حسابداری زیست محیطی

صفحه 1:
به نام ایزد منان 

صفحه 2:
ريست محيطلي حسابداری 

صفحه 3:
« مقدمه *دو مقوله توسعه پایدار و حفاظت و بهسازی در محیط زیست موضوعات اصلی هستند که در سراسر جهان بر چگونگی رشد اقتصادی و رفاه اجتماعی به منظور فقر زدایی تاثیر می گذارند همگام با رشد اقتصادی فشار بر سیستم های طبیعی و منابع کره زمین شدت می گیرد . واقعیت تاسف بار این است که اقتصاد به رشد خود ادامه می دهد اما محیط زیست که اقتصاد به آن وابسته است » رشد نمی کند . اگر چه نمایه های اقتصادی اساسی شرایط زیست محیطی هر روز منفی تر می شوند مثلاً جنگل ها کوچکتر می شوند » خاک ها فرسوده تر می شوند و دمای هوا افزایش می ۱ ۳ 

صفحه 4:
*در عصر حاضر با توجه به وجود برخی از محدودیت های زیست محیطی بویژه در تجارت جهانی و محدود شدن عرصه رقابت » همگان بر اين موضوع توافق دارند که مدیران واحد های تجاری تحت فشار فزاینده ای هستند که نه تنها باید هزینه های عملیاتی را کاهش دهند بلکه باید تاثیرات زیست محیطی حاصل از فعالیت های عملیاتی خود را نیز به حداقل برسانند این اعمال فشار از طرف گروه هایی نظیر سهامداران » دولت » رسانه های گروهی » مصرف کنندگان » سرمایه گذاران و دیگر رسانه ها اعمال می شود . 

صفحه 5:
< شرکت ها برای کاهش تاثیرات زیست محیطی فعالیت های خود چاره ای به جز این ندارند که اطلاعات مربوط به هزینه های زیست محیطی را نیز در حساب ها و تصمیمات خود وارد کنند... زسابداری زست محیطی -مجله حدیدر-شمارء 060) 

صفحه 6:
۴ فاصله زمانی سال های 9000-08720 را زمان شروع اولیه طرح موضوع حسابداری محیط زیست در قالب حسابداری مسئولیت های اجتماعی می دانند . درآن زمان » حسابداری مسئولیت های اجتماعی » تمایلاتی را نسبت به بررسی موضوع حسابداری زیست محیطی در دانشگاه ها نشان داد . ۶ در فاصله زمانی سال ‎cle‏ 9900-1960 تاکید ادبیات حسابداری از حسابداری مسئولیت اجتماعی به سوی حسابداری زیست محیطی تغییر جهت داد . 

صفحه 7:
از دهه 19000 به بعد توجه به حسابداری زیست محیطی گسترش یافته و علاقه حسابداران در دانشگاه ها و در حرفه را به خود جلب کرده است . برخی از کشور ها از جمله : دانمارک و هلند » شرکت ها را ملزم به ايجاد حسابدارى سبز يا كزارش محيط زيست کرده اند . همجنين در انكلستان از شركت ها درخواست شده تا الزامات ايزو 00 ايجاد شده در سال 060600 را رعایت نمایند هرچند که این موضوع در انگلستان اجباری نمی باشد ولی به امری عادی تبدیل شده است . در آلمان نیز اين گونه است . 

صفحه 8:
+ اما در ایران » شرکت ها با مفاهیم حسابداری زیست محیطی؛ آشنایی کافی نداشته و صرفا به وضع قوانین و مقررات زیست محیطی پرداخته شده است . جه سر -سد. 090( 

صفحه 9:
دلایل سودمندی حسابداری زیست محیطی : > هزینه ها و عملکرد زیست محیطی شرکت به دلایل زیر مورد توجه مدیران قرارگرفته است: بسیاری از هزینه های زیست محیطی را می توان با تصمیمات تجاری بهتر وسرمایه گذاری در فن آوری های بهتر سازگار با محیط زیست کاهش داده وو يا حذف كرد زيرا اين هزينه ها ممکن است هيج ارزش افزوده اى براى سيستم يا محصول ايجاد نكند . مديريت بهتر هزينه هاى زيست محيطى مى تواند كاهش آلودكى هوا و حفظ سلامت عمومى را براى جامعه به ارمغان بياورد . ص2 

صفحه 10:
4 درك درست از هزينه زيست محيطى مى تواند بهايابى درست و صحيح و همجنين قيمت گذاری محصولات را بهبود بخشد . توجه به فرایند ها و تولید محصولات منطبق با شرایط زیست محیطی » مزایای رقابتی برای محصولات شرکت در میان مشتربان ایجاد می نماید . رمه سبر-سر. و 

صفحه 11:
اهمیت آلودگی محیط زیست «موضوع آلودگی محیط زیست در آمریکا از اهمیت خاصی برخوردار است . بر اساس اطلاعات ارائه شده توسط آژانس حفاظت از محیط زیست (6۳۸) ۰ این کشور ضایعات خطرناکی را تولید می کند که سهم سالانه هر نفر از آن » معادل یک تن ضایعات است و هر ساله به مقادیر سال های گذشته افزوده می شود . البته بخش اعظم این ضایعات به طور مستقیم وارد چرخه محیط زیست نمی شود و در صورت وجود انگیزه کافی » می توان بسیاری از این ضایعات خطرناک را چهت ایجاد منابع انرژی بازیافت کرد . علاوه بر اين طی نیم فرن گذشته » هزینه جمع آوری . دفع زباله و ضایعات خطرناک در این كشور بالغ بر 0000© میلیون تا یک میلیارد دلار برآورد شده است و اين امر نشان می دهد که گزارشگری زیست محیطی در شرکت های آمریکایی از اهمیت زیادی برخوردار است و تمایل برای داشتن حسابداری زیست محیطی روز به روز بیشتر گردیده است . 1 

