صفحه 1:
بسم الله الرحمن الرحیم
1
شناسايى عقوق از نظر عضرت على (ع)
صفحه 2:
معنی حق؛
,جایگاه حق در نهج البلاغه
7
حقوق متقابل
اقسام حقوق
sae Pye به حقوق دیگران
صفحه 3:
a حق
تعداد استفاده از کلمه ی «حق» در نهج البلاغه,پنج بار و
در دو معنی حقیقی و سه معنی حقوقی به کار رفته است
اول*حقیقت:واقعیت خارجی و عبیت یافته D
یعنی درباره امری که واقعی و به تبع حقیقی ست
مانند:مرگ
خطبه در نهج البلاغه
rir | ترجمه
صفحه 4:
بن Ma dekh
عم عَلل مات و اعطی. ول ما آیی و ابتق. آلباطِن کل
Dee ee Seal
SLINCIAG Srey ZENG Gal ASUS و
و له الجد لا امه و الق 456 ee 5
ee
Ais nd eae ae
fe ya oe
صفحه 5:
۱۲۲ خطیه Sy
ستايش خداوند و ضرورت یاد مر
خدا را ستایش میکنيم بر آنچه گرفته. و آنچه بخشيده. و بر نعمتهایی که
the کرده و آزمایشهایی که انجام داد. خداوندی که بر هر چیز پنهانی آگاه
و در باطن هر چیزی حضور دارد. به آنچه در سینههاست آگاه و بر آنچه
دیدهها دزدانه مینگرد داناست. و گواهی میدهم که خدا یکی است و جز
او خدایی نیست و گواهی میدهم که حضرت محمد يَيْيُةُ بركزيده و فرستاده
اوست. آن کواهی که با او درون و بیرون, قلب و زبان, هماهنک باشد.
به خدا سوگند! این که میگویم بازی نیست. جدّی و حقیقت است. دروخ
نیست. و آن» چیزی جز مرگ نیست. که بانگ دعوتکنندهاش رساء و به
سرعت همه را میراتد! پس انبوه زندگان, و طرفداران, تو را فریب ندهند.
همانا گذشتگان را دیدی که ثروتها اندوختند و از فقر و بیچارگی وحشت
داشتند و با آرژوهای طولانی قکر میکردتد در امانند. و مرگ را دور
میپتداشتند» دیدی چگونه مرگ بر سرشان فرود آمد؟ و آنان را از وطتشان
بیرون راند؟ و از خانه آمن کوچشان دادگ که بر چوبه تابوت نشستند,
و مردم آن را دست يه دست میکردند و بر دوش گرفته و با سرانگشت
خویش نگاه میداشتند؟ آیا ندیدید آنان را که آرزوهای دور و دراز داشتند»
و کاخهای استوار میساختند. و مال های فراوان میاندوختند. چکونه
خانههایشان گورستان شد؟ و اموال جمع آوری شدهشان تباه و پراکنده
سب ۱۲۹ هس
صفحه 6:
و از جمله کروی بودن زمین و سوزآن .
بودن | تش
.اما حق در معنی حقیقت؛ادراک مطابق با واقعیت
مثلا؛ما درک می کنیم که مرگ وجود دارد,بنابراین به
آن اعتراف می کنیم.که اعتراف ما حقیقت و مرگ
در اين جایگاه حق است
۱
۲ ۰
|
۱
|
صفحه 7:
و امسك الضل من لسانه» و عَرَل عَن التاس سم و وسکتد
اک « 5 تب لل الیدمَة. ( آتول: و من القاس من یتسپ هذا
انکلامالی رسول ال و کنلک الذی قبله)
(56 و مان BU) SSAA 5 SHANE A
و تال Ape oy REL
آلاسلام هواش لیم و اش لیمفوایتین. وایقینموالتصدیق.
ديق مو ام هو اععل.
hoe eee cece:
Be
صفحه 8:
.. 6
امام(علیه السلام) در تشبیع جنازه ای شرکت داشت.
صدای خنده بلند کسی را شنید.پس امام(علیه السلام) فرمود:
گویی مرگ در دنیا بر غیر ما نوشته شده و گویی حق
آن بر غیر ما واجب گشته و گویی این مردگانی را که
می بینیم مسافرانی هستند که به زودی به سوی ما
باز می گردند. ما آنها را در قبرشان جای می دهیم و
میرائشان را می خوریم «و چنان غافل و بی خبریم که) گویی
بعد از آنها ما جاودانه می مانیم به علاوه ما هر واعظ
و اندرز دهنده ای را فرزموش کرده ایم در حالی که هدف
حوادت و خنده و بی خبری است؟.
<ai> |
صفحه 9:
همچنین ادراک و سپس اعتراف به کروی بودن
زمین, که این معنی حقیقی حق است
صفحه 10:
۴
nga herent ss اد
rae rice ran They 1۱
۷
از على (ع)برسشن را
السان امرور)بلكه به عطوقت إحود cee حل
Pana
خطبه1.162
۱ 2 که
صفحه 11:
همچنین امثال حق مسکن و حق شغل
لا
صفحه 12:
یعنی شایستگی و سزاواری شخص نسبت به
جيزى؛على(ع)در نامه ى 59به يكى از
:کارگزارانش نوشته
|
«ای کسانب اشد
صفحه 13:
همچنین است حق تشویق و
صفحه 14:
ار ل 5
op ا و
مانند حق مردم بر حاکمان و بالعکس
ews) ال ل ا eee ۱
«مردم بر آنها
صفحه 15:
همچنین حق متقابل همسران؛و
فرزندان الدير:
فرز 1 ين
صفحه 16:
شناخت حقوق و توجه به حق متقابل,بنیان زندگی با سعادت
1 انام كه اسان به حذوق كوناكون ولقف تاش رک ای ۱
كه كان مستحكم بن بهره اسنت بسارى از ظلم و سكم ها ناش از
Sallie Geis os cana galls Gos gs lata!
