خانواده

خانواده

اسلاید 1: لطفا جهت مشاهده نتیجه آزمون خودآزمایی به صفحه در اختیار خود مراجعه نمائید. سایت جهت مشاهده و استفاده از مطالب کلاس و اعلام نظر : www.morteza-talaei.com

اسلاید 2: جلسه هفتمشرح درسجلسه / هفتهردیفخانواده جلسه هفتم3www.morteza-talaei.com

اسلاید 3: (وَ مِنْ آيَاتِهِ أَنْ خَلَقَ لَكُم مِنْ أَنفُسِكُمْ أَزْوَاجاً لِتَسْكُنُوا إِلَيْهَا وَ جَعَلَ بَيْنَكُم مَّوَدَّةً وَرَحْمَةً إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَات لِقَوْم يَتَفَكَّرُونَ) (روم: 21) خداوند همسري در كنارتان قرار داد تا بدان وسيله، آرامش يابيد.

اسلاید 4: طرح مسئله انقلاب صنعتی را به واقع می توان یکی از رخدادهای مهم تاریخ حیات بشر به حساب آورد از آن بابت که کمتر رویدادی را در جهان می توان ذکر کرد که تا بدین حدّ در جوانب ابعاد حیات انسان اثر گذارده باشد. شیوه ی زندگی و اصولاً طرز فکرها در رابطه با آن دگرگون گردید، اندیشه هایی جدید در رابطه با حیات نوین پدید آمدند که دامنه آن به زودی در اقصی نقاط جهان گسترده شد و حتی کشورهای غیر صنعتی را هم زیر پوشش قرار دادند.   اخلاق  که تا آن روزگار بیشتر جنبه ی تعیینی داشت به مرحله استنباطی رسید و هر گروه و طرفدار مکتبی کوشیدند که آن را براساس دید و برداشت خود تبیین کنند. ارزش های گذشته به ویژه در زمینه روابط زیر سؤال قرار گرفتند و چه بسیار از آنها که فانی شدند و به جایش ارزش های دیگری پدید آمدند. از جمله مؤسسات و نهادهایی که در سایه این تحول بزرگ دگرگون گردید مسئله  خانواده  و ارزش و قداست آن بود. ما حتی از اوائل قرن بیستم شاهد عملکردها و طرز فکرهایی هستیم که در آن سعی بر فسخ بنیاد  خانواده  و طرد آن بود و خدا می داند که این اندیشه زهرآگین چه فاجعه ای برای بشر آفریده است. نهضت صنعتی عاملی بود که در آن سرمایه داران کوشیدند برای دستیابی به کار بیشتر و مزدی کمتر  زنان  را از خانواده ها به بیرون کشند و به سوی کارخانه گسیل دارند و این امر با  فریب  و حقه تحت عنوانِ دادن حق آزادی به زنان و تساوی  حقوق  آنها با مردان ، آنچنان فلاکت و بیچارگی برای این طبقه به وجود آورد که وصف ناشدنی است متأسفانه جدایی  کودکان  از مادران شاغل گاه  منشأ پیدایش نابسامانی هایی در سنین بعدی حیات کودکان است که اثرات آن همواره باقی می ماند. پس مقوله خانواده موضوعی بسیار مهم و حیاتی در زنده ماندن جامعه است.

اسلاید 5: اهمیت خانوادهخانواده به عنوان اولین کانونی که فرد در آن قرار می‌گیرد دارای اهمیت شایان توجهی است. اولین تأثیرات محیطی که فرد دریافت می‌کند از محیط خانواده است و حتی تأثیرپذیری فرد از سایر محیطها می‌تواند نشأت گرفته از همین محیط خانواده باشد. خانواده پایه گذار بخش مهمی از سرنوشت انسان است و در تعیین سبک و خط مشی زندگی آینده ، اخلاق ، سلامت و عملکرد فرد در آینده نقش بزرگی بر عهده دارد. عواملی چون شخصیت والدین ، سلامت روانی و جسمانی آنها ، شیوه‌های تربیتی اعمال شده در داخل خانواده ، شغل و تحصیلات والدین به وضعیت اقتصادی و فرهنگی خانواده ، محل سکونت خانواده ، حجم و جمعیت خانواده ، روابط اجتماعی خانواده و بی‌نهایت متغیر دیگر در خانواده وجود دارند، شخصیت فرزند ، سلامت روانی و جسمانی او ، آینده شغلی ، تحصیلی ، اقتصادی ، سازگاری اجتماعی و فرهنگی ، تشکیل خانواده او و غیره را تحت تاثیر قرار می‌دهند.

