حسابداری صنعتی

صفحه 1:


صفحه 2:


صفحه 3:
:حسابداری صنعتی (حسابداری قیمت تمام شده یا هزینه یابی) ضرورت: ‎-١‏ بدانيم تا جه قيمتى می توانیم بفروشیم و از آن کمتر ضرر دارد ۲-برای سهولت مدیریت کاهش هزینه ۳-برای برنامه ریزی و تنظیم برنامه های آینده وازه ها: ۱- هزینه مواد مستقیم شامل مواد اولیه ای که مستقیما در محصول بکار می رود می باشد. ۲- هزینه دستمزد مستقیم شامل حقوق کارکنانی که مستقیماً روی محصول کار می کنند مى بلشد. ۳- هزینه سربار شامل بقیه هزینه ها است. ۴- قیمت تمام شده محصول نیمه ساخته شامل هزینه های ۳مورد فوق برای یک محصول نیمه تمام است ۵- قیمت تمام شده محصول ساخته شده شامل هزینه های او آو ۳ فوق برلی یک محصول ساخته شده است. مدرس: علیرضاً پری زاده 

صفحه 4:
‎Ce wee |‏ فش ديكرى ار عمسابدارى: حسابداری بهای تمام شده نامیده می‌شود. حسابداری صنعتی فرایند هزینه‌یابی محصول است و اطلاعاتی را فراهم می‌کند که در برنامه‌ریزی عملیات آتی واحد تولیدی و کنترل هزینه‌ها مفید می‌باشد. حسابداری صنعتی طی یک فرآیند هزینه‌ها را شناسایی, اندازه يرى» طبقه بندی, تلخیص و جمع آوری نموده که اصطلاحاً به اين فرآیند هزینه یابی اطلاق می‌شود. عع ررد لاي در اه لك اس اس ۲ بتواند نيازهاي ناشي از شكل مشخص سيستم توليد آن شركت را تامین کند. هدف اصلي از هزینه يابي عبارت است از کمک به مدیریت در جریان تصمیم گيري عملياتي از طریق محاسبه و تعیین قیمت تمام شده هر فعالیت یا مجموعه هم بسته اي از فعاليتهاي موسسه. 

صفحه 5:
خب ۱7 حسابداری بطور اعم و حسابداری صنعتیبه طور اخص بخشی از سیستم اطلاعات مدیربت هرسازمان را تشکیل می دهد که قسمت قابل ملاحظه ای از نیازهای اطلاعاتی مدیریت را فراهم می آورد. با تولید اطلاعات مرتبط با هزینه ها برای مقاصد گوناگون سرو کار دارد. تعیین بهای تمام شده تولید فراورده هابه منظور تهیه صور تهای مللی و مقاصد مالیاتی تا پیش بینی هزینه ها و درآمد ها در جهت پشتیبلنی از تصمیم گیری های گوناگون ادامه می یابد سیستم هزبنه یابی باید در عمل اقتصادی و مقرون به صرفه باشد 

صفحه 6:
براي طراحي و انتخاب سیستم هزینه يابي توجه به هزینه و منفعت سیستم بسیار مهم است. هزینه بكارگيري سیستم ها شامل هزینه آموزش مدیران و کارکنان بسیار بالا ست. مدیران باید تنها زماني به استقرار یک سیستم پیچیده تن دهند که به فزوني منافع سیستم نسبت به هزینه هاي لن اعتقاد راسخ داشته باشند. سیستم باید متناسب با فعالیتها و کارهاي شرکت باشد و نه بر سيستمهايي که مدیران عملياتي آنها را گمراه کننده مي دانند بدترین سیستمها مي باشد. به کمک سیستم هزینه يابي فقط مي توان ارقام هزینه را گزارش کرد که نشانگر تحوه مصرف منابع سازمان بوسبله یک موضوع هزینه خاص (نظیر محصولات,خدمات» مشتریان ) است. 

صفحه 7:
تعریف هزینه حسابداران هزینه را از دست دادن متلبع برای دستیابی‌به هدفی خاص تعریف می در حسابداری صنعتی واه هزینه همواره همرامبا اصطلاحات توصیفی‌به کار برده میشود مثلا هزینه مواد. هزینه تبدیل.هزینه از دست رفتن فرصت وغیره © تعریف دیگر هزینه عبارت است از کاهش ناخللص دارایبها و ییا افزلیش ناخللص بدهی ها است که ناشی از فعالیت های انتفاعی یک واحد تجاری بودمو سبب تغییر حقوق صاحبان سرمایه می گردد. #عامل هزینه (محرک هزینه)دهر عاملی است که بر کل هزینه هاتأثیر میگذارد. بر درمیزان محرک هزینه باعث تغییر درمیزان کل هزینه موضوع هزینه مربوطه خواهد شد. مثلا "زمان و هزینه" با "نعداد و هزينه “يعنى تغيير در ميزان و اندازه محرک هزینه باعث تغییر در جمع مبلغ هزینه های مربوط به موضوع هزینه مورد نظر می شود. از نظر محرک هزینه به هزینه های ثابت و هزینه های متغیر طبقه بندی شوند. 

صفحه 8:
طبقه بندی هزینه‌ها هزینه‌ها را میتوان به شکل‌های مخّتلف طبقه بندی کرد که به برخی از این طبقه بندی اشاره می‌شود الف) طبقه بندی هزینه‌های تولید به تفکیک هزینه‌های مستقیم کا005 ۲601( و غیر مستقیم 0056 ‎Indirect‏ ب) طبقه بندی هزینه‌ها براساس عناصر تشکیل دهنده محصول ج) طبقه بندی هزینه‌ها به دو نوع هزینه‌های محصول و هزینه‌های دوره د) طبقه بندی هزینه‌ها براساس رفتار هزینه 8 

صفحه 9:
طبقه بندى هزينه ها بر اساس كرايش به تغيير در حجم تولید: هزينه هاى متغير: هزينه متغير هزينه اى است كه به نسبت مستقيم با تغییر در سطح فعالیتهای تغییر می کند اگر فعالیتها ۲۰ درصد افزايش یابند هزینه متغیر کل نیز ۲۰ درصد افزایش خواهد یافت. هزینه متغیر هر واحد با تغییر فعالیتها دجار تغيير نمی شود بطور خلاصه با تغییر در سطح فعالیت. هزینه متفیر کل متناسب با آن دچار افزایش با کاهش خواهد شد. اما هزینه متغیر هر واحد تغیبری نخواهد کرد. مدرس: عليرضا برى اده 

صفحه 10:


صفحه 11:
7 هزینه های ثابت هزینه ثلبت كل همیشه بدون توجه به تغییر در سطح فعالیتها. در یک دامنه مربوط بدون تغییر باقی می ماند. برای مثال: اگر فعالیتها ۲۰درصد افزایش یا کاهش یابد. هزینه استهلاک تجهزیات کارخامه. هزینه استهلاک موسسه خدماتی تغییر نخواهد کرد و بطور کلی با تغییز در سطح فعاليتهاء هزینه ثابت کل تغییری نخواهد کرد. مدرس: عليرضا برى اده 

صفحه 12:
به موازات افزایش سطح فعالیتها؛ تغییری در هزینه ثابت کل رخ نخواهد داد ولی هزینه ثابت هر واحد کاهش خواهد یافت هزينه ثابت كل | هزينه ثابت هر | عامل هزينه زا واحد 1500 1500 1500 1500 1500 1500 1500 1500 750 300 150 136/36 75 71/43 مددرس: عليرضا برى زادة 1 2 5 10 11 20 21 

صفحه 13:
3h : صدا خفه کن در اگزوز ماشین ها فعالیت می کند جدول زیر اطلاعات هزینه خرداد ماه این شرکت رات در سه سطح تولیدی مختلف نشان می دهد مبالغ مجهول را محاسبه کنید اطلاعات خر داد ماه أكل عزينة فليت ‎a‏ 42000 ‎c a‏ 30000 جنم شرت ها ‎e‏ 72000 هزینه ثابت هرواحد ‎h g‏ هزینه متغیر هرواحد ‎J‏ 1 جمع هزینه (بهای تمام ‎n m‏ شده) نصب هرواحد مدرس: علیرضاپری ژاده و اه و < ۳۲ 

صفحه 14:
با توجه به اينكه مبلغ كل هزینه ثابت در یک دامنه تغییر نمی کند مقادیر 3 و 0 برابر ۴۲۰۰۰ خواهد شد برای محاسبه هزینه متفیر کل ابتدا لازم است هزینه متفیر هر واحد را بيابيم كه برابي ۵۰ ریال می باشد (۶۰۰: ۳۰۰۰۰) این مبلغ نیز در دامنه مربوطه بدون تغیبر باقی می ماند بنابراین مقادیر مجهول لو او ]هر سه برابر ‎Jude‏ خواهند شد هزينه متغير هر واحد ‏ تعداد اگزوز نصب شده < هزینه متغیر كل ‎C= des x ۵۰ ۵‏ ‎d= ۷.۰ x ۵۰ ۳۵‏ مدرس: عليرضا برى اده 

صفحه 15:
۱7 #برای محاسبه مقادیر [) و 12 و نیز خواهیم داشت: © تعداد اگزوز نصب شده : هزینه ثابت کل < هزینه ثابت هر واحد 1-۰ aes = ۸. ۷ ۳ ۰و 3 ۳۹ 1 ۴۲۰ : ۷.۰ = ۰. AtC =E = Your + Ferre = ‏لمملا‎ ‏+ط‎ 1 =f = ۳۵ ‏ب‎ ۴۲ = Wee ® gti =m = +e = Fe h+ek =n = ۷۰+ ۵ = 0809© 1 +], =0 = & +o = ۵ مدرس: عليرضا برى اده 

صفحه 16:
هه ی را که ی تاه یک بخش خاص نمبت اه هه مسظیم آن بخش نامیده می شود مثلاً هزینه رنگ مورد استفاده در کارخانه يارس خودروء هزینه مستقیم بخش رنگ آمیزی آن کارخانه تلقی می شود هزینه غیرمستقیم هزینه ای را که نتوان به یک بخش خاص نسبت داد هزینه غیر مستقیم آن بخش نامیده می شود مانند هزینه تبلیغات یکك شرکت و با حقوق مدير كارخانه مدرس: عليرضا برى اده 

صفحه 17:
طبقه بندی هزینه هاً بر آساس ار تباط آنها با محصول هزینه های تولید و ساخت محصول به سه دسته تقسیم می شوند: مواد مستقیم» دستمزد و سربار ساخت مواد مستقيم: مواد خامى كه در فرايند توليد مصرف مى شوند ويا در كالاى ساخته شده نصب مى شوند و به راحتى قابل رد يابى به محصولات باشند مواد مستقيم يا مواد خام كفته مى شود. مانند ورق فلزى در توليد يخجال در كارخانه آزمايش و يا كاغذ مورد استفاده در مجله جوانان مواردى را كه نمى توان به توليد خاصى نسبت داد (مانند جسب يا كريس) شامل سربار ساخت مى باشد. مدرس: عليرضا برى اده 

صفحه 18:
a 5 : ‏دستمزد مستعیم‎ هزینه های حقوق ,دستمرد و مزایای کارکنانی که مستقیما در تولید محصول دشالت دارند. برای مثال: حقوق کارکنان مونتاژ کار و اپراتورهای ماشین آلات در کارخانه ایران خودرو. در حقیقت دستمزد مستقیم حقوق کار گران و کارمندانی است که مواد خام را به کالای ساخته شده تبدیل می کنند. سربار ساخت : تمامی هزینه های مرتبط با ساخت کالاء محصول و یا خدمات ارائه شده شرکت به جز مواد مستقیم. و دستمزد مستقیم هزینه سربار ساخت تلقی می شود که شامل هزینه مواد غيرمستقيم» دستمزد غير مستقیم و سایر هزینه های ساخت می شود. مدرس: عليرضا برى اده 