صفحه 12:
انواع مختلف حسابداری محیط زیست * کاربرد های حسابداری محیط زیست در 0 سطح اقتصاد خرد و اقتصاد کلان مورد بررسی قرار می گیرد : همانطور که در جدول شماره ) دیده می شود در سطح اقتصاد خرد حسابداری زیست محیطی به 0 قسمت " حسابداری مالی " و " حسابداری مدیریت " تقسیم می شود و در سطح اقتصاد کلان ما با " حسابداری درآمد ملی " مواجه می شویم . ص2 

صفحه 13:
جد مختلف حسابد زیست محیطی ‎alts ۱‏ بدارى زب شم ۱ جدول ره [انواع كاربران برون سازمانی موضوع مورد توجه الواع حسایدار “ سطلوح کت سي << شر 

صفحه 14:
oe حسابداری مالی زیست محیطی : + حسابداری مالی شرکت را قادر می سازد تا گزارش های مالی را برای استفاده کنندگان برون سازمانی از قبیل : سرمایه گذاران » اعتبار دهندگان و ..... تهیه نمایند . مبنای تهیه این گزارشات مالی " اصول پذیرفته شده حسابداری " (6/۵/۸۳)) است . حسابداری مالی زیست محیطی الزاماتی را جهت افشای بدهی ها و هزینه های زیست محیطی مقرر کرده است . 

صفحه 15:
حسابداری مدیریت زیست محیطی < حسابداری مدیریت فرآیند شناسایی ۰ گردآوری و تجزیه و تحلیل اطلاعات برای اهداف درون سازمانی مثل : برنامه ریزی » ارزیابی عملکرد و مقاصد کنترلی به کار برده می شود . حسابداری مدیریت زیست محیطی می تواند بهای مواد و هزینه های زیست محیطی استفاده شده برای انجام عملیات را اندازه گیری کند و مدیریت را جهت برنامه ریزی ۰ ارزیابی و تصمیمات بهتر یاری رساند . 

صفحه 16:
تعریف حسابداری مدیریت زیست محیطی از دید " اتحاديه بين المللى حسابداری " : * حسابداری مدیریت زیست محیطی یک تعریف پذیرفته شده جهانی ندارد . * حسابداری مدیریت زیست محیطی » به معنی مدیریت زیست محیطی و عملکرد اقتصادی از طریق اجرا و توسعه سیستم ها و روش های مناسب مربوط به زیست محیط است که ممکن است شامل گزارشگری و حسابرسی در بعضی از شرکت ها شود . حسابداری مدیریت زیست محیطی معمولاً شامل : هزینه پابی چرخه عمر » ارزیابی سود ها و برنامه های راهبردی برای مدیریت زیست محیطی و ۷ می شود 

صفحه 17:
تعریف حسابداری مدیریت زیست محیطی از دید " سازمان ملل" : > 2۸ به طور گستردم لعبه شناسایی» جمع آوری» تجزیه تحلیلو لستفادم از هر دو نوع لطلاعات‌زیر برلیتصمیم گیری دلخلی‌می‌پردازد : اطلاعات فیزیکی : جریاناتی مثل انرژی » آب » مواد (مثل ضایعات ) و اطلاعات پولی : بهای تمام شده » درآمد ها و ذخایر مرتبط با محیط ص2 

صفحه 18:
اطلاعات فیزیکی ۴۸۸ : < برای ارزیابی بهای تمام شده صحیح » یک سازمان » نه تنها اطلاعات پولی بلکه می بایست اطلاعات غیر پولی در ارتباط با مواد مورد استفاده » ساعات اشخاص و دیگر محرک های هزینه را جمع آوری کند . ۱ د ع2 

صفحه 19:
دلایل تاکید حسابداری مدیریت زیست محیطی بر اطلاعات فیزیکی : .0 استفاده از انرژبی » آب و مواد اولیه باعث تولید ضایعات و مواد دفعی می شود که مستقیماً ثرات زیادی بر محیط زیست می گذارد . ,.. هزینه های خرید مواد یک محرک هزینه اصلی در بسیاری از سازمان ها می باشد . 

صفحه 20:
اطلاعات فیزیکی 8۱/۸ < براى مديريت موثر و کاهش اثرات ضایعات بر محیط زیست یک سازمان می بایست اطلاعات دقیقی از میزان و مقصد تمام انرژی ها » مواد و آب مورد استفاده داشته باشد . لازم است بدانیم کدام و چقدر مصرف شده است . کدام به محصول و کدام به ضایعات تبدیل می ۳ ‎gual‏ اطلاعات فیزیکی حسابداریء تمام داده های مورد نیاز برای مدیریت موثر تمام اثرات زیست محیطی را ارائه نمی کند اما اطلاعات ضروری است. که حسابداری مدیریت می تواند بر آن تکیه کند . ‎ 

صفحه 21:
اطلاعات پولی 20۸ ۶ سازمان ها هزینه های مرتبط با زیست محیط را به طور متفاوت بسته به قصد استفاده از اطلاعات تعریف می کنند . توضیحات بیشتر این عنوان در قسمتهاي بعدی به تفصیل » شرح (Fac, 2005) . Cus) ods ‏داده‎ 

صفحه 22:
oo خدمات حسابداری مدیریت زیست محیطی > خدماتی که حسابداری مدیریت زیست محیطی به مدیران در جهت تصمیمات داخلی شرکت ارائه می کند بشرح ذیل است: خدمات اصلی : طراحی محصول طراحی فرآیند تولید ارزیابی عملکرد سرمایه گذاری در دارایی های ثابت کنترل هزینه ها مدیریت ضایعات 

صفحه 23:
oo Razer BEGG ee ee سایر خدمات شامل : مكان يى تاد خرید هزینه یابی مدیریت ریسک و بدهی طراحی برنامه های راهبردی انتخاب عرضه کنندگان توصیه برنامه زیست محیطی انجام سرمایه گذاری تخصیص هزینه ها ترکیب محصول قیمت گذاری محصول گسترش کارخانه ص2 