اسلاید 6: خانواده و اهمیت آن در دوره کودکی نوزاد در خانواده به دنیا می‌آید و اولین تعاملات خود را با محیط آغاز می‌کند. در این کانون اولیه اولین تأثیر و تأثرات متقابل آغاز می‌شود و کودک کم کم در فرآیند رشد و اجتماعی قرار می‌گیرد. همانطور که روان شناسان معتقدند سالهای اولیه کودکی نقش بسزایی در رشد شخصیت و آینده او دارد. بیشتر طرحواره‌ها و شناختهای کودک از خود ، اطرافیان و محیط در این دوران شکل می‌گیرد. میزان سلامت جسمانی و روانی کودک بسته به ارتباطی است که خانواده با وی دارد و تا چه حد تلاش می‌کند نیازهای او را برآورده سازد. کودکانی که در این سنین از لحاظ عاطفی و امنیتی در خانواده تأمین نمی‌شوند به انواع مشکلات مبتلا می‌شوند. مشکلات این کودکان اغلب با شیطنتها ، دروغگوییها و حرف نشنیدنهای ساده شروع می‌شود و با توجه به وضع نابسامان خانواده به بزهکاریها و جنایات بزرگسالی منتهی می‌شود. سخت گیری زیاد والدین یا بی‌توجهی آنها ، یا ننر و لوس بار آوردن کودک و برآورده ساختن کلیه نیازهای منطقی و غیر منطقی او ، شخصیت سالمی را به بار نخواهد آورد. سلامت خود خانواده ، تعادل شخصیتی والدین و آشنایی آنها به اصولی که می‌تواند محیط خانواده را سالمتر سازد، بسیار حائز اهمیت است.

اسلاید 7: خانواده و اهمیت آن در دوره نوجوانی نیازهای مرحله نوجوانی دوران حساس است. بطوری که در کنار سایر تحولات و تغییراتی که از جنبه‌های جسمانی و روانی در فرد اتفاق می‌افتد، ویژگی مشترک و مهم دیگر آن دوران ، استقلال طلبی نوجوان در خانواده است. نوجوان می‌خواهد به طریقی رشد استقلال خود را به خانواده ثابت کند و بر این اساس شروع به ایجاد فاصله بین خود و خانواده می‌کند و به گروه همسالان نزدیک می‌شود. در صورتی که خانواده در این دوران به کارکردهای اساسی خود آشنایی نداشته باشد و همچنین با ویژگیهای دوران نوجوانی آشنا نباشد، نخواهد توانست عملکرد تربیتی خود را به نحو احسن ایفا نماید. و چه بسا که اقدامات نادرست از سوی خانواده ، فضای نامناسب موجود در خانواده و غیره ، بیشتر و بیشتر نوجوان را از محیط خانواده دور ساخته و در صورتی که خانواده در گذشته نیز کارکرد تربیتی خود را به شیوه درست اعمال نکرده باشد و فرد از پختگی فکری کاملی برخوردار نباشد با گرایش به زمینه‌های ناسازگارانه مثل عضویت در گروههای افراطی و سایر زمینه‌ها مشکلات فردی و اجتماعی زیادی را به بار خواهد آورد. سخت گیری زیاد والدین و خانواده در این دوران و همچنین سهل‌ گیری و آزاد گذاری آنها فرزند را موجودی سرکش ، طغیانگر و متزلزل بار خواهند آورد. از این گذشته این دوران ، دوران الگو گیری و همانند سازی و لازم است خانواده الگوهای مناسبی را برای نوجوان خود فراهم سازند. میزان حضور خانواده در اجتماع نیز در این اهمیت بسزایی دارد. هابز معتقد است که بسیاری از نوجوانان پریشان حال و آشفته به خانواده‌هایی تعلق دارند که از زندگی اجتماعی مجزا و بیگانه‌اند. خانواده در عین حال که کوچکترین واحد اجتماعی است، مبنا و پایه هر اجتماع بزرگ است. افراد سالم جامعه ، افراد موفق و افراد فعال اجتماعی از داخل خانواده‌های سالم بیرون آمده‌اند و افراد ناسالم پرورش یافته خانواده‌های ناسالم هستند.

اسلاید 8: آیا همه انیمیشن «بابا لنگ دراز» را یادتان هست؟ اوج شیطنت های دوران نوجوانی با تخیلات و عشق ها و علاقه ها به موضوعات خنده دار، فرصتی برای تجربه و رشد فردا...