صفحه 19:
مواد غیر مستقیم موادی هستند که در طی فرایند ساخت و تولید یک محصول به کار می روند ولی ردیابی و نسبت دادن اين مواد به محصول خاص يا اکان پذیر نمی باشد و یا اينکه ردیابی آن به یک محصول خاص مقرون به صرفه نمی باشد» برای مثال چسب و میخ مصرفی در تولید یک صندلی و میز نمونه ای از مواد غیر مستقیم هستند که بخشی از كالاى ساخته شده محسوبه نمى شود امام برای ساخت آن لازم و ضروری می باشد اینگونه مواد معمولا آنقدر اززان قیمت هستند: که ارزش ردیابی هزینه های آنها به محصولات خاص و تلقی آنها به عنوان مواد مستقیم را ندارندو جزئی از هزینه سربار تلقی می شوند. مدرس: عليرضا برى اده 

صفحه 20:
کار غیر مستقیم: هزینه پرسنلی که بر روی محصول كار نمی کنند اما خدمات آنها در فرآیند تولید ضروری است برای مثال: حقوق و دستمزد سرپرستان بخش های تولیدی» نگهبانان و انبارداران سایر هزینه های قولید: تمامی هزینه های دیگر تولید که در طبقه دستمزد غیر مستقیم و مواد غير مستقیم جای نمی گیرند اين هزينه ها شامل استهلاک اموال و ماشین آلات و تجهیزات کارخانه. مالیات بردارائی» بیمه و استفاده از نیروی برق و هزینه خدمات دریافتی از واحدهای خدماتی می باشد. واحدهای خدماتی واحدهایی هستند که مستقیما بر امر تولید محصول اشتغال ندارند اما وجود آنها برای فرایندهای تولید ضرورت دارد مانند واحدهای تعمیرات و نگهداری تجهیزات مدرس: عليرضا يرى )22 

صفحه 21:
از دیگر هزینه های سربار می توان ی اضافی جهت اضافه کاری و هزین زان سكارى كاركران هآ توقف ماشینها نام برد به يرداختهاى اضافى به كاركران» در قبال ساعات كار بيش از ساعات عادى » يرداخت اضافه كارى كفته مى شود. فرض. كنيد به ازاى هر ساعت كار يكك تكنيسين الكترونيكك كه به مونتاز راديو اشتغال دارد ۱۶۰۰۰ریال پرداخت می شود اگر تکنسین مورد نظر به جای ۴۰ ساعت کار در هفته ۴۸ ساعت. در هفته كار كنل چنانچه قوانین. موجود در آن کشور مبنای پرداخت اضافه کاری را ۱۵۰ درصد دستمزد عادی قرار داده باشد حق الزحمه یکك هفته او بصورت زیر محاسبه می شود: هزینه دستمزد مستقیم ( ریال ۴۸۲۱۶۰۰۰ ساعت) 1۸۰ سربار (۸۱۶۰۰۰۱۷۵/۰) لماعم کل پرداختی ۸۳۳۰ مدرس: عليرضا برى اده 

صفحه 22:
i _ زمان بیکاری (اوقات تلف شده) مدت زمانی که یک کارگر به دلائلی مثل خرابی ماشین آلات یا زمان آماده سازی جدید برای هر نوبت تولید بدون انجام کار مفید سپری كرده باشد. این زمان بیکاری در بسیاری از فرایندهای تولید غیرقابل اجتناب هستند» هزینه در زمان بیکاری یک کارگر به عنوان هزینه سربار ساخت محسوب می شود به اين ترتيب مى توان آلن را به کلیه کارهای در دست تولید و نه یک کار خاص سرشکن نمود. مدرس: عليرضا برى اده 

صفحه 23:
فرض کنید در یک شیفت ۴۰ ساعته یکی از ماشینها به مدت يكك و لیم ساعت دچار خرایی شود و فطع برق نیز کار را به غدت نیم ساعت دچار وقفه کرده باشد اگر حقوق یک کارگر در ساعت ۰ یال باشدء دستمزد او در پایان هفته به این شکل طبقه بندی می شود: هزینه دستمزد (۱۴۰۰۰ ۳۸ ۵۳۲۰۰ سربار اوقات تلف شده (۱۴۰۰۰ ۲ ۲۸۰۰۰ كل پرداختی ۰« مدرس: عليرضا برى اده 

صفحه 24:
تجزیه و تحلیل نقطه سربسر: جهت محاسبه نقطه سربسر لازم است ابتدا ماهیت هزینه ها از نقطه نظر ثابت و یا متیر بودن مشخص گرد بعبارت دیگر هزینه های ثابت و متغیر باید از یکدیگر تفکیک شوند در اینجا هزینه های مواد و کار مستقیم جزء هزینه های متغیر طبقه بندی می گردند هزینه های سربار کارخانه همانند هزینه های توزیع و فروش و اداری و تشکیلاتی به عوامل ثابت و متغیر تفکیک می شود. نقطه سربسر از طریق فرمول زیر محاسبه می گردد: ] فروش/)هزینه های متغیر-۱[( /هززینه های ثابت-مبلغ فروش در نقطه سربسر مدرس: عليرضا برى اده 

صفحه 25:
مثال: فرض نمائید هزینه های عملیات متفیر و ثابت شرکت‌«مونه؟ بشرح زیر برآورد شده است: هزینه های متفیر ‏ ۱۹,۸۹۸:۷۵۰ریال ريال مبلغ فروش ۰ ريال هزينه هاى ثابت مبلغ فروش در نقطه سربسر بصورت زير محاسبه مى شود: ا ادر اماه 5 6۱ ۰ ۲:۵ مدرس: عليرضا يرى زاده. 

صفحه 26:
۱-گر نقطه سربه سر بالای ۷۰ ظرفیت اسمی ‎oy‏ کارخانه نباید دایر شود. اگر کارخانه ذاير شده بوذ. ذو حالت ذارة پیش‌آبینی این است که هميشه بالای /۷۰ ظرفيت اسمى تقاضا هست آینده ( مثلاً در دوسال آینده) تقاضا خوب می شود الان هرچقدر میشود تولید می کنیم تا بتوان در حد امکان ضررها را جبران کرد. درا فر حالیکه پیش بینی است که وضم تقاضا خوب نیست کارخانهر می فروشیم مدرس: علیرضاً پری زاده 

صفحه 27:
خب ۱7 ۲-اگر نقطه ى سر به سر بين /۵۰ تا ۷۰۸ ظرفیت اسمی بود بستگی به تقاضادارد. یعنی اگر مطمتنیم تقاضا بیش تر از ۷۰1۸ است تولید را ادامه مى دهيم ولی اگر مطمتنیم که تقاضا کمتر از ۵۰7 است کارخانه را بايد بیندیم. گر نقطه ی سر به سر بین ۳۰/۰ تا ۵۰7 باشد» خوبست. ۴-اگر نقطه ی سر به سر کوچکتر از ۳۰7 ظرفیت اسمی بود» عالیست. مدرس: علیرضاً پری زاده 

صفحه 28:
سایر هزینه های جانبی دستمزد: علاوه بر هزینه فوق العاده اضافه کاری. سایر هزینه های جانبی دستمزد شامل هزینه هائی نظیر دستمزد ایام مرخصی و تعطیلات» سهم کارفرما بلبت بیمه های اجتماعی» دستمزد ایام بیکاری. بیمه کارکنان. هزینه های بازنشستگی هزینه های مزایای غیرنقدی کارکنان و مزایای پایان خدمت کارکنان است باید جزء سربار ساخت و به عنوان بخشی از نرخ از پیش تعیین شده جذب هزینه های سربار ساخت منظور شود. مدرس: عليرضا برى اده 

صفحه 29:
خب ۱7 :انواع سیستم های هزینه یابی محصول برای طراحی و اجرای سیستم هزینه یلبی در هر شرکت تولیدی یا خدملتی بلید اطلاعات کافی راجع به فرایند تولید ن شرکت فراهم شود. زیرا روشهای تفصیلی حسابداری که در سیستمهای هزینه یلبی محصول بکاربرده می شود به نوع صنعت مربوط بستگی دارد. در مجموع می توان گفت ماهیت فعالیتهای تولیدی اعم از لین که به شکل دستی انجام گیرد و يا مکانیزه باشد یا مبتنی بر سلیقه ها و نیازهای مشتریان باشد یلبه تولید محصولات یکسان و استاندارد منجر شود. تعیین کننده نوع سیستم هزینه یابی است كه بايد برای جذب. تخصیص و انتصاب هزینه ها بکارگرفته شود. مدرس: عليرضا يرى )22 

صفحه 30:
خب ۱7 نظربه اينکه فناوریهای ساخت. سازمان تولید و ترکیب محصولاتی که ساخته می شود در ش رکتهای مختلف متفاوت. است. بنابراین انتظار می رود سیستم هزینه یابی نیز در شرکتهای گوناگون متفاوت باشد. سیستم هزینه یابی در هر شرکت باید به گونه ای طراحی شود که بتوان نیازهای ناشی از شکل مشخص سيستم تولید آن شرکت را تأمین کند. برای گرد آوری انباشت و تخصیص هزینه ها به محصولات معمولا يكى از دو روش هزينه يابى سفارش كار يا هزينه يابى مرحله ای بكار كرفته مى شود مدرس: عليرضا برى اده 

صفحه 31:
0 سیستم هزینه یابی سفارش کار لین سیستم توسط سازمانها و شرکتهائی بکارگرفته می شود که محصولات خود را در دسته های مجزا که تفاوت اساسی بین آنها وجود دارد تولید می کنند به بیان دیگر در اینگونه سازمانها هر یک از واحدهای هزینه با سایر واحدهای هزینه تفایت دارد و هرکدام ویژگیهای اعضای خود را دارند. در این سیستم هردسته محصول به عنوان یک سفارش مجزا و یک موضوع هزینه مشخص محسوب می شود. سیستم هزینه یلبی سفارش کار با هدف تخصیص هزینه ها به هر یک از لین سفارشها طرلحی می شود. سپس به منظور دستیابی به هزینه متوسط هر واحد محصول موشوع هر یک از سفارشهاء هزینه های تخصیص یافته به هر سفارش را می توان بر حسب واحدهلئی از محصول که به آن سفارش مربوط به شکل میانگین محاسبه کرد. مدرس: عليرضا برى اده 

صفحه 32:
هزینه یابی بروش سفارش کار اگر کارخانه چند محصول داشته باشد دیگر مثل حالت قبل نمی توان قیمت تمام شده محصولات را مشخص کرد, در اینصورت بشکل زیر عمل می کنیم: مواد اولیه مصرف شده: در انبار مواد اولیه و قطعات ‎sly‏ هر محصول یک حساب باز کرده و مواد قطعات ‏مصرفی هر محصولی را در حساب مربوطه ثبت می ‏کنیم و در پایان سال مانده آنها را به انبار برگردانده و می کنیم. بدینصورت مواد اولیه مصرف شده در ‏مدرس: علیرضا پری زاده 

صفحه 33:
کارکنان دو نوع هستند: #کارکنانی که تمام وقت روی یک محصول کار می کنند. در اینصورت حقوق آنها را منظور می کنیم. #كاركنانى كه در طول روز يا هفته براى همه محصولات کار می کنند, براى اين افراد يى برك زمانى تهيه كرده و زمان كار روى هر محصول را ثبت مى كنيم و بهمين نسبت حقوق را تقسيم و دستمزد منظور مى شود. هزينه سربار: هزينه هاى سربار جون براى همه محصولات انجام می شود ابتدا تفکیک كرده سيس به مدرس: علیرضاً پری زاده 

صفحه 34:
شرکت صنعتی پارت خودرو 1 جمع هزينه مواد مستقيم آدرس: تاریخ سفارش: ۲/۱۰/ ۱۲۰۳ نوع محصول: تاريخ شروع: مشخصات: تاريخ تكميل: ‏ ۲/۱۸ ۱۳۰۳ تعداد هزینه مواد مستقیم تاريخ شماره برگه درخواست مواد هزینه مواد - ريال ۱۱۴۲ 2۶ ا ۱۷۸۰ ۵۲۱ ۲ ۲ 8252 ما۲ مدرس: علیرضاً پری زاده 

صفحه 35:
et ۱۴ VIVO VIVE YY VIVA ساعأت کار مستقیم yy ۳۶ FA هزینه دستمزد مستقیم- ریال . جمع هزینه دستمزد مستفیم ۳۲ YOR eee YAAye + ۳۲۰ لد ۱۳ + مدرس: علیرضاً پری زاده 

