حسابداری محیط زیست و حسابداری مسئولیت های اجتماعی

حسابداری محیط زیست و حسابداری مسئولیت های اجتماعی

اسلاید 1: بسم الله الرحمن الرحيمموضوع:حسابداری محیط زیستوحسابداری مسئولیت های اجتماعیپاییز92غلامرضا زنگنه

اسلاید 2: مفهوم حسابداری محیط زیست:حسابداری محیط زیست اطلاعاتی را فراهم می کند که در امر ارزیابی عملکرد، کنترل، تصمیم گیری و گزارشگری به مدیران کمک می کنند و همچین به مفاهیم اقتصادی و زیست محیطی بنا شده و از آنجایی که ارزش هایی استفاده می کند که بازار ناشی نمی شود،استفاده از آن مستلزم ایجاد تغییر در فرهنگ است. حسابداری زیست محیطی، بخشی از این تغییرات را در سازمان و وسیعتر از آن در جامعه ارائه می کند و با ارائه شناخت اساسی بیشتر و مشارکت در فعالیت های کاری روزانه به تعیین هدف توسعه مستمر به عنوان رویکرد خاص کمک می کند.

اسلاید 3: حسابداری محیط زیست شاخه ای از حسابداری اس که به جمع آوری اطلاعات هزینه های محیط زیست و به کار گیری اطلاعات در انجام محاسبات مربوطه به قیمت تمام شده کالا ها و خدمات می پردازد.از سوی دیگر حسابداری محیط زیست را می توان شامل مجموعه های فعالیت هایی دانست که موجب افزایش توان سیستم های حسابداری در جهت شناسایی، و ثبت گزارش های آثار ناشی از تخریب و آلودگی محیط زیست می شود و مبتنی بر تلفیق زیست محیطی به عنوان یک منبع سرمایه و لحاظ کردن هزینه های زیستی محیطی به عنوان یکی از هزینه های قابل قبول در فر آیند اقتصادی و محاسباتی است.

اسلاید 4: تاریخچه و جایگاه حسابداری محیط زیست:دهه هفتاد میلادی زمان شروع طرح اولیه مباحث حسابداری محیط زیست می باشد.شرکتها در ابتدا تمایلی به افشای زیان های وارده به محیط زیست در صورت های مالی خود نداشتند، اما بر اثر مرور زمان و افزایش میزان خسارت های شرکت های ناگزیر به رعایت این مسائل شدند. در سال 1975 هیات تدوین استاندارد های حسابداری نشریه شماره 5 را تحت عنوان حسابداری رویداد های احتمالی برای کمک به شناسای این وضعیت منتشر کرد بدهی های جبران خسارت های وارده به محیط زیست به عنوان زیان احتمالی شناحته می شد اما به دلیل مشکلات آینده که بر آورد میزان این زیان ها وجود داشت هیچ شرکتی به درستی از رهنمود پیروی نمی کرد

اسلاید 5: . بنابراین نیاز به تدوین رهنمود های جدید احساس می شد در سال 1976 تفسیر شماره 14 توسط هیات تدوین استاندارد های حسابداری تحت عنوان برآورد مبلغ زیان منتشر شد.در نهایت قانون حفاظت و بازیافت منابع محیط زیست در سال 1976 قانون جامع مسئولیت، غرامت و بدهی محیط زیست در سال 1980 میلادی تصویب شد. همچنین در سال 1990 میلادی هیات تدوین استاندارد های حسابداری نشریه شمراه (8-90) تحت عنوان سرمایه ای کردن هزینه های آلودگی محیط زیست باید براساس طرحی مشخص جهت کاهش آلودگی تعیین شود.

اسلاید 6: دلایل سودمندی حسابداری محیط زیست:1.بسیاری از هزینه های زیست محیطی را می توان با استفاده از تصمیم گیری های تجاری بهتر سرمایه گذاری در فن آوری سازگار تر با محیط زیست ( صنایع سبز) و طراحی دوباره فر آیند ها و محصولات تولیدی به طور قابل ملاحظه ای کاهش داد و یا اصلا آن را حذف کرد. زیرا برخی از این هزینه ها ممکن است هیچ ارزشی افزوده ای برای سیستم و یا محصول ایجاد نکند.2.مدیریت بهتر هزینه های زیست محیطی می تواند عملکرد زیست محیطی شرکت را نیز بهبود بخشیده ازطریق کاهش آلودگی و حفظ سلامت عمومی مزایا قابل ملاحظه ای را برای جامعه به همراه داشته باشد.

اسلاید 7: 3.درک درست هزینه های زیست محیطی و اطلاع از عملکرد زیست محیطی فرآیند ها و محصولات تولیدی می تواند بهایابی درست و صحیح و همچنین قیمت گذاری محصولات را بهبود بخشیده و به شرکت ها در طراحی فرایند های محصول سازگارتر با محیط زیست یاری رساند.4.ثابت شده است که با توجه به فرآیند ها و محصولات تولیدی منطبق با شرایط زیست محیطی بهتر و مزایای رقابتی برای محصولات شرکتی در میان مشتریان ایجاد شود.

