حسادت

صفحه 1:


صفحه 2:
. ۳ a ‏عناوین‎ منشااحیا و انار سوء لن ‎١‏ زمینه‌های‌رشد حسادنو پیشگیرعاز آنها ‎Pie.‏ < نشانگان‌رفتاریک ودک‌حسود . © 

صفحه 3:
حسادت یکی از شایع‌ترین واکتشی‌هایی است که از حدود دو سالگی آغاز مین وار ممکن است تا بزرگ‌سالی ادامه ‏ 5 ‎Gis:‏ < مختلف فرهنگی. به صورت‌های متفاوتی ‎Fogle‏ شود. کودکان يرل دوست دارند که سعادت وخوشی‌شان حالت انحصاری داشته باشد و هیچ کس نتواند سعادت و خوشی را از آن‌ها برباید. حسادت در کودک هنگامی ایجاد می‌شود که به اعتقاد وی, عاطفه یا محبتی را از دست داده. ". ‎Sul‏ باشد؛ او در این هنگام تن به حسادت می‌دهد و راه بدخواهی را آن کس که چنین نعمتی را از او ربوده است. در 89 

صفحه 4:


صفحه 5:
منشاً حسادت احساس این خطر است که موقعیت کود نفوذ ديكرى به خطر افتاده و ديكر نمى تواند ادق موقعیت قب داشته باشد. علاقه مفرط به خود و برترى جويى و استفاده انحصارى از مهر و محبت. او را به اين امر می‌کشاند و اين علاقه به حدی است که او تاب مقاومت ندارد. گمان می‌ کند دنیا برای او دیگر به .پایان رسیده و نمی‌تواند ادامه زندگی دهد 

صفحه 6:
علل حسادت و ماهیت آن بیش از ورائت به تربیت فرد: دار كه بك كر لجال به آزردگی وناسازکاری نورد ۱99 و در موارد جدی‌تر به واکنش‌های ناسا زگارانه فرد مورد حسادت ۱ نیز منتهی می‌شود. حسود. فرد مورد حسادت واقع شده را هدف خشم و غضب خود قرار می‌دهد؛ چنانکه از امام علی(علیه‌الّلام) نقل شده است: ود مسرت به سير كاي کر و Bs Sip جسود از آن محروم می‌باشد.» 

صفحه 7:
۳۳ حسادت نه‌تنها موجب می‌شود که دیگران مورد اذیت و آزار قرار گیرند؛ بلکه برای خود فرد نیز آثار نامطلوب جسمی. روحی. روانی و معنوی دارد. ۱ :نمونه‌هایی از آن آثار عبارتند از الف) از دست دادن سلامت جسمی: امام علی(علیه‌الشْلام) مى فرمايد: «شگفتا «إكه حسودان از سلامتى جسم خود غافل ماندهاند بدن این گونه افراد به تدریج ضعیف شده و در مقابل انواع میکروب‌ها و ویروش‌ها نمی‌توانك مقاومت کند. لذا در معرض ابتلا به عتواع ۱۰ ۱:9 می‌گیرند.از این رو حضرت(ع) همچنین می‌فرماید: «حسادت بدن را ذوب «.می کند ° 

صفحه 8:
۳۳ «.آسایش روانی محروم می‌گرداند با از دست دادن آرامش روانی اضطراب جایگزین آن می‌گردد. که خود عامل بسیاری از اختلالات و بیماری‌های روانی می‌شود. در صورت تثبیت حسادت در دوران خردسالی. فرد به تدریج افسرده و منزوی شده و دوستان خود را از دست می‌دهد. این‌گونه ‎Fs HT aN‏ .۱ ناامید شده و نمی‌توانند از آن لذت ببرند؛ لذا حضرت(ع) می‌فرماید: «حسود از زندگی خود «.کمتر لذت می‌برد ب) از دست دادن آرامش روانی: امیرالموٌمنین(علیه‌السَلام) می‌فرماید: «حسادت. فرد را از ج) تضعیف ایمان: امام باقر(علیه‌الّلام) می‌فرماید: «حسادت ایمان را می‌خورد. همان گونه که «.آتش هیزم را نابود می‌کند حسادت چون خوره به جان این گونه افراد افتاده. زنگار بر قلب آنها می‌نهد و آنها را به انواع گناهان و رذایل اخلاقی چون بددلی. بد گویی و غیبت. کینه‌توزی و دشمنی و ... مبتلا می‌گرداند. امام علی(علیهالَلام) در این باره می‌فرماید: «حسد. سرآمد رذیلت‌هاست» از این رو, باید با به کارگیری شیوه‌های اخلاقی و علمی, از بروز آن جلوگیری کرده؛ در صورت .شکل گیری. ریشه‌های آن از همان دوران خردسالی خشکانده شود هو 