صفحه 36:
تسس سربار پیش بینی شده جذب شده و واقعی کارخانه و تجزیه و تحلیل انحرافات سربار کارخانه معمولا به هزينه مواد غير مستقیم , دستمزد غير مستقيم و ساير هزینه هایی که به اسانی قابل شناسائی یا بطور مستقیم قابل منظور شدن به سفارشات يا محصولات خاصی نمی باشد اطلاق می گردد مدرس: علیرضاً پری زاده 

صفحه 37:
سربار از پیش تعیین شده کارخانه تنها شیوه ممکن جهت محاسبه هزینه های سربار وقت نیازهای مدیریت را براورده ؛عدم کاراتی را مشخص و توسانات غیر منطقى و غير قابل رل بای سا شدذة ی واحد را ار بت سای ماه دیگر متعادل سازد استفاده از نرخ از پیش تعیین شده (جذب) سربار می باشد. مدرس: علیرضا پری زاده 

صفحه 38:
نرخهای جذب سربار د ظرفیت 0 مترس: عليرضا يرى زادة 

صفحه 39:
معمولاً مبنای انتخاب باید در ارتباط نزدیک با فعالیتهائی باشد که باعث ایجاد هزینه های سربار گردیده است بعنوان مثال در صورتیکه هزینه های سربار کارخانه عمدتا از نوع هزینه های دستمزد مستقیم از قبیل هزینه های سرپرستی و دستمزد غیر مستقیم باشد احتمالاً هزینه دستمزد مستقیم یا ساعات کار مستقیم مبنای مناسبی برای جذب هزینه های سربار خواهد بود. اگر اقلام هزینه های سربار عمدتاً ناشی از هزینه های سر مایه ای بوده و با استهلای یا کا کرد ماشین آلات ارتباط داشته باشد اختمالاً ساعات کار ماشین مناسبترین مبنا برای جذب هزینه های سربار خواهد بود. هرگاه هزینه های سربار عمدتاً در ارتباط با هزینه های مواد از قبیل هزینه سربار مربوط به خرید و نقل و انتقال مواد باشد در اینصورت ممکن است هزینه مواد بعنوان مبنای جذب سربار مورد توجه قرار برد. مدرس: علیرضاً پری زاده 

صفحه 40:
:هدف انویه از انتخاب مبنای جذب هزینه های سربار کاهش هزینه ها و کارهای دفتری است. معمولا انتخاب هزینه دستمزد یا مواد مستقیم بعنوان مبنا موجب کاهش هزینه ها و کارهای دفتری می گردد و استفاده از مبنای ساعات کار مستقیم یا ساعات کار ماشین معمولاً مستلزم هزینه ها و کارهای دفتری اضافی است. مدرس: علیرضاً پری زاده 

صفحه 41:
مقدار محصو توليك شذه بعنوان ‎a‏ ‏ابن روش در شرايطى مطلوب است كة شركت تنها يى نوع محصول توليد نمايد, چنانچه محصولات متنوع تولیدی؛ مشابه يا در ارتباط_ نزدیک با یکدیگر بوده و اختلاف آنها صرفاً در وزن يا حجم باشد, سربار كارخانه مى 0 بر اساس وزن يا ‎lus] pio‏ مشخصر ‎Sibi‏ بكب شود. الاب ‎Md‏ 2 ۲ ‎i ۳ ۱‏ یا اد زان زاس الیل مدرس: علیرضا پری زاده 

صفحه 42:
برای هر محصول يا سفارش به میزان ۱۲۰درصد مواد مصرف شده سهم هزینه های سربار منظور خواهد شد بعنوان مثال چنانچه هزینه مواد مستقیم مصرفی یک سفارش ۵۰۰۰ریال باشد سهم هزینه های سربار کارخانه جهت سفارش مذکور ۶۰۰۰ ریال ((۱۲۰ ۰۰۰ ۵) خواهد شد. از آنجائیکه همواره نمی توان یک رابطه منطقی بین هزینه مواد مستقیم یکث محصول و سربار مصرف. مصرف شده در تولید برقرار کرد لذا کاربرد این روش محدود است. مدرس: علیرضاً پری زاده 

صفحه 43:
خب ۱7 چنانچه محصولات متنوعی تولید شود که مشابه یا در ارتباط نزدیک با یکدیگر بوده و اختلاف آنها صرفاً در وزن پا حجم باشد: سربار کارخلنه می تولند بر اساس وزن یا ضرائب مشخص ‎ice‏ جذب شود استفاده از وزن بعنوان ؛ موجب جذب هزینه های سربار کارخانه بر 7 وزن هر واحد محصول تولیدی میگردد مدرس: علیرضاً پری زاده 

صفحه 44:
ر صورتیکه هزینه های سربار برآوردی معادل ۳۰۰/۰۰۰ ریال و سایر اطلاعات مطابق جدول زیر باشد مطلوبست برآورد هزینه سربار برای هر واحد محصول . برآورد مقدار هریک از محصولات تولیدی(واحد) وزن هر محصول (کیلو) ۵ ۲ ۱ برآوردوزن هر یک از محصولات (کیلو) سس tele ۲ ۲ 1 ‏برآورد هزينه سربار براى هركيلو‎ Fe) ۶ ۲ ‏هر محصول‎ ee ba sly ۲ ۴ ‏برآورد هزینه سوبار کارخانة برای هرواخد‎ مدرس: علیرضا پری زاده 

صفحه 45:
ve Norio ۷۳۳/۰ 5۸۰۰۰ 8 ۱ ۰ 0 ۸ ۳۳۳ Vee مدرس: علیرضا پری زاده 50 ww ties 

صفحه 46:
متداولترین روش جذب سربار می باشد برآ ورد مزينه سربار كارخاته اا رصا هر به دسعرد مقعم ۰۰-2۸ 300000[] مثال يا اگر هزينه دستمزد مستقيم سفارش با محصول ۳۰۰۰ریال باشد مبلغ ۰ یال نیز بعنوان سربار کارخانه به آن تخصیص داده می شود. اشکالات: ۱- افزایش ارزش غالباً از طریق هزینه استهلاک ماشین آلات. گرانبها ایجاد شود و هیچگونه ارتباطی با دستمزد مستقیم نداشته باشد. ‎-Y‏ جمع هزینه های دستمزد مستقیم شامل دستمزدهای مربوط به کار گان تولیدی ماهر و غیر ماهر باشد مدرس: علیرضاً پری زاده 

صفحه 47:
؛ساعات کارمستقیم بعنوان مبنا ریال ۱/۵ - ۳۰۰/۰۰۰ مثال 0 ‎Nanas‏ ‏پرای سفارشی که مستلزم ۴۰۰ ساعت کار مستقیم باشد مبلغ ۰ریال بعنوان هزینه سربار کارخانه منظور می گردد. تا زمانیکه نیروی کار عامل اصلی تولید و ساخت باشد این روش بعنوان بهترین روش جذب سربار تلقی می شود. ‎aS‏ ساعات کار مستقیم ‏مدرس: علیرضاً پری زاده 

صفحه 48:
حا بر ريال ‎١‏ - مثال 10 - نرخ هر ساعت كار ماشين برای سفارشی که مستلزم ۱۲۰ساعت ماشین باشد مبلغ ۱۲۰ریال بعنوان هزينه سيار كارحانه منظور می گردد. اين روش مستلزم كارهاى دفترى اضافى است ولى بعنوان يكى از صحیح ترین روشهای جذب سربار کارخانه تلقى مى كردد. مدرس: علیرضاً پری زاده 

صفحه 49:
تعیین نرخ جذب سربار کارخانه نرخ جذب سربار را می توان پس از برآورد هزینه های سربار کارخانه و تعیین سطح فعالیت برای مبنای انتخاب. شده محاسبه کرد مثلاً رخ جذب. سربار برای هرساعت کار مستقیم با فرض برآورد ۲۰۰/۰۰۰ ساعت کار مستقیم ريال ۱/۵ -۳۰۰/۰۰۰ 200/000 مدرس: علیرضاً پری زاده 

صفحه 50:
:سربار واقعى كار خانه ی ار ها سريار کال تا مبناء سطح قعالیت مورد نظر و محاسبه نرخ جذب سربار همگی قبل از وقوع و ثبت هزینه های واقعی انجام می گیرد. مقایسه بین ارقام واقعی و بودجه شده ممکن ظرفیت بلااستفاده منجر شود. مدرس: علیرضاً پری زاده 

صفحه 51:
يس از انتقال کلیه اقلام ثبت شده در دفاتر روزنامه به حساب كنترل سربار در دفتر كل كارحانه. طرف را این ساب مصرف كل سربار واقعى و طرف بستانكار اين حساب بيانككر سربار جذب شده طى دوره مى باشد. مدرس: علیرضاً پری زاده 

صفحه 52:
سس مثال: فرض کنید سربار واقعی کارخانه برابر با ۲۹۲/۰۰۰ ریال باشدء در صورتب برآورد هزینه های سربار کارخانه برابر ۳۰۰/۰۰۰ریال و برآورد ساعات کار مستقیم نیز برابر ۲۰۰/۰۰۰ ساعت باشد با درنظر گرفتن ۱۹۰/۰۰۰ ساعت کار مستقیم بصورت واقعی مطلوب است تجزیه و تحلیل انحراف هزینه انحراف ظرفیت بلااستفاده انحراف هزینه: انحراف ناشی از بودجه یا عوامل هزینه انحراف ظرفیت بلااستفاده: انحراف ناشی از حجم يا عوامل فعالیت. ضمنً: سربار ثابت بودجه شده کارخانه معادل ۱۲۵/۰۰۰ ریال و نرخ سربار متغیر كارخانه نيز به ازاى هر ساعت كار مستقيم معادل ۷۵ ريال باشد. (نرخ سربار ثابت برابر 2۰/۶۲۵ ۰/۸۷۵ -۱/۵) مدرس: علیرضاً پری زاده 

صفحه 53:
رال ۱/۵ -۳۰۰۸۰۰۰/۹۰۱۰۰۰ دترخ ساعات كار مستقيم ريال ۰ ۱/۵2 *« 190660 - ميزان سربارجذب شله كارخانه حساب کنترل سربار کارخانه ۲۸۵/۰۰۰ ۲ ۱۹ YAY ‏سربار واقعى كارخانه سربار جد ب شده كارخانه‎ مانده بدهكار حساب كنترل جذب سربار كارخانه پیانگر کسر جذب سربار و مانده بستانكار آن مصرف اضافه جذب سربار مى باشد. مدرس: علیرضاً پری زاده 

صفحه 54:
خب ۱7 و بوأرردهزنسيا كران اس دی سوام رل ‎di takin thle‏ اه ‎ ‎= << ۲ ‏فا ۱۹۸۸۱۸۰ ‏مدرس: علیرضاً پری زاده 

صفحه 55:
کسر جذب سربار - ۷/۰۰۰ ریال هزینه سربار واقعی کارخانه ۱۹/۰۰۰ * انحراف هزینه (نامساعد) ‎atl‏ ‏بودجه مجاز: ساعات کار کرد مستقیم ‎vor‏ سربار ثابت بودجه شده (۰/۶۲۵ <۲۰۰/۰۰۰)-۱۲۵/۰۰۰ سربار متغیر کارخانه ‎-)1٩۰/۰۰۰۰/۸۷۵(‏ ۱۶۶/۲۵۰ ۱۹۰ # انحراف ظرفیت بلااستفاده (نامساعد) ۳ سربار جذب شده کارخانه (۱۹۰/۰۰۰*۱/۵) ی کسر جمع سربار ‏ (۲۸۵/۰۰۰- ۲۹۲/۰۰۰ ‎Vivre‏ مدرس: علیرضاً پری زاده 

صفحه 56:
#نحوه تخصیص اضافه یا کسر جذب سربار در گزارشهای مالی دو روش زیر بمنظور تخصیص اضافه یا کسر جذب سربار مورد استفاده قرار می گيرد. ۱-انتقال اضافه یا کسر جذب سربار به بهای تمام شده کالای فروش رفته بهای تمام شده کالای فروش رفته ‎Vives‏ ‏كنترل سربار كار خانه ا ۲-انتقال اضافه یا کسر جذب سربار به خلاصه حساب سود و زيان. بعلاصه حساب سود و زيان ۳۳۹۹ کنترل جذب سربار ‎Yor‏ مدرس: علیرضاً پری زاده 

