خدا در زندگی کودکان

خدا در زندگی کودکان

اسلاید 1: بسم الله الرحمن الرحیمخدا در زندگی کودکان

اسلاید 2: فهرست مباحثپیشگیری از چند آسیبآثار خداشناسی در زندگی کودکانبرداشت کودکان از خداپایه‌های خداشناسیراهکارهای معرفی خدابایسته‌های پاسخگوییپاسخ به سؤالات رایج

اسلاید 3: هشدار!پیامبر اعظم(ص) به بعضی از کودکان نظر افکند و فرمود: وای بر فرزند آخر الزمان از روش ناپسند پدران شان. عرض شد ای رسول خدا از پدران مشرک؟ فرمود: خیر از پدران مسلمان که به فرزندان خود هیچ یک از فرایض دینی را نمی‌آموزند و به ناچیزی از امور مادی درباره آنان قانع هستند. من از این مردم برئ و بیزارم و آنان نیز از من بیزارند.

اسلاید 4: نقش والدین در خداشناسی کودکانپیامبر اعظم(ص):« کل مولود یولد علی الفطره حتی یکون ابواه یهوّدانه او ینصرانه؛ کودک با فطرتی خدایی پا به عرصه گیتی می‌گذارد،‌ ولی این پدر و مادرش هستند که او را به سمتی نادرست (مانند اندیشه تثلیت در مسیحیت یا جسمانیت در یهود) می‌کشانند».

اسلاید 5: بحث اولپیشگیری از چند آسیب

اسلاید 6: آسیب‌ها و هشدارها ارائه اطلاعات نادرست

اسلاید 7: آسیب‌ها و هشدارهاخدا، ابزار تهدید

اسلاید 8: آسیب‌ها و هشدارهامعرفی خدای ذهنی

اسلاید 9: آسیب‌ها و هشدارهاسخت‌گیری والدین در اجرای همه دستورات خدا

اسلاید 10: آسیب‌ها و هشدارهادشوار نمایی و طرح مسائل پیچیده

اسلاید 11: آسیب‌ها و هشدارهانادیده گرفتن نیازهای کودکان

اسلاید 12: آسیب‌ها و هشدارهابرخورد نامناسب والدین و بی اعتمادی فرزند

اسلاید 13: بحث دومآثار خداشناسی در زندگی کودکان

اسلاید 14: آثار خداشناسی در زندگی کودکان1. افزایش علاقه به خداوند

اسلاید 15: آثار خداشناسی در زندگی کودکان2. علاقه‌مندی به دستورات خداوند

اسلاید 16: آثار خداشناسی در زندگی کودکان3. مقدمه شکوفایی دیگر فضائل

اسلاید 17: آثار خداشناسی در زندگی کودکان4. پرورش احساس مسئولیت درباره خدا

اسلاید 18: آثار خداشناسی در زندگی کودکان5.افزایش ایمان

اسلاید 19: آثار خداشناسی در زندگی کودکان6.برخورداری از سلامت روان

اسلاید 20: بحث سومبرداشت کودکان از مفهوم خدا

اسلاید 21: برداشت کودکان از مفهوم خداوند1. خردسالان2. کودکان دبستانی

اسلاید 22: دو ویژگی شناختی خردسالانخودمحوریتمرکزگرایی

اسلاید 23: تصور خردسال از مفاهیم مجردخردسال خدا را موجودی مادی و حتی به صورت یک انسان تصور می‌کند. بنابراین برای خدا دست و پا و سر و صورت قائل است. همچنین برایش خانه‌ای تصور می‌کند که همان بهشت است و از آنجا به کارهای ما نگاه می‌کند و مواظب ماست، یا از بهشت به زمین می‌آید تا کارهای ما را درست کند.

اسلاید 24: تصور خردسال از مفاهیم مجردبهشت را باغ یا پارک بزرگی می‌داند که انواع وسایل بازی و خوراکی دارد و می‌توان در آنجا بازی کرد و خوشحال شد و یا در مورد جهنم، آن را جایی می‌داند که آتش زیادی در آن وجود دارد و یا در مورد شیطان او را یک آدم زشت تصور می‌کند که روی سرش شاخ دارد.