اسلاید 9: اهمیت خانواده در سلامت خانواده انحرافات خانواده ، عدم سلامت روانی خانواده ، مشکلات اقتصادی و اجتماعی خانواده از لحاظ تأثیری که روی اعضاء خود دارد جامعه را تحت تأثیر قرار می‌دهد. افراد پیوند میان خانواده و اجتماع هستند. افراد پرورش یافته در خانواده وارد اجتماع می‌شوند و ویژگیهای سالم یا ناسالم خود را که در خانواده دریافت کرده وارد اجتماع می‌کنند. از این لحاظ سلامت یک جامعه به سلامت خانواده‌های آن وابسته است. لامارک و لوپله و دیگران ، خانواده را مهمترین کانونی می‌دانند که جامعه از آن تغذیه می‌کنند. به این ترتیب فرد در کنار تأثیری که از اجتماع خود می‌پذیرد با توشه‌ای که از خانواده خود دریافت کرده است محیط پیرامون خود را تحت تأثیر قرار می‌دهد. چنین تأثیراتی علاوه بر مسائل پیرامونی جزئی بلکه بر مسائل کلان اقتصادی - اجتماعی و سیاسی یک جامعه نیز نقش دارند. به این ترتیب به نظر می‌رسد که اصلاح یک جامعه ، پیشرفت و ترقی آن از جنبه‌های مختلف تأثیر اصلاح خانواده ، توجه افراد به اهمیت خانواده و آموزش آنهاست. در جلسات مرتبط با موضوعات انحرافات اجتماعی مفصلا بحث می گردد.

اسلاید 10: اهمیت خانواده در سلامت و امنیت جامعهخانواده تنها نظام اجتماعی است که در همه جوامع، از  مذهبی  و غیر مذهبی پذیرفته شده و توسعه یافته است؛ و در جوامع مختلف دارای نقش، پایگاه و منزلت های گوناگون است. با این که هسته ای کوچک از اجتماع است در حیات اجتماعی مردم نقش و تأثیری فوق العاده دارد. خانواده هسته اول همه سازمان ها و نهادهای اجتماعی است. همه نقش های مربوط به 1- ایجاد تمدن  2- انتقال مواریث 3- رشد و شکوفایی انسانیت به آن مربوط می شود. همه سنت ها، عقاید و آداب، ویژگی های فردی و اجتماعی از طریق خانواده به نسل جدید منتقل می گردد. جامعه متشکل از خانواده هاست، مختصات آن از طریق روابط خانوادگی قابل توصیف است. اثر وجودی مفید و یا زیان بخش آن به جامعه هم می رسد . ساخت و مشی آن در سکون یا  اضطراب  جامعه مؤثر است، انگیزه اعضایش در انگیزه های اجتماع تأثیر می گذارد. چگونگی مشی و سبک زندگی آن در اخلاق جامعه و در صحت یا بیماری آن نقشی مؤثر دارد. از نظر ما تشکیل خانواده خدمتی است به زن و مردی که برای حیات مشترک پیوندی برقرار کرده اند، و خدمتی است به اجتماع از نظر دور داشتن آن از عوامل فساد و لغزش و ایجاد  احساس مسئولیت ، و به کودک که نیاز به مربی و معلمی صالح دارد، و به مکتب و  مذهب  که تعالیم آن از این طریق حیات و تداوم پیدا می کنند.

اسلاید 11: خانواده گروه خويشاوندي كوچكي كه در اجتماعي كردن فرزندان و پاسخگويي به برخي نيازهاي بنيادي ديگر جامعه مسئوليت اصلي را به عهده دارد. (بورس کوئن) خانوادهخانواده عبارت است از گروهی افراد که میان آنها روابط خویشاوندی وجود دارد و در مکان واحدی زیست می کنند و تغذیه مشترک دارند . (منصور وثوقی و علی اکبر نیک خلق)

اسلاید 12: تعریف خانواده«گروهي است متشکل از افرادي که از طريق پيوند زناشويي، هم خوني يا پذيرش، با يکديگر به عنوان شوهر، زن، مادر، پدر، برادر، خواهر و فرزند در ارتباط متقابلند و فرهنگ مشترکي پديد آورده و در واحد خاصي زندگي مي‏کنند». باقر ساروخاني، دائرةالمعارف علوم اجتماعي، تهران، انتشارات کيهان، 1375

اسلاید 13: خانواده گروهي اجتماعي است که بزرگسالان آن(مذکر و مؤنث) از نظر جنسي، با هم زندگي مي‏کنند و از نظر اقتصادي، همکاري دارند و داراي يک بچه يا بيش تر هستند. (براي آگاهي بيش تر، ر.ک: بروس کوئن، درآمدي به جامعه شناسي، ترجمه محسن ثلاثي، تهران، توتيا، 1377. باقر ساروخاني، دائرةالمعارف علوم اجتماعي، استفان مور، ديباچه‏اي بر جامعه شناسي، ترجمه مرتضي ثاقب فر، تهران، ققنوس، 1376) که قدر مشترک اين گونه تعاريف را مي‏توان در سه محور خلاصه کرد: 1. خانواده بر مبناي ازدواج بين دو جنس مخالف شکل مي‏گيرد. 2. روابط نسبي(قرار دادي يا واقعي) يا سببي بين اعضاي آن وجود دارد. 3. افزون بر کارکردهاي زيستي(توليد مثل)، کارکرد‏هاي آموزشي، تربيتي و اقتصادي نيز براي آن متصور است.تعریف خانواده