صفحه 57:
جدول بهای تمام شده کالای, فروش. رفته موادمستقیم مصرفی ‏ ۴۰۰/۰۰۰ دستمزد مستقیم ‏ ۵۰۰/۰۰۰ سربار جذب شده کارخانه ۲۸۵/۰۰۰ جمع هزینه های تولید ۱/۱۸۵/۰۰۰ کسر می شود: تفاوت موجود کالای در جریان ساخت ابتدا و پایان دوره ۳-۰ بهای تمام شده کالای تولید شده 2 اضافه می شود: تفاوت موجودی کالای, ساخته شده ابتدا و پایان دوره ۳/۰ بهاى تمام شده کالای فروش رفته ۰۱۹/۰ اضافه می شود: کسر جذب سربار کارخانه ۷/۰۰۰ بهای, تمام شده کالای فروخته شده (واقعی) 1/۲۰۳/۰۰۰ مدرس: علیرضاً پری زاده 

صفحه 58:
١ ie ‏کسر می شود:‎ ۱/۱۹۵/۰۰۰ ‏بهای تملم شده کالای فروش رفته‎ ۷۰۰۰ ‏كسر جذب سربار‎ ۱/۰ سود ناخللض ۱۳۹۸/۰۰ كسر مى شود: هزینه های توزیع و فروش ۱/۰ هزینه های اداری سود خالص عا مدرس: علیرضاً پری زاده 

صفحه 59:
قیمت تمام شده یک محصول از هزینه های فوق تشکیل شده است. هزینه مواد مستقیم: (موجودی اولیه اول دوره) بعلاوه ی (خرید مواد اولیه طی دوره) منهای (موجودی مواد اولیه اخر دوره) مدرس: علیرضاً پری زاده 

صفحه 60:
تسس هزینه یایی مرحله ای در بعضی از کارخانجات علاوه بر محصول یا محصولات نهایی,. محصولات میانی تولید (نیمه ساخته) برای عرضه به بازار (بعنوان قطعات یدکی) تولید می شود در این حالت بايد قيمت تمام شده محصولات نیمه ساخته در هر مرحله تولید را داشته باشیم. مدرس: علیرضاً پری زاده 

صفحه 61:
۱۵ ۳۱ Yo ۳۰ ۱۸ ۵۰ مواد ‎aol‏ ‎Pe‏ ۲۵ ۴۰ ۳۱ ۲۵ ۲۰ <سععرد مهم ‎yo ۳۵ ve‏ ۴۰ ۳۲ 6 رت سربار ۱۰۰ ۱۵ ۵ ۷۰ ۱۵ ۷۰ درصد فروش يدكى مدرس: عليرضا پری زاده 

صفحه 62:
خب ۱7 مطلوب است قیمت تمام شده در هر مرحله از خط تولید اگر فرایند تولید بصورت زیر باشد مدرس: علیرضاً پری زاده ۳۹ 

صفحه 63:
انتقالی از مرحله قبل مواد اوليه ۱۳۶/۲ ۳۷/۸۶۴ ۸ ۵۰ Yo ۶۰ ro ve ۲۳۳ ows ۱۸/۲ ۳/۵ re ۳۰ Yo ۱۵۳/۴ ۱۳۹۷ ۷۷ ۵۴و ۶۶۳ ۳ Yo ۵ ۳ ۳ ۳ vA ۱۶۳ «۶۳ ۳۷ vv WF مدرس: علیرضا پری زاده 5 Ye or ۶ دستمزد مستقیم هزيته سربار قيمت تمام شده انتقالى به مرحله بعد فروش بعنوان ‎su‏ 

صفحه 64:
1) ۳۳01 1 (ho Yo ۳۰ ۸ Se 56 ‏دستمزد‎ yo ۲۰ Yo ۷۲ Yo ۶ 17 ۲. ۸ yy ۲۳ ۳۰ to Ve ° ۷۰ yo yo درصد فروش یدکی 70% ۳5 عون ملهرها هري ‎oh‏ 

صفحه 65:
ی وآقعی دوایر خدمانی به دوایر تولیدی در هزينهيابى واقعى ی زا 

صفحه 66:
در صورتی که روش هزینه بلبی واقعی باشد. در پایان دوره حسابداری صنعتی. هزینه‌های واقعی سربار کارخلنه دولیر خدملتی با استفاده از یکی از روشهای مستقیم یک طرفه با رباضی به دوایر تولیدی تسبهیم شده. 

صفحه 67:
معادل احاد تکمیل شده مفهوم معادل آحاد تکمیل شده اساس هزینه‌یابی مرحله‌ای می‌باشد در اکثر موارد بر روی کلیه واحدهایی که طی دورة عملیات تولیدی بر روی آنها صورت می‌گیرد تکمیل نمی‌گردد بدین معنی که بعضی از آنها در پایان دوره تکمیل نشده باقی می‌مانند در این گونه موارد بخشی از هزینه‌های تولید باید به واحدهای در جریان ساخت پایان دوره تخصیص پابد بنابراین جهت تعیین قیمت تمام شده یک واحد جمع هزینه‌های تولید را نباید فقط بر روی واحدهای تکمیل شده تقسیم نمود بلکه واحدهای تکمیل نشده در پایان دوره نیز بایستی در محاسبات ‎Solis‏ 207 شل اد واحدهای در جریان ساخت پایان دوره را برخسب واحدهای تکمیل شده بیان نمود قبل از محاسبه آحاد تکمیل شده درجه تکمیل موجودی کالای در جریان ساخت باید تعیین گردد در بعستی از شنابع انجام این کار ایجاد اشکال نمی‌نماید اما در صنایعی که امکان تعیین درجه تکمیل موجودی کالای در جریان سا 

صفحه 68:
فر آیند تخصیص و تسهیم هزینه‌های سربار ؟آشنایی با تسهیم اولیه و ثانویه سربار و روشهای تسهیم ثانویه سربار © تشريح فرآيند تسهيم ثانويه سربار به روش * تشريح فرآيند تسهيم ثانويه سربار به روش یک طرفه © تشريح فرایند تسهیم ثانویه سربار به روش ریاضی *آشنایی با هزینه بر مبنای فعالیت ۸۳۴0 مدرس: علیرضا پری زاده 

صفحه 69:
تسهیم اولیه و انوبه سربار : منظور از تسهیم ا ینه‌های سربار به تفکیک دوایر خدماتی و تولیدی ه شده و در مراکز هزینه , معین و با استفاده از لید منتقل می‌گردند. س: عیرضاپری زاده 

صفحه 70:
مدرس: علیرضا پری زاده 

صفحه 71:
مبانی تسهیم انوبه سربار برای تسهیم ۱۲۳۲۲ ۲ آباسی باید ضورت گیرد. نخست اینکه مبانی مناسب برآی آنتقال هزینه از دوایرخدماتی به دوایر تولیدی انتخاب گردد. روا ۱3۱ رای تتنهيم ثانویه انتخاب شود. انفش هليضا يرق زاحة: 

صفحه 72:
مدرس: علیرضا پری زده 

صفحه 73:
مدرس: علیرضاً پری زاده 

صفحه 74:
۱ - روش مستقیم اين روش بسیار ساده است ولی از دقت لازم برخوردار نیست در لین روش هزینه دایره زمانی براساس مبناهای مناسب بین دولیر تولیدی تسهیم می‌گردد. از معلیب اساسی لین روش ‎eal‏ است که سهم هزینه دولیر خدملتی که‌به یکدیگر سرویس داده‌اند مورد محاسبه 3 توجه قرار نمی‌گیرد. 

صفحه 75:
مدرس: علیرضا پری زاده 

صفحه 76:
خب ۱7 فرض كنيد هزينه واحد ستادی ۱ به نسبت مساوی ؛ واحد ستادی ۲ به نسبت او ۲و۳ ؛ واحد ستادی ۳ به نسبت ۲و۴و۶ ؛ واحد ستادی ۴ به نسبت اوو۵ ؛ واحد ستادی ۵ به نسبت ۵و۷و٩‏ تسهیم شوند . ۱ یعنی برای هر یک از واحد های تولیدی ( ۱و۲و۲) ۲۳/۳۳ ریال هزینه ناشی از واحد ستادی ۱ اضافه بر هزینه های خود در نظر گرفته 0 ستادی خواهيم مدرس: علیرضا پری زاده 

صفحه 77:
واحد تولیدی ۳ ری و( ۱ 1 ‏و‎ ۱۰:۲ ۳ ۱۰۰۲۳ ‏اا ات اا ا‎ CSE Asean Oey « Oy Sine ue eC ‏ل‎ ‎nae ‏و‎ )۱۵۰ ۰۲۱۹ ۹ مدرس: علیرضا پری زاده 

صفحه 78:
روش یکطرفه کاملتر از ر است که هر دایره‌ای بعدی حذف می‌شود ولئن ات آن اين شود از فرآيند محاسباتى سهم هزینه نمی‌گیرد. نکته مهم و قابل توجه این است که کدام دایره خدماتی باید قبل از دوا هزینه خود را ‎ae‏ ام در این مورد وجود ندا 1 ولی معمول ب مقدار دای که دارند به صورت نزولی مرت که مدرس: علیرضا پری زاده 

صفحه 79:
فرض کنید هزینه واحد ستادی ۱ به نسبت مساوی ؛ واحد ستادی ۲ به ذ او۲ووو۵و۶ ؛ واحد ستادی ۳ به نسبت ۲و۴وعوو۱۰ ؛ واحد ستادی ۴ به نسیت اواو۵ وا واحد سادی ۵ ۰ ۰۷۵ سهيم شوند . لذا خواهیم داشت : ۹ ۰ ۱۰۰۰۷ یو ۲۲۰/۴ ۱ ۱۴/۲۹(۰۲۱ + 1۲۰۰و ۱۱۱۰/۲ ۱۴/۲۹(:۲۱ +1۲۰۰ و ۴-۱۳۹۲ ما ۱۰۱۲۰۳۰ +۱۴۲۹ + 1۸۰و ۲۶۶۹ ۱ ۱۰/۲۰۳۰ +۱۴۲۹ + 10۸۰ ۷۱۰ ۰:۱۶( ۶۹۷ + ۲۰/۴ + ۱۴/۲۹ + 10۱۲۰ 1)۱۵۰ + ۱۴/۲۹ + ۳۰/۶ + ۱۳/۹۳ + ۱۰:۲۱ ]* ۵ - ۱ 08 

صفحه 80:
مدرس: علیرضا پری زده 

صفحه 81:


مدرس :علیرضا پری زاده حسابداری صنعتی :حسابداری صنعتی (حسابداری قیمت تمام شده یا هزینه یابی) ضرورت - 1 :بدانیم تا چه قیمتی می توانیم بفروشیم و از آن کمتر ضرر دارد -2برای سهولت مدیریت کاهش هزینه -3برای برنامه ریزی و تنظیم برنامه های آینده واژه ها - 1 :هزینه مواد مستقیم شامل مواد اولیه ای که مستقیما در محصول بکار می رود می باشد. - 2هزینه دستمزد مستقیم شامل حقوق کارکنانی که مستقیماً روی محصول کار می کنند می با@شد. -3هزینه سربار شامل بقیه هزینه ها است. - 4قیمت تمام شده محصول نیمه ساخته شامل هزینه های 3مورد فوق برای یک محصول نیمه تمام است - 5قیمت تمام شده محصول ساخته شده شامل هزینه های 1و 2و 3فوق برا@ی یک محصول سا@خته شده است. مدرس :علیرضا پری زاده حسابداری صنعتی چیست؟ بخ ش دیگری از حس ابداری ،حس ابداری بهای تمام شده نامیده می‌شود .حس ابداری ص نعتی فراین د هزینه‌یاب ی محص ول اس ت و اطالعات ی را فراه م می‌کن د ک ه در برنامه‌ریزی عملیات آت ی واح د تولیدی و کنترل هزینه‌ها مفید می‌باشد. حس ابداری ص نعتی ط ی ی ک فرآین د هزینه‌ه ا را شناسایی ،اندازه گیری ،طبقه بندی ،تلخیص و جمع آوری نموده که اصطالحا ً به این فرآیند هزینه یابی اطالق می‌شود. س يستم هزين ه ياب ي در ه ر شرک ت باي د ب ه گون ه اي طراح ي شود ک ه بتواند نيازهاي ناشي از شکل مشخص سيستم توليد آن شرکت را تامين کند. هدف اصلي از هزينه يابي عبارت است از کمک به مديريت در جريان تص ميم گيري عملياتي از طريق محاسبه و تعيين قيمت تمام شده هر فعاليت يا مجموعه هم بسته اي از فعاليتهاي موسسه. 4 حسابداري بطور اعم و حسابداري صنعتي به طور اخص بخشي از سيستم اطالعات مديري ت هرس ازمان را تشکيل م ي ده د ک ه قس مت قاب ل مالحظه اي از نيازهاي اطالعاتي مديريت را فراهم مي آورد. با توليد اطالعات مرتبط با هزينه ها براي مقاصد گوناگون سرو کار دارد. تعيين بهاي تمام شده توليد فراورده ه ا ب ه منظور تهيه ص ورتهاي مال ي و مقاصد مالياتي ت ا پيش بين ي هزين ه ه ا و درآم د ه ا در جه ت پشتيبان ي از تص ميم گيري هاي گوناگون ادامه مي يابد سيستم هزينه يابي بايد در عمل اقتصادي و مقرون به صرفه باشد 5 شرایط براي طراح ي و انتخاب س يستم هزين ه ياب ي توج ه ب ه هزينه و منفعت سيستم بسيار مهم است .هزينه بکارگيري سيستم ها شامل هزينه آموزش مديران و کارکنان بسيار باال ست .مديران بايد تنها زماني به استقرار يک سيستم پيچيده تن دهند که به فزون ي مناف ع س يستم نس بت ب ه هزين ه هاي آ ن اعتقاد راسخ داشته باشند. سيستم بايد متناسب با فعاليتها و کارهاي شرکت باشد و نه بر عکس س يستمهايي ک ه مديران عمليات ي آنه ا را گمراه کننده م ي دانند بدترين سيستمها مي باشد. ب ه کم ک س يستم هزين ه ياب ي فق ط م ي توان ارقام هزينه را گزارش کرد که نشانگر نحوه مصرف منابع سازمان بوسيله يک موضوع هزينه خاص (نظير محصوالت،خدمات ،مشتريان ) است. 6 تعریف هزینه ‏حسابداران هزينه را از دست دادن منابع براي دستيابي به هدفي خاص تعريف مي کنند. ‏در حسابداري صنعتي واژه هزينه همواره همراه با اصطالحات توصيفي به کار برده ميشود مثال هزينه مواد ،هزينه تبديل،هزينه از دست رفتن فرصت وغيره ‏تعري ف ديگ ر هزين ه عبارت اس ت از کاه ش ناخال ص داراييه ا و ي ا افزاي ش ناخال ص بده ي ه ا اس ت ک ه ناش ي از فعاليت هاي انتفاع ي ي ک واح د تجاري بوده .و س بب تغيير حقوق صاحبان سرمايه مي گردد. ‏عامل هزينه (محرک هزينه):هر عاملی است که بر کل هزینه هاتأثیر میگذارد. یعنی ،تغییر درمیزان محرك هزینه باعث تغییر درمیزان کل هزینه موضوع هزینه مربوطه خواهد شد .مثال ”زمان و هزينه“ یا ”تعداد و هزینه“يعني تغيير در ميزان و اندازه محرک هزينه باعث تغيير در جمع مبلغ هزينه هاي مربوط به موضوع هزينه مورد نظر مي شود ،از نظر محرک هزینه به هزینه های ثابت و هزینه های متغیر طبقه بندی شوند. 7 طبقه بندی هزینه‌ها هزینه‌ها را میتوان به شکل‌های مختلف طبقه بندی کرد که به برخی از این طبقه بندی اشاره می‌شود ال ف) طبق ه بندی هزینه‌های تولی د ب ه تفکیک هزینه‌های مستقیم Direct costsو غیر مستقیم Indirect costs ب) طبق ه بندی هزینه‌ه ا براس اس عناص ر تشکیل دهنده محصول ج) طبق ه بندی هزینه‌ه ا ب ه دو نوع هزینه‌های محصول و هزینه‌های دوره د) طبقه بندی هزینه‌ها براساس رفتار هزینه‌ 8 طبقه بندی هزینه ها بر اساس گرایش به تغییر در حجم تولید: هزینه های متغیر :هزینه متغیر هزینه ای است که به نسبت مستقیم با تغییر در سطح فعالیتهای تغییر می کند اگر فعالیتها 20درصد افزایش یابند هزینه متغیر کل نیز 20درصد افزایش@ خواهد یافت. هزینه متغیر هر واحد با تغییر فعالیتها دچار تغییر نمی شود بطور خالصه با تغییر در سطح فعالیت ،هزینه متغیر کل متناسب با آن دچار افزایش یا کاهش خواهد شد ،اما هزینه متغیر هر واحد تغییری نخواهد کرد. مدرس :علیرضا پری زاده هزینه متغیر کل 100 400 1800 3000 هزینه متغیر هر واحد 100 100 100 100 مدرس :علیرضا پری زاده عامل هزینه زا (تعداد تولید) 1 4 18 30 هزینه های ثابت هزینه ثابت کل همیشه بدون توجه به تغییر در سطح فعالیتها ،در یک دامن ه مربوط بدون تغیی ر باق ی م ی مان د ،برای مثال :اگر فعالیته ا 30درص د افزای ش ی ا کاه ش یاب د ،هزین ه استهالک تجهزیات کارخام ه ،هزین ه اس تهالک مؤس سه خدمات ی تغییر نخواهد کرد و بطور کلی با تغییز در سطح فعالیتها ،هزینه ثابت کل تغییری نخواهد کرد. مدرس :علیرضا پری زاده به موازات@ افزایش سطح فعالیتها ،تغییری در هزینه ثابت کل رخ نخواهد داد ولی هزینه ثابت هر واحد کاهش خواهد یافت هزینه ثابت کل هزینه ثابت هر واحد 1500 1500 1500 1500 1500 1500 1500 1500 750 300 150 136/36 75 71/43 مدرس :علیرضا پری زاده عامل هزینه زا 1 2 5 10 11 20 21 مثال :شرکت جهان خودرو در زمینه خدمات اتومبیل بویژه نصب نوعی صدا خفه کن در اگزوز ماشین ها فعالیت می کند جدول زیر اطالعات هزینه خرداد@ ماه این شرکت رات در سه سطح تولیدی مختلف نشان می دهد مبالغ مجهول را محاسبه کنید اطالعات خرداد ماه مقدار صداخفه کن 500 600 700 کل هزینه ثابت ‏a 42000 ‏B کل هزینه متغیر ‏c 30000 ‏d جمع هزینه ها ‏e 72000 ‏f هزینه ثابت هرواحد ‏g ‏h ‏i هزینه متغیر هرواحد ‏J ‏K ‏L جمع هزینه (بهای تمام شده) نصب هرواحد ‏m ‏n ‏O مدرس :علیرضا پری زاده با توجه به اینکه مبلغ کل هزینه ثابت در یک دامنه تغییر نمی کند مقادیر aو b بر@ابر 42000خواهد شد@ برای محاسبه هزینه متغیر کل ابتدا الزم است هز@ینه متغیر هر@ واحد را بیابیم که برابر@ 50ريال می باشد ( )30000 : 600این مبلغ نیز در دامنه مربوطه بدون تغییر باقی می ماند بنابراین مقادیر مجهول Jو kو Lهر سه برابر 50ريال خواهند@ شد هزینه متغیر هر واحد × تعداد اگز@وز نصب شده = هزینه متغیر کل =c 500 × 50 = 25000 =d 700 × 50 = 35000 مدرس :علیرضا پری زاده برای محاسبه مقادیر gو hو iنیز خواهیم داشت: تعداد اگزوز نصب شده :هزینه ثابت کل = هزینه ثابت هر واحد ‏g = 42000 : 500 = 84 ‏h = 42000 : 600 = 70 ‏i = 42000 : 700 = 60 ‏a+c = e = 25000 + 42000 = 67000 ‏b+d = f = 35000 + 42000 = 77000 ‏g+i = m = 84 + 50 = 134 ‏h+k = n = 70 + 50 = 120 ‏i+L = o = 60 + 50 = 110 مدرس :علیرضا پری زاده تعریف هزینه مستقیم: هزینه ای را که می توان به یک بخش خاص نسبت داد ،هزینه مستقیم آن بخش نامیده می شود مث ً ال هزینه رنگ مورد استفاده در کارخانه پارس خودرو ،هزینه مستقیم بخش رنگ آمیزی آن کارخانه تلقی می شود هزینه غیرمستقیم: هزین@ه ای را ک@ه نتوان ب@ه ی@ک بخ@ش خاص نس@بت داد هزین@ه غی@ر مستقیم آ@ن بخ@ش نامیده م@ی شود مانن@د هزین@ه تبلیغات ی@ک شرک@ت و یا حقوق مدیر کارخانه مدرس :علیرضا پری زاده طبقه بندی هزینه ها بر اساس ارتباط آنها با محصول هزینه های تولید و ساخت محصول به سه دسته تقسیم می شوند :مواد مستقیم ،دستمزد و سربار ساخت موادمستقیم: مواد خام@ی ک@ه در فراین@د تولی@د مص@رف م@ی شون@د و ی@ا در کاالی ساخته شده نص@ب م@ی شون@د و ب@ه راحت@ی قاب@ل رد یاب@ی ب@ه محص@والت باشند مواد مس@تقیم ی@ا مواد خام گفت@ه م@ی شود .مانن@د ورق فلزی در تولید یخچال در کارخانه آزمایش و یا کاغذ مورد استفاده در مجله جوانان مواردی را که نمی توان به تولید خاصی نسبت داد (مانند چسب یا گریس) شامل سربار ساخت می باشد. مدرس :علیرضا پری زاده دستمزد مستقیم : هزین@ه های حقوق ,دس@تمرد و مزایای کارکنان@ی ک@ه مس@تقیما در تولید محص@ول دخالت دارند .