صفحه 24:
استفاده ومزاياي حسابداری مدیریت زیست محیطی . مع سر.ه یه 00 طاظتزيستسحيطيرا اطريقة بكاراي یه مقرراتساباروو لعاالخط مشيهوزيستٌ ‎Slates‏ مثال ها : سمل ذري طراجی و اجراي کنترل لودگي ‎oy Jif ane‏ جانشينهاي كارامد هزينه براي مواد سمي ‏كزازشكرى ضايعات ‎Pos Cig‏ ومواد دقمى براى مقامات قائوثي. ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‏کارایی ‏©0© اركاش مزمانهزينه ا واثراتزيست. ‏محيطيرا ایند کار له قرو ‎aide Sn‏ محسر تدم فيش قتي ميكل ‏مثال ها : ‏رديابي دقيق ثر جريان أب» اترزى » مواد وضايعات ‏طراحي و ‎Ba aan gla‏ كاراى لب + فرژی + مواد ‏براوردبزده کل سالانهمرمیه گذاري ‎iia‏ ت00 ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‏موقعيت استراتزيك ‎ ‏مثال ها : ‏أكار كردن با ارليه دهندكان ملزومات جيث طراحياً. محصولات وخدمت ‎ ‎ ‏براورد هزينه هاي داخلي. مقررات احتمالی ‎ ‎ ‎ ‏گزارشگری براي تفه کندگان نع از قییل مشتریان ؛ سرمایه گذاران وجوامع محلي. ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ 

صفحه 25:
oo حسابداری درآمد ملی زیست محیطی : * اين نوع حسابداری زیست محیطی در سطح اقتصاد کلان مورد بررسی قرار می گیرد و اشاره به جمع آوری اطلاعاتی در مورد اندازه ؛ کیفیت و ارزش منابع مصرف شده یک ملت یا يك قوم دارد .( مثل تولید ناخالص ملی ). د ع2 

صفحه 26:
نکات قابل توجه در حسابداری درآمد ملی زیست محیطی : بعضی از کالاهای زیست محیطی اگرچه ایجاد کننده ارزش افزوده اقتصادی می باشند اما در بازار مورد داد و ستد قرار نمی گیرند . هیزم جمع آوری شده از جنگل برای سوخت ؛ ماهی صید شده از طبیعت برای مصرف در گیاهان دارویی مثال هایی از اين قبیل کالا ها هستند . ارزش لب مورد استفاده برای نوشیدن و یا آبیاری زمین های کشاورزی منعکس کننده بهای تمام شده زیر ساخت های انتقال و توزیع ب می باشد نه ارزش خود آب . ارزش واقعی منابع طبیعی از قبیل هوا . زمین » آب و... مورد استفاده در تولید محصولات » در بهای تمام شده محصولات و خدمات تولیدی به درستی منعکس نمی شود. ( مجله حسابدار -شماره ©06©6-16) 

صفحه 27:
20 شحل ۱ مروری بر حسابدارى هزبنههاى تحقق بافته محيط زيست تون سای ی تود الب 

صفحه 28:
شكل 1- مرورى بر حسابدارى بدهيها و تعهدات محیط زیست. ا م م ‎gy‏ كقشتة مووطمی‌شود با ‎ent‏ ید ‎wl gat shin‏ ‎Saleh‏ مره تا اد ‎ev‏ ۳ 1 whet [ome atte 2 اتود ]| یه 

صفحه 29:
oo شکل ۳- طبانه‌یندی و افشای هزیته‌های محیط زیست در صورتحساب سود و زیان پ) مخارج آینده محیط زیست که به رویدادها و مبادلات آینده مروشند و چخشی برای زیان یندم ج) بخش مستهلک نشده مخارج زیستمحیطی نی که دریی واذار می‌شود با مبغ خالص قابل بازيافت از ارزش دفتری‌اش حاصلٍ می‌شود هزینه می‌گردد. به‌عنوان سود یا زیانواگذاری اموال می ميلخ كلى دریی حذف شده می‌آید مستتزم این لست که مبلغ هر حذفى ‎Cea‏ ‏سرمایهای فشا شود 

صفحه 30:
کاپرد های مختلف حسابداری زیست محیطی: + حسابداری زیست محیطی می تواند کاربرد های گوناگونی در "هرینه یابی " و " تحعیمات سرمایه گذاری " ر " طراحی برنامه های راهبردی " داشته باشد . ص2 

صفحه 31:
کاربردهای حسابداری زیست محیطی در هزینه یابی : < مهمترين عامل مورد بررسی در هزینه یابی محصول ۰ " هزینه یابی " صحیح آن است . در بیشتر موارد محصولات مختلف به شکل فرایند های تولیدی متفاوت تولید می شوند و هر فرایند تولیدی هزینه زیست محیطی مربوط به خود را دارد. در شرایطی که نتوان هزینه های زیست محیطی را به نحو مطلوب تخصیص داد» بین محصولات تولیدی نوعی " یارانه متقاطم " حادت خواهد شد . 

صفحه 32:
* به عنوان مثال کارخانه ای با دو فرایند تولیدی الف و ب را در نظر بگیرید که تعداد نفرات و ساعات کار یکسانی را برای هر گروه محصول به کار می برد . اما فرایند تولید الف مواد شیمیایی زیان آور استفاده می کند » در حالی که در فرایند تولیدی ب چنین شرایطی وجود ندارد . ص2 

صفحه 33:
+ در حالت بکارگیری فرایند تولیدی الف کارخانه به طرق ذیل متحمل هزینه های زیست محیطی ناشی از کاربرد مواد شیمیایی زیان آور می گردد : * شناسایی و خرید مواد شیمیایی که شامل ارزیابی برگه های مختلف اطلاعات ایمنی مواد نیز می شود . *طراحی فرایندی جهت به حداقل رساندن تماس کارگران با مواد شیمیایی بجایی و انتقال مواد شیمیایی * بازرسی ۰ گزارش و دریافت مجوز طبق قوانین انبارداری و منهدم کردن مواد شیمیایی * آموزش کارکنان جیت حمل مواد و واکنش های اضطراری کارکنان 

