حسابداری زیست محیطی

حسابداری زیست محیطی

اسلاید 1: 1به نام ایزد منان

اسلاید 2: 2حسابداری زیست محیطی استاد مربوطه: دكتر همتي دانشجو: حسين ابراهيمي جويباري

اسلاید 3: 3 مقدمهدو مقوله توسعه پایدار و حفاظت و بهسازی در محیط زیست موضوعات اصلی هستند که در سراسر جهان بر چگونگی رشد اقتصادی و رفاه اجتماعی به منظور فقر زدایی تاثیر می گذارند همگام با رشد اقتصادی فشار بر سیستم های طبیعی و منابع کره زمین شدت می گیرد . واقعیت تاسف بار این است که اقتصاد به رشد خود ادامه می دهد اما محیط زیست که اقتصاد به آن وابسته است ، رشد نمی کند . اگر چه نمایه های اقتصادی اساسی شرایط زیست محیطی هر روز منفی تر می شوند مثلاً جنگل ها کوچکتر می شوند ، خاک ها فرسوده تر می شوند و دمای هوا افزایش می یابد .

اسلاید 4: 4در عصر حاضر با توجه به وجود برخی از محدودیت های زیست محیطی بویژه در تجارت جهانی و محدود شدن عرصه رقابت ، همگان بر این موضوع توافق دارند که مدیران واحد های تجاری تحت فشار فزاینده ای هستند که نه تنها باید هزینه های عملیاتی را کاهش دهند بلکه باید تاثیرات زیست محیطی حاصل از فعالیت های عملیاتی خود را نیز به حداقل برسانند این اعمال فشار از طرف گروه هایی نظیر سهامداران ، دولت ، رسانه های گروهی ، مصرف کنندگان ، سرمایه گذاران و دیگر رسانه ها اعمال می شود .

اسلاید 5: 5شرکت ها برای کاهش تاثیرات زیست محیطی فعالیت های خود چاره ای به جز این ندارند که اطلاعات مربوط به هزینه های زیست محیطی را نیز در حساب ها و تصمیمات خود وارد کنند . (حسابداری زیست محیطی – مجله حسابدار- شماره 186)

اسلاید 6: 6تاریخچه : فاصله زمانی سال های 1971-1980 را زمان شروع اولیه طرح موضوع حسابداری محیط زیست در قالب حسابداری مسئولیت های اجتماعی می دانند . درآن زمان ، حسابداری مسئولیت های اجتماعی ، تمایلاتی را نسبت به بررسی موضوع حسابداری زیست محیطی در دانشگاه ها نشان داد . در فاصله زمانی سال های 1981-1990 تاکید ادبیات حسابداری از حسابداری مسئولیت اجتماعی به سوی حسابداری زیست محیطی تغییر جهت داد .

اسلاید 7: 7از دهه 1990 به بعد توجه به حسابداری زیست محیطی گسترش یافته و علاقه حسابداران در دانشگاه ها و در حرفه را به خود جلب کرده است . برخی از کشور ها از جمله : دانمارک و هلند ، شرکت ها را ملزم به ایجاد حسابداری سبز یا گزارش محیط زیست کرده اند . همچنین در انگلستان از شرکت ها درخواست شده تا الزامات ایزو 14000 ایجاد شده در سال 2005 را رعایت نمایند هرچند که این موضوع در انگلستان اجباری نمی باشد ولی به امری عادی تبدیل شده است . در آلمان نیز این گونه است .

اسلاید 8: 8اما در ایران ، شرکت ها با مفاهیم حسابداری زیست محیطی، آشنایی کافی نداشته و صرفا به وضع قوانین و مقررات زیست محیطی پرداخته شده است . (مجله حسابدار – شماره 185)

اسلاید 9: 9دلایل سودمندی حسابداری زیست محیطی :هزینه ها و عملکرد زیست محیطی شرکت به دلایل زیر مورد توجه مدیران قرارگرفته است: بسیاری از هزینه های زیست محیطی را می توان با تصمیمات تجاری بهتر وسرمایه گذاری در فن آوری های بهتر سازگار با محیط زیست کاهش داده و یا حذف کرد زیرا این هزینه ها ممکن است هیچ ارزش افزوده ای برای سیستم یا محصول ایجاد نکند .مدیریت بهتر هزینه های زیست محیطی می تواند کاهش آلودگی هوا و حفظ سلامت عمومی را برای جامعه به ارمغان بیاورد .