اسلاید 8: اهداف حسابداری محیط زیست:1.تعیین فرصت های محیطی و محدود کردن هزینه های اضافی که فاقد ارزش افزوده هستند.2.برآورد محاسبه هزینه های محیط زیستی شرکت ها و گنجاندن آن عموما در سربار کارخانه 3.مشخص کردن فرصت های محیط زیستی برای ایجاد سود خالص4.ایجاد و نگهداری یک سیستم اطلاعاتی محیطی برای ارتقاء مدیریت عملیاتی5.تعین هزینه های و بازده آتی ناشی از پیاده سازی سیستم اطلاعات مدیریت محیط زیست6.کمک به طراحی یک فرآیند تولیدی کالا ها و خدمات سازگار با محیط زیست.

اسلاید 9: هزینه های زیست محیطی و چگونگی برخورد با آنها: شناخت هزینه های زیست محیطی مرتبط با تولیدات یک شرکت یا سازمان برای تصمیم گیری درست مدیریت بسیار حائز اهمیت می باشد. رسیدن به اهدافی مثل کاهش هزینه های زیست محیطی افزایش درآمد و بهبود عملکرد زیست محیطی مستلزم توجه به هزینه های زیست محیطی جاری ،آتی و بالقوه می باشد. وقتی برای موسسه ای هزینه های زیست محیطی معینی در دوره جاری متحمل می شود این سوال پیش می آید که باید برای کدام دوره حسابداری هزینه شود؟

اسلاید 10: آیا باید سرمایه ای تلقی گردد و یاهزینه تعدیل دوره قبل؟ هزینه های زیست محیطی که در نتیجه مخارج جاری ایجاد می شود به وضوح در صورت های مالی شناسایی خواهد شد و آن دسته که در نتیجه مخارج جاری ایجاد می شود به وضوح در صورت های مالی شناسایی خواهد شد و آن دسته که در نتیجه مخارج آینده مورد انتظار متحمل می شود زمانی در صورت های مالی شناسایی خواهد شد که دارای معیار های شناسایی می باشد.

اسلاید 11: در صورتیکه هزینه های زیست محیطی ناشی از تغییر برآورد باشد مطابق با استاندارد های مربوط به تغییر بر آورد با آن برخودر می شود. اگر هزینه های که به تازگی شناسای شده تغییر بر آورد نباشد، بررسی منافع اقتصادی مخارج با توجه به اینکه در چه دوره ای منفعت داشته یا منافعش شناسای خواهد شد ضروری است. استاندارد های فعلی حسابداری و اصول اساسی چارچوب گزارشگری مالی تعیین می کنند که کدام هزینه باید برای دوره های قبل دوره جاری و دوره های آینده در نظر گرفته می شود.

اسلاید 12: هزینه های محیط زیست که برای دوره قبل در نظر گرفته می شود:هزینه های زیست محیطی شناسایی شده در دوره جاری که برای پاکسازی یا پرداخت جریمه متحمل شده است در صورتیکه به خاطر خسارت به محیط زیستی دردوره های قبل باشد، به عنوان هزینه های دوره های قبل در نظر گرفته می شود.هزینه های محیط زیست که برای دوره قبل در نظر گرفته می شود) هزینه ها)هزینه های محیط زیست به طور مستقیم و یا غیر مستقیم با منافع دوره جاری مرتبط هستند باید در دوره جاری هزینه شوندبه علاوه هزینه های محیط زیست که به عنوان هزینه های دوره با زیان تلقی می شوند یا از دوره جاری حذف شوند.

اسلاید 13: چند نمونه از این هزینه ها به شرح زیر است:اگر هزینه ها اقدامات محیط زیست، مستقیما با منافعی که در دوره جاری دریافت می شوند ارتباط داشته باشند باید از همان کسر شوند:هزینه هایی که مستقیما به منافع دوره جاری مربوط می شوند.وقوع ضایعات محصولاتهزینه های خسارت ضایعات واگذاریهزینه های پاکسازی مرتبط با فعالیت عملیات جاری

اسلاید 14: هزینه های محیط زیست که دارای ارتباط غیر مستقیم با منافع دوره های جاری هستند شامل:فعالیت های مستمر اداره، رعایت، اقدامات و حسابرسی محیط زیست.حضور کارکنان در گروه هایی تحقیق و سمینار های مربوط به محیط زیست.هزینه های محیط زیست که دردوره های آینده هزینه می گردد: ( دارایی)هزینه های محیط زیست که دارای منافع اقتصادی آتی مورد انتظار هستند به عنوان هزینه های انتقالی و یا سرمایه ای تلقی می گردند.

اسلاید 15: البته بیشتر هزینه های محیط زیست به خاطر جلوگیری و یا حفاظت منابع دارای منافع اقتصادی برای جامعه هستند اما برای موسسه ای که متحمل آنها می شوند این منافع را ندارند. شناسای هزینه های و زیان های فعالیت های محیط زیست:مخارج آینده محیط زیست را می توان به دو گروه تقسیم کرد:هزینه های که انتظار می رود واقع گردند که به آنها مخارج آینده مورد انتظار گفته می شود.هزینه هایی که ممکن است واقع شوند که مخارج آینده ممکن نامیده می شوند. 