صفحه 34:
+ علاوه بر هزینه های فوق ممکن است هزینه های نامشهودی چون تیرگی چهره واحد تجاری نزد افکار عمومی و ناتوانی در انجام الزامات کیفی نیز وجود داشته باشد اگر تمام این هزینه ها به عنوان هزیله های سربار تلقی و بر مبنای ساعات کار و یا حجم تولید به فرآیند های تولیدی الف و ب تخصیص پابند » محصولاتی که بوسیله فررآیندهای تولیدی ب تولید شده اند » همانند پارانه ای برای محصولات تولید شده بوسیله فرا مى كنند. به عبارت ديكر مى توان ككفت كه سيستم سنتى هز 5 توليدى ب را يرهز تر و فر ايد توليدى الف ر) كم هزينه ل ان و نشان مى دهد . استفاده از سيستم سنتى هزينه يابى باعث ‎ye‏ ‏نادرست و قيمت كذارى نامناسب و در نتيجه شرايط نامساعد رقابتى مى گردد و از طرف دیگر هزينه يابي دقيق مى تواند موسسه را در شراب مناسب رقابتی قرار دهد . مه سبدر -سر. وم 

صفحه 35:
مراحل تسهیم هزینه های زیست محیطی تعیین مقیاس و چهارچوب مناسب برای اين هزینه ها . مشخص کردن هزینه های زیست محیطی .. مشخص کردن مقدار اين هزینه ها ,. تسهیم هزینه های زیست محیطی به فرایند ها و محصولات محرک هزینه های مزبور به حبر سر. ووم ص2 

صفحه 36:
oo ۶ نمودار شماره9 تسهیم نادرست هزینه های زیست محیطی را نشان مي دهد. ۶ نمودار شماره6 تسهیم صحیح هزینه های زیست محیطی را نشان مي دهد. 

صفحه 37:
مراحل تسهیم هزینه های زیست محیطی ازطریق سیستم سنتی نمودار شماره ضایعات سمی اجاره حقوق منابع انسانی مواد ب دستمز مواد الف دستمزد الف 1 ‎ost‏ دايره الف ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ 

صفحه 38:
مراحل تسهیم هزینه های زیست محیطی ازطریق سیستم صنعتي ضایعات سمی مواد ب دايره ب اجاره حقوق .مواد الف 1 دايره الف دستمزد الف 

صفحه 39:
کاربرد های حسابداری زیست محیطی در تصمیمات سرمایه گذاری : * از آنجا که هزینه های زیست محیطی اغلب » بخش عمده ای از هزینه های عملیاتی و سرمایه ای واحد تجاری را در بر می گیرد » لذا آن دسته از واحد های تجاری که بتوانند این هزینه ها را کاهش دهند از بازده مالی قابل ملاحظه ای برخوردارند . یکی از کاربردهای خاص حسابداری زیست محیطی برای تحلیل های سرمایه گذاری " ارزیابی هرینه کل " است . اين روش ارزیابی بوسیله سرمایه گذاران بویژه سرمایه گذاران محیط زیست جهت ارزیابی دقیق تر سود آوری بالقوه سرمایه گذاری های انجام شده مورد استفاده قرار مى كيرد . ص2 

صفحه 40:
& عنصر اساسی روش " ارزیابی هزینه کل " که باعث ارائه اطلاعات مفیدتری نسبت به دیگر مدل های متداول ارزیابی ارائه شده است عبارتند از: ارائه صورت جامع تری از هزینه ها که شامل هزینه های غیر مستقیم و نامشهود نیز می باشد . تخصیص مطلوب هزینه هایی که معمولاً به حساب های سربار تسهیم می شوند یا بر مبنای محرک هزینه نامناسب تخصیص داده شده يا اينکه اصلاً تخصیص پیدا نکرده اند . ‎wi‏ ارزیابی پروژه های بلند مدت به منظور کسب منافع بیشتر از سرمایه گذاری که معمولاً بعد از طی یک دوره زمانی 0 الی 9 ساله قابل بازیافت می باشد . ‏,. شاخص های سودآوری که ارزش زمانی پول را در نظر می كيرند . ‏نکته: اين مدل » سودآورى يروزه را حتمى نمى كند بلكه شفافيت » وضوح و دقت بيشترى را براى تصميم كيرى در انجام سر. كذارى ها ايجاد مى كند ‎ 

صفحه 41:
کاربرد حسابداری زیست محیطی در طراحی برنامه های راهبردی : * سود بالقوه به طور قابل ملاحضه ای می تواند از طریق هزینه های زیست محیطی و چگونگی مدیریت اين هزینه ها تحت تاثیر قرار گیرد . از اين رو ۰ حسابداری » محیط زیست را عنصر راهبردی موفقیت بلند مدت واحد تجاری قلمداد می کنند . ۴ بسیاری از مشتریان بطور فزاینده ای خواهان الزامات کیفی بوده و عملکرد زیست محیطی نیز جزء جدایی ناپذیر اين الزامات محسوب ‎og‏ شود: .:شبرکت.های تولید كتنده محصيولات معدنئ ؛ بازار‌های سودمند را در تولید کالاهای " سبزی " یافته اند که مشتریان کالاها معتقدند بطور قطع می توانند کیفیت زیست محیطی کالاها را از طریق تصمیمات خود تحت تأثیر قراردهند . 

صفحه 42:
< بکارگیری مفاهیم حسابداری زیست محیطی » سرمایه گذاری مالی صحیح در تولید محصولا ت سبز را تقوبت می ‎AS US‏ این امر می تواند واحد تجاری را به طور راهبردی در موقعیتی قرار دهد که فرصت های سود آوری بازار را از دست رقیبان برباید . + به همان اندازه که موسسات خود را جهت نقویت ساختار سیستم های خود سازماندهی می کنند » حسابداری زیست محیطی» بخش جدایی ناپذیر توسعه و موفقیت آنها خواهد شد . 