اسلاید 10: 10درک درست از هزینه زیست محیطی می تواند بهایابی درست و صحیح و همچنین قیمت گذاری محصولات را بهبود بخشد . توجه به فرایند ها و تولید محصولات منطبق با شرایط زیست محیطی ، مزایای رقابتی برای محصولات شرکت در میان مشتریان ایجاد می نماید . (مجله حسابدار- شماره 186)

اسلاید 11: 11اهمیت آلودگی محیط زیست موضوع آلودگی محیط زیست در آمریکا از اهمیت خاصی برخوردار است . بر اساس اطلاعات ارائه شده توسط آژانس حفاظت از محیط زیست (EPA) ، این کشور ضایعات خطرناکی را تولید می کند که سهم سالانه هر نفر از آن ، معادل یک تن ضایعات است و هر ساله به مقادیر سال های گذشته افزوده می شود . البته بخش اعظم این ضایعات به طور مستقیم وارد چرخه محیط زیست نمی شود و در صورت وجود انگیزه کافی ، می توان بسیاری از این ضایعات خطرناک را جهت ایجاد منابع انرژی بازیافت کرد . علاوه بر این طی نیم قرن گذشته ، هزینه جمع آوری ، دفع زباله و ضایعات خطرناک در این کشور بالغ بر 500 میلیون تا یک میلیارد دلار برآورد شده است و این امر نشان می دهد که گزارشگری زیست محیطی در شرکت های آمریکایی از اهمیت زیادی برخوردار است و تمایل برای داشتن حسابداری زیست محیطی روز به روز بیشتر گردیده است . (حسابداری زیست محیطی - مرتضی دلخوش)

اسلاید 12: 12انواع مختلف حسابداری محیط زیست کاربرد های حسابداری محیط زیست در 2 سطح اقتصاد خرد و اقتصاد کلان مورد بررسی قرار می گیرد : همانطور که در جدول شماره 1 دیده می شود در سطح اقتصاد خرد حسابداری زیست محیطی به 2 قسمت حسابداری مالی و حسابداری مدیریت تقسیم می شود و در سطح اقتصاد کلان ما با حسابداری درآمد ملی مواجه می شویم .

اسلاید 13: 13 جدول شماره 1انواع مختلف حسابداری زیست محیطی

اسلاید 14: 14حسابداری مالی زیست محیطی : حسابداری مالی شرکت را قادر می سازد تا گزارش های مالی را برای استفاده کنندگان برون سازمانی از قبیل : سرمایه گذاران ، اعتبار دهندگان و ..... تهیه نمایند . مبنای تهیه این گزارشات مالی اصول پذیرفته شده حسابداری (GAAP) است . حسابداری مالی زیست محیطی الزاماتی را جهت افشای بدهی ها و هزینه های زیست محیطی مقرر کرده است .

اسلاید 15: 15حسابداری مدیریت زیست محیطی حسابداری مدیریت فرآیند شناسایی ، گردآوری و تجزیه و تحلیل اطلاعات برای اهداف درون سازمانی مثل : برنامه ریزی ، ارزیابی عملکرد و مقاصد کنترلی به کار برده می شود . حسابداری مدیریت زیست محیطی می تواند بهای مواد و هزینه های زیست محیطی استفاده شده برای انجام عملیات را اندازه گیری کند و مدیریت را جهت برنامه ریزی ، ارزیابی و تصمیمات بهتر یاری رساند .

اسلاید 16: 16تعریف حسابداری مدیریت زیست محیطی از دید اتحادیه بین المللی حسابداری : حسابداری مدیریت زیست محیطی یک تعریف پذیرفته شده جهانی ندارد . حسابداری مدیریت زیست محیطی ، به معنی مدیریت زیست محیطی و عملکرد اقتصادی از طریق اجرا و توسعه سیستم ها و روش های مناسب مربوط به زیست محیط است که ممکن است شامل گزارشگری و حسابرسی در بعضی از شرکت ها شود . حسابداری مدیریت زیست محیطی معمولاً شامل : هزینه یابی چرخه عمر ، ارزیابی سود ها و برنامه های راهبردی برای مدیریت زیست محیطی می شود .