صفحه 9:
زمینه‌های یشد حسادت و پیشگیری از آنها. ,۰ 

صفحه 10:


صفحه 11:
= و تبعیضص ‎ae‏ است: «هر شخص دارای امتیاز و رتب می‌شود. ۱ بس والدين و مربيا مدرسه باید از بروز حسادت به فرزندی‌که از طرفيكواز ‎peel,‏ ملاظ فتك يترود لستفسبنبسه فرزند دیگر حسادتمورزد و از هیمتنثر 

صفحه 12:


صفحه 13:
ی نشانگان رفتاری لت ‎oe‏ > - ولكنتهاىمستقيخ کسانی‌که عولطففرد مورد عاهه کودکرا ب» خود جل ام ‎ee eee ee eee ee eR eed‏ ۰ الل ‎Sa ee a a aS‏ لین‌هنگام ممکرستق هر خود را با ولکننهایا_فظی‌علنیو روشرو یا ا ‎ore ee‏ 7 در برخی موارده ممکن است کودک از درون به انجام کارهایی مانند دزدی و ‎canes tone cpr eee I‏ ا ‎EN eae‏ ۰ ‎Cees‏ ۳ 7 

صفحه 14:
- ول کننهای‌میرمستفيم رفتلرهای‌حسادّمیز هميشه آشکار نیستدر برخی‌موارد. به پیژم8 در ویر در لواو الا به كونههائفيرمستقيم و پسوشیده 7 شسود. بتابرلین برخورد بالیرپفتلها تا حدیم شکاتر لستلعما [غبرمستقیم عبلیتند از الف. بازگشت به دوران شیرخوارگی و انجام رفتارهایی متناسب با سطوح اولیه رشد؛ مثل شب‌ادراری و انگشتمکیدن؛ ب. کوشش برای جلب توجه دیگران از طریق تظاهر به ترس هایی که قبلا از او دیده ده است» غذا نخوردن يا خواستن غذاهای مخصوص. اظهار بیماری بی‌مورد. تخریب و ‎a‏ ‏نافرمانى عمومى و ناسزاكويى» عیب‌جویی همراه با تظاهر به بی‌نیازی از محبت و تو : خراب كردن اسباببازىهاى خود و مانند آن؛ 59 2 

صفحه 15:


صفحه 16:
ما كه نتوانستيم بدون خنده زندكى كنيم » تو هم سه 

او حسادت 1 :استاد مربوطه آقای رستمی :تهیه کننده حسن بدخشان ‏satrap021@gmail.com عناوین م%نشأ ح%ساد%تو آ%ثار س%%وء آ%ن1 . ز%م%ینه‌هایر%شد ح%ساد%تو پ%%%یشگیریاز آ%ن%ه%ا 2 . ن%%شان%گانر%ف%تار%یک%%ود%کح%سود 3 . 2 حسادت یکی از شایع‌ترین واکنشی‌هایی است که از حدود دو سالگی آغاز می‌شود و با رشد کودک ،ممکن است تا بزرگ‌سالی ادامه یابد و بر طبق الگوهای مختلف فرهنگی ،به صورت‌های متفاوتی جلوه‌گر شود .کودکان معموالً دوست دارند که سعادت وخوشی‌شان حالت انحصاری داشته باشد و هیچ‌کس نتواند سعادت و خوشی را از آن‌ها برباید .حسادت درکودک هنگامی ایجاد می‌شود که به اعتقاد وی ،عاطفه یا محبتی را از دست داده باشد؛ او در این هنگام تن به حسادت می‌دهد و راه بدخواهی را برای آن کس که چنین نعمتی را از او ربوده است ،در پیش می‌گیرد. 3 در الگوی حسادت ،غالب ًا نوعی ترس نیز وجود دارد؛ زیرا حسود احساس می‌کند که دیگری عاطفه شخص مورد عالقه او را نسبت به وی به خطر انداخته است و یا مقامی را که او انتظار رسیدن به آن را داشته ،دیگری احراز کرده اس4ت .بنابراین ،موقعیتی که حسادت را برمی‌انگیزد ،غالب ًا یک موقعیت اجتماعی است .پس حسود کسی است که از داشتن نعمتی برای شخصی ناراحت است وآرزوی ازبین رفتن آن را دارد .اگر حسادت بیش از حد باشد ،مانند اضطراب جنبة مرضی پیدا می‌کند و در سازگاری کودک اختالل ایجاد می‌نماید. 4 من شأ تو ساد ح آن وء رس آثا منشأ حسادت احساس این خطر است که موقعیت کودک در اثر نفوذ دیگری به خطر افتاده و دیگر نمی‌تواند آن موقعیت قبلی را داشته باشد .عالقه مفرط به خود و برتری جویی و استفاده انحصاری از مهر و محبت ،او را به این امر می‌کشاند و این عالقه به حدی است که او تاب مقاومت ندارد .گمان می‌کند دنیا برای او دیگر به .پایان رسیده و نمی‌تواند ادامه زندگی دهد 5  علل حسادت و ماهیت آن بیش از وراثت به تربیت فرد بستگی دارد ،که به هر حال به آزردگی وناسازگاری فرد حسود می‌انجامد و در موارد جدی‌تر به واکنش‌های ناسازگارانه فرد مورد حسادت نیز منتهی می‌شود .حسود ،فرد مورد حسادت واقع شده را هدف ‌السالم) خشم و غضب خود قرار می‌دهد؛ چنانکه از امام علی(علیه ّ نقل شده است« :حسود نسبت به کسی که هیچ گناهی ندارد خشمگین می‌شود و تنها خطای او برخورداری از نعمتی است که 6حسود از آن محروم می‌باشد». حسادت نه‌تنها موجب می‌شود که دیگران مورد اذیت و آزار قرار گیرند؛ بلکه برای خود فرد نیز آثار نامطلوب جسمی ،روحی ،روانی و معنوی دارد. :نمونه‌هایی از آن آثار عبارتند از ‌السالم) می‌فرماید« :شگفتا الف) از دست دادن سالمت جسمی :امام علی(علیه ّ »!که حسودان از سالمتی جسم خود غافل مانده‌اند بدن این‌گونه افراد به تدریج ضعیف شده و در مقابل انواع میکروب‌ها و ویروس‌ها نمی‌تواند مقاومت کند ،لذا در معرض ابتال به عنواع بیماری‌های قرار می‌گیرند.