اسلاید 25: نمونه3تا6 ساله‌ها: وقتی از آنان پرسیده شد که آیا با دوربین قوی می‌توان خدا را دید بیش از نیمی از آنان پاسخ مثبت داده‌اند و بقیه نیز دلایل خود را در نداشتن دوربین یا بالاتر بودن خدا دانسته‌اند. پاسخ‌های کودکان به این سؤال نشان می‌دهد که به تصور آنها خدا را می‌توان دید.

اسلاید 26: کودکان دبستانی زمانی که کودک وارد سن مدرسه می‌شود به تدریج توان غلبه بر محدودیت‌های فکری دوره قبل را پیدا می‌کند. مثلاً می‌تواند از چند بعد به پدیده‌ها بنگرد و همچنین از حالت خودمحوری‌اش کاسته می‌شود.

اسلاید 27: دبستانی‌ها و مفاهیم دینیکودکان دبستانی تلاش می‌کنند خدا را به عنوان یک انسان فرض کنند، یک انسان خارق‌العاده و اعجاب برانگیز. توجیهات آنها گاهی مادی و خام، و گاهی فوق مادی می‌شود. مثلاً گاهی خدا را قابل مشاهده و به شکل آتش و نور و گاهی نامرئی می‌پندارند و این مسئله بیانگر آن است که کودک بین مرحله تفکر شهودی و عینی دست و پا می زند.

اسلاید 28: نکات تکمیلی7تا8 ساله‌ها: برداشت این گروه سنی از مفهوم خداوند بسيار خام و مادي است. این گروه می‌پندارند که خداوند شبيه به يك انسان، با صدايي شبيه ما سخن مي‌گويد، در بهشتي سكونت دارد كه در آسمان‌هاست و به صورت يك انسان به زمين آمده به اداره امور مي‌پردازد.

اسلاید 29: نکات تکمیلی8تا 9ساله‌ها: به نظر این گروه سنی، خداوند انساني فوق‌العاده است. خدا قدرتمند است اما رفتارش غيرقابل پيش‌بيني است. او برخوردار از قدرتي سحرآميز است،‌ اما با صدايي همانند ما سخن مي‌گويد.

اسلاید 30: نکات تکمیلی9تا 12 ساله‌ها: خدا در همه جا هست و در عين حال در يك مكان مشخص هم هست.

اسلاید 31: وظایف ما در برابر برداشت های خام کودکان آگاه شدن از برداشت‌ها با مطالعه، بهره‌بردن از نظر کارشناسان و حضور در جلسات مشاوره مذهبی؛کشف مفاهیم ناقص و نادرست موجود در اذهان کودکان؛تلاش برای زدودن آنها.

اسلاید 32: بحث چهارمپایه‌های خداشناسی کودکان

اسلاید 33: پایه‌های خداشناسی کودکانتکیه بر تمایلات فطری کودک توجه به فضای روان‌شناختی مخاطباستفاده از موقعیت‌های گوناگونرعایت اصل تدریج پیوند خداشناسی با مسائل روزمره کودک تاخیر آموزش‌های جدی تا شکل گیری مقدمات ذهنی شرح ماهیت ایمان برای کودکان

اسلاید 34: تکیه بر تمایلات فطری کودکعلاقه‌مندی کودک به دین و خدا اکتسابی نیست، بلکه این علاقه در درون او وجود دارد و در سنین پس از بلوغ به شکوفایی می‌رسد. آموزش‌‌های ما در اصل عهده‌دار حفظ و حراست و تقویت این تمایلات است و در صدد پرورش آنها هستیم. کودک نیازمند آن نیست که خدا را به او بقبولانیم، بلکه باید این باور فطری به خدا را در او حفظ کرده و شکوفا نماییم.

اسلاید 35: استفاده از موقعیت‌های گوناگونشب‌های قدر، مراسم دعا و نیایش، طرح آرزوها و خواسته‌ها با خداوند، آغاز سال تحصیلی، جشن تولد‌ها، زمانی که کودک هدیه‌ای دریافت می‌کند، زمان حضور در مکان‌هایی چون مساجد، در سفرهای زیارتی، سکونت در منزلی نو، به هنگام خرید وسیله نقلیه جدید و دیگر مواردی که به نوعی پیام برخورداری از نعمت خداوند در آن موج می‌زند و کودک خود را آماده شکرگزاری از خداوند و حمایت جویی از ذات مقدس او می‌کند.

