حسابداریعلوم انسانی و علوم اجتماعی

حسابداری مواد و بهای تمام شده آن

صفحه 1:
هدف کلی فصل: آشنایی با روند کنترل ورود (++ 0" ‎SSS 5 AI 5 (C4 par)‏ رف زر در موسسات توليدى

صفحه 2:
هدف:انتظار مى رود يس از مطالعه اين كفتار بتوا نوع فرم مربوط به نگهداری اطلاعات سفارش و موادرا مشخص کنید. ©-اطلاعاتى را كه در هر يك از فرم هاى مربوط به سفارشو خريد مواد ثبت شده است»مشخص كنيد

صفحه 3:
واحدی تحت عنوان «کار ری «واحدخريد» ا ل ‎We Sie eee‏ | ‎eS Ee See cent etre‏ ۳ خريد مواد را به عهده مى كيرد . واحد خرید عهده دار سفارش مواد اوليه و ملزومات مورد نياز توليد است.

صفحه 4:
این فرم یک سند مکتوب است که معمو لا ۱۰ 9 خط تولید و نیاز های آن یا مسئولین انبار شرکت به این فرم نیاز به تامیین مواد اولیه را به اطلاع واحد خر سفارشات می رسانند . متلا" فرض كنيد در اول خرداد ماه «مسول انبار. مواد به دلیل نیاز خط تولید و کمبود ماده الف سفارش براى خرريد ©62 واحد از اين ماده با شماره ساس (يا كد) ©00-6 صادر مى كند

صفحه 5:
مواد(یا به تعبیری قیمت آن)آگاه باشند. در صررنی 5 | ‎ae ORC RES PSY‏ رت برسد »لازم است اطلاعاتی را در مورد مهلت تهیه مواد ا ا ‎CD TS ee ee eel‏ مواد بايد جاى خاصی در نظر گرفته شود.

صفحه 6:
كوك و وعد نين مختلف به اشكال متفاوتى جايشود أما در هر ياره اى اطلاعات به شرح زير است: ل 0 ا ا ا ا لا کنترل و پی گیری درخواست ها را تسهیل می کند .

صفحه 7:
محصول) 1 ‎We Sree Or‏ از ار زر( جمع بهاى مواد مورد درخواست كه در برخى موارة ‎Rene ee)‏ ا ل ‎ot ee‏ می شود.

صفحه 8:
Deere : ‏نزد واحد يا فرد درخواست كننده جهت يى كيرى‎

صفحه 9:
در صورتی که فرم درخواست حرید مواد از طرف ‎ean O) eee)‏ ا 2 ديكرى فرايند سفارش مواد مورد نیاز رأ اغار فق ‎obs AG Caley Coen er Pee Sree TEE Cee‏ | فروشنده مولد درخواست می شود تا کل ۳۳ ‎eee Rear TE‏ در ‎Soe Ory aero Sree Drews re > ena mente)‏ در فرم درجمی شود . و اصل شدن برگ سفارش مواد بدست فروشنده در حكم مجوزى براى ارسال مواد مورد نياز و صدور صورت حساب آن است.

صفحه 10:
و مواد واصله به تیار نیز و 9۳7 ان اقلام اطلاعاتی ز .77 : جه امكان دارد درشريكت هاى مختلف ی له در یکدیگر تفاوت داشته باشد:

صفحه 11:
‎٩‏ نام فروشنده (و در صورت امکان درس او ‏© تاريخ سفارش و مهلت ارسال کالا ‎٩‏ شرایط حمل و شرایط پرداخت بهای مواد ‎۱ ‏ا‎ eae ee a eee ‏مورد سفارش و كد آن.‎

صفحه 12:
ay ‏رل‎ (ep BE نسخه در تغییر باشد . مثلا" فرم نمونه زیر در- تهیه می شود که در نسخه اول آن برای فرو: شود »دو نسخه از ان در ديارتمان يا واحد تذاركات اد ‎CRO ge‏ ل ا ا ل ل رز می شود و دو نسخه بقیه به ترتیب برای انبار و بخش تحویل گیرنده اولیه مواد ارسال می شود.

صفحه 13:
نام و امضاء متقاضى: نسخه اول‌:واحد تدارکات نام و امضاء تاييد كنندهة = نسخه دوم : انبار نمونه فرم در خواست خرید کال

صفحه 14:
انبارشرکت پس از دریافت نسخه ای از فرم مواد آن را با برك درخواست خريد مربوطة 3 دا( را های در د: ‎CSD oer ee Ven See)‏ فیزیکی لازم برای جا ی دادن مواد مربوطه اقدام می کند 7

صفحه 15:
موی دنر

صفحه 16:
"<< تا دكت اسه ‎eee re eee‏ نسخه 1 فروشنده ‎eye‏ «نمونه فرم سفارش‌مواد ‏ »

صفحه 17:

صفحه 18:
هنگامی که کالای مورد سفارس توحط در و ‎re nolne)‏ ار اد ده تا ‎DSO Ler pre west‏ ار( 2 a eer ‏که نوع کالا و شرایط فیزیکی حاکم بر آن مطایق با سفا‎ ‏شركت است و در صورت تطابق شرايط » نسبت به تحويك‎ ‏كالا و صدور فرم رسيد كالا اقدام مى شود‎ .

صفحه 19:
— ۲ ی خواستى كسى غير ازكاركنان کر ‎pees‏ 1 ا ا رل رز ارد سود فاقد رقم مقدار فيزيكى كالا باشد و تحويل كيرنده ‎SE‏ ‏بررسی سلامت کالاءتطابق آن با نوع مواد در خو نهايتا"شمارش آن باشد و مقادير شمارش شده رادر فرم تحويل 559 يا رسيد انبار درج كند. اين روش امكان برقرارى كندل بير برا تطابق واقعی مقادیر مواد در خواستی و مواد تحویل گرفته شده كل ‎Se ae bE tere Pee er reer Ie‏ رم تحویل گرفته شده گرفته شده را فراهم می آورد

صفحه 20:
مواردی که تشخیص لامت مواذدر بافی 1 تا ۱ يرسنل تحويل مواد باشد . كاركنان آزمايشكاه شر بررسى صحت شرايط حاكم بر مواددر يافتى اقدام و انتيكة ‎HS ee ACS)‏ ‎LOT A) DS Lee‏ ار :متفاوتی دارد اما در هر حال باید حاوی اطلاعات اساسی زیر باسد

صفحه 21:
شرح کالا و مقدار واصله »مقدار پذیرفته شده و مقدار مرجوعی * - شرح دلايل مرجوع نمودن بخشى از كالاى دريافتى (در ‎aa‏ 2 وم

صفحه 22:
ERs 72 جك كم مقر واسله "م2 نقه ۱5002107 ‎Ales‏ ‎ae‏ ‏ل اجو ‎ees‏ ‎[oe eee oleate‏ = 8 «فرم رسید انبار».

صفحه 23:
رل زا توان در تعداد نسخ متفاوت تهیه کردممکن است ایر ‎winery eee)‏ ار را ‎EN Cee ee ree ne eerr ory‏ 0 كر ‎ED eee Se aan) et ee CBS‏ رسید کالا نسبت به تطابق آن با اطلاعات مندرج در ‎JE‏ ‎Sey er ee ed ee reer ere‏ ‎eee ee re eens new nord‏ ا فرم رسيد كالاءنسبت به ثبت مقدار ان در كارت موجودى مواد ا تيوه

صفحه 24:
كردن حساب فروشنده در دفاتر شزکت اقدام می ۲ ‎OO Eee Breet)‏ .فصل توضیح داده می نوا 1

صفحه 25:
۱ 7 12۰ ‏بادر لختیار دلشتنلطلاعاتلازم در مورد خرید مواد‎ Ee De ey ate ee RE ret ED BS Bie ‏ل‎ ene ‏ا ا‎ ا ا ا ا ا ا د نظام اطلاعاتى بهاى تمام شده ما دائمى اسث ؛أجرات ان ]17 حساب مواد نیز به صورت دانمی نگهداری می شود .اما در هر : حال نحوه ثبت در دو نظام ادوارى و دائمى به شكل زير است

صفحه 26:
در نظام ادواری موجودی گاه :خرید مواد بستانکاران(یا وجه نقد)- در نظام دائمى موجودى كالا:موجودى موأ (بِد هكار ا

صفحه 27:
ار مورد كاربرد كاردكس انبار را مشخص كنيد. ©- ‎eee ea)‏ ل ردن

صفحه 28:
3 ‏لا ها‎ eee ‏همواره در کارت های مخصوص نگیداری‎ نشان داده مى شود . دریافت مقادیر جدیدی از یک کال ‎ange Corer)‏ و رس ار مذبور مى شودو طبعا" ثبت خروج ابن کالا ۳۶۱5۱ در کارت های مذبور موجودی را به اندازه مواد صادر شده ا ۱

صفحه 29:
Veg ‏ا‎ ‎۲ ee RSE Cane eee ‎eae ae POS)‏ ل ا ار ‎ee DE So =r SESS)‏ ور ‎lS ED to er‏ سر ‎Sei a ee eee eC cern ee ager eer ‏لطلاعاتمربوط به بهایتمام شدم لنولع مواد و کا-ها در‎ ‏لختیار کار کنان‌لنبار شرکتقرار نگیردو لینة بیل‌لطلاعاتار‎ ‏ولحد حسابداریشر کت گهدار وود‎ .