از این رو حضرت(ع) همچنین می‌فرماید« :حسادت بدن را ذوب ».می‌کند 7 ‌السالم) می‌فرماید« :حسادت ،فرد را از ب) از دست دادن آرامش روانی :امیرالمؤمنین(علیه ّ ».آسایش روانی محروم می‌گرداند با از دست دادن آرامش روانی اضطراب جایگزین آن می‌گردد ،که خود عامل بسیاری از اختالالت و بیماری‌های روانی می‌شود .در صورت تثبیت حسادت در دوران خردسالی ،فرد به تدریج افسرده و منزوی شده و دوستان خود را از دست می‌دهد .این‌گونه افراد از زندگی ناامید شده و نمی‌توانند از آن لذت ببرند؛ لذا حضرت(ع) می‌فرماید« :حسود از زندگی خود ».کمتر لذت می‌برد ‌السالم) می‌فرماید« :حسادت ایمان را می‌خورد ،همان‌گونه که ج) تضعیف ایمان :امام باقر(علیه ّ ».آتش هیزم را نابود می‌کند حسادت چون خوره به جان این‌گونه افراد افتاده ،زنگار بر قلب آنها می‌نهد و آنها را به انواع گناهان و رذایل اخالقی چون بددلی ،بدگویی و غیبت ،کینه‌توزی و دشمنی و ...مبتال ‌السالم) در این باره می‌فرماید« :حسد ،سرآمد رذیلت‌هاست ».از این می‌گرداند .امام علی(علیه ّ رو ،باید با به کارگیری شیوه‌های اخالقی و علمی ،از بروز آن جلوگیری کرده؛ در صورت .شکل‌گیری ،ریشه‌های آن از همان دوران خردسالی خشکانده شود 8 زمینه‌های رشد حسادت و پیشگیری از آنها الف ـ شرایط خانواده و تفاوت‌های فردی رقابت و چشم هم چشمی یکی از فرزندان نسبت به سایر خواهران و برادران ،یکی از زمینه‌های مساعد و عمده رشد حسادت در کودکان است و والدین آن را طبیعی :و تقریب ًا غیر قابل اجتناب می‌دانند .با توجه به چنین شرایطی ،می‌توان گفت ‌د4هد؛ 1. ‌ت44ریاز خ4ود ن44شانم4ی او4ل4ینف44رز4ند ن44سبتب44ه ک44ود4کانب44ع4دیح4ساد4تب44یش م4حبت م4وا4ظ4بتپ44در و م4ادر را ب44ه خ4ود ا4خ4تصاصداد4ه 4ب44ود. و ‌ها ت44مام ز4یرا او م4دت ‌ش44ود و ه4مینم4وج4بت44حریک و4ل4یب44ا ت44ولد ف44رز4ند دو4م ،ا4ینف44رص4تاز او گ44رف4ته م4ی ‌گ44ردد .ح4ساد4تاو ن44سبتب44ه او م4ی 4تب44یشاز س44ایر 2. در م4یانک44ود4کان4یک44ه ت44فاو4تس44نّیآنانب44ین 18ـ 42م4اه 4ا4س ، ک44ود4کانز4م4ینه ح4ساد4تو4جود دارد .ب44چه خ4رد4سا4لب44ه هر م4زیتیک44ه ط4فلب44زر4گ م4حبت م4وا4ظ4بتیک44ه و ‌ت44ر از ‌ورزد و ب44چه ب44زر4گ 4تح4ساد4تم4ی از آنب44رخوردار ا4س ، ‌ش44ود ،ب44دشم4یآید ‌ت44ر م4ی .ب44ه ب44چه ک44وچ4ک 9 ح4ساد4تدو ن44قطة او4ج دارد ،در 3س44ا4لگیو د4ق4یقً‌ا ق44بلاز ب44لوغ ح4دود 3. 11 4ا4لگی پ44سدر ا4ینس44نینب44اید م4وا4ظ4بتب44یشتریاز ف44رز4ندا4ن ک44رد .س 4؛ 4ندیب44یشاز خ4انواد4ه‌4هایپ44رج4معیتح4ساد4تو4جود 3. در خ4انواد4ه‌4های 2ی44ا 3ف44رز ، .دارد ‌ش44ود و از هر س44ه ب44چه ح4سود4. ، در د4خ4ترا4نب44یشاز پ44سرا4نح4ساد4تد4یده 4م4ی .دو4تایشاند4خ4ترند م4نظم و ث44اب4تیدر ت44رب4یتک44ود4ک5. در م4حیط‌هایخ4انواد4گ ، 4ی ک44ه وا4لدینش44یوهّ 4 4تب44یشاز س44ایر خ4انواد4ه‌4ها، ‌ث44باتو م4تغیر ا4س ، خ4ود ن 4دار4ند و ب44رخورد4ش4انب44ی ‌ش44ود .