اسلاید 36: رعایت اصل تدریجامام صادق(ع) : هنگامى كه كودك به سه سالگى رسيد لا اله الا اللّه را به او بياموزيد و او را رها كنيد (همين مقدار كافى است). وقتى هفت ماه ديگر گذشت محمد رسول اللّه(ص) را به او آموزش دهيد و سپس او را رها كنيد تا چهار ساله شود. آن گاه صلوات فرستادن را به او بياموزيد. در پنج سالگى به او سمت راست و چپ را آموزش دهيد و قبله را نشان او داده و بگوييد سجده كند. آن گاه او را تا شش سالگى واگذاريد فقط پيش روى او نماز بخوانيد و ركوع و سجود را يادش دهيد تا هفت سالش هم تمام شود. وقتى هفت سالگى را پشت سر گذاشت، وضو ساختن را به او تعليم دهيد و به او بگوييد نماز بخواند، تا هنگامى كه نه ساله شد وضو و نماز را به نيكى فرا آموخته باشد. هنگامى كه آن دو را به خوبى ياد گرفت خدا پدر و مادر کودک را به خاطر اين آموزش آنان خواهد آمرزيد.وسائل الشيعة، ج 15، ص 193

اسلاید 37: پیوند خداشناسی با مسائل روزمره کودکبهره‌گیری از این روش سبب می شود کودک با خدایی آشنا شود که که انسان و موجودات جهان را آفریده و حامی بی‌پناهان است، از راه الهام با بندگانش سخن می‌گوید، راهنمایانی برای اصلاح امور انسان‌ها فرستاده و غایتی را برای زندگی انسان در نظر گرفته است.

اسلاید 38: نمونه قرآنیالَّذِى خَلَقَنىِ فَهُوَ يهَْدِينوَ الَّذِى هُوَ يُطْعِمُنىِ وَ يَسْقِينِوَ إِذَا مَرِضْتُ فَهُوَ يَشْفِينِوَ الَّذِى يُمِيتُنىِ ثُمَّ يحُْيِينِوَ الَّذِى أَطْمَعُ أَن يَغْفِرَ لىِ خَطِيَتىِ يَوْمَ الدِّينرَبّ‏ِ هَبْ لىِ حُكْمًا وَ أَلْحِقْنىِ بِالصَّالِحِين‏وَ اجْعَل لىّ‏ِ لِسَانَ صِدْقٍ فىِ الاَْخِرِين‏شعراء: 78تا84

اسلاید 39: شرح ماهیت ایمان برای کودکانچیزهایی در زندگی ما وجود دارد که آنها را به طور ایمانی پذیرفته‌ایم. راه رفتنتاثیر داروپیروی از والدینخیلی از چیزها دیدنی نیستند مثل بوی خوش گل،اکسیژن، امواج تلویزیون، عقل و هوش و ... اما وجود دارند. خدا هم از آفریده‌ها و آثارش شناخته می‌شود. چشم ما فقط جسم‌ها را می‌بیند. خدا جسم نیست تا چشم ما او را ببیند:«چشم‌ها نمی‌توانند او را ببینند». تو می‌توانی خدا را در عمق دلت احساس کنی.داستان انسان‌هایی که با تکیه بر ایمانشان کارهای درخشانی کرده‌اند

اسلاید 40: دو نکته دیگر آشنایی با فضای روان‌شناختی مخاطبتأخیر آموزش‌های جدی تا شکل‌گیری دوره انتزاعی

اسلاید 41: بحث پنجمراهکار‌های معرفی خدا به کودکان

اسلاید 42: راهکارهای معرفی خداوند به کودکان1. داستان‌گویی

اسلاید 43: راهکارهای معرفی خداوند به کودکان2. خدا دوستت دارد...