برای مثال :حقوق کارکنان مونتاژ کار و اپراتورهای ماشین آالت در کارخانه ایران خودرو. در حقیقت دستمزد مستقیم حقوق کارگران و کارمندانی است که مواد خام را به کاالی ساخته شده تبدیل می کنند. سربار ساخت : تمام@ی هزین@ه های مرتب@ط ب@ا س@اخت کاال ،محص@ول و ی@ا خدمات ارائه شده شرک@ت ب@ه ج@ز مواد مس@تقیم ،و دس@تمزد مس@تقیم هزین@ه سربار س@اخت تلق@ی م@ی شود ک@ه شام@ل هزین@ه مواد غیرمس@تقیم ،دس@تمزد غیر مستقیم و سایر هزینه های ساخت می شود. مدرس :علیرضا پری زاده مواد غیر مستقیم: موادی هس@تند ک@ه در ط@ی فراین@د س@اخت و تولی@د ی@ک محص@ول به کار م@ی رون@د ول@ی ردیاب@ی و نس@بت دادن ای@ن مواد ب@ه محص@ول خاص یا اکان پذی@ر نم@ی باش@د و ی@ا اینک@ه ردیاب@ی آ@ن ب@ه ی@ک محصول خاص مقرون ب@ه ص@رفه نم@ی باش@د ،برای مثال چس@ب و می@خ مص@رفی در تولید ی@ک ص@ندلی و می@ز نمون@ه ای از مواد غی@ر مس@تقیم هس@تند ک@ه بخشی از کاالی س@اخته شده محس@وب@ نم@ی شود امام برای س@اخت آن الزم و ض@روری م@ی باش@د اینگون@ه مواد معموالً آنقدر ارزان قیم@ت هس@تند که ارزش ردیاب@ی هزین@ه های آنه@ا ب@ه محص@والت خاص و تلق@ی آنه@ا به عنوان مواد مستقیم را ندارندو جزئی از هزینه سربار تلقی می شوند. مدرس :علیرضا پری زاده کار غی3ر مس3تقیم :هزین@ه پرس@نلی ک@ه مس@تقیماً بر روی محصول کار نم@ی کنن@د ام@ا خدمات آنه@ا در فرآین@د تولی@د ضروری است برای مثال: حقوق و دستمزد سرپرستان بخش های تولیدی ،نگهبانان و انبارداران سایر هزینه های تولید :تمامی هزینه های دیگر تولید که در طبقه دستمزد غیر مستقیم و مواد غیر مستقیم جای نمی گیرند این هزینه ها شامل استهالک اموال و ماشین آالت و تجهیزات کارخانه، مالیات بردارائ@ی ،بیم@ه و اس@تفاده از نیروی برق و هزینه خدمات دریافتی از واحدهای خدماتی می باشد. واحدهای خدمات@ی واحدهای@ی هس@تند ک@ه مس@تقیما بر ام@ر تولی@د محصول اشتغال ندارن@د ام@ا وجود آنه@ا برای فرایندهای تولید ضرورت دارد مانند واحدهای تعمیرات و نگهداری تجهیزات مدرس :علیرضا پری زاده از دیگ@ر هزین@ه های س@ربار م@ی توان از پرداختهای اضاف@ی جه@ت اضافه کاری و هزین@ه زمان بیکاری کارگران ی@ا توق@ف ماشینه@ا نام برد ،به پرداختهای اضافی به کارگران ،در قبال ساعات کار بیش از ساعات عادی ،پرداخت اضافه کاری گفته می شود. فرض@ کنی@د ب@ه ازای ه@ر س@اعت کار ی@ک تکنیس@ین الکترونی@ک ک@ه ب@ه مونتاژ رادیو اشتغال دارد 16000ريال پرداخ@ت م@ی شود اگ@ر تکنس@ین مورد نظ@ر به جای 40 س@اعت کار در هفت@ه 48س@اعت@ در هفت@ه کار کن@د@ چنانچ@ه قوانی@ن@ موجود در آن کشور مبنای پرداخ@ت اضاف@ه کاری را 150درص@د دس@تمزد عادی قرار داده باشد حق الزحمه یک هفته او بصورت زیر محاسبه می شود: 768000 هز@ینه دستمزد مستقیم ( ريال 48×16000ساعت) 64000 ()8×16000×5/0 سربار 83200 کل پر@داختی مدرس :علیرضا پری زاده زمان بیکاری (اوقات تلف شده) مدت زمان@ی ک@ه ی@ک کارگ@ر ب@ه دالئل@ی مث@ل خراب@ی ماشی@ن آالت یا زمان آماده س@ازی جدی@د برای ه@ر نوب@ت تولی@د بدون انجام کار مفی@د سپری کرده باشد. ای@ن زمان بیکاری در بس@یاری از فرایندهای تولی@د غیرقابل اجتناب هس@تند ،هزین@ه در زمان بیکاری ی@ک کارگ@ر ب@ه عنوان هزین@ه سربار س@اخت محس@وب م@ی شود ب@ه ای@ن ترتی@ب م@ی توان آ@ن را ب@ه کلیه کارهای در دست تولید و نه یک کار خاص سرشکن نمود. مدرس :علیرضا پری زاده فرض کنی@د در ی@ک شیف@ت 40س@اعته یک@ی از ماشینه@ا ب@ه مدت یک و نی@م س@اعت دچار خراب@ی شود و قط@ع برق نی@ز کار را ب@ه مدت نیم س@اعت دچار وقف@ه کرده باش@د اگ@ر حقوق ی@ک کارگ@ر در ساعت 14000ريال باش@د ،دس@تمزد او در پایان هفت@ه ب@ه ای@ن شک@ل طبقه بندی می شود: هزینه دستمزد (53200 )38 × 14000 سربار اوقات@ تلف شده (28000 )2 × 14000 560000 پرداختی مدرس :علیرضا پری زاده کل تجزی3ه و تحلی3ل نقط3ه س3ربسر :جه@ت محاس@به نقط@ه سربسر الزم اس@ت ابتدا ماهی@ت هزین@ه ه@ا از نقط@ه نظ@ر ثاب@ت و ی@ا متغی@ر بودن مشخص گردد ،بعبارت دیگ@ر هزین@ه های ثاب@ت و متغی@ر بای@د از یکدیگر تفکی@ک شون@د در اینج@ا هزین@ه های مواد و کار مس@تقیم جزء هزینه های متغی@ر طبق@ه بندی م@ی گردن@د هزین@ه های س@ربار کارخان@ه همانند هزین@ه های توزی@ع و فروش و اداری و تشکیالت@ی ب@ه عوام@ل ثابت و متغیر تفکیک می شود. نقطه سربسر از طریق فرمول زیر محاسبه می گردد: ] فروش)/هز@ینه های متغیر/([1-هز@ینه های ثابت=مبلغ فر@وش در نقطه سربسر مدرس :علیرضا پری زاده مثال :فرض نمائید هزینه های عملیات متغیر و ثابت شرکت«نمونه» بشرح زیر برآورد شده است: هزینه های متغیر هزینه های ثابت مبلغ فروش 19,898,750ريال 2,500,000ريال 24,750,000ريال مبلغ فروش در نقطه سربسر بصورت زیر محاسبه می شود: 2,500,000 : ) 1 – 0/804 (=12,775,102 مدرس :علیرضا پری زاده تحلیل کارخانه -1اگر نقطه سربه سر باالی 70%ظرفیت اسمی بود ،کارخانه نباید دایر شود .اگر کارخانه دایر شده بود دو حالت دارد پیش بینی این است که همیشه باالی 70%ظرفیت اسمی تقاضا هست درآینده ( مث ً ال در دوسال آینده) تقاضا خوب می شود االن هرچقدر میشود تولید می کنیم تا بتوان در حد امکان ضررها را جبران کرد. در حالیکه پیش بینی است که وضع تقاضا خوب نیست کارخانه را می فروشیم مدرس :علیرضا پری زاده -2اگر نقطه ی سر به سر بین 50%تا 70%ظرفیت اسمی بود ،بستگی به تقاضادارد. یعنی اگر مطمئنیم تقاض@ا بیش تر از 70%است تولید را ادامه می دهیم ولی اگر مطمئنیم که تقاضا کمتر از 50%است کارخانه را باید ببندیم. -3اگر نقطه ی سر به سر بین 30%تا 50%باشد ،خوبست. -4اگر نقطه ی سر به سر کوچکتر از 30%ظرفیت اسمی بود ،عالیست. مدرس :علیرضا پری زاده سایر هزینه های جانبی دستمزد: عالوه بر هزین ه فوق العاده اضاف ه کاری ،س ایر هزین ه های جانبی دس تمزد شام ل هزین ه هائ ی نظی ر دس تمزد ایام مرخصی و تعطیالت ،سهم کارفرما بابت بیمه های اجتماعی ،دستمزد ایام بیکاری ،بیم ه کارکنان ،هزین ه های بازنشس تگی ،هزینه های مزایای غیرنقدی کارکنان و مزایای پایان خدم ت کارکنان است باید جزء سربار ساخت و به عنوان بخشی از نرخ از پیش تعیین شده جذب هزینه های سربار ساخت منظور شود. مدرس :علیرضا پری زاده :انواع سیستم های هزینه یابی محصول برای طراحی و اجرای سیستم هزینه یابی در هر شرکت تولیدی یا خدماتی باید اطالعات کافی راجع به فرایند تولید آن شرکت فراهم شود ،زیرا روشهای تفصیلی حسابداری که در سیستمهای هزینه یابی محصول بکاربرده می شود به نوع صنعت مربوط بستگی دارد، در مجموع می توان گفت ماهیت فعالیتهای تولیدی اعم از این که به شکل دستی انجام گیرد و یا مکانیزه باشد یا مبتنی بر سلیقه ها و نیازهای مشتریان باشد یابه تولید محصوالت یکسان و استاندارد منجر شود ،تعیین کننده نوع سیستم هزینه یابی است که باید برای جذب ،تخصیص و انتصاب هزینه ها بکارگرفته شود. مدرس :علیرضا پری زاده نظرب@ه اینک@ه فناوریهای س@اخت ،س@ازمان تولی@د و ترکی@ب محصوالتی ک@ه س@اخته م@ی شود در شرکتهای مختل@ف متفاوت@ اس@ت ،بنابراین انتظار م@ی رود س@یستم هزین@ه یاب@ی نیز در شرکتهای گوناگون متفاوت باش@د ،س@یستم هزین@ه یاب@ی در ه@ر شرک@ت بای@د ب@ه گونه ای طراحی شود که بتوان نیازهای ناشی از شکل مشخص سیستم تولید آن شرکت را تأمین کند. برای گردآوری انباش@ت و تخص@یص هزین@ه ه@ا ب@ه محصوالت معموالً یک@ی از دو روش هزین@ه یاب@ی س@فارش کار ی@ا هزین@ه یاب@ی مرحله ای بکارگرفته می شود مدرس :علیرضا پری زاده سیستم هزینه یابی سفارش کار این سیستم توسط سازمانها و شرکتهائی بکارگرفته می شود که محصوالت خود را در دسته های مجزا که تفاوت اساسی بین آنها وجود دارد تولید می کنند به بیان دیگر در اینگونه سازمانها هر یک از واحدهای هزینه با سایر واحدهای هزینه تفاوت دارد و هرکدام ویژگیهای اعضای خود را دارند. در این سیستم هردسته محصول به عنوان یک سفارش مجزا و یک موضوع هزینه مشخص محسوب می شود ،سیستم هزینه یابی سفارش کار با هدف تخصیص هزینه ها به هر یک از این سفارشها طراحی می شود ،سپس به منظور دستیابی به هزینه متوسط هر واحد محصول موشوع ه ر یک از سفارشها ،هزینه های تخصیص یافته به هر سفارش را می توان بر حسب واحدهائی از محصول که به آن سفارش مربوط به شکل میانگین محاسبه کرد. مدرس :علیرضا پری زاده هزینه یابی بروش سفارش کار اگر کارخانه چند محصول داشته باشد دیگر مثل حالت قبل نمی توان قیمت تمام شده محصوالت را مشخص کرد، در اینصورت بشکل زیر عمل می کنیم: مواد اولی ه مص رف شده :در انبار مواد اولیه و قطعات برای ه ر محص ول ی ک حساب باز کرده و مواد قطعات مص رفی ه ر محص ولی را در حس اب مربوط ه ثب ت می کنیم و در پایان سال مانده آنها را به انبار برگردانده و کسر می کنیم ،بدینصورت مواد اولیه مصرف شده در طول سال مشخص می شود. مدرس :علیرضا پری زاده هزینه دستمزد مستقیم: کارکنان دو نوع هستند: ‏کارکنانی که تمام وقت روی یک محصول کار می کنند ،در اینصورت حقوق آنها را منظور می کنیم. ‏کارکنانی که در طول روز یا هفته برای همه محصوالت کار می کنند ،برای این افراد یک برگ زمانی تهیه کرده و زمان کار روی هر محصول را ثبت می کنیم و بهمین نسبت حقوق را تقسیم و دستمزد منظور می شود. هزین ه س ربار :هزین ه های س ربار چون برای همه محصوالت انجام می شود ابتدا تفکیک کرده سپس به یک نسبت مناسبی محصوالت تقسیم می کنیم. مدرس :علیرضا پری زاده شرکت صنعتی پارت خودرو تاریخ سفارش13×3 /2/10 : تاریخ شروع13×3 /2/14 : تاریخ تکمیل13×3 /2/18 : آدرس: نوع محصول: مشخصات: تعداد هزینه مواد مستقیم تاریخ شماره برگه درخواست مواد /14/2 /17/2 /18/2 516 531 544 هزینه مواد – ريال