صفحه 17:
امام(ع) در دوران حکومت توّیش,برای حق اهمیت ee
قائل بودند.از نظر ایشان,حق| آموختنی ست و تا زمانی که
مردمبا حق آشنایی پیدا نکنند,نظام سیاسی بر مدار حق
جريان نمى يابد.از اين رو امام(ع)بر اشنايى مردم و جاكمان
با حقوق مدارى تاكيد داشت تا در نهايت روابط انسانى
آنگونه که باید, شکوفا شوند.ایشان فرموده اند:«خدای
سبحان حقوق بندگانش را پیش روی حقوق خود گردانید.پس
هر که حقوق بندگان خدا را رعایت کند.این کار به رعایت
کردن حقوق خداوند بی انجامد1»
1.شرح غررالحکم و دررالکلم
صفحه 18:
بنابراین,اینگونه که علی(ع) حق را والا معرفی می کند؛
مشخص است که با اين دیدگاه حضرت,رفتار انسان و
مناسبات حکومتی تا چه حد کرامت خواهند داشت
صفحه 19:
bee as
اصلا حقوق مدارى يعنى جه؟
oeelben ل ام
at) ما ا 0
4 > 2۱۱
صفحه 20:
ee ل اک
ee 4 5 2
LE Aa de Sy مس see oe a
Biter S LAU 13» Leases
صفحه 21:
خطبهها_راجی
همادا به راحی هدایت میکرد که رسول عداقلرفته بود: و از اندوه
امه رقف ور مات میت د بار تک معان راو رض غود
بر میدا
خطیه ۱۶۷ ع4-
(سخراتی امام در آهاز خلافت در ساله۳ هجری. توشتند که نخستین سخارانی
آن هرت است)
هماتا خداوند بزرگ کتایی هدایتگر فرستاد. تیگی و بدی, خير و شر
آشکارا در آن پیان فرمود. پس راه نیکی در پیش کیرید. تا هدایت
شويد و از شز و بدی پرهیز کنید. تا در راه راست قرار گیرید. واچیات!
واجبات! در انجام واجبات کوتاهی نکنید. دا به بهشت رساند.
همانا خداوند چیزهایی را حرام کرده که ناشناخته نیست. و چیزهایی
را حلال کرده که از عیب خالی است. و در این میان حرمت مسلمان
دا بر هر حرمتی برتری بخشید و حقظ حقوق مسلمانان دا به وسیله
الخلاض و كوعيد اسدوان كرا بس عسلجان أكسى است Bile Gates
ذبات و ذست اد آزازى تبينلد: مكر آنجا كه حق باهذء و آزار مسلمات
دوا نيست. جز در آنجه كه واجب باشد.
به سوی مرگ که همگای است, و فرد فرد هما را از آن گریری لیست
پشتابید. همانا مردم در پیش روی شما میروند. و قیامت !
سی. شما دا میخواند. سبکیار شوید تا به قافله برسید. که
رفتگان در انتظار بازماندگاتند
از خدا بترسید. و
يرا شما در پیشگاه خداوند. مسقول
پندگان خداء و شهرهاء و خانههاو حیوانات هستید. خدا را اطاعت
کنید و از قرمان خدا سر باز نزنید. اگر خیری دیدید برگزینید و اگر شَرّ
ao <ai> |
صفحه 22:
در این خطبه,بنایی اساسی addi امیر(ع)درباره ی حرمت
داری حقوق انسان ها بیان کرده و آن,«توحید و
یکتاپرستی»است؛بدین معنی که توحید پایه ی پاسداشت
.حقوق است
صفحه 23:
علی(ع)پس از رسیدن به حکومت,پایه ی همه چیز را حقوق
مداری قرار داد تا جایی که خوارج شرایط عدل علیانه را به
ضرر خود دیده و سر به ناسازگاری برداشته و آشوب سازی
.کردند
امام(ع)با کلام ذیل,سعی کرد انان را به درستی با حقوقشان اشنا سازد:«بدانید
شما نزد ما سه حق دارید و مادامی که همراه مایید آن را از شما باز نمی
گریم ار مساجد كه نام خدا را بر زان امف آوریداز درامد خر انم ۲
Sie بر ما آغاز نكنيد با شما نمى جنكيم.و در جايى ميفرمايد:اكر لب به
!اعتراض گشایید,با منطق با آنان سخن میگوییم وگر نه,حرفی با آثان نداربم
صفحه 24:
ایشان چنان بر حق بود که مخالفت خوارج را تا زمانی که به
حق مردم تجاوز نشده بود,همراه با دشنام آنان تحمل کرد.و
دلیلی بر قطع حقوقشان ندید.این برخورد با خوارج عده ای
از انان را نرم كرد 3 درست بازگرداند
صفحه 25:
۲ سخنان ایشان:
Gores کسی رابه حا آورد که حق آنو رانگزاردم او را رام خور تم و
1.حکمت164
صفحه 26:
در نهایت او نمونه ی والای حق مداری بود و سعی
و |
ايشان فردى نيك را به مصب قضاوت نشاند.اما يبس
ل ل ا م
شد,حضرت(ع) فرمود دلیل اینست که تو در دادگاه
3
صدايت را ارز مراجعه كننده ات بلند تر كردى