اسلاید 44: راهکارهای معرفی خداوند به کودکان3. استفاده از ابزارهای متنوع)نقاشی، بازی و سرود)

اسلاید 45: راهکارهای معرفی خداوند به کودکان4. طرح خداشناسی با زبانی ساده و شیرین

اسلاید 46: راهکارهای معرفی خداوند به کودکان5. معرفی الگوهای خداشناس

اسلاید 47: راهکارهای معرفی خداوند به کودکان6. الگو شدن خودتان

اسلاید 48: راهکارهای معرفی خداوند به کودکان7. توجه دادن به شگفتی‌های آفرینش

اسلاید 49: راهکارهای معرفی خداوند به کودکان8. ترغیب به یادگیری با پرسیدن از او

اسلاید 50: راهکارهای معرفی خداوند به کودکان9. آموزش تفکر به فرزندان

اسلاید 51: راهکارهای معرفی خداوند به کودکان10. داشتن عبادت خانوادگی

اسلاید 52: بحث ششمبایسته‌های پاسخگویی

اسلاید 53: دو روایت ازامام علی(ع): « هر کس در خردسالی بپرسد، در بزرگسالی پاسخ می‌دهد». « کسی که در کودکی نیاموزد، در بزرگسالی پیش نمی‌افتد».

اسلاید 54: بایسته‌های پاسخگویی دادن اجازه پرسش

اسلاید 55: بایسته‌های پاسخگویی هنر گوش کردن

اسلاید 56: بایسته‌های پاسخگویی درنگ در پاسخ‌گویی

اسلاید 57: بایسته‌های پاسخگویی پاسخ‌های استاندارد

اسلاید 58: بایسته‌های پاسخگویی استفاده از روش‌های متنوع پاسخگویی

اسلاید 59: بایسته‌های پاسخگویی توجه به ورای پرسشهای معنوی کودکان

اسلاید 60: بحث هفتمپاسخ به چند سؤال رایج

اسلاید 61: 1. خدا کیست؟پاسخی به فرزندتان بدهید که با نیازهای کنونی فرزندتان ارتباط داشته باشد. برای این کار باید به دو نکته توجه کنید:1. سطح درک فرزندتان در چه حدی است؟بررسی سؤالات زیر به تحقق این موضوع کمک می‌کند:الف) او چه لغاتی را درک می‌کند؟افراد بالغ می‌توانند از لغاتی مثل ازلی و ابدی، نامحدود و غیرقابل درک، مقدس و عادل استفاده کنند، ولی در مورد کودکان زیر شش سال می‌بایستی از لغاتی مثل برای همیشه، بزرگ، قوی و خوب استفاده شود. کودکان بالاتر از شش سال می‌توانند لغاتی چون همیشه، همه‌جا، مافوق، قدرتمند و کامل را درک کنند.ب) خدا را می‌بایستی با چه چیزهایی مقایسه کرد تا برای فرزندتان قابل فهم باشد؟به فرزند خود بگویید:« قوی‌ترین کسی که می‌شناسی کیست؟ خدا از او هم قوی‌تر است.» «خدا بیش از پدر و مادرت مراقب توست»، «وقتی خوش‌رفتاری تو را با یک کودک فلج دیدم، به یاد خدا افتادم» و «وقتی پرنده‌ها آواز می‌خوانند در واقع به ما می‌گویند خدا مراقب آنهاست.»

اسلاید 62: خدا کیست؟ج)فرزند شما تاکنون چه تصویری از خدا به دست آورده است تا شما توضیحات بعدی خود را بر اساس آن استوار کنید؟گرچه خدا از هر تصوری بالاتر است، اما همه ما صرف نظر از سن و سال و دانش و تجربه شخصی، خدا را بر اساس تصور خود از او می‌شناسیم. برای اینکه بتوانید به سؤال «خدا کیست؟» فرزندتان پاسخ بدهید، ابتدا از او بپرسید: «نظر خودت چیست؟». با این کار هم به اطلاعات او دست یافته‌اید و هم برای سؤال کننده احترام و ارزش قائل شده‌اید که حس مثبتی را در او ایجاد می‌کند.

اسلاید 63: خدا کیست؟2. فرزند شما چه نیاز ویژه‌ای دارد؟برای پاسخ دادن به این سؤال از خود بپرسید: آیا در وجود خدا شک کرده؟ آیا می‌خواهد مطمئن شود همیشه کسی هست که از او مواظبت کند؟ آیا می‌خواهد خوبی و خیر را بشناسد تا راهنمایی در انتخاب داشته باشد؟ آیا می‌خواهد منشأ الهامات خود را در خدا جستجو کند؟بررسی این سؤالات به شما کمک می‌کند پاسخی به سؤال فرزندتان بدهید که متناسب با سطح درک او بوده و نیاز موجود در پس سؤال او را برآورده سازد. در پاسخ‌دهی به سؤال فرزندتان می‌توانید از باورهایی استفاده کنید که ادیان مختلف درباره آنها اتفاق نظر دارند. این باورها عبارتند از: «خدا غایت هر چیزی است. هیچ چیزی بزرگتر از او نیست، قرن‌هاست که مردم زندگی خود را فدای اعتقاد به خداوند می‌کنند؛ زیرا او برای آنها مهم‌تر از زندگی است».