صفحه 30:
در هر حال علیر غم برخی تفاوت های جزنی کارت موجودی انبار ممکن است وجود داشته 0 see See ee ee ea) Peeve Seis (Gees eS enn we ewe enero)

صفحه 31:
1 Ae He yes) eee ‏مقدار سفارش‎ ‏هر ار‎ Oat Yee ۱ Rr Cn

صفحه 32:
‎ma)‏ اا لاح روشهاىكلىىو مدلهاومختلفمىئتوانليزمقدار را ت ‎em en ee‏ ل ا ا ‎Se)‏ ‏يا)«مدل هاى ساده اى نظير مدل «با صرفه ترين یر ارم وجود دارد كه مى تواند به مديريت صحيح موجودى ها (500 تس ا رس اضافی و یا فقدان موجودی به هنگام نیاز خط تولید جلو گیری .كند

صفحه 33:
موجودی کالادر هر

صفحه 34:
نام و شرح کالاماده اف تاريخ 1117 رن 292 رس 22 REN Tore شرح اعطفة ‎Ps‏ مانده ول دول 45 درخواست شماره 7201 درخواست شماره7214 درخواست شماره 1 723 رسید کالا1893 «کارت موجودی انبار»

صفحه 35:

صفحه 36:
انبار را منوط به درخواست قسمت ها ۰ ۳ دانند . در چنین حالتی هر یک ازبخش های تولیدی شرکت ۰ ل ا ا 1 ‎se eo‏ تکمیل کردن سند دیگری به نام «فرم در ‎Fe ewe‏ . تحویل آن به انبار ءمواد مورد نیاز را دریافت می کند

صفحه 37:
+حال حاوی اقلا م اطلاعاتی ‎enim‏ ‏نام واحد در خواست کننده و تاریح درحر نام و مقدار و کد شناسایی مواد مو(3

صفحه 38:
در رل رل ۱ مار ه کا است و مکان لازم برای وارد کردن اطلاعا ت ریالی ,حسابدارینیز در آن پیش انبار دار شرکت مسئول نگهداری صحیخ و صدور موا1 3 در خواست قیمت هاست . در برگ »در خواست مواد مشخص ‏ ل ا ا ا ا ا رز تمام شده مواد صادره از انبار را به حساب واحد يا ديارتمان درخواست کننده مواد و يا حساب سفارش مربوطه (در هزینه پابی ‎see ie Ob Wes Creep ey‏ ۰

صفحه 39:
0 که ۳ Smee ‏شهار‎ «نمونه فرم درخواست مواد و نسخه های آن»

صفحه 40:
هدف:انتظار مى رود ينآر ۱ ا ل ا 0 2 در ‎ee rene‏ سرت سس از ‏درج می شود »همان رقمی است که به عنوان بهای نهاه ‏ ۰ ‎erect E preview)‏ ار

صفحه 41:
اگر چه اين رقم حاصلضرب مقدار 5 شرح مندرج در براك درخواست )در بهاى نه واحد مواد است اما نکته مهم در اینجاست که رش 1 ‎Ware}‏ ار 2 ‏را‎ IDO nye ees ‏در ار‎ oer) ‏قیمتها دائما" در نوسان است و در طول يى سال مالی مود‎ ‏رح‎ Ree N ere cee) ‏شود‎

صفحه 42:
به همين سئوال سئوال ديكرى را هم مى دوآن دافا کرد و آن اينکه بهای تمام شده مواد بافیمانده در ۱ ‎e ya Ee Er‏ ا رل انبار باید مقدار مواد صادره را در بهای هر واحد آبن کالا ‎See ee ae SE eo‏ ار( نيزآخرين قيمت را ملاك عمل قزار داد؟

صفحه 43:
للم ۰ 22 1 ر ۱ اطلاعات مربوط به بهای تمام شده تولید ات و مختلف خود دسترسى داشته باشند از ‎ce AO‏ تلف تمام شده استفاده مى كنند اكر جه تا بيش از ظهور رلآ کامپیوترها و رواچ ل ‎Seg oy‏ = استفاده از نظام دائمى بهاى تمام شده با مشكلاتى همراه بود و غالبا"بدلیل هزینه های زیاد نگهداری سیستم.از آن پر هی ‎ee‏

صفحه 44:
‎eevee rere 0‏ لكر خود را به صورندانمین گهداریک نند و کل

صفحه 45:
ار ه این گفتارد ثبت مواد را در دفاتر ثبت طبق الگوی ,موسسات تولیدی توح در نظام دائمی بهای تمام شده مواد »خرید مواد ‎٩‏ ۳ ۲۰ تحت عنوان «موجودی مواد»ثبت می شود. اکر در ابتدای ‎es etme rest SEE‏ 2 ,تمام شده این موجودیها نیز در همان حساب قرار می کیرد

صفحه 46:
شود .در مقابل اين رقم بستانکار در حساب موجود مواد»ءحسابی دیگر باید بدهکار شود .این حساب کار" ‎Cire Ue eerily eerie ene Cer EES‏ رل ار از اتبار به محض خروج از انبار به حساب تولیدات شرکت منظور مى شود و در واقع اطلاعات بهاى تمام شده توليد . را به روز مى رساند

صفحه 47:
ا ل رد لا لد ‎bere Grist WON wren) a RUSE)‏ رن ‎eee‏ ‎EW ever Ie IRCH)‏ ل ار شده کالای صادره از انبار به صورت خیر مستقیم و در ان 3 دوره مالی محاسبه می شود ءدر نظام دائمی هم بهای تمام شده مول ‏ صادره از انبار و هم بهاى تمام شده مواد موجود در انتهاق .دوره »مستقيما"ومستمرا"تعيين مى شود

صفحه 48:
ا ار ‎pip ere may)‏ ا ‎ESTATES ES ENE wn Irv ion wore‏ موجودى مواد برابر نباشد بايد رقم موجودى مواد در دفاتر اصادخ .شود به نحوى كه رقم واقعى بهاى تمام شده موجوديها را نشان دهد

صفحه 49:
لمر يي ‎MMP‏ ار نظام دائمی توضیح دهید. ا 0 ل ا ا ا زره

صفحه 50:
خارج مى شود بايد بهاى 1 شده آن محاسبه ۶ [. موجودی مواد خارج شود . اين رقم به ا شده تولیدات شرکت منظور می شود

صفحه 51:
2 pve a ‏محاسبه بهایعیمام‎ ‏اس«‎ ‎jhe rpm rer om nn ‏ا‎ Rigs ee) ‎tS eee ro)‏ کر :نها لشارم دارید.