اسلاید 14: خانواده در غرب به سوي جدايي؛ تغييرات شديد از سال 1960 در فاصله كوتاه سه دهه، خانواده سنّتي تقريباً ناپديد شد. امروزه خانواده هايي با پدر نان آور و مادر خانه دار با يك يا چند فرزند، فقط يك ششم خانواده ها را تشكيل مي دهند. مينتز و كلوگ اين تغيير شگرف را به تحوّل عظيم در ارزش هاي فرهنگي نسبت مي دهند. آنها معتقدند: نظام اخلاقي جديد، انقلابي در ارزش ها و رفتارهاي خانواده به پا كرده است. ( رشد طلاق ، اثرگذاری رسانه ها در کانون خانواده ، افزایش خانواده های تک سرپرست و زن سرپرست ، افزایش نقش زنان در محیط کار و واگذاری تربیت فرزندان به حاکمیت ، افزایش کار کودکان در بیرون از منزل ، افزایش روابط جنسی غیر متعارف ،افزایش حس خودبینی و خودخواهی فزآینده ، افزایش بزه کاری ، الکلیسم ، خودکشی ، استفاده از مواد مخدر و ... )آنچه غربی ها در سالهای پس از 1960 شاهد بودند چالش هاي بنيادي بود در شكل ها، آرمان ها و انتظارات نقشي كه خانواده را طي يك و نيم قرن تعريف كرده است

اسلاید 15: در سال 1978، ك. ب. لوسي ، روانشناس آمریکایی معتقد بود:امروزه پنجاه درصد كل ازدواج ها به طلاق، جدايي، يا ترك خانه ختم مي شود. ميزان ازدواج و ميزان تولّد در حال كاهش است. تعداد خانواده هاي تكوالد و تك فرزند افزايش مي يابد. جوانان بيش از پيش، به زندگي با هم بدون ازدواج روي مي آورند... روابط جنسي پيش از ازدواج و نامشروع ديگر موجب خشم والدين يا همسران نمي شود. ميزان گزارش شده زناي با محارم، هتك عرض كودكان، تجاوز و سوء استفاده از همسر و فرزند بيوفقه صعود مي كند. كودكان فراري، روسپي گري نوجوانان، اعتياد به مواد مخدّر و الكلي در بين جوانان پديده هايي بزرگ و ناخوشايند شده اندخانواده در غرب

اسلاید 16: پژوهشگران معتقدند که بسیاری از آسیبها و مشكلات اجتماعی ، به نوعی با عدم سلامت نهاد خانواده مرتبط است . تعارض شخصیت افراد، اختلال در رفتارهای فردی و اجتماعی ، جرم، خشونت و اعتياد و غيره ، ریشه در فضای آشفته فرهنگی و تربیتی برخی از خانواده ها دارد . خانواده به عنوان هسته اولیه تشکیل دهنده اجتماع ، نقش محوری در اشاعه هنجارهای اجتماعی و اخلاقي دارد . اما متأسفانه امروزه شاهد کمرنگ شدن ارزشهای اخلاقی بویژه در غرب و فروپاشی بنیان خانواده در این جوامع هستیم . به نظر كارشناسان ، تغییرات بوجود آمده در جوامع غربی و بویژه در خانواده ها ، مرتبط با ظهور ماديگرايي در اين جوامع است . با ورود به دوره پست مدرنیسم ، بر فردیت و منافع فردی ، تاکید بسیار شده است . به عبارتی افراد ترجیح می دهند بیشتر به نیازهای شخصی خود بپردازند . در اين تفكر ، اگر خواسته های فردی به صورت تمام و کمال در قالب ازدواج برآورده شود ، به آن اقدام می کنند . در غیر این صورت اگر راه را براي رسيدن به خواسته ها و منافع شخصي ناهموار ببينند ، تن به چنین پیوندی نمی دهند .خانواده در غرب