اسلاید 17: 17تعریف حسابداری مدیریت زیست محیطی از دید سازمان ملل :EMA به طور گسترده ای به شناسایی ، جمع آوری ، تجزیه تحلیل و استفاده از هر دو نوع اطلاعات زیر برای تصمیم گیری داخلی می پردازد : اطلاعات فیزیکی : جریاناتی مثل انرژی ، آب ، مواد (مثل ضایعات ) و اطلاعات پولی : بهای تمام شده ، درآمد ها و ذخایر مرتبط با محیط زیست .

اسلاید 18: 18اطلاعات فیزیکی EMA : برای ارزیابی بهای تمام شده صحیح ، یک سازمان ، نه تنها اطلاعات پولی بلکه می بایست اطلاعات غیر پولی در ارتباط با مواد مورد استفاده ، ساعات اشخاص و دیگر محرک های هزینه را جمع آوری کند .

اسلاید 19: 19دلایل تاکید حسابداری مدیریت زیست محیطی بر اطلاعات فیزیکی : استفاده از انرژی ، آب و مواد اولیه باعث تولید ضایعات و مواد دفعی می شود که مستقیماً اثرات زیادی بر محیط زیست می گذارد . هزینه های خرید مواد یک محرک هزینه اصلی در بسیاری از سازمان ها می باشد .

اسلاید 20: 20اطلاعات فیزیکی EMAبرای مدیریت موثر و کاهش اثرات ضایعات بر محیط زیست یک سازمان می بایست اطلاعات دقیقی از میزان و مقصد تمام انرژی ها ، مواد و آب مورد استفاده داشته باشد . لازم است بدانیم کدام و چقدر مصرف شده است . کدام به محصول و کدام به ضایعات تبدیل می شود .این اطلاعات فیزیکی حسابداری، تمام داده های مورد نیاز برای مدیریت موثر تمام اثرات زیست محیطی را ارائه نمی کند اما اطلاعات ضروری است، که حسابداری مدیریت می تواند بر آن تکیه کند .

اسلاید 21: 21اطلاعات پولی EMA سازمان ها هزینه های مرتبط با زیست محیط را به طور متفاوت بسته به قصد استفاده از اطلاعات تعریف می کنند . توضیحات بیشتر این عنوان در قسمتهاي بعدی به تفصیل ، شرح داده شده است . (IFAC, 2005)

اسلاید 22: 22خدمات حسابداری مدیریت زیست محیطی خدماتی که حسابداری مدیریت زیست محیطی به مدیران در جهت تصمیمات داخلی شرکت ارائه می کند بشرح ذیل است: خدمات اصلی : طراحی محصولطراحی فرآیند تولیدارزیابی عملکردسرمایه گذاری در دارایی های ثابت کنترل هزینه ها مدیریت ضایعات

اسلاید 23: 23سایر خدمات شامل :مکان یابی تاسیسات خرید هزینه یابیمدیریت ریسک و بدهیطراحی برنامه های راهبردیانتخاب عرضه کنندگان توصیه برنامه زیست محیطی انجام سرمایه گذاریتخصیص هزینه ها ترکیب محصولقیمت گذاری محصول گسترش کارخانه

اسلاید 24: 24استفاده ومزاياي حسابداری مدیریت زیست محیطی Complianceکاراییموقعیت استراتزيك EMA حفاظت زیست محیطی را ازطريق تطابق كارايي هزينه با مقررات حسابداری و اعمال خط مشي هاي زیست محیطی پشتيباني مي كندEMA ازكاهش همزمان هزينه ها واثرات زیست محیطی را ازطريق استفاده كاراتر ازآب ، انرژی ها و مواد در عمليات داخلي و محصولات نهايي پشتيباني مي كند EMA ازبراورد و اجراي كارامدي هزينه و برنامه هاي حساس زیست محیطی براي ا طمينان از وضعيت استراتزيك بلند مدت سازمان پشتيباني مي كند.سرمايه گذاري طراحي و اجراي كنترل آلودگي رديابي دقيق تر جريان آب ، انرژی ، مواد وضايعات كار كردن با ارايه دهندگان ملزومات جهت طراحي محصولات وخدماتسرمايه گذاري و خريد جانشينهاي كارامد هزينه براي مواد سمي طراحي و اجراي برنامه هاى كاراى آب ، انرژی ، مواد براورد هزينه هاي داخلي مقررات احتمالى گزارشگری ضايعات زیست محیطیومواد دفعى براى مقامات قانونى براورد بازده كل سالانه سرمايه گذاريدر فعاليتهاى Eco-Efficiency گزارشگری براي استفاده كنندگان ذينفع از قبيل مشتريان ، سرمايه گذاران وجوامع محلي شكل شماره 2(August 2005International Guidance DocumentEnvironmental Management Accounting)مثال ها :مثال ها :مثال ها :