اسلاید 64: پاسخ نهایی به خدا کیست؟به فرزند خود بگویید: خدا بزرگ‌ترین و بهترین چیزی است که در عالم وجود دارد. خدا پاسخ تمامی سؤالات ما را می‌داند. خدا سرچشمه امید است. در مواقعی که احساس می‌کنیم شکست خورده‌ایم و یا راه‌حلی برای مشکل‌مان وجود ندارد، توکل به خدا باعث می‌شود تا راهی برای خروج از مشکلات بیابیم. خدا به ما کمک می‌کند تا بر مشکلاتمان پیروز شویم. خدا با هر چیزی که تصور می‌کنی تفاوت دارد. خدا بزرگتر از آن است که بتوان او را تصور کرد. ما فقط می‌توانیم تا حدودی صفات او را درک کنیم و هر چه بیشتر جستجو کنیم، به درک بهتری از او دست خواهیم یافت». توجه داشته باشید که نسبت دادن ویژگی‌های انسانی به خدا، کار اشتباهی است.

اسلاید 65: 2. خدا کجاست؟کودکان احساس خاصی درباره «خانه» دارند. از نظر آنها خانه محلی برای سکونت، استراحت و بودن در کنار اعضای خانواده است و نوعی احساس آرامش و امنیت در آنها ایجاد می‌کند. کودکان خانه را محل سکونت خود می‌دانند و این تصور را به تمامی پدیده‌ها تعمیم می‌دهند و برای هر چیزی مکانی ویژه قائل می‌شوند و طبعا این تصور درباره خدا هم مطرح می‌شود. گاهی اوقات مسجد به عنوان خانه خدا تلقی می‌شود و گاهی آسمان یا بهشت را محل سکونت خدا می‌دانند.

اسلاید 66: خدا کجاست؟امکان دارد فرزندتان بخواهد خدا را براساس نیازهای کنونی خود، در مکان و جایگاهی ویژه تصور کند.اگر او درباره ارتباط خدا با خودش فکر می‌کند، به او بگویید: «خدا نزدیک و در کنار ماست. او ما را می‌بیند، سخنان ما را می شنود و از طریق تمام چیزهای اطرافمان با ما ارتباط برقرار می‌کند».اگر او درباره جایگاه خدا در عالم هستی می‌اندیشد، به او بگویید:« خدا همه جا حاضر است. او نزد ما حضور دارد، اما در عین حال در سراسر جهان و حتی در ستارگان دوردست نیز حاضر است».

اسلاید 67: خدا کجاست؟اگر دغدغه فکری او این است که آیا خدا از ناراحتی‌ها،‌ ترس‌ و عصبانیت او آگاه است یا خیر، به او بگویید:«خدا از مشکلات تو آگاه است و در برطرف کردن آنها به تو کمک می‌کند».اگر او حضور خدا را در مکانی مقدس و یا لحظه‌ای خاص احساس می‌کند، به او بگویید: «خدا قطعا در آنجا حضور دارد».اگر او اشتیاق دارد که روزی خدا را ببیند، به او بگویید: « همه ما از آن خداییم و همه به سوی او بازخواهیم گشت».

اسلاید 68: پاسخ نهایی به سؤال خدا کجاست؟طرح سؤال «خدا کجاست» با هر انگیزه‌ای که باشد، نیازمند این پاسخ است که خدا در همه جا حضور دارد. حالا در کجا می‌توانی خدا را ببینی و آیا قادر هستی او را به مکانی خاص محدود کنی و در آن محدوه ببینی، قطعا خیر.