اسلاید 17: به اين ترتيب ، با ظهور ارزشهاي جديد در غرب ، مسیر حرکت خانواده تغییر كرد. به عبارتی هریک از اعضای خانواده، خواسته های شخصی را بر خواسته های خانواده ترجیح دادند. در خانواده پست مدرن ، مرزهای میان خانه و کار بیرون از خانه ، زندگی خصوصی و عمومی و همچنین مرز کودکی و بزرگسالی ، مخدوش شده است . امروزه متاسفانه نقش مادری به جای اینکه از ارزش اجتماعی بالایی برخوردار باشد ، كمرنگ شده است . با رواج اندیشه های فمينیستی در غرب ، نیازي اساسی در زن يعني مادر شدن، ناديده گرفته شده است. در حالیکه زنان به لحاظ فطری و طبيعي ، از قابلیت مادرانه برخوردارند . اغلب پژوهشگران به این نتيجه رسيده اند که امروزه در غرب فضای مناسب برای تربیت کودکان وجود ندارد و فروپاشی خانواده ، عامل عمده انحطاط اخلاقی در جوامع غربی است. چرا که بچه ها غالبا ارزشهای اخلاقی را در خانواده می آموزند . وقتی پدر و یا مادر به دليل اشتغالات اجتماعي، در خانه حضوری مفید ندارند و یا از احساس و عاطفه، تهي هستند ، همچنین هنگامي كه پدر و مادر ، خود مشکلات اخلاقی دارند ، طبعا بچه ها از یادگیری ارزشهای والاي اخلاقی محروم مي شوند .خانواده در غرب

اسلاید 18: متأسفانه در عصر مدرن ، پدرها و مادرها در سالهای رشد و بلوغ فرزندان ، دركنار آنها نيستند . هربرت هندین ( HERBERT HENDIN ) روانکاو آمریکایی در تحقیقی که چند سال پیش در سوئد انجام داد ، نرخ بالای خودکشی در این کشور را با بی تفاوتی مادران سوئدی در قبال فرزندانشان مرتبط می داند . او می گوید : « مادران سوئدی مایلند به جای مراقبت از فرزندانشان به محل کار بروند . آنها در ابراز عاطفه به کودکان کوتاهی می کنند . کودکان سوئدی خیلی زود از مادرانشان جدا می شوند و باید مستقل شوند . این امر به تضادهای روانی و گاه خودکشی می انجامد . » به این ترتیب شاهدیم که خانواده در غرب ، با چالش های متعددی روبرو شده است . اما ریشه این مشکلات چیست ؟ برخی از صاحب نظران و ازجمله بعضي از اندیشمندان غربی ، سکولاریسم را منشاء مشکلات اجتماعی ، فروپاشی خانواده و کمرنگ شدن ارزشهای اخلاقی در جوامع غربی می دانند .خانواده در غرب

اسلاید 19: پل ویتز محقق و نویسنده کتاب دین ، دولت و بحران خانواده می نویسد : من والدین جدا از هم ، مطلقه ها و خانواده های از هم پاشیده را بهترین نمونه های خانواده سکولار می دانم . این خانواده ها ، نتیجه منطقی و اجتناب ناپذیر تفکر سکولاریستي هستند . او در جایی دیگر می گوید : ریشه مشکلات و گرفتاریهای غرب به این سخن نیچه باز می گردد که اگر خدا نیست ، پس همه کار می توان انجام داد .” اين مسئله نشان مي دهد که با حذف مذهب ، خانواده در غرب ، پشتوانه اجتماعي و ارزشي خود را از دست داده است . به همين دليل تا زماني که سکولاريسم بر تمدن غرب غلبه دارد ، فرايند فروپاشي خانواده ادامه خواهد يافت . سکولاريسم با حدف مفاهيم متعالي و مذهبي از عرصه حيات اجتماعي ،‌ افراد را به لذت گرايي بي حد و مرز تشويق مي كند . با فراگير شدن اين تفکر ، ديگر دليلي براي تحمل محدوديتها و سختي هاي ازدواج و تشكيل خانواده وجود ندارد . آقاي دکتر رحيم پور ازغدي ، محقق و ايراني مي گويد : با حاکم شدن تفکر سکولاريستي ، بزرگترين خطري که زنان را تهديد مي کند ، مقايسه آنان با مردان است . اين مقايسه ، منشاء رقابت شده و حمايت مرد از زن ، به رقابت او با زن تبديل شده است . از سوي ديگر با حاكم شدن تفکر سکولاريستي ، روابط نامشروع ، تحقیر کردن ارزشهاي مادري و جايگزين شدن عشق هاي ناپاک در محيط خانواده رواج يافته است . از آنجا که در نظام سرمايه داري کنوني ، اخلاقي جايگاهي ندارد ، ما شاهد عادي شدن خيانت زن و شوهر به یکدیگر و بالا رفتن آمار طلاق هستيم . اينها ويژگيهاي خانواده در نظام سکولار است . خانواده در غرب