اسلاید 16: مخارج آینده مورد انتظار به دو دسته تقسیم می شوند:مخارجی که به مبادلات و رویداد های گذشته مربوط می شوند مانند مخارجی که برای پاکسازی خسارت های یک محل متروکه به کار می روند. اینگونه مخارج به شرطی که بتوان آنها را به طور منطقی بر آورد کرد به عنوان بدهی شناسایی می شوند.مخارجی که مبادلات رویداد ها آینده مربوط می شوند مانند مخارج که برای بهسازی ماشین آلات خرج می شود تا از خسارت های زیت محیطی آن محیطی ان جلوگیری می شود. اینگونه مخارج همانند مخارجی که برخاسته از تعهدات هستند، تا فرا رسیدن دوره وقوع مبادلات شناسایی نمی شوند مگر در برخی از شرایط خاص.

اسلاید 17: شناسایی بدهی:وقتی واحد تجاری انتظار وقوع مخارج آینده محیط زیست را که دارای معیار های بدهی داشته باشد باید بدهی را به صورت های مالی شناسایی نماید. معیارهای شناسایی بدهی به شرح ذیل زیر است:الف:مبنایی مناسب برای اندازه گیری و0جود داشته آینده سروکار دارند و احتمال کسب چنین منافعی متصور باشد.بدیت ترتیب بدهی ها باید به صورت مالی شناسایی شوند به شرطی که احتمال آنها وجود داشته و بر آورد آنها به طور منطقی ممکن باشد.

اسلاید 18: تغییر بر آورد مخارج محیط زیست:مجموع بدهیهای بر آورد ی برای مخارج آینده محیط زیست ممکن است به دلایلی از جمله تغیر قوانین و مقررات و یا تغییر روش های برآورد هزینه، تغییر کند. اثر تغییر بر آورد های حسابداری باید به صورت زیر محاسبه شوند.اگر تغییر تنها بر نتایج مالی آن دوره تاثیر می گذارد فقط در دوره تغییری محاسبه می شود.در صورتی که تغییر بر نتایج مالی دوره های جاری و آینده تاثیر گذار باشد همه برای دوره تغییر و هم در آینده محاسبه خواهد شد.

اسلاید 19: افشای هزینه های بدهی ها و تعهدات محیط زیست:طبقه بندی و افشای مخارج محیط زیست در صورت های مالی شامل:الف: هزینه های محیط زیست که در صورت های مالی به عنوان هزینه، دارایی یا بدهی شناسایی شده اند. ب- بدهی ها و زیان محیط زیست که در صورت های مالی شناسایی نشده اند. تعهداتهمچنین رویه های حسابداری مربوط به مخارج محیط زیست نیز افشا گردد. بسیاری اطلاعات که در گزارش های مالی افشا می شود سبب وجود استاندارد های حسابداری الزامی و قانونی است.

اسلاید 20: طبقه بندی هزینه های صورت محیط زیست در صورتحساب سود و زیان:آیا هزینه های زیست محیطی خاص می تواند به عنوان اقلام فوق العاده در نظر گرفته شود.اقلام فوق العاده ناشی از رویداد ها و مبادلاتی هستند که ویژگی های زیر را دارند:در طول چند سال انتظار نمی رود واقع گردنداز فعالیت های عادی واحد تجاری ناشی نمی شوند.به تصمیمات مدیریت یا مالکان وابسته نیستند.حوادث مهمی که خسارت به محیط زیست همراهند و ویژگی اقلام فوق العاده را دارند ممکن است به عنوان اقلام فوق اعلاده پذیرفته شوند. برای مثال انفجار یک راکتور اتمی که دارای خسارت های زیست محیطی است.

اسلاید 21: - هزینه های محیط زیست باید به عنوان هزینه های عملیاتی طبقه بندی گردد یا هزینه های غیر عملیاتی در بیشتر موارد هزینه های محیط زیست با فعالیت های عملیاتی مربوط می شوند بنابراین به عنوان هزینه عملیاتی قرار می گیرند. البته استثناء هم وحود دارد، یعنی هزینه های محیط زیست ممکن است با فعالیت های عملیاتی در ارتباط نباشند، مانند هزینه های پاکسازی یک محل متروک.نحوه افشای بدهی های محیط زیست در صورت های مالی:

اسلاید 22: بدهیهایی که شناسایی شده اند به طور جداگانه ای در صورت های مالی منعکس می شوند و در بدهی های که شناسایی نشده اند اطلاعات و مشخصات نشان در صورت های مالی افشا می گردد.اطلاعاتی که ممکن است برای بدهی زیست محیطی شناسای شده افشا گردد به شرح زیر است:ماهیت مخارج یا زیان احتمالی مورد انتظار شامل ارائه احتمال وقوع مخارج یا تحمل زیانیادداشتی از برآورد مخارج و یا زیان آینده مورد انتظار کهنمی تواند صورت گیرد.زمانبندی از مخارج یا زیان آینده مورد انتظار اما ارائه ابهام های مربوط به زمانبندی.