صفحه 43:
* این سیستم داده های مبتنی بر حسابداری زیست محیطی را در جهت تدارک اطلاعات برای مدیران به منظور درک بهتر اثرات تصمیمات خود هماهنگ میسازد . اين اطلاعات می توانند به طور راهبردی جهت تحریک عملکرد زیست محیطی پیشرفته مورد استفاده قرار كيرد . رمبهصبر-سر. مم 

صفحه 44:
افشا گری: افشا گرها وابسته به اطلاعات مالی هستند و افشا گری های مالی با توجه به تعهدات زیست محیطی است بعضی از اطلاعات مربوط به صورتهای مللی هستند در حللی که برخی دیگر بلید در جلیی در گزارش سالانه افشا شوندلین توصیه خواستار اطلاعات در مورد خط مشی و برنامه ریزی مربوط به اقدامات حفاظت از محیط زیست است وبخاطر یکپارچه کردن اسناد افشاگری بیشتری را در گزارش سالانه مورد تشویق قرار می دهد.در هر صورت هزینه های زیست محیطی باید بطور جداگانه افشا شوند.فرایند گزایشگری سالانه با کمک به کسب اطمینان از اينکه استفاده ‎et‏ و انتشار موادآلوده» نجش و مديريت مى شود نافع مللی بسیاری عاید شرکتها کرده است. 

صفحه 45:
نتیجه گیری: حسابدارى زيست محيطى شامل توليدءتجزيه و تحليل و استفادهاز اطلاعات مرتبط با مسائل مالى محيط زيست به-منظور عملكرد اقتصاذى:و زيسث:محيطى شركت:اسث: هدف ايجاد رابطه روشن تر بين عملكرد مللى و زيست محيطى و كنجاندن بايدارى زيست محيطى در داخل فرهنك و عملكرد سازمان و فراهم كردن اطلاعات لازم براى تصميم كيرندكان در جهت کاهش هزینه ها و ریسک های تجاری و ایجاد ارزش افزوده است. ابداری زب یطی می تولند مکانیزمی فراهم کند که از طریق حسابداری کامل ترو شفاف تر جنبه های عملکرد زیست محیطی یک سازمان و ارزش پنهان آنرا آشکار سازداز تاثیرات بکاهد و سودها را بالا ببرد. صرفه جويى هاى اقتصادى تنها بخشى از كسب وكار برلى توسعه بايدار را تشكيل مى دهد. ارزش بيشتر مربوط به منافع خا مشهودى است كه با مسئوليت اجتماعى و زيست محيطى شركت مرتبط است از منافع نا مشهودمى توان به ارزش نشان تجارى و معروفيت آنءتوانايى جذب و حفظ بهترين افراد,بهره وری بالاتر از نیروی کار و..اشاره کرد. ابزارهاى حسابدارى محيط زيست بويقه براى حسابدارى صنعتى(كه هم تاثيرات اجتماعى وهم تاثيرات: زيسك محيظى رااذر بر«مى كيرد)مى:ثوللك به-مذيران ملل ‎SO‏ قاسید افزون توسعه قانونگذاری و اقدامات داوطلبانه پاسخگو باشند. ۳ 

صفحه 46:
فصل دوم : نكرشي نوين به حسابرسي ات Auditing 

صفحه 47:
۰ چکید در اين جستار تلاش خواهیم کرد به معرفی حسابرسی زیست محیطی و بررسي ويژگي هاي آن به عنوان نگرشي متفاوت به حسابرسي بپردازيم. پس از آنکه در مقدمه اشاره ای به چیستی حسابرسی زیست محیطی و جایگاه آن در فضای عام حسابرسی خواهیم داشت» ابتدا تعاریف مختلفی که در این خصوص ارائه شده است را مورد بررسی قرار می دهیم و سپس به رابطه آن با دیگر انواع حسابرسی می پردازیم. حسابرسی زیست محیطی نیز خود از یک نگاه به دو نوع حسابرسی رعایت و حسابرسی فرایندها و از نگاهی دیگر به چهار نوع حسایرسی رعایته حسابرسی سیستم هاء حساپر‌سی انتقال املاک و حسابی‌سی تسهیلات تولید تقسیم می شود. در بخش بعد مراحل حسابرسی زیست محیطی را از نظر محققان مورد بررسی قرار می دهیم. مارکز فرآیند حسابرسی محیط زیست را به دو مرحله برنامه ریزی و اجرای فرایند حسابرسی تقسیم میکند. از طرف دیگر هانتر و لمون حسابرسی زیست محیطی را شامل دو مرحله است ارزیابی و اعتباردهی می دانند. در نهایت نیز به تخصص های مورد نیاز در تیم حسابرسی زیست محیطی اشاره خواهیم کرد. 

صفحه 48:
در ‎ww) SW)‏ نمی ‎lo jw Oly‏ را یاقت به بنواند ‎Dw‏ قفعالینهای خود بر محیط زیست را انکار کند. به همین دلیل است که هر سازمانی می باید اثر فعالیتهای خود بر محیط زیست را مد نظر داشته و نسبت به تاثیرات آن مسئولیت پذیر و پاسخگو باشد. ضرورت پاسخگویی در خصوص عملیات جاری و آتی سازمانها و بنگاههای اقتصادی در خصوص موضوعات زیست محیطی باعث به وجود آمدن شاخهی جدیدی از حرفه ی حسابرسی با عنوان حسابرسی زیست محیطی گردیده است. این حسابرسی رویههای اصلی بنگاههای اقتصادی و سازمانها را دربارهی موضوعات زیست محیطی مورد بررسی و ارزیابی قرار می دهد. اين نوع از حسابرسی, آنگونه که به عنوان مثال فری و جانسون در نظر دازند: فی تواند اهداف:متنوع و تفاوتی از جمله اززیابی اتریخشن سیستمهای مدیریت محیط زیست. اثبات رعایت الزامهای زیست محیطی, بررسی ریسک ناشی از فعالیتهای قانونی و غیرقانونی بنگاه اقتصادی را مد نظرداشتهباشد, اما به نظر نگارندگان این جستار, هدف اساسی حسابرسی زیست محیطی ایجاد فضای مسئولیت پذیری و پاسخ گویی سازمان ها در قبال جامعه است چراکه افراد جامعه مهم ترین بخش متاثر از فعالیت های زیست محیطی بنگاه ها و سازمان را تبث می دهند. 