جمع هزینه مواد مستقیم 1,420,000 780,000 310,000 2,510,000 مدرس :علیرضا پری زاده هزینه دستمزد مستقیم تاریخ ساعات کار مستقیم هزینه دستمزد مستقیم -ريال 2/14 40 320,000 2/15 32 256,000 2/16 36 2/17 40 2/18 48 جمع هزینه دستمزد مستقیم 288,000 320,000 384,000 1,568,000 مدرس :علیرضا پری زاده سربار پیش بینی شده ،جذب شده و واقعی کارخانه و تجزیه و تحلیل انحرافات س ربار کارخان ه معموال ً ب ه هزین ه مواد غیر مستقیم ،دستمزد غیر مستقیم و سایر هزینه هایی که به آسانی قابل شناسائی ی ا بطور مس تقیم قاب ل منظور شدن به س فارشات ی ا محص والت خاص ی نمی باشد اطالق می گردد مدرس :علیرضا پری زاده سربار از پیش تعیین شده کارخانه تنها شیوه ممکن جهت محاسبه هزینه های سربار قابل تخصیص به محصوالت که بتواند در اسرع وقت نیازهای مدیریت را برآورده ؛عدم کارائی را مشخص و نوسانات غیر منطقی و غیر قابل کنترل بهای تمام شده یک واحد را از یک ماه به ماه دیگر متعادل سازد استفاده از نرخ از پیش تعیین شده (جذب) سربار می باشد. مدرس :علیرضا پری زاده مقدار محصول تولید شده هزینه مواد مستقیم مبانی مورد استفاده هزینه دستمزد مستقیم هزینه ساعات کار مستقیم ساعات کار ماشین عوامل قابل توجه در انتخاب نرخهای جذب سربار ظرفیت عادی مدرس :علیرضا پری زاده مبانی مورد استفاده : معموال ً مبنای انتخاب باید در ارتباط نزدیک با فعالیتهائی باشد که باعث ایجاد هزینه های سربار گردیده است بعنوان مثال در صورتیکه هزینه های سربار کارخانه عمدتا ً از نوع هزینه های دستمزد مستقیم از قبیل هزین ه های س رپرستی و دس تمزد غی ر مس تقیم باش د احتماال ً هزینه دس تمزد مس تقیم ی ا س اعات کار مس تقیم مبنای مناسبی برای جذب هزینه های سربار خواهد بود. اگر اقالم هزینه های سربار عمدتا ً ناشی از هزینه های سر مایه ای بوده و با استهالک یا کارکرد ماشین آالت ارتباط داشته باشد احتماال ً ساعات کار ماشین مناسبترین مبنا برای جذب هزینه های سربار خواهد بود. هرگاه هزین ه های س ربار عمدتا ً در ارتباط ب ا هزین ه های مواد از قبیل هزینه سربار مربوط به خرید و نقل و انتقال مواد باشد در اینصورت ممک ن اس ت هزین ه مواد بعنوان مبنای جذب س ربار مورد توجه قرار گیرد. مدرس :علیرضا پری زاده :هدف ثانویه از انتخاب مبنای جذب هزینه های سربار کاه ش هزین ه ه ا و کارهای دفتری است، معموال ً انتخاب هزین ه دس تمزد یا مواد مستقیم بعنوان مبنا موجب کاهش هزینه ه ا و کارهای دفتری م ی گردد و استفاده از مبنای س اعات کار مس تقیم ی ا ساعات کار ماشی ن معموال ً مس تلزم هزین ه ها و کارهای دفتری اضافی است. مدرس :علیرضا پری زاده مقدار محصول تولید شده بعنوان مبنا: ای ن روش در شرایط ی مطلوب اس ت که شرکت تنها یک نوع محصول تولید نماید، چنانچه محصوالت متنوع تولیدی؛ مشابه یا در ارتباط نزدیک با یکدیگر بوده و اختالف آنه ا ص رفا ً در وزن ی ا حج م باش د ،سربار کارخان ه م ی توان د بر اس اس وزن یا ضرائب مشخص دیگر جذب شود. مدرس :علیرضا پری زاده هزینه مواد مستقیم بعنوان مبنا: برای هر محصول یا سفارش به میزان 120درصد مواد مصرف شده سهم هزینه های سربار منظور خواهد شد بعنوان مثال چنانچه هزینه مواد مستقیم مصر@فی یک سفارش 5000ريال باشد سهم هزینه های سربار کارخانه جهت سفارش مذکور 6000ريال ( )5 000× 120%خواهد شد. از آنجائیک@ه همواره نم@ی توان ی@ک رابط@ه منطق@ی بی@ن هزین@ه مواد مس@تقیم یک محص@ول و س@ربار مص@رف ،مص@رف شده در تولی@د برقرار کرد لذا کاربرد این روش محدود است. مدرس :علیرضا پری زاده چنانچ ه محص والت متنوع ی تولی د شود ک ه مشاب ه یا در ارتباط نزدیک با یکدیگر بوده و اختالف آنها صرفاً در وزن یا حجم باشد :سربار کارخانه می تواند بر اساس وزن یا ضرائب مشخص دیگری جذب شود اس تفاده از وزن بعنوان مبن ا ؛ موج ب جذب هزینه های سربار کارخانه بر اساس وزن هر واحد محصول تولیدی میگردد مدرس :علیرضا پری زاده مثال :در صورتیکه هزینه های سربار برآوردی معادل 300/000ريال و سایر اطالعات مطابق جدول زیر باشد مطلوبست برآورد هزینه سربار برای هر واحد محصول . الف برآورد مقدار هریک از محصوالت تولیدی(واحد) وزن هر محصول (کیلو) برآورد وزن هر یک از محصوالت (کیلو) 20/000 برآورد هزینه سربار برای هرکیلو برآورد هزینه سربار کارخانه برای هر محصول برآورد هزینه سربار کارخانه برای هرواحد محصوالت ب 20/000 5 100/000 2 200/000 10 مدرس :علیرضا پری زاده ج 15/000 2 30/000 20/000 1 2 60/000 2 40/000 4 2 برآورد هزینه سربار برای هرواحد محصو ل برآورد سربار برای هر محصول برآورد نرخ جذب سربار برآورد مقدار تولید ضربدرض رائب ضرائب برآورد مقدار تولید محصوال ت 15 30/000 3 10/000 5 2/000 الف 30 150/000 3 50/000 10 5/000 ب 24 72/000 3 24/000 8 3/000 ج 12 48/000 3 16/000 4 4/000 د 300/000 100/000 مدرس :علیرضا پری زاده :هزینه دستمزد مستقیم بعنوان مبنا متداولترین روش جذب سربار می باشد = درصد هزینه دستمزد مستقیم × 100 300000 ×%100 = 100 %مثال 300000 اگ@ر هزین@ه دس@تمزد مس@تقیم س@فارش ی@ا محص@ول 3000ريال باش@د مبلغ 3000ريال نیز بعنوان سربار کارخانه به آن تخصیص داده می شود. اشکاالت -1 :افزای@ش ارزش غالباً از طری@ق هزین@ه اس@تهالک ماشین آالت@ گرانبها ایجاد شود و هیچگونه ارتباطی با دستمزد مستقیم نداشته باشد. -2جم@ع هزین@ه های دس@تمزد مس@تقیم شام@ل دس@تمزدهای مربوط به کارگان تولیدی ماهر و غیر ماهر باشد مدرس :علیرضا پری زاده :ساعات کارمستقیم بعنوان مبنا ريال 300/000 = 1/5مثال 200/000 برای س@فارشی ک@ه مس@تلزم 400س@اعت کار مس@تقیم باش@د مبلغ 600ريال بعنوان هزینه سربار کارخانه منظور می گردد. ت@ا زمانیک@ه نیروی کار عام@ل اص@لی تولی@د و س@اخت باش@د این روش بعنوان بهترین روش جذب سربار تلقی می شود. ‏ = نرخ ساعات کار مستقیم مدرس :علیرضا پری زاده ساعات کار ماشین بعنوان :مبنا ريال = 1مثال = نرخ هر ساعت کار ماشین برای س@فارشی ک@ه مس@تلزم 120س@اعت ماشی@ن باش@د مبلغ 120ريال بعنوان هزینه سربار کارخانه منظور می گردد. ای@ن روش مس@تلزم کارهای دفتری اضاف@ی اس@ت ول@ی بعنوان یکی از ص@حیح ترین روشهای جذب سربار کارخانه تلقی می گردد. مدرس :علیرضا پری زاده تعیین نرخ جذب سربار کارخانه نرخ جذب س@ربار را م@ی توان پ@س از برآورد هزین@ه های سربار کارخان@ه و تعیی@ن س@طح فعالی@ت برای مبنای انتخاب@ شده محاسبه کرد ،مث ً ال نرخ جذب@ س@ربار برای هرس@اعت کار مس@تقیم با فرض برآورد 200/000ساعت کار مستقیم ريال 300/000= 1/5 200/000 مدرس :علیرضا پری زاده :سربار واقعی کارخانه پی ش بین ی هزین ه های س ربار کارخانه ،انتخاب مبن ا ،س طح فعالی ت مورد نظ ر و محاسبه نرخ جذب سربار همگی قبل از وقوع و ثبت هزینه های واقعی انجام می گیرد. مقایس ه بی ن ارقام واقع ی و بودج ه شده ممکن اس ت ب ه محاس به انحراف هزینه و انحراف ظرفیت بالاستفاده منجر شود. مدرس :علیرضا پری زاده :حساب کنترل سربار کارخانه پس از انتقال کلیه اقالم ثبت شده در دفاتر روزنامه به حساب کنترل سربار در دفتر ک ل کارخان ه ،طرف بدهکار ای ن حساب مص رف ک ل س ربار واقعی و طرف بس تانکار ای ن حس اب بیانگ ر سربار جذب شده طی دوره می باشد. مدرس :علیرضا پری زاده مثال :فرض کنی@د س@ربار واقع@ی کارخان@ه برابر ب@ا 292/000ريال باش@د ،در صورتیکه برآورد هزین@ه های س@ربار کارخان@ه برابر 300/000ريال و برآورد ساعات کار مس@تقیم نی@ز برابر 200/000س@اعت باش@د ب@ا درنظ@ر گرفت@ن 190/000ساعت کار مس@تقیم بص@ورت واقع@ی مطلوب اس@ت تجزی@ه و تحلی@ل انحراف هزینه انحراف ظرفیت بالاستفاده انحراف هزینه :انحراف ناشی از بودجه یا عوامل هزینه انحراف ظرفیت بالاستفاده :انحراف ناشی از حجم یا عوامل فعالیت. ضمناً :س@ربار ثاب@ت بودج@ه شده کارخان@ه معادل 125/000ريال و نرخ س@ربار متغیر کارخانه نیز به ازای هر ساعت کار مستقیم معادل 0/875ريال باشد. (نرخ سربار ثابت برابر )1/5– 0/875 = 0/625 مدرس :علیرضا پری زاده ريال = 300/000 200/000= 1/5نرخ ساعات کار مستقیم = 190/000 × 1/5= 285/000میزان سربارجذب شد@ه کارخانه حساب کنترل سربار کارخانه 285/000 29/12 292/000 29/12 سربار جذب شده کارخانه سربار واقعی کارخانه ريال مانده بدهکار حساب کنترل جذب سربار کارخانه بیانگر کسر جذب سربار و مانده بستانکار آن مصرف اضافه جذب سربار می باشد. مدرس :علیرضا پری زاده مدرس :علیرضا پری زاده کسر جذب سربار = 7/000ريال 292/000 هز@ینه سربار واقعی کارخانه * انحر@اف هزینه (نامساعد) 750 بودجه مجاز :ساعات کارکرد مستقیم سربار ثابت بودجه شده (125/000=)200/000× 0/625 سربار متغیر کارخانه (166/250 =)190/000×0/875 291/250 6/250 * انحر@اف ظرفیت بالاستفاده (نامساعد) 285/000 سربارجذب شد@ه کارخانه ()190/000×1/5 7/000 کسر جمع سربار ()292/000 –285/000 مدرس :علیرضا پری زاده :نحوه تخصیص اضافه یا کسر جذب سربار در گزارشهای مالی دو روش زیر@ بمنظور تخصیص اضافه یا کسر@ جذ@ب سربار مورد استفاده قرار می گیرد. - 1انتقال اضافه یا کسر جذب سربار به بهای تمام شده کاالی فروش رفته 7/000 بهای تمام شده کاالی فروش رفته 7/000 کنترل سربار کارخانه - 2انتقال اضافه یا کسر جذب سربار به خالصه حساب سود و زیان. 7/000 خالصه حساب سود و زیان 7/000 کنترل جذب سربار مدرس :علیرضا پری زاده جدول به@ای تمام شده کاالی@ فروش@ رفته مواد@ مستقی@م مصرفی 400/000 دستمزد@ مستقیم 500/000 . سربار جذب شده کارخانه 285/000 جمع هزینه های تولید 1/185/000 کسر می شود: تفاوت موجود کاالی در جریان ساخت ابتدا و پایان د@وره بهای تمام شده کاالی@ تولید شده 1/165/000 اض@افه می شود: تفاوت مو@جو@دی کاالی@ ساخته شده ابتدا و پایان دوره . بهای تمام شده کاالی@ فروش@ رفته 1/195/000 . اضافه می شود :کسر جذب سربار کارخانه 7/000 بهای@ تمام شده کاالی فروخته شده (واقعی) 1/202/000 20/000 مدرس :علیرضا پری زاده . 