اسلاید 23: نتیجه گیری:حسابداری زیست محیطی ابزاری جامع و فراگیری برای وارد کردن ملاحظات زیست محیطی در تصمیم گیری های تجاری است. وارد کردن هزینه های زیست محیطی داخلی سیستم های حسابداری به شرکت ها کمک خواهد کرد تا تصمیماتی اتخاذ نمایند که علاوه بر افزایش سود آوری بلند مدت عملکرد زیست محیطی را نیز بهبود بخشیده و با معرفی خود به عنوان صنعت سبز به بازار سرمایه موجبات افزایش ثروت سهامداران را فراهم آورند.پذیرش این نوع حسابداری می تواند شرکت را در یک وضعیت رقابتی مناسب با سایر شرکت هایی که تنها حسابداری متداول و موسوم را به کار می برند قرار دهد.

اسلاید 24: سیستم های حسابداری زیست محیطی مبتنی بر اندشیه تحول حسابداری کلاسیک و تکمیل آن است. در این راستا باید هزینه های ناشی از آلودگی و رفع آن به عنوان تابعی از تولید یا خدمات نیز در کنار سود و هزینه حاصل زا خودکالا ها و خدمات محاسبه شود.سیستم مدیریت هزینه های زیست محیطی باید روشی برای حسابداری تمام هزینه های زیست محیطی داشته باشد هزینه های زیست محیطی اجتماعی و داخلی را با هم منظور تسهیم هزینه های و طراحی محصولات و فر آیند های تولیدی دیگر تصمیمات آتی شرکت به کار گیرد.

اسلاید 25: شرکت ها هر چند با مقیاس و چارچوب محدود و کوچک می توانند به طور فزاینده ای در مورد هزینه های اجرا کننده که بیشترین اطلاعات را مورد آنها دارند و سپس به سمت فعالیت های حرکت کنند که تعیین درآمد و هزینهای زیست محیطی آنها مشکل تر است. در جایی که بر اورد های هزینه های زیست محیطی داخلی شرکت مشکل است و یا مدیریت ارشد سازمان در مورد تعیین و ردیابی این هزینه ها حمایت قابل توجهی نمی کند، شاید بهتر باشد که این هزینه ها به صورت کیفی برآورد و ارزیابی شود.

اسلاید 26: موضوع مقاله: حسابداری مسئولیت های اجتماعی(sra) social responsibility accontingچکیده :هدف از ارائه این مقاله آشنایی اولیه علاقه مندان حسابداری با حسابداری مسئولیت های اجتماعی است. در این مقاله تعریف و مفهوم حسابداری اجتماعی آورده شده است سپس به تاریخچه این شاخه از حسابداری و همچنین به مزایا و مشکلات اجرای سیستم حسابداری اجتماعی و معیار های موجود برای تفکیک هزینه های اجتماعی از هزینه های اقتصادی و نیز مشکلات عملی پیاده سازی حسابداری اجتماعی اشاره شده است.

اسلاید 27: مقدمه:امروز با توجه به پیچیده شدن ارتباط شرکت ها موجود در جامعه یا یکدیگرو همچنین با دولت و افراد حاضر در جامعه شرایطی به وجود آمده که شرکت ها می بایست نه تنها به ذی نفعان بلکه به آحاد مردم پاسخگو باشند از دهه 60 میلادی شرکت ها به اهمیت منابع اجتماعی پی برده اند به گونه ای که این اهمیت خود را در یک دهه بعد در گزارشگری اجتماعی نشان داد. هیچ شرکتی نمی تواند مدعی شود که فقط او حق دارد از منابع اجتماعی استفاده نماید چرا که همگان در این حق سهیم اند. با توجه به مشترک بودن در استفاده از منابع اجتماعی شرکت ها می بایست در ارتباط با استفاده صحیح از این منابع پاسخگو باشند. این پاسخگویی در حسابداری پیش بینی شده است.

اسلاید 28: مفهوم حسابداری مسئولیت های اجتماعی:آرا و نظرات مختلفی در رابطه با مفهوم حسابداری مسئوایت های اجتماعی و همچنین وجه تسمیه آن وجود دارد. از نظر مفهوم گروهی آن را بخشی از حسابداری مالی و اجرای ان را با گسترش دامنه حسابداری مالی امکانپذیر می دانند و یا به عبارتی از نظر این گروه حسابداری مسئولیت اجتماعی تنها گسترش ساده ای از نقش حسابداری سنتی است. در حالی که گروه غالب عقیده دارند که سیستم حسابداری مسئولیت های اجتماعی اصول و قواعد و مفاهیم خاص خود را دارد به گونه ای که بتونا ان را یک موضوع کاملا جداگانه مانند حسابداری مدیریت حسابداری بهای تمام شده، حسابداری دولتی و غیره دانست که هدف آن مواجهه با مسائل اجتماعی زیر است:

اسلاید 29: 1.ارزیابی تاثیر اجتماعی فعالیت وحد های تجاری2.اندازه گیری هزینه های و تعهدات اجتماعی واحد تجاری3.اندازه گیری منافع اجتماعی واحد تجاری4.فراهم آوردن یک سیستم اطلاعاتی درون و برون سازمانی که در 5.امر ارزیابی تاثیرات اجتماعی واحد تجاری کمک کند.