اسلاید 25: 25حسابداری درآمد ملی زیست محیطی : این نوع حسابداری زیست محیطی در سطح اقتصاد کلان موردبررسی قرار می گیرد و اشاره به جمع آوری اطلاعاتی در مورد اندازه ، کیفیت و ارزش منابع مصرف شده یک ملت یا یک قوم دارد .( مثل تولید ناخالص ملی ).

اسلاید 26: 26نکات قابل توجه در حسابداری درآمد ملی زیست محیطی : بعضی از کالاهای زیست محیطی اگرچه ایجاد کننده ارزش افزوده اقتصادی می باشند اما در بازار مورد داد و ستد قرار نمی گیرند . هیزم جمع آوری شده از جنگل برای سوخت ، ماهی صید شده از طبیعت برای مصرف در گیاهان دارویی مثال هایی از این قبیل کالا ها هستند .ارزش آب مورد استفاده برای نوشیدن و یا آبیاری زمین های کشاورزی منعکس کننده بهای تمام شده زیر ساخت های انتقال و توزیع آب می باشد نه ارزش خود آب .ارزش واقعی منابع طبیعی از قبیل هوا ، زمین ، آب و... مورد استفاده در تولید محصولات ، در بهای تمام شده محصولات و خدمات تولیدی به درستی منعکس نمی شود . ( مجله حسابدار – شماره 185-186 )

اسلاید 27: 27

اسلاید 28: 28

اسلاید 29: 29

اسلاید 30: 30کابرد های مختلف حسابداری زیست محیطی: حسابداری زیست محیطی می تواند کاربرد های گوناگونی در هزینه یابی و تصمیمات سرمایه گذاری و طراحی برنامه های راهبردی داشته باشد .

اسلاید 31: 31کاربردهای حسابداری زیست محیطی در هزینه یابی :مهمترین عامل مورد بررسی در هزینه یابی محصول ، هزینه یابی صحیح آن است . در بیشتر موارد محصولات مختلف به شکل فرایند های تولیدی متفاوت تولید می شوند و هر فرایند تولیدی هزینه زیست محیطی مربوط به خود را دارد. در شرایطی که نتوان هزینه های زیست محیطی را به نحو مطلوب تخصیص داد، بین محصولات تولیدی نوعی یارانه متقاطع حادث خواهد شد .

اسلاید 32: 32به عنوان مثال کارخانه ای با دو فرایند تولیدی الف و ب را در نظر بگیرید که تعداد نفرات و ساعات کار یکسانی را برای هر گروه محصول به کار می برد . اما فرایند تولید الف مواد شیمیایی زیان آور استفاده می کند ، در حالی که در فرایند تولیدی ب چنین شرایطی وجود ندارد .

اسلاید 33: 33در حالت بکارگیری فرایند تولیدی الف کارخانه به طرق ذیل متحمل هزینه های زیست محیطی ناشی از کاربرد مواد شیمیایی زیان آور می گردد :شناسایی و خرید مواد شیمیایی که شامل ارزیابی برگه های مختلف اطلاعات ایمنی مواد نیز می شود .طراحی فرایندی جهت به حداقل رساندن تماس کارگران با مواد شیمیایی جابجایی و انتقال مواد شیمیایی بازرسی ، گزارش و دریافت مجوز طبق قوانین انبارداری و منهدم کردن مواد شیمیایی آموزش کارکنان جهت حمل مواد و واکنش های اضطراری کارکنان