30/000 صورت سود و زیان فروش کسر می شود: بهای تما@م شده کاالی فروش رفته 1/195/000 کسر جذب سربار 7/000 سود ناخا@لص کسر می شود: هزینه های توزیع و فروش هزینه های اداری سود خالص 1/600/000 1/202/000 398/000 150/000 100/000 250/000 148/000 مدرس :علیرضا پری زاده قیمت تمام شده یک محصول از هزینه ه@ای فوق تشکیل شده است. هزینه مواد مستقیم( :موجودی اولیه اول دوره) بعالوه ی (خرید مواد اولیه طی دوره) منهای (موجودی مواد اولیه آخر دوره) مدرس :علیرضا پری زاده هزینه یابی مرحله ای در بعض ی از کارخانجات عالوه بر محص ول یا محصوالت نهایی ،محصوالت میانی تولید (نیمه س اخته) برای عرض ه به بازار (بعنوان قطعات یدکی) تولید می شود در این حالت باید قیمت تمام شده محصوالت نیمه ساخته در هر مرحله تولید را داشته باشیم. مدرس :علیرضا پری زاده 6 5 4 3 2 1 مرحله 50 18 30 25 21 15 مواد 60 25 40 31 25 20 اولیه دستمزد مستقیم 70 35 25 40 32 25 هزینه سربار 100 15 5 10 15 10 مدرس :علیرضا پری زاده درصد فروش یدکی مطلوب است قیمت تمام شده در هر مرحله از خط تولید اگر فرایند تولید بصورت زیر باشد 30% 4 . 3 6 70% 1 5 2 مدرس :علیرضا پری زاده :روش حل 6 5 4 3 2 1 327/86 136/27 58/4 54و 66/3 0 0 انتقالی از مرحله قبل 50 18 30 25 21 15 مواد اولیه 60 25 40 31 25 20 دستمزد مستقیم 70 35 25 40 32 25 هزینه سربار 507/9 214/3 153/4 216/3 78 60 قیمت تمام شده مرحله 182/2 145/7 194/7 66/3 54 انتقالAAی به مرحله بعد 32/15 7/7 21/6 11/7 6 فروش بعنوان یدکی مدرس :علیرضا پری زاده )1 6 5 4 3 2 1 مرحله 35 20 18 30 25 10 مواد 40 25 12 25 30 15 دستمزد 45 30 15 20 15 22 10 18 5 20 10 سربار درصد فروش یدکی 3 6 70% 5 2 4 مدرس :علیرضا پری زاده 30% 1 تس هیم هزینه ‌های واقع ی دوایر خدماتی ب ه دوایر تولیدی در هزینه‌یابی واقعی مدرس :علیرضا پری زاده در صورتی که روش هزینه یابی واقعی باشد ،در پایان دوره حس ابداری صنعتی ،هزینه‌های واقعی سربار کارخانه دوایر خدماتی با استفاده از یک ی از روشهای مس تقیم یک طرف ه یا ریاضی به دوایر تولیدی تسهیم شده. مدرس :علیرضا پری زاده معادل آحاد تکمیل شده مفهوم معادل آحاد تکمی ل شده اساس هزینه‌یاب ی مرحله‌ای می‌باشد در اکثر موارد بر روی کلیه واحدهایی که طی دورة عملیات تولیدی بر روی آنها صورت می‌گیرد تکمیل نمی‌گردد بدین معنی که بعضی از آنها در پایان دوره تکمیل نشده باقی می‌مانند در این گونه موارد بخش ی از هزینه‌های تولی د بای د ب ه واحدهای در جریان ساخت پایان دوره تخصیص یاب د بنابراین جهت تعیین قیم ت تمام شده ی ک واحد جم ع هزینه‌های تولی د را نبای د فق ط بر روی واحدهای تکمیل شده تقسیم نمود بلکه واحدهای تکمیل نشده در پایان دوره نیز بایستی در محاس بات منظور گردد بدی ن منظور باید واحدهای در جریان ساخت پایان دوره را برحسب واحدهای تکمیل شده بیان نمود قبل از محاس به آحاد تکمی ل شده درج ه تکمیل موجودی کاالی در جریان س اخت بای د تعیی ن گردد در بعض ی از ص نایع انجام این کار ایجاد اشکال نمی‌نمای د ام ا در ص نایعی ک ه امکان تعیی ن درج ه تکمیل موجودی کاالی در جریان ساخت نباشد آن را باید برآورد نمود. مدرس :علیرضا پری زاده فرآیند تخصیص و تسهیم هزینه‌های سربار ‏آشنایی با تسهیم اولیه و ثانویه سربار و روشهای تسهیم ثانویه سربار تشریح فرآیند تسهیم ثانویه سربار به روش مستقیم تشریح فرآیند تسهیم ثانویه سربار به روش یک طرفه تشریح فرآیند تسهیم ثانویه سربار به روش ریاضی ‏آشنایی با هزینه بر مبنای فعالیت ABC مدرس :علیرضا پری زاده تسهیم اولیه و ثانویه سربار : منظور از تسهیم اولیه این است که هزینه‌های سربار به تفکیک دوایر خدماتی و تولیدی ردیابی ،شناسایی و بدهکار حساب دایره مربوطه (مرکز هزینه) ثبت و انباشته شود. ولی در تسهیم ثانویه ،هزینه‌های سربار انباشته شده و در مراکز هزینه دوایر خدماتی کارخانه بر مبنای مشخص ,معین و با استفاده از روش‌های مناسب ،به مراکز هزینه دوایر تولید منتقل می‌گردند. مدرس :علیرضا پری زاده عم ل انتقال این هزینه از دوایر خدمات ی ب ه دوایر تولیدی را اصطالح ًا تسهیم ثانویه می‌نامند . مدرس :علیرضا پری زاده مبانی تسهیم ثانویه سربار برای تسهیم ثانویه سربار دو کار اساسی باید صورت گیرد. نخست اینکه مبانی مناسب برای انتقال هزینه از دوایرخدماتی به دوایر تولیدی انتخاب گردد. روش مناسب برای تسهیم ثانویه انتخاب شود. مدرس :علیرضا پری زاده برخی از مناسب‌ترین مبناها از نظر تسهیم ثانویه ،به شرح زیر ارائه می‌شود. دوایر خدماتی مبنای مناسب جهت تسهیم هزینه کارگزینی تعداد کارکنان حسابداری ساعات کارکنان تعمیرات و نگهداری ساعات کار ماشین تعمیرات ساختمان سطح زیر بنا انبار تعداد حواله /هزینه مواد رستوران تعداد کارکنان بهداری تعداد کارکنان نگهبانی سطح زیربنا کنترل کیفی تعداد /مقدار محصول مدرس :علیرضا پری زاده روشهای تسهیم ثانویه سربار مدرس :علیرضا پری زاده  – 1روش مستقیم این روش بس یار س اده اس ت ول ی از دقت الزم برخوردار نیس ت در این روش هزین ه دایره زمانی ب بین دوایر تولیدی تسهیم براساس مبناهای مناس ‌ می‌گردد .از معایب اساسی این روش آن است که سهم هزینه دوایر خدماتی که به یکدیگر سرویس داده‌اند مورد محاسبه و توجه قرار نمی‌گیرد. مدرس :علیرضا پری زاده )1(100 2(200 ) واحد تولیدی 1 واحد تولیدی 2 واحد تولیدی 3 )3(80 واحدها ی ستادی واحدها ی تولیدی مدرس :علیرضا پری زاده 4(120 ) 5(150 ) فرض کنید هزینه واحد ستادی 1به نسبت مساوی ؛ واحد ستادی 2 به نسبت 1و2و 3؛ واحد ستادی 3به نسبت 2و4و 6؛ واحد ستادی 4 به نسبت 1و3و 5؛ واحد ستادی 5به نسبت 5و7و 9تسهیم شوند . 100 : 3 = 33/33 یعنی برای هر یک از واحد های تولیدی ( 1و2و 33/33 )3ريال هزینه ناشی از واحد ستادی 1اضافه بر هزینه های خود در نظر گرفته خواهد شد و به همین ترتی ب از س ایر واحدهای س تادی خواهیم داشت : مدرس :علیرضا پری زاده واحد تولیدی 3 واحد تولیدی 2 واحد تولیدی 1 100 : 3 = 33/33 100 : 3 = 33/33 100 : 3 = 33/33 ) 200 : 6 ( * 3 = 99/99و ) 200 : 6 ( * 2 = 66/66و ) 200 : 6(* 1 = 33/33 ) 80 : 12 ( * 6 = 39/99و ) 80 : 12( * 4 = 26/66و ) 80 : 12( * 2 = 13/33 ) 120 : 9 ( * 5 = 66/66و ) 120 : 9 ( * 3 = 39/99و ) 120 : 9( * 1 = 13/33 ) 150 : 21 ( * 9 = 64/29و ) 150 : 21 ( * 7 = 50و ) 150 : 21 ( * 5 = 35/7 304/26 216/64 مدرس :علیرضا پری زاده 129/02  – 2روش یک طرفه روش یکطرفه کاملتر از روش مستقیم است ولی از معایب آن این است که هر دایره‌ای که هزینه‌اش تسهیم شود از فرآیند محاسباتی بعدی حذف می‌شود متقابال ً از تسهیم بعدی سهم هزینه نمی‌گیرد. نکته مهم و قابل توجه این است که کدام دایره خدماتی باید قبل از دوایر دیگر هزینه‌ خود را تسهیم کند ضابطه مقبول عام در این مورد وجود ندارد ولی معموال ً دوایر خدماتی برحسب مقدار هزینه‌ای که دارند به صورت نزولی مرتب سپس از دایره‌ای که بیشترین هزینه را دارد عملیات تسهیم آغاز می‌شود. مدرس :علیرضا پری زاده فرض کنید هزینه واحد ستادی 1به نسبت مساوی ؛ واحد ستادی 2به نسبت 1و2و3و4و5و 6؛ واحد ستادی 3به نسبت 2و4و6و8و 10؛ واحد ستادی 4به نسبت 1و3و 5و7؛ واحد ستادی 5به نسبت 5و7و 9تسهیم شوند . لذا خواهیم داشت : 100 : 7 = 14/29 ……و [)200 + 14/29( :21 ]* 2 = 20/4و [) 200 + 14/29( : 21 ]* 1 = 10/2 …..و [) 80 + 14/29 + 10/2( : 30 ]* 4 = 13/93و [) 80 + 14/29 + 10/2( : 30 ] * 2 = 6/69 ......و ...........و [) 120 + 14/29 + 20/4 + 6/97 ( : 16 ]* 1 = 10 [) 150 + 14/29 + 30/6 + 13/93 + 10 ( : 21 ] * 5 = 52/1 93/28 مدرس :علیرضا پری زاده روشریاضی /جبری /دوطرفه – 3 ‏روش دو طرفه روش کاملی است و در تسهیم ثانویه ،سهم هزینه دوایر خدماتی را که بیشتر از یکدیگر سرویس گرفته‌اند تعیین نموده و اطالعات کاملی در اختیار مدیریت می‌گذارد . ‏برای تس هیم ثانویه هزین ه ب ه روش دو طرف ه باید قب ل از هر اقدامی ،جدول (ماتریس) هزینه دهی و هزینه بری را تشکیل داد سپس براساس این جدول برای دوایر خدماتی معادله‌ای تنظیم و با حل معادله عمل تسهیم هزینه انجام گیرد. مدرس :علیرضا پری زاده با آرزوی موفقیت شما مدرس :علیرضا پری زاده