اسلاید 69: 3. آیا خدا می‌تواند مرا ببیند و سخنانم را بشنود؟ چند عامل ممکن است ذهن کودک را به چنین سؤالاتی هدایت کند:تحرک یک کودک ممکن است او را به این فکر وادارد که آیا خدا می‌تواند او را دنبال کند و حتی بگیرد؟کودک ممکن است آگاهی بیشتری درباره بزرگی و عظمت جهان به دست آورد و به راحتی نپذیرد که خدا می‌تواند همه این جهان پهناور را پر کند.کودکی که برای نخستین بار وارد مکانی تازه مانند مدرسه می‌شود، احساس تنهایی می‌کند. در این شرایط اضطراب‌آور از خود می‌پرسد:آیا من تنها هستم؟

اسلاید 70: آیا خدا می‌تواند مرا ببیند و سخنانم را بشنود؟ کودک ممکن است مرتکب عمل خطایی شده باشد و از خود بپرسد: آیا خدا مرا دیده است؟ احساس حضور خداوند باعث تقویت وجدان کودکان می‌شود تا حدی که حتی در نبود والدین به آنها احترام بگذارند و در مورد تصمیم‌هایی که می‌گیرند، بیندیشند. از سوی دیگر این احساس ممکن است باعث شود که کودک همیشه خود را تحت نظارت بداند و از این بابت مضطرب و نگران شود. البته هر یک از این احساسات بستگی به احساسی دارد که کودکان از حضور والدین خود و نحوه برخورد آنان با اشتباه کودکانشان دارد. در هر صورت، به کودک خود بگویید خداوند با قدرت ویژه‌ای که دارد، می‌تواند ما را ببیند و سخنان ما را بشنود.

اسلاید 71: 4. خدا از کجا آمده است؟ پاسخ رایج به این سؤال چنین است: «هیچ کسی خدا را خلق نکرده است. خدا همیشه وجود داشته و زمانی قبل از خدا وجود ندارد. خدا قدیمی‌تر از هر چیزی است ولی هیچ‌گاه پیر نمی‌شود و تا همیشه زنده است.»تجارب کودکان نشان می‌دهد که هر چیزی آغاز و پایانی دارد، لذا درک وجود خدایی که قبل از آغاز وجود داشته و پس از پایان نیز وجود خواهد داشت، برای آنها مشکل است.

اسلاید 72: خدا از کجا آمده است؟بهترین راه فائق آمدن بر این مشکل و رهایی از دام زنجیره سؤالات بی‌پایان درباره چگونگی جاودانگی خداوند، این است که بی‌نهایت بودن خدا را به عنوان امری ایمانی و اعتقادی معرفی کنید نه پدیده‌ای عقلی یا تجربی. ما جاودانگی خدا را می‌پذیریم چون تمام کتب آسمانی، پیامبران، سنت‌ها و معلمان و مربیان ما به آن معترفند. اگر فرزندتان قانع نشد ناچارید که به او بگویید: من بیشتر از این چیزی نمی‌دانم ولی مطمئنم که خدا همیشه بوده و همیشه خواهد بود.

اسلاید 73: 5. چرا خدا کاری نمی‌کند؟ در مواقعی که دعاها و خواسته‌های انسان به رغم اصرار زیاد اجابت نمی‌شود(مثل شفای مادر)، قدرت و توانایی خدا مورد سؤال قرار می‌گیرد. مواجهه با چنین موقعیت‌هایی نیاز به خردمندی و صبر دارد. به خصوص مواقعی که والدین نیز شریک مصیبت وارده به کودکان هستند. هنگامی که دچار مصیبت و فشارهای طاقت فرسا می‌شوید، از صداقت و خوش‌بینی خود کمک بگیرید.

اسلاید 74: چرا خدا کاری نمی‌کند؟ الف)برخورد صادقانه با مصائبفرزندتان را تشویق کنید تا احساسات خود را برای شما بیان کند.به فرزندتان بیاموزید که راه‌های دیگری نیز برای ابراز احساسات وجود دارد. از فرزندتان بخواهید تا با نقاشی، احساسات خود را در این مورد که خدا کجاست و چه می‌کند، بیان دارد. اگر نقاشی او با باورهای شما تعارض داشت، واکنشی نشان ندهید. با گذشت زمان می‌توانید تصویر ذهنی او را به تدریج اصلاح کنید.