صفحه 49:
به طور کلی مزاياي حسایرسی زیست محیط برای سازمان ها را می توان شامل آگاهی از عملکرد زیست محیطی سازمان, امکان استفاده از اطلاعات زیست محیطی در تصمیمگیری در خصوص اثرات زیست محیطی و تدوین استراتژی های زیست محیطی و یز یود بازدهی نی از يكاركيرى ماع و افزایش نهایی حسابرسی زیست محیطی می تواند ابزار کنترل داخلی را برای سازمان فراهم سازد. 

صفحه 50:
تعریف حسابرسی زیست محیط :حسابر‌سی زیست محیطی توسط اتأق بازر گانی بین المللی بدین گونه تعریف می شود برسی کامل تاثیر متقابل میان فعالیت هر واحد كسب و کار با محیط اطراف آن که شامل تمام مواد انتشار يافته در هواءزمين قانونیءتاثیرات آن بر محیط مجاور»چشم اندازو شناخت محیط و درک عمومی درخصوص شرکتی که در آبءمحدويت هاى قا آن ناحيه مشغول به فعاليت است. كاهيل (60) حسابرسى زيست محيطى را همجون انواع ديكر حسابرسى اينكونه تعريف مى كند: فرآيند كردآورى؛ تجزیه و تحلیل» تفسیر و مستندسازی کافی اطلاعات براى تحقق اهداف حسابرسى. (©000©: 0) لیمبرگ (0)در تقابل با کاهیل از بررسی های خود در خصوص این نوع حسابرسی به این نتیجه دست مى يابد که حسابرسی زیست محیطی بسیار گسترده بوده و دارای نظم و قاعدهی مشخصی نیست؛ ویژگی ای که آن را از دیگر حسابرسیهای موجود متمایز میکند. پیکارد (0) معتقد است حسابرسی زیست محیطی فرآیندی است که تلاش می کند اطلاعات مفیدی در رابطه با تاثیر فعالیتهای واحد تجاری و اقتصادی بر روی محیط زیست فراهم سازد. (0960: ‎SB (BP-BO‏ مور ((00) حسابرسی زیست محیطی را به عنوان فرآیندی که فعالیتها؛ سیستم ها و عملکرد بنگاه ها و سازمان ها را دربارهی موضوعات زیست محیطی مورد بررسی قرار می دهد» تعريف مى كنند. (©0000©: ‎(eos‏ 

صفحه 51:
مدیریتی برای ارزیابی چگونگی مدیریت فعالیت های زیست سازمان یعنی فعالیتهایی که از طریق ساده سازی کنترل مدیریت محیط زیست و ارزیابی رعایت رویههای زیست محیطی سازمان انجام 20 شوند,تعریف کرده است. فلمیش (12) این حسابرسی را به مثابه ابزاری برای حفاظت از سیستم مدیریت محیط زیست تعریف کرده و اعتقاد دارد در اجرای اين کار می باید تاثیرات ورودیها و خروجیهای ناشی از فعالیت های سازمان بر روی محیط بررسی شود. استنفورد (13) هدف این حسابرسی را ارزیابی چگونگی رعایت حداقل قوانین و مقررات زیست محیطی و کارایی و اثربخشی سیستم مدیریت محیط زیست و بررسی صدمات وارد شده به محیط زیست بر اثر عملیات سازمان می داند.اما شاید یکی از بهترین تعاریف در اين خصوص از ‎ol‏ گیلبرت و گولد (14) است. ایشان حسابرسی زیست محيطى را به مثابه فرآيندى سيستماتيى در نظر مى كيرند كه به شيوه أى بى طرفانه قابليت و توانايى ادعاهاى مطرح شده در ارتباط با رعايت جنبه هاى زيست محيطى فعاليتهاى سازمان و معيارهاى مورد استفاده براى اندازهكيرى تاثير اين فعاليتها را بررسى كرده و نتيجه را براى عموم مردم كزارش ميكند. (1998: 326) 2 

صفحه 52:
بویرال (15) حسابرسی زیست محیطی را نوعی حسابرسی ‎wo cule,‏ داند که با ساير انواع حسابرسی در ارتباط است. )1998: 57( به زعم او حسابرسی سیستم مدیریت محیط زیست زیر مجمو ‎SHO HEE‏ زیم محيطى انتت تاكز ‎gang Lai LI (16)‏ زیست محیطیرا عینا همان حسابرسی سیستم مدیریت محیط زیست می داند. (1997: 341) کارپترویج (17) رویکرد عمومی حسابرسی زیست محیطی و حسابرسی مالی را کاملا همانند می دانند. (2001: 13) با وجود همه اين نظریات به نظر می رسد حسابرسی زیست محیطی دارای ویژگیهایی است که آن را از سایر انواع حسابرسی متمایز میکند که از میان آنها می توان به:رویکرد سیستماتیک, تیمهای حسابرسی دارای مهارتهای لازم برای بررسی فعالیتهای زیست محیطی, روش مداوم و کت وضوح در تعریف اهداف و دامنهی رسیدگی, معیارها و ا قبل اتعيينشده اشارره كرد. 