صفحه 52:
‎I 415)‏ 3 تام 2 کر ان تاه سای ‎POET ee Spe ee)‏ كر ‎Pate SES ee See eee)‏ ار راداشته باشد این رقم برای ما قابل شناسایی است و هل 73 بهای تمام شده مواد صادره یا موجودیهای انتهای دوره به کار بریم .یعنی رقم بهای تمام شده هر موجودی عبارت است از حاصل 7 جمع بهاى تمام شده معيين تك تك واحدهاى أن كة از انبار مدر شده يادرانبارموجود ‏ل

صفحه 53:
درتاریخ ششم فروردین ماه (ازمحل خریدهای فروردین ) از انبارصادرشده باشد و ()0 واحد مواد صادر ‎OES Perr DCIS‏ ل (6*0 واحد) وموجودى ابتداى دوره ((2©0واجد) بوده . باشد

صفحه 54:
COVE SDE Sen een aes DID les SORES CO eee ‏ا‎ ees es yer) ‏رامى توان در جدول شماره 5002 به صورك‎

صفحه 55:

صفحه 56:
5 1 0 G/T 3 ce ee Pipa ees 20 5 0 10۰۵ 9 1 a *متظور دار مصرف از محل این خریدیا موجودی اول دوره 101000 ~ 63000 2 ربال زيل

صفحه 57:
‎rr‏ ره ره سل را ماه (11*0) واحد بوده كه (6001 وحد أن در تار افآ ‎۱ (oa) ee i ne SSO ee en ers 2 ‏بهای تمام شده مواد صاده در ششم فروردین ماه است (یعتی‎ ۳۱۹۱۹ ۱ TEE BAS lel CSE sD) OS COO ES kee) ‏مصرفى در بيستم فروردين ماه است‎ ‏هر واحد به علاوه 600 واحد *0©0(000)ريإل هر واحد)‎

صفحه 58:
سس لت مر : خرید هاى ينجم فروردين ((0© واحد هر واحد )۱ يانزدهم فروردين ((0© واحد از قرار هر واحد زگره( و هشتم فروردين ((00) واحد از قرار هر واحد 2090000 ‎ere eae ys)‏ ی ‏شده اين سه مورد مشخص است كه در ستون آخر حَدَوَلَ 7573 حاصل محاسبات آن نشان داده شده است . از حاصنل جمم سه رقم بهاى تمام شده »مبلغ (000(0© ريال يعنى بهاى تمام شده موجودذى .ماده مورد نظر در انبار به دست آمده است

صفحه 59:
1 ‏زر‎ eee) ‏رسد اما در اكثرمواريد .بخصوص براى مو‎ ‏صد ها نوع ماده اولیه سرو کار داارند ءبه هیچ و‎ ۳ ‏نیست (اگر چه استفاده وسیع از. کامپوتر ها می نو‎ ‏ل را رد ارم‎ ‏رت‎ BEI ee IS Te nen ‏كار مى رود كه تعدادشان اندك ولى بهاى تمام شده شان‎ ‏.بالاست و در زمره کالاهای گران قیمت جا دار ند‎

صفحه 60:
موسساتی که با طیف وسیعی از انوا اقلام مو كار دارند بايد از روش های دیکری که امکان ۱ اطلاعات بهاى تمام شده از طريق آذه" ‎Cre eae)‏ ا اا ل ‎as‏ ‏1 ارس

صفحه 61:
درل 1 3 1 3 ‏رك‎ eS es ew hae ‏او ا ا‎ +تمام و احد های آن مشابه هستند و عملا" فرقی با 3 ندارند»ءروش میانگین بهای تمام شده می تواند کمک ر 38 تعیین بهای تمام شده مواد مصرفی و موجود بنمارد ۱۳۳۰ ل ا ل ا ا ‎ETE shee‏ eres wee ome ‏م‎ ener eter . های مختلف گازوئیل در اين مخزن نمی ثوان قائل شد روش میانگین ساده (حسابی) ۰ 2 ‏ا‎ ery)

صفحه 62:
— 5 - روش میانگین ساده- با استفاده از اطلاعات جدول 0. می توان بهای تمام شده مواد مواد موجود درانتهای دوره را محاسبه کرد . بر بهای تمام شده مواد مصرفی کافی است مقدا ۱ ۲ ‎ere re eier)‏ سر( شماره 0.5 نتایج حاصل از بکارگیری روش مینکن . ساده درنظام دائمی بهای تمام شده نشان داده شده است

صفحه 63:
‎pep years‏ بر كالا صبر كرد . اما در نظام دائمى بهاى تمام بر عملا" نظام بهاى تمام شده را از انتفاع ساقط مى و اساس يس از هر بار خريد كالا (كه در طول سال در ع ل ار ‎Drew Bere eh‏ 01د

صفحه 64:
در بى برأى بهاى تعآم ده ‎TEL‏ ‏این روش در نظام دائمی بهای تمام شده (( روش 3 به جدول ©.© ومحاسبات انجام شده در أن نكاه كنيد . يران اطلاعات موجود در این جدول بها رد ور سره تا 7 ربإل و بهاى تمام شده موجودى انتهاى دوره (000(0(0 ربال ۱ حاصل جمع این دو رقم که علی القاعده باید نشانگر بهای تمام شده مواد 1

صفحه 65:
در حالیکه بهای تمام شده واقعی مواد لكر آماده مصرف طبق اطلاعات مندر جدر ناشی از خطایی است که در اين روش وجود دار ‎eens‏ ا بر 2 ا اك ل ال ل ا رد مقادير مواد صرفا" بهاى تمام شده نوبت هاى مختاف حَريد ال ا ا سر

صفحه 66:
روش میانگین موزون متحرگ - در صورا (وزن) مربوط به مقادیر خریداری شده مواا دز مختلف نیز در محاسبات دخالت داده می شود جاى ميانكين ساده متحرك با ميانكين مورون متك . بهاى تمام شده مواد سرو كار خواهيم سنت

صفحه 67:
مصرف شده ( یعنی رقم 106.066 رال) شده مواد موجود در انتهاى دوره ( يعنى رقم 628 ‎sil) siege Ieee OCCT‏ . مصرف یعتی مساوی 000000060 رال است

صفحه 68:
کار می بریم که در هر دفعه خرید مقداری مساوی . مواد خريدارى سود

صفحه 69:
اگر چه جز د ربرخی از صنایع » گردش فیزیکی ۱۱۱/5 از نظام خاصی پیروی نمی کند و هميشه چنین نیست که براى تسهيل محاسبات بهاى وس انتهاى يك دوره مالى ) مى توان فرض كرد كه كر دش في ربكا مواد از اين قانون تبعيت مى كند كه مواد به همان ترتيب كه ارد انبار مى شود در صف انتظار براى مصرف معطل مى ماند و به . همين ترتيب ورود به انبار » مصرف مى شود

صفحه 70:
جنين كردشى عمل" وابه طور وافعى درا خارجى ندارد ( به استثناى برخى از صنايع غذايى و فاسد شدنى ) وفقط فرض را بر وجوة آر ل ا ار ا ا ال ‎Se ee‏ . انتهاى آن دوره است

صفحه 71:
شوند . فرض اولین صادره از آخرین وارده صرق برع ‎CSD) NEED Tom shir oni Care‏ واقعا" كالا هاى موجود در انبار جنين كردشى داشتة د

صفحه 72:
در شرايط تورمی و وجود روند صعو ده سیب افزایش بهای ‏ ۴0/] بهای تما در تعیین بهای تمام شده و در نتیجه کمتر نشال دادن خواهد شد . جدول ©. © محاسبات مربوط به استفادة أ . اين بوش را در مورد مثال قبلى نشان مى دهد

صفحه 73:
: ep PES Cen cep eer ey pe RDC SUS Se eNO ‏ا‎ aD TOES ae cee eles] "72 ‏مواد و مواد مصرفی برگزینیم » نحوه تقسیم بهای تمام شده‎ ‏آماده مصرف بین بهای تمام شده مواد مصرف شده و بهای تمام سده‎ ‏موجودی انتهای دوره تغییر می کند‎ .