اسلاید 30: اما از جنبه نام گذاری نیز عده ای آن را حجسابداری اجتماعی و گروهی ان را حسابداری اجتماعی واخد تجاری نامیده اند. اما اصلاح رواج یافته همان حسابداری مسئولیت های اجتماعی است. تاریخچه : گزارش های ارائه شده توسط سیستم های حسابداری مالی عملکرد واحد های تجاری از جنبه های خاص مورد ارزیابی قرار می دهند و سود اوری و توان مالی تجاری را شاخص موفقیو یا عدم موفقیت می دانند و بیترین توجه را معطوف منافع گروه هایی می کنند که مهمترین انها عبارتند از :

اسلاید 31: سرمایه گذاران بالفعل و بالقوه مدیران واحد های تجاری اعتبار دهندگان بالفعل و بالقوه سازمان های دولتی کارکنان واحد های تجاری مشتریان و فروشندگانبه دلیل عدم توجه به منافع سایر گروه ها و اجتماع و همچنین اثرات زیست محیطی ناشی از فعالیت های واحد های تجاری در اوایل دهه شصت میلادی مفهوم جدیدی به نام حسابداری )SRA مسئولیت های اجتماعی در مباحث نظری حسابداری( مطرح شد و نویسندگانی از اروپا، کانادا و استرالیا و ازقبیل ان اندرسن ، موبلی، لین اوسن در نوشته های خود به ان اشاراتی داشته اند و از میان آنان اندرسن را باید به عنوان پدر این شاخه از دانش حسابداری دانست.

اسلاید 32: . اما در کشور آمریکا مفهوم حسابداری مسئولیت اجتماعی با یک دهه باaaaتاخیر در اوایل دهه هفتاد توسط انجمن حسابداری امریکاتشکیل کمیته ای به منظور بررسی موانع و مشکلات مربوط به فرآیند اندازه گیری و گزارشگری در حسابداری مسئولیت های اجتماعی آغاز شد و با وجود گذشت بیش از 4 دهه این مفهوم هنوز هم از جدیدترین مباحث حسابداری است که در مراحل اولیه رشد به سر می برد و از نظر اجرا و به کارگیری پیرفت چندانی نداشته ات به گونه ای که تا کنون غالب مقالات منتشر شده جنبه توصیفی داشته و بیشتر با تکیه بر توصیف مفاهیم توجه کمتری را به مشکلات اجرا و ارائه راهکار های مناسب جهت عملی کردن ان داشته اند.

اسلاید 33: شاید عامل اصلی این حرکت ناشی از محدودیت ها و مشکلات مربوط به اندازه گیری و گزارشگری آثار خارجی واحد تجاری است. منظور از آثار خارجی آن گروه از فعالیت های و نتایج عملیات واحد تجاری است که فرات زا منافع گروه های پی گفته باشد و آثاری همچون هزینه های اجتماعی منافع اجتماعی و بازده اجتماعی را شامل شود. سر ناجام به دلیل فشار سازمانی های هوادار در محیط زیست و حقوق بشر در کشور های صنعتی برای مبارزه با آلودگی محیط زیست به ویژه آلودگی ناشی از آزمایش هسته ای فدارسیون بین المللی حسابدارانIFAC توجه خود را معطوف موضوع حسابداری مسئولیت اجتماعی که بر این اساس فدارسیون مذکور مجموعه ای از بیانیه های را صادر کرده که در آن خواستار تدوین استاندارد های در رابطه با حسابداری و حسابرسی مسئولیت های اجتماعی شد.

اسلاید 34: اما در خصوص کشور ما این مفهوم با دهه تاخیر برای اولین بار در پائیز سال 1372 شمسی(1993 میلادی) در فصلنامه بررسی های حسابداری دانشگاه تهران با مقاله ای به نام تئوری های حیابداری اجتماعی مطرح و تا کنون مقالات انگشت شماری در این خصوص توسط صاحبنظران رشته حسابداری ارائه شده است.

اسلاید 35: تعریف حسابداری مسئولیت های اجتماعیحسابداری مسئولیت های اجتماعی بخشی از دانش حسابداری است که هدف آن اندازه گیری و گزارشگری اثرات اجتماعی ( هزینه ها و منافع اجتماعی) نشای از فعالیت های واحد تجاری است و از آنجایی کههرواحد تجاری عضوی از جامعه است که در ان فعالیت می کند و به طور مستمر در تعامل در تعامل با سایراعضای جامعه است و با استناد به قرارداد های نانوشته اجتماعی بین اعضای جامعه که برای حفظ منافع تمامی اعضا وضع شده اند ضرورت دارد و واحد تجاری از اعهدات و مسئولی های خود آگاه باشد و آنها را محدود به حفاظت منافع سهامداران ندارند بلکه تعهدات و مسئولیت های دیگری در قبال سایر گروه ها اجتماعی از قبیل اعتبار دهندگان کارکنان مشتریان و گروه های موجود در جامعه و همچنین محیط زیست پیرامون خود احساس کند.