صفحه 53:
به طور كلى جحسايرسي زيست محيطى به دو دسته كلى: قابل تقسيم ست: الف) حسابرسى رعايت: اين حسابرسى در جستجوى بررسى رعايت همهى مقررات و قوانين زيست محيطى در فعاليتهاى سازمان است. هدف اصلی حسابرسی رعایت بررسی ریسک ها و شناسایی و محدودکردن ریسکهای زیست محیطی مربوط به آن و تلاش برای کاهش ریسکهای تهدیدکننده احتمالی است. px gt Soba pl ‏فرآیندها :زاين توع‌حساترسی‎ cau alas (oo ‏های بالقوه, راهحلهای قانونی و تکنیکی برای حفاظت از محیط زیست را‎ ‏در کنار کاهش هزینهها و افزایش سرمایهگذاریها را مدنظر قرار میدهد.‎ ‏در اینجا هدف آن است که اجرای فرآیندها, فعاليتها و سرمایهگذاریها به‎ ‏گونهای باشند که آسیبی به محیط زیست نرسانند. حسابرسی فرآیندها‎ ‏میتواند شامل حسابرسی تاثیر تاسیس یا استقرار یک بنگاه اقتصادی بر‎ ‏محیط زیست, حسابرسی اثرات زیست محیطی تحصیل يا خرید یک‎ ‏شرکت, حسابرسی کفایت روبههای زیست محیطی مدیریت و یا‎ حسابرسی اثرات زیست محیطی محضولات سرکت باشد. 

صفحه 54:
از نگاهی دیگ» حسابر‌سی زیست محیطی را می توان به حسابر‌سی رعایته حساپر‌سی سیستم هاه ‎on claw‏ انتقال املاک و حسابر‌سی تسهیلات تولید تقسیم نمود. ‏١-حسابرسى‏ رعايت: اين نوع حسابمسی تضمین می نماید که شرکت تمام مقرررات زیست محیطی را انجام می دهد. ‏؟-حسابرسى سیستم ها: این نوع حسابر‌سی به اين ام توجه می کند که چگونه این سیستم ها در داخل مورد استفاده قررار می گیررند تا ریسک های زیست محیطی را مدیریت کنند. ‏۳-حسابرسی مپادله و انتقال امللاک: این نوع حسابر‌سی در رابطه با خررید الاک مورد استفاده قررار می كيرد ريسك هاى بالقوه را كه با توجه به ريسك زيست محيطى در اين نوع معاملات دخيل است کاهش ويا آنها را شناسايى كند. ‏6-حسابر‌سی تسهیلات توليد: اين نوع حسابرسى به ذخيره سازى و ضروش براى رهكيرى مواد ‏خط آفرين در طول جرخه حيات از مبدا تا مقصد توجه دارد. ‎2 ‎ 

صفحه 55:
گروپشتین (18) حسابرسی زیست محیطی را به سه مرحلهی برنامه ریزی اولیه, توسعهی برنامه و اجرای برنامه تقسیم کرده است (1984: 6 در حالی که آرنس (19) آن را مانند حسابرسی ‎walle‏ به مراحل ذیل تقسیم ‎ro‏ کند: پذیرش کارفرما, برنامهریزی حسابرسی, آزمون محتوی و گرد آوری شواهد, ارزیابی و گزارشگری. (2003: 791) هامفرى (20) حسابرسى محيط زيست را به دو كروه كلى تقسيم مى الت) بررتی وضفینت رعانتت: قوانین زیست: تحیظی )229 :2000( ‏یززسن سیستم: مدیزیت: مجیط ژیست:‎ (eo دیمور و دیبلدی معتقدند حسابرسی زیست محیطی شامل سه مرحله است: فعالیتهای قبل از حسابرسی, فعالیتهای حین حسابرسی و قعالية ای پش از آن. مدلی (21) ضمن تعسیم عتاترشتی زنشت متحتطی به حسابرسی داخلی و مستقل بر آن است که هر دوی آنها در فرآیند حسابرسی محیط زیست مشارکت دارند در عين آنکه تقاضای بیشتری برای حسابرسی مستقل وجود دارد. (1995: 15)کایت (22) با بسط دادن تحقیق مدلی اهمیت حسابرسی داخلی در اجرای حسابرسی زیست محیطی بیشتر می داند. (1996: 214) ‎a‏ 

صفحه 56:
راو هی ‎ES‏ در مرجيهة ‎SOE, SD SOM DR‏ لازم برای اجرای حسابرسی فراهم می شود. تیم حسابرسی کارآمد می تواند موجب کاهش زمانو هزینه حسابرسی و افزایش بهرهوری در مراحل بعدی کار گردد. دراین مرحله, روشهای حسابرسی, فعالیت ‎Sb‏ ‏مورد نظر, معیارها و اولويتها و نیز اهداف و ماموریتها آغاز شده و دامنه ی رسیدگی تیم حسابرسی تعیین میشود. ابتدا برنامه حسابرسي تهیه مي شود که در آن پردازش و تجزیه و تحلیل اطلاعات لازم برای انجام حسابرسي به آنجام می رسد. پس از تهیه برنامه حسابرسي مرحله اجراى فرآيند حسابرسى آغاز مي شود به زعم هانتر و لمون حسابرسي زيست محيطى شامل دو مرحله است: 1) ازريابى 8 2) اعتباردهى. آنچه در مزجلهی اززیابی رغ من دهد عبارت است از قضاوتهای تخصصی و اظهارنظرهای گسترده دربارهی خطرات زیست فحیظی ایجاد شده از طزیق فرآیندهای شرکت که در آن بررسی و ارزیابی فعالیتهای مدیریت شرکت و اثربخشی این فعالیتها در طول دورهی مالی مورد بررسی قرار می گیرد.در اين مرحله, روشهای عملیاتی, قوانین و مقررات. رویههای شرکت. سیستمهای كش آلودگی شرکت و بسیاری موارد مربوط دیگر مورد بررسی قرار ‎we‏ ‏آنچه در مرحلهی تایید رخ می دهد چیزی نیست جز | های صورت گرفته در مرحله ارزیابی 