ر4ف4تار4هایح4ساد4تآم4یز م4شاهده 4م4ی وا4لدینیک44ه ب44ه ف44رز4ندا4نخ4ود ت44وج4ه ا4فرا4ط4یدار4ند و ش44دیدا ً ن44گرا4نو م4وا4ظ4ب6. ‌ها ه4ستند ،ب44یشاز وا4لدینیک44ه ب44ه ک44ود4کانخ4ود ت44وج4ه ک44م‌ت44ریدار4ند ب44ا آن ‌ت44ر او4قاتب44ا م4شکلح4ساد4تک44ود4کانش44انرو4ب4ه رو ه4ستند؛ ز4یرا ا4ینف44رز4ندا4نب44یش ‌ش44وند و ا4ینم4وج4ب ک44ود4کان4یک44ه پ44یشرف4تت44حصیلیو ...دار4ند ،م4قایسه م4ی 10 ‌ش44ود .ب44را4ن4گیخته ش44دنح4ساد4تن44سبتب44ه آن4ه4ا م4ی ب ـ برخوردهای تبعیض آمیز به طور کلی« ،امتیاز و تبعیض» حسادت را به دنبال دارد .کسی که نسبت به دیگری از امتیاز ویژه‌ای برخوردار است در معرض حسادت دیگران قرار می‌گیرد؛ چنانکه در حدیثی از امام علی(علیه‌السِصخش ره « :تسا هدمآ )مالّ دارای امتیاز و رتبه شایسته ،مورد حسادت واقع می‌شود ]11[».پس Dوالدین و مربیان مدرسه باید از بروز حسادت به سبب امتیازات برخی کودکان و .نوجوانان ـ که ناخوداگاه به آنها توجه بیشتری می‌کنند ـ مواظبت کنند ‏DوناگونبDDعضیاز فDرزDنداDنرا بDDر خDواDهراDنو بDDرادراDنخDود تDDرجDیح x ، برخDیاز پDDدراDنو مDادراDنبDDه دDالیDلگD ‌دDهند؛ چDنانDکه گDDاهیجDنس ّیتفDرزDنداDنعDامDلتDDبعیض ‏DیشDDریقDرار مDی دادDه ،DمDورد تDDوجDه و مDحبتب‌ Dت ‏DیDDردد ،بDDه طDورDیکDDه مDادراDن م ‌گ مDعمول ‏DDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDD ‏DDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDD ‏DیDDمایDند .در نDDتیجه، ‏DیشDDریDنمDحبتخDود را مDتوجDه دDخDتراDنم ‌ن بDDا پDDسراDنخDود صDمیمیبDDودDه Dو پDDدراDنب‌ Dت ‌کDDند و شDاهد رDفDتارDیغDیرعادDالنDه ‏DتDی فDرزDندیکDDه از طDرفیDکیاز واDلدیDنمDحبتو مDالطDفتکDDم‌تDDریدرDیاف م ‌شDود ‌ورزد و از وDیمDتنفّر مDی ‏DتنDDسبتبDDه فDرزDند دDیDگر حDسادDتمDی .اDس ، ‏DیDخDتصاص x همچنینزDمانDیکDDه واDلدیDنبDDیش‌تDDریDنتDDماسو نDوازDشخDود را بDDا تDDولد نDوزاد جDدید بDDه و ا ‏Dی11 ‏Dت ‏DیDهریو فDراDموشDیآنانگDDردDیده DاDس . ‌کDDنند کDDهاDیDننDوزاد سDببب‌ Dم ‏DنDحDساسمDی ‏Dهند ،سDایر فDرزDندا ا م ‌د ‌ورزDند .در نDDتیجه ،بDDه وDیحDسادDتمDی یکی دیگر از زمینه‌های بروز حسادت ،شرایطی است که کودکان احساس می‌کنند مظلوم واقع شده و از دارایی‌های مادی و یا هر نوع دارایی دیگری نظیر دارایی‌های عاطفی محروم شده‌اند؛ مث ً ال اسباب‌بازی ،لباس یا هر شیء مورد عالقه دیگری ،ممکن است زمینه به وجود آمدن حسادت کودک را نسبت به دیگری فراهم آورد .این نوع حسادت، .