اسلاید 36: تعریف انجمن A.A.A از حسابداری اجتماعیتمرکز اصلی حسابداری اجتماعی بر اندازه گیری و گزارشگری تاثیرات تجارت شرکت بر اجتماع محیط فیزیکی است. حسابداری اجتماعی به اندازه گیری ( واحد های پولی و غیر پولی) تاثرات مطلوب و نامطلوب فعالیت ها اشاره دارد حسابداری اجتماعی به نظر می رسد که شامل اندازه گیری منفعت هزینه و گزار شهای برنامه های اجتماعی به نظر میرسد که شامل اندازه گیری منفعت و هزینه و گزارشگری برنامه های اجتماعی و فعالیت های عمومی شرکت باشد. مفروضات سیستم های حسابداری مسئولیت های اجتماعی

اسلاید 37: چهار فرض اساسی سیستم های حسابداری مسئولیت های اجتماعی1.هر واحد تجاری در قبال جامعه پیرامونی خود تعهداتی دارد که پایبند به انجام آنهاست.2.منابع اقتصادی اجتماعی کمیاب، محدود است، پس ضرورت دارد در بکار گیری و استفاده از انها حداکثر بهره وری حاصل آید به گونه ای که منافع اجتماعی حاصل از مصرف انها بیش از هزینه های اجتماعی شود.3.کالا های که در قبلا رایگان بوده اند دیگر اینچنین رایگان و در دسترس قرار نمی گیرند. مثلا آب و هوای پاکیزه اغلب نیازمند مخارج سنگین ناشی از مقررا مربوط به کنترل آلودگی محیط زیست و عملیات خود پایی است پس واحد های تجاری باید در ازاستفاده از آنها منافعی را در اختیار اجتماع قرار دهد.

اسلاید 38: 4.از حقوق مسلم جامعه است که میزان تعهدات اجتماعی واحد تجاری نسبت به خود و همچنین مقدار انجام شده آنها گاهی می یابد و این اگاهی لام است بر اساس اصول و مبانی گزارشگری حسابداری صورت گیرد.اما در رابطه با اصول و مفاهیم اساسی سیستم حسابداری مسئولیت اجتماعی باید گفت که این اصول تا حدود زیادی همان اصول و مفاهیم سیستم حسابداری مالی است ولی لازم است تعدیلی در آنها صورت گیرد تا هماهنگ با هداف سیستم حسابداری مسئولیت اجتماعی شود برای مثال در حسابداری مالی لازم است دامنه شمول مفهوم شخصیت حسابداری گسترش یابد و در برگیرنده جامعه پیرامون واحد تجاری به عنوان طرف دیگر شود و همچنین سود حسابداری شامل هزینه های و منافع اجتماعی واحد تجاری شود تا پس از ان بتوان بازده اجتماعی سرمایه گذاری را محسابه کرد.

اسلاید 39: شیوه های گزارشگری هزینه های اجتماعی:دو شیوه در گزارشگری هزینه های اجتماعی وجود دارد:1.گزارشگری در یادداشتهای همراه صورت های مالی2.گزارشگری هزینه های اجتماعی به صورت مجزا و ستقلمزایای اجرای سیستم حسابداری مسئولیت های اجتماعی:از مهمترین مزایای اجتماعی اجرای سیستم حسابداری مسئولیت های اجتماعی می توان به موراد زیر اشاره کرد:1.موجب افزایش نقش اجتماعی واحد های تجاری می شود و حضور آنها در فعالیت های زیست محیطی و مشارکت در بنامه های توسعه اجتماعی و اقتصادی را افزایش دهد.2.فراهم شدن شرایط برای وارد کردن موضوع محیط زیست در حساب های ملی که خود منجر به دو نتیجه خواهد شد.

اسلاید 40: اول: فرام کردن اطلاعات با اه9متی برای برنامه ریزان توسعه اقتصادی و اجتماعی در سطح ملی و دوم : فراهم کردن شرایط برای ورود روش ها مولفه های مربوطه به محاسبه تولید نا خالص داخلی.مسکلات اجرای سیستم حسابداری مسئولیت اجتماعی:در اجرای سیستم های حسابداری مسئولیت های اجتماعی مشکلات متعددی نیز وجود دارد که از مهمترین انها می توان به مشکلات مربوط به اندازه گیری و گزارشگری هزینه ها و منافع اجتماعی اشاره کرد که خود شامل مشکلات مربوط به تفکیک هزینه های اجتماعی و اقتصادی و نیز مشکلات مربوط به ارتباط هزینه و منافع اجتماعی می شود.