اسلاید 34: 34علاوه بر هزینه های فوق ممکن است هزینه های نامشهودی چون تیرگی چهره واحد تجاری نزد افکار عمومی و ناتوانی در انجام الزامات کیفی نیز وجود داشته باشد . اگر تمام این هزینه ها به عنوان هزینه های سربار تلقی و بر مبنای ساعات کار و یا حجم تولید به فرآیند های تولیدی الف و ب تخصیص یابند ، محصولاتی که بوسیله فرآیندهای تولیدی ب تولید شده اند ، همانند یارانه ای برای محصولات تولید شده بوسیله فرآیند تولیدی الف عمل می کنند. به عبارت دیگر می توان گفت که سیستم سنتی هزینه یابی ، فرایند تولیدی ب را پرهزینه تر و فرایند تولیدی الف را کم هزینه تر از واقعیت نشان می دهد . استفاده از سیستم سنتی هزینه یابی باعث هزینه یابی نادرست و قیمت گذاری نامناسب و در نتیجه شرایط نامساعد رقابتی می گردد و از طرف دیگر هزینه یابی دقیق می تواند موسسه را در شرایط مناسب رقابتی قرار دهد . (مجله حسابدار – شماره 185)

اسلاید 35: 35مراحل تسهیم هزینه های زیست محیطیتعیین مقیاس و چهارچوب مناسب برای این هزینه ها مشخص کردن هزینه های زیست محیطی مشخص کردن مقدار این هزینه ها تسهیم هزینه های زیست محیطی به فرایند ها و محصولات محرک هزینه های مزبور (مجله حسابدار- شماره 186)

اسلاید 36: 36نمودار شماره3 تسهيم نادرست هزینه های زیست محیطی را نشان مي دهد.نمودار شماره4 تسهيم صحيح هزینه های زیست محیطی را نشان مي دهد.

اسلاید 37: 37مراحل تسهيم هزینه های زیست محیطی ازطريق سيستم سنتى ضايعات سمىاجارهحقوقمنابع انسانىسربارمواد بدستمزد بمواد الفدستمزد الفدايره بدايره الفنمودار شماره3

اسلاید 38: 38مراحل تسهيم هزینه های زیست محیطی ازطريق سيستم صنعتي ضايعات سمىاجارهحقوقمنابع انسانىسربارمواد بدستمزد بمواد الفدستمزد الفدايره بدايره الفنمودار شماره4

اسلاید 39: 39کاربرد های حسابداری زیست محیطی در تصمیمات سرمایه گذاری : از آنجا که هزینه های زیست محیطی اغلب ، بخش عمده ای از هزینه های عملیاتی و سرمایه ای واحد تجاری را در بر می گیرد ، لذا آن دسته از واحد های تجاری که بتوانند این هزینه ها را کاهش دهند از بازده مالی قابل ملاحظه ای برخوردارند . یکى از کاربردهای خاص حسابداری زیست محیطی برای تحلیل های سرمایه گذاری ارزیابی هزینه کل است . این روش ارزیابی بوسیله سرمایه گذاران بویژه سرمایه گذاران محیط زیست جهت ارزیابی دقیق تر سود آوری بالقوه سرمایه گذاری های انجام شده مورد استفاده قرار می گیرد .

اسلاید 40: 404 عنصر اساسی روش ارزیابی هزینه کل که باعث ارائه اطلاعات مفیدتری نسبت به دیگر مدل های متداول ارزیابی ارائه شده است عبارتند از:ارائه صورت جامع تری از هزینه ها که شامل هزینه های غیر مستقیم و نامشهود نیز می باشد .تخصیص مطلوب هزینه هایی که معمولاً به حساب های سربار تسهیم می شوند یا بر مبنای محرک هزینه نامناسب تخصیص داده شده یا اینکه اصلاً تخصیص پیدا نکرده اند . ارزیابی پروژه های بلند مدت به منظور کسب منافع بیشتر از سرمایه گذاری که معمولاً بعد از طی یک دوره زمانی 2 الی 3 ساله قابل بازیافت می باشد .شاخص های سودآوری که ارزش زمانی پول را در نظر می گیرند . نکته : این مدل ، سودآوری پروژه را حتمی نمی کند بلکه شفافیت ، وضوح و دقت بیشتری را برای تصمیم گیری در انجام سرمایه گذاری ها ایجاد می کند

اسلاید 41: 41کاربرد حسابداری زیست محیطی در طراحی برنامه های راهبردی :سود بالقوه به طور قابل ملاحضه ای می تواند از طریق هزینه های زیست محیطی و چگونگی مدیریت این هزینه ها تحت تاثیر قرار گیرد . از این رو ، حسابداری ، محیط زیست را عنصر راهبردی موفقیت بلند مدت واحد تجاری قلمداد می کنند . بسیاری از مشتریان بطور فزاینده ای خواهان الزامات کیفی بوده و عملکرد زیست محیطی نیز جزء جدایی ناپذیر این الزامات محسوب می شود . شرکت های تولید کننده محصولات معدنی ، بازارهای سودمند را در تولید کالاهای سبزی یافته اند که مشتریان کالاها معتقدند بطور قطع می توانند کیفیت زیست محیطی کالاها را از طریق تصمیمات خود تحت تاثیر قراردهند .