صفحه 74:
از مقایسه ارقام این جدول می توان ۰ ۳9۳۰۶ ‎abe‏ سا ار در حاليكه كمترين حاشيه سود راروش(( اولين صاذره از آ خرين وارده )) نشان می دهد .البته توجه داشته باشید که وفو ‏ رز ل ‎hiner re‏ ا ا ‎ero‏ ور( ‎ty A EAE) Sa er)‏ بوای تمام شده موجودی انتهای دوره در روش (( اولین صادر» از 1 خرين وارده )) كمتر از بقيه و در روش ((اولين صادره از اولين وارده )) بيشتر از بقيه روش ها است

صفحه 75:
از انجا که بر اساس اصل نات رویه ۰ سر کر لت زرح در موجودیها از سالی به سال دیگر اقدام کنند .استفاده 1 حاصل از تغییر روش به قصد گمراه کردن استفاده که طولانی مدت نتیجه نهایی حاصل از دو روش در مجمو ‏ یکسان است . در واقع ملاک انتخاب روش . کمک ال روش به كسب اطلاعات نسبتا"دقيق تر مديريت از بهاى .تام شده ‎i) keg‏

صفحه 76:
هی تسام شده مود مصرف شده ۱01000رال ۰ ۱02300ربال ۰ 9000بل ۰ 070۵ 0 1 ty 164000 ۱۵ =

صفحه 77:
: نحوه تاثیر گذاری روشهای مختلف بر سود نا ویژء رال فروش بهاى تمام شده كالاى فروش رفته تولید طی دوره + 8 موجودىإنتهاودورم_

صفحه 78:
هدف : انتظار مى رود يس از مطالعه اين نحوه صدور مواد از انبار را در نظام دانمی ‎RR gre‏ ا ا ا ا ل رز ‏. عمل ثبت را انجام ‏مشکل اصلى در نظام دائمى ءتعیین بهای تمام شده از انا ۶ ۲ در هر نوبت صدور مواد از آنبار است

صفحه 79:
‎eee eee ene e orl‏ رز ‎IS 5)‏ مامتا ‎De OO ern ree gee eee ere ‎eee ‎۴۰77/6 تخاس‌نایرج ‏کر در‎ ۶ 094 Fn ieaeivers ‏ثبت مصرف مواد در ©0/25/© با فرض روش ميانكين موزون © متحرك ( جدول 62-© )

صفحه 80:

صفحه 81:

فصل ششم حسابداری مواد و بهای تمام شده آن هدف کلی فصل:آشنایی با روند کنترل ورود (خرید )و خروج (مصرف) مواد و چگونگی تاثیر آن بر بهای تمام شده کاال در موسسات تولیدی گفتار :1خرید مواد هدف:انتظار می رود پس از مطالعه این گفتار بتوانید -1:سه نوع فرم مربوط به نگهداری اطالعات سفارش و خرید موادرا مشخص کنید. -2اطالعاتی را که در هر یک از فرم های مربوط به سفارشو خرید مواد ثبت شده است،مشخص کنید حسابداری مواد برای موسسات تولیدی معمواال" با دو فعالیت اصلی ارتباط می یابد:خرید مواد و وصرف آن در جریان تولید.معموال" خرید مواد در موسسات تولیدی از طریق واحدی تحت عنوان «کار پردازی»«،تدارکات»«،واحدخرید» یا نامهای مشابه انجام می سود .در صورتی که چنین واحدی هم وجود نداسته باشد در اکثر موارد فرد خاصی مسولیت خرید مواد را به عهده می گیرد .واحد خرید عهده دار سفارش مواد اولیه و ملزومات مورد نیاز تولید است. فرم درخواست خرید: این فرم یک سند مکتوب است که معموال" افراد درگیردر خط تولید و نیازهای آن یا مسئولین انبار شرکت به کمک این فرم نیاز به تامیین مواد اولیه را به اطالع واحد خرید و سفارشات می رسانند .مثال" فرض کنید در اول خرداد ماه ،مسول انبار مواد به دلیل نیاز خط تولید و کمبود ماده الف سفارش برای خرید 45واحد از این ماده با شماره شناسایی (یا کد) 11-42صادر می کند در شرایطی که نوع خاصی از مواد اولیه با قیمتهای نسبتا" ثابت و از منابع معیین خریداری می شود می توان از سفارش دهنده انتظار داشت که اطالعاتی در مورد بهای هر واحد از مواد درخواستی را نیز در فرم درج نماید اما در اغلب موارد این کار انجام نمی شود و ضرورتی ندارد که مثال" کارکنان خط تولید یا انبار از بهای تمام شده هر واحد مواد(یا به تعبیری قیمت آن)آگاه باشند .در صورتی که مواد مورد سفارش باید ظرف مدت معینی حتما" به انبار شرکت برسد ،الزم است اطالعاتی را در مورد مهلت تهیه مواد نیز به واحد خرید داده شود و برای این کار در فرم سفارش مواد باید جای خاصی در نظر گرفته شود. واحد متقاضی مواد یا مسئول انبار شرکت پس از پر کردن فرم درخواست خرید مواد آنرا برای واحد خرید یا تدارکات ارسال می کند. اگر چه فرم درخواست مواد ممکن است در شرکت های مختلف به اشکال متفاوتی چاپشود اما در هر حال حاوی پاره ای اطالعات به شرح زیر است: شماره سلایر چاپ شده از قبیل:برگه در خواست خرید غالبا" دارای شماره مسلسل از پیش چاپ شده هستند .این کار کنترل و پی گیری درخواست ها را تسهیل می کند . نام واحد یا فرد درخواست کننده مواد مقدار مورد درخواست مشخصات کاالی مورد سفارش (و در صورت امکان کد محصول) در صورت لزوم و امکان ستونهای برای بهای هر واحد و جمع بهای مواد مورد درخواست که در برخی موارد توسط واحد خرید یا تدارکات ،ارقام مربوطه در این ستونها درج می شود. معموال" این فرم در دو نسخه تهیه می شود که نسخهع اول آن برای واحد خرید مواد یا تدارکات ارسال می شود و کپی آن نزد واحد یا فرد درخواست کننده جهت پی گیری های بعدی .باقی می ماند فرم سفارش مواد در صورتی که فرم درخواست خرید مواد از طرف متقاضی تکیل و به واحد تدارکات یا خرید ارسال شود ،این واحد با تکمیل فرم دیگری فرایند سفارش مواد مورد نیاز را آغاز می کند . برگه یا فرم سفارش مواد ،یک سند مکتوب است که طی آن از فروشنده مواد درخواست می شود تا کاالی معینی را براساس بهای توالفق شده برای شرکت ارسال کند .در اغلب موارد شرایط حمل و مهلت آن یا اطالعاتی در مورد نحوه پرداخت و مبلغ مربوطه نیز در فرم درجمی شود .و اصل شدن برگ سفارش مواد بدست فروشنده در حکم مجوزی برای ارسال مواد مورد نیاز و صدور صورت حساب آن است. در صورتی که شرکت بخواهد کنترل کافیبر نحوه سفارش و خرد مواد داسته باشد باید فرم های سفارش مواد دارایشماره مسلسل از پیش چاپ شده باشد تا امکان پی گیری و کنترل مواد سفارش شدهو تطبیق آنهابا صورتحسابهای فروشندگان و مواد واصله به انبار نیز وجود داشته باشد .یک فرم سفارش مواد معموال" شامل اقالم اطالعاتی زیر است ،اگر چه امکان دارد درشرکت های مختلف شکل این فرم با یکدیگر تفاوت داشته باشد: • نام و آدرس شرکت (متقاضی یا سفارش دهنده) • شماره سلایر از قبیل چاپ شده • نام فروشنده (و در صورت امکان آدرس او) • تاریخ سفارش و مهلت ارسال کاال • شرایط حمل و شرایط پرداخت بهای مواد • شرح و مقداغر و در صورت امکان و لزوم،بهای مواد مورد سفارش و کد آن. تعداد نسخ این فرم بسته به ضرورتو کامل بودن نظام اطالعاتی هر موسسه تفاوتدارد و میتواند بین سه تا پنج نسخه در تغییر باشد .مثال" فرم نمونه زیر در 5نسخه تهیه می شود که در نسخه اول آن برای فروشنده ارسال می شود ،دو نسخه از آن در دپارتمان یا واحد تدارکات باقی می ماندکه بعدا"نسخه ای از آن به واحد حسابداری ارسال می شود و دو نسخه بقیه به ترتیب برای انبار و بخش تحویل گیرنده اولیه مواد ارسال می شود. شرکت تولیدی آلفا درخواست کننده:خط تولید دریافت کننده:انبار مواد درخواست خرید مواد شماره 10473: تاریخ1/3/72: تاریخ نیاز28/3/72: ردیف شرح مقدار مالحظات 1 ماده الف 45کیلو کد 11-42 نسخه اول:واحد تدارکات نام و امضاء متقاضی: نام و امضاء تایید کننده: نسخه دوم :انبار نمونه فرم در خواست خرید کاال شرکت سفارش گیرنده در صورت صحت اطالعات مندرج در فرم نسبت به ارسال مواد مورد سفارش برای شرکت سفارش دهنده و صدور صورتحساب اقدام می کند. انبارشرکت پس از دریافت نسخه ای از فرم سفارش مواد آن را با برگ درخواست خرید مربوطه تطابق داده و درخواست خرید را در پرونده در خواست های در دست اقدام قرار می دهد و در ضمن نسبت به باز کردن فضای فیزیکی الزم برای جا ی دادن مواد مربوطه اقدام می کند. واجد تحویلداری شرکت نیز به هنگام وصول مواد،اطالعات مندرج در فرم سفارش را با مواد ارسال شدهتوسط فروشنده مطابقبت می دهد. حسابداری شرکت نیز اطالعات مندرج در صورتحساب فروشنده را با ااطالعات فرم سفارش مواد مربوطه و برگ رسید انبار (که بعدا" درباره آنتوضیح داده می شود)تطبیق می دهد. تحویل گیرنده:شرکت آلفا انبار مواد به:شرکت زمرد خیابان صفایی شماره 272 مهلت ارسال: تاریخ سفارش: شرایط حمل:باکامیون+بیمه ردیف شرح مقدار واحد بهای هر واحد جمع بها 1 ماده الف 45 کیلو 100 4500 نسخه : 1فروشنده نام و امضای مسئول دایره خرید: »ن مونه ف رم س فارشمواد « شرکت آلفا شماره 179234: تهران خیابان وفایی شماره 170 برگ سفارش مواد فرم رسید انبار (رسید کاال) هنگامی که کاالی مورد سفارش توسط فروشنده مربوطه • ارسال می شود واحد تحویل کاال مسئول باز کردن بسته بندی های مربوطه و تحویل گرفتن مواد مورد درخواست و صدور فرم رسید انبار است .در این هنگام باید دقت شود که نوع کاال و شرایط فیزیکی حاکم بر آن مطابق با سفارش شرکت است و در صورت تطابق شرایط ،نسبت به تحویل .کاال و صدور فرم رسید کاال اقدام می شود در هر حال باید توجه شود که اگر تحویل گیرنده اولیه مواد در • خواستی کسی غیر ازکارکنان انبار(و در مثال ما واحد تحویل )باشد .باید کپی سفارش مواد که تعوسط دایره خرید برای وی ارسال می سود فاقد رقم مقدار فیزیکی کاال باشد و تحویل گیرنده فقط مسئول بررسی سالمت کاال،تطابق آن با نوع مواد در خواستی و نهایتا"شمارش آن باشد و مقادیر شمارش شده رادر فرم تحویل مواد یا رسید انبار درج کند .این روش امکان برقراری کنترل بیشتر بر تطابق واقعی مقادیر مواد در خواستی و مواد تحویل گرفته شده را فراهم می آوردو در مواردی که واقعی مقادیر درخواستی و مواد تحویل گرفته شده گرفته شده را فراهم می آورد مواردی که تشخیص سالمت مواددر یافتی یا تطابق آن با • شرایطمواد سفارش شده شرکت امری تخصصی و خارج از توانایی پرسنل تحویل مواد باشد .کارکنان آزمایشگاه شرکت نسبت به بررسی صحت شرایط حاکم بر مواددر یافتی اقدام و نتیجه آزمایش .