اسلاید 41: مشکلات تفکیک هزینه های اجتماعی و اقتصادیهزینه های اجتماعی و هزینه های اقتصادی هر واحد تجاری نشئت گرفته از تعهدات اجتماعی و اقتصادی واحد تجاری است تعهداتی که ممکن است به دلیل الزامات قانونی و یا خواسته ارادی واحد تجاری باشند اما مشکلاتی که تهیه کنندگان گزارش های اجتماعی با آن روبه رو هستند مربوط به تفکیک این دو نوع هزینه است زیرا اختلاط و امتزاج برخی از اینگونه تعهدات با یکدیگر مشکلاتی را در کشیدن خط فاصل بین آنها ایجاد می کند. برای مثال هزینه های تحقیق و توسعه و یا هزینه های مربوط به افزایش ضریب ایمنی محصول می تواند به عنوان هزینه اجتماعی در نظر گرفته می شود

اسلاید 42: که به قصد افزایش حجم و فروش و توانایی رقابت بیشتر با سیار تولید کنندگان باشد و هزینه های مربوط به اموزش و کارکنان ممکن است به منظور فراهم کردن فرصتی برای پیشرفت علمی کارکنان در نظر گرفت که در این صورت یک نوع هزینه اجتماعی است. در حای که می توان اینگونه هزینه های را به عنوان هزینه های اقتصادی نیز نگاه کرد و به مقدار افزایش بهره وری و در نهایت افزایش سود اوری صورت گرفته باشد.

اسلاید 43: معیار های تفکیک هزینه های اجتماعی اقتصادی :در مباحث نظری حسابداری به دو معیار برای تفکیک اینگونه هزینه های از یکدیگر وجود دارد که عبارتند از :1.هدف از انجام این نوع فعالیت با هزینه2. الزامات قانونیطبق معیار اول هزینه های واحد های تجاری به قصد بهبود جایگاه خود ترد افکار عمومی را انجام دهند و یا هزینه های که به قصد کمک به پاکیزگی محیط زیست اموزش کارکنان و افراد جامعه فراهم کدرن مسافرت های علمی و سیاحتی در دوره تعطیلات صورت می گیرد یک نوعهزینه اجتماعی خواهند بود چه انجام /انها از روی اراده باشد و چه از روی الزامات قانونی و هزینه های که به منظور افزایش سود واحد های تجاری صورت می گیرد هزینه های اقتصادی در نظر گرفته می شوند.

اسلاید 44: اما طبق معیار دوم الزامات قانونی معیار تفکیک هزینه های اجتماعی از هزینه های اقتصادی خواهند بود بنابراین هزینه هایی که واحد های تجاری بر اساس الزامات قانونی انجام می دهد به عنوان هزینه های اقتصادی در نظر گرفته می شوند اگر قانون واحد های تجاری را ملزم کرده باشد که وسیله ایاب و ذهاب کارکنان و همچنین وسایل ایمنی کار و بهداشت محیط را فراهم می کند اینگونه هزینه ها اجتماعی نخواهد بود بلکه هزینه اقتصادی اند اما هزینه های که واحد تجاری از روی خواست و الزام قانونی انجام دهند به عنوان یک نوع هزینه اجتماعی در نظر گرفته می شوند.

اسلاید 45: مشکلات مربوط به ارتباط هزینه ها و منافع اجتماعی:یکی دیگر از مشکلات مربوط به اندازه گیری و گزارشگری هزینه ها و منافع اجتماعی واحد تجاری نشای از آن است و تهیه کنندگان اینگونه گزارشات قادر به ایجاد ارتباط بین هزینه های اجتماعی و منافع اجتماعی حاصل از آنها نیستند. به طور مثال هزینه های اجتماعی مربوط به کمک های نقدی و غیر نقدی به موسسات فرهنکی و اموزشی جامعه و مبارزه با بیسوادی در جامعه و آلودگی محیط زیست یا افزایش سطح اگاهی افراد جامعه برای حفظ بهره برداری بهینه از منابع جامعه ممکن است در بلند مدت دارای منبفع اجتماعی باشند اما در ارتباط دادن آنها با منافع واحد های تجاری و همچنین گزار شهای انها بر حسب واحد پول با مشکلات فروانی همراه است.

اسلاید 46: هزینه های اجتماعی در سیستم های حسابداری مسئولیت های اجتماعی عبارتند از :- هزنیه های منابع انسانی به کار گرفته شده در واحد های تجاری بر اساس هزینه فرصت به کار گیری انها در یک فعالیت دیگر .- مواد خام مورد استقفاده در واحد های تجاری بر اساس هزینه های فرصت استفاده از انها در یک فعالیت دیگر- دارایی های سرمایه ای ( ساختمان و تجهزیات بر اساس ارزش جایگزینی.- منابع خدمات عام المنفعه مورد استفاده در واحد های تجاری مانند پل ها و راه های ارتباطی خدمات پلیس، اتش نسانی، بهشدات، درمان و آموزش

اسلاید 47: ضرر وزیان های اجتماعی ناشی از فعالیت های تولیدی واحد های تجاری مانند آلودگی محیط زیست ناشی از کارخانه های سیمان و آسیب کشیدن سیگار برای تولدی کننده و عرضه کننده سیگار.