اسلاید 75: چرا خدا کاری نمی‌کند؟فرزند خود را در ترس، شک و اضطراب خویش شریک کنید. زندگی معنوی اغلب به سفری تشبیه می‌شود که انتهایی ندارد. ما قادر نیستیم به تمام سؤالات و معضلات زندگی پاسخ دهیم. به فرزند خود نشان دهید که شما نیز به رغم پایبندی به ایمان و باورهای خود، سؤالات، ترس‌ها، تردیدها و اضطراب‌هایی دارید که نتوانسته‌اید بر آنها غلبه کنبد. با مثال زدن از خود به او بیاموزید که داشتن سؤال، امر نادرستی نیست و پاسخ دادن به برخی سؤالات به زمانی طولانی نیاز دارد و نباید مأیوس شد.

اسلاید 76: چرا خدا کاری نمی‌کند؟ب)برخورد خوش‌بینانه با مصائب از زاویه‌ای مناسب به مشکلات خود نگاه کنید. خوبی‌ها را از خدا و بدی‌ها را از شیطان و یا کارهای خود بندگان بدانید. تمام مذاهب به پیروان خود وعده آینده‌ای را می‌دهند که در آن خبری از مصیبت و رنج نیست. شما می‌توانید با گفتن قصه‌های مذهبی یا نشان دادن آیات قرآن، چشم‌اندازی از وعده الهی را به روی فرزندتان باز کنید.برای تشویق فرزندتان به برخورد خوش‌بینانه با مصائب، اقدامات زیر را انجام دهید:او را در امور خیریه و کمک به همنوعان مشارکت دهید.

اسلاید 77: چرا خدا کاری نمی‌کند؟کلماتی قصار و کلماتی آموزنده در اتاق او نصب کنید.شعارهایی امیدبخش برای خانواده‌تان انتخاب کنید و با روش‌های گوناگون آنها را در زندگی خود به نمایش بگذارید.سعی کنید به کلمات قصار و شعارهای مورد نظر خود عمل کنید و الگویی عینی به فرزندتان ارائه دهید.در برخورد با مشکلات بی‌تابی نکنید چرا که نحوه برخورد شما الگویی آموزنده برای فرزند شماست.سعی کنید ایمان خود را در برخورد با مصائب از دست ندهید.

اسلاید 78: 6. خدا شبیه چیست؟ مردم معمولا تمایل دارند خدا را شبیه خودشان تصور کنند. هر تصویری که از خدا داشته باشید، باید به فرزندتان نشان دهید که تمام کودکان جهان، اعضای خانواده خدا و آفریده‌های او هستند. بر اساس چنین تصوری، راه حل‌های زیر امکان‌پذیر خواهند بود:داستان و نکاتی برای فرزندتان بگویید که نشان می‌دهند خدا فراتر از جنسیت و نژاد است.خداوند را با کلمات عام و جهان شمول توصیف کنید. مانند همه کودکان خدا را دوست دارند، ما بندگان خدا هستیم، او حافظ بندگان خویش است.

اسلاید 79: خدا شبیه چیست؟ به این پاسخ به عنوان نمونه توجه کنید:خدای بزرگی که همه جهان را آفریده است، شبیه هیچ چیز و هیچ کسی نیست. اگر بگوییم خدا شبیه خورشید، کوه و هر چیز دیگری است، او را کوچک کرده‌ایم. خدا از همه اینها بزرگ‌تر و قوی‌تر است:« مثل و مانندی برای او نیست».(شوری:11)بنابراین زن یا مرد بودن هم برای او معنا ندارد. خدا برتر از انسان است و نمی‌شود گفت او زن است یا مرد. خدا بی‌همتا است.

اسلاید 80: مهم‌ترین منابعایریس یاب، کلیدهای آموختن به کودکان درباره خدا، مترجم: دکتر مسعود حاجی‌زاده، تهران، کتابهای دانه از مؤسسه انتشارات صابرین، چ3، 1381.غلامرضا حیدری ابهری، خداشناسی قرآنی کودکان، قم، جمال، چ2، 1386.ناصر باهنر، آموزش مفاهیم دینی همگام با روان‌شناسی رشد، تهران، سازمان تبلیغات اسلامی، شرکت چاپ و نشر بین الملل، چ2، 1380.ابراهیم اخوی، خدا در زندگی کودکان، قم، موسسه امام خمینی، چ2، 1390.

اسلاید 81: پایانمعنوی و موفق باشید