خود را به واحد (تدارکات)ارسال می کنند اگر چه فرم رسید انبار (یا تحویل کاال) در شرکتهای مختلف اشکال • :متفاوتی دارد اما در هر حال باید حاوی اطالعات اساسی زیر باشد شماره مسلسل از پیش چاپ شده • نام فروشنده (ارسال کننده)مواد • تاریخ دریافت مواد • شماره درخواست خرید ،شماره فاکتور فروشنده (در صورت امکان) • شماره وسیله نقلیه حمل کننده و نوع آن • نام و امضای تحویل گیرنده • شرح کاال و مقدار واصله ،مقدار پذیرفته شده و مقدار مرجوعی • شرح دالیل مرجوع نمودن بخشی از کاالی دریافتی (در موارد • لزوم) رسید: آلفازمرد شرکت ارسال کننده: 1893 مسئول انبار: 24/3/72شماره : انبارو امضای تاریخدر نام رسید کاال امضاءتحویل گیرنده: شرکت نام و شماره فاکتور10470: شماره درخواست کاال10473: ردیف 1 وسیله حمل:کامیون شماره :تهران 15/24372 شرح مقدار واصله ماده الف 45ک نسخه :1دایره خرید(تدارکات) «فرم رسید انبار» تحویل دهنده:حمید خشرو مق مقد مالحظات دار ار قبو مر ل جو ش عی ده 45 ک _ فرم رسید انبار را بسته به کامل بودن سیستم اطالعاتی شرکت می • توان در تعداد نسخ متفاوت تهیه کردممکن است این فرم در چهار نسخه تهیه شود .نسخه اول آن برای دایره خرید ارسال می شود و سه نسخه بعدی مربوط به واحد حسابداری(از طریق دایره خرید)،انبار و بخش تحویل کاالست.دایره خرید پس از دریافت فرم رسید کاال نسبت به تطابق آن با اطالعات مندرج در سفارش مربوطه اقدام مکی کند و از طرف دیگر آنرا با فاکتور صورتحساب مشتری نیز تطبیق می دهد .ابنار نیز براساس اطالعات مندرج در • فرم رسید کاال،نسبت به ثبت مقدار آن در کارت موجودی مواد .مربوطه اقدام می کند واحد حسابداری نیزدر صورت تایید فرم رسید کاال توسط • دایره خرید نسبت به پرداخت وجه صورتحساب یا بستانکار کردن حساب فروشنده در دفاتر شزکت اقدام می کند .انجام ثبتهای مربوطه در دفاتر شرکت در قسمت های بعدی این .فصل توضیح داده می شود گفتار : 2نحوه ثبت خرید مواد در دفاتر هدف:انتظار می رود پس از مطالعه این گفتار بتوانید -1:نحوه ثبت • عملیات مربوط به خرید مواد را در دو سیستم اداری و دائمی .مشخص کنید ب ا در اختیار داشتناطالعاتال زم در مورد خرید مواد ،در • 2- .س یستم ادواریو س یستم دائمیث بتهایال زم را انجام دهید بسته به این که ثبت ها ی ادواری یا دائمی موجودی کاال را • بخواهیم بکار بریم نوع ثبت متفاوت خواهد بود .در مواردی که نظام اطالعاتی بهای تمام شده ما دائمی است ،اجزای آن و از جمله حساب مواد نیز به صورت دائمی نگهداری می شود ،اما در هر :حال نحوه ثبت در دو نظام ادواری و دائمی به شکل زیر است در نظام ادواری موجودی کاال :خرید مواد_ (بدهکار) • بستانکاران(یا وجه نقد)- • (بستانکار) در نظام دائمی موجودی کاال:موجودی مواد(-بدهکار) • بستانتکاران(یا وجه نقد)- • (بستانکار) گفتار :3کارت موجودی انبار هدف :انتظار می رود پس از مطالعه این گفتار بتوانید• -1: مورد کاربرد کاردکس انبار را مشخص کنید -2.اطالعاتی را که ازیک کاردکس انبار استخراج می شود،مشخص .کنید موجودی هر یک از انواع مواد و کاالها در انبار شرکت • همواره در کارت های مخصوص نگهداری اطالعات »موجودی کاال موسوم به «کاردکس انبار نشان داده می شود .دریافت مقادیر جدیدی از یک کاال در • این کارت ها ثبت و سبب افزایش مقدار موجودی کاالی مذبور می شودو طبعا" ثبت خروج این کاالها از انبار نیز در کارت های مذبور موجودی را به اندازه مواد صادرشده برای خط تولید،کاهش می دهد ک نترلت طابقمقادیر موجودیمندرج در اینک ارتها و موجودی• . واقعیک ه از طریقش مارشک ا الها ب ه دستمیآید ،امکانجلوگ یری از وقوع هر گ ونه ب ین ظمیی ا مفقود ش دنک ا الها را ف راهم می آورد و اطالعاتال زم را در اختیار مسئولینذیربط ق رار میدهد اگر چه در ب رخیموارد ک ارتموجودیف یزیکیک ا الها ش املس تونهایی ب رایدرج ب هایت مام ش ده اقالم مواد ن یز هستاما ب هتر است اطالعاتمربوط ب ه ب هایت مام ش ده انواع مواد و ک ا الها در اختیار ک ارک نانانبار ش رک تق رار ن گیردو اینق بیلاطالعاتدر .واحد حسابداریش رک تن گهداریش ود در هر حال علیر غم برخی تفاوت های جزئی که در شکل • کارت موجودی انبار ممکن است وجود داشته باشد ،این :کارت باید حداقل حاوی اطالعات زیر باشد نام و شرح ماده • شماره یاکد شناسایی آن • حد سفارش مواد (یعنی مقداری از موجودی مواد که وقتی • موجودی به آن سطحرسید باید سفارش مجدد صادر شود). مقدار سفارش مجدد(یعنی در انجام سفارش مجدد به • هنگامی که سطح موجودی کاالی معینی به حد سفارش می .رسد ،چه مقدار باید سفارش داده شود در ت عیینمقدار س فارشعواملمتع ددیدر گ یر استو از طریق• . روشهایک لیو مدلهایمختلفمیت واناینمقدار را ت عیینک رد . ب ا ت وجه ب ه ن یاز خط ت ولید و هزینه هایمرتبط ب ا انبار داری و انجام س فارشهر ک ا ال یا(»مدل های ساده ای نظیر مدل «با صرفه ترین مقدار سفارش • وجود دارد که می تواند به مدیریت صحیح موجودی ها )EOQ کمک کند و از درگیر شدن وجوه نقد شرکت در موجودیهای اضافی و یا فقدان موجودی به هنگام نیاز خط تولید جلو گیری .کند مقادیر وارده به انبار یا صادره از انبار و تاریخ ورود یا • خروج موجودی کاالدر هر زمان • کارت موجودی کاال نام و شرح کاال:ماده الف شماره کاال11-42: تاریخ 1/1/1372 16/1/1372 29/1/72 14/2/72 25/3/72 حد سفارش 370:کیلو مقدار سفارش مجدد 45:کیلو شرح/عطف مانده اول دوره درخواست شماره 7201 درخواست شماره7214 درخواست شماره7231 رسید کاال1893 وارده 45 «کارت موجودی انبار» صادره 30 40 50 موجودی 480 450 410 360 405 گفتار :4صدور مواد از انبار (برای کارگاه یا خط تولید) هدف :انتظار پس از مطالعه این گفتار بتوانید -1:مورد • کاربرد فرم درخواست مواد از انبار را مشخص کنید -2 اطالعاتی را که از یثک فرم درخواست استخراج می .شود ،مشخص کنید در اغلب موارد شرکت ها برای برقراری کنترل دقیقتر بر • نظام اطالعاتی موجودی مواد و مقادیر فیزیکی موجودی ها و نحوه مصرف مواد و صدور آن از انبار ،خروج مواد از انبار را منوط به درخواست قسمت های متقاضی مواد می دانند .در چنین حالتی هر یک ازبخش های تولیدی شرکت که نیازمند مواد خاصی برای تولیدات خود می باشند با تکمیل کردن سند دیگری به نام «فرم در خواست مواد »و .تحویل آن به انبار ،مواد مورد نیاز را دریافت می کند شکل این فرم در شرکت های مختلف فرق دارد اما در هر • :حال حاوی اقالم اطالعاتی زیر است نام واحد درخواست کننده و تاریخ درخواست • نام و مقدار و کد شناسایی مواد مورد نیاز • فرم درخواست مواد یک فرم چاپ شده با شماره گذاری مسلسل • است و مکان الزم برای وارد کردن اطالعا ت ريالی توسط واحد .حسابدارینیز در آن پیش بینی می شود انبار دار شرکت مسئول نگهداری صحیخ و صدور مواد در صورت • در خواست قیمت هاست .در برگ ،در خواست مواد مشخص می شود که در خواست کنندهخ مواد کیست .بدین ترتیب می توان بهای تمام شده مواد صادره از انبار را به حساب واحد یا دپارتمان درخواست کننده مواد و یا حساب سفارش مربوطه (درهزینه یابی سفارشات که در فصول آینده توضیح داده خواهد شد)منظور کرد شماره7201: شرکت آلفا برگ درخواست مواد درخواست کننده:خط 2تولید ردیف 1 شرح َ ماده الف کد کاال 42-11 تاریخ16/1/71: مقدار بهای هر واحد 30کیلو نام و امضای درخواست کننده،نام و امضای مقام مجاز نام تحویل گیرنده و امضاء نسخه :1انبار «نمونه فرم درخواست مواد و نسخه های آن» جمع بها گفتار :5نظام دائمی بهای تمام شده مواد هدف:انتظار می رود پس از مطالعه این گفتار • بتوانید:عللضرورت کاربرد نظام دائمی را در تعیین بهای .تمام شده،توضیح دهید بهایی که در فرم درخواست مواد به عنوان جمع بهای مواد • درج می شود ،همان رقمی است که به عنوان بهای تمام شده مواد مصرفی باید به حسابهای تولید کاال منظور شود اگر چه این رقم حاصلضرب مقدار کاالی مصرفی (به • شرح مندرج در بر گ درخواست )در بهای تمام شده هر واحد مواد است اما نکته مهم در اینجاست که رقم بهای تمام شده یک واحد ار مواد مصرفی را چگونه باید تعیین کرد؟این سئوال را نمی توان به راحتی پاسخ گفت . بخصوص در دوره هایی که بدلیل وجود تورم یا رکورد قیمتها دائما" در نوسان است و در طول یک سال مالی مواد مشخصی به دفعات و به قیمتهای گوناگون خریداری می شود واقعا"بهای تمام شده یک واحد کاالی مصرف شده چقدر• ، خواهد بود؟ به همین سئوال سئوال دیگری را هم می توان اضافه • کرد و آن اینکه بهای تمام شده مواد باقیمانده در انتهای دوره را چگونه باید تعیین کرد ؟آیا به هنگام صدور مواد از انبار باید مقدار مواد صادره را در بهای هر واحد آ؛ن کاال در ابتدای دوره ضرب کرد ؟و برای موجودیهای آخر دوره نیزآخرین قیمت را مالک عمل قرار داد؟ امروزه اکثر موسسات تولیدی بزرگ برای آنکه دائما" به • اطالعات مربوط به بهای تمام شده تولید ات و موجودیهای مختلف خود دسترسی داشته باشند از نظامی دائمی بهای تمام شده استفاده می کنند اگر چه تا بیش از ظهور ریز کامپیوترها و رواچ استفاده از آنها در موسسات و شرکتها استفاده از نظام دائمی بهای تمام شده با مشکالتی همراه بود و غالبا"بدلیل هزینه های زیاد نگهداری سیستم،از آن پرهیز .می شد اما رواج استفاده از ک امپیوتر ها ی ک وچکو پ رقدرت• . در موسساتحتیب ه ش رک تهایک و.چکامکانداده استت ا اطالعاتب هایت مام ش ده مواد و انواع موجودیها و ت ولیدات خود را ب ه ص ورتدائمین گهداریک نند و ت صمیم گ یری .هایمطمئنت ریداشته ب اشند گفتار : 6روش ثبت مواد در دفاتر هدف:انتظار می رود پس از مطالعه این گفتاربتوانید :روش • ثبت مواد را در دفاتر ثبت طبق الگوی نظام دائمی .موسسات تولیدی توضیح دهید در نظام دائمی بهای تمام شده مواد ،خرید مواد در حسابی • تحت عنوان «موجودی مواد»ثبت می شود .اگر در ابتدای دوره موجودی مواد اولیه در انبار وجود داشته باشد بهای .تمام شده این موجودیها نیز در همان حساب قرار می گیرد هر گاه موادی برای استفاده در تولید از انبار صادر • شود ،صدور مواد نیز به همین حساب منظور و بهای تمام شده مواد صادره در بستانکار این حساب درج می شود ،در مقابل این رقم بستانکار در حساب موجودی مواد،حسابی دیگر باید بدهکار شود ،این حساب «کار در جریان ساخت»است.در نتیجه بهای تمام شده مواد صادره از انبار به محض خروج از انبار به حساب تولیدات شرکت منظور می شود و در واقع اطالعات بهای تمام شده تولید .را به روز می رساند در همان حال حساب موجودی مواد نیز اطالعاتش به روز می • شودو در هر زمان مانده این حساب نشان دهنده بهای تمام شده مواد موجود در انبارشرکت است .بنابر این به خالف نظام ادواری بهای تمام شده که بهای تمام • شده کاالی صادره از انبار به صورت غیر مستقیم و در پایان هر دوره مالی محاسبه می شود ،در نظام دائمی هم بهای تمام شده مواد صادره از انبار و هم بهای تمام شده مواد موجود در انتهای .دوره ،مستقیما"ومستمرا"تعیین می شود به هنگام استفاده از نظام بهای تمام شده دائمی معموال"سالی یک بار • اقدام به شمارش و تعیین مقدار فیزیکی موجودیها می شود .این کار صرفا"برای اطمینان از فقدان هرگونه اشتباه احتمالی یا کسب اطالعاتی در مورد ضایع شدن یااز دست رفتن مواد در اثر .نگهداری آن در انبار انجام می شود در صورتی که بهای تمام شده مواد در انبار با مانده حساب • موجودی مواد برابر نباشد باید رقم موجودی مواد در دفاتر اصالح .شود به نحوی که رقم واقعی بهای تمام شده موجودیها را نشان دهد گفتار : 7روشهای تعیین بهای تمام شده مواد هدف:انتظار می رود پس از مطالعه این گفتار بتوانید • -1: تاثیر نوسان قیمت مواد را دذ تعیین بهای تمام شده در نظام دائمی توضیح دهید -2 .روشهای تعیین بهای تمام شده را .در نظام دائمی مشخص کنید و هر یک را توضیح دهید مشکل اصلی در بکار گیری نظام دائمی بهای تمام شده • تعیین بهای تمام شده مواد صادره از انبار است که در ظول سال به دفعات انجام می شود .هر بار که موادی از انبار خارج می شود باید بهای تمام شده آن محاسبه و از حساب موجودی مواد خارج شود .این رقم به حساب بهای تمام شده تولیدات شرکت منظور می شود محاسبه ب هایت مام ش ده مواد ص ادره از انبار • . ب خصوصدر مواردیک ه ب ه دلیلش رایط اقتصادیق یمتها در ن وساندائمیاستو مواد در طولس ا لب ه دفع اتخریداری میش ود ،ت عیینب هایت مام ش ده مواد ص ادره از انبار ن یاز ب ه استفاده از روشهاییدارد ک ه ب ه رایج ت رین :آنها اشاره دارد :روش شناسایی ویژه فرض اساسی دراین روش این است که هرقلم ازموادصادره • ازانباربه لحاظ بهای تمام شده آن قابل شناسایی وپی گیری است .یعنی اگرازیک قلم خاص ازانواع موادمورداستفاده مقداری در انبارموجودباشدوهریک ازواحدهای آنبهای تمام شده خاص خود راداشته باشد این رقم برای ما قابل شناسایی است وهمان رادرتعیین بهای تمام شده مواد صادره یا موجودیهای انتهای دوره به کار می بریم .یعنی رقم بهای تمام شده هر موجودی عبارت است از حاصل جمع بهای تمام شده معیین تک تک واحدهای آن که از انبار صادر شده یادرانبارموجود .است • مثال – فرض کنید :اطالعات مربوط به خرید ومصرف • نوع خاصی ازمواددرشرکت آلفا به شرح جدول شماره 1.6باشد.با فرض اینکه 30واحد ازاین مواد درتاریخ ششم فروردین ماه (ازمحل خریدهای پنجم فروردین ) ازانبارصادرشده باشد و 60واحد مواد صادره در تاریخ بیستم فروردین ازمحل خرید های نهم فروردین ( 40واحد) وموجودی ابتدای دوره (20واچد) بوده .باشد محاسبات مربوط به تعیین بهای تمام شده موادصادره از • انبار درتاریخ ها ی ششم وبیستم فروردین ماه و همچنین تعیین بهای تمام شده موجودی این ماده در پایان فروردین رامی توان در جدول شماره 602به صورت خالصه .مشاهده کرد جدول شماره 6.1مواد خریداری ومصرف شده مصرف/واحد واحد 1/1/7خرید/واحد -بهای هر1000 موجودی تاریخ شرح - 90 1100 50140 5/1 واحد جمع 30 6/1 1200 40 9/1 1300 20 15/1 60 20/1 1500 10 28/1 مانده/واحد20 40 70 80 100 40 50 جدول شماره 6.2بهای تمام شده مواد مصرف شده و موجود درانتهای دوره – روش شناسایی ویژه شرح تاریخ مقدار تاریخ مقدار مقدار خرید خرید مصرف مصرف موجود موجودی - 1/1 50 5/1 40 1/ 9 20 1/ 15 10 1/ 28 جمع 140واحد 20 20/1 30 6/1 40 20/1 - 90واحد 20 20 10 50واحد *منظور مقدار مصرف از محل این خریدیا موجودی اول دوره است. بهای واحد بهای تمام شده مواد مصرفی بهای تمام شده مواد موجود 1000 1100 1200 1300 1500 20000 33000 48000 - -022000 -026000 15000 101000 63000 ریال ریال به جدول شماره 6.2نگاه کنید جمع مواد آماده مصرف در فروردین • ماه 140واحد بوده که 90واحد آن در تاریخ های ششم و بیستم فروردین به مصرف رسیده است .محاسبات جدول به آسانی به شما نشان می دهد بهای تمام شده مواد مصرفی جمعا" 101000لاير بوده است که از این مبلغ 33000لاير بهای تمام شده مواد صاده در ششم فروردین ماه است (یعنی • 30 واحد * 1100 ريالهر واحد) و 68000ريالمربوط به بهای تمام شده مواد • مصرفی در بیستم فروردین ماه است (یعنی 20واحد *1000لاير هر واحد به عالوه 40واحد *1200لاير هر واحد) موجودی انتهاتی فروردین ماه نیز جمعا" 50واحد است که از محل • خرید های پنجم فروردین ( 20واحد هر واحد 1100لاير)و پانزدهم فروردین ( 20واحد از قرار هر واحد 1300لاير)و بیست و هشتم فروردین ( 10واحد از قرار هر واحد 1500لاير)است . بهای تمام شده مواد موجود در انتهای فروردین حاصل جمع بهای تمام شده این سه مورد مشخص است که در ستون آخر جدول 6.2 حاصل محاسبات آن نشان داده شده است .از حاصل جمع سه رقم بهای تمام شده ،مبلغ 63000لاير یعنی بهای تمام شده موجودی .ماده مورد نظر در انبار به دست آمده است روش شناسایی ویژه اگر چه دقیق و مطلوب به نظر می • رسد اما در اکثرموارد ،بخصوص برای موسساتی که با صد ها نوع ماده اولیه سرو کار داارند ،به هیچ وجه عملی نیست (اگر چه استفاده وسیع از کامپوتر ها می تواند تا اندازه ای استفاده از این روش را میسر سازد )روش شناسایی ویژه معموال"در مورد آندستهاز اقالم موجودی به کار می رود که تعدادشان اندک ولی بهای تمام شده شان .باالست و در زمره کاالهای گران قیمت جا دارند موسساتی که با طیف وسیعی از انواع اقالم مواد اولیه سرو • کار دارند باید از روش های دیگری که امکان دستیابی به اطالعات بهای تمام شده از طریق آنها ساده تر است ،استفاده کنند .روش میانگین بهای تمام شده یکی از .