که از عالقه شدید به چیزی ناشی می‌شود گاهی «غبطه»خوانده می‌شود ‏Eن > الEزEم بEEه ذEکر اEسEتکEEه تEEهیه چEند چEیز و تEEقسیم آEنبEEه طEور مEساوEیبEEینفEEرزEندا ، ‌تEEر بEEه ‏EتکEEودEکانبEEزرEگ نEEمیEنEجامد؛ زEیرا در هر صEEور ، ضEEرورEت ًا بEEه حEلمEشکالتحEسادEت ا ‏EیلرEشد بEEودEنخEود ،اEحEساسمEیکEEنند کEEه بEEاید سEEهمیبEEیشاز دEیEگراEننEEسبتبEEه دEل ا بEEقیه داEشEته بEEاشEند .اEما واEEلدیEنمEیتEEواEنEند بEEا تEEوضEیح و تEEوجEیه و فEEراEهم کEEردEن ‏Eتی ازEبروزEحEسادEتپEEیشگیرینEEمایEند .مEقدماتفEEکریو شEEناخ ، 12 نشانگان رفتاری کودک حسود ‌هایمEستقی :م کEEسانEیکEEه عEواEطEففEEرد مEورد عEالقEه کEEودEکرا بEEه خEود جEلبنEEمایEند1، ـ واEکEنش ً مEثاEلاEگر بEEا تEEولد فEEرزEند جEدید ،عEواEطEفمEادر ‌گEEیرند .بEEراEی ، غEضبEیقEرار مEی و مEعموال مEورد خEشم و ‌شEEود .او در ‌تEEر واEقEع مEی ‌تEEر بEEه نEEوزاد جEلبشEEود ،نEEوزاد مEورد خEشم کEEودEکبEEزرEگ از فEEرزEند بEEزرEگ ‌هایلEEفظیعEلنیو روEشEنو یEEا حEمله‌هایبEEدنEیمEثلگEEاز ‏Eت EهEر خEود را بEEا واEکEنش مEمکنEس ق ا اEیEنهEنگام، ‏EتنلEEگد زدEنو هEلداد ِEنکEEودEکتEEازEه EمEتولد شEEده EآEشEکار سEEازد .گEEرف ، در برخی موارد ،ممکن است کودک از درون به انجام کارهایی مانند دزدی و فریب‌کاری ،که — از نظر اجتماعی ناپسند است ،تحریک گردد تا شیء مورد عالقه خود را ،که در اختیار دیگری .است ،به چنگ آورد همچنین ممکن است کودکان نزد والدین خود از فرزندی که از امکانات ویژه‌ای برخوردار — است شکایت کنند و یا سعی نمایند شیء مطلوبی را که در اختیار دیگری است مورد تحقیر قرار .داده ،کم ارزش جلوه دهند و یا والدین خود را به دلیل تهیه نکردن آن سرزنش کنند 13 نEEیستدر بEEرخEیمEوارد ،بEEه وEیژه2E ؛ ‏EتEمEیز هEمیشه آEشEکار ‌هایغEیر‌مEستقی :م رEفEتارEهایحEساد ‌آ ـ واEکEنش ‌هایبEEاEالتر ،بEEه گEEونEه‌هایغEیر‌مEستقیم و پEEوشEیده EظEاهر پEEیشEبEستانEیو در سEEاEل در دوراEن ‌د ‏EتاEعماEلغEیرمEستقیم عEبارEتEند از ‌تEEر اEس . ‏EدیمEشکل ‌شEEود .بEEنابراEی ، :مEی ‏EنبEEرخورد بEEا اEیEنرEفEتارEها تEEا ح ّ الف .بازگشت به دوران شیرخوارگی و انجام رفتارهایی متناسب با سطوح اولیه رشد؛ مثل شب‌ادراری و انگشت‌مکیدن؛ ب .کوشش برای جلب توجه دیگران از طریق تظاهر به ترس هایی که قب ً ال از او دیده نشده است ،غذا نخوردن یا خواستن غذاهای مخصوص ،اظهار بیماری بی‌مورد ،تخریب و ویرانگEری، نافرمانی عمومی و ناسزاگویی ،عیب‌جویی همراه با تظاهر به بی‌نیازی از محبت و توجه اطرافیان، خراب کردن اسباب‌بازی‌های خود و مانند آن؛ 14 ج .دیگرآزاری ،دست‌زدن به رفتارهای ضداجتماعی ،بروز برخی مشکالت ... .روانی مثل گوشه‌گیری ،افسردگی و د .گاهی کودک به نحو غیرعادی نسبت به فرد مورد حسادت اظهار عالقه و محبت می‌نماید و گاهی با انجام رفتارهای مطلوب و جامعه پسند و جلب فرد مورد توجه والدین به سوی خود ،سعی می‌کند تا .حسادت را شکست دهد 15 ما که نتوانستیم بدون خنده زندگی کنیم ،تو هم سعی نکن ،نمیتوانی 16