اسلاید 48: منافع اجتماعی واحد های تجاری شامل:حقوق و دستمزد پرداختی به کارکنان واحد های تجاریبهره های پرداختی بابت استقراض از اعتبار دهندگانسود سهام توزیع شده بین سهامدارانهزینه های اجری برنامه های اموزشی تربیتی و خدماتیبرنامه های فرهنگی اجتماعی و تفریحی اجرا شد توسط واحد های تجاری برای کارکنان و فرزندنا و همچنین افراد جامعههزینه های زیبا سازی فضای واحد های تجاری و هزینه های مبارزه با آلودگی محیط زیت.هزینه های تحقیق و توسعه جهت بهبود کیفیت محصول

اسلاید 49: در خصوص چگونگی فرآیند گزارشگری هزینه ها و منافع اجتماعی واحد های تجاری دو نظر متفاوت وجود دارد. در یک نظر شیوه گزارشگری آن است که گزارش مربوط به هزینه های و منافع اجتماعی را در بخش یادداشت های همراه صورت های مالی ارائه می دهد. طرفداران این شیوه گزارشگری همان گروه های هوادار نظریه های حسابداری مسئولیت های اجتماعی به عناون بخشی از حسابداری مالی هستند.در نظر دیگر شیوه گزارشگری است که پیشنهاد ان توسط گروه های هوادار استقلال حسابداری اجتماعی از حسابداری مالی ارائه شده است و طبق آن واحد تجاری ملزم است که یک گزارش اجتماعی متضمن اطلاعات تفضیلی در رابطه با تعهدات اجتماعی هزینه های و مناف اجتماعی واحد تجاری است ارائه دهد که این شیوه گزارش دهی نیز خود ممکن است به دو شیوه ارائه شود.

اسلاید 50: گزارش عملکرد اجتماعی توصیفی برای فعالیت واحد های تجاری.گزارش عملکرد کمی که مشکلات زیادی برای تهیه ان وجود دارد لیکن دارای افشای کاملتری ایت و در ب گیرنده هزینه های اجتماعی از یک طرف و منابع اجتماعی از رطف دیگر است و تفاوت ان ممکن است مثبت(فزونی منابع اجتماعی ب هزینه های اجتماعی) و یا منفی باشد. مشکلات عملی پیاده حسابداری اجتماعی:اینکه برابر گزار نمودن اطلاعات حسابداری چه اطلاعاتی و به چه صورتی ارائه شود هنوز قانونی مشخص نشده است آیا باید گزارش را به صورت مالی ارائه نمائیم؟ آیا گزارشات غیر مالی لازم است؟ با توجه به عدم پیشرفت گزارشگری اجتماعی مورد توجه قرار گیرد.

اسلاید 51: 1.مشخص نبودن نوع گزارش (اعم از مالی و غیر مالی)2.مشخص نبودن میزان ارائه اطلاعات ( چه اندازه از اطلاعات کافی است).3.مشخص نبودن یک شاخص و معیار مشخص جهت مقایسه نمودن شرکت ها با یکدیگر ( چه شاخصی باید به عنوان مدارک مقایسه شرکت ها با هم مورد توجه قرار گیرد.)4.کیفیت پائین گزارشات موجود تهیه گزارشات اجتماعی به صورت سلیقه ای به دلیل عدم وجود قانون مشخص.

اسلاید 52: نتیجه گیری :در تحقیقات نشان داده شده است که مدیران شرکت ها تمایل دارند دارند که گزارشگری اجتماعی شرکت را به صورت محدود و متناسب با هدف حداکثر سازی ثروت سهامداران به کار گیرند.با توجه به احساس نیاز شرکت ها و مدیران به ارائه گزارشات اجتماعی از طرفی با توجه به محدودیت هایی که برای ارائه گزارش های اجتماعی مناسب وجود دارد. به نظر می رسد سازمان های قانونگذاری می بایست قوانینی تدوین نمایند تا شرکت ها را مجاب نمایند گزارشگری اجتماعی داشته باشند.با تدوین قوانینی منسجم به نظر می رسد که بتوان شرکت ها را به سمت پشرفت و ارائه گزارشات اجتماعی مناسب سوق داد.   

اسلاید 53:

اسلاید 54:

اسلاید 55: چه رنجی است لذت ها را تنها بردن...و چه زشت است زیبایی ها را تنها دیدن ...و چه بدبختی آزاردهنده ایست تنها خوشبخت بودن....دکتر شریعتیwww.arshad-hesabdar.ir

اسلاید 56: ارزش و سرمایه ی هر انسانی به اندازه حرف هایی است که برای نگفتن دارد... دکتر شریعتی

اسلاید 57: شگفتا وقتی که بود نمی دیدم وقتی می خواند نمی شنیدم وقتی دیدم که نبود وقتی شنیدم که نخواند ...دکتر شریعتی