصوص سالاد و استفاده از سس سالم ( ماست كم چرب ، كمي نمك ، روغن زيتون ، آب ليمو يا آب نارنج ) بجاي سس مايونز
اسلاید 55: اضافه نكردن چربي و دنبه به گوشت در زمان چرخ كردن آناستفاده از سيب زميني آب پز يا تنوري به جاي سرخ كرده محدود كردن مصرف زرده تخم مرغ به سه عدد در هفته چه به صورت تنها يا در انواع غذاها مثل كوكو و املت استفاده نكردن از تنقلات پر چرب نظير چيپس ، پيراشكي ، شكلات و .......
اسلاید 56: راه هاي كاهش دريافت مواد قندي استفاده از ميوه هاي تازه به جاي شيريني و شكلات به عنوان ميان وعده محدود كردن مصرف نان هاي شيرين و انواع شكلات و آب نباتمصرف دوغ ، آب و آّب ميوه هاي طبيعي به جاي نوشابه هاي گازدار استفاده از ميو ه هايي نظير سيب ، هلو ، گلابي كه قند كمتري دارند و محدود كردن مصرف ميوه هاي شيرين مانند انگور، خربزه ، خرما ، انجير ، توت و ....
اسلاید 57: خودداري از مصرف كمپوت ميوه ، در صورت تمايل به مصرف كمپوت ميوه بهتر است آن را در منزل تهيه كنند . براي اين كار تكه هاي ميوه را با مقدار كمي آب و بدون اضافه كردن شكر به مدت چند دقيقه بجوشانند و سپس براي مصرف روزانه آن را در يخچال نگهداري كنند . كم كردن مصرف قند و شكر همراه با چاي
اسلاید 58: راه هاي كاهش دريافت گروه نان و غلات محدود كردن مصرف نان ، برنج و ماكاروني ( 7 سهم در روز ) خودداري از مصرف برنج و ماكاروني در وعده شام استفاده از نانهاي سبوس دار به جاي نانهاي فانتزي .نان سنگك بيش از ساير نانها سبوس دارد.خودداري از مصرف نان همراه با برنج در هنگام صرف غذا استفاده از انواع خوراكها با مقداري نان بجاي برنج در وعده شام استفاده از ميوه به جاي نان و پنير ، بيسكو ئيت يا كيك در ميان وعده ها
اسلاید 59: راه هاي افزايش دريافت مواد پروتئينيعلت توصيه به افزايش مصرف مواد پروتئيني به اين دليل است كه در صورت محدود كردن مصرف پروتئين ، اندوخته ماهيچه بدن خانم باردار جهت پشتيباني از رشد جنين استفاده خواهد شد . در عين حال ، پروتئين اين مزيت را نيز دارد كه به خوبي گرسنگي را بر طرف مي كند .
اسلاید 60: براي افزايش دريافت پروتئين در رژيم غذايي مصرف مواد غذايي زير پيشنهاد مي شود :مرغ آّ بپز و يا كبابي گوشت چربي گرفته انواع ماهي تازه بخارپز يا كباب شده ( حداقل دو بار در هفته ) استفاده از انواع حبوبات همراه با غلات مثلا به شكل عدس پلو و.....سفيده تخم مرغ پخته
اسلاید 61: راه هاي افزايش دريافت فيبر فيبربخشي از ميوه ها ، سبزيها و دانه هاي خوراكي به ويژه حبوبات و غلات مي باشد كه در بدن انسان هضم نمي شود . غذاهاي پر فيبر به سير شدن كمك مي كنند و سبب مي شوند غذا و خصوصا چربي كمتري مصرف شود . مصرف فيبر موجب حجيم شدن مدفوع گرديده و در نتيجه مدفوع راحتتر و سريعتر انجام شده و از بروز يبوست پيشگيري مي كند .همچنين احتمال بروز بيماريهاي روده مانند سرطان و بواسير را كمتر مي كند . از سوي ديگر فيبرها موجب كاهش كلسترول خون مي شوند و خطر ابتلا به بيماريهاي قلبي و عروقي راكاهش مي دهند .