اسلاید 20: هم اکنون خانواده در غرب تحت تاثير تفکرات و جنبش هاي فمينيستي قرار دارد . از نظر آنها تعريف زن به عنوان مادر و همسر ، او را محدود مي كند . به همين دليل آنان خواهان آزادي زنان از قيد و بند زندگي خانوادگي هستند و اعتقادي به تربيت و پرورش انسانها در كانون خانواده ندارند . در انسان شناسي آنان ، زن و مرد به صورت موجوداتي مستقل آفريده شده اند و مي توانند به صورت جدا از هم زندگي کنند . اين نگرش ، با آموزه هاي دين اسلام درمورد زن و مرد ، مغايرت دارد .خانواده در غرب

اسلاید 21: برخی از نابسامانی های ناشی از نظام حاکم خانواده - روابطشان سست و متزلزل است و از صفا و صمیمت و در نتیجه  آرامش  و سکون واقعی خبری نیست. - زن و شوهر ظاهراً در کنار یکدیگرند ولی وضع حیات شان آنان را چون دو بیگانه در کنار هم قرار داده است. - آمار  طلاق  سرسام آور است و زن و مرد به اندک بهانه ای رشته پیوند خانوادگی را از هم می گسلند. - فرزندان مهر و عطوفت لازم را از خانواده ها به دست نمی آورند و در نتیجه اغلب شان زود رنج و زودشکن و بی عاطفه اند. - به علت عدم برخورداری نسل از  تربیت  صحیح ، بزهکاری کودکان رو به افزایش و تزاید است. - و به علت آزادی بی بند و بار در ارضای هوس های جنسی ، مردان نیازی به  ازدواج  دائم نمی بینند و با ارضاهای آزاد از پذیرش مسئولیت اداره خانواده سرباز می زنند. - روح غیرت ناموسی بسیار تنزل کرده و زوجین از دیدن  همسر  خود با بیگانگان دچار عذاب وجدان نمی شوند. - فرزندان نامشروع رو به افزایشند و وحدت ها و صمیمیت ها در حال تزلزل و سقوط.

اسلاید 22:   ضرورت امروزی توجه به خانواده ما معتقدیم امروزه بیش از هر عصری ضروری است درباره خانواده بحث ها و ارشادهایی صورت گیرد. نخست از آن بابت که در هیچ عصر و دوره ای بشریت تا این اندازه در رابطه با خانواده دچار سقوط و انحطاط نشده بود. ثانیاً هیچگاه انسان ها تا این حد ، از دستپخت فکری و فلسفی خود دچار سرخوردگی نشده بودند، و ثالثاً در هیچ عصری آوای تعالیم جانبخش اسلامی و معرفی  اسلام  به عنوان یک تز حیات بخش و انقلاب آفرین جا نیفتاده بود. بشریت امروز چشم به سوی اسلام دارد و می خواهد ببیند اسلام در این رابطه چه می گوید و برای نجات انسان از بدبختی ها و بیچارگی های موجود چه تزی را ارائه می دهد. دنیای امروز براساس تحقیقات و بررسی های صاحب نظران به جایی رسیده است که نیکو در می یابد اگر  خانواده ها سالم  و استوار باشند بسیاری از مسائل مربوط به حیات اجتماعی سروسامان می یابند و اگر خانواده را که خشت بنای اولیه اجتماعی است از عوامل لغزش دور سازیم جامعه تا حدود زیادی سر و سامان پیدا خواهد کرد. از همه اینها گذشته مسئله خانواده از مسائلی است که هر چند گاه یکبار لازم است درباره آن صحبت شود و دیدگاه های تازه ای در آن عرضه و ارائه گردد تا نسل های جوان و نوخاسته به اهمیت آن بیشتر پی برند و راه و روش خود را در این رابطه انسانی سازند.

اسلاید 23: اسلام و خانواده اسلام خانواده  را از مهمترین و اساسی ترین واحدهای اجتماعی می داند که بنای آن بر الفت و همدلی و همدمی استوار گشته و این بنا  محبوب ترین بناها در پیشگاه خداوند  است. روابط آن بر  مؤدت  و رحمت پایه گذاری شده و گرمی کانون خانواده مورد توجه عمیق اسلام است. تعالیم اسلامی  شخصیت  واقعی انسان را مد نظر دارد و نیک بختی و سعادت زوجین را در سایه عقد و پیمان ازدواج با در نظر داشتن  معیارهای انتخاب همسر  تضمین می کند. در عین خواستاری لذت و خوشی برای زن و مرد ، روابط آنها را بر مبنای ضابطه اندیشیده ای قرار می دهد. اسلام زندگی خانوادگی را بر مبنای حقوق و مسئولیت قرار می دهد و در آن وظیفه هر یک از اعضا معلوم و مشخص است در عین آن که گذشت و فداکاری زوجین برای گرمی کانون و استواری آن اصلی است. اسلام قائل است اصلاحات باید از خانواده ها شروع شود (ابدء بما تعول) و زن و شوهر مسلمان باید بنای حیات اجتماعی را در خانواده پی ریزی نمایند. خانواده نظامی دارد که از سوی خالق بشر، همان کس که به همه ریزه کاری ها و ظرافت و لطافت حیات او آگاه است و برای بشریت  سعادت  و  نیکبختی  می خواهد و در کارش اشتباهی و لغزشی نیست ، تهیه و تدوین شده است در نتیجه برای انسان بدبختی و تأسف و تأثری نخواهد بود و موجبات سکون و آرامش واقعی زوجین از هر سو فراهم است.