این زوش های ساده است :روشمیانگینب هایت مام ش ده 2- در مواردی که مواد اولیه مورد استفاده در جریان تولید انواعشان • زیاد است اما هر نوع از مواد در عین اینکه مصرف زیادی دارد ،تمام واحد های آن مشابه هستند و عمال" فرقی با یکدیگر ندارند،روش میانگین بهای تمام شده می تواند کمک زیادی به تعیین بهای تمام شده مواد مصرفی و موجود بنماید .فرض کنید در یک مخزن گازوئیل با اضافه کردن مقادیر جدیدی از این ماده همه مواد با یکدیگر مخلوط می شوند و عمال" فرقی میان واحد .های مختلف گازوئیل در این مخزن نمی توان قائل شد روش میانگین ساده (حسابی) روش میانگین موزون • • روش میانگین ساده -با استفاده از اطالعات موجود در • جدول 6.1می توان بهای تمام شده مواد مصرفی و مواد موجود درانتهای دوره را محاسبه کرد .برای تعیین بهای تمام شده مواد مصرفی کافی است مقدار آن را در میانگین بهای تمام شده هر واحد ضرب کنیم .در جدول شماره 6.3نتایج حاصل از بکارگیری روش میانگین .ساده درنظام دائمی بهای تمام شده نشان داده شده است در نظام ادواری بهای تمام شده به هنگام استفاده از روش میانگین • ساده باید تا پایان یک دوره مالی برای تعیین بهای تمام شده متوسط هر واحد از • کاال صبر کرد .اما در نظام دائمی بهای تمام شده ،این معطلی عمال" نظام بهای تمام شده را از انتفاع ساقط می کند و بر همین اساس پس از هر بار خرید کاال (که در طول سال به دفعات متعدد صورت می گیرد )بایدمیانگین تازه ای محاسبه شود و درتعیین بهای تمام شده کاالی مصرفی مورداستفاده قرار گیرد به همین علت و با توجه به اینکه در طول یک دوره مالی میانگین های • متعددی به صورت پی در پی برای بهای تمام شده محاسبه می شود به این روش در نظام دائمی بهای تمام شده (( روش میانگین ساده .متحرک )) می گویند به جدول 6.3ومحاسبات انجام شده در آن نگاه کنید .براساس • اطالعات موجود در این جدول بها ی تمام شده کاالی خارج شده از انبار ( مصرف شده در جریان تولید ) طی فروردین ماه100500 لایر و بهای تمام شده موجودی انتهای دوره 61000لایر است و حاصل جمع این دو رقم که علی القاعده باید نشانگر بهای تمام شده مواد اماده مصرف باشد 161500لایر است در حالیکه بهای تمام شده واقعی مواد خریداری شده و • آماده مصرف طبق اطالعات مندرجدر همین جدول 164000لاير بوده است .این تفاوت 2500ریالی ناشی از خطایی است که در این روش وجود دارد .این خطا به خاطر اهمیت ندادن به مقادیر خریداری شده در هر نو بت خرید مواد اولیه است .در این روش بدون توجه به مقادیر مواد صرفا" بهای تمام شده نوبت های مختاف خرید .با یکدیگر جمع وتقسیم برتعداد دفعات می شود روش میانگین موزون متحرک -در صورتی که اهمیت • (وزن) مربوط به مقادیر خریداری شده مواد در نوبت های مختلف نیز در محاسبات دخالت داده می شود انگاه به جای میانگین ساده متحرک با میانگین موزون متحرک .بهای تمام شده مواد سرو کار خواهیم داشت جدول 6.4نشان می دهد که در این روش چگونه مقادیر • خرید اهمیت می یابد و درنتیجه مجموع بهای تمام شده مواد مصرف شده ( یعنی رقم 102.258لاير)و بهای تمام شده مواد موجود در انتهای دوره ( یعنی رقم 61745 لاير) درست مساوی بهای تمام شده واقعی مواد اماده .مصرف یعنی مساوی 164000لاير است بنابراین در روش میانگین موزون متحرک از خطای • اندازه گیری به صورتی که در روش میانگین ساده وجود داشت خبری نیست .میانگین ساده را فقط درمواردی به کار می بریم که در هر دفعه خرید مقداری مساوی دیگر .مواد خریداری شود )(FIFOروشاولینص ادره از اولینوارده 3- : •: اگر چه جز د ربرخی از صنایع ،گردش فیزیکی کاالها در انبار • از نظام خاصی پیروی نمی کند و همیشه چنین نیست که کاالهایی که زودتر وارد انبار میشوند ،زودتر از بقیه هم مصرف شوند ،اما برای تسهیل محاسبات بهای تمام شده ( و همجنین موجودیهای انتهای یک دوره مالی ) می توان فرض کرد که گردش فیزیکی مواد از این قانون تبعیت می کند که مواد به همان ترتیب که وارد انبار می شود در صف انتظار برای مصرف معطل می ماند و به .همین ترتیب ورود به انبار ،مصرف می شود چنین گردشی عمال" و به طور واقعی در اکثر موارد وجود • خارجی ندارد ( به استثنای برخی از صنایع نظیر مواد غذایی و فاسد شدنی ) وفقط فرض را بر وجود آن می .گذاریم جدول 6.5نشان دهنده محاسبات الزم برای تعیین بهای • تمام شده مواد مصرفی یا طی دوره و مواد موجود در .انتهای آن دوره است روشاولینص ادره از آخرینوارده - (LIFO) : این روش نیز تنها مبتنی بر فرض گردش فیزیکی کاال • ها به صورتی است که همواره مواد مصرفی ازآخرین خریدهای موجود مصرف می شود وآن موادی که دیرتر از بقیه خریداری شده اند زودتر از بقیه مصرف می شوند .فرض اولین صادره از آخرین وارده صرفا" برای انجام محاسبات بهای تمام شده است و ضرورتی ندارد که واقعا" کاال های موجود در انبار چنین گردشی داشته .باشند در شرایط تورمی و وجود روند صعودی قیمتها ،تعیین • سبب افزایش بهای LIFOبهای تمام شده بر اساس فرض تمام شده کاال ی فروش رفته نسبت به سایر روش های تعیین بهای تمام شده و در نتیجه کمتر نشان دادن سود خواهد شد .جدول 6.6محاسبات مربوط به استفاده از .این روش را در مورد مثال قبلی نشان می دهد گفتار : 8مقایسه روش های تعیین بهای تمام شده موجودی مواد هدف :انتظار می رود پس از مطالعه این گفتار بتوانید :روش • های تعیین بهای .تمام شده در نظام دائمی را مقایسه و تفاوت آ نها را مشخص کنید • بسته به اینکه جه روشی را برای تعیین بهای تمام شده موجودی • مواد و مواد مصرفی برگزینیم ،نحوه تقسیم بهای تمام شده مواد آماده مصرف بین بهای تمام شده مواد مصرف شده و بهای تمام شده .موجودی انتهای دوره تغییر می کند جدول 6.7نتیجه مقایسه میان نحوه تسهیم مزبور درروشهای • دهد .مختلف را نشان می از مقایسه ارقام این جدول می توان نتیجه گرفت بیشترین حاشیه • سود نا ویزه ازاعمال ((اولین صادره از اولین وارده )) بدست می آید در حالیکه کمترین حاشیه سود راروش(( اولین صادره از آ خرین وارده )) نشان می دهد .البته توجه داشته باشید که وقوع این امر به دلیل صعود دائمی قیمت مواد مورد استفاده طی دوره مورد نظر (یعنی وجود تورم ) بوده است .در این شرایط تورمی ،بهای تمام شده موجودی انتهای دوره در روش (( اولین صادره از آ خرین وارده )) کمتر از بقیه و در روش ((اولین صادره از اولین وارده )) بیشتر از بقیه روش ها است از آنجا که بر اساس اصل ثبات رویه ،شرکتهامی توانند • بدون دالیل منطقی نسبت به تغییر روش خود در ارزیابی موجودیها از سالی به سال دیگر اقدام کنند .استفاده از نتایج حاصل از تغییر روش به قصد گمراه کردن استفاده کنندگان از اطالعات مالی غالبا" امکان پذیر نیست و در یک روند طوالنی مدت نتیجه نهایی حاصل از دو روش در مجموع یکسان است .در واقع مالک انتخاب روش ،کمک آن روش به کسب اطالعات نسبتا"دقیق تر مدیریت از بهای .تمام شده محصوالت است جدول شماره 6.7مقایسه روشها ی تعیین بهای تمام شده مواد مصرفی وموجود شرح شناسایی ویژه بهای تمام شده مواد مصرف شده 101000ريال میانگین موزون LIFO 102300ريال 99000ريال بهای تمام شده موجودی انتهای دوره 63000 جمع 164000 164000 164000 ‏FIFO 107000ريال 61700 164000 65000 57000 :نحوه تاثیر گذاری روشهای مختلف بر سود نا ویژه فروش لايرx بهای تمام شده کاالی فروش رفته موجودی ابتدای دوره ‏A تولید طی دوره + موجودیانتهایدوره _ ‏C ن حوه ث بتص دورمواد اولیه از انبار - : هدف :انتظار می رود پس از مطالعه این گفتار بتوانید • : نحوه صدور مواد از انبار را در نظام دائمی تعیین بهای تمام شده مشخص کنید و با در دست داشتن اطالعات الزم .عمل ثبت را انجام دهید مشکل اصلی در نظام دائمی ،تعیین بهای تمام شده از انبار • در هر نوبت صدور مواد از انبار است پ ساز ت عیینب هایت مام ش ده مواد ص ادره از انبار ( ب ر اساس• . روشانتخابیی کموسسه ) حساب(( موجودیمواد )) ب ه اندازه این ب هایت مام ش ده ،ب ستا ن کار و حسابس فارشی ا دپارتمانت ولیدی :مربوطه ،ب دهکار میش ود ی عنی ک ار در جریانس اخت • 6/1/72 32.142 32.142 موجودی مواد اولیه • ثبت مصرف مواد در 6/1/72با فرض روش میانگین موزون • متحرک ( جدول ) 6-4

51,000 تومان