اسلاید 62: راه هاي افزايش دريافت فيبرمصرف روزانه سبزي خوردن ، سبزي هاي محلي يا سالاد همراه با غذا مصرف ميوه هاي تازه به عنوان ميان وعده ترجيحا استفاده از خود ميوه به جاي آب ميوه استفاده از خشكبار به عنوان ميان وعده استفاده بيشتر از حبوبات استفاده از سبزيهايي مانند كاهو ، گوجه فرنگي ، جعفري و پياز ، كلم ، فلفل دلمه اي در ساندويچ هاي خانگي استفاده از سبزيها در اكثر غذاها( ماكاروني ، باقلا پلو و...) ، ماست و خيار ، ماست وسبزي و انواع سوپ ها مصرف نانهاي سبوس دار ( نان سنگك ، نان جو ) به جاي نانهايي كه با آرد سفيد تهيه شده اند مثل نان لواش ، بربري ، نان فانتزي
اسلاید 63: براي كنترل اشتها و جلوگيري از پرخوري خانم هاي باردار كه موجب اضافه وزن بيش از حد و چاقي مي شود نكات ذيل را توصيه كنيد :در حالت نشسته و در يك مكان ثابت و دائمي غذا بخورند .5 دقيقه قبل از صرف نهار يا شام يك ليوان آب بنوشند .قبل از صرف غذا ، سالاد ( بدون سس مايونز ) ميل كنند .اصلاح عادات و رفتارهاي تغذيه اي
اسلاید 64: سعي كنند وعده هاي اصلي غذا را حذف نكنند ، زيا ناچار به ريزه خواري خواهند شد . سر سفره غذا ، تنها از يك نوع غذا ميل كنند . ازميوه ها و سبزيهاي تازه به عنوان ميان وعده استفاده كنند . غذا را در ظرف كوچكتري بكشند تا مقداركمتري غذا بخورند . مواد غذايي را در جايي دور از معرض ديد نگهداري نمايند .غذا را آهسته و با آرامش ميل كنند .
اسلاید 65: ازخريد و مصرف تنقلات غذايي كم ارزش كه تنها حاوي چربي يا مواد قندي مي باشند نظير نوشابه ، چيپس و... خودداري كنند . از خريد و نگهداري شيريني و شكلات در منزل خودداري كنند . پس از صرف غذا و سير شدن ، بلافاصله سفره را ترك كنند . تا حد امكان از سرخ كردن مواد غذايي اجنتاب و در صورت لزوم ترجيحا از روغن مخصوص سرخ كردني به جاي روغن مايع معمولي يا روغن جامد استفاده كنند .ازخوردن آجيل و انواع تخمه ها كه حاوي چربي زيادي هستند خودداري كنند .
اسلاید 66: توصيه هاي تغذيه اي براي خانم هاي باردار لاغر ( BMI كمتر از 8/19)خانمهاي باردار لاغر نياز به افزايش وزني بيش از خانمهاي باردار با وزن طبيعي دارند و لازم است با بكار بردن توصيه هاي تغذيه اي مناسب ميزان كالري دريافتي و وزن آنان را افزايش داد . از سوي ديگر خانمهاي باردار لاغر همزمان با كاهش دريافت انرژي با كاهش دريافت پروتئين نيز مواجه خواهد شد .
اسلاید 67: زيرا پروتئين مصرفي صرف توليد انرژي خواهد شد . بنابراين با مقوي كردن ( اضافه كردن مواد انرژي زا از جمله چربي ها ، شيريني ها ، نان و غلات ) و مغذي كردن غذا ( اضافه كردن مواد غذايي حاوي پروتئين مانند گوشت قرمز ، مرغ ، ماهي و انواع حبوبات ، منابع غني از ويتامين ها و املاح مانند انواع ميوه ، سبزي ، لبنيات و...) مي توان به افزايش وزن آنان كمك نمود .
اسلاید 68: راه هاي افزايش دريافت انرژي ( مقوي كردن )عبارتند از : افزايش دريافت شيريني و مواد قندي افزايش دريافت چربي
اسلاید 69: افزايش دريافت شيريني و مواد قندياستفاده از مربا ، عسل ، خرما ، شيره انگور ، شيره خرما همراه با صبحانه استفاده از حداقل دو ميان وعده بيسكويت ( ترجيحا سبوس دار ) ، كيك ، كلوچه و...... همراه با يك ليوان شير و انواع ميوه در فواصل وعده هاي اصلي غذاييمصرف مقدار بيشتر گروه نان و غلات مثل نان ، برنج و ماكاروني . خانمهاي باردار لاغر مي توانند روزانه تا 11 سهم از اين گروه كه معادل 330 گرم نان يا 770 گرم برنج پخته مي باشد مصرف كنند .