صفحه 57:
د. دانش لازم در حسابرسی زیست محیطی بر اساس استاندارد حسابرسی زیست محیطی انجمن حسابرسی آمریکا تیم حسابرسی باید واجد مجموعهای از دانش مربوط به سیستمهای اطلاعاتی مدیریت, سیستم های کنترلی, .مهندسى, سیستم های مدیریت, حسابداری, مدیریت مالی, آماری و نیز قوانین و مقررات باشند. مارکز (23) بر آن آننتت که هر جستاترین ههچنین باید حذاقل اطلاعات زاادريازه ی موضوعات زیست محیطی داشته باشد. کاسپر معتقد است دانش مورد نیاز اعضای تیم حسايزتسي ‎gelaces many,‏ قی بایدجا اعداق اين حشابرسى رابطهی مستقیم داشته باشد. در حسابرسی ارزیابی عملکرد زیست محیطی سازمان و شناسایی خطرات لن حسابرسان می باید تجربه و تخصص لازم در زمینه رشتههایی چون مهندسی شیمی, حرفههای امنیتی و غیره داشته باشند. 

صفحه 58:
حسابرسی زیست محیطی (۴۸) + صورت های مالی شرکت ها همواره در معرض بررسی حسابرس مستقل هستند . تعدادی از شرکت ها در گزارش ها و حساب های خود اطلاعاتی را ارانه می دهند که به آسیب های وارده در محیط زیست بر اثر فعالیت های آنها مربوط می شود این اطلاعات غالبا جزنیاتی درياره التشار الودقى در هو اودگی نب با جزتیاتی از سوت مواد مورد استفاده توسط آنها می باشد . برخی از گزارش ها تفصیلی تر بوده و ممکن است تشریحی یا شامل داده های کمی ایجاد شده توسط شاخص های عملکرد زیست محیطی واحد تجاری نیز باشند . < علایق عمومی در حمایت از محیط زیست موجب شده که فشار وارده برموسسات جهت بازرسی و آزمودن دقیق آسیب هایی افزايش یابد که فعالیت های تجاری آنها بر محیط زیست وارد می سازد و اين امر موجب اجرای حسایرسی فعالیث های ژیست محیطی شده است ری أزست ملي ۳ 

صفحه 59:
حسابرسی زیست محیطی درایالات متحده .اروپا وهندوستان * برای بیشتر شرکت های باهوش از نظر زیست محیطی یک حسابرسی زیست محیطی بسیار مهم است , < اين مفهوم ابتدا در ايلات متحده توسعه بيدا کرد . جايى كه شركت ها از طريق حسابرسی زيست محيطى » جهت تطابق با قوانين زيست محيطى استفاده كردند . اين شركت ها نكران سرپرستی و تظارت بر زیر مجموعه هایشان بودند از آن پس شرکت های چند ملیتی » حسابرسی خارجی خود را شروع کردند . 

صفحه 60:
eo حسابرسی زیست محیطی درایالات متحده »اروپا وهندوستان < در اروپا تعهدات زیست محیطی کمتر جدی بود . و شرکت ها » حسابرسی زیست محیطی را به عنوان یک روش اينکه چطور » آنها می توانند عملکرد زیست محیطی شان را توسعه دهند تا مسئولیت های زیست محیطی شان را به جهان بیرونی تشریح کنند » می دیدند . د ع2 

صفحه 61:
حسابرسی زیست محیطی درایالات متحده .اروپا وهندوستان در هندوستان » اين عملیات هنوز محبوب نشده » هر چند برخی شرکت ها در بخش خصوصی مانند ,1۲1500 6 و تعداد کمی دیگر به صورت دوره ای ۰ حسابرسی زیست محیطی را اجرا کردند . ۱7 د ع2 

صفحه 62:
آنچه در این:جستار:یدان پرداقتیم, بررسی:چيستي حسابریسی:ژیست:محيظي: ‎Chil‏ ‏حسابرسي زیست محيطي به عنوان شاخه اي نوین از حسابرسي و جایگاه آن ‎Blea‏ ‏دیگر شاخه هاي حسابرسي مي باشد. نقش نويني که حسابرسي زیست محيطي ایفا کرده است مي تواند سبب ساز فراهم آمدن زمینه اي جهت رويكردي نو به حسابرسي باشد. ‎gal‏ نکته که ماموریت حسابرس زیست محيطي بررسی میزان مسئولیت پذیری و اشح گویی نشازمان به گروه:های فتاقر از:فعالیت:های آن ات و ختنانرسی رتست محیطی تلاش می کند با سنجش این تاثیرات زمینه لازم جهت ایجاد مسئولیت و پاسخگو ساختن سازمان را فراهم آمورد, جایگاه مسئولیت پذيري و پاسخ گويي در حسايرسي را بیش از پیش مورد توجه قرار داده است. هرچند در حسابرسی زیست یطی نیز همچون حسايرسي رعایت, عملکرد سازمان بر مبنای قوانین و مقررات مربوط به محیط زیست مورد سنجش قرار می گیرد اما نمي توان اين نوع از حمنايرسي را به حسايزسي رعایت تقلیل داد. هماتطور که در این مقاله حسايرسي فرآیندها را به عنوان نوعي از حسابرسي زیست محيطي و در کنار حسابرسي رعایت مورد توجه قرار دادیم, نباید این نقش حسابرسي زیست محيطي را مورد غفلت قرار داد. حسایرسی زیست محیطی می تواند منجر به بهبود محیط کار و صرفهجویی در منابع سازمان گردد و پیش از آنکه موضوعات زیست محیطی به مشکلات اساسی برای سازمانها تبدیل شوند. آنها را کشف کرده و خوزههای سازماني که نیازمقد بهبودهای فنآوری, تغییرات مدیریتی و عملیاتی هستند را شناسایی می کند. 

صفحه 63:
با سپاس بیکران از استاد گرامي: جناب آقاي دکتر محسن اکبری حسن توجه دوستان عزیز ((پاییز ©©)) >