اسلاید 42: 42بکارگیری مفاهیم حسابداری زیست محیطی ، سرمایه گذاری مالی صحیح در تولید محصولا ت سبز را تقویت می کند که این امر می تواند واحد تجاری را به طور راهبردی در موقعیتی قرار دهد که فرصت های سود آوری بازار را از دست رقیبان برباید . به همان اندازه که موسسات خود را جهت تقویت ساختار سیستم های خود سازماندهی می کنند ، حسابداری زیست محیطی، بخش جدایی ناپذیر توسعه و موفقیت آنها خواهد شد .

اسلاید 43: 43این سیستم داده های مبتنی بر حسابداری زیست محیطی را در جهت تدارک اطلاعات برای مدیران به منظور درک بهتر اثرات تصمیمات خود هماهنگ میسازد . این اطلاعات می توانند به طور راهبردی جهت تحریک عملکرد زیست محیطی پیشرفته مورد استفاده قرار گیرد . ( مجله حسابدار – شماره 185)

اسلاید 44: 44حسابرسی زیست محیطی (EA)صورت های مالی شرکت ها همواره در معرض بررسی حسابرس مستقل هستند . تعدادی از شرکت ها در گزارش ها و حساب های خود اطلاعاتی را ارائه می دهند که به آسیب های وارده در محیط زیست بر اثر فعالیت های آنها مربوط می شود . این اطلاعات غالباً جزئیاتی درباره انتشار آلودگی در هوا ، آلودگی آب یا جزئیاتی از سوخت و مواد مورد استفاده توسط آنها می باشد . برخی از گزارش ها تفصیلی تر بوده و ممکن است تشریحی یا شامل داده های کمی ایجاد شده توسط شاخص های عملکرد زیست محیطی واحد تجاری نیز باشند . علایق عمومی در حمایت از محیط زیست موجب شده که فشار وارده برموسسات جهت بازرسی و آزمودن دقیق آسیب هایی افزایش یابد که فعالیت های تجاری آنها بر محیط زیست وارد می سازد و این امر موجب اجرای حسابرسی فعالیت های زیست محیطی شده است . (حسابداری زیست محیطی – مجله حسابدار- شماره 185)

اسلاید 45: 45حسابرسی زیست محیطی درايالات متحده ،اروپا وهندوستان برای بیشتر شرکت های باهوش از نظر زیست محیطی یک حسابرسی زیست محیطی بسیار مهم است .این مفهوم ابتدا در ایلات متحده توسعه پیدا کرد . جایی که شرکت ها از طریق حسابرسی زیست محیطی ، جهت تطابق با قوانین زیست محیطی استفاده کردند . این شرکت ها نگران سرپرستی و نظارت بر زیر مجموعه هایشان بودند از آن پس شرکت های چند ملیتی ، حسابرسی خارجی خود را شروع کردند .

اسلاید 46: 46حسابرسی زیست محیطی درايالات متحده ،اروپا وهندوستاندر اروپا تعهدات زیست محیطی کمتر جدی بود . و شرکت ها ، حسابرسی زیست محیطی را به عنوان یک روش اینکه چطور ، آنها می توانند عملکرد زیست محیطی شان را توسعه دهند تا مسئولیت های زیست محیطی شان را به جهان بیرونی تشریح کنند ، می دیدند .

اسلاید 47: 47حسابرسی زیست محیطی درايالات متحده ،اروپا وهندوستاندر هندوستان ، این عملیات هنوز محبوب نشده ، هر چند برخی شرکت ها در بخش خصوصی مانند TISCO, ITC و تعداد کمی دیگر به صورت دوره ای ، حسابرسی زیست محیطی را اجرا کردند .

اسلاید 48: 48با سپاس بيكران از استاد گرامي: جناب آقاي دكتر حسن همتي و حسن توجه دوستان عزيز(( بهار 88))