اسلاید 70: استفاده بيشتراز سيب زميني در انواع غذاها ويا در ميان وعده ها مصرف نان همراه با ساير مواد غذايي مانند برنج در وعده ناهار و شام استفاده از بستني و ميوه هاي شيرين ( انگور ، خربزه ، انجير ، توت ، خرما ) شيريني و انواع خشكبار به عنوان ميان وعده
اسلاید 71: افزايش دريافت چربي استفاده از لبنيات پر چرب اضافه نمودن مقداري كره به غذا در هر وعده غذايي و استفاده از كمي كره در كنار بشقاب برنج به افزايش كالري دريافتي كمك مي كند .استفاده از سيب زميني سرخ كرده در كنار غذا استفاده از روغن زيتون داخل سالاد مصرف سر شير و يا خامه در وعده صبحانه استفاده از قلم گوسفند و يا گاو در طبخ غذاها
اسلاید 72: راههاي افزايش دريافت پروتئين ، ويتامين ها و املاح ( مغذي كردن ) وعده غذايي عبارتند از :1- افزايش دريافت گروه شير و لبنيات 2-افزايش دريافت گروه گوشت ، تخم مرغ ، حبوبات و مغزها 3- افزايش دريافت گروه ميوه ها و سبزي ها
اسلاید 73: افزايش در يافت گروه شير و لبنيات استفاده از شير ، ماست ، پنير وبستني به عنوان ميان وعده ( روزانه 4 سهم )مصرف دوغ كم نمك و غليظ در وعده هاي غذايياستفاده از غذاهايي نظير كشك ، آش دوغ ، كشك بادمجان در برنامه غذايي روزانه
اسلاید 74: 2-افزايش دريافت گروه گوشت ، تخم مرغ ، حبوبات و مغزها استفاده بيشتر از غذاهاي تهيه شده با انواع گوشتها ( كتلت ، كباب ، انواع خورش و ...)استفاده از تخم مرغ در صبحانه يا ميان وعده ( آبپز ، نيمرو، املت ) استفاده از تخم مرغ همراه با غذا ( عدس پلو يا رشته پلو همراه با خاگينه ) استفاده از غذاهاي تهيه شده با تخم مرغ ( انواع كوكو ، كتلت و ..)استفاده از غذاهاي تهيه شده با انواع حبوبات( آشها ، خوراك ها ، آبگوشت )مصرف انواع خشكبار و مغزها ( گردو، پسته ، بادام و ... ) بعنوان ميان وعده
اسلاید 75: افزايش دريافت گروه ميوه ها و سبزي هااستفاده از سبزي هايي نظير گوجه فرنگي ، هويج گل كلم به عنوان ميان وعده استفاده بيشتر از غذاهاي تهيه شده با سبزي ها( انواع آش ،سوپ و....)استفاده بيشتر از ميوه ها به عنوان ميان وعده توجه :يكي از بهترين توصيه ها براي مقوي و مغذي كردن غذا ، اضافه كردن غلات جوانه زده و يا پودر غلات جوانه زده در برنامه غذايي آنان مي باشد . مصرف جوانه غلات انرژي و پروتئين غذا را افزايش مي دهد .
اسلاید 76: روش هاي افزودن جوانه غلات به غذا استفاده از جوانه غلات در تهيه سالاد استفاده از جوانه غلات در تهيه انواع سوپ ها و آش ها اضافه نمودن پودر جوانه غلات در انواع سالاد ها ، ماست ، ماست خيار و......
اسلاید 77: راه هاي افزايش اشتها و كاهش انرژي مصرفي خانمهاي باردار لاغر عبارتند از : كشيدن غذا در بشقاب بزرگتر استفاده از سبزيهاي رنگي در غذا به منظور زيبا نمودن غذا و درنهايت افزايش اشتهااستراحت كافي در طول روز ( بويژه استراحت پس از غذا )جلب حمايت همسر و اعضاي خانواده براي ايجاد محيطي توام با آرامش و كمك به او در انجام كارهاي روزمره به منظور كاهش حجم كارهاي خانم باردار ،دراين زمينه مشاوره با همسر و ساير اعضاي خانواده بايد انجام شود .
اسلاید 78: اقلام سبد حمايتي ويژه زنان باردار و شيرده ميزان پروتئين روزانه ميزان انرژي روزانهجايگزين ميزان موجود در سبد ماهيانهماده غذاييگروه غذايي9240-5/3-3 كيلوگرم برنج نيمه صدرينان و غلات 5/140رشته آش-رشته پلويي- بلغورگندم700گرم ( يك بسته )ماكارونينان و غلات
اسلاید 79:
اسلاید 80:
اسلاید 81:
اسلاید 82: درصورت وجود اعتبار بهتر است از مواد غذايي مثل مغزها يا خشكبار نظير گردو ، بادام ، كنجد ، شاهدانه ، بادام زميني و يا برگه ها و انجير خشك ، عناب و يا نخو چي براي استفاده در ميان وعده ها هم در نظر گرفت .
اسلاید 83: موفق باشید
نقد و بررسی ها
هیچ نظری برای این پاورپوینت نوشته نشده است.