اسلاید 24: پیامبر مکرم اسلام (ص) می فرمایند:« هیچ بنیاد اسلامی نزد خداوند پسندیده تر از بنای ازدواج وخانواده نیست ». در جایی دیگر ایشان می فرمایند:«کاملترین مومنان از حیث ایمان خوش خلق ترین آنهاست وشایسته ترین شما آنها هستند که با زنهایشان خوش رفتارند».اسلام و خانواده

اسلاید 25: خانواده ایرانی ضمن داشتن وجوه شباهت‌هایی باسایر خانواده‌های جهان، ویژگی‌های خاصی نیز دارد که آن را از دیگر خانواده‌ها در جهان متمایز می‌کند. از جمله این ویژگی‌ها می‌توان به اقتدار در خانواده ایرانی اشاره کرد که بیشتر در دست مردان قرار گرفته و زنان کمتر امکان مشارکت در امور زندگی خانوادگی و اجتماعی را پیدا می‌کرده‌اند. از این رو، بیان خانواده پدرسالار به خانواده ایرانی بسیار شایع است. دومین ویژگی بعد خانوار می‌باشد. هر موقع که از خانواده ایرانی سخن می‌رفته است، وجود جمعیتی بیشتر از چندین نفر که در کنار یکدیگر زندگی می‌کنند، به ذهن می‌آمده است. سومین ویژگی، اهمیت فرزند است. یکی دیگر از صفات و مشخصات خانواده ایرانی، توجه و اهمیت بسیار به فرزندان است. این معنی هم در خانواده در گذشته و هم در خانواده معاصر دیده می‌شود. اهمیت فرزند به اندازه‌ای بوده است، که بسیاری علت تشکیل خانواده را فرزندآوری زیاد می‌دانسته‌اند. داشتن یک فرزند یا خانواده بدون فرزند در فرهنگ ایرانی عموما مورد سوال بوده است. خانواده در ایران

اسلاید 26: چهارم، وضیعت زنان که به لحاظ آموزش، اشتغال ومشارکت زنان، منزلت زنان و ارزش‌های جنسیتی در جامعه. پنجم اهمیت خانواده؛ با توجه به تغییراتی که درخانواده حاصل شده باز هم دارای اهمیت خود می‌باشد. ششمین ویژگی،خانواده پدرتبار تا مادرتبار نامیده  می‌شود. چون خانواده در ایران زیر سلطه پدر بوده باید تحت عنوان خانواده پدری از آن یاد کرد. در گذشته بیشتر خویشاوندی یک‌سویی بوده است تا چندسویی در نتیجه به اعتبار یک‌سویی بودن خانواده پدر تبار است. علاوه بر پدرتباری ، باید از ویژگی‌های دیگر آن پدرنامی و پدر مکانی به معنای آوردن همسر و فرزندان به خانه پدر نام برد.خانواده در ایران

اسلاید 27: هفتمین ویژگی، خانواده، کانونی فرهنگی و اجتماعی می‌باشد. هشتمین ویژگی خانواده، دایره همسر گزینی خانواده است. در گذشته، میزان مهاجرت و جابه جایی جمعیت بسیار کمتر از دوره جدید بوده است، والدین غالبا تنها در محدوده جغرافیایی شهر یا روستای محل تولد وزندگی خود برای فرزندان‌شان همسر انتخاب می‌کرده‌اند وبه این ترتیب میزان ازدواج افراد جوان نسل اول با هم ولایت‌یهای خود قابل ملاحظه بوده است. اما از آنجا که افراد نسل دوم به دلیل رواج بیشتر مهاجرت و جابه‌جایی از محل اولیه زندگی دور شده‌اند، امکان انتخاب همسر در خارج از شهر و دیار خود را نیز داشته‌اند. تغییرات خانواده حاصل تحولاتی  مانند محوری بودن خانواده در حیات اجتماعی ایرانی و اثرگذاری آن در زندگی اجتماعی و سیاسی، تغییر در بعد خانوار، نگاه به زندگی و فرزند، مدیریت خانواده و مشارکت زنان درحیات اجتماعی و همچنین محوریت نظام خویشاوندی و  فامیلی می‌داندخانواده در ایران

اسلاید 28: مقدمه ی قانون اساسی تصریح شده است که «خانواده واحد بنیادین جامعه وکانون اصلی ورشد وتعالی انسان است و توافق عقیدتی وآرمانی در تشکیل خانواده که زمینه ساز اصل حرکت تکاملی ورشد یابنده انسان است، اصل اساسی بوده وفراهم کردن امکانات جهت نیل به این مقصود از وظایف حکومت اسلامی است »در تعالیم اسلامی علاوه بر تکالیف عمومی که افراد نسبت به یکدیگر در زمینه ی حسن معاشرت دارند زوجین حقوق وتکالیف ویژه ای به هم نیز دارند. در قانون مدنی ماده ی ۱۱۰۳ آمده است :« زن وشوهر مکلف به حسن معاشرت با یکدیگرند ودر زمینه های تربیت فرزندان » در ماده ی ۱۱۰۴می گوید « زوجین باید در تشیید مبانی خانواده وتربیت اولاد خود به یکدیگر معاضدت نمایند». خانواده در قوانین ج.ا.اقوانین اسلامی

اسلاید 29: در اهمیت تربیت ونگهداری فرزندان وتوجه تربیتی آنان در قانون مدنی ماده ی ۱۱۷۲« هیچ یک از ابوین حق ندارند در مدتی که حضانت طفل برعهده ی آنهاست از نگهداری او امتناع کند. در صورت امتناع یکی از ابوین حاکم باید به تقاضای دیگری یا تقاضای قیم یا یکی از اقربا ویا به تقاضای مدعی العموم نگهداری طفل را به هر یک از ابوین که حضانت بر عهده ی اوست الزام کند و در صورتی که الزام ممکن یا موثر نباشد حضانت را به خرج پدر وهر گاه پدر فوت شده باشد به خرج مادر تأمین کند». در ماده ی ۱۱۷۳ تصرح دارد که: « هرگاه در اثر عدم مواظبت یا انحطاط اخلاقی پدر یا مادری که طفل تحت حضانت اوست، صحت جسمانی ویا تربیت اخلاقی طفل در معرض خطر باشد، محکمه می تواند به تقاضای اقربای طفل یا به تقاضای قیم او و یا به تقاضای رییس حوزه ی قضایی هر تصمیمی را که برای حضانت طفل مقتضی بداند ، اتخاذ کند. »قوانین اسلامی خانواده در قوانین ج.ا.ا

اسلاید 30: شكل هاي خانواده برمبناي ازدواج:1- تك همسري2- چندهمسري چند زني چند شوهري3- گروهي (قبیله ای)شكل هاي خانواده بر مبناي ساخت :1- هسته اي (زن و شوهر و فرزندان)2- گسترده شوهر (پدر) مكاني(در کنار خانواده شوهر) همسر مكاني (در کنار خانواده همسر)منصور وثوقی : (تعداد زیادی خانواده همخون که در کنار هم زندگی می کنند.)

اسلاید 31:

اسلاید 32: به عنوان نمونه در بررسی تفاوت های خانواده های سنتی و جدید در نحوه نگرش به موضوع تنظیم خانواده به جدول زیر توجه نمائید:

اسلاید 33: كاركردهاي خانواده :1- تنظيم روابط جنسي و زادوولد (بورس کوئن)2- مراقبت و محافظت از كودكان ،سالمندان و اعضاي ناتوان (بورس کوئن) 3- اجتماعي كردن فرزندان (بورس کوئن)4- تثبيت جايگاه و منزلت اجتماعي افراد (بورس کوئن)5- فراهم آوردن امنيت اقتصادي (بورس کوئن)خانواده

اسلاید 34: خويشاوندي خانواده موجب پيدايش شبكه روابط اجتماعي وسيع تري است كه خويشاوندي نام دارد.به بيان ديگر ، به شبكه وسيعي از افراد اطلاق مي شود كه از طريق نياكان مشترك ،زناشويي و فرزندپذيري به يكديگر وابسته اند . خانواده

اسلاید 35: عوامل تغيير شكل خانواده :1- صنعتي شدن 2- گسترش شهرنشيني3- جداشدن واحد توليد از واحد مصرفجلوه هاي تغيير ساخت خانواده :1- كوچك شدن حجم خانواده 2- دگرگون شدن برداشت هاي افراد از طلاق 3- تغيير نقش هاي مردان و زنان در خانوادهخانواده

اسلاید 36: علل افزايش طلاق ها :1- چشمداشت ها2-تغيير نگرش ها وارزش ها3- كاهش وابستگي زن و مرد به يكديگر 4- آثار مربوط به جنبش طرفداري از زنان (فمينيسم)خانواده